ΠΕΤΡΟΣ Ι. ΚΟΤΑΜΑΝΙΔΗΣ "Η ΚΥΡΑ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ"

Η ΚΥΡΑ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ 

Leonardo da Vinci - Head of a Woman

ΠΕΤΡΟΥ Ι. ΚΟΤΑΜΑΝΙΔΗ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

Ι

Είναι μια όμορφη ανοιξιάτικη νύχτα.
Από τούτες τις νύχτες που σε σπρώχνουν
Άθελά σου να σταθείς απέναντι από τον εαυτό σου,
Να κουβεντιάσεις ήσυχα μαζί του,
έτσι όπως ήσυχα κουβεντιάζουμε
για την αυριανή παρέλαση
-κρύβοντας στο βάθος των ματιών μας-
τις προσδοκίες μας και τις επιθυμίες μας-
προτείνοντας, αναιρώντας,
δίνοντας ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον
σε τούτο το παιχνίδι της προσθαφαίρεσης.
Κάποιος νέος, μονάχος,
-έχει σημασία τούτο το ΄΄μονάχος΄΄-
στέκει στο παραθύρι του.
Βλέπει τη νύχτα, νιώθει την ησυχία της.
Χαμογελάει στο φεγγάρι.
Κοιτά δεξιά-ζερβά με ύφος συνομωτικό.
Βήματα ακούγονται στο βάθος του κήπου.
Ο νέος πετάγεται απάνου.
Μια σκιά πλησιάζει.
Της μιλάει:

ΙΙ

Λοιπόν κυρά του φεγγαριού, ήρθες και σήμερα.
Κάθομαι εδώ και μετρώ τα΄ άστρα
–όχι τάχα πως μπορώ-
μα να, έτσι για να διαβούν οι ώρες
ώσπου τα άγια βήματά σου ν΄ ακουστούν,
να ταυτιστούν με τους κτύπους της καρδιάς μου.
΄Ετσι, όπως οι φυλακισμένοι μετρούν και ξαναμετρούν
τα δάκτυλα των χεριών τους
-μη τάχα και δεν ξέρουν ότι είναι δέκα;-
και τα βρίσκουν και τα ξαναβρίσκουν ότι είναι δέκα.
Χαμογελάνε ευτυχισμένοι που και σήμερα
κράτησαν ακέραια τα δάκτυλά τους,
έτσι σα μια μορφή αντίστασης στην τέλεια υποταγή τους.
Μετρώ λοιπόν κι εγώ τα άστρα –όσα μπορώ΄-,
μετά μπερδεύομαι, τα χάνω κι ύστερα αρχίζω
πάλι από την αρχή, κι ύστερα πάλι και πάλι.
Είναι μια επανάληψη που μου έγινε απαραίτητη
–όπως όλες οι επαναλήψεις, όπως όλες οι συνήθειες-.
Σήμερα όμως κυρά του φεγγαριού,
έκανα κάτι αλλιώτικο.
Είναι τούτο το μοναδικό, που γίνεται
για μια και τελευταία φορά,
όπως για μια και τελευταία γίνεται η ζωή.
Έκλεψα από το αμπέλι του ουρανού
εφτά αστέρια.
Ναι!
Εφτά αστέρια μοναξιάς, απόψε τα έκρυψα
στον κήπο της καρδιάς μου
ανάμεσα στα γιασεμιά, στα κρίνα
και στις τριανταφυλλί ελπίδες μου.
Μη τάχα τα δει το φεγγάρι,
μη τάχα και ανακαλύψει
ότι τώρα πια δεν είμαι μόνος,
μα υπάρχουν κι αυτά τα αστεράκια
να δίνουν ένα φως στη μοναξιά,
να τρανεύουν τους ίσκιους των δέντρων,
των λουλουδιών, των πουλιών.
΄Ετσι να περπατάω τουλάχιστον
ανάμεσα σε ίσκιους, να μπορώ ακόμα
να κουβεντιάζω κάπου-κάπου,
να νιώθω την υγρασία τους απάνω στο στήθος μου
και να αναλογιέμαι, ότι καλά είναι και έτσι,
αφού το χτες πέρασε
και το αύριο αργεί ακόμα.
Μπροστά υπάρχει η νύχτα.
Τώρα, κυρά του φεγγαριού, διαβαίνω τη ζωή
ανάμεσα σε ίσκιους,
-εξ άλλου είναι οι μόνοι σύντροφοι που δε με εγκαταλείψαν-.
Συνήθισα το σκοτάδι, το απόλυτο μαύρο,
το φεγγάρι και τη νυχτερινή σιωπηλή ησυχία.


ΙΙΙ

Κάποτε, κυρά του φεγγαριού, αγαπούσα το φως,
τα παιχνίδια του ήλιου και της θάλασσας.
Κρέμαγα φυλαχτό στη καρδιά
τους αφρούς των κυμάτων,
έτσι όπως οι μάνες καρφιτσώνουν στο εσώρουχο των παιδιών
το άγιο ξύλο, να τα κρατά μακριά από το κακό.
Πέρασε καιρός να καταλάβω
ότι τα χρώματα της φύσης
μας κρύβουν τον πόνο, τη θλίψη.
Δεν τον γιάνουν.
΄Ετσι που΄ μπλεξε η φύση τα χρώματα
μπρος στα μάτια μου,
το πορτοκαλί, το κίτρινο, το ροζ, το βιολετί.
Πώς να ξεχωρίσεις τη θλίψη από τη χαρά,
το πένθος από τη γιορτή;
Πώς να αναλογιστείς το αίμα που πότισε
τούτα τα λουλούδια,
πώς να διαβάσεις
στους μεγάλους τοίχους
τα τελευταία μηνύματα των μελλοθανάτων,
πώς οι φυλακές να πάρουν
τούτο τον άμορφο όγκο που τους πρέπει;
Μονάχα εσύ διάβηκες και υψώθηκες
μέσα από τούτη την τρικυμία των χρωμάτων,
έχοντας στα μάτια χαραγμένη
μια λευκή γραμμή αναστολής για το αύριο
κρατώντας στα χέρια το λιβανιστήρι
και τον άγιο άρτο,
-αυτόν που ζυμώνουνε οι γυναίκες της μικρής πατρίδας-
ζωή τον ονόμασαν άλλοι,
μνημονεύοντας νεκρούς και ζωντανούς.
Ανάμεσα σε τόσα χρώματα,
ανάμεσα σε τόσο φως,
πώς να προσέξεις δύο δάκρυα που λαμπιρίζανε
στα έμορφά όμορφα σου μάγουλα;

ΙV

Φανερώθηκες μπροστά μου,
κυρά του φεγγαριού,
απλά και γαλήνια
φορώντας στο καστανό σου κεφάλι
στεφάνι από λεμονιές.
Προσφέροντάς μου το Αιγαίο
σε κούπα του κρασιού
και μέσα να αντιφεγγίζει το φεγγάρι.
΄Ένα τόσο δα πραματάκι.
Το πρόσωπό σου!
Μάζεψες το χαμόγελο του καλοκαιριού
και το κρέμασες καντήλι στο σπιτικό
νάχουν να προσεύχονται τα ορφανά,
οι αδικημένοι, οι μοναχοί ανθρώποι.
Ένα μικρό ξωκλήσι καταγναντιά στο πέλαγος
να κουβεντιάζει με το κύμα,
να ρίχνει τα δίχτυα με τους ψαράδες,
να πίνει τη ρακί καθισμένη σταυροπόδι.
Μυρτιές να μοιράζουν τα χέρια σου.
΄Ανοιξα τα χείλη να σε καλωσορίσω
και δέχτηκα στάλες δροσιάς.
Αγία κυρά του φεγγαριού!
Καλώς ήρθες.


V

΄Ήρθες κυρά του φεγγαριού
και μας άπλωσες το χέρι γιομάτο
μικρούς-μικρούς άσπρους σπόρους.
Να σπείρουμε. Να τρανέψουμε τη ζωή.
΄Ετσι, να την υψώσουμε μιαν οργιά
πάνου από τα σύννεφα,
πάνου απ το φεγγάρι.
Φαντάσου! Ψηλά! Πολύ ψηλά!
Πάνου ακόμη κι απ τους ώμους μας
Να μπορεί να περπατάει λεύτερα από κει πάνου,
δίχως να συνωστίζεται
στα πεζοδρόμια, σε διαδηλώσεις,
δίχως να σπαταλάει ώρες
στο διάβασμα της κρεμασμένης στα περίπτερα εφημερίδας.
Λεύτερη!
Χαμογελάς κυρά του φεγγαριού.
Τούτο το χαμόγελο
πλαταίνει πάνου στα φύλλά της ιτιάς,
πάνου στις καρδιές μας.
Πλαταίνει, πλαταίνει, πλαταίνει!
Αφομοιώνεται με το κορμί μας
κυκλοφορεί στο αίμα μας.
Είναι το χαμόγελο
το καλοσυνάτο, το καθαρό, το τίμιο.
Είναι η ζωή.
Και μας το πρόσφερες κυρά του φεγγαριού.
Κίνησες από μακριά – πολύ μακριά.
Αναδύθηκες από τα βάθη των αιώνων
κουβαλώντας μαζί σου τις θυσίες
και τους πόνους γενιών και γενιών.
΄Ήρθες τις άγριες νύχτες του χειμώνα
τότες που γιομάτοι προσμονή
σφίγγαμε το χέρι του συντρόφου
τότες που η ελπίδα έμενε ξεχασμένη μια λέξη μόνο,
δίχως σημασία,
ήρθες και μας πρόσφερες τούτο το χαμόγελο.


VI

Απόψε κυρά του φεγγαριού
θα στρώσω το πέπλο της γης στο φτωχικό κρεβάτι μου.
Θάσαι κουρασμένη.
Το ξέρω!
Διάβηκες ολάκερη τη νύχτα
περνώντας πάνου απ την αμεριμνησιά της θάλασσας,
πάνου απ τα μυρωμένα βουνά
πάνου από τα σπίτια μας,
πάνου από τις σκιές μας.
Κυρά του φεγγαριού,
καλή κυρά του φεγγαριού
σ΄ ευχαριστώ που ζέστανες την καρδιά μου.
Σ΄ ευχαριστώ που μ΄ έμαθες τούτο το χαμόγελο
το καλοσυνάτο, το καθαρό, το τίμιο.
Να δες, στα χέρια μου τώρα δε κρατώ τίποτα.
Τίποτα έξω από δύο κλήματα,
μια σταγόνα θάλασσας και τρεις πευκοβελόνες.
Την ελπίδα, το καρτέρεμα, τη ζωή!


Θεσσαλονίκη Μάρτης-Απρίλης-Μάης 1982