Το σπήλαιο "Ανεμότρυπα" στα Τζουμέρκα - Φωτογραφικό άλμπουμ της Χρυσούλας Λεύκου

Τρία χιλιόμετρα από τα Πράμαντα, δυτικά της Στρογγούλας και σε υψόμετρο 900 μέτρων, ο επισκέπτης της περιοχής συναντά το σπήλαιο «Ανεμότρυπα». Μοναδικά σμιλευμένοι χρωματιστοί σταλαγμίτες και τρεις λιμνούλες σε αποχρώσεις του γκρι, του ορείχαλκου και του άσπρου, που έχουν σχηματιστεί με την πάροδο των χρόνων, συνθέτουν ένα ονειρικό περιβάλλον φανταστικών προσώπων και αρχιτεκτονικών αριστουργημάτων. (https://www.voreiatzoumerka.gr/)

Το μοναδικό σπήλαιο στην Ελλάδα, που το διασχίζει ποτάμι σε ολόκληρο το μήκος του, είναι το σπήλαιο της Ανεμότρυπας των Πραμάντων, στα Τζουμέρκα.

Μία μεγαλειώδης δημιουργία της φύσης με ιστορία 15 εκατομμυρίων ετών.

Η ύπαρξη του ασβεστόλιθου, ενισχύει την άποψη των σπηλαιολόγων που υποστηρίζουν ότι το σπήλαιο δημιουργήθηκε πάνω σε πυθμένα θαλάσσης, μια και ο ασβεστίτης δημιουργείται από θαλασσινά όστρακα και εξηγεί πως η θάλασσα δεν βρισκόταν ποτέ στα 900 μέτρα υψόμετρο, αλλά το επίπεδο του σπηλαίου βρισκόταν στο μηδέν και ανυψώθηκε γεωμορφολογικά με τη δημιουργία οροσειράς. Ειδικότερα, σύμφωνα με επιστημονική χρονολόγηση που διεξήχθη στο παρελθόν, τα πετρώματα του σπηλαίου χρονολογούνται μεταξύ 12 και 15 εκατομμυρίων ετών. (Πηγή: iefimerida.gr)

Το σπήλαιο της Ανεμότρυπας, θεωρείται το πιο λευκό σπήλαιο στην Ελλάδα, καθώς φιλοξενεί στους κόλπους του καθαρό ασβεστόλιθο.

Η ιστορία του σπηλαίου ξεκινάει κάπου στο 1960. Δύο νέοι της εποχής, ο Αποστόλης Λάμπρης και ο Γεώργιος Κ. Καρακώστας, πήραν εντολή από τον τότε πρόεδρο της Κοινότητας να διανοίξουν μία σχισμή, από την οποία έβγαινε δροσερός αέρας, για να εξερευνηθεί το εσωτερικό της, με την ευκαιρία της άφιξης της Επίτιμης Προέδρου της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, της αείμνηστης Άννας Πετροχείλου. 

Έρποντας με μεγάλη δυσκολία μετά από 10 μέτρα βρέθηκαν μπροστά σε ένα ευρύ κοίλωμα, όμως η έλλειψη φωτιστικών μέσων δεν τους επέτρεψε τη συνέχιση της έρευνας. 

Κατόπιν αυτών μελετήθηκε και εξερευνήθηκε τμήμα του σπηλαίου μήκους 270 μέτρων περίπου, το οποίο αξιοποιήθηκε το 2000 και είναι προσβάσιμο σήμερα στους επισκέπτες

Το σπήλαιο έχει τρία επίπεδα. Το υψηλότερο και παλαιότερο έχει καταρρεύσει στο παρελθόν και σώζονται κάποια τμήματά του.

Το μεσαίο επίπεδο είναι αυτό που έχει αξιοποιηθεί τουριστικά. Το τρίτο επίπεδο είναι η κοίτη υπόγειου ποταμού, ο οποίος φαίνεται στο τέλος του τουριστικού μονοπατιού, λίγο πριν δημιουργήσει ένα καταρράκτη 2 μέτρων, 10 μέτρα χαμηλότερα από το μονοπάτι. 

Το νερό του ποταμού εμφανίζεται ξανά σε πηγή που βρίσκεται στην χαράδρα, 25 μέτρα κάτω από την είσοδο της σπηλιάς.

Το τουριστικώς αξιοποιημένο τμήμα έχει μήκος 250 μ

Είσοδος και έξοδος ταυτίζονται. Στο σπήλαιο κατοικούν διάφορα έντομα όπως τα Λεπιδόπτερα

Αμέσως μετά την είσοδο του σπηλαίου ο διάδρομος οδηγεί στον Πρώτο Θάλαμο μήκους 17 μ. διακοσμημένο με όμορφους παραπετασματοειδείς σταλακτίτες που φτάνουν ως το δάπεδο. 

Αριστερά διανοίγεται ο Θάλαμος του Ποταμού. 

Η σκάλα οδηγεί από τον καταστόλιστο στενό διάδρομο στη Μεγάλη Σάλα με ύψος 6 μ. 

... και διάκοσμο από σχηματισμούς λαμπάδων, τον Καταρράκτη και την Γκρίζα Λιμνούλα. 

Οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας στο σπήλαιο είναι σταθερές ολόκληρο τον χρόνο. 

Πιο συγκεκριμένα, η θερμοκρασία αέρα, βρίσκεται πάντα στους 19 βαθμούς κελσίου, του νερού είναι σταθερή στους 10 βαθμούς Κελσίου

Υπέροχοι σταλακτίτες .!!!

 Η διπλή σκάλα οδηγεί στο Θάλαμο της Λευκής Λιμνούλας, πίσω από σειρά σταλαγμιτών. 

Κάτω στο κέντρο το μαυράκι είναι ένα μωρό νυχτερίδας που κρέμεται ..

Το σπήλαιο είναι βάραθρο, δηλαδή έχει τη μορφή ενός απόκρημνου χάσματος στη γη, καθώς το ποτάμι έχει διαμορφώσει το εσωτερικό σε τρία επίπεδα. 

Ακολουθούν τα 52 μ. του Διαδρόμου του Πλούτου με τον πιο εντυπωσιακό πολύχρωμο στολισμό. 

Ο διάδρομος οδηγεί στο Θάλαμο της Κόκκινης Λίμνης.

Κλιμακωτές λιθωματικές λεκάνες δέχονται τα τρεχούμενα νερά της λίμνης που μαζί με λεπτότατα σε σύνθεση σταλακτιτικά στολίδια, δημιουργούν ένα μοναδικό θέαμα.

Αριστερά του μια ακόμη θαυμάσια λιμνούλα.

Η λίμνη αυτή έχει χρώμα μπλε, όχι εξ αιτίας του βάθους της, αλλά εξαιτίας των κρυστάλλων χαλαζία στον πυθμένα της. 

Δεξιά το δάπεδο καλύπτεται από ροόμορφα λιθώματα, που πάνω τους κυλούν τα λίγα νερά της Κόκκινης Λίμνης.

Καταλήγουν στο τελευταίο, πολύ κατηφορικό, προσιτό τμήμα του σπηλαίου. απ' όπου ακούγεται στο βάθος η βοή του νερού του ποταμού. 

Tο σπήλαιο φιλοξενεί ένα σπάνιο ίζημα, που ονομάζεται Πολυξένιο. 

Το ίζημα αυτό, που έχει την ιδιότητα να απλώνεται στον χώρο, κατορθώνει να ενώνει τους σταλακτίτες μεταξύ τους και να τους κάνει να μοιάζουν με κυματοειδείς σχηματισμούς κουρτίνα. 

Παράλληλα, το Πολυξένιο, σε συνδυασμό με τον Ασβεστίτη, δημιουργούν στο εσωτερικό του σπηλαίου κοιλότητες, οι οποίες έχουν χρώμα πράσινο και, ιδίως τον χειμώνα, γεμίζουν με νερό. 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΚΕΙΜΕΝΑ : ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΛΕΥΚΟΥ