Άγιος Διονύσιος
Το κτιριακό Συγκρότημα του Αγίου Διονυσίου αποτελείται από τον Ναό του Πολιούχου της Ζακύνθου , από το Κωδωνοστάσιο - Καμπαναριό του Ναού, από το Μοναστήρι της Ιεράς Μονής Στροφάδων και του Αγίου Διονυσίου και από το νέο Εκκλησιαστικό Μουσείο – Σκευοφυλάκιο
Η εκκλησία του προστάτη του νησιού είναι η μεγαλύτερη που υπάρχει στη πόλη. Ο σημερινός μεγαλοπρεπής Ναός και η παρακείμενη Μονή του Άμμου γνώρισαν διάφορες φάσεις. Καταστράφηκαν κατά το μεγάλο σεισμό που ερείπωσε τη Ζάκυνθο το 1893. Ειδική Ερανική Επιτροπή του 1900 ανέλαβε την ανέγερση νέου Ναού, η θεμελίωση του τωρινού ναού άρχισε το 1925 και τα εγκαίνια του οποίου έγιναν στις 22 Αυγούστου 1948. Ο Ναός χτίστηκε με σχέδια του αρχιτέκτονα Α. Ορλάνδου σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής. Χάρη στην αντισεισμική κατασκευή του, ήταν από τα λίγα κτίρια που δεν κατέρρευσαν από τον καταστρεπτικό σεισμό του 1953.
Το σημαντικότερο και πολυτιμότερο έργο τέχνης του ναού, είναι η αργυρόγλυπτη Λάρνακα που φιλοξενεί το ιερό λείψανο, έργο Γεωργίου Διαμαντή Μπάφα, φιλοτεχνήθηκε το 1829. Ξεχωρίζουν οι Δεσποτικές εικόνες στο Τέμπλο με ασημένια επένδυση από τον ίδιο καλλιτέχνη (1829) και η αναπαράσταση της λιτανείας που βρίσκεται στον γυναικωνίτη δια χειρός ιερέως Νικολάου Κουτούζη.
Ως προς το πυργοειδές Κωδωνοστάσιο του Ναού, που συνθέτει αρμονικά το κτιριακό συγκρότημα της Μονής, πρέπει να σημειωθεί, ότι και αυτό γνώρισε διάφορες φάσεις λόγω της έντονης σεισμικότητας της περιοχής. Το σημερινό χτίστηκε μεγαλόπρεπο κι εκφραστικό της ζακυνθινής ιδιαιτερότητας μετά την σεισμοπυρκαϊά του Αυγούστου του 1953, ύψους 40 περίπου μέτρων και με πυραμοειδή κορυφή, το οποίο με τις γλυκόηχες καμπάνες του διαλαλεί προς κάθε κατεύθυνση την ακοίμητη παρουσία του Πολιούχου της Ζακύνθου στην ευλογημένη εκείνη ιερή στέγη, επίκεντρο και σημείο αναφοράς της πνευματικής ζωής του νησιού. Εάν παρατηρήσουμε το καμπαναριό του θα βρούμε πολλές ομοιότητες με το καμπαναριό του ναού του Αγίου Μάρκου της Βενετίας.
Ο ναός φιλοξενεί το λείψανο του Αγίου Διονυσίου, όπου εκτός από πηγή δύναμης για τους ντόπιους αποτελεί και σημαντικό πόλο έλξης για αρκετούς επισκέπτες. Το πανηγύρι του Αγίου Διονυσίου γίνεται δύο φορές το χρόνο και διαρκεί τρεις μέρες κάθε φορά. Στις 24 Αυγούστου τιμάται η μνήμη της Μετακομιδής του Ιερού Σκηνώματος από τα νησιά Στροφάδες στη Ζάκυνθο (1717) και στις 17 Δεκεμβρίου τιμάται η μνήμη της Κοιμήσεως του (1622) . Οι εορταστικές εκδηλώσεις κορυφώνονται με την περιφορά του ιερού λειψάνου σε όλη την πόλη της Ζακύνθου.
Οι λίγες βλάβες που υπέστη διορθώθηκαν και το 1948 ο ναός ανακαινίσθηκε, από τότε παρουσιάζει την σημερινή του μορφή.
Σπουδαίο έργο αποτελεί το ξυλόγλυπτο τέμπλο που διασώθηκε από τον σεισμό του 1953, το οποίο μαζί με τις θαυμάσιες τοιχογραφίες του Κουτούζη και του Δοξαρά, δίνουν στον ναό την επιβλητική μορφή που του αρμόζει. Οι περισσότερες τοιχογραφίες παρουσιάζουν εικόνες από την ζωή του Αγίου. Εντυπωσιακό είναι επίσης το ξυλόγλυπτο και χρυσωμένο "Δωμάτιο" του Αγίου.
“Άνοιξε, πόρτα μου, άνοιξε, πόρτα του Παραδείσου
ότι η ψυχή που κίνησε θέλει για νά΄μπει μέσα,
να προσκυνήσει το Χριστό και την Αγια -Τριάδα,
και την Κυρά την Δέσποινα και όλους τους αγίους.
(Συλλογή τραγουδιών και μανιάτικων μοιρολογιών Κ.Πασαγιάννη, 1928)
Η είσοδος του Ναού του Αγίου Διονυσίου.
Μέσα στο παρεκκλήσι ,το λείψανο του Αγίου Διονυσίου.
Αγ. Νικόλαος του Μώλου
8Η εκκλησία του Αγ. Νικολάου του Μώλου είναι το μοναδικό βενετσιάνικο (ενετικού ρυθμού κτίσμα που διασώθηκε από τον καταστρεπτικό σεισμό και την πυρκαγιά του 1953 και ανοικοδομήθηκε διατηρώντας τα αρχικά του χαρακτηριστικά.Χτίστηκε το 1561 από την συντεχνία των Ναυτικών, η οποία για να τιμήσει τον Άγιο Διονύσιο τον εξέλεξε εφημέριο της.
Αρχικά η εκκλησία είχε ανεγερθεί πάνω σ' ένα νησί που ένα γεφύρι ένωνε με τη στεριά, στη συνέχεια αυτό το νησί έγινε αναπόσπαστο τμήμα της πόλης, μετά από τις διάφορες επιχωματώσεις που έγιναν για την επέκταση της πόλεως, και έτσι ενώθηκε με το υπόλοιπο νησί.Η ανέγερσή του Ναού χρονολογείται τον 17ο αιώνα και είναι το πιο παλιό κτίριο στην Πλατεία Δ. Σολωμού, κατασκευάστηκε σε αναγεννησιακό ρυθμό εκτός από το καμπαναριό που θυμίζει περισσότερο βυζαντινό ρυθμό.
Εξωτερικά έχει επενδυθεί με πέτρα και το καμπαναριό της το οποίο παλαιότερα φιλοξενούσε φανό του Λιμανιού έχει αναστηλωθεί. Ο ρυθμός που ακολουθεί είναι αυτός της Μονοκλιτης Βασιλικής. Στο εσωτερικό της φυλάσσονται τα αρχιερατικά άμφια του Αγίου Διονυσίου, ως φόρος τιμής της σχέσης του Αγίου με την εκκλησία αυτή. Από εδώ ξεκινά η λιτανεία της Μεγάλης Παρασκευής.Ο Ναός του Αγίου Νικολάου του Μώλου έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο (Αρχαίο) μνημείο.
 |
|
 |
|
Μητρόπολη...Αγιος Νικόλαος...
Οι υπάρχουσες σήμερα στην Ζάκυνθο τρίκλιτες βασιλικές έχουν εισαχθεί, ως τύπος ναού, μετά τους σεισμούς του 1953. Η μονόκλιτη βασιλική αποτελείται από τον γυναικωνίτη, απομονωμένο συνήθως από τον υπόλοιπο ναό με ξύλινο χώρισμα. Στο εσωτερικό του ναού το ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο, οι διακοσμημένες επιφάνειες των τοίχων και της οροφής και γενικά τα λατρευτικά εξαρτήματα του ναού δίνουν μια ξεχωριστή λαμπρότητα στον εκκλησιαστικό χώρο. Επηρεασμένες από την Δύση, το κύριο κτίσμα τους είναι μακρύ και χαμηλό, ενώ στους μεγαλύτερους ναούς ο αριθμός των κλιτών διαφέρει.
Η Κυρία των Αγγέλων.
Η Κυρία των Αγγέλων....Η αψιδωτή πόρτα στολιζόταν με θύρωμα, από δυο κορινθιακούς κίονες και σπασμένο θριγγό. Τα ανάγλυφα, σε πώρινο αγκωνάρι ξεπηδούσαν μέσα από το τύμπανο του αετώματος και εικόνιζαν την Θεοτόκο που κρατούσε στα χέρια της το Θείο Βρέφος. Στο επάνω μέρος δυο Άγγελοι της φορούσαν διάδημα και στο κάτω την υμνούσαν Εξαπτέρυγα.
Ο εκφραστικός πλούτος της γλυπτικής αυτής σύνθεσης ήταν χαρακτηριστικό δείγμα εργασίας των ντόπιων αρχιτεκτόνων και μαστόρων του 17ου αιώνα.
Αξίζει να ειπωθεί ότι για να μπεις στην εκκλησία κατεβαίνεις κάποια σκαλιά. Είναι το επίπεδο της προσεισμικής Ζακύνθου, πριν γίνουν οι προσχώσεις για να χτιστεί η νέα πόλη.
Ο Ναός είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου και χτίστηκε το 1687 από την συντεχνία των συμβολαιογράφων και αποτελεί μνημείο της μεταβυζαντινής εκκλησιαστικής τέχνης.
Με τους σεισμούς του 1953 κατέρρευσε αλλά δεν κάηκε διατηρώντας τους θησαυρούς του. Αναστηλώθηκε σύντομα κρατώντας την αρχική του μορφή. Εσωτερικά, εντύπωση κάνει το ξυλόγλυπτο Τέμπλο αλλά και οι παλιές εικόνες, οι περισσότερες από της οποίες αποτελούν έργα του Δοξαρά. Η εξωτερική πρόσοψη της εκκλησίας και του καμπαναριού Ισπανικού ρυθμού plateresco, ήταν διακοσμημένη με πέτρινα ανάγλυφα σκαλισμένα πάνω στα πώρινα αγκωνάρια. Παρατηρούμε ανάγλυφες παραστάσεις της Παναγίας και Αγγέλων.
Ο Ναός είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου και χτίστηκε το 1687 από την συντεχνία των συμβολαιογράφων και αποτελεί μνημείο της μεταβυζαντινής εκκλησιαστικής τέχνης.
Παναγία Φανερωμένη
Η εκκλησία αυτή βρίσκεται προς το νότιο μέρος της πόλης της Ζακύνθου στη συνοικία του Άμμου. Κτίστηκε μικρή επί δυναστείας των Δε-Τόκκων (1357-1485), με έξοδα των περιοίκων, όπως αναφέρει η παράδοση, με την ανεύρεση στην εκεί αμμώδη παραλία μιας μικρής εικόνας της Θεοτόκου. Τιμήθηκε με το όνομα της Φανερωμένης, από τη φανέρωση της εικόνας της Μάνας του Θεού (Θεομήτορος).
Ανάμεσα στις πολλές ωραίες καλλιτεχνικές εκκλησίες της Ζακύνθου, ιδιαίτερη αξία είχε ο μεγαλοπρεπής ναός της Φανερωμένης, ο οποίος ήταν το λαμπρότερο δημιούργημα τέχνης, κοσμήματος, ξυλογλυπτικής και, ιδίως, αγιογραφίας, με τη θαυμάσια Ουρανία, στην οποία μεγαλούργησε το καλλιτεχνικό δαιμόνιο του ζωγράφου Δοξαρά και των μαθητών του
Ο αξιόλογος αυτός ναός του 15ου αιώνα βρίσκεται επί της Οδού Ν. Καντούνη, καταστράφηκε με τους σεισμούς του 1953 αλλά ανοικοδομήθηκε με τα ίδια υλικά , ακολουθώντας την παλαιά του μορφή και κρατώντας το παλιό καμπαναριό του που δεν κατέρρευσε. Οι ελάχιστες αγιογραφίες που σώθηκαν είναι τόσο μεγάλης σημασίας που φυλάσσονται στο Μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης.Για την ιστορία του Ναού της Φανερωμένης έχουν γραφτεί διάφορες μελέτες από Έλληνες και Ξένους μελετητές των κλασσικών Τεχνών, καθώς υπήρξε ένας από τους ωραιότερους ναούς της Ελλάδας.
Στα χρόνια της Ενετοκρατίας, η πλατεία της Φανερωμένης, αντιθέτως με την πλατεία του Αγίου Μάρκου ήταν η πλατεία συνάντησης των λαϊκών.
Ο Ναός έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο (Αρχαίο) μνημείο .
Η εκκλησία αυτή βρίσκεται προς το νότιο μέρος της πόλης της Ζακύνθου στη συνοικία του Άμμου. Κτίστηκε μικρή επί δυναστείας των Δε-Τόκκων (1357-1485), με έξοδα των περιοίκων, όπως αναφέρει η παράδοση, με την ανεύρεση στην εκεί αμμώδη παραλία μιας μικρής εικόνας της Θεοτόκου. Τιμήθηκε με το όνομα της Φανερωμένης, από τη φανέρωση της εικόνας της Μάνας του Θεού (Θεομήτορος).
Για την ιστορία του Ναού της Φανερωμένης έχουν γραφτεί διάφορες μελέτες από Έλληνες και Ξένους μελετητές των κλασσικών Τεχνών, καθώς υπήρξε ένας από τους ωραιότερους ναούς της Ελλάδας.
Ναός Ζωοδόχου Πηγής
Στην αριστερή πλευρά της πλατείας βρίσκεται η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής με το βυζαντινό εικόνισμα της Θεοτόκου. Αρκετά τμήματα του ναού εκλάπησαν από την παλιά εκκλησία της Χρυσοπηγής του 16ου αιώνα που αρχικά βρισκόταν μέσα στο Κάστρο.
Ζωοδόχος Πηγή....Μέσα στο ναό μπορούμε να θαυμάσουμε το παλιό ξυλόγλυπτο τέμπλο και την εικόνα της Παναγίας που έχει επενδυθεί με ασήμι ενώ η μορφή της από το πέρασμα του χρόνου έχει αλλοιωθεί. Η εικόνα αυτή χρονολογείται από το 848.Το πανηγύρι της Παναγίας γίνεται την Παρασκευή του Πάσχα.
Αγία Μαύρα
Η εκκλησία της Αγίας Μαύρας βρίσκεται στο χωριό Μαχαιράδο 10 περίπου χμ από την πόλη της Ζακύνθου. Εξωτερικά δεν παρουσιάζει κάτι το εντυπωσιακό αλλά στο εσωτερικό την διακοσμούν αξιόλογες τοιχογραφίες και εικόνες. Ο ρυθμός που είναι χτισμένη είναι η απλή βασιλική. Η εκκλησία έπαθε αρκετές ζημιές με την θεομηνία του 1953, οι φιλόθρησκοι όμως κάτοικοι του χωριού την αναστήλωσαν.
Το πυργοειδές βενετσιάνικο καμπαναριό της αρκεί για να της δώσει την επιβλητικότητα που της αξίζει. Είναι μοναδικής ομορφιάς και αξεπέραστης αρχιτεκτονικής με τέσσερις καμπάνες. Λόγω του ύψους και της θέσης του, ο ήχος που παράγουν οι καμπάνες του μεταφέρεται σε μία πολύ μεγάλη απόσταση.
Στο εσωτερικό της Αγίας Μαύρας φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της, στολισμένη από αμέτρητα αφιερώματα-στολίδια των πιστών.Σύμφωνα με την παράδοση η θαυματουργή εικόνα της Αγίας Μαύρας βρέθηκε από ένα βοσκό κρεμασμένη σε ένα δέντρο. Ο βοσκός την μετέφερε κάθε πρωί στο χωριό του αλλά κάθε βράδυ η εικόνα επέστρεφε στον αρχικό της τόπο. Σε εκείνη την τοποθεσία χτίστηκε αργότερα και η εκκλησία που την φιλοξενεί. Η εικόνα φημολογείται ότι βρέθηκε και μεταφέρθηκε στην Ζάκυνθο από την Αίγυπτο μέρος στο οποίο έζησε η Αγία Μαύρα.
Το χρυσόγλυπτο τέμπλο και οι τοιχογραφίες σπουδαίων ζωγράφων ( Πελεκάση, Λάτση κ.α.) που την στολίζουν εντυπωσιακά, αποτελούν ακόμα ένα πόλο έλξης για πολλούς ντόπιους αλλά και ξένους επισκέπτες που την επισκέπτονται καθημερινά για να την θαυμάσουν και να την τιμήσουν.Η εκκλησία γιορτάζει κάθε χρόνο στις 3 Μαΐου και το πανηγύρι της είναι τόσο πλούσιο, που μόνο το πανηγύρι του Αγ. Διονυσίου μπορεί να το συναγωνιστεί.
Τον Δεκέμβριο του 2005 την έκαψαν και την λήστεψαν.Πάλι όμως με προσπάθειες των κατοίκων του χωριού αλλά και με δωρεές όλου του νησιού την επανέφεραν στην αρχική της κατάσταση.
Αγία Μαύρα...Αυτά είναι τμήματα του ναού που διασώθηκαν από την μεγάλη φωτιά...
Υπάρχει ένα μικρό μουσείο μέσα στην Εκκλησία της Αγίας Μαύρας που φιλοξενεί ό.τι διασώθηκε από τον ιστορικό ναό!!
Αγια Μαύρα και Άγιος Τιμόθεος....
Η εκκλησία γιορτάζει κάθε χρόνο στις 3 Μαΐου και το πανηγύρι της είναι τόσο πλούσιο, που μόνο το πανηγύρι του Αγ. Διονυσίου μπορεί να το συναγωνιστεί. Την ημέρα της γιορτής της, γίνεται ολονυκτία και όλο το χωριό ξενυχτάει και βρίσκεται στο πόδι. Το πανηγύρι λαμβάνει χώρα το πρώτο 10ήμερο του Ιουλίου για να προσελκύει το ενδιαφέρον των γύρω χωριών. —
Τον Δεκέμβριο του 2005 την έκαψαν και την λήστεψαν.
Πάλι όμως με προσπάθειες των κατοίκων του χωριού αλλά και με δωρεές όλου του νησιού την επανέφεραν στην αρχική της κατάσταση.
Μονή Αναφωνήτριας.
Ιδρύθηκε πιθανότατα τον 15ο αιώνα από τον Λεονάρδο Γ’ δε Τόκκο, Κόμητα Κεφαλληνίας και Ζακύνθου.
Βυζαντινής προέλευσης είναι η θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας της «Αναφωνήτριας», η οποία έφθασε εδώ από την αλωμένη Κωσταντινούπολη (1453). Το μοναστήρι βρίσκεται σε μεγάλη ακμή στα τέλη του 15ου αιώνα. Ήταν στην κυριότητα της Βενετίας που το παραχωρούσε σε εξέχοντα πρόσωπα ιερωμένους και μη.
Τα ανεκτίμητα ιστορικά και καλλιτεχνικά κειμήλια της μονής υπεξαιρέθηκαν από ξένους και ντόπιους, σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους.Στην ιστορική μονή της Αναφωνήτριας διετέλεσε ηγούμενος ο μετέπειτα Άγιος Διονύσιος. Το 1580 ο Άγιος Διονύσιος, ως ηγούμενος της Αναφωνήτριας, έκρυψε στο μοναστήρι και έσωσε από της διώκτες του τον φονιά του αδελφού του (λέγεται ότι είναι ο λόγος της αγιοσύνης του).
Το μοναστήρι ανακαινίστηκε το 1669, ύστερα από δύο διατάγματα του αρχιναύαρχου της Βενετίας Φραγγίσκου Μοροζίνι.
Σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες αποκατάστασης της Μονής, παρ’ ότι δεν φιλοξενεί πλέον μοναχούς.
Το περιτείχισμα το μικρού μοναστηρίου που μέσα βρίσκεται η Παναγία η Αναφωνήτρια...
Το μοναστήρι ανακαινίστηκε το 1669, ύστερα από δύο διατάγματα του αρχιναύαρχου της Βενετίας Φραγγίσκου Μοροζίνι.
Σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες αποκατάστασης της Μονής, παρ’ ότι δεν φιλοξενεί πλέον μοναχούς.
Αγιος Χαράλαμπος
Ο άγιος Χαράλαμπος...Κρίμα που ήταν κλειστή η εκκλησία!!
....Η διάσωση της Ζακύνθου από την πανούκλα το 1728 ήταν η αιτία να χτιστεί ο Ναός όταν ο Γεώργιος ο Ξένος είδε σε όνειρο τον Άγιο να καρφώνει την Πανούκλα. Ο Ναός πρώτα χτίστηκε σανιδένιος. Το 1731, μόλις υποχώρησε ο λοιμός οι κάτοικοι με έρανο έχτισαν τον Ναό πέτρινο. Οι καλύτεροι αργυρογλύπτες, αγιογράφοι και ξυλογλύπτες της εποχής ανέλαβαν τον Ιστορικό Ναό και σύντομα δημιούργησαν έναν εκπληκτικό Ναό !
Σύμφωνα με το θρύλο, Αγιος Χαράλαμπος, με την επίσκεψή του στο νησί, το 1728, το έσωσε, με θαυματουργό τρόπο, από την επιδημία πανώλης που είχε ενσκήψει για τέταρτη φορά. Για τη χάρη του και για να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους, οι κάτοικοι, ένα χρόνο αργότερα, οικοδόμησαν ναό στο όνομά του, ξύλινο αρχικά και λίθινο στη συνέχεια. Ο ναός δεν κατάφερε να γλιτώσει από τους καταστροφικούς σεισμούς του 1953, έτσι στη θέση του σήμερα βρίσκεται ο καινούριος, μετασεισμικός ναός στον οποίο τιμάται ο σωτήρας Αγιος.
Το καμπαναριό του ναού Πέτρου και Παύλου.........
Το στοιχείο που χαρακτηρίζει τις εκκλησίες της Ζακύνθου είναι τα καμπαναριά, τα οποία αποτελούν απαραίτητο και χαρακτηριστικό συμπλήρωμα για κάθε εκκλησία. Είναι συνήθως χτισμένα δίπλα στις εκκλησίες και σχηματίζουν μικρούς πύργους. Σε καμία εκκλησία δεν παρατηρείται ο βυζαντινός ρυθμός, καθώς ο ρυθμός που ακολουθούν είναι αυτός της μονόκλιτης βασιλικής. Παραδείγματα τρίκλιτων βασιλικών είναι η καθολική Μονή της Αναφωνήτριας και η Αγία Μαρία στις Μαριές.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΕΙΜΕΝΑ : ΝΕΛΛΑ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ
πηγές πληροφοριών
