Γιαν (ή Ζαν) Σιμπέλιους ( 8 Δεκεμβρίου 1865 - 20 Σεπτεμβρίου 1957)

Ο Γιαν (ή Ζαν) Σιμπέλιους (Jean Sibelius, 8 Δεκεμβρίου 1865 - 20 Σεπτεμβρίου 1957) ήταν Φινλανδός συνθέτης. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του ύστερου ρομαντισμού και εθνικό σύμβολο στη χώρα του τη Φινλανδία

Ο Γιόχαν Γιούλιους Κρίστιαν Σιμπέλιους γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1865 στην πόλη Χεμινλίνα του Μεγάλου Δουκάτου της Φινλανδίας, ενός αυτόνομου τμήματος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, από γονείς σουηδικής καταγωγής. Από τα μαθητικά του χρόνια, επηρεασμένος από ένα θείο του, ήθελε να τον αποκαλούν Ζαν (η γαλλική εκδοχή του ονόματος του).

Από μικρός ενδιαφέρθηκε για την μουσική και άρχισε να μαθαίνει βιολί. Το 1885, ξεκίνησε να σπουδάζει νομικά στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, αλλά τα εγκατέλειψε προς χάριν της μουσικής.

Ο Σιμπέλιους θεωρείται σημαντικός ανανεωτής της φόρμας και του είδους της συμφωνικής μουσικής και του συμφωνικού ποιήματος. Πηγή έμπνευσής του υπήρξαν οι μύθοι της πλούσιας φιλανδικής παράδοσης, καθώς και το περίφημο επικό ποίημα «Καλεβάλα», ένα από τα μεγαλύτερα έργα της σκανδιναβικής λογοτεχνίας. 

Ο Σιμπέλιους δεν είναι απλά ένας συνθέτης, αλλά εθνικός ήρωας για τους Φινλανδούς, όπως για τους Έλληνες ο Κολοκοτρώνης. Με την δράση και το έργο του προσδιόρισε την «φινλανδικότητα» σε μια εποχή που η χώρα του ήταν υποδουλωμένη στους Ρώσους.

Το 1899 έγραψε το «Τραγούδι των Αθηναίων» (Aternanes Sang ) σε ποίηση Βίκτωρ Ράιντμπεργκ, που εξυμνεί την ανδρεία και το πνεύμα ανεξαρτησίας των αρχαίων Αθηναίων, με προφανή σκοπό να διεγείρει το πατριωτικό συναίσθημα των υπόδουλων Φιλανδών. 

Γνωστότερα έργα του είναι τα: «Φινλάντια», «Ο Κύκνος της Τουονέλα» από την «Σουίτα Λεμινκέινεν», «Σουίτα της Καρελίας», «Θλιμμένο Βαλς» («Valse Triste») και «Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα».

Ο Ζαν Σιμπέλιους πέθανε σε ηλικία 91 ετών, στις 20 Σεπτεμβρίου 1957, στην αγροικία του στην περιοχή Αϊνόλα του Ελσίνκι. 

Την ημέρα εκείνη συνεδρίαζε η γενική συνέλευση του ΟΗΕ και με το άγγελμα του θανάτου του ο προεδρεύων σερ Λέσλι Μανρό από την Νέα Ζηλανδία ζήτησε ενός λεπτού σιγή από τους παρισταμένους, λόγοντας, «Ο Σιμπέλιους ανήκε σε όλο τον κόσμο. Με την μουσική του εμπλούτισε την ζωή της ανθρωπότητας».

https://www.sansimera.gr/

Finlandia

Valse Triste

The Oceanides, Op. 73

The Best of Sibelius

Η ταινία Σιμπέλιους (Sibelius)

Η ταινία Σιμπέλιους (Sibelius) είναι η πρώτη κινηματογραφική μεταφορά μεγάλου μήκους της βιογραφίας του Φινλανδού συνθέτη κλασικής μουσικής Γιάν Σιμπέλιους, που θεωρείται εθνικός συνθέτης της Φινλανδίας και από τις πλέον ξεχωριστές μορφές στο χώρο της ατονικής ορχηστρικής σύνθεσης

Η ταινία, που γυρίστηκε το 2003 σε μέρη όπου πραγματικά έζησε ο Σιμπέλιους, όπως το οικογενειακό τους κτήμα Aϊνόλα, είναι φιλανδικής παραγωγής και τη διεθνή διανομή της ανέλαβε το παράρτημα του δικτύου της Buena Vista International στη Φινλανδία. Οι κύριες γλώσσες που μιλάνε οι ηθοποιοί στη ταινία είναι τα φιλανδικά, τα γερμανικά, και τα ελβετικά.

Ημερομηνία έκδοσης της ταινίας ήταν η 12η Σεπτεμβρίου 2003, στη Φινλανδία, από την εταιρεία παραγωγής Artista Filmi Oy. Σενάριο και σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο Τίμο Κοϊβουσάλο (Timo Koivusalo), χωρίς όμως να αναφέρεται εάν έχει βασιστεί σε προηγούμενες επίσημες βιογραφίες του Σιμπέλιους, όπως αυτή του γραμματέως του Σαντέρι Λέβας (Santeri Levas) και του Έρικ Β. Ταβάστζερνα (Erik W. Tawaststjerna) που ήταν ο επίσημος βιογράφος του.

Πλοκή

Ο ηλικιωμένος Σιμπέλιους βυθίζεται στις σκέψεις του στην Αϊνόλα, την οικογενειακή εστία των Σιμπέλιους και η ταινία ακολουθεί τη σειρά των αναμνήσεων αυτών:

Στα δύο του χρόνια ο συνθέτης χάνει τον πατέρα του και αργότερα φοιτά σε Ελσίνκι, Βερολίνο και Βιέννη ξέγνοιαστος, χωρίς χρήματα και γεμάτος ιδέες. Ο Σιμπέλιους ερωτεύεται την Αϊνό Γιάρνεφελτ, αδελφή ενός συμφοιτητή του. Ξεκινούν κρυφή ερωτική σχέση και αργότερα παντρεύονται και κάνουν πολλά παιδιά.

Ο συνθέτης δημιουργεί το έργο Φινλανδία, το οποίο τίθεται σε απαγόρευση λόγω της τότε ρωσικής κατοχής, κι εκείνος το παρουσιάζει με ψευδώνυμα στα διάφορα κονσέρτα.

Ο Σιμπέλιους χάνει την κόρη του και μετακομίζει οικογενειακά στην Ιταλία, στο Ράπαλλο, όπου ολοκληρώνει τη δεύτερη συμφωνία του, βρίσκοντας επιτέλους έμπνευση μετά τη θλίψη.

Ο Σιμπέλιους γράψει το τραγούδι Το Εμβατήριο του Γιάγκερ για τους Φινλανδούς στρατιώτες και μπαίνει σε μαύρη λίστα από τους κομμουνιστές. Λίγο μετά η Φινλανδία ανεξαρτητοποιείται κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία.

Γέρος πια, πασχίζει να ολοκληρώσει την 8η Συμφωνία του. Ενώ ο κόσμος περιμένει το νέο του αριστούργημα, εκείνος αδυνατώντας να δημιουργήσει πια αποσύρεται στο ησυχαστήριο του στην Αϊνόλα και καίει το σύγγραμμά του.

Η γυναίκα του, Αϊνό, στέκει στο πλευρό του ως το τέλος του, που έρχεται μια φθινοπωρινή μέρα.

Διανομή ρόλων

Martti Suosalo ως Γιάν Σιμπέλιους

Heikki Nousiainen ως Γιάν Σιμπέλιους σε μεγάλη ηλικία

Miina Turunen ως Αϊνό Σιμπέλιους

Seela Sella ως Αϊνό Σιμπέλιους σε μεγάλη ηλικία

Vesa Vierikko ως Ρόμπερτ Καγιάνους (Robert Kajanus)

Raimo Grönberg ως Μάρτιν Βεγκέλιους (Martin Wegelius)

Jarmo Mäkinen ως Ακσέλι Γκάλεν-Καλέλα (Akseli Gallen-Kallela)

Tapani Kalliomäki ως Άρμας Γιάρνεφελτ (Armas Järnefelt)

Kunto Ojansivu ως Άντολφ Πάουλ (Adolf Paul)

Rea Mauranen ως Μαρία Σιμπέλιους

Kirsi Tarvainen ως Λίντα Σιμπέλιους

Christian Sandström ως Κρίστιαν Σιμπέλιους (Christian Sibelius)

Erkki Ruokokoski ως θείος Πεχρ (Uncle Pehr)

Eija Nousiainen ως Ελισαμπέτ Γιάρνεφελτ (Elisabeth Järnefelt)

Konsta Hannonen

Προηγούμενες ταινίες για τη ζωή του Σιμπέλιους

1945, Γιάν Σιμπέλιους (Jean Sibelius), ταινία μικρού μήκους σε στυλ ντοκυμαντέρ, φιλανδικής παραγωγής, με την ίδια την οικογένεια Σιμπέλιους

1974, Γιάν Σιμπέλιους (Jean Sibelius), τηλεταινία βασισμένη στη βιογραφία του από τον Έρικ Β. Ταβάστζερνα

2006, Σιμπέλιους - Φινλανδία (Sibelius - Finlandia), ντοκυμαντέρ αφιερωμένο στον εθνικό συνθέτη της Φινλανδίας 

https://el.wikipedia.org/