Η προικισμένη σουμπρέτα των ψευδαισθήσεων και της μεγαλοπρέπειας μεταμορφωμένη ανάμεσα στο κοινό, φόρεσε τη θεατρική μάσκα των ουρανών και των θαλασσών και μας μύησε στη γλώσσα της τέχνης των αστεριών. Για μας, η Ρένα Ντορ, ανάμεσα στην αντιπαράθεση σχολών και στυλ και στην πιθανή αντιπαράθεση προσώπων, ιδιοσυγκρασιών και μύθων, ήταν μια γυναίκα μουσικότατη με τις πολλαπλές εκδοχές και διαφορετικές αντιδράσεις σε διαφορετικές στιγμές της ζωής της. Τα νούμερα περνούσαν, το ένα μετά τον άλλο και αν κάποια στιγμή κατάφερνε το κοινό να ψυχαγωγηθεί, οφειλόταν στην οπερετική ηθοποιό του θεάτρου μας, που ήξερε να σαρώνει τη σκηνή με την μοναδική ζωντάνια της. Η ευρηματική ηθοποιός Ρένα Ντορ με κοστούμι και περούκα της εποχής ανασηκώθηκε ανάστατη από την βασίλισσα της επιθεώρησης. Της παντοτινής, ρηξικέλευθης επιθεώρησης που θαύμαζε τη μουσική του θεάματος σαν αληθινή δημιουργία. Την ζωντανή επιθεώρηση που η προικισμένη ηθοποιός της γενιάς της Ρένα Ντορ, την έβαζε στην τσέπη της και με φιλική μαγκιά μας έκλεινε το μάτι- όπου και όσο έπρεπε- αντικαθιστώντας το βρετανικό φλέγμα με την ελληνική φάρσα. Ευρηματικά ακάθεκτη σε κάθε υπαινικτική της μούτα, κωμική ηρωίδα στις σχεδόν ακροβατικές της κατεβασιές, η Ντορ ξεκινούσε ένα μαραθώνιο παικτικών και λεκτικών γκάνκς, αλωνίζοντας τη σκηνή με το σταριλίκι, όχι της ενζενί της εύφορης σκηνικής πράξης, αλλά της κωμικής τυπίστας του ακτινοβόλου ψυχαγωγικού θεάματος.
Ρένα φλογερών προσδοκιών, που είχε ανάψει στον υπέροχο ρυθμό, στο αστραφτερό της ταλέντο, στη σωστή εκτίμηση της κάθε κίνησης, του κάθε τονισμού και της κάθε επαφής με το κοινό σατίριζε την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Ρένα εύθραυστη, δυναμική, αισθαντική, απελευθερωμένη, στο γαλάζιο της φόρεμα για να μουσκέψει την κωμική της απορία και να ραντίσει απολαυστικά τους αφελείς προβληματισμούς, ώστε να αναποδογυρίζεται η ισορροπία των κειμένων. Ρένα μια από τις ταλαντούχες θεατρίνες σε μια σκληρή ενορχήστρωση σκέψης, λόγου και δράσης, που κόβουν την ανάσα της αληθινής σκηνικής δημιουργίας, πάλεψε «με νύχια και με δόντια» βρίσκοντας πάντα θαυμαστές λύσεις στο παίξιμό της. Όλα με ελαφρότητα, χάρη, χιούμορ, δημιουργικότητα, σ’ ένα πανηγύρι οικειότητας και αναγνωρίσεων, λες και οι μορφές που έπαιρνε η Ρένα Ντορ, ήταν πάντα άνθρωποι, που υποτάσσονταν στο αθέατο ενός δαιμόνιου κόσμου ή κρυμμένου μάγου. Εδώ ο κρυμμένος μάγος ήταν η ίδια η Ντορ με τη φωνή της, της αρθρώσεις της, τις κινήσεις της. Ήταν, όμως και ο επιφανειακός δεξιοτέχνης. Η ιλουμινέιτορ και ο ενορχηστρωτής των πάντων σε παραστάσεις εξαιρετικά δουλεμένες, αλλά με κρυφό γαζί. Όχι από σχολαστικισμό, αλλά από δημιουργικό κέφι, έμπνευση, αγάπη, στέρεη άποψη και κοινή ιδεολογία.
Μέσα στο φωτεινό σκηνικό χώρο σατιρικής απροσδιοριστίας, η Ρένα Ντορ καθοδηγούσε μια παράσταση λαμπερή και σαρκαστική με γοργούς ρυθμούς, άφθονο γελαστικό χιούμορ, αμεσότητα λόγου και ανάδειξη των υπονοούμενων χωρίς φτήνιες και εύκολα κόλπα, αλλά με σατιρική σπιρτάδα και σκηνική χάρη που έκλεβε τις εντυπώσεις. Χαλκέντερο ιερό τέρας η Ρένα Ντορ με γλώσσα που «κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει», πέτυχε αυτό που οφείλει να κάνει η επιθεώρηση. Να καυτηριάσει τους πάντες και τα πάντα, να λέει τα πράγματα με τ’ όνομα τους. Ναι, να προσφέρει φυσικά γέλιο αλλά να υπάρχει και κατηγορώ γι’ αυτούς που δεν αξίζουν. Ήταν τόση η προσωπική της λάμψη που εξέπεμπε η Ρένα Ντορ στον προσωπικό της θρίαμβο, που ουσιαστικά θεμελίωσε το μουσικό μας θέατρο, ώστε ακόμα και σε κωμωδία πρόζας, σου έδινε την αίσθηση του καλού κρασιού, που με το πέρασμα του χρόνου ολοένα γίνεται και καλύτερο. Η Ρένα Ντορ σατίριζε με τις πολυπρόσωπες μιμήσεις και αφηγήσεις τα κακώς κείμενα της εποχής και δεν χαριζόταν σε κανέναν αντανακλαστικά και σκηνικά. Γιατί συνδύαζε μοναδικά το χορό, το τραγούδι, την ευθύβολη πρόζα, μ’ ένα καταιγισμό αστείων ανθρώπινων τύπων, χάρη στην ερμηνευτική ικανότητα κάποιων ανθρώπων.
Μεγάλη θεατρίνα, μοναδική, χαρισματική, ανεπανάληπτη γυναίκα η Ρένα Ντορ. Ο πανέξυπνος, ευαίσθητος ρομαντισμός της με τις καταπληκτικές και χορευτικές εμφανίσεις, είχε καλύψει τις τοπικές απολαύσεις, είχε περάσει το χρόνο και έφτανε εδώ, στις καρδιές μικρών και μεγάλων, με άνεση και οικειότητα σαν αξεπέραστο λυρικό επίτευγμα. Είχε καταφέρει να μη χάσει τίποτα ουσιώδες και είχε βρει λύσεις για να κυλήσει την ιστορία με συνοχή και άνεση. Κυρίως είχε εφεύρει την παλλόμενη επιθεώρηση για τον άνθρωπο που την είχε γοητεύσει. Κατάφερε να την εντάξει στη δράση, να την κάνει ένα πρόσωπο του έργου, να μην αισθάνεται ούτε στιγμή ότι είναι ξένο σώμα. Επιπλέον προσόν της αθηναϊκής επιθεώρησης ήταν το τραγούδι της Ρένας Ντορ. Η Ντορ, χάρη στη θεατρική της καταγωγή, είχε πλουτίσει το τραγούδι με υποκριτική εκφραστικότητα και ευαισθησία σπανιότατη στους ομότεχνούς της. Το τραγούδι της έβρισκε στο θέατρο το φυσικό του χώρο, αντλούσε απ’ αυτό αλλά και του ανταπέδιδε τα μέγιστα. Σ’ ένα τέτοιο γόνιμο σκηνικό περιβάλλον ακόμα και στο πιο κουμπωμένο κοινό της ολόκληρης ελληνικής τάσης, έφερε το τραγούδι σε επαφή με την επιθεώρηση μέσα από μορφές, τρόπους και μεθόδους, που να την καθιστούν εύληπτη, γοητευτική και διδακτική ηθοποιό του λεπτού σκηνικού χιούμορ. Αυτό το είδος παίζεται και σώζεται μόνο από μαέστρους ηθοποιούς και η Ντορ ήταν μια ηθοποιός των μαγικών ρυθμών, των ευφάνταστων ευρημάτων και των υπερρεαλιστικών αυτοσχεδιασμών. Καμία μπαλαφόρα, καμιά φλυαρία, καμία φτήνια. Υψηλό στυλ σ’ ένα ταπεινό αλλά ανθεκτικό είδος θεάτρου.
Η Ρένα Ντορ έχτισε παίζοντας και έπαιζε εφευρίσκοντας κωμικά ευρήματα, γι’ αυτό η εκφραστική της μάσκα, έδινε παλμό στη χαλαρών ρυθμών παράσταση. Ήταν χάρμα να βλέπεις στη σκηνή την σπουδαία Ντορ με τους κεφάτους στακάτους ρυθμούς, να πλάθεται και να αυτονομείται σε ευφάνταστο σκηνικό διαμάντι. Τι χαρά ζωής απέπνεε αυτή η σημαντική κυρία της επιθεώρησης με την άνεση μιας πλούσιας πείρας σχεδιάζοντας μια γνήσια καρικατούρα, διανθίζοντας την με επιθεωρησιακά στοιχεία αυτοσάτιρας ! Η Ρένα Ντορ πέρα από τη σφαιρική, εξαντλητικά προσεγμένη και όντως δημιουργική σπουδή της πάνω στο χαρακτήρα, στην κίνηση, στο ήθος, στη γλώσσα, στους ήχους, στις ανατροπές της απαράμιλλης κωμωδίας, σεβάστηκε και εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την πλούσια σε ισορροπίες και συναισθηματικές αποχρώσεις επιθεώρηση. Η Ρένα Νορ ήταν πάντα η σπιρτόζα ηθοποιός με την μέση ή την παθητική φωνή διάθεσης των ενσαρκωμένων ρόλων θέσης, στάσης, ή της κίνησης του σώματος. Σε έκλεβε σε ελάχιστο χρόνο με τη ζωντάνια, το τραγούδι, την άψογη κίνηση της, τη μοναδική της αμεσότητα και με τον τρόπο της ήξερε να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή στο μαγικό κόσμο της ψευδαίσθησης.
Από το υπό έκδοση βιβλίο : AΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΕΣ ΤΗΣ ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
" Η Δραματική αλήθεια και το κωμικό αθώο των Ελλήνων Ηθοποιών "
" Μίμηση Πράξεως στην 7η Τέχνη του Ουρανού"
[ Επεξήγηση: Aφιερώματα των εκλιπόντων Ηθοποιών από τον 19 ου αιώνα μέχρι σήμερα σε λογοτεχνική μορφή }
Η φωτογραφία είναι από το βιβλίο του Αρτέμη Μάτσα με τίτλο Μεγάλες Θεατρικές Οικογένειες.
Χρήστος Αθανασίου
Aπόφοιτος της Βαρβακείου Σχολής. Kάτοχος πτυχίων Υποκριτικής Θεάτρου – Κινηματογράφου του Υπουργείου Παιδείας και Υπουργείου Πολιτισμού καθώς και τίτλων Μεταπτυχιακών Σπουδών και Σεμιναρίων Υποκριτικής, Σωματικού Θεάτρου, Δημιουργίας Θεατρικού Λόγου, Κορυφωμένης και Επεισοδιακής Δραματικής Δομής - Γραφής και Σημειολογίας προς την παραστασιολογία, ως επιστήμη που αναλύει σε βάθος φαινόμενα της θεατρικής πράξεως. Ακροατής – Φοιτητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστήμιου Αθηνών.
Συγγραφικό έργο:
«Λογοτεχνικές Αστραπές»
«Όταν ο ηλεκτρικός σπινθήρας φωτίζει την ζωή και το όνειρο»
«Aφιερώματα στους ταξιδευτές της υποκριτικής τέχνης» ( Υπό έκδοση )
«Η Δραματική αλήθεια και το κωμικό αθώο των Ελλήνων Ηθοποιών»
«Μίμηση Πράξεως στην 7η Τέχνη του Ουρανού»
[Επεξήγηση: Aφιερώματα των εκλιπόντων Ηθοποιών απ’ τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα σε λογοτεχνική μορφή]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου