Ο Τάσος Δενέγρης (1934-2009) γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε κινηματογράφο και κοινωνικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης (1954-1957). Λίγο νωρίτερα είχε δημοσιεύσει τα πρώτα του ποιήματα στο περιοδικό "Στροφή" (1952). Υπήρξε μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού "Πάλι", ωστόσο το πρώτο του βιβλίο, "Θάνατος στην πλατεία Κάνιγγος", εκδόθηκε το 1974. Θεωρείται ένα από τους τυπικότερους εκπροσώπους, αν και εξαιρετικά ολιγογράφος, της ποιητικής "Γενιάς του '70". Το 1975 προσκλήθηκε στην Iowa των ΗΠΑ στο International Writing Program. Συμμετείχε ενεργά στην ίδρυση της Εταιρείας Συγγραφέων το 1982. Το 1983 διάβασε ποιήματα του στο Φεστιβάλ Ποίησης στο Cambridge της Αγγλίας και τον ίδιο χρόνο στο Βελιγράδι ύστερα από πρόσκληση της Ένωσης Σέρβων Συγγραφέων. Το 1985 προσκλήθηκε στο Νέο Δελχί και στο Μποπάλ της Ινδίας. Το 1990 στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου και στην Murcia της Ισπανίας, το 1996 πάλι στη Murcia και το 1998 στο Medellin της Κολομβίας και στη Λίμα του Περού. Εξέδωσε τις συλλογές "Θάνατος στην πλατεία Κάνιγγος" (1974), "Το αίμα του λύκου" (1978), "Θειάφι και αποθέωση" (1982), "Ακαριαία" (συγκεντρωτική έκδοση των τριων πρώτων συλλογών, 1985), "Το πνεύμα της άμυνας" (1999), και τη συγκεντρωτική έκδοση, "Μιλάει ο αγριόχοιρος: ποιήματα 1952-2008" ("Ύψιλον", 2008)· μετέφρασε κείμενα ποίησης και πεζογραφίας των Οκτάβιο Πας, Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Χούλιο Κορτάσαρ, Τζον Ντος Πάσος, Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, Μάικλ Λόνγκλεϊ, Κλοντ Εστεμπάν, κ.ά., από τα ισπανικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά. Πέθανε στην Αθήνα σε ηλικία 74 ετών, το Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2009.
(φωτογραφία: Γιάννα Μπούφη, 2000)
Εργογραφία
Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(2008) Μιλάει ο αγριόχοιρος, Ύψιλον
(1999) Το πνεύμα της άμυνας, Εκδόσεις Πατάκη
(1985) Ακαριαία, Ύψιλον
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(1998) Santé, Ύψιλον
(1998) Μικρή ζωολογία, Εκδόσεις Πατάκη
(1996) Για τον Νίκο Καρούζο, Ίκαρος
Μεταφράσεις
(2018) Singer, Isaac Bashevis, 1902-1991, Ο σκλάβος, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2016) Cortázar, Julio, 1914-1984, Τα μυστικά όπλα, Απόπειρα
(2014) Mateo, Pedro, 1952-2014, Δι' ελιγμών, Γαβριηλίδης
(2010) Singer, Isaac Bashevis, 1902-1991, Ο σκλάβος, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2007) Dos Passos, John, 1896-1970, USA, Οδυσσέας
(2003) Singer, Isaac Bashevis, 1902-1991, Ο σκλάβος, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2000) Brines, Francisco, 1932-, Ποιήματα της παλιάς ζωής, Γαβριηλίδης
(1999) Dos Passos, John, 1896-1970, USA 1919, Οδυσσέας
(1999) Συλλογικό έργο, Με τον τρόπο του Καβάφη, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
(1993) Paz, Octavio, 1914-1998, Η πέτρα του ήλιου και άλλα ποιήματα, Ίκαρος
(1992) Esteban, Claude, Αϋπνία, ημερολόγιο. Ζωγραφιστές εικόνες., Ερατώ [μετάφραση, επιμέλεια]
(1992) Stevenson, Robert Louis, 1850-1894, Η λέσχη της αυτοκτονίας, Άγρα
(1992) Garcia Montalvo, Pedro, Μια ιστορία από τη Μαδρίτη, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1992) Longley, Michael, 1939-, Ποιήματα, Ερατώ
(1989) Borges, Jorge Luis, 1899-1986, Αφηγήσεις του Μπούστος Ντομέκ, Ύψιλον
(1985) Borges, Jorge Luis, 1899-1986, Ο δημιουργός, Ύψιλον
(1984) Borges, Jorge Luis, 1899-1986, Εβαρίστο Καριέγκο, Ύψιλον
(1983) Cortázar, Julio, 1914-1984, Οκτάεδρο, Ύψιλον
http://www.biblionet.gr/
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Οι κατάσκοποιΤο Ποιημα Περιλαμβανεται στην ποιητική συλλογή Θάνατος στην πλατεία Κάνιγγος (1975), την πρώτη συλλογή του ποιητή, που ρέποντας σε μια γραφή λιτή και συγκινησιακά αποφορτισμένη, αντιμετωπίζει την πραγματικότητα και της δίνει προεκτάσεις που ανταποκρίνονται στην εξαιρετικά οξυμμένη ευαισθησία του. Έτσι, υπό την επήρεια αυτής της ευαισθησίας, τα ποιήματά του μεταφέρουν το κλίμα ενός ψυχολογικού τρόμου και μιας ατμόσφαιρας απειλητικής και διαβρωτικής. Δεν φοβάμαι το ρεύμα των ποταμών την αγρύπνια και το λεπίδι Μόνον τους κλητήρες Και τις κυρίες που πίσω από καρότσια νηπίων κατασκοπεύουν στο διάβα σου. Όσο για τις αράχνες τρομάζω το σιωπηλό τους περπάτημα Κι εκείνη τη μεταφυσική ικανότητα να στέκονται στο ταβάνι Παρακολουθώντας με σκοτεινό μάτι τη σκέψη σου Δίχως να βγάζουν τον παραμικρό ήχο φωνής. 9 Μαΐου 1962 http://ebooks.edu.gr/
ΦΑΟΥΣΤ ΚΑΙ ΙΝΔΙΚΗ ΚΑΝΝΑΒΙΣ Πελτασταί, παγίδες, ασβέστης Άσπρη σιβηρική γούνα με σαντιγί Ζεστός λήθαργος Δεν καταλαβαίνω τίποτα Δεν υστερώ σε τίποτα Αντιθέτως υπερτερώ Σπάνια άνθρωπος έχει γράψει στ’ αρχίδια του Μαζεμένες τις αξίες του ευρωπαϊκού πνεύματος Κατανόηση, μνημεία, σκοπιμότης, ανωτερότης, Κατωτερότης, Μιχαήλ Άγγελος, Μπαρντό, Συνομιλία, κηδεμονία Σπάνια Χωρίς να δώσει αντάλλαγμα Ένα τετραγωνικό στρέμμα απ’ την ψυχή του. Σάββατο βράδυ Ήμουν άγγελος, αρκούδα, ταπεινός, δυνατός Αδιάφορος Πανταχού παρών στο χάος Συγκεντρωμένος σε μια τρύπα σκόρου Ή σ’ έναν ήχο. https://periodikotrypa.wordpress.com/
✧ ✧ ✧ ✧
| ||
Μαύρο αγκάθι Και ξαφνικά την είδα Γάτα με το κεφάλι μέσα στα σκουπίδια Κι αμέσως γράφτηκε εικόνα Που βγήκε από τα σκοτεινά Μπουντρούμια της ψυχής μου Πως είν’ εκείνη Η μυστηριώδης Ατλαντική Άστραψε κάτι μέσα μου Μια φλογερή χαρά Πως ήμουν δήμιος Και το μισάνοιχτο των σκουπιδιών καπάκι Λαιμητόμος. Και να σκεφτεί κανείς Πως η αγάπη Άδολη λένε πως είναι Σαν τις γλαδιόλες Ή σαν τα νήπια που αρμενίζουν μες στις κούνιες Βαρκούλες φωτεινές στον ουρανό – 30 Μαρτίου 1975 Από το βιβλίο: «Ακαριαία», ύψιλον / βιβλία, Αθήνα 1985. https://www.catisart.gr/
✧ ✧ ✧ ✧
Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ Η ισορροπία διατηρείται χάρις στο μικρό παιδί Που περπατά ευθυτενές στην πράσινη μπέρτα του Μέσα στο σκοτεινό απόγευμα του Γενάρη (ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΝΙΓΓΟΣ, 1975) ✧ ✧ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟ Οι ναυτικοί μιλούνε για γυναίκες Οι έμποροι για ευκαιρίες Οι παίχτες του μπιλιάρδου βάζουν ταλκ στις στέκες Ο πλοίαρχος θυμάται τις κακοκαιρίες. ✧ ✧ ΙΣΟΠΕΔΩΣΗ Αυτός ο άνθρωπος ήταν ένα τίποτε Τον έδερνες ή σ’ έδερνε του ήταν το ίδιο Κίνητρα σ’ αυτόνε δεν υπήρχαν Ύπουλος και νωθρός Θρασύς και φιλήδονος Ήταν ένας ασπόνδυλος Νόθος Του καλού και του κακού Και σαν κι αυτόν Έχει γεμίσει ο πλανήτης ✧ ✧ ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ Ο φάρος πάει, χάθηκε. Του λιμανιού ρημάξανε τα στήθη Μονάχα η Δύση απόμενε Ανάλλαχτη Στο χρόνο και στα ήθη Σαν του σταυρού απαράλλαχτη Φλεγόμενη τη Δόξα Και στην σφενδόνη τ’ ουρανού Οι σκιές του απέναντι βουνού Τεντώσανε τα τόξα. (ΘΕΙΑΦΙ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΩΣΗ, 1982) ✧ ✧ ΥΨΗΛΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ Ήμουν πέντε χρονών Υψηλός πυρετός Κάθε τόσο Από άγνωστη αιτία Στο κρεβάτι τρεις μέρες Με κρατούσε σε κώμα Κυριαρχούσε το κόκκινο εκεί Το πιο κόκκινο που ’χω γνωρίσει Αποσύνδεση πλήρης από Το βασίλειο της μέρας το οικείο Δεν υπήρχαν παιχνίδια, γλυκά Ούτε όμως και λέξεις που φέρνουν ναυτία Ένα βύθισμα κι όλα ζεστά. Ετελείωνε κάποτε αυτό Κι ήταν μέρα συνήθως Φθινοπώρου απόγευμα Που νυχτώνει νωρίς και βαραίνουν Οι καρδιές των παιδιών. Ο πατέρας ορθός στη γωνία Του μικρού κρεβατιού Βοηθούσε ν’ ανέβω Μοναχά με το βλέμμα Στον επάνω τον κόσμο. https://www.oanagnostis.gr/ | ||
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου