Δελτίο Τύπου για το δεύτερο τεύχος του περιοδικού Σταφυλή.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΚΚΙΔΑ - ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΣΤΑΦΥΛΗ

ΜΕΘΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΗ ΣΚΗΝΗ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ

ΤΕΥΧΟΣ 2

ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

ΕΚΔΟΣΗ:

Εκδόσεις Κουκκίδα

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:

Διώνη Δημητριάδου

Κώστας Θ. Ριζάκης

ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΚΔΟΣΗΣ:

Γιώργος Γώτης

Δημήτρης Κόκορης

Δήμητρα Μήττα

Μιχ. Γ. Μπακογιάννης

Συμεών Γρ. Σταμπουλού

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΥΛΗΣ:

Γιώργος Δελιόπουλος

Ευσταθία Δήμου

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Μαρίζα Γαλάνη, Αναστασία Γκίτση, Έφη Ζερβού

Βέρα Κονιδάρη, Άννα Κουστινούδη, Ειρήνη Μαργαρίτη, Λίλια Τσούβα

ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Φωτεινή Χαμιδιελή

ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ ΤΕΥΧΟΥΣ: Γιώργος Πολίτης

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ – ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Εύη Κώτσου

Στο δεύτερο τεύχος της η Σταφυλή αφιερώνει σελίδες στον Ντίνο Χριστιανόπουλο, στον άνθρωπο και στο έργο του, με τα κείμενα εκλεκτών συνεργατών της να αποτιμούν τη σοδειά του ποιητή.

Ένα έντυπο περιοδικό ζητά πολλά, μέσα σε μια εποχή επικράτησης του ηλεκτρονικού τύπου, έχει τη δύναμη όμως να προσφέρει τη συγκίνηση μιας ανάγνωσης που ξεπερνάει το πρόσκαιρο (και ίσως επιπόλαιο λόγω συνθηκών) κείμενο. Αυτή τη συγκίνηση προκαλεί, αυτή την προσεκτική ανάγνωση ζητάει ένα περιοδικό Λόγου και Τέχνης, που επιμένει στην έντυπη μορφή ως όχημα προκειμένου να μεταφερθούν ιδέες, θεωρήσεις γύρω από ευρεία θεματική, αλλά και να προκληθούν αναταράξεις (γιατί όχι;) σε ένα τοπίο στάσιμο και λιμνάζον ως απότοκο μιας εν πολλοίς αντιπνευματικής εποχής. Αναζητήστε στο παρόν τεύχος μικρές αποδείξεις για το εναργές ακόμη πεδίο αυτών των αναζητήσεων.

Εκδόσεις Κουκκίδα

Θεμιστοκλέους 37 106 77 Αθήνα

Τηλέφωνο: 210 3802644

e-mail: koukkida.edit@yahoo.gr

Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο Θεμιστοκλέους 37

106 83 Αθήνα

Τηλ: 210 3802644

ΗΛΙΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ " Η Ιστορία διακονεί την Ειρήνη ή τρέφει την μισαλλοδοξία;"

 «Η ιστορία διαδραματίζει επίσης κεντρικό πολιτικό ρόλο στη σημερινή Ευρώπη. Μπορεί να συμβάλει στη μεγαλύτερη κατανόηση, ανοχή και εμπιστοσύνη, μεταξύ των ατόμων και μεταξύ των λαών της Ευρώπης, μπορεί όμως και να γίνει αιτία διαιρέσεων, βίας και μισαλλοδοξίας», (Συμβούλιο της Ευρώπης, 1996).

Είναι δύσκολο να εικάσει κάποιος, αν ο συντάκτης της παραπάνω οδηγίας του Συμβουλίου της Ευρώπης προειδοποιούσε τους ευρωπαίους για την λανθασμένη χρήση της ιστορικής γνώσης στο μέλλον. Φαίνεται, όμως, πως δικαιώθηκε απόλυτα κατά το δεύτερο σκέλος από τους ποικίλους «αναθεωρητισμούς» που προβάλλονται και προπαγανδίζονται από κάποιους ευρωπαίους ηγέτες. Ο ουκρανικός πόλεμος αναδεικνύει την κορύφωση αυτών των αναθεωρητισμών και ταυτόχρονα αναδεικνύει την ανάγκη επανακαθορισμού της στάσης μας και της χρήσης της ιστορικής γνώσης.

Επικίνδυνος για τις σχέσεις των λαών και την παγκόσμια ειρήνη δεν είναι μόνον ο «ιστορικός αναλφαβητισμός» αλλά και η διαστρέβλωση – συνειδητή και καταχρηστική – της ιστορικής αλήθειας με σκοπό την εξυπηρέτηση προσωπικών φιλοδοξιών και εθνικών συμφερόντων. Αυτός ο στυγνός συμφεροντολογισμός πηγάζει από την αδυναμία του σύγχρονου πολίτη να διακρίνει τα όρια του «υποκειμενικού» χρόνου και του «ιστορικού». Άτομα, λαοί και ηγέτες φαίνεται να είναι εγκλωβισμένοι στο ατομικό και εθνικό τους «σύμπαν» και αδυνατούν να ερμηνεύσουν την σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα.

Η διαπίστωση και η συνειδητοποίηση ότι ζούμε σε έναν κόσμο ταχύτατα μεταβαλλόμενο και με εμφανή τα σημάδια της παγκοσμιοποίησης μάς γεμίζει με αντικρουόμενα συναισθήματα. Κυρίαρχο, όμως, συναίσθημα είναι αυτό που προκαλεί ανησυχία και αβεβαιότητα τόσο για την ατομική μας επιβίωση όσο και για την εθνική μας ακεραιότητα. Ως μηχανισμό, λοιπόν, άμυνας απέναντι στα αρνητικά συναισθήματα που μάς κατακλύζουν ως άτομα και κοινωνία μπορούμε να ενεργοποιήσουμε την ιστορική γνώση. Επειδή μόνον ο άνθρωπος έχει ιστορία συνειδητή και επειδή είναι ο δημιουργός της ιστορίας αποτελεί χρέος να ανιχνεύσουμε την πολυεπίπεδη χρησιμότητα της ιστορικής γνώσης.

Ιστορική γνώση και Ορθολογισμός

Αρχικά σε επίπεδο ατόμου η ιστορία συμβάλλει αποφασιστικά στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και του ορθολογισμού. Στο βαθμό που η ιστορική γνώση καταγράφει αντικειμενικά τα γεγονότα του παρελθόντος εθίζει το άτομο σε μια κριτική προσέγγιση της πραγματικότητας χωρίς τους μύθους και τις προκαταλήψεις που συνήθως σκιάζουν την αλήθεια. Αναπτύσσεται, δηλαδή, ο ορθολογισμός ως εργαλείο ερμηνείας του παρελθόντος και απαλλάσσεται το άτομο από παραπλανητικά στερεότυπα που αλλοιώνουν την αλήθεια. Μέσα από την ιστορική γνώση το άτομο ανακαλύπτει νομοτέλειες, κανόνες κοινωνικής εξέλιξης και διαχρονικά κίνητρα ανθρώπινης συμπεριφοράς. Ο προσδιορισμός και η κατανόηση όλων αυτών τρέφει την επιστημονική σκέψη και διαμορφώνει ορθολογικούς κώδικες ερμηνείας και αξιολόγησης της συλλογικής και ατομικής δράσης. Έτσι μέσα από την ιστορική γνώση καλλιεργείται η κρίση, η αντίληψη, η φαντασία και γενικότερα το άτομο εθίζεται στην διαλεκτική αντιμετώπιση των γεγονότων και γενικά ωριμάζει πνευματικά.

Η ιστορική γνώση ως προϋπόθεση αυτο(ανθρωπο)γνωσίας

Σημαντική, επίσης, κρίνεται η συνεισφορά της ιστορικής γνώσης στην αυτογνωσία και ανθρωπογνωσία. Η αυτογνωσία ως η ακριβής επισήμανση των ορίων της ατομικής ύπαρξης δομείται υποχρεωτικά και πάνω στη γνώση του παρελθόντος. Αφού ο άνθρωπος δεν είναι μία αυτοφυής ύπαρξη ούτε προϊόν τυχαίων παραγόντων αλλά κοινωνικό και ιστορικό δημιούργημα η γνώση των συλλογικών βιωμάτων, των εμπειριών και των γεγονότων συντελεί στην κατανόηση των βασικών παραμέτρων του Εγώ. Η ιστορική γνώση ως ένα ταξίδι μνήμης στο παρελθόν δεν βοηθά μόνο τη διαδικασία της αυτογνωσίας αλλά και της ανθρωπογνωσίας. Κι αυτό γιατί η ιστορία παρουσιάζει κι αναλύει ανθρώπινες πράξεις που αποκαλύπτουν τα ορατά και μη ορατά κίνητρα και τρόπους σκέψης του ανθρώπου στην ιστορική του πορεία. Η ιστορία, δηλαδή, παρακολουθεί και ερευνά τον άνθρωπο τόσο στην ύψιστη δυνατότητά του όσο και στη ζωώδη έκφρασή του. Μέσα, λοιπόν, από την μελέτη της ιστορίας ο άνθρωπος «διαβάζει» τον εαυτό του, ανακαλύπτει τις βαθύτερες δομές του ανθρώπινου ψυχισμού καθώς και τους κανόνες δράσης και εξέλιξης του ανθρώπου στις μυλόπετρες του ιστορικού χρόνου.

Ο διαπαιδαγωγητικός ρόλος της ιστορικής γνώσης

Επιπρόσθετα η ιστορική γνώση δρα διαπαιδαγωγητικά προβάλλοντας πρότυπα ζωής και συμπεριφοράς. Ο διδακτικός ρόλος της ιστορίας συνίσταται στο γεγονός ότι μεταγγίζει γνώση και πολύτιμη σοφία του παρελθόντος ικανές να διαμορφώσουν την ατομική και κοινωνική συμπεριφορά προς θετικές ατραπούς. Η ιστορική μνήμη διαφυλάττει πράξεις ζωής και δράσεις ανθρώπων που ξεπερνώντας τα όρια του ναρκισσιστικού εγώ υπηρέτησαν με περισσή ανιδιοτέλεια το κοινωνικό καλό. Τέτοια πρότυπα ζωής και ιδανικά δράσης βοηθούν τους μεταγενέστερους να δώσουν σκοπούς στη ζωή τους και να ορθώσουν αυτά τα πρότυπα σε οδηγό ατομικής και εθνικής συμπεριφοράς. Επιπρόσθετα η ιστορική γνώση μάς προφυλάσσει από την επανάληψη λαθών και άστοχων επιλογών που έβλαψαν τόσο τον άνθρωπο όσο και την πατρίδα. Τα ηθικά διδάγματα, όμως, καθώς και τα παραδείγματα δεν αναδύονται μόνο μέσα από τα θετικά πρότυπα αλλά κι από πράξεις (εξουσίας, καθεστώτων) που χρησιμοποίησαν λανθασμένα την δύναμη. Έτσι, λοιπόν, η ιστορία διδάσκει την ανεκτικότητα, τη σωφροσύνη, το μέτρο και το σεβασμό στον δημιουργό της ιστορίας, τον ΆΝΘΡΩΠΟ.

Η ιστορική γνώση και το «συλλογικό υποσυνείδητο»

Αναγκαία, επίσης, θεωρείται και η καταγραφή του θετικού ρόλου της ιστορικής γνώσης στη συνοχή και ισορροπία της κοινωνίας. Η ιστορική γνώση ενισχύει και τροφοδοτεί το «συλλογικό υποσυνείδητο» μιας κοινωνίας και με την έννοια αυτή αποτελεί ενοποιητικό παράγοντα για τα μέλη του κοινωνικού σώματος. Επιπρόσθετα, η ιστορική γνώση δεν συμβάλλει μόνο στον αυτοπροσδιορισμό του μεμονωμένου ατόμου ως κοινωνικής και ιστορικής ύπαρξης αλλά και στην αυτογνωσία του κοινωνικού σώματος ως ενός προϊόντος – ύπαρξης εκείνων των διεργασιών που συνέβησαν στο παρελθόν. Λειτουργεί, δηλαδή, η ιστορική μνήμη ως συνεκτικός κρίκος, ως ένας αόρατος δεσμός μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας ώστε να συμμερίζονται και να αγωνίζονται για κοινά οράματα. Επιτυγχάνεται, επίσης, ως ένα βαθμό μία θεμιτή ομοιογενοποίηση που με τη σειρά της ενισχύει το συνεκτικό ιστό της κοινωνίας, πραγματώνεται η ενότητα και καλλιεργείται το πνεύμα συνεργασίας και ομοψυχίας μεταξύ των μελών της κοινωνίας. Όλα τα παραπάνω λειτουργούν κατά θετικό τρόπο στη συνοχή και ισορροπία του κοινωνικού οικοδομήματος.

Ιστορική γνώση και εθνική ταυτότητα

Τέλος, καταλυτική θεωρείται η συμβολή της ιστορικής γνώσης στη διαμόρφωση και διατήρηση της εθνικής ταυτότητας και συνείδησης. Η ιστορική γνώση επικυρώνει τη συνέχεια ενός λαού στο βάθος του χρόνου, στοιχείο απαραίτητο για τον εθνικό αυτοπροσδιορισμό κάθε ατόμου και λαού. Η ιστορική μνήμη επιβεβαιώνει πως η ιστορία είναι το ατομικό και εθνικό «θησαυροφυλάκιο» μέσα στο οποίο βρίσκονται στοιχεία απαραίτητα για την ατομική και εθνική μας συγκρότηση. Η ιστορία είναι η ατομική και εθνική μας μνήμη, υπενθυμίζοντας πως «χωρίς παρελθόν και μνήμη δεν υπάρχει μέλλον και ζωή». Επιπρόσθετα η ιστορική γνώση προβάλλει την εθνική ιδιαιτερότητα που συνιστά τον αναγκαίο όρο για την εθνική αυτογνωσία και συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας. Η γνώση της εθνικής ετερότητας ενδυναμώνει την εθνική συνείδηση, καλλιεργεί τον υγιή πατριωτισμό και σφυρηλατεί την ενότητα και τη συνοχή του έθνους. Έτσι η ιστορική γνώση προφυλάσσει το έθνος από φαινόμενα εθνικής αλλοτρίωσης – πολιτιστικής ισοπέδωσης (εθνική αφυδάτωση) που επωάζουν οι σύγχρονες διεθνείς συγκυρίες (οικουμενικός πολιτισμός).

Η ιστορική γνώση ως διάκονος της ειρήνης

Θα αποτελούσε, όμως, σοβαρή παράλειψη αν δεν τονιστεί και η αρωγή της ιστορικής γνώσης στην επικοινωνία και ειρηνική συνύπαρξη των λαών – κρατών. Η βαθύτερη γνώση της ιστορίας καλλιεργεί την πανανθρώπινη συνείδηση μέσα από την προβολή των κοινών αναγκών και προβλημάτων των λαών της οικουμένης. Αναδεικνύει την άποψη πως δεν υπάρχουν «ανώτεροι και κατώτεροι» λαοί αλλά δημιουργικοί άνθρωποι που έδρασαν σε συνθήκες ειρήνης και κοινωνικής γαλήνης. Έτσι καταρρίπτονται παρωχημένα ρατσιστικά στερεότυπα για τους «άλλους» λαούς, καθώς γίνεται κατανοητή η αξία της διαφορετικότητας υπό το πρίσμα της κοινής ιστορικής πορείας και του ανθρωπιστικού πνεύματος. Διαμορφώνεται πνεύμα μετριοπάθειας και σεβασμού απέναντι στο διαφορετικό μέσα από τη μελέτη των επί μέρους πολιτισμών και της συνεισφοράς τους στην ανθρωπότητα. Κατανοείται η πολυπλοκότητα του σύγχρονου κόσμου και διευκολύνεται η συνειδητοποίηση πως η ειρηνική συνύπαρξη πραγματώνεται μέσα από τους εθνικούς συμπλησιασμούς και τον πολιτιστικό συγκρητισμό. Έτσι αποκρούεται η ξενοφοβία και ανθοφορεί η επιθυμία για ανθρώπινη συνύπαρξη.

Η ιστορική γνώση ως ανατρεπτική δύναμη

«Οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στο παρελθόν τους, ακριβώς όπως έχουν δικαίωμα και να το απαρνούνται. Η ιστορία είναι ένας από τους πολλούς τρόπους για την ανάκληση αυτού του παρελθόντος και τη δημιουργία μιας πολιτισμικής ταυτότητας. Είναι, επίσης, ο δρόμος που οδηγεί στις εμπειρίες και τον πλούτο του παρελθόντος άλλων πολιτισμών. Η ιστορία είναι η επιστήμη που ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη της κριτικής προσέγγισης στην πληροφόρηση και την ελεγχόμενη φαντασία», (Συμβούλιο Ευρώπης 1996, οδηγία 1283).

Η καταγραφή των θετικών στοιχείων που απορρέουν από τη βαθύτερη γνώση της ιστορίας μάς καθιστά όλους υπεύθυνους για την πορεία της χώρας μας και του κόσμου. Η ιστορική μνήμη και γνώση είναι δυνάμεις ανατρεπτικές γιατί διεγείρουν τη συλλογική συνείδηση και ωθούν άτομα και έθνη σε μια άλλη ερμηνεία και ενατένιση του κόσμου. Ωστόσο όταν η ιστορική γνώση δεν είναι προϊόν αντικειμενικής έρευνας και νηφάλιας κρίσης και χρησιμοποιείται για εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων τότε καθίσταται πρόξενος διαιρέσεων, βίας και μισαλλοδοξίας.

Η ιστορική γνώση τροφός του εθνικισμού

Πρωτίστως η υπερτίμηση της ιστορίας ενός έθνους έναντι των άλλων προκαλεί την εκδήλωση εθνικιστικής συμπεριφοράς με ό,τι αυτή συνεπάγεται. Ειδικότερα η υπερτίμηση της εθνικής ιστορίας καλλιεργεί τη νοσηρή αγάπη για την πατρίδα, την παρελθοντολατρία (ιεροποίηση του παρελθόντος), τον άγονο εθνοκεντρισμό, την ξενοφοβία, την εθνική αλαζονεία και την περιφρονητική αντιμετώπιση των άλλων. Επιπλέον, συντηρούνται οι εθνικιστικοί μεγαλοϊδεατισμοί, οι εθνικιστικές ψυχώσεις και η εθνικιστική παραζάλη. Συνέπεια όλων αυτών είναι η υποβάθμιση των στοιχείων της ιστορικής ταυτότητας των άλλων λαών, οι οποίοι αντιμετωπίζονται υπεροπτικά και ως πολιτιστικά υποδεέστερα. Η ψευδαίσθηση της «ιστορικής υπεροχής» οδηγεί στην ανάπτυξη ρατσιστικών απόψεων καθώς υποδαυλίζονται διαφορές και προκαλείται κλίμα αντιπαλότητας. Έτσι η εθνικιστική υστερία συνοδεύεται από έναν άγονο και τυφλό φανατισμό που τρέφει την διακρατική εχθρότητα και οδηγεί σε πολεμικές συγκρούσεις.

Η ιστορία στο βωμό των σκοπιμοτήτων

Επιπρόσθετα, η ιστορία καθίσταται αιτία διαιρέσεων και μισαλλοδοξίας όταν αυτή χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση ποικίλων σκοπιμοτήτων. Οι πολιτικές εξουσίες αλλά και επιστημονικοί φορείς πολλές φορές παρακινούμενοι από πνεύμα ιδιοτέλειας και υστεροβουλίας διαστρεβλώνουν την ιστορική αλήθεια και παραποιούν τα γεγονότα. Επειδή τα γεγονότα ως συντελεσμένα δεν αλλάζουν πολλοί επιτήδειοι αλλοιώνουν το νόημα των γεγονότων. Έτσι στην περίπτωση αυτή η ιστορία χρησιμοποιείται επιλεκτικά και προβάλλεται με τρόπο που να εξυπηρετεί μορφές προπαγάνδας. Κάποιοι (ηγέτες, ιστορικοί…) εκμεταλλευόμενοι συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα, τα οποία παρουσιάζονται αποσπασματικά, και αποσιωπώντας καθοριστικές τους πλευρές, οι φορείς της προπαγάνδας παγιώνουν προκαταλήψεις και συντηρούν πάθη. Με τον τρόπο αυτό κατορθώνουν να εξάπτουν μαζικά συναισθήματα, τα οποία καθιστούν εύκολη τη χειραγώγηση των απλών πολιτών. Αυτή, λοιπόν, η παραποίηση της ιστορικής γνώσης – αλήθειας πυρακτώνει την κοινή γνώμη, υποθάλπει το φανατισμό με αποτέλεσμα τη μισαλλοδοξία και την υπονόμευση της ειρήνης μεταξύ ανθρώπων, λαών και κρατών.

 

Η ιστορία ως επιδερμική γνώση

Τέλος, ένας άλλο παράγοντας που καθιστά την ιστορική γνώση αιτία αρνητικών φαινομένων – συμπεριφορών (μισαλλοδοξία…) είναι και η «επιδερμική»γνώση – ενασχόληση με το ιστορικό παρελθόν. Πολλοί λέγουν – κάτι που επιβεβαιώνεται από την καθημερινότητα των εθνών – πως «οι λαοί έχουν την ιστορία που διάλεξαν να έχουν». Αυτό σημαίνει είτε ασυγχώρητη ημιμάθεια είτε επιλεκτική γνώση. Κρατά, δηλαδή, ο κάθε άνθρωπος ή λαός – συνειδητά ή ασυνείδητα – από τα ιστορικά γεγονότα όσα του προσδίδουν αίγλη και μεγαλείο, ενώ παραδίδει σε ιστορική αμνησία, προσπερνά ή αγνοεί και αποσιωπά ό,τι υποβαθμίζει την ιστορική του πράξη, είτε εξαιτίας των κινήτρων της είτε λόγω των κακών αποτελεσμάτων της. Αυτή, όμως, η επιδερμική και επιλεκτική χρήση της ιστορίας αποδυναμώνει την προσφορά της ως αξίας πολιτισμού, περιορίζει τους ορίζοντες της αυτονομίας του και καθιστά τα άτομα – λαούς – έθνη επιρρεπή και ευάλωτα σε ποικίλες χειραγωγήσεις. Έτσι η ιστορική γνώση αντί να διευρύνει τους ορίζοντες της κριτικής και της ανθρωπιάς οξύνει τις εθνικές προκαταλήψεις, τα ανθρώπινα πάθη και τελικά τρέφει τη μισαλλοδοξία και κάθε συμπεριφορά που διαιρεί αντί να ενώνει ανθρώπους και λαούς.

Επιμύθιον

Σε ένα κόσμο που βασιλεύει και κυριαρχεί η σύγχυση, η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια η ιστορική γνώση μπορεί να λειτουργήσει ως αφετηρία για μια εσωτερική αφύπνιση και εθνική ανάταξη. Γιατί διαφορετικά κινδυνεύουμε να επαληθεύσουμε την άποψη πως «όποιος δε γνωρίζει την ιστορία του είναι υποχρεωμένος να την ξαναζήσει», (Santayana).

Πρώτιστο, λοιπόν, χρέος του λαού μας και των νέων ειδικότερα είναι να διαφυλάξει την ιστορική μνήμη έτσι ώστε αυτή να αποτελέσει οδηγό στη δίνη των παγκόσμιων αλλαγών και ανακατατάξεων. Όπως ακριβώς ο άνθρωπος δίχως μνήμη δεν μπορεί να πορευθεί στη ζωή έτσι και οι λαοί χωρίς ιστορική γνώση δεν έχουν μέλλον. Η μνήμη πονάει αλλά και εμψυχώνει – αναζωογονεί. Είναι το έδαφος στο οποίο φύονται τα όνειρα που ζητούν εκδίκηση «Τα θεμέλιά μου στα βουνά/ και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους/ και πάνω τους η μνήμη καίει άκαυτη βάτος», (Ελύτης).

Όσοι πιστεύουν πως η Ιστορία είναι κατασκεύασμα των ισχυρών και των δυνατών ας έχουν υπόψη τους ένα σύνθημα των αναρχικών, γραμμένο σε κάποιον τοίχο ενός εγκαταλειμμένου σπιτιού.

«Συνήθως την ιστορία την γράφουν οι νικητές. Μερικές φορές, όμως, οι χαμένοι κατακτούν την συνείδηση ότι η μακρόχρονη ήττα τους είναι προσωρινή, και τότε η ιστορία δεν γράφεται, ΓΙΝΕΤΑΙ».

 

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ https://iliasgiannakopoulos.blogspot.com/

 

ΛΙΝΑ ΒΑΤΑΝΤΖΗ "Επιστολή"

Γράφω, γράφω
τόσες λέξεις όσα τα άνθη
στο εξώφυλλο -
η αμυγδαλιά του Βίνσεντ
περικλείει σκέψεις
άνοιξης και χειμώνα.

Αναζητώ φράσεις ακριβείας,
κώδικες να περιγράψω
την χαμένη επικοινωνία.

Σχεδόν άηχο το μολύβι,
απαλά χαράζει το χαρτί -
νιώθω ότι αγγίζω το χέρι σου.

Γράφω, γράφω
τόσους στίχους όσες οι μέρες
του θέρους -
προσπαθώ να αντιληφθώ μια ηχώ,
μέσα μου ακούγεται ο αιώνας.

Όλα σταματούν με την καρδιά.

Λίνα Βαταντζή

Πίνακας : Vincent van Gogh - Almond blossom 

Από https://el.wikipedia.org/

Two Poems by Jasna Gugić - Croatia

i. FEAR

I’m standing naked
in front of my own fear.
Only him and me
in front of the mirror of life.
And I’m watching him
with wide eyes opened
and I’m asking him,
is he afraid of my ego
and my crazy desire to win.
He looks silently at me,
my fear,
indifferent, without a blink of eye
without a heart,
and no hugs.
But now I feel like I’m prevailing,
crossing all obstacles od self-pity,
and the curses of the evil men in black.
And I feel my big fear’s shrinking
as I walk on my toes,
overrunning years of nonsense.
And I was born again
in the glare of the Universe,
free of burdens of the life
free to fly, somewhere
where no one can touch
my wings of dreamer.


ii. SADNESS

Tell me
my sorrow,
How to rest
of life,
tired,
like a jewel thief
in a dead end.
How to give
such a poor guy
broken hopes
full of regrets
To make him happy.
Like in a cloud
full of rainy sorrows
I'm painting a rainbow
full of life's joys.
Tell me
my sorrow.

All Rights Reserved@JasnaGugić

Jasna Gugić - Croatia Was born on February 20, 1966. In Vinkovci. 

She writes, paints and publishes poems in a joint collection of poems and anthology. She published English Croatian Poetry Collection SONG OF SILENCE. The last important award for Croatia awarded by UHE - Hispanic World Writers Union-César Vallejo 2020 World Award for Cultural Excellence She lives and works in Zagreb.

Jasna Gugić is the Vice-President of the ASSOCIATION OF ART-ISTS AND WRITERS OF THE WORLD SAPS, for public relations.

Jasna is a multiple winner of many international awards for poetry and literature, translated into several world languages.

 

Γνώρισε την βρώμη και τα πολλά οφέλη της στην διατροφή μας

 

Για την βρώμη ή βρόμη σίγουρα έχεις ακούσει ότι έχει πολλά οφέλη. Γνώρισέ την και μάθε τις ιδιότητές της, τις θερμίδες της και την μεγάλη διατροφική της αξία. Δες ακόμα πως να την καταναλώσεις, με ποιο τρόπο χρησιμοποιούμε την βρώμη για το δέρμα μας και πως βοηθάει αν έχεις ζάχαρο.

Γράφει η Στέλλα Μορφογιάννη, Διαιτολόγος , Λάρισα

Η βρώμη (Avena sativa,), είναι η κοινή ονομασία ορισμένων ειδών του γένους Αβένα (Avena) της οικογένειας αγρωστώδη (Graminae). Ενώ είναι κατάλληλη τροφή και για ανθρώπους, ως επί το πλείστο την χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν ως ζωοτροφή.

Πώς καλλιεργείται και που ευδοκιμεί;

Για την καλλιέργεια της βρώμης δεν απαιτούνται ιδιαίτερα θερμά κλίματα και μεγάλη ηλιοφάνεια και γενικά το φυτό είναι περισσότερο ανθεκτικό σε υγρό περιβάλλον σε σχέση με τα άλλα δημητριακά, το σιτάρι, το κριθάρι και την σίκαλη.

Έτσι η βρώμη ευδοκιμεί σε χώρες με σχετικά ψυχρό κλίμα και υψηλή συχνότητα βροχών κατά τους θερινούς μήνες, όπως είναι οι χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.

Είναι φυτό ετήσιας καλλιέργειας και η σπορά της μπορεί να γίνει είτε το φθινόπωρο, για θερισμό το καλοκαίρι, είτε την άνοιξη, για θερισμό νωρίς το φθινόπωρο.

Γιατί πρέπει να καταναλώνω βρώμη;

Η κατανάλωση βρώμης έχει συσχετιστεί με μικρότερη περιφέρεια μέσης, χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και μειωμένο κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου σε ενήλικες.

Όλες αυτές οι μετρήσεις σχετίζονται με χαμηλότερο κίνδυνο προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου παχυσαρκίας. Κι όλα αυτά με μία καθημερινή κατανάλωση 1 φλιτζάνι βρασμένης βρώμης αποδίδει 4-5γρ φυτικών ινών.

Πως βοηθάει στη ρύθμιση του σακχάρου;

Επίσης οι β-γλυκάνες που εμπεριέχει η βρώμη έχουν ερευνηθεί πολύ για τον ρόλο τους στην ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα.

Ενώ ορισμένα τρόφιμα που τρώμε μπορούν να προκαλέσουν απότομες αυξήσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας μετά την κατανάλωσή τους, οι β-γλυκάνες που βρίσκονται στη βρώμη βοηθούν στην πρόληψη αυτών των απότομων αυξήσεων όταν τρώμε βρώμη.

Συγκεκριμένα, 3-6 γραμμαρίων β-γλυκάνης ανά μερίδα βρώμης φαίνεται απαραίτητο για την επίδραση στο επίπεδο σακχάρου στο αίμα μας.

Έχουμε δει μια πρόσφατη μετα-ανάλυση έξι μελετών  που έδειξε χαμηλότερα επίπεδα αιμοσφαιρίνης A1C μετά από την καθημερινή κατανάλωση περίπου 1 φλιτζανιού μαγειρεμένου στο πρωινό.

Η πρόσληψη φυτικών  ινών  συμπεριλαμβανομένων τόσο των διαλυτών όσο και των αδιάλυτων ινών, έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων. Επίσης η πρόσληψη β γλυκάνων έχει συσχετιστεί  με μειωμένα επίπεδα ολικής και LDL χοληστερόλης.

Διατροφική αξία και θερμίδες

Λόγω των πολλών θρεπτικών συστατικών της, η βρώμη έχει υψηλή διατροφική αξία και οι θερμίδες της έιναι στις 389 ανα 100 γραμμάρια.

Οφέλη και ιδιότητες της βρώμης

Κορεσμός

Η βρώμη είναι μια τροφή που ένα από τα οφέλη της είναι ότι προσφέρει πληρότητα.

Οι τροφές που δημιουργούν αυτή την αίσθηση της πληρότητας ίσως να βοηθούν στην πρόσληψη λιγότερων θερμίδων και στην απώλεια βάρους σε βάθος χρόνου.

Η β-γλυκάνη έχει την ιδιότητα να προάγει την απελευθέρωση του πεπτιδίου ΥΥ (PYY), μιας ορμόνης που παράγεται στο στομάχι  φαίνεται ότι οδηγεί σε μειωμένη πρόσληψη θερμίδων και μπορεί να μειώνει έτσι τον κίνδυνο για παχυσαρκία.

Βοηθάει στην δυσκοιλιότητα

Μελέτες έχουν δείξει ότι το πίτουρο βρώμης, (το εξωτερικό στρώμα των κόκκων) είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες και μπορεί να βοηθά στην ανακούφιση της δυσκοιλιότητας ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους.

Δεν περιέχει γλουτένη

Η βρώμη σε αντίθεση με τα υπόλοιπα δημητριακά δεν περιέχει γλουτένη. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι είναι ασφαλής η κατανάλωσή της από ασθενείς με κοιλιοκάκη, λόγω πιθανής επιμόλυνσης.

Τα οφέλη της βρώμης στο δέρμα μας

Επίσης περιέχει βιοτίνη, η οποία αποτελεί τη βάση των νυχιών, του δέρματος και των κυττάρων της τρίχας. Οι αβενανθραμίδες έχουν την ιδιότητα να βοηθούν στην μείωση της υπερευαισθησίας και της φλεγμονής του δέρματος.

Επίσης οι β γλυκάνες, φαίνεται να διεισδύουν στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος μειώνοντας σημαντικά τις λεπτές γραμμές και τις ρυτίδες, ενώ παράλληλα βελτιώνει την ελαστικότητα του δέρματος.

Τα φλαβονοειδή επίσης  απορροφούν έντονα την ακτινοβολία UVA στο εύρος 320 έως 370nm.

Συνοψίζοντας λοιπόν καταλήγουμε ότι η βρώμη με τα πολλά οφέλη και τις ιδιότητες που προσφέρει στην διατροφή μας κάνει καλό από μέσα μέχρι έξω και από πάνω μέχρι κάτω!!!

Πώς μπορούμε να την καταναλώσουμε;

Ιδέες για εύκολα σνακ με βρώμη

Ένας πολύ καλός τρόπος για να ξεκινήσετε τη μέρα σας – προσθέστε τα αγαπημένα σας καρύδια και φρούτα σε ένα ζεστό μπολ με βρώμη.

Τα μπισκότα βρώμης  αλλά και οι μπάρες είναι αγαπημένα για παιδιά όλων των ηλικιών. Προσθέστε αλεύρι βρώμης ή ολόκληρη βρώμη την επόμενη φορά που θα φτιάξετε ψωμί ή muffins. Επίσης εως βάση για γέμιση σε πουλερικά.

 Πως χρησιμοποιούμε την βρώμη για το δέρμα μας;

Το κολλοειδές βρώμης, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως θεραπεία στην αρχαία Ρώμη, έχει πολλαπλά οφέλη για την επιδερμίδα: καθαρίζει, ενυδατώνει, καταπραΰνει και προστατεύει το δέρμα. Είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πρωτεΐνες, σύνθετους υδατάνθρακες, λιπίδια, βιταμίνη Ε, καθώς και μια πληθώρα αντιοξειδωτικών.

Το κολλοειδές βρώμης προέρχεται από λεπτοαλεσμένους ολόκληρους κόκκους αποφλοιωμένης βρώμης. Όταν συνδυάζεται με νερό, μέλι, έλαια, γιαούρτι, ή άλλα υγρά,  το κολλοειδές αυτο διασπείρεται ομοιόμορφα, γεγονός που του επιτρέπει να απορροφάται εύκολα από το δέρμα.

Μπορείτε να φτιάξετε μόνοι σας, αλέθοντας αποφλοιωμένη βρώμη στο μπλέντερ μέχρι να δημιουργηθεί μια πολύ λεπτή σκόνη. Και μετά να το χρησιμοποιήσετε με διάφορους τρόπους σαν κρέμα ή σαν μάσκα ομορφιάς ή σαν σαμπουάν, ακόμη και σαν αντιηλιακή κρέμα!

Στέλλα Μορφογιάννη, Διαιτολόγος , Λάρισα

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ https://www.fmh.gr/

Οι τελευταίες στιγμές του Παλαιολόγου (Κείμενο-Φωτογραφίες: Γιώργος Ζαφειρόπουλος)

Το χάραμα της 29 Μαΐου 1453 η άμυνα της Κωνσταντινούπολης κατέρρευσε. Ο αυτοκράτορας που πολεμούσε από τη μέσα πλευρά της πύλης του Ρωμανού άκουγε πλέον με τα ίδια του τα αφτιά τους Τούρκους να πλησιάζουν. «Όποιος θέλει και μπορεί να σώσει τον εαυτό του ας το κάνει και όποιος είναι έτοιμος να αντικρύσει τον θάνατο ας με ακολουθήσει», είπε σ’ αυτούς που τον περιέβαλαν. Πριν τελειώσει τη φράση του, ο εξάδελφός του Θεόφιλος Παλαιολόγος απάντησε: «Καλύτερα να πεθάνω παρά να ζήσω». Τα λόγια αυτά του Θεόφιλου συνεπήραν τον Καβάφη μετά από τεσσεράμισι αιώνες που έγραψε: «Τι θλιβερά που ομιλούν πλησίον του τελευταίου αυτοκράτορα. Εν τη απογνώσει του, εν τη οδύνη, ο Κυρ Θεόφιλος Παλαιολόγος λέγει ‘‘Θέλω θανείν μάλλον ή ζην’’. Α Κυρ Θεόφιλε Παλαιολόγο, πόσον καημό του γένους μας και πόση εξάντλησι οι τραγικές σου πέντε λέξεις περιείχαν». Πριν ακόμα τελειώσει τη φράση του ο Θεόφιλος φάνηκαν οι πρώτοι Τούρκοι στρατιώτες να εισβάλουν από την πύλη του Ρωμανού και ο αυτοκράτορας χίμηξε με το άλογό του εναντίον τους. Δίπλα του ίππευαν ο Ισπανός Δον Φραντζίσκο και ο Δημήτριος Κατακουζηνός και πίσω του ο Ιβάν ο Δαλματός. Πρώτος σκοτώθηκε ο Θεόφιλος Παλαιολόγος και λίγο μετά ο Δον Φραντζίσκο και οι άλλοι, αφήνοντας μόνο του τον βασιλιά να πολεμάει απεγνωσμένα. Όταν ένας Τούρκος τον τραυμάτισε στο πρόσωπο, ο Κωνσταντίνος κραύγασε: «Δεν υπάρχει κανένας χριστιανός να μου πάρει το κεφάλι;». Δευτερόλεπτα μετά, ένας μαύρος στρατιώτης των Οθωμανών, που βρισκόταν ακριβώς από πίσω του, του έκοψε το κεφάλι με μια σπαθιά. Μέσα στην αναταραχή της μάχης δεν γνώριζε αυτός ο στρατιώτης ότι σκότωσε τον βασιλιά των Ελλήνων και σφράγισε με αυτή τη σπαθιά του το τέλος μιας ένδοξης αυτοκρατορίας, που κράτησε συνολικά 1.123 χρόνια και 18 ημέρες.

 

Η εσωτερική πλευρά της πύλης του Ρωμανού. Εκεί ακριβώς σκοτώθηκε ο Παλαιολόγος.

Η εξωτερική πλευρά της πύλης του Ρωμανού, που δέχτηκε τις πιο λυσσαλέες επιθέσεις και τελικά έπεσε. 

Το τείχος στην πύλη του Ρωμανού είναι ενισχυμένο και πολλαπλό, όχι μονό.

 Το τείχος δίπλα στην πύλη Ρωμανού είναι υποβαθμισμένο. 

Το τείχος σε αρκετά σημεία είναι ερειπωμένο. 

 Τουρκική επιγραφή σχετική με την Άλωση στην πύλη του Ρωμανού.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ https://www.greecewithin.com/

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΕΡΚΟΠΟΡΤΑΣ ( ΚΕΙΜΕΝΟ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ : ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ )

Σήμερα είναι μια ξεχασμένη πύλη του παραμελημένου βυζαντινού κάστρου, που βρίσκεται κοντά στο παλάτι του Πορφυρογέννητου και λέγεται Εϊρί Καπί. Την ιστορία της δεν την γνωρίζει σχεδόν κανείς Τούρκος κάτοικος της σύγχρονης Κωνσταντινούπολης, εκτός από τους λιγοστούς Έλληνες της Πόλης, που όταν περνούν από εκεί σφίγγεται η καρδιά τους. Από αυτό το σημείο εισχώρησε μια ομάδα γενιτσάρων την αυγή της 29ης Μαΐου 1453 και διέσπασε την άμυνα της Πόλης εκ των έσω. Ήταν μια απόμερη είσοδος του κάστρου, από την οποία πιθανόν μπαινόβγαιναν τις νύχτες κατάσκοποι και λαθραία ή μαυραγορίτικα εφόδια για τους πολιορκημένους. Πιθανόν οι Τούρκοι είχαν στήσει καρτέρι και μπούκαραν όταν κάποια στιγμή άνοιξε η πύλη, η οποία μάλλον είχε πλημμελή φύλαξη, επειδή λίγα χιλιόμετρα παραπάνω, στην πύλη του Ρωμανού, δινόταν η υπέρ πάντων μάχη υπό την ηγεσία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Δεν είναι σίγουρο ότι υπήρξε προδότης που άνοιξε την πύλη από τα μέσα, αλλά είναι αρκετά πιθανό.

ΑΝΑΔΗΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ https://www.greecewithin.com/

ΗΛΙΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ - Tηλεόραση και Έγκλημα : Συμπόνια ή εμπορία πόνου;

πηγή φωτογραφίας

«Θέλουμε χαρούμενες ζωγραφιές. Χαρούμενες ζωγραφιές! Αν θέλετε θλιβερά πράγματα, δείτε τις ειδήσεις στην τηλεόραση»

(BobRoss, Αμερικανός ζωγράφος).

Τους τελευταίους μήνες η ελληνική κοινωνία ταλανίζεται από μία σειρά βίαιων συμπεριφορών – κάθε απόχρωσης – αλλά και εγκλημάτων που προκαλούν βαθύτατη ανησυχία και προβληματισμό για το ηθικό υπόστρωμάτης. Συμπεριφορές και εγκλήματα που αναδεικνύουν το ωραιοποιημένο, αλλά τόσο κίβδηλο και σαθρό, κέλυφος του κοινωνικού μας οικοδομήματος. Διαμορφώνεται ένα κλίμα θανατολογίας ή και θανατολαγνείας που θρυμματίζει κάθε προσπάθεια για ψύχραιμη και ορθολογική ερμηνεία των φαινομένων που απειλούν τόσο την ψυχική μας υγείαόσο και την κοινωνική ευταξία.

Μία άλλη παράμετρος των αποτρόπαιων εγκλημάτων είναι και η προβολή τους από τα Μ.Μ.Ε. Κανείς, βέβαια, δεν διανοείται την αποσιώπηση τέτοιων πράξεων στο όνομα της προστασίας της κοινωνίας από αρνητικά πρότυπα κι από τον φόβο που φαίνεται να διαχέεται σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξής μας. Όλοι αισθάνονται – βλέποντας, ακούγοντας ή διαβάζοντας – τα απάνθρωπα φαινόμενα πως θα είναι το επόμενο θύμα. Έτσι δεν είναι αναιτιολόγητες κάποιες ενστάσεις πολλών για τον τρόπο και την υπερπροβολή των εγκλημάτων. Κι αυτό γιατί επισημαίνουν πως έτσι διογκώνεται η εγκληματοφοβία ανάμεσα στους πολίτες, ενώ ο αριθμός των εγκλημάτων της χώρας μας δεν είναι ο μεγαλύτερος σε σχέση με άλλες χώρες που έχουν, όμως, περιορισμένο το αίσθημα της εγκληματοφοβίας. Την αναντιστοιχία αυτήν την αποδίδουν στον τρόπο προβολής αλλά και στην διαπαιδαγώγηση των πολιτών απέναντι σε τέτοια φαινόμενα.

Η προβολή

Στο όνομα της δήθεν ενημέρωσης τα Μ.Μ.Ε. ανταγωνίζονται σε τεχνικές και συχνότητα προβολής των εγκληματικών ενεργειών με στόχο την εστίαση της προσοχής του πολίτη στην λεπτομέρεια. Η παράθεση λεπτομερειών με την αρωγή της εικόνας που διανθίζεται με τα κατάλληλα προς τούτο ουσιαστικά, επίθετα και ρήματα δημιουργούν το «άριστο» πλαίσιο για  την αύξηση της τηλεθέασης και τον εστιασμό της προσοχής των δεκτών στο μέγεθος του πρωτογονισμού της βάρβαρης πράξης.

Χρησιμοποιούνται, δηλαδή, στην προβολή των εγκλημάτων όροι που διεγείρουν το θυμικό του δέκτη κι έτσι τον εγκλωβίζουν στην οπτική γωνία του δημοσιογράφου… Το μέγεθος και το «αποτρόπαιον» του εγκλήματος ταυτίζεται με τους όρους που χρησιμοποιούνται για την προβολή ή την αναπαράστασή του. Τέτοιοι όροι είναι: Σοκ, θρίλερ, ειδεχθές, πρωτογονισμός, βαρβαρότητα, μανιακός δολοφόνος, πάγωσε, τέρας, στυγερός… Οι όροι – λέξεις αυτές τείνουν να υπερδραματοποιούν το γεγονός κι έτσι εξασφαλίζεται ηαναγκαία τηλεθέαση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα υλικά οφέλη του «μέσου». 

Ο τρόπος, λοιπόν, προβολής των εγκλημάτων γεννούν φόβο, ανασφάλεια και αποτροπιασμό. Μέσα σε αυτά τα συναισθήματα επωάζεται ένας άμετρος ηθικός πανικός που αυξάνει την οργή και τον καταγγελτικό λόγο των πολιτών ενάντια σε όλα, ακόμη και σε εκείνα τα πολιτιστικά αγαθά που θεωρούνται κατάκτηση για την εποχή μας. Ένας ηθικός σχετικισμός και μηδενισμός κυριαρχεί σε κάθε αξιολόγηση της κοινωνίας μας και σε κάθε θεσμό, νόμο, πρότυπο, ιδανικό ή κοινωνική αξία που την διέπουν. Κι αυτό γιατί ο πολίτης εθίζεται στο να «βιώνει το ατομικό πάθημα ως συλλογικό δράμα και το συλλογικό δράμα ως ατομικό πάθημα».

Έγκλημα και κοινωνικός και πολιτικός έλεγχος

Δεν λείπουν, βέβαια, και κάποιες άλλες επισημάνσεις που σχετίζονται με τις κοινωνικές και πολιτικές παραμέτρους του εγκλήματος και τον τρόπο προβολής και υπερπροβολής του. Διατείνονται, δηλαδή, πως η δραματοποίηση του εγκλήματος συντείνει στην αύξηση του κοινωνικού ελέγχου, έστω και σε συμβολικό επίπεδο. Οι πολίτες αναζητούν μία αυστηροποίηση των νόμων έναντι των εγκληματιών κι έτσι τρέφεται ένας υφέρπων νομικός και κοινωνικός συντηρητισμός.

Κοντά στον κοινωνικό συντηρητισμό καιροφυλακτεί και ο απότοκος πολιτικός έλεγχος που επιβάλλεται ως μία νομοτέλεια. Μπροστά στον φόβο και στον αποτροπιασμό των εγκλημάτων οι πολίτες αιτιολογούν και δικαιολογούν κάθε πολιτικό αυταρχισμό και συμβιβάζονται με την προοπτική απώλειας κάποιων ελευθεριών στο όνομα της ασφάλειας. Έτσι το δίλημμα Ελευθερία ή Ασφάλεια προβάλλεται βασανιστικά με τους πολίτες να κλίνουν προς το δεύτερο σκέλος. Εξάλλου πάντοτε ο φόβος είναι κακός σύμβουλος του ανθρώπου κι εργαλειοποιείται από την εκάστοτε πολιτική εξουσία.

Ευαισθητοποίηση ή Εθισμός στο έγκλημα;

Στην σκοπιμότητα της υπερπροβολής των εγκλημάτων ενίστανται με σφοδρότητα και όσοι διαβλέπουν σε αυτήν μία αθέλητη ίσως ηρωοποίηση των δραστών στη συνείδηση κάποιου τμήματος της κοινωνίας. Οι συμμορίες δολοφόνων και οι αιμοσταγείς εγκληματίες (η δύναμη των λέξεων) στα μάτια των τηλεθεατών φαντάζουν δυνατοί και άτρωτοι κι ανασύρουν μνήμες πρωτόγονης ζωής όπου ο αγώνας για επιβίωση καταξίωνε τη δύναμη.  Έτσι δεν λείπουν φαινόμενα συμπάθειας προς τον θύτη, αφού ο άνθρωπος τείνει «εκ  φύσεως» να διάκειται ευνοϊκά προς το υποκείμενο της δύναμης. 

Συναφής με τον παραπάνω προβληματισμό είναι κι αυτός που σχετίζεται με το πόσο η προβολή του εγκλήματος ευαισθητοποιεί ή αναισθητοποιεί την κοινή γνώμη. Οι γνώμες διίστανται και τα επιχειρήματα είναι πλούσια κι από τις δύο πλευρές. Η μία πλευρά υποστηρίζει πως η δραματοποίηση προκαλεί αντιδράσεις μέσα από την ευαισθητοποίηση του δέκτη κι έτσι η κοινωνία ορθώνεται με αποφασιστικότητα απέναντι σε κάθε προσπάθεια αφαίρεσης ζωής. Αγαπημένο σύνθημα αυτής της θέσης: Μηδενική ανοχή στο έγκλημα.

Η άλλη πλευρά, όμως, αντιπαραθέτει το επιχείρημα  πως η υπερπροβολή επιφέρει τον εθισμό των πολιτών και μέσω του φόβου που γεννά στρέφει αυτούς στη θέση πως «για να επιβιώσεις σε μία κοινωνία ζούγκλας πρέπει να ασκείς βία». Έτσι συντελείται μία περιχαράκωση στο φοβισμένο και ναρκισσιστικό Εγώ και το υποκείμενο ετοιμάζεται για τον ρόλο μιας δυναμικής αντιμετώπισης της ζωής και των συνανθρώπων του. Με τον χρόνο υιοθετείται μία στάση ζωής εμποτισμένη με δυσπιστία προς την κοινωνική ζωή και με την αποδοχή του «δυστυχώς αυτή είναι η κοινωνία και δεν αλλάζει». 

Το δέον γενέσθαι

Ωστόσο, το ζητούμενο είναι αν γινόμαστε καλύτεροι και αλτρουϊστές με την υπερδοσολογία του εγκλήματος. Αν μπορούμε να διορθώσουμε τον εαυτό μας και να εξυγιάνουμε την κοινωνία. Η συναισθηματική εμπλοκή μας με το έγκλημα να καταστεί η αρχή μιας άλλης θεώρησης της ζωής με στόχο την αποδοχή του αξιώματος πως «η ζωή είναι μία αξία – αυταξία». Να ενισχύσουμε την ενσυναίσθηση και να αποφύγουμε έναν επικίνδυνο κι ατελέσφορο κοινωνικό μανιχαϊσμό του τύπου «Οι καλοί και οι κακοί».

Να βρούμε νέους κωδικούς ερμηνείας των κοινωνικών φαινομένων και να μην αρκούμαστε στο ρόλο ενός φθηνού λιθοβολιστή. Η κοινωνία είναι ταυτόχρονα ο γονέας του εγκληματία αλλά και το θύμα του. Πρέπει να αποδεχτούμε την μόνη πραγματικότητα της ανθρώπινης φύσης και της οργανωμένης κοινωνίας. Ο άνθρωπος είναι σκληρός κι επιθετικός και το έγκλημα δεν θα εξαλειφθεί ποτέ. Εξάλλου η ανθρώπινη ιστορία ξεκίνησε με μία αδελφοκτονία. Ποιος μπορεί αυτό να το αρνηθεί;

Ας μην ενισχύσουμε άλλο τους ινφλουένσερς και τους εμπόρους του ανθρώπινου πόνου και φόβου. Εμείς καταναλώνουμε φόβο και τρόμο και οι ειδικοί της μελοδραματικής προβολής των εγκλημάτων υλικά κέρδη. Κοινωνία δεν είναι υποχρεωτικά μόνον οι άλλοι αλλά και εμείς. Η άκρατη θανατολογίακαιεγκληματοφοβία ενισχύει το έγκλημα και τους εμπόρους του. Οι «λυκάνθρωποι», οι «υπάνθρωποι» και τα «τερατοειδή», θα είναι πάντα δίπλα μας και θα μάς υπενθυμίζουν πως η επιβίωση τελικά συνιστά ένα δύσκολο κι επικίνδυνο εγχείρημα και  στοίχημα.

 

Ας βρούμε ως άτομα, κοινωνία και Μ.Μ.Ε. τη μεσότητα και το μέτρο που διαχωρίζει «τη συμπόνια από την λεηλασία του ανθρώπινου πόνου».

Κι αυτό γιατί όπως εύστοχα επισήμανε ο G. K. Chesterton:

«Δεν είναι ότι χειροτέρεψε ο κόσμος, απλώς η κάλυψη των γεγονότων έγινε πολύ καλύτερη».

ΙΔΕΟπολις

https://iliasgiannakopoulos.blogspot.com