Γκεόργκ Τρακλ (3 Φεβρουαρίου, 1887 — 3 Νοεμβρίου, 1914)Αυστριακός ποιητής.

Ο Γκεόργκ Τρακλ (Georg Trakl, 3 Φεβρουαρίου, 1887 — 3 Νοεμβρίου, 1914) ήταν Αυστριακός εξπρεσσιονιστής ποιητής.

Ο Τρακλ γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα 18 χρόνια της ζωής του στο Σάλτσμπουργκ. Ο πατέρας του, Τομπίας, ήταν αντιπρόσωπος ειδών κιγκαλερίας· λάτρης της μόρφωσης, είχε φιλοδοξίες να σπουδάσει το γιο του. Η μητέρα του, Μαρία, υπέφερε από κατάθλιψη και έτσι τη φροντίδα των παιδιών της ανέλαβε μια Γαλλίδα γκουβερνάντα. Από μικρός μαθαίνει τη γαλλική γλώσσα και στα εφηβικά του χρόνια γοητεύεται από την ποίηση του Μπωντλαίρ, του Βερλέν και του Ρεμπώ. Το 1897 εγγράφεται στο γυμνάσιο της πόλης του Σάλτσμπουργκ (Salzburg Staatsgymnasium), όπου σπουδάζει λατινικά, ελληνικά και μαθηματικά. Την ίδια εποχή κάνει τις πρώτες του λογοτεχνικές απόπειρες και ξεκινά την αναζήτηση τεχνητών παραδείσων με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.

Η οικογένεια αδιαφορεί για τις λογοτεχνικές του επιδόσεις. Ο νεαρός Τρακλ νιώθει απομονωμένος και η μόνη ουσιαστική επαφή είναι αυτή που έχει με την αδελφή του Μαργκαρέτε, γνωστή ως Γκρετλ, φύση καλλιτεχνική, με σπουδές στη μουσική. Η παρουσία της είναι αναγνωρίσιμη στα ποιήματά του. Η ισχυρή επικοινωνία τους, η αφοσίωση του ενός προς τον άλλο και οι συχνές αναφορές του Τρακλ σε θέματα ενοχών, ιδίως σε πρώιμα γραπτά του, προκάλεσαν υποψίες ότι ανάμεσα στα δύο αδέλφια υπήρχε μια πραγματική ερωτική σχέση.

Το 1905 αφού παρατάει το σχολείο, δουλεύει σαν φαρμακοποιός για τρία χρόνια και αποφασίζει να ακολουθήσει αυτό το επάγγελμα δια βίου. Αυτή την εποχή πειραματίζεται με τη συγγραφή θεατρικών έργων, αλλά τα δύο του μικρά έργα Η Μέρα των Ψυχών και Φάτα Μοργκάνα δεν έχουν επιτυχία όταν παίζονται στη σκηνή.

Το 1908, μετακομίζει στη Βιέννη, σπουδάζει φαρμακευτική και στη συνέχεια προσπαθεί να εργαστεί. Πουθενά δεν προσαρμόζεται, πουθενά δεν στεριώνει. Μια τάση φυγής, μια σχεδόν αναρχική διάθεση δεν του επιτρέπουν να ενταχθεί σε μια τακτοποιημένη ζωή μέσα στην αυστηρή αστική κοινωνία. Τα ναρκωτικά του δίνουν τη δυνατότητα να ταξιδεύει σε δικούς του κόσμους και να αναλαμβάνει εκεί τους πιο ακραίους ρόλους, του θύτη και του θύματος, ενώ η ποιησή του είναι το πεδίο έκφρασης αυτών των εμπειριών, μια βοήθεια να αντιμετωπίσει το Πνεύμα του Κακού, που τον ακολουθεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, χωρίς να μπορεί να λυτρωθεί απ' αυτό. Η πρώτη συλλογή ποιημάτων του εκδίδεται το 1913, ενώ ήδη από το 1912 συνεργάζεται με το περιοδικό Ντερ Μπρένερ (Der Brenner), ένα έντυπο που φιλοξένησε τις σημαντικότερες φωνές της πρωτοπορίας στη γερμανόφωνη επικράτεια.

Τραυματιοφορέας στο μέτωπο

Το 1914, μετά το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, φεύγει σε μια υγειονομική μονάδα στο μέτωπο της Γαλικίας ως τραυματιοφορέας. Η εξάρτησή του από τα ναρκωτικά, οι ενοχές και η συναισθηματική του αστάθεια επιδεινώθηκαν με το ξέσπασμα του πολέμου. Αυξήθηκαν οι κρίσεις κατάθλιψης και οι τάσεις αυτοκτονίας. Όπως αναφέρει ο ίδιος σε μια επιστολή του, λαχταρά να του συμβεί κάτι που θα φέρει την κάθαρση ή την καταστροφή. Μετά τη μάχη του Γκρόντεκ, όπου βρέθηκε μόνος του στη δυσχερή θέση να περιθάλψει ενενήντα βαριά τραυματισμένους, κατέρρευσε κι επιχείρησε να αυτοπυροβοληθεί, αλλά οι σύντροφοι του τον απέτρεψαν. Μεταφέρεται στο νοσοκομείο της Κρακοβίας κι εκεί πεθαίνει τη νύχτα της 3ης προς 4η Νοεμβρίου από μεγάλη δόση κοκαΐνης, σε ηλικία 27 ετών. Εκεί, στο μέτωπο, γράφει τα τελευταία του ποιήματα. Ο τίτλος του ενός είναι Θρήνος, με έντονη την αίσθηση ενός επικείμενου θανάτου, και του άλλου Γκρόντεκ, με εμφανείς υπαινιγμούς στη φρίκη του πολέμου και έκδηλη την αγωνία για το σκοτεινό μέλλον του κόσμου.

https://el.wikipedia.org/

ΠΟΙΗΜΑΤΑ 

Σήψη

Το βράδυ που τα σήμαντρα διαλαλούν ειρήνη
Ξωπίσω είμαι απ’ των πουλιών τα θαυμαστά φτερά,
Που όπως προσκυνητών μακριές πομπές κι ευλαβικές, σε σμήνη,
Σε πλάτη φθινοπωρινά χάνονται λαγαρά.

Συνεπαρμένος απ’ αυτά το λιόγερμα στον κήπο
Τη φωτεινότερη τη μοίρα τη δική τους νοσταλγώ
Κι ούτε που νιώθω καν το ζύγωμα του χρόνου ή δείκτη κτύπο.
Πάνω απ’ τα σύννεφα λοιπόν στις διαδρομές τ’ ακολουθώ.

Χνότο ανέμου σήψης τότε με ταράζει.
Θρηνεί ο κότσυφας μες στ' άφυλλα κλαδιά.
Σε σκουριασμένο πλέγμα κόκκινο σταφύλι τρεμουλιάζει,

Ενώ μες στον αέρα σαν θανάσιμος ωχρών παιδιών χορός ανθίζει
Ολόγυρα σε σκούρα στόμια πηγαδιών σαθρά
Γαλάζια μια αστρομαργαρίτα παγωμένη που λυγίζει.


Η φρίκη

Μ’ έβλεπα να περιπλανιέμαι σε δωμάτια έρμα.
Έσερναν σε γαλάζια βάθη χορό μανιακό τα αστέρια,
Φθάναν απ’ τα χωράφια των σκυλιών δυνατά ουρλιαχτά,
Κι άγρια με λύσσα χτύπαγε ο νοτιάς της κορφής τα κλαδιά.

Μα ξαφνικά: απόλυτη γαλήνη! Άναμμα πυρετού υπόκωφο
Αφήνει φαρμακερά λουλούδια από το στόμα μου να βγουν
Και απ’ τα κλαδιά όπως από πληγή σταλάζει
Ωχρή αχνοφεγγιά δροσιάς που πέφτει κι όπως αίμα στάζει.

Από το πλανερό ενός καθρέφτη το κενό
Παίρνει ένα σχήμα κάπως και υψώνεται αργό
Το πρόσωπο του Κάιν: ερεβώδες και φρικτό!

Απ’ το παράθυρο κοιτάζει το φεγγάρι σαν στο Άδειο,
Θροΐζει ελάχιστα το βελουδένιο παραπέτο,
Μόνος με το φονιά μου είμαι εκεί και στέκω.

Ψυχή της ζωής

Μαλακά τα φύλλα η σήψη ένα γύρω σκουραίνει,
Σε δάσος μέσα κατοικεί η σιωπή της πλατειά.
Σαν φάντασμα θα μοιάζει ένα χωριό σε λίγο να γέρνει.
Της αδελφής το στόμα ψιθυρίζει από μαύρα κλαδιά.

Ο μόνος σύντομα θα αλλαξοδρομήσει,
Ίσως ένας βοσκός σε σκοτεινά μονοπάτια.
Σιγά ένα ζώο από δέντρων τόξα να βγει θα τολμήσει,
Διάπλατα αντίκρυ στο Θείο ανοίγουν τα μάτια.

Αργά το ποτάμι γαλάζιο κυλά,
Διαγράφονται σύννεφων όγκοι το δείλι ΄
Η ψυχή όπως άγγελος κι εκείνη σιωπά.
Εφήμερα πλάσματα καταρρέουν σαν ύλη. 

Εκθαμβωτικό φθινόπωρο

Έτσι τελειώνει η χρονιά επιβλητικά
Με ολόχρυσο κρασί και με καρπούς ο κήπος.
Ολόγυρα σιωπούν τα δάση θαυμαστά
Και είναι του μοναχικού ο συνοδός και φίλος.

Είναι τότε που λέει ο αγρότης: αρκετά,
Καμπάνες σεις ηχήσετε αργόσυρτα το δείλι,
Καλό κουράγιο δώστε μέχρι τέλους σιγανά.
Και χαιρετάνε τα πουλιά που φεύγουν σε ταξίδι.

Είναι η ώρα της αγάπης η γλυκιά.
Μέσα στη βάρκα που το γαλανό ποτάμι κατεβαίνει
Τι όμορφα που στέκουν οι εικόνες στη σειρά –
Κι η πλάση είναι σε σιωπή και ησυχία βυθισμένη.

Το βράδυ της καταιγίδας

Ω, οι ώρες του βραδιού οι πορφυρές!
Φέγγουν αχνές στο παράθυρο το ανοικτό και χορεύουν
Κληματαριάς ανάκατες στριμμένες φυλλωσιές,
Τρομακτικά φαντάσματα στο σπίτι εμφωλεύουν.

Σκόνη λικνίζεται στην απόπνοια του βούρκου.
Πέφτοντας τρίζει ο αέρας στα τζάμια.
Και όπως κοπάδι από άγρια άτια
Οι αστραπές διασχίζουν στριγκές συννεφιές.

Με θόρυβο σχίζεται της λίμνης ο πάγος.
Και κράζουνε γλάροι δυνατά στο πρεβάζι
Πυρός καβαλάρης απ’ το λόφο καλπάζει
Κι αναφλέγεται πέφτοντας στο ελατοδάσος.

Οι άρρωστοι στο νοσοκομείο ουρλιάζουν.
Οι φτερούγες της νύχτας βοούν γαλανές.
Και απότομα στάλες βροχής σπίθες βγάζουν
Χτυπώντας σα θύελλα σπιτιών τις σκεπές.

Τα παραπάνω ποιήματα μεταφράζει ο Γιώργος Καρτάκης και είναι από :
https://www.vakxikon.gr/

ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΘΡΗΝΟΣ

(Α΄ σχεδίασμα)

Ανέτειλε η νύχτα πάνω απ’ το καταβασανισμένο μέτωπο
Μ’ άστρα ωραία στον λόφο
Καθώς έστεκες πετρωμένος απ’ τον πόνο,

Κι ένα αγρίμι σπάραζε στον κήπο την καρδιά σου.
Ένας πυρωμένος άγγελος
Κείτεσαι με σπασμένο στήθος σε πέτρινο χωράφι,

Ή ένα πουλί της νύχτας
Στο δάσος δίχως τέλος θρηνεί
Ολοένα πάλι και πάλι μες στ’ αγκαθωτά κλαδιά της νύχτας.

(“Nächtliche Klage”, σελ. 172-173)

ΩΡΑ ΤΗΣ ΘΛΙΨΗΣ

Μαύρο μέσα στον φθινοπωρινό κήπο το βήμα
Ακολουθεί το αστραφτερό φεγγάρι,
Η κραταιή νύχτα βουλιάζει στον παγωμένο τοίχο.
Ω, η αγκαθωτή ώρα της θλίψης.

Στο δωμάτιο που σκοτεινιάζει τρέμει ασημένιο το κηροπήγιο
Του Μοναχικού, πεθαίνοντας, όσο συλλογιέται ένα κάτι σκοτεινό
Και γέρνει την πέτρινη κεφαλή του πάνω απ’ το εφήμερο,

Μεθυσμένος από κρασί και αρμονία νυχτερινή.
Ολοένα το αυτί ακολουθεί
Τον απαλό θρήνο του κότσυφα μέσα στα θάμνα της φουντουκιάς.

Σκοτεινή ώρα με το κομποσκοίνι. Ποιος είσαι,
Φλάουτο μοναχικό εσύ,
Μέτωπο, κρυώνοντας γερμένο πάνω από καιρούς σκοτεινούς.

(“Stunde des Grams”, σελ. 170-171)

Τα δύο παραπάνω :Μετάφραση  Θανάσης Λάμπρου από  http://apoikia.gr/

ΜΠΡΟΣΤΑ Σ ΕΝΑ ΠΑΛΙΟ ΑΛΜΠΟΥΜ

Γυρίζεις πάντοτε, μελαγχολία,
Ώ, γλυκύτητα της μοναχικής ψυχής.
Διάπυρη οδεύει προς το τέλος της η χρυσαφένια μέρα .

Με ταπεινότητα λυγίζει στον πόνο ο υπομονετικός,
Βγάζοντας ήχους αρμονίας και τρυφερής παραφροσύνης
Κοίτα! Σκοτεινιάζει κιόλας

Ξαναγυρίζει η νύχτα και κάτι θνητό παραπονιέται
Και κάποιο άλλο πάσχει μαζί του
Τρέμοντας κάτω από τα φθινοπωρινά αστέρια
Το κεφάλι σκύβει βαθύτερα χρόνο με το χρόνο.

ΑΣΜΑ ΤΩΝ ΩΡΩΝ

Με σκοτεινά βλέμματα κοιτάζονται οι εραστές
Οι ξανθοί, οι αστραφτεροί. Μέσα σε αλύγιστο σκοτάδι,
Αδύναμα από τον πόθο αγκαλιάζονται τα μπράτσα.

Πορφυρό συντρίφτηκε το στόμα των ευλογημένων. Τα
Στρογγυλά μάτια
Αντανακλούν το σκούρο χρυσάφι του ανοιξιάτικου
Δειλινού,
Την εσχατιά και την μαυρίλα του δάσους, φόβους εσπερινούς
Στο πράσινο,
Ίσως ένα ανομολόγητο πέταγμα πουλιών, το μονοπάτι
ενός αγέννητου μέσα από σκοτεινά χωριά προς καλοκαίρια μοναχικά.
Και από ξέθωρη γαλανότητα, ξέπνοο προβάλλει πότε-πότε ένα σώμα.

Το κίτρινο σιτάρι θροίζει ανάλαφρα στο χωράφι.
Σκληρή είναι η ζωή και ατσάλινο δρεπάνι
Κραδαίνει ο γεωργός,
Μεγάλα δοκάρια συνταιριάζει ο μαραγκός.

Το φθινόπωρο βάφονται πορφυρές οι φυλλωσιές· το
Μοναστικό πνεύμα
Περιδιαβαίνει ημέρες ιλαρές· το σταφύλι ωριμάζει
Και γιορτινός άνεμος φυσάει στις αυλές.
Γλυκύτερα ευωδιάζουν οι κιτρινισμένοι καρποί· σιγανό είναι το γέλιο
Του μακάριου, μουσική και χορός
Στα σκιερά καπηλειά·
Βήμα και σιωπή του πεθαμένου αγοριού στου κήπου το θαμπόφωτο.
Τα δύο παραπάνω :Μετάφραση  Ιωάννα Αβραμίδου από http://www.poiein.gr/

Ντμίτρι Ιβάνοβιτς Μεντελέγιεφ( 8 Φεβρουαρίου 1834 – 2 Φεβρουαρίου 1907), Ρώσος χημικός και εφευρέτης.

Ο Ντμίτρι Ιβάνοβιτς Μεντελέγιεφ ( 8 Φεβρουαρίου 1834 – 2 Φεβρουαρίου 1907) ήταν Ρώσος χημικός και εφευρέτης. Υπήρξε ο δημιουργός της πρώτης έκδοσης του περιοδικού πίνακα των χημικών στοιχείων. Με τη χρήση του πίνακα, προέβλεψε τις ιδιότητες των στοιχείων που θα ανακαλύπτονταν αργότερα.

Ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ γεννήθηκε σε ένα χωριό κοντά στο Τομπόλσκ της Σιβηρίας κσι ήταν γιος των Ιβάν Πάβλοβιτς Μεντελέγιεφ και Μαρία Ντμίτριεβνα Μεντελέεβα. Ο παππούς του, Πάβελ Μαξίμοβιτς Σακαλόβ, ήταν ιερέας της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας από το Τβερ. Ο Ιβάν μαζί με τους αδελφούς και τις αδελφές του έλαβαν νέα οικογενειακά ονόματα ενώ παρακολουθούσαν τη θεολογική σχολή.

Πιστεύεται ότι ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ ήταν ο μικρότερος από τα 11, 13, 14 ή 17 αδέλφια του (ο ακριβής αριθμός διαφέρει μεταξύ των πηγών). Ο πατέρας του ήταν καθηγητής καλών τεχνών, πολιτικής και φιλοσοφίας. Όμως τυφλώθηκε και έχασε τη θέση του, γεγονός που επηρέασε την οικονομική ευημερία της οικογένειας. Έτσι η μητέρα αναγκάστηκε να εργαστεί θέτοντας σε λειτουργία το εγκαταλελειμμένο οικογενειακό εργοστάσιο υαλουργίας. Σε ηλικία 13 ετών, μετά τον θάνατο του πατέρα του και την καταστροφή του εργοστασίου της μητέρας του από πυρκαγιά, ο Μεντελέγιεφ φοίτησε στο γυμνάσιο του Τομπόλσκ.

Το 1849 η φτωχή πλέον οικογένεια Μεντελέγιεφ μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη, όπου ο Ντμίτρι μπήκε στο Κύριο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο το 1850. Μετά την αποφοίτησή του, προσβλήθηκε από φυματίωση και αναγκάστηκε να μετακομίσει στη χερσόνησο Κριμαία, στη βόρεια ακτή της Μαύρης Θάλασσας, το 1855. Πήρε δίπλωμα χημείας το 1856 και αργότερα έγινε καθηγητής επιστημών στο 1ο Γυμνάσιο της Συμφερόπολης. Με την υγεία του πλήρως αποκαταστημένη επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη το 1857.

Μεταξύ του 1859 και του 1861, εργάστηκε πάνω στα τριχοειδή φαινόμενα των υγρών και τη λειτουργία του φασματοσκοπίου στη Χαϊδελβέργη. Στα τέλη Αυγούστου του 1861 έγραψε το πρώτο του βιβλίο για το φασματοσκόπιο. Στις 4 Απριλίου 1862 αρραβωνιάστηκε τη Φεόζβα Νικίτιτσνα Λέστσεβα και στις 27 Απριλίου παντρεύτηκαν στην εκκλησία του Μηχανολογικού Ινστιτούτου Νικολάεβ στην Αγία Πετρούπολη, όπου και δίδαξε ο Μεντελέγιεφ.

Ιλιά Ρέπιν -Μεντελέγιεφ

Ο Μεντελέγιεφ έγινε καθηγητής χημείας στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Αγίας Πετρούπολης και στο Κρατικό Πανεπιστήμιο Αγίας Πετρούπολης το 1864 και το 1865 αντίστοιχα. Το 1865 έγινε διδάκτωρ επιστημών με τη διατριβή του Ως προς τους συνδυασμούς του ύδατος με το οινόπνευμα. Έλαβε μόνιμη πανεπιστημιακή έδρα το 1867 και το 1871 μετέτρεψε την Αγία Πετρούπολη σε ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κέντρο για την έρευνα στη χημεία. Το 1876 γνώρισε την Άννα Ιβανόβα Ποπόβα, την οποία και ερωτεύτηκε παράφορα και το 1881 τη ζήτησε σε γάμο απειλώντας την ότι θα αυτοκτονήσει αν εκείνη αρνηθεί. Το διαζύγιο από την πρώτη του σύζυγο οριστικοποιήθηκε το 1882, ένα μήνα αφότου είχε νυμφευθεί την Ποπόβα (στις 2 Απριλίου). Ακόμα και μετά το διαζύγιο, ο Μεντελέγιεφ θεωρούνταν τυπικά δίγαμος σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που απαιτούσαν να περάσουν τουλάχιστον 7 έτη από ένα διαζύγιο πριν να μπορέσει κάποιος να ξαναπαντρευτεί. Το διαζύγιό του και ο σχετικός με αυτό σάλος συνέβαλε στο να μη γίνει δεκτός στη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών, παρά τη διεθνή φήμη του. Η κόρη του από τον δεύτερο γάμο, η Λιουμπόβ, έγινε σύζυγος του διάσημου Ρώσου ποιητή Αλέξανδρου Μπλοκ. Τα άλλα παιδιά του ήταν ο Βλαντιμίρ (ναυτικός, συμμετείχε στο ταξίδι του Νικόλαου Β΄ στην Ανατολή) και η Όλγα, από τον πρώτο γάμο του, καθώς και ο Ιβάν και δύο δίδυμα από την Άννα.

Αν και ο Μεντελέγιεφ τιμήθηκε ευρέως από επιστημονικές οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου και του Μεταλλίου Κόπλεϊ από τη Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου, παραιτήθηκε από το πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης στις 17 Αυγούστου του 1890.

Το 1893 διορίστηκε διευθυντής του Γραφείου Μέτρων και Σταθμών. Από τη θέση αυτή διατύπωσε τα νέα κρατικά πρότυπα για την παραγωγή βότκας. Η γοητεία του με τα μοριακά βάρη τον οδήγησε στο συμπέρασμα ότι για να είναι σε τέλεια μοριακή ισορροπία, η βότκα πρέπει να παραχθεί σε αναλογία ενός μορίου αιθυλικής αλκοόλης που αραιώνεται με δύο μόρια νερού, δίνοντας έτσι μια περιεκτικότητα κατά όγκο περίπου 38% οινοπνεύματος και 62% νερού. Ως αποτέλεσμα της εργασίας του, το 1894 εισήχθησαν στη ρωσική νομοθεσία τα νέα πρότυπα για τη βότκα, η οποία έπρεπε πλέον να παράγεται με περιεκτικότητα οινοπνεύματος 40% κατ' όγκο.

O Μεντελέγιεφ ερεύνησε επίσης τη σύνθεση του πετρελαίου και βοήθησε στην ίδρυση του πρώτου διυλιστηρίου πετρελαίου στη Ρωσία. Αναγνώρισε τη σημασία του πετρελαίου ως πρώτη ύλη για τα πετροχημικά και πιστώνεται με την παρατήρηση ότι το να καίει κανείς το πετρέλαιο ως καύσιμο είναι σαν να ανάβει φωτιά σε μία κουζίνα με χαρτονομίσματα.

Το 1905, ο Μεντελέγιεφ εξελέγη μέλος της Σουηδικής Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών. Το επόμενο έτος η Επιτροπή του Νόμπελ Χημείας πρότεινε στη Σουηδική Ακαδημία να απονείμει το Βραβείο Νόμπελ Χημείας του 1906 στον Μεντελέγιεφ για τη δημιουργία του περιοδικού συστήματος. Το Χημικό Τμήμα της Σουηδικής Ακαδημίας υποστήριξε την πρόταση αυτή και στη συνέχεια η Ακαδημία έπρεπε να εγκρίνει την επιλογή της Επιτροπής, όπως έχει γίνει σχεδόν σε κάθε περίπτωση. Απροσδόκητα, κατά τη σύσκεψη της Ακαδημίας, ένα μέλος της Επιτροπής διαφώνησε με την επιλογή και υποστήριξε την υποψηφιότητα του Ανρί Μουασάν. Ο Σβάντε Αρρένιους, αν και δεν ήταν μέλος της Επιτροπής του Νόμπελ Χημείας, είχε μεγάλη επιρροή στην Ακαδημία και πίεσε επίσης για την απόρριψη του Μεντελέγιεφ, υποστηρίζοντας ότι το περιοδικό σύστημα ήταν πλέον πολύ παλιό για να αναγνωριστεί το 1906. Σύμφωνα με επιστήμονες της εποχής, ο Αρρένιους κινήθηκε από το μίσος που είχε για τον Μεντελέγιεφ, επειδή εκείνος του άσκησε κριτική στη θεωρία για την αντίδραση οξέος-βάσης. Μετά από έντονη λογομαχία, η πλειοψηφία της Ακαδημίας ψήφισε υπέρ του Μουασάν για το Νόμπελ Χημείας. Οι εκ νέου προσπάθειες να προταθεί ο Μεντελέγιεφ το 1907 συνάντησαν και πάλι την απόλυτη αντίθεση του Αρρένιους.

Το 1907 ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ πέθανε σε ηλικία 73 ετών από γρίπη. Ο κρατήρας Μεντελέγιεφ στη Σελήνη και το ραδιενεργό χημικό στοιχείο μεντελέβιο, με ατομικό αριθμό 101, ονομάστηκαν έτσι προς τιμή του.

Ο περιοδικός πίνακας του Μεντελέγιεφ (1871)

Περιοδικός πίνακας

Το όνομα του Μεντελέγιεφ είναι κυρίως γνωστό από την εργασία του για το περιοδικό σύστημα. Αν και άλλοι χημικοί, πριν απ' αυτόν, είχαν επίσης πειραματιστεί με τα στοιχεία και είχαν βρει ότι μερικά από αυτά συνδέονταν με τα ατομικά βάρη και τις φυσικές ιδιότητες, δεν πέτυχαν ωστόσο παρά μία πρόχειρη ταξινόμηση των γνωστών στοιχείων.

Το 1865 ο Τζων Νιούλαντς διατύπωσε τον Κανόνα των Οκτάδων. Η έλλειψη χώρων για τα άγνωστα στοιχεία και η τοποθέτηση δύο στοιχείων σε ένα κουτί έγιναν αντικείμενο κριτικής κι έτσι οι ιδέες του Νιούλαντς δεν έγιναν δεκτές. Ένας άλλος ήταν ο Λόταρ Μέγιερ, ο οποίος το 1864 δημοσίευσε ένα έγγραφο που περιέγραφε 28 στοιχεία, αλλά δεν υπήρχε καμία προσπάθεια πρόβλεψης νέων στοιχείων. Το 1863 ήταν γνωστά 56 στοιχεία και ανακαλυπτόταν ένα νέο στοιχείο σχεδόν κάθε χρόνο.

Αφού έγινε δάσκαλος, ο Μεντελέγιεφ έγραψε τις Αρχές της Χημείας (δύο τόμοι, 1868-1870). Καθώς προσπάθησε να κατατάξει τα στοιχεία σύμφωνα με τις χημικές τους ιδιότητες, παρατήρησε ότι υπήρχε μία διάταξη που τον οδήγησε στη δημιουργία του περιοδικού πίνακα. Ο Μεντελέγιεφ αγνοούσε τις εργασίες που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια πάνω στους περιοδικούς πίνακες. Έκανε τον παρακάτω πίνακα, και με την προσθήκη συμπληρωματικών στοιχείων ακολουθώντας αυτή τη διάταξη, ανέπτυξε την εκτεταμένη έκδοση του περιοδικού πίνακα.

Cl 35.5 K 39 Ca 40

Br 80 Rb 85 Sr 88

I 127 Cs 133 Ba 137

Ο πίνακας του Μεντελέγιεφ ήταν ένα διάγραμμα με έξι οριζόντιες και οκτώ κάθετες στήλες, όπως περίπου είναι τα σταυρόλεξα. Τοποθέτησε πρώτα τα στοιχεία κατά περιόδους στις οριζόντιες σειρές. Αυτό σημαίνει ότι τα στοιχεία μιας ορισμένης γραμμής παρουσιάζουν κανονική επανάληψη των χημικών ιδιοτήτων. Μετά κατέταξε τα στοιχεία των οριζοντίων γραμμών καθέτως, ώστε κάθε κάθετη στήλη να περιέχει στοιχεία που παρουσιάζουν κάπως όμοιες ιδιότητες. Τις κάθετες αυτές στήλες ονόμασε οικογένειες. Με την κατάρτιση του πίνακα, ο Μεντελέγιεφ διαπίστωσε ότι υπήρχαν κενά, δηλαδή άδεια διαστήματα, σε μερικές στήλες. Συμπέρανε ότι τα κενά αυτά έπρεπε να παριστάνουν τα άγνωστα στοιχεία. Πίστευε όμως ότι τα στοιχεία αυτά έπρεπε να βρίσκονται στη γη, αφού ο πίνακας περιοδικότητος αποτελούσε νόμο της φύσης.

Στις 6 Μαρτίου 1869 ο Μεντελέγιεφ έκανε μία επίσημη παρουσίαση στη Ρωσική Χημική Εταιρεία, με τίτλο Η εξάρτηση μεταξύ των ιδιοτήτων του ατομικού βάρους των στοιχείων, η οποία περιέγραφε στοιχεία σύμφωνα με το ατομικό βάρος και σθένος. Η παρουσίαση αυτή ανέφερε ότι:

1.Τα στοιχεία, αν ταξινομηθούν κατά το ατομικό τους βάρος, παρουσιάζουν μία εμφανή περιοδικότητα ιδιοτήτων.

2.Στοιχεία τα οποία είναι παρόμοια σε σχέση με τις χημικές τους ιδιότητες έχουν σχεδόν το ίδιο ατομικό βάρος (π.χ. Os, Ir, Pt) ή αυτό αυξάνεται ομαλά (π.χ. K, Rb, Cs).

3.Η κατάταξη σε ομάδες στοιχείων με τη σειρά του ατομικού τους βάρους αντιστοιχεί στα σθένη τους, καθώς και σε κάποιο βαθμό στις ιδιαίτερες χημικές τους ιδιότητες, όπως προκύπτει π.χ. στη σειρά Li, Be, B, C, N, O, και F.

4.Τα πιο διαδεδομένα στοιχεία έχουν μικρό ατομικό βάρος.

5.Το μέγεθος του ατομικού βάρους καθορίζει το χαρακτήρα του στοιχείου, όπως το μέγεθος του μορίου καθορίζει το χαρακτήρα ενός σύνθετου οργανισμού.

6.Αναμένεται η ανακάλυψη πολλών ακόμη άγνωστων στοιχείων, παραδείγματος χάριν δύο στοιχεία ανάλογα με το αλουμίνιο και το πυρίτιο, των οποίων το ατομικό βάρος θα είναι μεταξύ 65 και 75.

7.Το ατομικό βάρος ενός στοιχείου μπορεί μερικές φορές να τροποποιηθεί με τη γνώση των ατομικών βαρών των παρακείμενων στοιχείων. Έτσι, το ατομικό βάρος του τελλουρίου πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ του 123 και του 126 και δεν μπορεί να είναι 128[8].

8.Ορισμένες χαρακτηριστικές ιδιότητες των στοιχείων μπορούν να προβλεφθούν με βάση το ατομικό τους βάρος.

Γλυπτό προς τιμή του Μεντελέγιεφ
και του περιοδικού πίνακα
(Μπρατισλάβα Σλοβακίας)

Ο Μεντελέγιεφ δημοσίευσε τον περιοδικό πίνακα όλων των γνωστών στοιχείων και προέβλεψε μερικά νέα στοιχεία για τη συμπλήρωσή του. Λίγους μήνες μετά, ο Λόταρ Μέγιερ δημοσίευσε έναν σχεδόν πανομοιότυπο πίνακα. Ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν τον Μέγιερ και τον Μεντελέγιεφ συνδημιουργούς του περιοδικού πίνακα, αλλά σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι η ακριβής πρόβλεψη του Μεντελέγιεφ για τις ιδιότητες των στοιχείων που αυτός αποκαλούσε εκαπυρίτιο, εκααργίλιο και εκαβόριο (γερμάνιο, γάλλιο και σκάνδιο αντίστοιχα), τον προκρίνει ως βασικό δημιουργό του πίνακα.

Για τα οκτώ στοιχεία που προέβλεψε, ο Μεντελέγιεβ χρησιμοποίησε στην ονομασία τους τα προθέματα «εκα», «ντβι» και «τρι» (στη σανσκριτική γλώσσα: ένα, δύο, τρία). Ο Μεντελέγιεφ αμφισβήτησε ορισμένα από τα αποδεκτά τότε ατομικά βάρη (εκείνη την εποχή μπορούσαν να μετρηθούν μόνο με ένα σχετικά χαμηλό ποσοστό ακρίβειας), επισημαίνοντας ότι δεν αντιστοιχούν με εκείνα που προτείνει ο Περιοδικός Νόμος του. Ήταν μπερδεμένος σχετικά με το που να τοποθετήσει τις λανθανίδες και προέβλεψε την ύπαρξη και άλλης γραμμής στον πίνακα, που ήταν οι ακτινίδες, στοιχεία που έχουν μεγάλο ατομικό βάρος. Μερικοί επιστήμονες απέρριψαν τον Μεντελέγιεφ και την άποψή του ότι θα ανακαλυφθούν περισσότερα στοιχεία, αλλά αποδείχθηκε ότι είχε δίκιο όταν το 1875 και το 1886 ανακαλύφθηκαν αντίστοιχα το Ga (γάλλιο) και το Ge (γερμάνιο), τα οποία ταίριαζαν απόλυτα στις θέσεις που προέβλεψε ο Μεντελέγιεφ.

Δίνοντας σανσκριτικά ονόματα στα στοιχεία που έλειπαν, ο Μεντελέγιεφ έδειξε την εκτίμησή του στους γραμματικούς της αρχαίας Ινδίας, οι οποίοι διατύπωσαν εξελιγμένες θεωρίες της γλώσσας με βάση την ανακάλυψη δυσδιάστατων σχεδίων σε βασικούς ήχους. Χαρακτηριστικό είναι ότι υπάρχουν σημαντικές ομοιότητες μεταξύ του περιοδικού πίνακα και του εισαγωγικού Σίβα Σούτρα του Πανίνι. Οι αναλογίες των δύο συστημάτων είναι εντυπωσιακές. Ακριβώς όπως ο Πανίνι διαπίστωσε ότι η φωνολογική σχεδίαση των ήχων στη γλώσσα είναι συνάρτηση των ιδιοτήτων της άρθρωσής τους, έτσι και ο Μεντελέγιεφ διαπίστωσε ότι οι χημικές ιδιότητες των στοιχείων είναι συνάρτηση του ατομικού τους βάρους. Όπως ο Πανίνι, έτσι και ο Μεντελέγιεφ έφτασε στην ανακάλυψή του μέσα από την έρευνα της «γραμματικής» των στοιχείων.

Τα τρία στοιχεία που ανακαλύφθηκαν μετά από την πρόρρηση του Μεντελέγιεβ δεν πρόσθεσαν τίποτε στον υλικό πλούτο της χώρας, διότι η παραγωγή τους είναι πολύ δαπανηρή ώστε να έχει κάποια εμπορική αξία. Ωστόσο η επιστημονική τους αξία είναι ανυπολόγιστη, διότι με την ανακάλυψή τους έγινε παραδεκτό το περιοδικό σύστημα και ο πίνακας του Μεντελέγιεφ. Από το σύστημα αυτό, οι επιστήμονες μπόρεσαν να προχωρήσουν στο θέμα των ηλεκτρονίων και μετά στην ατομική ενέργεια.

Άλλα επιτεύγματα

Ο Μεντελέγιεφ πραγματοποίησε και άλλες σημαντικές συνεισφορές στη χημεία, καθώς αύξησε την ανθρώπινη γνώση για τον αιθέρα, τα διαλύματα, το απόλυτο σημείο βρασμού και το πετρέλαιο. Ήταν ένας από τους ιδρυτές της Ρωσικής Χημικής Εταιρείας το 1869 και εργάστηκε πάνω στη θεωρία και την πρακτική του προστατευτισμού του εμπορίου και της γεωργίας.

Σε μία προσπάθεια χημικής σύλληψης του αιθέρα, υπέθεσε ότι υπάρχουν δύο αδρανή χημικά στοιχεία με ατομικό βάρος μικρότερο από του υδρογόνου. Από αυτά τα δύο στοιχεία, σκέφτηκε ότι το ελαφρύτερο θα ήταν ένα αέριο διάχυτο παντού και το ελαφρώς βαρύτερο θα ήταν το υποτιθέμενο στοιχείο κορώνιο.

Ο Μεντελέγιεφ αφιέρωσε πολύ μελέτη και είχε σημαντική συνεισφορά στον προσδιορισμό της φύσης απροσδιόριστων ενώσεων όπως τα διαλύματα.

Σε ένα άλλο τμήμα της φυσικοχημείας, ερεύνησε τη διαστολή των υγρών με τη θερμότητα και επινόησε μία μέθοδο παρόμοια με τον νόμο Γκαι-Λυσάκ περί της ισοβαρούς μεταβολής των αερίων, ενώ το 1861 προέβλεψε τη σύλληψη του Τόμας Άντριους για την κρίσιμη θερμοκρασία των αερίων, ορίζοντας το απόλυτο σημείο βρασμού μίας ουσίας ως τη θερμοκρασία στην οποία το υγρό μετατρέπεται σε ατμό, ανεξάρτητα από την πίεση και τον όγκο.

Ο Μεντελέγιεφ θεωρείται ο εισηγητής του μετρικού συστήματος στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Επίσης μελέτησε την προέλευση του πετρελαίου και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι υδρογονάνθρακες προέρχονται από μη έμβια ύλη (αβιογένεση) και σχηματίζονται βαθιά μέσα στη γη. Έγραψε «Το βασικό γεγονός που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι το πετρέλαιο γεννήθηκε στα βάθη της γης και μόνο εκεί μπορούμε να αναζητήσουμε την καταγωγή του» (Ντμίτρι Μεντελέγιεβ, 1877)

https://el.wikipedia.org/

Μάρτιν Σόνγκαουερ (1445 – 2 Φεβρουαρίου 1491) , Γερμανός χαράκτης και ζωγράφος της Αναγέννησης

Η Μαντόννα στον Κήπο με τα Τριαντάφυλλα (1473)

Ο Μάρτιν Σόνγκαουερ (Martin Schongauer, Κολμάρ, 1445 – 2 Φεβρουαρίου 1491) ήταν Γερμανός χαράκτης και ζωγράφος της Αναγέννησης. Μνημονεύεται για τα εξαιρετικά χαρακτικά του, ιδίως με τη χρήση χαλκού, και για τα έργα ζωγραφικής του, καθώς και για τη διακόσμηση Αγίων Τραπεζών. Όλα τα παραπάνω άσκησαν καθοριστική επιρροή στην όψιμη γοτθική τέχνη στη Γερμανία. Ο Σόνγκαουερ θεωρείται ένας από τους διασημότερους καλλιτέχνες της Γερμανικής Αναγέννησης, του οποίου το έργο ενέπνευσε μεγάλους καλλιτέχνες όπως ο Μικελάντζελο και ο Ντύρερ. Ο ίδιος επηρεάστηκε από την πρώιμη φλαμανδική ζωγραφική, καθώς και από το ευρύτερο αναγεννησιακό ρεύμα στις Κάτω Χώρες, επικεντρώνοντας στη θρησκευτική τέχνη. Ενεργός κυρίως στο Κολμάρ της Αλσατίας, το αριστούργημά του θεωρείται το ρετάμπλ «Η Μαντόνα στον Κήπο με τα Τριαντάφυλλα» (1473), που εξακολουθεί να κοσμεί την Εκκλησία του Αγίου Μαρτίνου στην πόλη αυτή. Σε αντιδιαστολή με τα προγενέστερα έργα του, εκείνα που δημιούργησε προς το τέλος της ζωής του έχουν απαλότερη, πιο ντελικάτη υφή

Γεννημένος στο Κολμάρ, ο Σόνγκαουερ καταγόταν από οικογένεια καλλιτεχνών. Δύο από τα αδέρφια του υπήρξαν ζωγράφοι και χαράκτες, ενώ δύο άλλα χρυσοχόοι όπως ο πατέρας τους. Δεν σώζονται λεπτομέρειες για την παιδική του ηλικία ή για την εκπαίδευσή του στη ζωγραφική και τη χαρακτική, αν και γνωρίζουμε πως σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας.

Ζωγραφική

Ως ζωγράφος, ο Σόνγκαουερ εργάστηκε με την τέμπερα καθώς και με ελαιοχρώματα. Μεγάλη επιρροή άσκησε πάνω του η ακρίβεια και τα χρώματα του Φλαμανδού καλλιτέχνη Ρόχιερ φαν ντερ Βάιντεν. Από τα ελάχιστα έργα που αποδίδονται στον Σόνγκαουερ, το Musee d´Unterlinden στο Κολμάρ (το οποίο στεγάζει επίσης το «Ρετάμπλ του Άιζενχαϊμ» του Ματίας Γκρύνεβαλντ) φιλοξενεί έντεκα έργα που κοσμούσαν Άγιες Τράπεζες. Άλλα γνωστά του έργα είναι τα ακόλουθα: «Η Αγία Οικογένεια» (περ.1470, Alte Pinakothek, Μόναχο), «Η Μαντόννα στον Κήπο με τα Τριαντάφυλλα» (1473, Εκκλησία του Αγίου Μαρτίνου, Κολμάρ), «Η Αγία Οικογένεια» (1475-80, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, Βιέννη) και «Η Γέννηση» (περ.1480, Gemäldegalerie SMPK, Βερολίνο). Επίσης, δημιούργησε μια σειρά από τοιχογραφίες για τον Καθεδρικό Ναό του Μπράιζαχ (Breisach) (1489-90).

 Η Αγία Οικογένεια - (περ.1470)

 Η Αγία Οικογένεια - (1475-80)

 Πορτραίτο νεαρής γυναίκας -  (περ.1478)

Η Γέννηση (περ.1480)

  Madonna, Angel and Child,  1470–75 

Orlier altar piece 

Χαρακτική

Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου (1475), έργο που αποτέλεσε την πρώτη ύλη για αντίστοιχο έργο ζωγραφικής του Μιχαήλ Αγγέλου.

Θυμιατό (1480-85)

Η κύρια απασχόληση του Σόνγκαουερ ήταν, εντούτοις, η χαρακτική, στην οποία ανέπτυξε ένα καθαρό και τακτικό γοτθικό στυλ. Όπως και στα έργα ζωγραφικής του, επέλεξε κυρίως θέματα από τη Βίβλο, παρόλο που συναντούμε και ορισμένες σκηνές από την καθημερινή ζωή. Όντας αναμφίβολα ο μεγαλύτερος χαράκτης μέχρι την άφιξη του Άλμπρεχτ Ντύρερ (1471-1528), ανέπτυξε την τεχνική της σταυρωτής γραμμοσκίασης για να υποδηλώσει τον όγκο και υπήρξε ο πρώτος χαράκτης που καμπύλωσε με επιτυχία παράλληλες γραμμές, περιστρέφοντας την πλάκα γύρω από τη γλυφίδα (burin).

Η Κοίμηση της Θεοτόκου
(αρχές δεκαετίας 1470)

Με το έργο του χάρισε νέο πλούτο και ωριμότητα στην τέχνη της χαρακτικής, επεκτείνοντας την ποικιλία των τόνων και υφών, κάνοντας μια τέχνη που ανήκε πριν στον τομέα των χρυσοχόων να αποκτήσει ποιότητα έργου ζωγραφικής. Η χάρη του έργου του έγινε θρυλική, δίνοντάς του τα προσωνύμια «Hübsch (γοητευτικός) Μάρτιν» και «Schön (όμορφος) Μάρτιν».[3]

Μέχρι το θάνατό του είχε δημιουργήσει μια πολύ σημαντική σχολή χαρακτών στο Κολμάρ, που άσκησε μεγάλη επιρροή στην επόμενη γενιά χαρακτών της Γερμανίας. Τα πιο ξεχωριστά έργα χαρακτικής του Σόνγκαουερ είναι εκείνα που απαρτίζουν τη σειρά των «Παθών» και της «Κοίμησης της Θεοτόκου», καθώς και εκείνη των «Φρονίμων και Μωρών Παρθένων». Έργα του πωλούνταν σε ολόκληρη τη Γερμανία, καθώς επίσης και στην Ιταλία, την Αγγλία και την Ισπανία. Διατηρούνται σε πολλά από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου, όπως το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο, την Alte Pinakothek στο Μόναχο, τη Gemäldegalerie SMPK στο Βερολίνο και το Szepmuveszeti Muzeum στη Βουδαπέστη.

Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα σημαντικών χαρακτικών: 

«Η Γέννηση» (1470), Χαρακτικό, Εθνική Πινακοθήκη Ουάσινγκτον

«Ο Πόνος του Κυρίου με την Παρθένο Μαρία & τον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή» (1470-75), Χαρακτικό σε χαλκό, Graphische Sammlung Albertina, Βιέννη

«Οικογένεια Χωρικών Πηγαίνει στην Αγορά» (1473-75), Χαρακτικό, Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη

«Ο Χριστός Αίρων το Σταυρό» (1474), Χαρακτικό, Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη

«Η Προσκύνηση των Μάγων» (1475), Χαρακτικό σε χαλκό, Gemäldegalerie SMPK, Βερολίνο

«Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου» (1475), Χαρακτικό σε χαλκό, Szepmuveszeti Muzeum, Βουδαπέστη

«ο Ενταφιασμός» (1480), Χαρακτικό σε χαλκό, Graphische Sammlung Albertina, Βιέννη

«Μωρή Παρθένος» (1480s), Χαρακτικό σε χαλκό, Εθνική Πινακοθήκη, Ουάσινγκτον

«Η Παναγία στον Πάγκο με τη Χλόη» (1480s), Χαρακτικό σε χαλκό, Gemaldegalerie SMPK, Βερολίνο

«Η Παναγία και το Θείο Βρέφος στην Αυλή» (περ.1480), Χαρακτικό σε χαλκό, Gemaldegalerie SMPK, Βερολίνο

«Η Πρώτη Μωρή Παρθένος» (1481), Χαρακτικό σε χαλκό, Szepmuveszeti Muzeum, Βουδαπέστη

«Η Δεύτερη Μωρή Παρθένος» (1481), Χαρακτικό σε χαλκό, Szepmuveszeti Muzeum, Βουδαπέστη

https://el.wikipedia.org/

A Foolish Virgin, engraving 

Peasant Family Going to Market 

Τhe Flight into Egypt 

Christ Carrying the Cross

Saint John on Patmos

Ecce Homo, engraving from the Passion series

Crucifixion from the Passion series

Madonna and Child in the Courtyard

 Noli me Tangere

https://en.wikipedia.org/

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ "ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΨΥΧΗΣ." ΤΗΣ ΠΟΛΥΞΕΝΗΣ ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑ

Οι Εκδόσεις Οστρια και η συγγραφέας Πολυξένη Ζαρκαδούλα σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου

 Διαδρομές Ψυχής

Σάββατο, 8 Φεβρουαρίου 2020

ώρα  6 μ.μ. – 8 μ.μ.
Εκδόσεις Όστρια ΧΕΥΔΕΝ 3, 10434 Αθήνα

Συντονίζει: Κωνσταντίνος Βενεκές, MSc Financial Engineer

Ομιλήτριες: 

Ερασμία Ζαρκαδούλα, Θεολόγος- Θεατρική Συγγραφέας
Στέλλα Σουραφή,Φιλόλογος- Ποιήτρια

Απαγγέλουν: 

Ελευθερία Στάμου,Ηθοποιός-Λυρική Σοπράνο
Τζένη Σακοράφα,Ηθοποιός-Συγγραφέας-Τραγουδίστρια

ΠΑΠΑΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ "Εν καταδύσει"

Βαθιά σε μια νύχτα ταξιδεύω.
Βάρδια κάνω οπτήρα,
σε ένα σκαρί φορτωμένο με αγωνίες.
Τις νύχτες, ο πόνος των ποιητών..
το ταξίδι.. η εγκυμονούσα ώρα,
ο μάταιος φόβος λίγο πριν ανταμωθεί – εκεί κατά το χάραμα,
η σιωπή με μια ηλιαχτίδα φονιά.
Όρθιος στέκω
σε μια πλώρη που απέμεινε μονάχη της να επιπλέει
και που δεν ξέρω αν κι αυτή ήδη έχει βυθιστεί
κι είναι που εσύ χρωστήρα κρατάς
και με ζωγραφίζεις ατέλειωτα
με μια επιμονή να στέκω έτσι όρθιος
διαπλέοντας παράλληλους και μεσημβρινούς
των μονομάχων του σκοταδιού.
Εγώ στο μεταξύ ονειρεύομαι πως είμαι δάσος νυχτερινό.
Πως προσπαθώ να ριζώσω κάπου, να κατοικήσω.
Ακόμα και όταν φυσάει κι ανοιγόκλεινε το τοπίο εκφοβιστικά με κρότο,
εγώ συνεχίζω να ονειρεύομαι.
Μόνο που έχω την αγωνία σου.
Πώς να σταθείς να ζωγραφίσεις ανάμεσα στα δέντρα
όταν τα χρώματα τα ξεπλένει αυτοστιγμεί ο χρόνος;
Με πόσα χρώματα να απαλύνονται οι φόβοι μας
που για χάρη τους ταξιδεύουμε τόσο;
Είναι αρκετό άραγε αυτό για να ημερέψουμε το απέραντο;
Χοροπηδάω σε μια άβυσσο, φωνάζω με ανακούφιση.
- Έτσι όπως μικρά λέγαμε το φτου ξελευτεριά
Η ψυχή… πάντα η ψυχή σκέφτομαι.
Χωρίς ψυχή είσαι Θησέας με μαύρα πανιά.
Θα πρέπει να είναι νύχτα όπως τώρα
για να ακούσεις καθαρά πως εξομολογούνται οι σκιές.
Κι εγώ νύχτα θα ήθελα να κατακτήσω τα πιο έντονα χρώματα του νου σου.
Πάνω σε μια πλώρη.
Βαθιά σε μια νύχτα.
Τώρα, που όλα αποσυντίθενται εν καταδύσει.

"ΕΝ ΚΑΤΑΔΥΣΕΙ". Εκδ. Γαβριηλίδη. 2013 εικονογράφηση Μαργαρίτα Ράντεβα.

ΣΤΑΜΑΤΙΝΑ ΒΑΘΗ - ΠΕΝΤΕ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Πίνακας: Moulnti Dimitra

 Τόσο σιωπηλά αέρινο...

Τόσο σιωπηλά αέρινο,
λεπτεπίλεπτο,
θρόισμα του αγέρα,
τραγούδι.
Μιας ψυχής το άγιο χαμόγελο,
μιας αρχής χωρίς τέλος,
της απλότητας πελεκούδι.
Αιθέριο απόσταγμα της ζωής,
της καρδιάς ο θαυμαστός ο ύμνος.
Να χορεύει στου ανέμου την ριπή,
σθεναρά να προστατεύει από την κάθε χίμαιρα.
Φεγγοβολιά στο σκοτάδι,
η αθωότητα ενός ονείρου το βράδυ.
Στεναγμοί, σάρκα στην σάρκα,
κρυφά μυστικά,
εραστές στης γης τα μοσχομυριστά χάδια και φιλιά.

Να γνέφει στου ήλιου την ψυχή,
να χορεύει λικνιστικά,
να χαιδεύει του ονείρου τα αερικά,
να γίνεται του φεγγαριού λουλούδι.
Χρυσές αχτίδες στου κορμιού το ξόρκι,
καμπύλες, κάμποι, βουνά,
νερό της πηγής,
ξεδιψαστικό του έρωτα φιλί,
της καρδιάς αετοβολούσα λόγχη.
Μπλε μενεξεδί του ουρανού στεφανωμένο,
γαλάζιο σύννεφο,
βαρκούλα στης θάλασσας την άρια, μελοποιημένο.
Ευλαβικά αφοσιωμένο,
γδούποι σωμάτων πάνω στα σεντόνια τα μενεξεδιά,
της μοίρας το ανδρειωμένο.
Έξαψη στου πόθου το κατεστημένο.

Σαν νερό ήρεμο, τρεχούμενο,
χτύποι μιας καρδιάς,
ζέσης του έρωτα,
ουράνιας αγκαλιάς.
Να ταλαντεύεται γλυκά,
με του αγέρα την συντροφιά,
να αναδίδει θεσπέσιες μυρωδιές,
να μιλάει για αγάπες παντοτινές.
Ένας κεραυνοβόλος έρωτας,
που υφαίνει με θεϊκή κλωστή,
τις πληγωμένες στο δάκρυ,
αληθινές ψυχές.
Της ζωής γιορτή.
Λεβάντα αφοσιωμένη,
χαμόγελο ενός Θεού,
στο χώμα αφιερωμένη.

22-1-2017

Πίνακας: Γιώτα Χατζηγεωργιάδου

Αστραποαδαμάντινο δάκρυ...

Αστραποαδαμάντινο δάκρυ, φλόγα στο μάτι,
να πέφτει σαν βροχή,
ασημένιο φιλί, στου φεγγαριού το μονοπάτι.
Σώμα στο σώμα, πλέκει η νύχτα,
το μυστικό της αραχνοΰφαντο πανί.
Σταγόνες που σπινθηρίζουν, τραγούδια που σε ζαλίζουν,
αχτίδες να χορεύουν,
ποτάμι του έρωτα να γυρεύουν.
Γέλιο στην ψυχή, πολύχρωμο φιλί.

Νότες κρυμμένες σε κλειδιά αφημένες.
Και όπως γλυκοχαράζει και η πορφύρα σε τραντάζει,
να προσφέρει πύρινο τάμα στου Ήλιου την ζέστη αναπνοή.
Νερό δροσερό στο γυμνό κορμί,
πέταλα από ρόδα,
μια της αγάπης αναπνοή.
Τώρα το σώμα, να κάνει σχέδια,
στου ήλιου την καινούρια αρχή.
Βάρκα να αρμενίζει να γυρίζει στην χρυσή της ακτή.

20-1-2017

Πίνακας : Sotirios Gardiakos

Ηλιόστρατα...

Χάδι, φιλί,
καυτή φλόγα με ρίγη και προσμονή.
Ήταν έρωτας, έρωτας και ξεσηκωμός,
σώματα γυμνά μέσα σε ένα λιοπύρι όλο φως.
Στήθη και καμπύλες κυρτές
και από πόθο δροσοστόλιστες υποταγές.

Είχε χαθεί η λογική,
αλλά ήταν μια ψυχή όλο πάθος και αναπνοή.
Κύτταρο και κλωστή,
να αιωρείται η καρδιά στην άβυσσο
και από κάτω λάβα καυτή.
Ηλιόστρατη και χαλκιωμένη,
μέταλλο σε τήξη,
σάρκα από πόθο λιωμένη.

Άραγε?? Οι ερωτήσεις κενές...??
Μόνο οι αισθήσεις είχαν σίγουρα αντοχές.
Στον δρόμο του Ήλιου και της φωτιάς,
δόσιμο και κάψιμο,
μονοπάτια και δίστρατα καρδιάς.
Ήταν η αρχή... Η αρχή...
Γέννηση και ψυχή...

Πρωτόπλασμα και πρωτόπλαστοι από έρωτα,
ρίγη και επιθυμία σαρωτική.

23-1-2020

Πίνακας: Γιώτα Χατζηγεωργιάδου

Γλώσσα πύρινη τα κόκκινά της τα μαλλιά....

Γλώσσα πύρινη τα κόκκινά της τα μαλλιά,
να κρέμονται στην άβυσσο,
να γεύονται τον θάνατο,
να κάνουν δυναμίτες την κάθε ξένη ματιά.

Σύννεφα γκρίζα και αέτινα δυνατά,
να την χαιδεύουν, να την παίρνουν αγκαλιά,
προσμονή για ένα χάδι της,
μια αποπλάνηση από την θεά Φωτιά.

Κόκκινο πέπλο,
φλόγα αισθησιακή,
να κρύβει πονηρά το γυμνό κορμί,
ανατριχίλα,
ηδονή.

Ρουμπίνι του έρωτα,
σάρκα ροδαλή,
να ηλεκτρίζει την ατμόσφαιρα,
να προκαλεί υπερφόρτωση, σκηνή εκρηκτική.

Ζητιάνοι όλοι τους για ένα χάδι, ένα της φιλί.

Πάθος, πόθος να τινάζει το κορμί ,
φίδι καυτερό ετοιμάζεται να σκίσει με ζήλο, με πυγμή,
το κάθε αέρινο υπαρκτό.

Μυρίζει ιδρώτας, θέλω, λάβα εξουσιαστική,
ανατριχιάζει το Είναι του ο Ουρανός, την αποζητεί.

Θειάφι αέρινο, κάρβουνα στην ματιά,
κεραυνός το ερυθρό της πέπλο,
ηφαίστειο, πυρκαγιά.
Η Θέα Φωτιά.

Η ιέρεια του θέλω, του ανακτώ,
η κόκκινη άπειρη σπίθα,
η σάρκα στον ουρανό.
Σε Θέλω, σε ποθώ και ας καώ.

Θάλασσα μανιασμένη,
θεριά δυνατά ερωτικά,
ένστικτα πρωτόγονα,
στοιχεία δυναμικά.
Καρδιά.

Τα αντίθετα μια αγκαλιά,
ένα φεγγάρι να αδυνατεί να γίνει πιο δυνατό από αυτό.
Σε αγαπώ.

17-1-2017

Πίνακας:Odysseas Anninos

Διάχυτο πάθος...

Διάχυτο πάθος, κορμιά στην πυρά.
Μάτια καυτά σαν πυρκαγιά.
Γόνατα λυγισμένα, από τον έρωτα αποκαμωμένα.
Πόδια τυλιγμένα σαν φίδια ερωτευμένα.
Χέρια προεκτάσεις της φαντασίας,
μιας του ονείρου συνουσίας.

Πόθος σαν ποτάμι εκκωφαντικός,
ιδρώτας στα κορμιά αποχαυνωτικός.
Ανταλλαγή αισθήσεων, βάθος των περιπτύξεων.
Σώμα στο σώμα των απόλυτων πεποιθήσεων.
Δύο σώματα σε ένα, στον σκοπό απορροφημένα.

Φιγούρα ερωτική,
στο κόκκινο του πάθους ζωγραφιστή.
Στήθη στητά, ώμοι δυνατοί.
Σαν να φωνάζουν ότι πεθαίνουν από έρωτα αυτοί.
Ουσίες του κορμιού να πλανώνται με θράσος, με σκοπό.
Χείλη να μιλούν, να ζητούν απεγνωσμένα να ενωθούν μέσα σε αυτό το χορό.

Κάτι μεταξύ ζωής και θανάτου.
Να διώχνεις κάθε τι κακό, να θέλεις να γευτείς ζωή,
να μεθύσεις από κόκκινο της φωτιάς κρασί.
Να το γεύεσαι, να φτάνει μέχρι στο λαρύγγι,
να καίγεσαι από μεθύσι του κορμιού,
να σου έρχεται σκοτοδίνη.

Να φτάνει η φωτιά μέχρι τα σωθικά.
Να καίγεται και η καρδιά.
Να χάνονται τα λογικά.
Μέσα σε ζωώδη ανάμειξη τα δύο κορμιά.
Μεθύσι ολοκληρωτικό, μέχρι την ρίζα της ύπαρξής τους μεταδοτικό.

Ένα τάγκο της ζωής με ουσία της απόλυτης ανταλλαγής.
Να αφήνεσαι στον άλλον ολοκληρωτικά.
Να σε παίρνει κοντά του σφιχτά στην αγκαλιά.
Να ακούς την καρδιά του πως αναπηδά.
Να του δίνεις ζωή μέσα από την δικιά σου την ματιά.

Σάρκες που καίνε, βλέμματα τρικυμίες.
Χείλη αστραπές και σκληρές του πάθους αμαρτίες.
Χέρια που αγκαλιάζουν σαν να είναι η ύστατη φορά να σε δούνε,
λίγο πριν τον θάνατο γευτούνε.
Αναστεναγμοί εκκωφαντικοί με μανδύα την απόλυτη σιωπή.
Μόνο ο ρυθμός της μουσικής, της πύρινης λάβας της καυτής.

Γεύεσαι τον θάνατο πριν την ανάσταση.
Αυτό το αίσθημα το θεϊκό.
Που σε στέλνει στην άβυσσο πρώτα και σου παίρνει το μυαλό.
Λίγο πριν σε φτάσει στην κορυφή και σε κάνει να αισθανθείς σαν αετό.
Ψυχές του λάθους, καρδιές του πάθους.
Που όμως μεγαλουργούνε και με πόθο επαναστατούνε.

29-8-2016

Ούγκο φον Χόφμανσταλ ( 1 Φεβρουαρίου 1874 - 15 Ιουλίου 1929) , Αυστριακός Λογοτέχνης

Ο Ούγκο φον Χόφμανσταλ (Hugo von Hofmannsthal) ήταν Αυστριακός συγγραφέας, ποιητής, δραματουργός, δοκιμιογράφος, διηγηματογράφος και λιμπρεττίστας όπως και ιδρυτικό μέλος του θεατρικού φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ.

Ο Χόφμανσταλ γεννήθηκε την 1 Φεβρουαρίου 1874 στη Βιένη και πέθανε την 15 Ιουλίου 1929 στο Ροντάουν κοντά στη Βιένη. Θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Fin de Siècle και της βιενέζικης πρωτοπορίας (Wiener Moderne).

Ο Χόφμανσταλ άρχισε πολύ νέος να γράφει ποιήματα. Επειδή δεν του επιτρεπόταν να τα δημοσιεύσει ως μαθητής, τα έργα του δημοσιεύθηκαν με ψευδώνυμα. Ήδη από την ηλικία αυτή άρχισε να έρχεται σε επικοινωνία με τον Στέφαν Γκεόργκε (Stefan George), αργότερα με τον Άρθουρ Σνίτσλερ (Arthur Schnitzler) και με άλλους εκπροσώπους της αβαγκάρντ ομάδας της Βιένης „Jung Wien“.

Μετά την αποφοίτηση από το ακαδημαϊκό γυμνάσιο στη Βιένη, σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο της Βιένης, διέκοψε όμως τις σπουδές του μετά από ένα ταξίδι του στη Βενετία για να ασχοληθεί με τη γαλλική φιλολογία. Την διδακτορική του εργασία "Για την χρήση της γλώσσας στους ποιητές της Πλειάδας" την τελείωσε το 1898. Το 1901 εγκατέλειψε την πανεπιστημιακή του σταδιοδρομία, για να αφοσιωθεί στο γράψιμο. Το ίδιο έτος παντρεύεται την Γκέρτρουν Σλέσινγκερ (Gertrud Schlesinger). Το ζευγάρι μετακόμισε σε ένα μπαρόκ παλατάκι στο Ρόνταουν κοντά στη Βιένη (που ονομάστηκε παλατάκι του Χόφμανσταλ), στο οποίο έζησε ο Χόφμανσταλ μέχρι τον θάνατό του το 1929. Aπό τον γάμο προέκυψαν 3 παιδιά. Τον Μάρτιο του 1938 αναγκάστηκε η οικογένεια να μεταναστεύσει. Η σύζυγός του, Gerty von Hofmannsthal, έζησε μέχρι τον θάνατό της, το 1959, στην Οξφόρδη.

Ο Χόφμανσταλ υπήρξε το 1917 συνιδρυτής του θεατρικού φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ. Μας άφησε ένα ογκώδες και πολύπλοκο λογοτεχνικό έργο, πλούσιο σε αισθητική, γλώσσα και συμβολισμούς, το οποίο άξια τον κατατάσσει στους κυριότερους εκπροσώπους της μοντέρνας αυστριακής λογοτεχνίας

Έργα (επιλογή)

Δράματα

1892 - Ο θάνατος του Τίτσιαν (Der Tod des Tizian)

1893 - Ειδύλλιο (Idylle)

1894 - Ο αφελής και ο θάνατος (Der Tor und der Tod)

1900 - Το ορυχείο στο Φάλουν (Das Bergwerk zu Falun)

1904 - Ηλέκτρα (Elektra)

1906 - Οιδίπους και η σφίγγα (Ödipus und die Sphinx)

1911 - κάποιος (Jedermann)

1921 - Ο δύσκολος (Der Schwierige)

1922 - Το μεγάλο θέατρο του Σάλτσμπουργκ (Das Salzburger Große Welttheater)

1923 - Ο απείθαρχος (Der Unbestechliche)

1923/25 - Ο πύργος (Der Turm)

Λιμπρέττα

1911 - Ο Ιπότης (Der Rosenkavalier)

1912 - Η Αριάδνη στη Νάξο (Ariadne auf Naxos)

1913 - Γυναίκα χωρίς σκιά (Die Frau ohne Schatten)

1928 - Η Αιγυπτιακή Ελένη (Die ägyptische Helena)

1929 - Arabella

Απόσπασμα μυθιστορήματος

1907 – 1927 Αντρέας ή οι ενωμένοι (Andreas oder Die Vereinigten)

Εκθέσεις, και πεζά, Ποιήματα

1895 - Το παραμύθι της 672ης νύχτας (Das Märchen der 672. Nacht)

1899 - Ιστορία αναβάτη (Reitergeschichte)

1900 - Η εμπειρία του στρατάρχη του Bassompierre (Erlebnis des Marschalls von Bassompierre)

1902 - Μια επιστολή (Ein Brief)

1903 - Η συζήτηση για τα ποιήματα (Das Gespräch über Gedichte)

1907 - Τα μονοπάτια και οι συναντήσεις (Die Wege und die Begegnungen)

1907 - 1908 - Τα γράμματα των επιστρεφόμενων (Die Briefe des Zurückgekehrten)

1910 - Lucidor. Αριθμοί σε μια άγραφη κωμωδία (Lucidor. Figuren zu einer ungeschriebenen Komödie)

1911 - Το παράξενο κορίτσι (Das fremde Mädchen)

1919 - Γυναίκα χωρίς σκιά (Die Frau ohne Schatten)

1925 - Οδοιπορικό στη βόρεια Αφρική (Reise im nördlichen Afrika)

1891 - Σχετικά με τη φυσιολογία της σύγχρονης αγάπης (Zur Physiologie der modernen Liebe)

1896 - Ποίηση και ζωή (Poesie und Leben)

1914 - Προσφυγή στα ανώτερα επίπεδα (Appell an die oberen Stände)

1915 - Πόλεμος και πολιτισμός (Krieg und Kultur)

1922-27 - Νέες γερμανικές θέσεις (Neue Deutsche Beiträge)

1907 - Ο ποιητής και η εποχή μας (Der Dichter und diese Zeit)

1917 - Η ιδέα της Ευρώπης (Die Idee Europa)

1922 - ποίηση (Gedichte)

1926 - Πρώτα κομμάτια πεζογραφίας (Früheste Prosastücke)

1927 - Αξίες και Τιμές της γερμανικής γλώσσας (Wert und Ehre deutscher Sprache)

1927 - Η λογοτεχνία ως πνευματικός χώρος του έθνους (Das Schrifttum als geistiger Raum der Nation)

https://el.wikipedia.org/

 

ΒΙΒΛΙΑ - ΕΠΙΛΟΓΗ 

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΤΣΑΝΤΟΣ

Η "Επιστολή του Λόρδου Τσάντος", που χρονολογείται στα 1902, συνιστά το βαθμό μηδέν όχι της γραφής, αλλά της ποιητικής του Χόφμαννσταλ είναι ένα μανιφέστο της διάλυσης της ομιλίας και του ναυαγίου του εγώ μέσα στο άτακτο και συγκεχυμένο ρεύμα των πραγμάτων που η γλώσσα δεν μπορεί πλέον να κατονομάσει ούτε να δαμάσει μ' αυτή την έννοια το συγκεκριμένο αφήγημα είναι η ευφυής καταγγελία μιας παραδειγματικής συνθήκης του 20ου αιώνα. Ο πρωταγωνιστής εγκαταλείπει την κλίση του και το επάγγελμα του συγγραφέα, διότι καμία λέξη δεν του φαίνεται ικανή να εκφράσει την αντικειμενική πραγματικότητα το μυστικό ρεύμα της ζωής τον κυριεύει και διεισδύει μέσα του σε τέτοιο βαθμό ώστε να χάνεται ολοκληρωτικά μέσα στα αντικείμενα, να διαλύεται σε μια αποκάλυψη του Όλου που καταστρέφει την ενότητα του προσώπου σε μια τρεμοσβήνουσα μαρμαρυγή συγκινήσεων και αντιδράσεων. Μ' αυτό το διάσημο αφήγημα, που συχνά θεωρείται παράδειγμα του πιο ακραίου εξπρεσιονισμού, ο Χόφμαννοταλ πηγαίνει πολύ πέρα από την ανησυχητική ατμόσφαιρα του fin de siecle. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟΥ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Η εμφάνιση του νεαρού Χόφμανσταλ είναι ένα από τα μεγάλα θαύματα πρώιμης τελειότητας και έτσι παραμένει στις αναμνήσεις μας εκτός από τον Κητς και τον Ρεμπώ, δεν γνωρίζω στην παγκόσμια λογοτεχνία άλλο παράδειγμα νεότητας τόσο αλάνθαστης στον έλεγχο της γλώσσας, τόσο ευρείας στην έμπνευση των ιδεών, τόσο εμποτισμένης από ποιητική ουσία ακόμα και στην τελευταία αράδα, όσο αυτό το μεγαλειώδες πνεύμα που, ήδη από τα δεκάξι ή τα δεκαεπτά του χρόνια, ενεγράφη στα αιώνια χρονικά της γερμανικής γλώσσας με στίχους αλησμόνητους και μια πρόζα που δεν έχει ξεπεραστεί μέχρι σήμερα. Το εντυπωσιακό ξεκίνημά του και ταυτοχρόνως αυτή η τελειότητα είναι φαινόμενα που δεν παρουσιάζονται δύο φορές σε μία γενιά. (STEFAN ZWEIG, Ο κόσμος του χθες. Αναμνήσεις ενός Ευρωπαίου, 1944)

"Ο Λόρδος Τσάντος ζει στη νοσταλγία του νοήματος της ζωής, και με τον τρόπο του προαναγγέλλει την καλπάζουσα κρίση στην οποία θα εισέλθει ή λογοτεχνία κατά τη διάρκεια του αιώνα χωρίζοντας τη γλώσσα μας από τη ζωή και προσηλυτίζοντάς μας όλους, όπως στα έργα του Beckett, σε μια γλώσσα αποχωρισμένη από τον κόσμο, εκτός από τον Λόρδο Τσάντος, βουβό πια στους αιώνες των αιώνων, μόνο και ήσυχο στη σάλα της σιωπής, της αδυναμίας των λέξεων, θύμα της ίδιας του της τόλμης, εστιασμένο πια μόνο στη δεύτερη ζωή των πραγμάτων, μυστική και φευγαλέα, μια "ζωή που δεν εκφράζεται με λέξεις κι όμως είναι η ζωή μου". Στο κείμενο αυτό βρίσκουμε έναν εξαίσιο αποχαιρετισμό στη λέξη που όχι μόνο δεν καταστρέφει τα μελλοντικά σχέδια του συγγραφέα, αλλά τα ενισχύει, αφήνοντας τον Χόφμαννσταλ πιο δημιουργικό από ποτέ." ENRIQUE VILA-MATAS

ΣΤΙΓΜΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στο ύψος του Αποσπερίτη έλαμπε αθέατος πίσω από σκοτεινά βουνά ο Παρνασσός, και εκεί, στην πλαγιά - οι Δελφοί. Στη θέση της ιερής πόλεως, κάτω από το ναό του θεού, υπάρχει σήμερα ένας χιλιόχρονος ελαιώνας, και ανάμεσα στους κορμούς των δέντρων διάσπαρτα συντρίμμια από κίονες. Όμως αυτά τα χιλιόχρονα δέντρα, παρά την ηλικία τους, είναι πολύ νέα, δεν φτάνουν μέχρι το παρελθόν, δεν έχουν προλάβει να δουν τους Δελφούς και τον Οίκο του Θεού. Το βλέμμα βυθίζεται στις εκατονταετίες τους, σαν σε πηγάδι, και σε ονειρώδη βάθη χαμηλότερα απλώνεται το Άφθαστο. Όμως εδώ το Άφθαστο είναι κοντά. Κάτω από αυτά τ' άστρα, σ' αυτή την κοιλάδα, όπου βοσκοί και κοπάδια κοιμούνται, είναι κοντύτερα παρά οπουδήποτε αλλού. Τα ίδια χώματα, ο ίδιος αέρας, οι ίδιες πράξεις, η ίδια ανάπαυση. . . (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ

Από τη γωνία που στεκόταν το τρίτο άλογο δεν ερχόταν παρά νεκρική σιγή ήταν ένα μεγάλο ζώο με χαμηλωμένο το κεφάλι σαν να κοιμόταν, όμως ήταν ξύπνιο. Είχε ξεχαστεί τρώγοντας, όπως θα μπορούσε να είχε ξεχαστεί βαδίζοντας καταπάνω σ' έναν τοίχο ή μέσα στο νερό ή και ακόμη στον άδειο αέρα. Ζούσε αλλά η ζωή του είχε εντελώς χαθεί σαν μια πέτρα που είναι βυθισμένη στη λίμνη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΧΩΡΙΣ ΣΚΙΑ

Η αυτοκράτειρα ρίγησε. Ήξερε: Ήταν η σκιά της ξένης γυναίκας, που της είχε κατακυρωθεί. Τα χέρια της σκιάς υψώθηκαν προς το μέρος της με τις παλάμες ανεστραμμένες, ήταν η χειρονομία του σκλάβου, που παραδίδεται ολοκληρωτικά, για ζωή και θάνατο. Το γονατισμένο ον ριγούσε σαν τρεμόφυλλη λεύκα και η αυτοκράτειρα έτρεμε κι εκείνη μέχρι τα μύχια της ψυχής της.

Οι δύο παλάμες έσμιξαν, επάνω τους αναπαυόταν μια στρογγυλή κούπα με χρυσό νερό. Η σκιά, υψώνοντας ακόμη περισσότερο τα μπράτσα της, πρόσφερε τρέμοντας στην αυτοκράτειρα το νάμα και μαζί τον εαυτό της. Ο αυτοκράτορας είχε πια ανακαθίσει εντελώς. Στηριγμένος μόνο στο αριστερό του χέρι τέντωνε το δεξί προς τα εμπρός με απέραντο πόθο και ανυπομονησία.

Στα μάτια του, που δεν ξεκολλούσαν από το χέρι της γυναίκας του, η ελπίδα και η απελπισία σφιχταγκαλιάζονταν, σαν δύο φίδια που παλεύουν... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

https://www.politeianet.gr/