Πόσο σίγουροι είμαστε για τις αναμνήσεις μας ; Κι όταν πρόκειται για συλλογικές αναμνήσεις, πόσο σίγουροι μπορεί να είμαστε για τις μεγαλύτερες πίκρες και τις φοβερότερες στερήσεις ; Πολύ, λίγο, ή μήπως καθόλου για μεγάλη μερίδα κοινού, ως προς μία γενναία αλλαγή ζωής απέναντι στην κοινωνική υπόσταση του ρόλου ; Στην σχεδόν ποιητική μέσα σε ό,τι ζοφερό περιγράφεται, ζωντανή «προβολή» ψυχολογικής καταβύθισης μερικών σκηνών στις παροικίες του εξωτερικού, αυτό το ερώτημα συνεχώς εγείρετο μ’ ένα άλλο έργο, κι έπειτα με άλλο, και άλλο μέσα από κάποια έκφραση του σώματος ή του τόνου της φωνής χρωματίζοντας με όμορφες πινελιές την φαινομενικά γκρίζα κοινωνία των ανθρώπων. Χωρίς να αμφισβητήσουμε ποτέ και κανέναν ο σπουδαίος βαρύτονος Ανδρέας Φιλιππίδης τόσο ως πολίτης όσο και ως καλλιτέχνης, έπαιζε όλα τα είδη του θεατρικού λόγου δίνοντας έναν αποστασιοποιημένο σαρκασμό στην έκπληξη του ήρωα. Ταξίδευε και έπαιζε τα πάντα ένας από τους πρόδρομους του ελαφρού αυτού μουσικού είδους.
Μήπως έχει έρθει η ώρα από έντονο ρομαντισμό, να ξεβολευτούμε από αυτή τη βολική άγνοια και να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε για το τι πραγματικά ήταν ο δημοφιλής πρωταγωνιστής Ανδρέας Φιλιππίδης της πρώτης επιθεώρησης κάτω από τη φόρμα και το άκαμπτο ύφος της τεχνικής του ; Αν παρομοιάζουμε με κάτι, τον Ανδρέα Φιλιππίδη, αυτό θα ήταν ο μεσαιωνικός τροβαδούρος και καλλιτέχνης στο παλάτι του Αβδούλ Χαμίτ, ακριβώς όπως έχει αποτυπωθεί σε σκίτσα εποχής και πίνακες λαϊκής ζωγραφικής, συνθέτοντας ενάντια σε κάθε κοινωνική υποκρισία, σε κάθε είδους κομφορμισμό, παραστάσεις που κορυφώθηκαν κλιμακωτά κρατώντας αμείωτη την προσοχή του θεατή. Το χαρέμι με αστείρευτες κωμικές αναφορές στη ζωή και το θάνατο παρακολουθούσε για μικρά ή μεγάλα διαστήματα τις παραστάσεις από τα « καρφατσωτά » στον απόηχο της τεράστιας επιτυχίας, με σατιρικές νησίδες πρόζας, ανάμεσα στα αγαπημένα τραγούδια του σημαντικού δημιουργού Φιλιππίδη επθεωρησιακής υφής, πάντοτε στον σπιρτόζικο, πανέξυπνο, απολαυστικά μαύρο και απεριόριστα καυστικό παλμό της εποχής. Φαινόμενο για την εντυπωσιακή μας μνήμη ! Εικόνες που μας παρέπεμπαν να ανακτήσουμε αμέτρητες αποθηκευμένες πληροφορίες, τις οποίες όμως δεν μπορούσαμε να σβήσουμε, σε φαντασμαγορικές βραδιές, αντικείμενο επιστημονικής μελέτης.
Ακαταμάχητος και σπουδαίος βαρύτονος, ο Ανδρέας Φιλιππίδης, αιφνιδίαζε ευχάριστα και αυθόρμητα το κοινό – το οποίο μάλιστα ανταποκρινόταν πολύ θετικά – ερμηνεύοντας με κέφι όχι μόνο ρόλους καθ’ όλη τη διάρκεια των έργων, ενώ τόνιζε τις ατάκες του με τους μορφασμούς του προσώπου του και τις διάνθιζε με λεπτή ειρωνεία χαρίζοντάς μας αρκετά κωμικά στιγμιότυπα, όπου η ερμηνευτική του πυγμή, ο απόλυτος έλεγχος του σώματος και η γενική εξωστρέφεια, κούμπωναν άψογα με τις απαιτήσεις του. Μια θυελλώδη ροή υπαινιχτικών εικόνων και δράσης, στα όρια της σάτιρας που σε ψυχαγωγούσε, ο Ανδρέας Φιλιππίδης σε ανέβαζε αλλά ταυτόχρονα σε τσέκαρε , υπαινισσόμενος ξεκάθαρα ότι η μνήμη μας δεν είναι μόνο επιλεκτική αλλά και απατηλή. Τραγελαφικές καταστάσεις που λυνόσουν στα γέλια, αναγνωρίσιμες ατάκες, που κάτι ήθελαν να μας πουν, γρήγορα flash-back στο χρόνο και μια αύρα μυθικού Ανδρέα Φιλιππίδη να σε ταξιδεύει σουρεαλιστικά.
Διέθετε τη ζωντάνια και την αέρινη παρουσία που ζητούσε ο ήρωας του και φαινόταν να απολαμβάνει την παρουσία του πάνω στη σκηνή όπου σαγήνευε, θύμωνε, δάκρυζε, αυτοσαρκαζόταν, που προσπαθούσε να επικοινωνήσει και τα κατάφερνε, που ήξερε να ξεφύγει και μπορούσε, που η φαινομενική του μελαγχολία, γεννούσε τη δράση σε μια σκιώδη και επώδυνη περίοδο της Ελληνικής ιστορίας. Αξιέπαινες οι υποκριτικές επιδόσεις του : ερμήνευε ρόλους, ικανοποιούσε μέσω της κινησιολογίας του τις ψυχικές αμφιταλαντεύσεις και τις απέλπιδες προσδοκίες του ήρωα, έψαχνε την κωμικοτραγική του διάσταση, ακροβατούσε ανάμεσα στη πραγματικότητα και τη ψευδαίσθηση. Δεν υπήρχαν πρώτοι και δεύτεροι ρόλοι για τον Ανδρέα Φιλιππίδη, με πολυμέσα, κίνηση και σύμβολα, αναδείκνυε παράλληλα την μουσικότητα και την κρυφή του ποίηση. Η σκηνική του παρουσία μόνταρε στιγμές και συνέθετε νέες εικόνες, δίνοντας στον θεατή τη δυνατότητα να διαπιστώσει την μηδαμινότητα της σύγχρονης ζωής.
Ο Φιλιππίδης ήταν κάτι παραπάνω από εξαιρετικός στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ο Φιλιππίδης πρότεινε ένα νέο τρόπο προσέγγισης του κλασικού κειμένου, έξω από το τετριμμένο ρεαλιστικό παίξιμο. Ο Φιλιππίδης που έκανε σωστά τη δουλειά του και δεν είχε ανάγκη από το χειροκρότημα για να επιβεβαιωθεί, αποτελούσε την καταλληλότερη επιλογή για τον συγκεκριμένο ρόλο τόσο εμφανισιακά όσο κι ερμηνευτικά και κατάφερνε να εστιάσει πάνω του όλη την προσοχή από το δισυπόστατο της ανθρώπινης ύπαρξης. Υποδύθηκε κατάσαρκα το πρόσωπο του ήρωα – γέλαγε και έκλαιγε σχεδόν ταυτόχρονα, τσαλακωνόταν μαζί του. Έπεφτε και σηκωνόταν ξανά και ξανά δίχως να σταματά να αγωνίζεται. Ήταν ένα κράμα αθωότητας, χιούμορ και δραματικότητας, σχεδόν με σαδιστική χαρά τη δική του συγκίνηση.
Ο ακριβής και ευθύβολος Ανδρέας Φιλιππίδης λοιπόν πάνω στο δημιουργικό θέατρο, ύφαινε ένα πλέγμα από εικόνες, κινήσεις, αισθήματα και σύμβολα, που προτείνουν πάντα μια παραγωγική υποκριτική. Ήταν μια προτροπή για όλους εμάς να αντικρίσουμε τη ζωή από άλλη οπτική γωνία, να διεκδικήσουμε αυτό που μας ανήκει και να πάψουμε να υποτασσόμαστε στα πρέπει που στραγγαλίζουν κάθε δικαίωμα και ανθρώπινο συναίσθημα. Θα ήταν όμορφο να ξέραμε τι ακριβώς είχε στο μυαλό του, όταν έστηνε το ρόλο, καθώς ο έντονος λυρισμός του βλέμματος και η ευαισθησία, θύμιζε κάτι πολύ ενδιαφέρον υποκριτικά από το θεατρικό παρελθόν της Αθήνας…Από τον Ανδρέα Φιλιππίδη του 19 ου αιώνα… στήνοντας μία φιγούρα ακαταμάχητα γοητευτική, αλλά και όσο γελοία χρειαζόταν, εναρμονίζοντας το κωμικό με το δραματικό.
Από το υπό έκδοση βιβλίο : AΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΕΣ ΤΗΣ ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
" Η Δραματική αλήθεια και το κωμικό αθώο των Ελλήνων Ηθοποιών "
" Μίμηση Πράξεως στην 7η Τέχνη του Ουρανού"
[ Επεξήγηση: Aφιερώματα των εκλιπόντων Ηθοποιών από τον 19 ου αιώνα μέχρι σήμερα σε λογοτεχνική μορφή }
Η φωτογραφία είναι από το βιβλίο του Αρτέμη Μάτσα με τίτλο Μεγάλες Θεατρικές Οικογένειες.
Χρήστος Αθανασίου
Aπόφοιτος της Βαρβακείου Σχολής. Kάτοχος πτυχίων Υποκριτικής Θεάτρου – Κινηματογράφου του Υπουργείου Παιδείας και Υπουργείου Πολιτισμού καθώς και τίτλων Μεταπτυχιακών Σπουδών και Σεμιναρίων Υποκριτικής, Σωματικού Θεάτρου, Δημιουργίας Θεατρικού Λόγου, Κορυφωμένης και Επεισοδιακής Δραματικής Δομής - Γραφής και Σημειολογίας προς την παραστασιολογία, ως επιστήμη που αναλύει σε βάθος φαινόμενα της θεατρικής πράξεως. Ακροατής – Φοιτητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστήμιου Αθηνών.
Συγγραφικό έργο:
«Λογοτεχνικές Αστραπές»
«Όταν ο ηλεκτρικός σπινθήρας φωτίζει την ζωή και το όνειρο»
«Aφιερώματα στους ταξιδευτές της υποκριτικής τέχνης» ( Υπό έκδοση )
«Η Δραματική αλήθεια και το κωμικό αθώο των Ελλήνων Ηθοποιών»
«Μίμηση Πράξεως στην 7η Τέχνη του Ουρανού»
[Επεξήγηση: Aφιερώματα των εκλιπόντων Ηθοποιών απ’ τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα σε λογοτεχνική μορφή]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου