ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΣΑΜΑΚΗ "Ο Τιτανικός της εκπαίδευσης "

Ποσώς με ενδιαφέρει το πώς γράφεται αυτός ο ιός που με τις κορώνες του ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει.Άλλωστε αυτά είναι ψιλά γράμματα, για εγγράμματους και μη…Σημασία έχει το ότι έφερε μαζί του ανατροπές και πως εμείς οι άνθρωποι καταδεικνυόμαστε κατώτεροι των περιστάσεων. Να διευκρινιστεί εξαρχής ότι το παρόν κείμενο, άσχετα με το πώς θα εκληφθεί (Μανιφέστο, κίτρινος τύπος, προπαγάνδα, λαϊκισμός, μεγάλη αλήθεια, γροθιά στο στομάχι, αδιάφορο έως απαράδεκτο), εκφράζει αποκλειστικά τη δημιουργό του, που επώνυμα το υπογράφει και αποσκοπεί στην ανάδειξη προσωπικών σκέψεων. Αν πάλι, η δική μου αλήθεια αντικατοπτρίζει την αλήθεια των πολλών και βρουν τα λόγια μας πια, ευήκοα ώτα, καλώς. Μακριά λοιπόν από πολιτικοποιημένο λόγο και συμφέροντα, πέραν των καλών κι αγαθών, θα μιλήσω για τον κλάδο των καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στον οποίο και ανήκω. Ιδού το νέο χρονικό πλαίσιο αναφοράς που ανέτειλε π.κ. ( προ κορονοϊού) και μ.κ.( μετά κορονοϊού)∙ κι αυτό είναι βέβαιο ότι στιγματίζει ολόκληρες γενιές… 

Όταν ήμαστε έφηβοι ακόμα είχαμε οράματα. Τότε, που επιτρέπονταν ο συνωστισμός στις πλατείες π.κ. κι ενώ άλλοι συνομήλικοί μας έπιναν καφέ, εμείς ιδρώναμε στις καρέκλες του σπιτιού μας διαβάζοντας για να περάσουμε στο Πανεπιστήμιο. Δυο και τρείς φορές δίναμε εξετάσεις, επιμέναμε, παλεύαμε για τα όνειρά μας. Γίναμε αυτό που επιλέξαμε, καθηγητές. Όχι για το μόνιμο μισθό, ούτε για τις διακοπές , όπως πολλοί νομίζουν, εξάλλου υπήρχαν κι άλλα επαγγέλματα στο δημόσιο βίο που δεν τα επιλέξαμε. Γίναμε αυτό που είμαστε γιατί όταν ήμαστε μικρότεροι κάποιος αντίστοιχος καθηγητής ή και πολλοί μας ενέπνευσαν με την όλη τους παρουσία. Μας αποκάλεσαν τυχερούς λες και τυχαία μπήκαμε στο Πανεπιστήμιο ή τυχαία περάσαμε τις εξετάσεις του ΑΣΕΠ κ.λ.π., όμως εμείς χαμογελάσαμε στωικά, δεν απαντήσαμε. Μας είπαν ακόμη και τεμπέληδες, κρίνοντας εξ’ ιδίων τα αλλότρια, μα εμείς πάλι απαξιώσαμε να απαντήσουμε. Κάθε φορά και με κάθε αφορμή για κάθε δεινό της κοινωνίας, με έναν παράξενο τρόπο γινόμαστε εξιλαστήρια θύματα, αντικείμενο υποβιβασμού και ύβρεων. Παράλληλα λάμβανε χώρα το παράδοξο, όλοι να εμπιστεύονται τα παιδιά τους στην δημόσια εκπαίδευση, στην οποία δεν είχαν εμπιστοσύνη. Με το αλαζονικό ύφος του σύγχρονου Νεοέλληνα που έχει γνώμη επί παντός επιστητού, εισπράτταμε υποδείξεις, ενστάσεις, δικαστικές αγωγές, νομοσχέδια, μεταρρυθμίσεις, όλα αυτά ανέξοδα στις πλάτες των νέων φυσικά. Όμως πολλοί σωπαίναμε, κάναμε ότι δεν ακούμε κι ας μας πλήγωνε το άδικο. Εξάλλου μας έμαθαν να είμαστε υπεράνω από μικροπρέπειες, ναι εμείς ήμαστε καθηγητές, το καθήκον μας και μόνον αυτό. 

Στα γρανάζια του δημόσιου βίου και συστήματος, με ελλιπή μέσα υπερβάλλουμε εαυτόν. Με μόνη μας απολαβή το μαξιλάρι της καθαρής συνείδησης κάθε βράδυ, έκαστος πορεύεται. Κανείς μας δεν λέει ότι κάνουμε κρουαζιέρα τόσα χρόνια. Εκπαιδευτικό ταξίδι το λένε και χαράσσουμε νέα ρότα ανά πάσα στιγμή, όσο γρήγορα τρέχουν και οι εξελίξεις με πυξίδα την αγάπη μας για τους νέους. Οι συντεταγμένες μας χάνονται στη λαοθάλασσα των απόψεων του καθενός, ενώ ταυτόχρονα γινόμαστε αστέρια, που καθοδηγούν στον ουρανό της εφηβείας. Δεν διεκδικούμε το αλάθητο του Πάπα, αλίμονο!Μα τα περισσότερα παιδικά μάτια, μας καταθέτουν καθημερινά στεφάνι τιμής, κι εμείς άλλο τόσο πεισμώνουμε ενάντια στα εμπόδια του καιρού, κι ολοένα δίνουμε, παίρνουμε, δινόμαστε και δενόμαστε…Το χρέος μας πια δεν αναγράφεται στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών ούτε στις εγκυκλίους. Έχει χαραχθεί ανεξίτηλα στην ψυχή μας! Η έξωθεν καλή μαρτυρία; Ούτως ή άλλως η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού μας έργου δεν δύναται να εκτιμηθεί στον παρόντα χρόνο με αριθμούς, αλλά τουλάχιστον με την παρέλευση εικοσαετίας και φυσικά με ποιοτικές μεταβλητές. 

Ήρθε πρόσφατα και η καταιγίδα του φονικού ιού. Το πρώτο σοκ ας πούμε ότι πέρασε, το μετατραυματικό όμως δεν ξέρω πότε θα ξεσπάσει και με ποιον τρόπο…Το ένστικτο της επιβίωσης, μας διαφύλαξε σαφώς και οργανώσαμε τις ημέρες μας σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών. Μείναμε σπίτι κάποιες ημέρες που σε κάποιους φαντάζουν αιώνες. Τα δελτία ειδήσεων μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον μας ενώ ταυτόχρονα μέσω διαδικτύου διαδίδονταν πάσης φύσεως πληροφορίες…Πωρώθηκε ο νους από τις τόσο αντικρουόμενες οπτικές, ώσπου στο τέλος κάποιοι αποκτήσαμε τη σοφία του Σωκράτη:«Ἓν οἶδα ὅτι οὐδέν οἶδα». Ας μην μιλήσουμε για την ψυχολογία μας, αν καθίσουμε τώρα στο ντιβάνι μόνο η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου θα μας σηκώσει…Μιλώντας ως μητέρα και σύζυγος να πω ότι με τα νέα δεδομένα το ημερήσιο πρόγραμμά μας, έως πολύ αργά τα μεσάνυχτα, γιατί ο Μορφέας δεν μας κάνει εύκολα πια την τιμή, διαμορφώνεται κατά το δοκούν και με τις εξής προτεραιότητες: πρώτον: με τα οικιακά που ως γνωστό τελειωμό δεν έχουν. Δεύτερον: με το διάβασμα των δικών μας παιδιών, το παιχνίδι μαζί τους, τον περίπατο , τις απεριόριστες ανάγκες τους εν γένει…Τρίτον: εποικοδομητικός χρόνος με το έτερον ήμισυ; Βεβαίως, και επιβάλλεται και θέλουμε. Τέταρτον:προσωπικός χρόνος για περισυλλογή ή χόμπι; Εμ, εδώ δυσκολεύουν τα πράγματα γιατί μας καλεί το καθήκον. 

Το νέο καθήκον μας απέκτησε όνομα: Εξ’ αποστάσεως ασύγχρονη εκπαίδευση. Μας ζητήθηκε για πολλοστή φορά να αποδείξουμε τον επαγγελματισμό μας και την ευαισθησία μας, κεντρίζοντας το φιλότιμό μας. Λες και τόσα χρόνια ό,τι κρατήθηκε όρθιο δεν ήταν από το φιλότιμό μας! Τέλος πάντων, υπό το πρίσμα της προαιρετικότητας συλλήβδην ο κλάδος μας ανταποκρίθηκε τα μέγιστα. Νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ σε μία οθόνη μπροστά να εργαζόμαστε από το σπίτι, μα βλέποντάς το ως λειτούργημα. Αυτό που υπερτερεί είναι ότι επικοινωνούμε με τους μαθητές μας, τα παιδιά μας. Ένα από αυτά τα βράδια έγραψα κάτι για το κωμικοτραγικό του θέματος, έτσι αυθόρμητα για να εξωραΐσω το κακό. Ένα ποίημα σε ελεύθερο στίχο, αρκετά δηκτικό όμως και ευαίσθητο. Οι του χώρου μου, θα καταλάβουν αμέσως τους συμβολισμούς του και το παραθέτω παρακάτω, όχι για αυτοπροβολή, μα για να μην ξεχνιόμαστε για τα νέα δεδομένα… Η συνέχεια μας επιφύλασσε την επιλογή της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης σε απευθείας χρόνο. Σε όσους ανταποκρίνονται σε αυτό το είδος διδασκαλίας φυσικά και αξίζουν διπλά συγχαρητήρια!Αποτέλεσε όμως η διδασκαλία σε απευθείας χρόνο το παράθυρο για το κακό που μας έρχεται τώρα και που θα αναφέρω παρακάτω. 

Προσωρινe αταξία

Εξαναγκαζόμαστε

να στοιβαχθούμε όλοι εδώ

προαιρετικά κατά τα λεγόμενα

μαριονέτες όμως

στην ψευδαίσθηση του καθήκοντος.

Ας όψεται η έξωθεν καλή μαρτυρία...

Στην πύλη

τα ονόματά μας περιττά

οι κωδικοί συνθέτουν τον κλώνο μας.

Συντονισμένοι ασύγχρονα

όλοι εδώ

σε μια πλατφόρμα ασφυκτικά κλειστή

να παλεύουμε να φορτώσουμε

την αγωνία μας

και συνεχώς να βγαίνουμε out.

Κάποτε

προσποιούμαστε πως αλληλεπιδρούμε.

Σσσ! Μας παρακολουθούν πολλοί

το λουκέτο είναι ανοιχτό.

Κάντε υπομονή πουλάκια μου

πλησιάζει ο καιρός

που θα τα ξαναπούμε από κοντά

και τότε θα τραγουδάμε

ελεύθερα στο σκοπό

που μόνο εμείς γνωρίζουμε

συγχρονισμένοι

με το κουδούνισμα της χαράς.

Φτάνουμε στο επόμενο βήμα, το σταδιακό άνοιγμα των σχολείων. Οι καθηγητές έχουμε αρκετούς λόγους να ανησυχούμε και να διαπραγματευόμαστε το καθετί που μας αφορά. Οι ίδιοι, τόσα χρόνια, κατήγοροί μας, τώρα μας αποκαλούν δειλούς. Καθήμενοι εκ’ του ασφαλούς στο γραφείο του σπιτιού τους, εν μέσω τηλεδιασκέψεων, κρίνουν, σχεδιάζουν και διατάζουν με ύφος χιλίων καρδιναλίων. Άλλοι βγαίνοντας εξ’ ανάγκης στο μεροκάματο ή άλλοι όντας δούλοι στον ιδιωτικό τομέα, βλέπουν με μια χαιρεκακία την επανεκκίνησή μας, αφού είπαμε ισχύει τάχα το ότι καθόμαστε και πληρωνόμαστε. Σε όλους αυτούς έχω να πω ότι ναι, έχουν δίκιο εν μέρει. Είμαστε φοβισμένοι λόγω του ιού, και ξέρουμε ότι με τις συνθήκες που θα ισχύσουν, κινδυνεύουν οι ζωές μας. Έχουμε μια κάποια ηλικία, νοσήματα που κακώς δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των ευπαθών ομάδων και γι’ αυτό δεν βλέπουμε το λόγο να πάρουμε το ρίσκο της ζωής μας στο όνομα καμίας προσομοίωσης κανονικότητας ή πειράματος. Παιδαγωγικά δεν το συζητάμε, είναι εντελώς άτοπο όλο αυτό που σχεδιάζεται και τίθεται σε εφαρμογή. Για όποιον δεν ανήκει στο χώρο μας είναι ένα καλό παραισθησιογόνο, για εμάς όμως είναι ωρολογιακή βόμβα με πειραματόζωα τα παιδιά του κόσμου. Ώρα είναι τώρα να μας βαπτίσουν ήρωες κι εμάς σε μια φονική μάχη χωρίς αιτία και αφορμή. Να μας λείπει το χειροκρότημα…ουδέποτε το ζητήσαμε. 

Είναι άτοπο να παρομοιάσω τα παιδιά με τα θηρία, μα για να παρουσιάσω μιαν άλλη πτυχή του θέματος, θα το κάνω κατ’ εξαίρεση. Σχετικά με την ορμητικότητα που τα διακρίνει, με την επιπολαιότητα και μην έχοντας το φόβο θανάτου, σύμφωνα πάντα και με τον Αριστοτέλη, τι προσπαθούν κάποιοι να καταφέρουν; Λες και είμαστε θηριοδαμαστές στο τσίρκο του παραλόγου και τα παιδιά εξημερωμένες τίγρεις, μας βάζουν να τα παροτρύνουμε να περάσουν μέσα από πυρωμένα στεφάνια χωρίς απώλειες. Έπειτα να δεχτούμε το χειροκρότημα της κοινωνίας, κι αν υπάρξει και κανένα θύμα να δικαιολογηθεί έτσι η τσουχτερή τιμή του εισιτηρίου! Την σωματική επαφή των παιδιών μεταξύ τους πόσο εύκολα θα την αποθαρρύνουμε; Θα ζητήσουμε στα μικρά μας αιλουροειδή να μας απλώσουν τα νύχια τους για κόψιμο και λιμάρισμα; Ούτε κατά διάνοια, θα μας ξεσκίσουν με τα δόντια τους. Η αγέλη μας βασίζεται στην τρυφερότητα! Δεν γίνεται να ευνουχίσουμε ό,τι πιο ανθρώπινο μας απέμεινε! 

Το κερασάκι στην τούρτα που μας σερβίρουν, είναι αυτό που ξεσηκώνει θύελλα στο ταξίδι μας. Απευθείας μετάδοση του μαθήματος με σύστημα εντός αιθούσης! Το άλλοθι τόσο σαθρό, που καθιστά την αναγκαιότητα αυτή ανάξια λόγου. Κι αναρωτιέμαι πού πήγαν τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα όλων μας; Η αρχή που τα προστατεύει; Τι πολίτευμα έχουμε; Ας μου θυμίσει κάποιος γιατί π.κ. είχαμε μια Δημοκρατία κατά τους τύπους. Τώρα μ.κ. δώσαμε γη και ύδωρ στους λίγους και δεν το κατάλαβα; Όσα θριαμβευτικά διακηρύσσαμε στις εθνικές μας επετείους, έρχονται τώρα να αναβιώσουν με έναν πρωτόγνωρο τρόπο, οπότε κι εγώ από την πλευρά μου φωνάζω ένα: «Μολών λαβέ» προς πάσα κατεύθυνση…Γιατί να ξέρετε πως αυτό που συμβαίνει τώρα περιγράφεται μόνον έτσι: αιφνίδιες τρικυμίες, στις οποίες ο καπετάνιος φεύγει πρώτος με σωστική λέμβο κι αφήνει οδηγίες στα ποντίκια πώς να πάρουν το τιμόνι.Όμως εμείς αρνούμαστε να βγούμε από το αμπάρι, τόσα χρόνια ήμαστε ανίκανοι για τις προσδοκίες σας, τώρα στα δύσκολα μας βάζετε στην πρώτη γραμμή δείχνοντάς μας εμπιστοσύνη;Ξέρετε καλά πως ο φόβος φυλάει τα έρμα μα ήρθε η ώρα να μάθετε και τούτο: η υπερέκκριση αδρεναλίνης ωθεί και στην επίθεση. Η καταστρατήγηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων κρίνεται δικαιολογημένα ως καταχρηστική με γνώμονα το κοινό καλό. Από ένα σημείο και μετά όμως εγείρεται θέμα συνταγματικότητας και τα έρμα που τα φύλαξε ο φόβος θα τα βρείτε μπροστά σας, εξαγριωμένα θηρία, εναντίον σας…Ας ξεσκεπαστεί η κοινωνία της υποκρισίας και ας προτάξει καθείς το ανάστημά του με θάρρος. Στη φουρτούνα οι ιθύνοντες να κάνουν διπλοβάρδιες στο τιμόνι και καθένας από το μετερίζι του ας τραβήξει το κουπί του. Όσο μένουμε ασφαλείς και ενωμένοι, ο βυθός δεν θα χαρεί έναν δεύτερο Τιτανικό… 

Τσαμάκη Βασιλική 

Π.Ε. 80(Οικιακή Οικονομία) 

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ https://www.alfavita.gr/