Ομιλία του Στυλιανού Ηλία Γιαννακουλόπουλου στην εκδήλωση που διοργανώθηκε από τις εκδόσεις Αγγελάκη στο 52ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως την Παρασκευή 20/9. Με αφορμή την πρώτη του ποιητική συλλογή ΤΑ ΚΟΙΝΑ, Εκδόσεις Αγγελάκη, 2024.

Ομιλία του Στυλιανού Ηλία Γιαννακουλόπουλου στην εκδήλωση που διοργανώθηκε από τις εκδόσεις Αγγελάκη στο 52ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως την Παρασκευή 20/9.

Με αφορμή την πρώτη του ποιητική συλλογή ΤΑ ΚΟΙΝΑ, Εκδόσεις Αγγελάκη, 2024.

Κυρίες και κύριοι,

Η ποίηση δίνει νόημα στη ζωή και η ζωή δίνει νόημα στην ποίηση. Ένας λόγος παραπάνω λοιπόν να μιλήσουμε για αυτήν απόψε και να την υμνήσουμε όπως της αρμόζει.

Η ποίηση για μένα δεν είναι απλά άλλος ένας τρόπος έκφρασης. Είναι ένας κόσμος συμπυκνωμένος στον κόσμο του χαρτιού. Είναι η πιο ικανοποιητική αποτύπωση μιας θέσης. Επιπλέον δεν είναι, όπως λένε πολλοί, έκφραση συναισθημάτων. Ή τουλάχιστον, δεν θα έλεγα πως αυτός είναι ο κύριος σκοπός της. Περιορίζοντας τον σκοπό του δημιουργού στην έκφραση συναισθημάτων, είναι, στα μάτια μου, προσβολή και απέναντι στον δημιουργό και απέναντι στην ποίηση την ίδια. Η ποίηση, ως ιερή που είναι, εξελίσσει τον άνθρωπο εφόσον τον στρέφει προς τις βαθύτερες αβύσσους της ψυχής του, ενώ παράλληλα αυτή θα έπρεπε να περνάει μηνύματα σχετικά με τον κόσμο, περιγραφικά και παραινετικά. Με αυτόν τον τρόπο η ποίηση δεν αποτελεί μόνο ιστορικό ντοκουμέντο, το οποίο είναι ήδη αρκετά σημαντικό, αλλά και βήμα προς την αυτογνωσία του δημιουργού και έμπνευση για τους πολίτες που παλεύουν για έναν καλύτερο κόσμο. Η ποίηση, και γενικά η τέχνη, αποτελεί κινητήρια δύναμη στον αγώνα για την κατανόηση των μειονεκτημάτων του κόσμου, αλλά και για τον εκδημοκρατισμό του. Ένα ιδανικό, η δημοκρατία που έχει εκλείψει στην εποχή μας ειδικά από την στιγμή που το φεγγάρι που ονομάζεται μαζοποίηση μπήκε στο προσκήνιο του κοινού μας ουρανού

Συχνά είναι απρόσμενο σε όποιον ακούει ότι γράφω ποίηση και έχω εκδώσει ποιητική συλλογή. Και αυτό είναι λυπηρό, ως τεκμήριο που είναι, της σπανιότητας της νεανικής ποίησης. Ο κάθε άνθρωπος στρέφεται στην ποίηση με διαφορετική αφορμή, εγώ θα έλεγα πως είναι η πληρότητά της που με μάγεψε. Και η πρώτη μου ποιητική συλλογή, όχι μόνο η έκδοσή της, αλλά και η διαδικασία συγγραφής της, ήταν το μεγάλο βήμα σε έναν θαυμαστό κόσμο, ένα βήμα για το οποίο είμαι πολύ περήφανος.

Καταλήγουμε έτσι στα Κοινά, μια ποιητική συλλογή που συνδυάζει ερωτική με «φιλοσοφική» ποίηση για έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο. Η εν λόγω συλλογή εφάπτεται μιας θεματολογίας που αφορά όλους μας. Ως άμεση συνέπεια αυτού έρχεται η μηδαμινή ως και μηδενική παρουσία αυτοαναφορικής ποίησης. Θέματα που περιλαμβάνονται είναι κοινωνικά ζητήματα και δεν θα μπορούσε να λείπει ο έρωτας κατά τη γνώμη μου. Εφόσον η ποίηση της συλλογής σχετίζεται με τον κόσμο τον ίδιο, τους ανθρώπους θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι είναι ευνόητη συγκριτικά με αυτοαναφορικά ποιήματα. Τα ποιήματα αυτά είναι πιο εύκολα κατανοητά για τον λόγο ότι δεν είναι αναγκαία η γνώση των βιωμάτων του ποιητή. Η συλλογή περιλαμβάνει 40 από τα ποιήματά μου που αφορούν τον κόσμο, όλα σε σκόπιμη σειρά. Όπως θα παρατηρήσετε υπάρχει πληθώρα άτιτλων ποιημάτων και αυτό γιατί η ποίηση αποσκοπεί στην αποτύπωση ενός μηνύματος και όχι στην ονοματοθεσία και την κατηγοριοποίηση. Πώς θα μπορούσε άλλωστε, εφόσον η ποίηση εκφράζει άποψη και οι απόψεις όλες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους; Έτσι η διαδικασία εύρεσης τίτλου για κάθε ποίημα μου φαινόταν από ανιαρή ως και περιττή εφόσον την ολοκλήρωση που έψαχνα την είχα πάρει. Επιπλέον εννοείται ότι δεν καταδικάζω την ποίηση που σχετίζεται με προσωπικές εμπειρίες, αλλά δεν θεωρώ πως αυτό μόνο θα έπρεπε να πραγματεύεται.

«1000 ΝΕΚΡΟΙ»

Έγραφε και η σημερινή εφημερίδα

Για τον πόλεμο χειμώνα-καλοκαιριού.

Της ελπίδας το χέρι,

Χρόνια πριν είχαν αφήσει.

Η γούνα,

Ένα σύνηθες χαράκωμα για τα ζώα που ξεπαγιάζουν.

Μα ο σκίουρος θυμάται…

Τα τανγκό που χόρευε το φθινόπωρο με τον χειμώνα,

Τα δάκρυα του χειμώνα για την άνοιξη που έπεφταν από την στέγη των σπιτιών,

Τις ατέλειωτες ώρες που πέρασε η άνοιξη με το καλοκαίρι κάτω από έναν ίσκιο.

Όσο για το γιατί αποφάσισα να εκδώσω βιβλίο, ειδικά σε τέτοια ηλικία, πέραν από τους προσωπικούς λόγους μας, όλοι οι δημιουργοί έχουμε έναν κοινό στόχο και αυτός είναι να μοιραστούμε σκέψεις μας με τον κόσμο με την ελπίδα να γίνει καλύτερος. Από αυτό το ποίημα, και όχι μόνο, επιβεβαιώνεται τόσο η προαναφερθείσα οικουμενικότητα αυτής της συλλογής όσο και η προσπάθειά μου να δώσω ελπίδα σε όποιον άφησε την φλόγα της να σβήσει. Κάθε δημιουργός, έτσι και εγώ, αντιμετωπίζει κάποια στιγμή την απόρριψη από κάποιον αναγνώστη. Και αυτό είναι ευχάριστο εφόσον αυτό είναι αποτέλεσμα της πολυφωνίας. Προσωπικά την έχω υποστεί, μα είμαι στην ευχάριστη θέση να λέω, εδώ, μπροστά σας, πως ποτέ δεν διανοήθηκα να παρατήσω την ποίηση και μια ματιά στην ποίησή μου ήταν αρκετή για να διαψεύσει κάθε υποτιμητικό σχόλιο. Κάθε αρνητική εμπειρία δεν έχουμε παρά να την μετουσιώσουμε σε κάτι θετικό.

Όντας μια συμβουλή αυτή η ίδια, οφείλω να δώσω άλλη μια, αυτή τη φορά σε όλους τους συνομηλίκους μου ποιητές. Μην σταματήσετε για κανέναν λόγο. Η ποίηση είναι το κρησφύγετο στο οποίο ο άνθρωπος βρίσκει ό,τι αποζητά. Το να μην σταματήσω είναι τουλάχιστον υπόσχεση που έχω δώσει στον ίδιο μου τον εαυτό και δεν υπάρχει περίπτωση να την αθετήσω.

Για να γίνω σαφής, δεν παροτρύνω κανέναν να βαδίσει στα χνάρια μου εφόσον εγώ απορρίπτω τα πρότυπα. Πιστεύω στην προσωπική τεχνοτροπία του καθενός και αυτό το έχω κάνει πράξη σε όλη μου την πορεία ως ποιητής. Η οποία πορεία που την χαρακτηρίζει κάθε δημιούργημά μου, είτε αυτό το δημιούργημα μου αρέσει είτε όχι, ελπίζω να επιδράσει με τον καλύτερο τρόπο σε όσους έρθουν αρκετά χρόνια μετά από εμένα. Στόχος δεν είναι να γίνουμε όπως οι παλιοί αλλά να αποτελέσουν σημεία αναφοράς για εμάς με στόχο κάθε μέρα να είμαστε καλύτεροι από εκείνους.

Το ολοκληρωμένο ρολόι

Κοίτα το ρολόι,

Που με κλαδιά με φύλλα ελιάς έχει τυλιχτεί!

Κοίτα πως οι κομψοί μυτεροί δείκτες του προχωράνε!

Κοίτα πως έχω μείνει, να κοιτάω αυτό το ρολόι,

Και να ξέρω μόνο εγώ πως είναι μαγικό.

Κοίτα πόσα χρόνια έχουν περάσει!

Πόσο μυστηριώδης είναι η αίσθηση,

Όταν οι δείκτες του ρολογιού αρχίζουν και γυρνούνε προς τα πίσω!

Και έτσι βλέπω άλλη μια φορά,

Τις ώρες που το ρολόι έδειξε.

Και τώρα,

Θα έπρεπε να το κοιτάω λυπημένα.

Μα όχι!

Φρόντισα τη ζωή μου να την κάνω έτσι,

Ώστε να κοιτάω το ρολόι ολοκληρωμένα.

Η ποίηση στην αγνή της μορφή, απαλλαγμένη από κακούς σκοπούς(π.χ. μισαλλοδοξία), υβρεολόγια και δυσκολίες κατά τη γραφή της(όπως ο εξαναγκασμός της), είναι ένας όμορφος κύκλος, μεστός σε κάθε του βήμα, έτσι ώστε σε κάθε βήμα ο άνθρωπος να νιώθει γεμάτος και όταν κοιτάει πίσω να αποζητά άλλο ένα βήμα. Άλλο ένα βήμα σε ένα μονοπάτι δύσκολο για όσους φοβούνται τον πραγματικό τους εαυτό, που βγαίνουν όμως έχοντας αντιμετωπίσει την αλήθεια τους κατάματα. Και περί μονοπατιού πρόκειται εφόσον η ποίηση είναι μια διαδικασία που χρήζει ατομικότητας, να μην είναι συλλογική. Και δεν είναι προσπάθεια, είναι επιτυχία.

Οι νέοι του σήμερα, από την άλλη, αυτοί που δεν έχουν διασχίσει αυτό το μονοπάτι, δυστυχώς έχουν μια αρκετά αλγεινή εικόνα για την ποίηση. Συνδεδεμένη με κανόνες, ομοιοκαταληξία, σχήματα λόγου κτλ η ποίηση χάνει το νόημά της σε έναν κυκεώνα από λεπτομέρειες σχετικά με τη μορφή του ποιήματος. Αποκτά αποκλειστικά αισθητικό νόημα, ενδιαφέρον δε μόνο όταν είναι μελωδική και αίσθηση πομφόλυγων και φληναφλημάτων στα μάτια του μαθητή όταν δεν ακολουθούνται οι κανόνες. Η ομοιοκαταληξία και τα σχήματα λόγου είναι ευπρόσδεκτα όταν πηγάζουν από τον ίδιο τον ποιητή, όταν βγαίνουν φυσικά, όχι όταν ο ποιητής εξαναγκάζεται να τα χρησιμοποιήσει γιατί το ποίημα χωρίς αυτά δεν αποδίδει το νόημα που εκείνος επιθυμεί να περάσει. Η ποίηση δεν πρέπει να είναι εξαρτημένη από «τουβλάκια», αλλά από το αίσθημα του ίδιου του ποιητή και αυτό είναι σημαντικό στοιχείο της ποιότητας της ποίησης.

Καταραμένοι αυτοί που ξέχασαν

Η ποίηση πώς είναι,

Το νέκταρ της να μην πιουν

Με τους οφθαλμούς της τον κόσμο να μην δουν.

Αυτοί που με ρεύματα, έχθρες και κατασκευάσματα την έμπλεξαν,

Που σε αγώνες, ιερά και ιδανικά δεν την ενέταξαν.

Καταραμένοι αυτοί που ξέχασαν

Η ποίηση πώς είναι,

Φύση, ζωή, απεριόριστη,

Μια ηλιαχτίδα που τρυπάει τα μαύρα σύννεφα.

Αυτοί που μόλις άρχισαν είναι αντιμέτωποι με μια έμμεση ιδεολογική αμφισβήτηση εφόσον το σχολείο εστιάζει στα δομικά χαρακτηριστικά παρά στο νόημα της ποίησης το οποίο είναι και ο σκοπός της νέας γενιάς ποιητών. Η ποίηση με νόημα. Αυτό κάνει το έργο ενός νέου ποιητή δύσκολο, αλλά η αποφασιστικότητα είναι το μόνο αναγκαίο όπλο.

Το ποίημα «το ολοκληρωμένο ρολόι» μιλάει για έναν κύκλο που έκλεισε, ευτυχώς έχοντας ολοκληρωθεί πραγματικά, μα εγώ ζητάω από τους επόμενους να μην κλείσουν ποτέ έναν κύκλο, αυτόν της ποίησης.

Ευχαριστώ τις εκδόσεις Αγγελάκη, όχι μόνο για το αποψινό, αλλά και για όλη τη συνεργασία μας, τη μητέρα μου για αυτή την όμορφη ιδέα και βεβαίως εσάς για την προσοχή σας. Καλό βράδυ.

O Στυλιανός Ηλίας Γιαννακουλόπουλος γεννήθηκε στο Μαρούσι. . Έζησε έναν χρόνο στην Γαλλία με την οικογένεια του λόγω σπουδών της μητέρας του. Είναι μαθητής της Β τάξης Γενικού Λυκείου . Έχει λάβει μέρος , έχει διακριθεί και βραβευθεί από την Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία.  την Ελληνική Εταιρεία Φυσικής για την Επιστήμη και την Εκπαίδευση και το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών πολλές φορές. Παρακολούθησε και ολοκλήρωσε την εξ αποστάσεως Σχολή Αστρονομίας της Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, από όπου αποφοίτησε μετά από τριετή εκπαίδευση( 2019-2021). Εκτός από τις θετικές επιστήμες όμως έχει και μεγάλη αγάπη για την Ποίηση. Έχει μία μεγάλη παραγωγή ποιημάτων τόσο στην ελληνική όσο και στην αγγλική.Ποιήματα του έχουν αποτελέσει διδακτικό υλικό στο 9^ο Γυμνάσιο Νίκαιας από τις φιλολόγους του. Από το 2020 είναι μέλος του θεατρικού ομίλου του Ιδρύματος Μιχάλη Κακογιάννη και έχει λάβει μέρος στο ερευνητικό –θεατρικό έργο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ υπό την αιγίδα των Πανεπιστημίων Στάνφορντ και Δυτικής Βιρτζίνια των ΗΠΑ καθώς και στην παράσταση ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ που συντονίζει η κυρία Αναστασία Μερκούρη. Στο πλαίσιο της εν λόγω παράστασης απήγγειλε ποίημα του με σχετική θεματική. Μιλά άριστα αγγλικά και πολύ καλά γερμανικά. Τον Απρίλιο του 2022 είχε την τιμή να παραχωρήσει συνέντευξη στην νομαρχιακή εφημερίδα ΠΑΛΜΟΣ , στην δημοσιογράφο κυρία Μαίρη Λαρεντζάκη Γκιώνη. Η πρώτη υπό έκδοση ποιητική του συλλογή με τίτλο ΤΑ ΚΟΙΝΑ αναμένεται να εκδοθεί τον Μάρτιο 2024 από τις εκδόσεις ΑΓΓΕΛΑΚΗ.