ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ ( ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ- ΤΕΧΝΗ- ΙΣΤΟΡΙΑ)

Γιώργη Μανουσάκη

Σοφία Λασκαρίδου - Ανεμόμυλος στη Μύκονο

Γιώργη Μανουσάκη

Ο ανεμόμυλος είναι αιολική μηχανή οριζόντιου άξονα περιστροφής. Χρησιμοποιήθηκε για την άλεση των δημητριακών και την άντληση νερού. Γνωστός από τα αρχαία χρόνια, διαδόθηκε σημαντικά στον ευρωπαϊκό και ελληνικό κόσμο.

Ιστορική εξέλιξη

Ο ανεμόμυλος που σχεδιάστηκε από τον Ήρωνα της Αλεξάνδρειας τον 1ο αιώνα μ.Χ. είναι η πρώτη γνωστή περίπτωση χρήσης τροχού που κινείται από τον άνεμο για την λειτουργία μηχανής. Ήταν οριζόντιου άξονα περιστροφής και είχε τέσσερα πτερύγια.

Γύρω στο 700 μ.Χ. στη Μεσοποταμία και την Κίνα άρχισαν να χτίζονται ανεμόμυλοι κατακόρυφου άξονα περιστροφής. Αυτούς τους ανεμόμυλους έφεραν στην Ευρώπη καταρχάς οι Σταυροφόροι, μετά την Α΄ Σταυροφορία και αργότερα οι εξερευνητές της Κίνας. Γνώρισαν εξάπλωση στην Ιβηρική και τη Νότια Ευρώπη. Αργότερα, γύρω στο 1500, χρησιμοποιήθηκαν στην Ολλανδία σαν μέρος του αντιπλημμυρικού συστήματος της χώρας. Κυρίως χρησιμοποιήθηκαν για την άλεση γεωργικών προϊόντων και την άντληση νερού.

Αν και είχαν εμφανιστεί πολλούς αιώνες πριν, η χρήση τους καθιερώθηκε κατά τη Βυζαντινή περίοδο, γνωρίζοντας ακόμα μεγαλύτερη διάδοση κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, κυρίως στο ανατολικό Αιγαίο αλλά και στην ενδοχώρα. Κατά κανόνα στεγάζονταν σε κυλινδρικά, πέτρινα, διώροφα κτίρια. Στον επάνω όροφο βρισκόταν ο άξονας και το σύστημα μετάδοσης της κίνησης, ενώ στον κάτω όροφο γινόταν η άλεση και αποθήκευση των σιτηρών. Τα πτερύγιά τους ήταν πάνινα, 5-15 μέτρα σε μήκος και πλάτος το 1/5 του μήκους τους. Ένας ανεμόμυλος μπορούσε να αλέσει 20-70 κιλά σιτηρών την ώρα, ανάλογα με την ένταση και τη φορά του ανέμου.

  Κοσμαδόπουλος Γεώργιος Ανεμόμυλοι

Χρησιμότητα στον άνθρωπο

•Άλεση των σιτηρών

Είναι γνωστό ότι από τα αρχαία χρόνια έως και την αρχή της βιομηχανικής εποχής, τα δημητριακά αποτέλεσαν τη βάση για τη διατροφή των νησιωτικών κοινωνιών. Για το άλεσμα των δημητριακών χτίστηκαν ανεμόμυλοι, μιας και οι νησιωτικές περιοχές είχαν τους κατάλληλους ανέμους για περισσότερες από 310 μέρες το χρόνο, ενώ στα περισσότερα νησιά το νερό ήταν λιγοστό για να λειτουργήσουν νερόμυλοι.

•Αποξήρανση εδαφών

Η χρήση των ανεμόμυλων για την αποξήρανση εκτάσεων άρχισε στην Ολλανδία πριν από αιώνες, όταν οι Ολλανδοί άρχισαν να επεκτείνουν τις εκτάσεις που προσφέρονταν για καλλιέργεια.

•Αντλίες ανεμόμυλων

Ο ανεμόμυλος που χρησιμοποιούνταν για την παροχή νερού στις κατοικίες μερικές φορές ονομαζόταν ανεμομηχανή, για να ξεχωρίζει από το συμβατικό ανεμόμυλο. Μερικοί χρησιμοποιήθηκαν για παροχή νερού από ποταμούς, λίμνες και τεχνητές λίμνες, σε αγροκτήματα αλλά πολύ λίγοι από αυτούς υπάρχουν σήμερα. Σε μερικά μέρη όμως, όπως στις περισσότερο αραιοκατοικημένες περιοχές των Η.Π.Α., της Αυστραλίας και της Νότιας Αφρικής, υπάρχουν ακόμα εγκατεστημένες πολλές χιλιάδες από ανεμόμυλους-αντλίες.

•Παραγωγή ηλεκτρισμού

Ο πρώτος ανεμόμυλος για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατασκευάστηκε στο Cleveland του Οχάιο το 1888 και είχε ισχύ 12 KW.

Σύγχρονη Ελλάδα

Στην Ελλάδα η χρήση των ανεμόμυλων υπήρξε αρκετά εκτεταμένη, λόγω του πλούσιου αιολικού δυναμικού της χώρας. Σήμερα οι περισσότεροι ανεμόμυλοι έχουν ερειπωθεί και διατηρούνται ελάχιστοι, οι οποίοι έχουν συντηρηθεί για τουριστικούς λόγους.

Μια παραλλαγή ανεμόμυλου χρησιμοποιήθηκε στο οροπέδιο του Λασιθίου στην Κρήτη, για την άντληση νερού. Αυτοί ήταν στην αρχή ξύλινες αργότερα σιδερένιες κατασκευές με πάνινα πτερύγια. Από τους 10.000 που υπολογίζεται ότι υπήρχαν στις αρχές του 20ου αιώνα, σήμερα λειτουργούν περίπου οι χίλιοι. Διαθέτουν φτερωτή με 8 πάνινα πτερύγια, και το σώμα της αντλίας κατασκευάζεται από άδειους κάλυκες πυροβολικού, το δε έμβολο είναι καλυμμένο με χοντρό πετσί κάπρου.

https://el.wikipedia.org

Παραλία με ανεμόμυλους, Μηταράκης Γιάννης
Από http://www.larissa-katsigras-gallery.gr/

Νίκος Γκάτσος - Αμοργός 

Ένα καράβι μπαίνει στο γιαλό ένα μαγγανοπήγαδο σκουριασμένο βογγάει
Μια τούφα γαλανός καπνός μες στο τριανταφυλλί του ορίζοντα
Ίδιος με τη φτερούγα του γερανού που σπαράζει
Στρατιές χελιδονιών περιμένουνε να πουν στους αντρειωμένους το καλωσόρισες
Μπράτσα σηκώνουνται γυμνά με χαραγμένες άγκυρες στη μασχάλη
Μπερδεύουνται κραυγές παιδιών με το κελάδημα του πουνέντε
Μέλισσες μπαινοβγαίνουνε μες στα ρουθούνια των αγελάδων
Μαντήλια καλαματιανά κυματίζουνε
Και μία καμπάνα μακρινή βάφει τον ουρανό με λουλάκι
Σαν τη φωνή κάποιου σήμαντρου που ταξιδεύει μέσα στ’ αστέρια
Τόσους αιώνες φευγάτο
Από των Γότθων την ψυχή κι από τους τρούλους της Βαλτιμόρης
Κι απ’ τη χαμένη Αγιά-Σοφιά το μέγα μοναστήρι.
Μα πάνω στ’ αψηλὰ βουνά ποιοί να ναι αυτοί που κοιτάνε
Με την ακύμαντη ματιά και το γαλήνιο πρόσωπο;
Ποιάς πυρκαγιάς να ναι αντίλαλος αυτός ο κουρνιαχτός στον αγέρα;
Μήνα ο Καλύβας πολεμάει μήνα ο Λεβεντογιάννης;
Μήπως αμάχη επιάσανεν οι Γερμανοί με τους Μανιάτες;
Ουδ’ Καλύβας πολεμάει κι ουδ’ ο Λεβεντογιάννης
Ούτε κι αμάχη επιάσανεν οι Γερμανοί με τους Μανιάτες.
Πύργοι φυλάνε σιωπηλοί μία στοιχειωμένη πριγκίπισσα
Κορφές κυπαρισσιών συντροφεύουνε μία πεθαμένη ανεμώνη
Τσοπαναρέοι ατάραχοι μ’ ένα καλάμι φλαμουριάς λένε το πρωινό τους τραγούδι
Ένας ανόητος κυνηγός ρίχνει μία ντουφεκιά στα τρυγόνια
Κι ένας παλιός ανεμόμυλος λησμονημένος απ’ όλους
Με μία βελόνα δελφινιού ράβει τα σάπια του πανιά μοναχός του
Και κατεβαίνει απ’ τις πλαγιές με τον καράγιαλη πρίμα
Όπως κατέβαινε ο Άδωνις στα μονοπάτια του Χελμού να πει μία καλησπέρα της Γκόλφως.

(Απόσπασμα )

 Μιχάλης Οικονόμου, Ο μύλος.
Από http://sibilates63.rssing.com/

Τάσος Δενέγρης - Ο θάνατος στην πλατεία 

Τέτοιες στιγμές παράλογης κι απόκοσμης χαράς
Μπορείς να ξεχωρίσεις τον θάνατο
Οι άλλοι περνούν κάτω ανύποπτοι στην Πλατεία Κάνιγγος
Κι ο θάνατος είναι πλάι, μαζί τους
Έχει μεταμορφωθεί σε λαχειοπώλη
Κι είναι ασήμαντος με μπεζ κοστούμι
Κι αναπηρικό σήμα στο πέτο
Μόλις καταλάβει πως κανείς
Ίσως κανείς τον υποπτεύτηκε
Μεταμορφώνεται σε θυρωρό.

Πρέπει να προλάβω
Να πω αυτά που είδα
Σήμερα το πρωί από το έβδομο πάτωμα.

Τώρα βλέπω πώς δημιουργήθηκαν τα μνημόσυνα κι οι προβλέψεις
Τα κοινά τροπάρια και τα ωράρια
Οι ευκατάστατοι κι οι δειλοί
Οι συνήθειες η ανοχή τα μπορντέλα
Γι’ αυτό κανείς
Δεν μπορεί να διακρίνει
Τον θάνατο
Στην Πλατεία Κάνιγγος στις 11 το πρωί.

Εγώ πρόλαβα και την τελευταία μεταμόρφωση
Έχει ντυθεί πωλητής κι έχει μπροστά του
Ένα τραπέζι
Με κόκκινους ανεμόμυλους
Που περνούν δαιμονισμένα
Όταν σηκωθεί μικρός άνεμος.
Σ’ αυτή την παράξενη χαρά
Σ’ αυτή την κατάσταση που τα νεύρα δεν υπακούουν το μυαλό
Κι η μνήμη εξαρθρώνεται και περπατάει ελεύθερη
Σαλτιμπάγκος σ’ εναέρια κόλπα
Σ’ αυτήν την παράλογη χαρά
Με το σώμα νικημένο από τον ίδιο
Παντοδύναμο κι αυτοτελές
Μπορείς να δεις καθαρά στις υγρές φυλακές τής ερημιάς τής γυναίκας
Να συλλάβεις τους σπονδύλους τού ρυθμού
Και να πιάσεις τον θάνατο
Ανήμπορο και δειλό
Ν’ αποφεύγει την σύγκρουση.
27 Ιανουαρίου 1966
Από τη συλλογή Θάνατος στην Πλατεία Κάνιγγος (1975)

Μιχάλης Οικονόμου, Μύλοι στη Σύρο.
Από http://sibilates63.rssing.com/

Οδυσσέας - Ελύτης Διόνυσος

α’
Με δάδες που ξενύχτησαν μες στις οργιάζουσες πλαγιές των ξανθών ορχηστρίδων
Και με γαλάζιους σταλακτίτες που μεγάλωσαν μέσα σε παραμύθια με ύαινες
Αντάμα με χλωρές επαύλεις που ανοίγονται στο γέλιο τους και δε βρίσκουν πρωί
Μα όλα τα πυροφάνια τις τρελαίνουν στέλνοντας τις οπτασίες τους άθικτες
Μαζί με τις υδρίες των όρθρων που συμπερπατούν φωτοσκιασμένες με ήλεκτρο
Και με τους πέπλους των ξεχτένιστων ελπίδων που ατενίζουν τον εαυτό τους πέρα στις μεταβλητές θωπείες των οριζόντων
Οι ώρες έρχονται που αγάπησαν τις ώρες μας
Σαν άσπρες ξεγνοιασιές ανεμομύλων οι ώρες έρχονται που αγάπησαν τις ώρες μας
Με βήμα τελετουργικό σε λυγερή προϋπάντηση Μαρτίων οι ώρες έρχονται που αγάπησαν τις ώρες μας!

Από τη συλλογή Προσανατολισμοί (1940) του Οδυσσέα Ελύτη

https://thepoetsiloved.wordpress.com/

Δήμος Μπραέσας , Μύκονος 10ετία 50-Οι Κάτω Μύλοι.

Νίκος Καρούζος  -ΥΠΗΚΟΟΣ ΚΥΑΝΩΣΕΩΣ

Ε λοιπόν εσείς οι θρησκείες – αναρριχώμενα –
τύψεις ανωφερείς της αιτιότητας
εσείς τα πιο όμορφα αλόγατα τηλεφωνήτριες Βαλκυρίες
εσείς οι ανώφελες γιάτρισσες
των εξωφρενικών εκατοντάδων
εγώ θα απομείνω περίεργος μια και δε χάνω κύριοι Φένακες
απολύτως τίποτα.
Βαβέλ από λαγνεία ουρανού και στυγνές ποικιλίες
από λουλούδια πολυώνυμα της Πεντηκοστής
ανάμιχτα με δάκρυα στα φαρμακεία
η μια τα ύψη που ορέχτηκε
η άλλη
κρουνός Ηράκλειτου από ψηλά οπού το χώμα καταδέχτηκε.
Παραπλήσιες ομορφάδες -: η νομοτέλεια κ’ η αμέριστη
κατακρεούργηση.
Να θωρακίσουμε του άλγους την εναντίωση:
το μεράκι της παρδαλής αιωνιότητας ανυφαίνοντας
σε ελάσσονες τόνους στο λιλά μικροσκόπιο.
Μεγαλόπνευστος ετούτος ο αγέρας ερχόμενος
απ’ τη μετεμψύχωση
παροτρύνοντας η αγάπη σε εξέγερση τα υποσύνολα
έαρ και νόστιμον ήμαρ
καθώς του κουρασμένου αίματος ο θρήσκος της μαυρίλας
/τον ύπνο εννοώ/ που θηρευτής του κύκλου δεν κατόρθωσε
να διαλευκάνει ούτε τη ζελατίνη του τέττιγα
ναυαγός ιχνηλάτης που διαχέεται στο αιδοίο της Στύγας
/τέτοιο βαθύ λακωνικό δεινοπάθημα/.
Ζενίθ ανάστροφο στα σπλάχνα μου
περιτείχιση των κυττάρων ένας εξαίσιος
ορμαθός από ασίγαστους χημικούς τύπους
ο τερατώδης υπόκοσμος-: οι λεπτομέρειες
πληγιάσματα στη φαλακρή ευμάρεια της σφαίρας
οι λεπτομέρειες: αποβάθρες της αποπλέουσας Ολότητας
/κινίνο μεταφυσικό στ’ αλήθεια/
οι έμφυτες ακρότητες της μέλισσας ανοιξιάτικες βαρκαρόλες
κ’ η κατάξανθη Λάνα Τάρνερ γειτόνισσα γνωστή της Παναγίας.
Είναι φριχτά σατανικό μηχάνημα η διαίσθηση
δεν καταρρέει στα παλιόνερα του αποχετευτικού μας συστήματος
νίβοντας ο ημεροδείχτης τα χέρια σε τραγούδια.
Ζήτω το μυαλό-ανεμόμυλος!

http://poihshkaipoihtes.blogspot.com/

Τοπίο με ανεμόμυλους στο Τρίκερι. 1926 Αγήνωρ Αστεριάδης

Λορέντζος Μαβίλης - Α Ν Ε Μ Ο Μ Υ Λ Ο Σ

O κόσμος είναι πλανερό μαγνάδι
Kεντισμένο με ρόδα και με βάγια,
M’ ήλιους και μ’ άστρα, που το απλόν’ η Maya
Aπάνου ‘ς της Aλήθειας το σκοτάδι.―

Σ’ αγαπούσαμε τόσο, έρμο ρημάδι,
Γιατί ‘ς τη μέση απ’ της ζωής τα μάγια
‘Σ την ψυχή μας φανέρονες την άγια
Tου Θανάτου θωριά, τον κρύον Άδη,

Tο Tίποτε, κι’ ανήξερα ‘ς τα βάθια
Tου είναι μας εξύπναες μια λαχτάρα
Nα γλυτώσουμε απ’ όλα μας τα πάθια,

Την πικρή να ξορκίσουμε κατάρα
Tης ζωής, και να μπούμε μονομίας
‘Σ τ’ άδυτα της θεϊκής ανυπαρξίας.

https://popaganda.gr/

Ουμβέρτος Αργυρός (1884-1963), Ανεμόμυλοι. Μύκονος.

Γιώργης Μανουσάκης - ΟΙ ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ
 
Στα χρόνια των παππούδων μας
οι μύλοι του νησιού είχανε φτερά,
αυτά που ο Δον Κιχώτης νόμιζε
χέρια γιγάντων. Τώρα είναι ασάλευτα.

Οι γείτονες μας θριαμβολογούν
που επαληθεύτηκαν οι λογικές τους
ερμηνείες. Δεν υποπτεύονται
πόσο μίζερη έγινε η ζωή μας
με τους ανάπηρους ανεμόμυλους.

(Μικρές Καθημερινές Στιγμές)

https://atexnos.gr

 Landscape with Windmills near Haarlem by Jacob van Ruisdael

Φιλίππο Τομμάζο Μαρινέττι  - ΣΤΟΝ ΠΗΓΑΣΟ ΜΟΥ

Ορμητικέ θεέ, μιας ατσάλινης φυλής, μεθυσμένο αυτοκίνητο του διαστήματος που ποδοκροτείς και τρέμεις από αγωνία ροκανίζοντας το χαλινάρι με τα δόντια να τρίζουν... Φοβερό γιαπωνέζικο θεριό, με μάτια σιδηρουργείου, θρεμμένο με φλόγα και λάδια ανθρακικά που δεν χορταίνεις τους ορίζοντες, τις αστρικές λεηλασίες... Ελευθερώνω την καρδιά σου που βροντά διαβολικά ελευθερώνω τις γιγάντιες σαμπρέλες σου, για το χορό που εσύ ξέρεις να χορεύεις διασχίζοντας τους λευκούς δρόμους όλου του κόσμου!... Χαλαρώνω επιτέλους τα μεταλλικά σου ηνία, κι εσύ ορμάς με ηδονή μέσα στο Άπειρο, τον ελευθερωτή! Στο ουρλιαχτό της δυνατής φωνής σου ο ήλιος σ’ ακολουθεί στη δύση του επιταχύνοντας στον ορίζοντα, το αιμόφυρτο καρδιοχτύπι του... Κοίταξε, πώς καλπάζει, πέρα, στα βάθη των δασών!... Τι σημασία έχει, όμορφέ μου δαίμονα; Εγώ είμαι στην εξουσία σου!... Πάρε με!... Πάρε με!... Πάνω στην εκκωφαντική γη, κι ας δονείται σύγκορμη από πολυφωνικούς ήχους· κάτω απ’ τον τυφλωμένο ουρανό, κι ας είν’ γεμάτος άστρα, πηγαίνω, ερεθίζοντας τον πόθο και τον πυρετό μου, μαστιγώνοντάς τους με δυνατά σπαθίσματα. Και κάπου κάπου σηκώνω το κεφάλι και νιώθω στο λαιμό μαλακά να με σφίγγουν τα χέρια χέρια έξαλλα στον άνεμο, δροσερά και βελούδινα... Είναι τα χέρια τα δικά σου, μαγευτικά και μακρινά που με τραβούν, κι ο άνεμος είναι η πνοή σου, της αβύσσου η πνοή, ω Άπειρο δίχως βυθό, που με χαρά μ’ απορροφάς!... Α! Α! βλέπω ξάφνου ανεμόμυλους μαύρους, βραδυκίνητους, που μοιάζουν να τρέχουν στα πάνινα σπονδυλωτά φτερά τους σαν σε μακριά πόδια... Τα βουνά ετοιμάζονται να πετάξουν στη φυγή μου μανδύες αργοσάλευτης δροσιάς, εκεί, σ’ εκείνη την αποτρόπαια στροφή... Βουνά! Τερατώδη αγέλη από Μαμούθ βαριά καλπάζετε, σκύβοντας τις πελώριες κορυφές σας, προσπερνάτε, τυλιγμένα στο γκρίζο κουβάρι της ομίχλης! Κι ακούω ν’ αντηχεί ακαθόριστος ο θόρυβος που αποτυπώνουν στους δρόμους οι μυθικές εφτά λεύγες μπότες των κολοσσιαίων ποδιών σας... Ω βουνά με τους δροσερούς γαλάζιους μανδύες !... Ω ποτάμια όμορφα που αναπνέετε ευτυχισμένα στο σεληνόφως ! Ω σκοτεινές πεδιάδες!... Σας προσπερνώ τρέχοντας!... Πάνω στο ξέφρενο θεριό μου! Αστέρια! αστέρια μου! ακούτε τη βιασύνη των βημάτων του;... Ακούτε τη φωνή του, που θρυμματίζει η οργή... την εκρηκτική φωνή του, που ουρλιάζει, ουρλιάζει... και τη βροντή των σιδερένιων πνευμόνων του που καταρρέουν ορμητικά ατέλειωτα;... Δέχομαι την πρόκληση, ω άστρα μου!... Πιο γρήγορα!... Ακόμη πιο γρήγορα!... Χωρίς σταματημό, μήτε ανάπαυση!... Άφησε τα φρένα! Δεν μπορείς; Σπάστα, λοιπόν, ώστε ο σφυγμός της μηχανής να εκατονταπλασιάσει την ορμή του! Ζήτω! Μακριά απ’ αυτή την ακάθαρτη γη! Ξεφεύγω, τέλος, κι ευκίνητα πετώ, πάνω απ’ το μεθυστικό ποτάμι των άστρων που πλημμυρίζει το μεγάλο κρεβάτι τ’ ουρανού! μτφρ. Μαρία Στεφανοπούλου  http://ebooks.edu.gr/  Field Of Tulips In Holland by Claude Oscar Monet Χρόνης Μίσσιος "Χαμογέλα ρε ..Τι σου ζητάνε;" "...οι Θεσπιείς ανελέητα ξεχασμένοι, στα στενά των Θερμοπυλών, ο Μαγιακόφσκυ μ' ένα μαχαίρι απελπισίας καρφωμένο στον εγκέφαλο ταξιδεύει οριζόντια στα κύματα του Δνείπερου. Τρελοί ανεμόμυλοι φορτωμένοι νεκρούς ποιητές που ποτέ δεν μίλησαν, όπως και οι Θεσπιείς, όπως οι άγνωστοι κομμουνιστές, όπως οι Χριστιανοί  στα ιπποδρόμια, στριφογυρίζουν στο παίξιμο του αγέρα, στο παιχνίδι της ιστορίας. Πιο τρελοί κι απ' τον τρελό Δων Κιχώτη, πιο τρελοί κι απ' τις ανθισμένες πορτοκαλιές της Ανδαλουσίας όπου κείτεται σπαραγμένος ο ποιητής Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα... "https://vrachassi.blogspot.com/ The Mill c. 1650 by Rembrandt Van Rijn

Κωστής Παλαμάς -Στον ανεμόμυλο

Στον ανεμόμυλο, στο χάλασμα,
την ώρα που της αυγής το χαμογέλασμα ροδίζει,
ταράζουν τα ψαρόπουλα τον πράον αέρα
ρουφάει θαλασσινούς και καραβοκυραίους·
δεν τρίζουν στ’ αργασμένα χέρια τα καμάκια,
μόνο τα ψάρια στο δροσόκοσμο σαλεύουν.
Και γύρω η λιμνοθάλασσα λαμποκοπάει
σα σκουτάρι ασημένιο φλωροκαπνισμένο.
Στον ανεμόμυλο, στο χάλασμα, την ώρα
που βασιλεύει ο ήλιος μ’ όλη του τη δόξα,
τρέχουν και ψάχνουν γι’ αλαφρόπετρες τ’ αγόρια,
και για γλυκιές ματιές οι νιες κι οι νιοι,και στέκουν
και ψάχνουνε για ενθύμησες οι γέροι, και είναι
τα γερατειά ιλαρά, στοχαστικά τα νιάτα·
και γύρω η λιμνοθάλασσα πορφυροφέρνει
σαν κήπος πυκνοφύτευτος από γεράνια.
Στον ανεμόμυλο, στο χάλασμα, την ώρα
που τα κρυφά μεσάνυχτα σιγογλιστράνε,
από τα νεραϊδόσπηλ’ αεροφερμένοι
σ’ άλογα με κορμιά απ’ αχνούς, με χήτη αχτίδες,
νέραϊδοι και νεράιδες τραγουδάν και λούζουν
διαμαντένιες θωριές, και κάνουν την αγάπη,
και γύρω η λιμνοθάλασσα η βασιλοπούλα
για φόρεμα φορεί τον ουρανό με τ’ άστρα.
Στον ανεμόμυλο, στο χάλασμα, μιαν ώρα
πριν της αυγής το χαμογέλασμα ροδίσει,
των τουρκομάχων ο λαός γυρνά απ’ τον Άδη,
ξαναφιλεί τη γη την πολεμοθρεμμένη,
το χάλασμα σαν κάστρο το ξαναστυλώνει,
βροντάν τα καριοφίλια, αντιλαλούν οι νίκες,
και γύρω η λιμνοθάλασσα γοργοσπαράζει
σαν ολόμαυρο μάτι από θυμό αναμμένο.
http://www.greek-language.gr/

A Moonlit Windmill by Fredericus Jacobus Van Rossum Chattel

Βασίλης Παπάς -Κάρπαθος

Κοιμούνται οι βράχοι μες στη θάλασσα 

και με το ρύγχος ρουθουνίζουν στα μελτέμια 

κι όπως κοιτάζεις μακριά 

τ’ αποκαΐδια παλαιότερης φωτιάς στη ράχη τους 

– φλέβες νεκρές με ξεραμένο αίμα –

 τώρα τροφή για τα ούλα 

της βροχής και του αέρα. 

Φύλλα της κάππαρης 

τ’ ομηρικό ακρογιάλι 

κι ανίσχυροι μπρος στο τοπίο πειρατές 

ν’ αλέθουν οι ανεμόμυλοι 

απ’ όπου φυσάει ο χρόνος 

η Όλυμπος σαν γιορτινό φουστάνι 

γύρω απ’ το βουνό 

να ξημερώνει με ωδίνες του πανηγυριού 

και κλάματα των γεννημένων μόλις αισθημάτων

http://www.andro.gr/

 Le Moulin De La Galette V by Vincent Van Gogh

ΤΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ - ΣΤΗΝ Ι

Όταν ο μικρός ανεμόμυλος του φυλακισμένου
γίνεται ποίημα
κι όταν το κλεμμένο ποίημα γίνεται ψέμα,
δεν σου μένει τίποτε άλλο
από το ν’ αφήσεις τα σπίρτα
να γυρίσουν στην αρχική τους θέση
και να παίξουν το ρόλο τους ξανά.
https://minkapnizeisstokrevati.blogspot.com/

Pablo Picasso Lithograph Don Quichotte

Μιγκέλ Θερβάντες - Η μάχη με τους ανεμόμυλους (απόσπασμα από τον Δον Κιχώτη)

Ο Δον Κιχώτης πέρασε δεκαπέντε μέρες στη βολή του σπιτιού του, και ασχολιόταν με τις υποθέσεις του, χωρίς τίποτα να δείχνει ότι ήθελε να ξαναρχίσει τις τρέλες του. Όλο αυτό το διάστημα κουβέντιασε πολύ με το γεωργό, το χωριανό του, έναν καλοκάγαθο άνθρωπο, αλλά χωρίς πολύ μυαλό στο κεφάλι του. Από τα πολλά που του είπε, τις τόσες υποσχέσεις που του έκανε, στο τέλος έπεισε το δύστυχο χωρικό να μπει στη δούλεψή του ως ιπποκόμος.

Ανάμεσα στα άλλα, του έλεγε ο Δον Κιχώτης, πως αν ερχόταν μαζί του με την καρδιά του, γιατί – ποιος ξέρει – όλο και θα του τύχαινε κάποια περιπέτεια από την οποία θα έβγαινε νικητής, θα τον διόριζε διοικητή σε ένα νησί. Με αυτήν, αλλά και με πολλές άλλες υποσχέσεις, ο Σάντσο Πάνσα, έτσι λεγόταν ο χωρικός, άφησε γυναίκα και παιδιά και πήγε ιπποκόμος του Δον Κιχώτη.

Ο Δον Κιχώτης βάλθηκε να βρει χρήματα. Αφού πούλησε κάποια πράματα, έβαλε ενέχυρο κάποια άλλα, και ξεπούλησε τα υπάρχοντά του όσο-όσο, συγκέντρωσε ένα σημαντικό χρηματικό ποσό. Ύστερα, ανακοίνωσε στο Σάντσο Πάνσα τη μέρα και την ώρα που θα ξεκινούσαν, ώστε να πάρει μαζί του ο, τι του ήταν απαραίτητο. Πάνω απ’ όλα του είπε να πάρει προμήθειες για το ταξίδι. Εκείνος δέχτηκε και, μάλιστα, του είπε πως μπορούσε να φέρει και το γαϊδούρι του που ήταν πολύ καλό, γιατί ήταν συνηθισμένο στα μεγάλα ταξίδια.

Χωρίς να αποχαιρετήσει τη γυναίκα του και τα παιδιά του ο Σάντσο Πάνσα, όπως ούτε και ο Δον Κιχώτης την οικονόμο και την ανεψιά του, βγήκαν νύχτα από το χωριό χωρίς να τους δει κανείς. Έκαναν πολύ δρόμο, μέχρι να βεβαιωθούν ότι κανείς δε θα τους έβρισκε, όσο και να τους έψαχνε, ώσπου στο τέλος ξημέρωσε.

Πήραν το δρόμο τους κουβεντιάζοντας, όταν είδαν στον κάμπο καμιά τριάντα με σαράντα ανεμόμυλους. Ο Δον Κιχώτης, μόλις τους αντίκρισε, είπε στον ιπποκόμο του:

– Η τύχη οδηγεί τα βήματά μας. Βλέπεις εκεί φίλε μου Σάντσο Πάνσα, τριάντα, ίσως και λιγότερους, τεράστιους γίγαντες που ενάντια τους θα πολεμήσω και θα τους πάρω τη ζωή;

– Μα ποιους γίγαντες; είπε ο Σάντσο.

– Εκείνους εκεί κάτω, δεν βλέπεις; απάντησε ο αφέντης του, , μερικοί μάλιστα έχουν χέρια μακριά ίσαμε δυο λεύγες.

– Κοιτάξτε αφέντη μου, – παρατήρησε ο Σάντσο – εκείνα εκεί κάτω που φαίνονται έτσι δεν είναι γίγαντες, αλλά ανεμόμυλοι, και αυτά που μοιάζουν με χέρια είναι τα φτερά του που, καθώς ο άνεμος τα γυρίζει, κάνουν τη μυλόπετρα να αλέθει.

– Πώς φαίνεται ότι δεν έχεις ιδέα από περιπέτειες! Αυτοί εκεί είναι γίγαντες και, αν φοβάσαι, πήγαινε στην άκρη να προσευχηθείς, όσο θα δίνω την άνιση μάχη ενάντια τους.

Και με αυτά τα λόγια, σπιρούνιασε το Ροσινάντη χωρίς να δίνει σημασία στις φωνές του ιπποκόμου. Ήταν τόσο πεισμένος ότι οι ανεμόμυλοι ήταν γίγαντες, που δεν το κατάλαβε ούτε καν, όταν τους πλησίασε. Στο μεταξύ, τους φώναζε:

-Μη φεύγετε δειλά και άνανδρα πλάσματα, ένας και μόνο ιππότης σάς επιτίθεται!

Εκείνη τη στιγμή σηκώθηκε αέρας, τα μεγάλα φτερά των ανεμόμυλων άρχισαν να κινούνται και βλέποντάς το αυτό ο Δον Κιχώτης είπε:

– Ε λοιπόν, και περισσότερα από το Βριάρεω χέρια να κινήστε, θα το πληρώστε!

Και με αυτά τα λόγια, πιστεύοντας πως η κυρά του η Δουλσινέα, όπως την είχε ικετεύσει, θα του συμπαραστεκόταν σε εκείνη τη δύσκολη στιγμή, καλύφθηκε καλά με την ολοστρόγγυλη λεπτή του ασπίδα, κατέβασε οριζόντια τη λόγχη, κάλπασε με όλη του τη φόρα και όρμησε με δύναμη πάνω στον πρώτο ανεμόμυλο που βρέθηκε μπροστά του.

Έδωσε ένα χτύπημα με τη λόγχη του στο φτερό του ανεμόμυλου, αλλά ο αέρας το μετακίνησε με τόση ορμή που έσπασε στα δυο τη λόγχη και ξεπέταξε μακριά στα χωράφι άλογο και καβαλάρη. Ο Σάντσο έτρεξε με το γάιδαρό του όσο πιο γρήγορα μπορούσε, για να βοηθήσει τον αφέντη του, αλλά, όταν έφτασε στο μέρος όπου είχε πέσει, ο Δον Κιχώτης δεν μπορούσε να κουνήσει.

– Ο Θεός το ξέρει, είπε ο Σάντσο, μια ώρα δεν φώναζα στην ευγένειά σας να προσέξει καλά τι κάνει, γιατί δεν ήταν γίγαντες, αλλά ανεμόμυλοι;

– Πάψε φίλε μου Σάντσο, απάντησε ο Δον Κιχώτης, τα πράγματα στον πόλεμο, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, αλλάζουν διαρκώς. Και μάλιστα, όσο το σκέφτομαι, τόσο πείθομαι ότι εκείνος ο μάγος ο Φρεστώνας μεταμόρφωσε αυτούς τους γίγαντες σε ανεμόμυλους για να μου στερήσει τη δόξα που θα κέρδιζα αν τους νικούσα. Όμως δεν θα καταφέρουν τίποτα τα φθονερά του μάγια απέναντι στην καλοσύνη του σπαθιού μου!

Και με τη βοήθεια του Σάντσο καβάλησε και πάλι το άλογό του.

Εκείνη τη νύχτα την πέρασαν ανάμεσα στα δέντρα. Μάλιστα ο Δον Κιχώτης έκοψε και ένα κλαδί από κάποιο δέντρο και στην άκρη του έμπηξε τη μεταλλική αιχμή από τη λόγχη του που είχε σπάσει.

Δεν έκλεισε μάτι όλη τη νύχτα ο Δον Κιχώτης, καθώς η σκέψη ήταν στην κυρά του τη Δουλσινέα. Αντίθετα, ο Σάντσο, που είχε γεμάτο το στομάχι του, κοιμήθηκε μονορούφι.

~Μιγκέλ Θερβάντες / Η μάχη με τους ανεμόμυλους (απόσπασμα από τον Δον Κιχώτη)

http://www.logismoi.gr/

  Francis Picabia - Don Quichotte
 

 Δ. Βικέλας -Ο Παπα-Νάρκισσος

Ο δρόμος εξηκολούθει καταβαίνων ανά μέσον των εις τους πρόποδας του χωρίου αγρών και αμπελώνων, έπειτα ανέβαινε πάλιν, διασχίζων πυκνόν ελαιώνα, μέχρι της κορυφής του απέναντι λόφου, όπου τρεις ανεμόμυλοι επερίμενον πνοήν αέρος να κινήσει τους ήδη αργούς ιστιοφόρους τροχούς των. Εκείθεν ηπλούτο ευρύ οροπέδιον κατωφερές, απολήγον εις βράχους αποκρήμνους προς το μεσημβρινόν μέρος της νήσου. Η οδός ήτο τραχεία και απεριποίητος αλλά και ο Γεροθανάσης και το κτήμα του εφαίνοντο συνηθισμένοι εις τας πέτρας, αίτινες επηύξανον το δύσβατον του εδάφους. Τοίχοι χαμηλοί, ξηροτράχαλοι, άνευ πηλού ή ασβέστου, εχώριζον εκατέρωθεν τους αμπελώνας. Καθόσον δε η οδός απεμακρύνετο, διεδέχοντο τους αμπελώνας αγροί θερισθέντες ήδη. Πέραν της καλλιεργημένης εκτάσεως, αριστερόθεν μεν το οροπέδιον ανυψούμενον εσχημάτιζε σειράν λόφων θαμνοσκεπτών, δεξιόθεν δε έκλινε βαθμιαίως προς την παραλίαν, και η κυανή του Αιγαίου θάλασσα εξηπλούτο εκείθεν απέραντος, ποικιλλομένη από τα απέχοντα βουνά των άλλων νήσων. ( Απόσπασμα)

http://ebooks.edu.gr/

 Vincent van Gogh - Le Moulin de blute

Αλ. Παπαδιαμάντης -Γουτού γουπατού 

Είχεν ακούσει τους παλαιούς μύθους δια τα θεριά, τα οποία εφώλευαν σιμά εις την βρύσιν, από την οποίαν υδρεύετο το χωρίον. Εάν επέζη ώστε να γίνη είκοσιν ετών, εμελέτα να επιβάλει εις τους κατοίκους, ως ετήσιον φόρον, ένα κορίτσι τουλάχιστον. Και ο Σουλτάνος, καθώς ήκουσε να λέγουν, μίαν φοράν παντρεύεται τον χρόνον.

Δυστυχώς υπήρξε πολύ βραχύβιος, δεν επρόφθασε να φθάσει εις ηλικίαν. Και υπήρξεν ο τελευταίος της γενεάς του. Παιδίον όταν ήτο, εις τον ανεμόμυλον όπου είχεν ανατραφεί, είχον αποθάνει τα δύο αδελφάκια του. Κατόπιν απέθανεν η γριά, η μάνα του, ύστερον ο γέρος. Του εφάνη ότι είχε πέσει απ’ επάνω τους ο ανεμόμυλος και τους επλάκωσε, και πράγματι έπεσεν, αφού ο γέρος δεν εζούσε πλέον δια να τον αλέθει. Από τον μύλον έως τα Μνημούρια, το κοιμητήριον του χωρίου, ήτο πολύ σιμά.

Οι γονείς του ήσαν καλοί χριστιανοί, εσκέφθη, και δεν επέβαλαν εις τους ανθρώπους μεγάλην αγγαρείαν, να τους κουβαλούν μακράν δια να τους θάψουν. Πλην και αυτός, αρκετά ετάισε τους πεθαμένους, είπε, και ήτον καιρός πλέον ν’ αρχίσει να βυζαίνει τους ζωντανούς. Και αφού ο πεσμένος ανεμόμυλος δεν ήτο πλέον καλός δια να κατοικεί τις μέσα, εκουβαλήθη και αυτός εις το άλλο άκρον της υψηλής συνοικίας, επάνω από τους βράχους. Εκεί έστησε τον θρόνον του. ( Απόσπασμα)
https://sarantakos.wordpress.com/

 The Windmill On The Onbekende Canal Amsterdam by Claude Oscar Monet

Μιχάλης Πολίτης - Πολεμώντας ανεμόμυλους

Αφιερωμένο στους Δον Κιχώτες του ελληνικού διαδικτύου

Αν έχετε διαβάσει τον Δον Κιχώτη* θα θυμάστε ότι πολεμούσε με ανεμόμυλους. Ο καθένας μας κάνει ακριβώς το ίδιο. Πολεμάει ανεμόμυλους. Ο Δον Κιχώτης ήταν επινόημα της φαντασίας ενός συγγραφέα. Ένας άνθρωπος που πίστευε ότι είναι ένας μεγάλος πολεμιστής. Φανταζόταν πως κάθε ανεμόμυλος που συναντούσε ήταν και ένας εχθρός και άρχιζε μάχη μαζί του. Αυτό ακριβώς κάνουμε κι εμείς μέσα στην ψυχή μας. Και γι' αυτό ακριβώς το λόγο γίνονται συχνά αναφορές σ' αυτή την ιστορία, γιατί μας θυμίζει τους εαυτούς μας. Οι συγγραφείς και οι ποιητές έχοντας τα προσωπικά τους βιώματα μιλάνε πάντα για την ανθρώπινη ύπαρξη σε σχέση με τον εαυτό τους. Ο περισσότερος κόσμος δεν ακούει, γιατί δεν βοηθάει όταν κάποιος άλλος μας λέει τι είναι λάθος με μας, και λίγη σημασία δίνει σε τέτοια ακούσματα. Ο καθένας πρέπει να ανακαλύψει μόνος του τον εαυτό του, και ο περισσότερος κόσμος δεν θέλει να το κάνει ούτε κι αυτό.

Τι αλήθεια σημαίνει να πολεμάς ανεμόμυλους; Σημαίνει να μην πολεμάς ενάντια σε κάτι το σημαντικό ή πραγματικό, αλλά ενάντια σε φανταστικούς εχθρούς και σε φανταστικές μάχες. Με διάφορες ασήμαντες αφορμές, κατασκευάζουμε στο μυαλό μας κάτι παγιωμένο και φοβερό. Λέμε: "Δεν μπορώ να το ανεχτώ αυτό," και έτσι ξεκινάμε μάχη, και "Δεν μου αρέσει αυτός," και επακολουθεί μάχη, και "Δεν είμαι ευχαριστημένος," και αρχίζει λυσσαλέος εσωτερικός πόλεμος. Πολύ δύσκολα πάντα καταλαβαίνουμε τι μας φταίει. Ο καιρός, το φαγητό, οι άνθρωποι, η δουλειά, η απραξία, το κράτος, σε οτιδήποτε κάνουμε συνήθως. Γιατί συμβαίνει αυτό σε μας; Εξ αιτίας της αντίστασης μας να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα και να αποδεχθούμε αυτό που πραγματικά είμαστε, δηλαδή τίποτα. Κανένας δεν ενδιαφέρεται να είναι τίποτα.

Ο καθένας θέλει να είναι "κάποιος" και "κάτι" ακόμα κι αν αυτό είναι ένας Δον Κιχώτης μαχόμενος ενάντια σε ανεμόμυλους. Κάποιος που ξέρει και ενεργεί και θα μετατραπεί σε κάτι άλλο, σε κάποιον που αποδίδει με σιγουριά απόψεις, γνώμες και ιδέες. Ακόμα και φανερά λανθασμένες απόψεις δεν αναθεωρούνται επειδή ισχυροποιούν το "εγώ". Δείχνει αρνητικό και ταπεινωτικό το να μην είσαι κανείς και να μην έχεις τίποτα. Πρέπει να αποκαλύψουμε στους εαυτούς μας ότι αυτό είναι το πιο ευχάριστο και απελευθερωτικό συναίσθημα που θα μπορούσαμε να έχουμε. Αλλά εξ αιτίας του φόβου μας ότι θα μας επιτεθούν οι ανεμόμυλοι δεν θέλουμε να επιτρέψουμε αυτά τα συναισθήματα να επικρατήσουν.

Γιατί πολεμάμε όλους αυτούς τους ανεμόμυλους; Είναι χτισμένοι μόνο στο μυαλό μας και όπως τους χτίσαμε μπορούμε να τους γκρεμίσουμε. Είναι μια εμπειρία που επιβραβεύεται, το να ελέγξει κανείς τι ακριβώς αναστατώνει το μυαλό του και την ψυχή του. Καθώς ανακαλύπτουμε διαδοχικά συναισθήματα ας μην δημιουργούμε προφάσεις και δικαιολογίες γι' αυτά, αλλά να αντιληφθούμε ότι αυτά αποτελούν γόνιμο έδαφος για ειλικρινέστερη και θερμότερη προσέγγιση μεταξύ των ανθρώπων. 

*Δον Κιχώτης. Μυθιστόρημα του Μ.Θερβάντες(Miguel Cervantes' 'Don Quixote')

Μιχάλης Πολίτης

https://www.valentine.gr/

The Windmill at Wijk bij Duurstede c. 1670 by Jacob Van Ruisdael

Ανεμόμυλοι: οι πέτρινοι γίγαντες του Αιγαίου

Σήμα κατατεθέν του κυκλαδίτικου τοπίου, κυλινδρόσχημες ψηφίδες ομορφιάς, πολιτισμού και παράδοσης ξεπροβάλλουν διάσπαρτοι στις κορυφογραμμές των λόφων σαν σιωπηλοί μάρτυρες του μόχθου των κατοίκων μιας άλλης εποχής. Αυτή η αξιοθαύμαστη εφεύρεση, προάγγελος της βιομηχανικής περιόδου και τρανό παράδειγμα οικολογικής σκέψης, εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την ανεξάντλητη ενέργεια του ανέμου για να εξασφαλίσει από τη δούλεψή της το πιο ποθητό απόκτημα στην καθημερινότητα όλων των ανθρώπων: το ψωμί!

Οι ανεμόμυλοι εμφανίστηκαν στον ελλαδικό χώρο κατά τον 12ο με 13ο αιώνα. Η ομορφιά κι η λεβεντιά τους περιγράφηκε από περιηγητές∙ αποτυπώθηκε σε χαρακτικά∙ έκανε τον γύρο του κόσμου μέσα από χιλιάδες φωτογραφίες και καρτ- ποστάλ…

Κυκλαδίτικα μυλοτόπια

Στην κυκλαδική πολυνησία λειτούργησαν πάνω από 600 ανεμόμυλοι! Η κατασκευή τους, δύσκολη και πολυδάπανη όσο κι ενός μεγάλου ιστιοφόρου σε πολλές περιπτώσεις, απαιτούσε προσεκτική επιλογή της τοποθεσίας που θα κατασκευάζονταν ο μύλος. Ιδανικό ήταν το σημείο που οι βοριάδες ξεδίπλωναν όλη τους την ένταση: σε ξάγναντα∙ ρεματιές∙ στην έξοδο κάποιου φαραγγιού∙ σε «γλώσσες» ακρωτηρίων…

Η απόσταση του μύλου από την κατοικημένη περιοχή ήταν εξίσου σημαντική. Ο ανεμόμυλος χτιζόταν σε μέρος προσπελάσιμο από υποζύγια, κοντά σε οικισμούς, αλλά σε μακρινή ακτίνα από άλλα οικοδομήματα ώστε να μην παρεμποδίζεται η ομαλή λειτουργία του. Εξάλλου, το ανεμπόδιστο του αέρα απ’ όλα τα μέρη μνημονεύεται ρητά στις αγοραπωλησίες των ανεμόμυλων.

 A Summer Landscape With A Windmill Along A Waterway by Lodewijk Johannes Kleijn

Ο ξετροχάρης μύλος

Ο πλέον διαδεδομένος τύπος αλεστικού ανεμόμυλου στα αιγαιοπελαγίτικα νησιά ήταν ο λεγόμενος ξετροχάρης μύλος ή κοινός πυργόμυλος. Ήταν κατά κανόνα πέτρινος, κυλινδρικού σχήματος, με κωνική - περιστρεφόμενη σύμφωνα με τη φορά του ανέμου- οροφή, και ψάθινο «καπέλο». Ολόλευκα τριγωνικά πανιά στηριγμένα σε τεράστιες αντένες έθεταν σε κίνηση ένα σύστημα ξύλινων αξόνων και τροχών, που με τη σειρά τους μετέφεραν τη δύναμη του αέρα στην πάνω μυλόπετρα (παναριά), η οποία περιστρεφόταν σε μια άλλη σταθερή (καταριά). Ανάμεσα στις δυο οριζόντιες μυλόπετρες το σιτάρι, το κριθάρι, το καλαμπόκι… συνθλίβονταν για να γίνουν αλεύρι, πολύτιμο προοίμιο τροφής.

Επί τω έργω

Όταν ο μύλος ήταν έτοιμος να μπει σε λειτουργία, ο μυλωνάς ξεδίπλωνε το ένα πανί, σαν ειδοποιητήριο, για να πάνε οι χωρικοί τ’ αλέσματά τους στον μύλο. Τότε τα μονοπάτια γέμιζαν με κάρα ή γαϊδουράκια φορτωμένα σε σακιά όλο τον κόπο της χρονιάς. Πολλές φορές, τη μεταφορά αναλάμβαναν οι γυναίκες του χωριού, κουβαλώντας τα σακιά πάνω στα κεφάλια τους. Με τον ίδιο τρόπο κουβαλούσαν πίσω στο σπίτι το αλεύρι για το ψωμί της οικογένειας. Από το άλεσμα, ο μυλωνάς κρατούσε το 10% ως αμοιβή, το λεγόμενο αξάι ή ξάι.

Ο μύλος ήταν σε ετοιμότητα όλο το εικοσιτετράωρο. Δεν υπήρχε ωράριο, μήτε μέρα ανάπαυσης∙ ξέχωρα από τις μετρημένες δεσποτικές γιορτές. Την ένταση της δουλειάς ρύθμιζε η ανάγκη, η εποχή και ο καιρός. Ένας ανεμόμυλος μπορούσε να αλέσει 20-70 κιλά σιτηρών την ώρα, ανάλογα με την ένταση και τη φορά του ανέμου.

The Hill Of Montmartre With Quarry by Vincent Van Gogh

Ο άρχοντας του πυργόμυλου

Ο μυλωνάς, σημαντικό πρόσωπο της τοπικής κοινωνίας, άριστος αφηγητής – ενίοτε παραμυθάς – και επιδέξιος πληροφοριοδότης, ασπρομάλλης από τα χρόνια και την άχνη του αλευριού ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος του μύλου του. Ερμήνευε τα σημάδια της φύσης∙ ανέμιζε τα πανιά παλεύοντας με τα ξεσπάσματα του καιρού∙ λαγοκοιμόταν με το νανουριστικό τριζοβόλημα της μυλόπετρας∙ διόρθωνε την «αρματωσιά» του μύλου ανάλογα με την κατεύθυνση του αέρα.

Η συνήθως πολύωρη αναμονή στον αυλόγυρο του μύλου συνοδεύονταν με πειράγματα, κουτσομπολιά και αυτοσχέδια γλέντια. Εκεί, τις όμορφες καλοκαιρινές νύχτες, τις γεμάτες μυστήριο και διάθεση για συναναστροφή, ο μονότονος ήχος της «φτερωτής» έδινε τον τόνο και την έμπνευση για τα ωραιότερα δημοτικά τραγούδια του πόνου, της αγάπης, του καημού…

Το νησί των ανεμόμυλων

Σήμερα, πολλοί ανεμόμυλοι στέκουν ακόμη διάσπαρτοι στα ελληνικά νησιά, χωρίς όμως να επιτελούν τον αρχικό τους λειτουργικό ρόλο. Ορισμένοι έχουν επισκευασθεί εξ ολοκλήρου και λειτουργούν ως μουσεία, εκθεσιακοί χώροι πολιτισμού ή χώροι διασκέδασης (καφέ, μπαρ, μικρά εστιατόρια) αλλά και ιδιαίτερα καταλύματα για μια αξέχαστη διαμονή. Άλλοι έχουν ανακαινισθεί και κατοικούνται από ιδιώτες.

Αναμφισβήτητα, όμως, το ελληνικό νησί που έχει ταυτιστεί στη συνείδηση των ταξιδιωτών με τους ανεμόμυλους είναι η Μύκονος. Οι τελευταίοι επτά μυκονιάτικοι ανεμόμυλοι (ξεπερνούσαν άλλοτε τους είκοσι σ’ ολόκληρο το νησί) δεσπόζουν πάνω από τη συνοικία του Κάστρου, στη Χώρα. Οι ολόλευκοι επιβλητικοί όγκοι τους, προσανατολισμένοι στο ανοιχτό πέλαγος, αντιστέκονται πεισματικά στις δυνατές ριπές του κυκλαδίτικου μελτεμιού. Κι έτσι, η ανοιχτή τους αγκαλιά – δημοφιλές φόντο για τους φωτογραφικούς φακούς – ταξιδεύει την εικόνα του νησιού στα πέρατα της γης. 

http://www.visitgreece.gr/

Landscape with Windmills c. 1607 by Jan The Elder Brueghel

Ενέργεια που μεταβιβαζόταν από ανθρώπινα σώματα - κωπηλάτες σε κουπιά αλλά και - σε πρώτο ρόλο - ΕΝΕΡΓΕΙΑ του ΑΝΕΜΟΥ - κίνησε επί αιώνες τα εκατομμύρια ιστιοφόρα - ανθρώπινες κατασκευές σε κάθε είδους ταξίδια στην επιφάνεια των θαλασσών και σημάδεψε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο τη διαδρομή του ανθρώπινου πολιτισμού. Οι Αχαιοί με τη θυσία της Ιφιγένειας και η περιπλάνηση του Οδυσσέα δημιούργησαν τα σύμβολα αλλά οι Φοίνικες, οι Έλληνες, οι Βίκινγκς, οι Κινέζοι, οι Βενετσιάνοι, οι Πορτογάλοι, οι Ισπανοί, οι Ολλανδοί και οι Άγγλοι ήταν οι μεγάλοι πρωταγωνιστές, χωρίς βέβαια να είναι μόνον αυτοί. 

1. Η φτερωτή των Περσών ήταν ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ.

Οι Άραβες τους ήξεραν. Εξάλλου η πρώτη γραπτή αναφορά σε ανεμόμυλο εμφανίζεται σε έργα Αράβων συγγραφέων του 9ου μετά Χριστόν αιώνα. Το συγκρότημα ανεμόμυλων για άλεση των σιτηρών βρισκόταν στα σύνορα της Περσίας και Αφγανιστάν και η φτερωτή ήταν ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ στρεφόμενη περί κατακόρυφο άξονα . Κάθε μύλος μετέδιδε κίνηση σε ένα μόνο ζεύγος οριζόντια τοποθετημένες μυλόπετρες. Τον 13ο αιώνα οι μύλοι αυτού του τύπου ήταν γνωστοί στην Βόρεια Κίνα αλλά εν τω μεταξύ τον είχαν γνωρίσει και οι Άραβες.

2. Η οριζόντια φτερωτή μετατρέπεται σε ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ. ΙΔΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ

Ο ανεμόμυλος ως πρακτική έφθασε στην Ευρώπη από τους Άραβες και η εμπειρία αιώνων από τους κατακόρυφους ρωμαϊκούς υδραυλικούς τροχούς είναι πιθανόν ότι οδήγησε στην ιδέα της μετατροπής της φτερωτής του ανεμόμυλου σε ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ η οποία και τελικά κυριάρχησε . Οι πρώτοι τέτοιοι περιστρεφόμενοι μύλοι εμφανίστηκαν στη Γαλλία το 1180 και μερικά χρόνια αργότερα στην Αγγλία για να ακολουθήσουν και οι άλλες χώρες.

Οι βαριές μυλόπετρες διατηρήθηκαν βέβαια οριζόντιες και το πρόβλημα της μετατροπής της στροφικής κίνησης του μύλου σε οριζόντια στροφική κίνηση της πάνω μυλόπετρας ήταν ένα από τα μηχανικά προβλήματα που έλυσαν οι Ευρωπαίοι χρησιμοποιώντας γρανάζια . Μαζί με τους νερόμυλους συγκαταλέγονται στους αρχικούς κινητήρες που αντικατέστησαν τους μυς των ζώων ως πηγές ενέργειας.

Η κυριαρχία τους στην Ευρώπη διατηρήθηκε επί επτά περίπου αιώνες , από τον 12ο μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα.

Γύρω στο έτος 1800 οι εκατό περίπου χιλιάδες ευρωπαϊκοί ανεμόμυλοι βρίσκονται στο ζενίθ της ακμής τους, 18.000 από αυτούς βρίσκονται σε εδάφη Γερμανίας, 10.000 στην Αγγλία και επίσης 10.000 στη σχετικά μικρή Ολλανδία. Εκτός από το να αλέθουν σιτάρι και το κριθάρι και καλαμπόκι οι ανεμόμυλοι αξιοποιήθηκαν στο να αντλούν νερό, να κινούν μηχανικά πριόνια, να παράγεται ελαιόλαδο και να πολτοποιείται η κυτταρίνη για την παραγωγή χαρτιού .

3. ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ ΣΥΜΒΟΛΑ

Ο διασημότερος ίσως ανεμόμυλος στην ευρωπαϊκή ιστορία ανήκει στη ισπανική λογοτεχνία, δηλαδή δεν υπήρξε ποτέ . Είναι εκείνος στον οποίο επιτίθεται ο Δον Κιχώτης στο γνωστό μυθιστόρημα. Ο Σάντσο Πάντσα τον παρακολουθεί

Ένας ακόμα παγκόσμια διάσημος ανεμόμυλος – ο οποίος εξακολουθεί να λειτουργεί ως πασίγνωστο καμπαρέ είναι ο Κόκκινος Μύλος – MOULIN ROUGE – της γαλλικής πρωτεύουσας

Οι εικόνες με ανεμόμυλους έγιναν σύμβολα σε χώρες όπως η Ολλανδία με τους χαρακτηριστικούς windmolens της . Σήμα κατατεθέν έγιναν όμως και οι μύλοι στην κυκλαδική μας Μύκονο

4. ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η εμφάνιση των ανεμόμυλων στον ελλαδικό χώρο γίνεται τον 13ο αιώνα στην Ρόδο και στην Κρήτη και στη συνέχεια σε άλλα νησιά. Ειδικά στην Κρήτη εμφανίζονται κατά την Ενετοκρατία γραπτές μαρτυρίες με ανεμόμυλους για την άλεση σιτηρών

Ανεμόμυλοι της Μυκόνου. Σήμερα, διατηρούνται οι επτά από τους δέκα ανεμόμυλους που υπήρχαν στη Μύκονο ως τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα και με την ενέργεια των βοριάδων άλεθαν τα ντόπια σιτηρά.

Οι μύλοι της Μυκόνου, πρώιμες μεταποιητικές μονάδες, συνέβαλαν καθοριστικά μεταξύ 17ου και 19ου αιώνα στην οικονομική ευρωστία του νησιού. που ως αναγκαίος σταθμός για τα διερχόμενα το Αιγαίο ιστιοφόρα πλοία, τα προμήθευε με παξιμάδι. Χάνοντας την οικονομική σημασία τους με την εξέλιξη της τεχνολογίας μετά το 1920, έχασαν την οικονομική σημασία τους αλλά αναδείχθηκαν σε ένα από τα δημοφιλέστερα μνημεία των Κυκλάδων και η εικόνα τους, σαν ένα "σήμα κατατεθέν", ταξίδεψε σε όλη τη Γη.
 

5. ΕΛΛΗΝΑΣ ΜΥΛΩΝΑΣ

Από τον άνεμο η ενέργεια μεταβιβάζεται 

στην πτερωτή – στροφική κίνηση σε κατακόρυφο επίπεδο- και στον οριζόντιο άξονά της, στη συνέχεια, μέσα από τα κατάλληλα γρανάζια, στον κατακόρυφο άξονα και τέλος στην πάνω μυλόπετρα η οποία εκτελεί στροφική κίνηση σε οριζόντιο επίπεδο.

Γιατί οι μυλόπετρες των ευρωπαίων μυλωνάδων ήταν δύο και οι δύο οριζόντιες, ανάμεσά τους το σιτάρι, το καλαμπόκι και το κριθάρι που έπρεπε να συνθλιβούν, να γίνουν σκόνη, αλεύρι προοίμιο τροφής, η κάτω μυλόπετρα ακίνητη και η πάνω να ενεργοποιείται από τον άνεμο.

Οι μυλόπετρες κατασκευάζονται από σκληρή πέτρα, όπως ο γρανίτης, ο ψαμμόλιθος, ο βασάλτης, ο πορφυρίτης, ο χαλαζίας. Η εσωτερική επιφάνεια κάθε μιας είναι ελαφρά κοίλη προς το κέντρο, ώστε να σχηματίζεται κοιλότητα, ενώ οι δύο τους εφάπτονται όσο πλησιάζουν προς την περιφέρεια.

Μέσα στον ανεμόμυλο, και στα δύο του πατώματα, κυκλοφορεί ο μυλωνάς, ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε αρμονική σχέση με τη φύση, ερμηνεύοντας τα σημάδια, προβλέποντας τον καιρό, προστατεύοντας τη σοδειά του. Οι σύγχρονοί μας με το επώνυμο Μυλωνάς, Μυλωνάκης και Μυλωνόπουλος είναι απόγονοι των ένα σωρό μυλωνάδων του ελλαδικού μας κάποτε . Οι αντίστοιχοι αγγλοσάξωνες είναι οι διάφοροι Miller.

Οι ελληνικοί ανεμόμυλοι αξιοποιούσαν την ενέργεια των ανέμων για να αλέθουν δημητριακά αλλά και διάφορα υλικά όπως το ταμπάκο και την κιμωλία. Όπως όμως και οι άλλοι ευρωπαίοι οι έλληνες τους χρησιμοποίησαν και για να πριονίζουν ξύλα και να αντλούν νερό . 

6. Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ.

Μήτε κι η σιωπή είναι πια δική σου, εδώ που σταμάτησαν οι μυλόπετρες 

Γιώργος Σεφέρης

Από τις αρχές του 19ου αιώνα η εμφάνιση της ατμομηχανής συνετέλεσε στο να αρχίσουν οι ανεμόμυλοι να περιορίζονται. Οι μυλόπετρες εξακολουθούσαν να δίνουν αλεύρι και σιμιγδάλι αλλά ο κινητήρας εσωτερικής καύσης άρχισε να εκτοπίζει τον ΑΝΕΜΟ. Ο φαινομενικός πρωταγωνιστής ήταν ο ΑΤΜΟΣ αλλά η ενεργειακή πηγή που τον δημιουργούσε ήταν κάποιο ΟΡΥΚΤΟ ΚΑΥΣΙΜΟ .

Η οριστική όμως εκτόπιση των ανεμόμυλων άρχισε μετά τη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα. Και η αιτία δεν ήταν μόνο ο ανταγωνιστής κινητήρας εσωτερικής καύσης. Ο σημαντικότερος αντίπαλος που οδήγησε στην εξαφάνισή τους ήταν ο ηλεκτρικός κινητήρας αν και η ενεργειακή πηγή που τον τροφοδοτούσε ήταν κυρίως κάποιο ορυκτό καύσιμο.

Κατά τη δεκαετία του 1970 , το ενδιαφέρον για την εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας με ανεμογεννήτριες και ανεμόμυλους ανανεώθηκε λόγω της ενεργειακής κρίσης και των προβλημάτων που δημιουργεί η ρύπανση του περιβάλλοντος.

ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΣ 

Η συνάντηση του ΑΝΕΜΟΥ με «την ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟ» είχε σαν συνέπεια την σημαντικότερη ίσως εγγονή των ανεμόμυλων,την ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ .

Ζούμε σε μια εποχή στην οποία κάθε 25 λεπτά της ώρας γεννιέται μια νέα ανεμογεννήτρια, εμφανίζεται σε κάποιο σημείο της επιφάνειας του πλανήτη, τίθεται σε στροφική κίνηση από τον άνεμο και συμβολίζει μία από τις μεγάλες ελπίδες για ένα μεγάλο πρόβλημα των κατοίκων του πλανήτη Γη.

Ο άνεμος μεταβιβάζει ενέργεια στην πτερωτή και τη θέτει σε στροφική κίνηση.

Η κίνηση της πτερωτής είναι και στροφική κίνηση του αντίστοιχου άξονα, άρα και στροφική κίνηση του πρώτου από τα δύο γρανάζια, με ορισμένη συχνότητα . Το πρώτο αυτό γρανάζι θέτει σε κίνηση το δεύτερο γρανάζι, το μικρότερο, που βρίσκεται στο άκρο του δεύτερου άξονα, του άξονα δηλαδή της γεννήτριας. Το δεύτερο αυτό γρανάζι στρέφεται με μεγαλύτερη συχνότητα ακριβώς διότι είναι μικρότερο και με αυτό τον τρόπο τίθεται σε περιστροφή με μεγάλη σχετικά συχνότητα ο άξονας της γεννήτριας και εκδηλώνεται ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΕΠΑΓΩΓΗ. Η γεννήτρια δηλαδή γίνεται πηγή ηλεκτρεγερτικής δύναμης, με άλλα λόγια προσφέρει βολτ.

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο η πρώτη ανεμογεννήτρια χωρίς γραναζοκιβώτιο με άμεση σύνδεση της πτερωτής με τον άξονα της γεννήτριας έχει ήδη κάνει την εμφάνισή της.

http://www1.eere.energy.gov/windandhydro/printable_versions/wind_animation.html

Κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες η ενέργεια του ανέμου έχει ιδιαίτερα αναβαθμιστεί στην παγκόσμια ενεργειακή σκηνή. Μαζί με τη γεωθερμική, την ενέργεια από βιομάζα και κυρίως την ηλιακή χαρακτηρίζονται «Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας » και δείχνουν τον «δρόμο».

Προς το παρόν όμως η βασιζόμενη σε υδρογονάθρακες ενέργεια και η πυρηνική ενέργεια καλύπτουν το μεγάλο μέρος των σημερινών αναγκών των ανθρώπων, και μόνο το 2,8% της παγκόσμιας ενεργειακής ζήτησης καλύπτεται από Ανανεώσιμες Πηγές.

http://users.sch.gr/
 

Windmill by Pierre Auguste Renoir

ΜΟΥΣΙΚΗ 

 Σαν ανεμόμυλος

Στίχοι: Ο. Μοσχονάς

Μουσική: Γ. Λαύκας 

Αλλάζεις γνώμη κάθε μια στιγμή και ώρα,
μια ξαστεριά έχει η καρδιά σου και και μια μπόρα,
σαν ανεμόμυλος να πάψεις να γυρνάς, να γυρνάς,
εγώ σε θέλω στη ζωή να με πονάς.

Δηλώσεις κάνεις, πως για πάντα θα μου φύγεις,
μα μετανιώνεις και μέσ' στα φιλιά με πνίγεις,
σαν ανεμόμυλος να πάψεις να γυρνάς, να γυρνάς,
εγώ σε θέλω στη ζωή να με πονάς.

Μ' αυτά τα κόλπα, σου το λέω, δεν σε γουστάρω,
αν θες, γυναίκα, με στεφάνι να σε πάρω,
σαν ανεμόμυλος να πάψεις να γυρνάς, να γυρνάς,
εγώ σε θέλω στη ζωή να με πονάς,
σαν ανεμόμυλος να πάψεις να γυρνάς, να γυρνάς,
εγώ σε θέλω στη ζωή να με πονάς.

 Dutch Landscape by John Henry Twachtman

  ΜΥΚΟΝΟΣ

 ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΚΑ ΜΥΚΟΝΟΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΑΡΙΟΣ ΤΟΚΑΣ
ΣΤΙΧΟΙ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΓΡΑΨΑΣ

 Αντί να πάρω την ζωή μου επί πόνου
φεύγω σουλάτσο στα μελτέμια της Μυκόνου
κι αντί να ζω με υποσχέσεις σου επίσημες
φεύγω για νύχτες που δεν είναι κατοικήσιμες
κι αντί να ψάχνομαι και να ζητώ αντίποινα
φεύγω για βραδιά μυκονιάτικα επικίνδυνα

Εγώ στους ανεμόμυλους με άνεμους παλιόφιλους
και μια καρδιά που βιάζεται να ζήσει
εσύ στη σοβαρότητα να κλαις που η ανθρωπότητα
το έβαλε σκοπό ν' αυτοκτονήσει

Αντί να κάθομαι ότι λες να μεταφράζω
στείλε τα γράμματα σου αλλού, δε σε διαβάζω
 κι αντί να ζω με υποσχέσεις σου επίσημες
φεύγω για νύχτες που δεν είναι κατοικήσιμες
κι αντί να ψάχνομαι και να ζητώ αντίποινα
φεύγω για βράδια μυκονιάτικα επικίνδυνα 

Windmil Ostervold Park by Paul Gauguin

 The Windmills Of Your Mind

 Round
Like a circle in a spiral
Like a wheel within a wheel
Never ending or beginning
On an ever spinning reel
Like a snowball down a mountain
Or a carnival balloon
Like a carousel that's turning
Running rings around the moon

Like a clock whose hands are sweeping
Past the minutes of its face
And the world is like an apple
Whirling silently in space
Like the circles that you find
In the windmills of your mind!

Like a tunnel that you follow
To a tunnel of its own
Down a hollow to a cavern
Where the sun has never shone
Like a door that keeps revolving
In a half-forgotten dream
Or the ripples from a pebble
Someone tosses in a stream
Like a clock whose hands are sweeping
As the minutes of its face
And the world is like an apple whirling silently in space
Like the circles that you find in the windmills of your mind!
https://genius.com/

Windmills Painting by Paul De Haan

[Το «The Windmills Of Your Mind» γράφτηκε από τον Γάλλο συνθέτη Michel Legrand, σε στίχους του ζεύγους των Αμερικανών Alan και Marilyn Bergman, για την ταινία «The Thomas Crown Affair» (σκηνοθεσία Νόρμαν Τζούισον, πρωταγωνιστούσαν ο μέγας Στιβ Μακ Κουίν και η Φέι Νταναγουέι, 1968 ) και κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού.

Το ερμήνευσε ο Βρετανός τραγουδιστής και ηθοποιός – γιος τού πολύ πιο γνωστού και σπουδαίου ηθοποιού Rex Harrison – Noel Harrison (πέθανε πέρυσι τον Οκτώβριο, σε ηλικία εβδομήντα εννέα ετών) και ακολούθησαν αρκετοί/ές άλλοι/ες με κυριότερη την σπουδαία Dusty Springfield.

Ακόμη όμως και η πανέμορφη δική της εκτέλεση δεν μπορεί να συγκριθεί με τη γοητεία της αυθεντικής του Harrison, η οποία αποδίδει ιδανικά την «καλειδοσκοπική» και με κάποιους μακρινούς ψυχεδελικούς απόηχους διάσταση και διάθεση της μουσικής και πολύ περισσότερο των στίχων…]

Γύρω…

Όπως ένας κύκλος μέσα σε μια σπείρα

Όπως ένας τροχός μέσα σε έναν άλλο τροχό

Χωρίς ποτέ να τελειώνει και ούτε να αρχίζει

Σε μια ατελείωτη  μπομπίνα

Όπως μια χιονόμπαλα που κυλά στην πλαγιά ενός βουνού

Ή ένα μπαλόνι στο πανηγύρι

Όπως τα αλογάκια του λούνα παρκ που γυρίζουν

Διαγράφοντας κυκλικές τροχιές γύρω από το φεγγάρι

Όπως ένα ρολόι του οποίου οι δείκτες σαρώνουν

Περνώντας από τα λεπτά επάνω στο καντράν του

Και ο κόσμος είναι σαν ένα μήλο

Που στροβιλίζεται σιωπηλά στο διάστημα

Όπως οι κύκλοι που βρίσκεις

Στους ανεμόμυλους του μυαλού σου

Όπως ένα τούνελ που μπορείς να ακολουθήσεις

Μέσα σε ένα άλλο, δικό του τούνελ

Μέσα από ένα κενό σε μια σπηλιά

Όπου ο ήλιος δεν έχει λάμψει ποτέ

Όπως μια πόρτα που συνεχίζει να περιστρέφεται

Σε ένα μισοξεχασμένο όνειρο

Ή τα κυματάκια από ένα βότσαλο

Που κάποιος πετάει σε ένα ρυάκι

Όπως ένα ρολόι του οποίου οι δείκτες σαρώνουν

Περνώντας από τα λεπτά επάνω στο καντράν του

Και ο κόσμος είναι σαν ένα μήλο

Που στροβιλίζεται σιωπηλά στο διάστημα

Όπως οι κύκλοι που βρίσκεις

Στους ανεμόμυλους του μυαλού σου

Κλειδιά που κουδουνίζουν στην τσέπη σου

Λέξεις που κουδουνίζουν στο μυαλό σου

Γιατί πέρασε τόσο γρήγορα το καλοκαίρι;

Ήταν κάτι που είπες;

Εραστές που περπατούν κατά μήκος μιας παραλίας

Και αφήνουν τα αποτυπώματα των ποδιών τους στην άμμο

Ήταν ο ήχος μακρινών κρουστών

Απλά τα δάκτυλα του χεριού σου;

Πίνακες που κρέμονται σε ένα διάδρομο

Ή αποσπάσματα από ένα τραγούδι

Ονόματα και πρόσωπα που μισοθυμάσαι

Αλλά σε ποιους ανήκουν;

Όταν ήξερες ότι είχε τελειώσει

Ξαφνικά συνειδητοποίησες

Ότι τα φθινοπωρινά φύλλα μεταμορφώνονταν

Στο χρώμα των μαλλιών της

Ένας κύκλος μέσα σε μια σπείρα

Ένας τροχός μέσα σε έναν άλλο τροχό

Χωρίς ποτέ να τελειώνει και ούτε να αρχίζει

Σε μια ατελείωτη  μπομπίνα

Καθώς οι εικόνες ξετυλίγονται

Όπως οι κύκλοι που βρίσκεις

Στους ανεμόμυλους του μυαλού σου…

http://www.toperiodiko.gr/

Windmill in the Gein by Piet Mondrian

ΒΙΒΛΙΑ

Ρόγγας Γιώργος  - Οι ανεμόμυλοι σταμάτησαν να γυρίζουν

  

Συγγραφέας: Ρόγγας, Γιώργος
Εκδόσεις: Φυλάτος
Σελίδες:168
Ημερομηνία Έκδοσης:4/6/2018
Θέμα:Ελληνική ποίηση

Τώρα τι μένει;
Μένει να ξαναβρεθούμε:
όπως η άνοιξη με τα χελιδόνια της,
όπως οι ποιητές με τη μούσα τους,
όπως ο άνθρωπος, στο τέλος με το χώμα.

 A Winter Landscape with Figures on a Frozen Waterway by Josef Magnus Stack

Ξένια Μερτζιώτη - Στους ανεμόμυλους της αγάπης

 
Στους ανεμόμυλους της σκέψης μου/ 

Κούρνιασες πάλι για να ξαποστάσεις/ 

Με βασανίζουν ερινύες μυστικές/ 

Αναμοχλεύω τις δικές σου αμαρτιές/ 

Ξεσταχυάζω τα αγκάθια από τις σκέψεις μου/ 

Κουρδίζεις το ρολόι της καρδιάς μου/ 

Χαϊδεύεις γλυκά τους λοβούς από αυτιά μου ψιθυρίζοντας στίχους./ 

Υψώνεις τα χέρια προσεύχεσαι με λαχτάρα στον Πατέρα,/ 

ζητάς αγάπη και πίστη/ 

Για να μπορέσουμε μια μέρα/ 

Να τον δούμε πρόσωπο με πρόσωπο/ 

Σε ευχαριστώ που ανταποκρίνεσαι στις φωνές της ψυχής μου/ 

Στους ανεμόμυλους της αγάπης καθαρίζεις τις αμαρτίες μας/ 

Ξεσταχυάζεις τα αγκάθια από τα όνειρά μας
https://www.nakasbookhouse.gr/

Ivan Konstantinovich Aivazovsky (1817–1900) Windmills in the Ukrainian Steppe at Sunset 1862

 

ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΟΣ ΣΕΦΗΣ - ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΩΝ ΑΝΕΜΟΜΥΛΩΝ 

"Τα σήμαντρα"
Έρχομαι από τις γειτονιές των άστρων
κατεβαίνω στην αγορά των πραματευτάδων
στα χέρια μου βιολί ανθίζει.
Το λυκόφως σβήνει
του σήμαντρου τον ήχο
στον συναγερμό του φθινοπώρου.
Η νιότη στροβιλίζεται
στα ξεχασμένα σκιάχτρα του κήπου μου.
Υπάρχω και μετά το ναυάγιο
στο λίγο του θανάτου.
(Από τη σελ. 25 του βιβλίου) 

 ISBN13 9789603361121
Εκδότης ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ
Χρονολογία Έκδοσης Ιούνιος 2005
Αριθμός σελίδων 56
Διαστάσεις 24x17

https://www.politeianet.gr/

The Windmill in Sunlight, 1908 by Piet Mondrian

Οι πίνακες είναι κυρίως από  https://www.1st-art-gallery.com/