«Τρία πάθη, απλά αλλά εξαιρετικά δυνατά, έχουν εξουσιάσει τη ζωή μου: η λαχτάρα για έρωτα, η αναζήτηση για γνώση και η αβάσταχτη λύπη για τα δεινά του κόσμου». Bertrand Russell.
Ο Μπέρτραντ Άρθουρ Γουίλιαμ Ράσελ (Bertrand Arthur William Russell, 18 Μαΐου 1872 – 2 Φεβρουαρίου 1970) ήταν Bρετανός φιλόσοφος, μαθηματικός και ειρηνιστής. Ο Ράσελ ως συγγραφέας και άνθρωπος συνέχισε την οικογενειακή παράδοση στην πολιτική σκέψη και δράση, με αντιπολεμική δράση. Γεννήθηκε στην ακμή της Βρεταννικής Αυτοκρατορίας. Πέθανε από γρίπη, έναν αιώνα αργότερα, όταν η Βρετανία είχε περάσει δύο παγκόσμιους πολέμους. Έκανε κριτική στα πυρηνικά καθώς και την εισβολή των ΗΠΑ στο Βιετνάμ. Το 1950 κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Υπήρξε Γ' Κόμης, μέλος του Τάγματος της Αξίας και μέλος της Βασιλικής Εταιρείας. Χαρακτηριστική της απέχθειάς του προς κάθε είδους φανατισμό είναι η δήλωσή του:
Δεν θα πέθαινα ποτέ για τις ιδέες μου, γιατί μπορεί να έκανα λάθος.
Γεννήθηκε στις 18 Μαΐου 1872 στο Τρέλεκ (Trellech) του Μονμαουθσάιρ (Monmouthshire), καταγόμενος από αριστοκρατική οικογένεια. Τον μεγάλωσε βασικά η γιαγιά του, αφού απεβίωσαν οι γονείς του και ο παππούς του όταν βρισκόταν σε σχετικά νεαρή ηλικία. Ο αδερφός του Φρανκ τον εισήγαγε στις θεωρίες του μαθηματικού Ευκλείδη. Ξεκίνησε τις σπουδές του με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ το 1890 στο Κολλέγιο Τρίνιτι (Trinity College) για να σπουδάσει μαθηματικά. Το 1893 τελείωσε τις σπουδές του και το 1902 παντρεύτηκε. Ξεκίνησε να δημοσιεύει έργα του το 1896. Στο κολέγιο του Τρίνιτι γνώρισε τον Λούντβιχ Βιτγκενστάιν και έτσι ξεκίνησε μία συνεργασία μεταξύ των δύο ανδρών. Ο Ράσελ ταξίδεψε και δίδαξε στη Ρωσία, στην Κίνα και στην Ιαπωνία (1920).
Ο Ράσελ δεν ήταν ποτέ δογματικός σε τίποτα, ούτε καν στις πολιτικές του πεποιθήσεις, οι οποίες αν μη τι άλλο έχουν υπάρξει αντικείμενο αμφιβολίας για ορισμένους αναλυτές. Φαίνεται πάντως ότι η μεγαλύτερη συμπάθεια του ήταν ο Αναρχισμός. Σε ένα κείμενό του το 1918 αναφέρεται στους «δρόμους της ελευθερίας», οι οποίοι κατ'αυτόν δεν είναι άλλοι από τον Αναρχισμό ( ιδιαίτερα τον Αναρχοσυνδικαλισμό ) και τον Σοσιαλισμό, τον οποίο όμως επέκρινε αργότερα. Οι αναρχικές απόψεις του Ράσελ διαφαίνονται και μέσα από τις κολακευτικές αναφορές του στον αναρχισμό σε διάφορα βιβλία του, καθώς και σε κάποια αποφθέγματα που έχει αναφέρει και ταυτίζονται με την αναρχική θεωρία. Ο ίδιος είχε δείξει ελπίδα με την Οκτωβριανή Επανάσταση, αλλά όταν επισκέφτηκε τη Σοβιετική Ένωση οι ελπίδες του μειώθηκαν ριζικά και θεώρησε τον Κομμουνισμό ως ανελεύθερο.
Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ράσελ δίδαξε σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ, καταδικάζοντας τα πυρηνικά όπλα και τον πόλεμο των ΗΠΑ στο Βιετνάμ. Απεβίωσε στις 6:30 μ.μ. στις 2 Φεβρουαρίου 1970 στην οικία του στην Ουαλία, από γρίπη.
Στη μεταπολεμική περίοδο ασχολήθηκε ενεργά με το αντιπολεμικό κίνημα. Το όνομα του, άλλωστε, έφερε και ο σύνδεσμος για την ειρήνη (σύνδεσμος Μπέρτραντ Ράσελ), ομιλία του οποίου εκφώνησε ο Γρηγόρης Λαμπράκης, την μέρα που παρακρατικοί τον δολοφόνησαν στη Θεσσαλονίκη, με την καθοδήγηση και μπροστά στα μάτια των δυνάμεων ασφαλείας.
Eργογραφία στα Ελληνικά
Η ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας, εκδ. Αρσενίδης
Στις συμπληγάδες των ιδεών, εκδ. Αρσενίδης, 1963
Η επιστήμη και ο άνθρωπος, εκδ. Αρσενίδης, 1963
Έχει μέλλον ο άνθρωπος;, εκδ. Αρσενίδης, 1963
Η αξία της ελεύθερης σκέψης, εκδ. Αρσενίδης, 1963
Το μέλλον της ανθρωπότητας, εκδ. Αρσενίδης, 1963
Μετά τη Γνώση, εκδ. Αρσενίδης, 1963 (συμπεριλαμβάνεται το Γιατί Δεν Είμαι Χριστιανός)
Το αλφάβητο της Θεωρίας της Σχετικότητας, εκδ. Επιμόρφωση και Κοροντζή. Έκδοση πρωτότυπου 1966.
Η κατάκτηση της ευτυχίας, εκδ. Επίκουρος, 1975
Η εκπαίδευση του παιδιού, εκδ. Ζαχαρόπουλος Σ.Ι., 1977
Εκπαίδευση και κοινωνική τάξη, εκδ. Ζαχαρόπουλος Σ.Ι.,1980
Αντιδημοφιλή δοκίμια, εκδ. Ζαχαρόπουλος Σ.Ι., 1980
Αντιρρήσεις στην Αστρολογία (συμμετοχή), εκδ. Σύναλμα, 1998
Η θεωρία των τύπων, εκδ. Στάχυ, 2000
Ισχύς, Μια νέα κοινωνική ανάλυση, εκδ. Ευρασία, 2001
Κείμενα για τη Θρησκεία, εκδ. Scripta, 2006
Η φιλοσοφική μου εξέλιξη, εκδ. Αρσενίδης, 2007
Τα προβλήματα της Φιλοσοφίας, εκδ. Αρσενίδης, 2008
Οι 10 εντολές του δασκάλου προς τους μαθητές
Τον Δεκέμβριο του 1951 ο Μπέρτραντ Ράσελ έγραψε στους New York Times ένα άρθρο με τίτλο «The Best Answer to Fanaticism–Liberalism; Its calm search for truth, viewed as dangerous in many places, remains the hope of humanity» («Η καλύτερη απάντηση στο φανατισμό- φιλελευθερισμό: είναι η ήρεμη αναζήτηση της αλήθειας που τον χαρακτηρίζει, θεωρείται επικίνδυνη σε πολλά μέρη και παραμένει ελπίδα για την ανθρωπότητα»).
Παρέδιδε, λοιπόν, στις επόμενες γενεές τον εξής δεκάλογο ο οποίος ονομάστηκε και «ορθολογικός δεκάλογος»:
1. Μην αισθάνεσαι απολύτως σίγουρος για τίποτα.
2. Μην νομίζεις ότι αξίζει να προχωρήσεις στην απόκρυψη αποδεικτικών στοιχείων, γιατί τα στοιχεία σίγουρα θα έρθουν στο φως.
3. Ποτέ μην προσπαθείς να αποθαρρύνεις τη σκέψη, γιατί είναι σίγουρο ότι θα επιτύχεις.
4. Όταν σου εναντιωθούν, ακόμα και αν είναι ο σύζυγος ή τα παιδιά σου, προσπάθησε να το ξεπεράσεις με επιχειρήματα και όχι ασκώντας εξουσία, γιατί μια νίκη που βασίστηκε στην εξουσία δεν είναι πραγματική, είναι απατηλή.
5. Μην έχεις κανένα σεβασμό για την εξουσία των άλλων, γιατί πάντα θα υπάρχουν αντίθετες, προς αυτήν, εξουσίες που μπορεί να βρεθούν.
6. Μην χρησιμοποιείς εξουσία για να καταπιέζεις απόψεις που νομίζεις ότι είναι επιβλαβείς, γιατί αν το κάνεις, οι απόψεις θα καταπιέσουν εσένα.
7. Μην φοβάσαι να έχεις εκκεντρικές απόψεις, γιατί κάθε «άποψη» που είναι τώρα αποδεκτή ήταν κάποτε εκκεντρική.
8. Βρες περισσότερη ευχαρίστηση στην ευφυή διαφωνία απ’ ότι στην παθητική συμφωνία, γιατί αν εκτιμάς την ευφυΐα, όπως θα έπρεπε, η πρώτη συνεπάγεται βαθύτερη συμφωνία από την δεύτερη.
9. Να είσαι σχολαστικά φιλαλήθης ακόμα και αν η αλήθεια είναι άβολη, γιατί είναι πιο άβολο όταν προσπαθείς να την κρύψεις.
10. Μην αισθάνεσαι ζήλια για την ευτυχία αυτών που ζουν σε παραδείσους ανόητων, γιατί μόνο ένας ανόητος θα νόμιζε ότι αυτό είναι ευτυχία.
Ένα πολύτιμο απόσπασμα του Νομπελίστα Μπέρτραντ Ράσελ για την εκπαίδευση, το φόβο, τη διαβίωση και τα άγρια δόγματα
ΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΕΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ του φόβου δεν είναι καθόλου δύσκολο να δημιουργηθεί. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μεταχειριζόμαστε το παιδί με ευγένεια, να το βάλουμε σε ένα περιβάλλον όπου η πρωτοβουλία είναι δυνατή χωρίς καταστροφικά αποτελέσματα, και να το σώσουμε από την επαφή με ενήλικες που έχουν παράλογες φοβίες, όπως το σκοτάδι, τα ποντίκια, ή την κοινωνική επανάσταση. Ένα παιδί, επίσης, θα πρέπει να μην υπόκειται σε αυστηρή τιμωρία, ή σε απειλές, ή σε σοβαρές και υπέρμετρες επιπλήξεις.
TO ΝΑ ΣΩΣΟΥΜΕ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΣΟΣ είναι ένα κάπως πιο πολύπλοκο εγχείρημα. Οι καταστάσεις που προκαλούν τη ζηλοτυπία πρέπει, πολύ προσεκτικά, να αποφεύγονται μέσω της ευσυνείδητης και ακριβούς δικαιοσύνης, μεταξύ διαφορετικών παιδιών. Ένα παιδί πρέπει να αισθάνεται το ίδιο, το αντικείμενο της ένθερμης στοργής εκ μέρους ορισμένων, τουλάχιστον, ενηλίκων με τους οποίους έχει να κάνει, και δεν πρέπει να αποθαρρύνεται να επιδίδεται σε φυσικές δραστηριότητες και να εκφράζει τις απορίες του, εκτός όταν υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή του ή τίθεται θέμα υγείας. Ειδικότερα, δεν πρέπει να υπάρχουν προκαταλήψεις για τη γνώση ερωτικών θεμάτων, ή για συζητήσεις θεμάτων που οι παραδοσιακοί άνθρωποι θεωρούν ακατάλληλες. Αν αυτοί οι απλοί κανόνες εφαρμόζονται από την αρχή, το παιδί θα είναι άφοβο και φιλικό.
ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ, ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΣΤΗΝ ΕΝΗΛΙΚΗ ΖΩΗ, ένα νεαρό άτομο, τόσο μορφωμένο, θα βρει τον εαυτό του βυθισμένο σε έναν κόσμο γεμάτον αδικία, γεμάτον σκληρότητα, γεμάτον εξαθλίωση που μπορεί να προληφθεί. Η αδικία, η σκληρότητα και η δυστυχία που υπάρχουν στον σύγχρονο κόσμο είναι μια κληρονομιά από το παρελθόν, και βασική πηγή τους είναι οι οικονομικές συνθήκες, αφού ο ανταγωνισμός ζωής και θανάτου για τα μέσα διαβίωσης ήταν στο παρελθόν αναπόφευκτος. Δεν είναι όμως αναπόφευκτος στην εποχή μας.
ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ, μπορούμε, αν θέλουμε, να παρέχουμε μια ανεκτή διαβίωση για όλους. Θα μπορούσαμε επίσης να εξασφαλίσουμε, ότι ο πληθυσμός του πλανήτη θα πρέπει να είναι στάσιμος, αν δεν παρεμποδιζόμασταν από την πολιτική επιρροή των εκκλησιών που προτιμούν πόλεμο, επιδημία και έλλειψη αντισύλληψης.
Η ΓΝΩΣΗ ΥΠΑΡΧΕΙ, ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ Η ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΥΤΥΧΙΑ μπορεί να επιτευχθεί· το βασικό εμπόδιο για τη χρησιμοποίησή της για τον σκοπό αυτό είναι η διδασκαλία της θρησκείας. Η θρησκεία αποτρέπει τα παιδιά μας από το να έχουν μια ορθολογιστική εκπαίδευση· η θρησκεία μάς εμποδίζει από την απομάκρυνση των βασικών αιτιών του πολέμου· η θρησκεία μάς αποτρέπει από το ηθικό δίδαγμα της επιστημονικής συνεργασίας, σε αντικατάσταση των παλαιών άγριων δογμάτων της αμαρτίας και της τιμωρίας.
ΕΙΝΑΙ ΠΙΘΑΝΟΝ ΟΤΙ Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ βρίσκεται στο κατώφλι μιας χρυσής εποχής, αλλά, αν είναι έτσι, θα πρέπει πρώτα να σκοτώσει τον δράκο που φυλάει την πόρτα, κι αυτός ο δράκος είναι η θρησκεία. [Πηγή: www.doctv.gr]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου