ΚΟΡΡΕΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ - ΠΕΡΓΑΜΗΝΕΣ

Ο Μ. Κορρές κατά την ώρα της δημιουργίας 

     Ο Μανόλης Κορρές κατάγεται από την Κωμιακή της Νάξου. Είναι Φιλόλογος. Εδώ και 30 περίπου χρόνια ασχολείται με μία σπάνια,ενδιαφέρουσα και πολύ εντυπωσιακή Τέχνη:Δημιουργεί ΠΕΡΓΑΜΗΝΕΣ - και χρησιμοποιώ αυτό το ρήμα γιατί ο ίδιος ασχολείται με όλα τα στάδια της δημιουργίας  (Φυτική κατεργασία  δερμάτων εριφίων, χειρόγραφη καλλιγράφηση κειμένων, φιλοτέχνηση διακόσμου.) Είναι μία χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία που απαιτεί υπομονή,επιμονή,λεπτούς χειρισμούς,άρτια γνώση του θέματος,και κυρίως καλλιτεχνικές ικανότητες.Το αποτέλεσμα όμως είναι εντυπωσιακό και δικαιώνει τον δημιουργό!!!

Στο παρακάτω κείμενο ο ίδιος ο Μ. Κορρές μαζί με τα αυτοβιογραφικά του στοιχεία , μας  δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την Περγαμηνή και  περιγράφει αναλυτικά όλη τη διαδικασία που ακολουθεί μέχρι να φτάσει στην τελική μορφή της .

Τον ευχαριστούμε πολύ γι αυτό.

ΠΕΡΓΑΜΗΝΕΣ

(Δια χειρός Εμμανουήλ Κορρέ του Ναξίου)

 Φυτική κατεργασία δερμάτων εριφίων, χειρόγραφη καλλιγράφηση κειμένων, φιλοτέχνηση διακόσμου.

Φιλόλογος, από την Κωμιακή της Νάξου. Δίδαξα 33 χρόνια σε σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στη Σαντορίνη, Σύρο και Νάξο. Με τη ζωγραφική και τη μικρογραφία ασχολούμαι πάνω από 30 χρόνια. Πειραματίστηκα (καρτερικά), δοκιμάζοντας υλικά και τεχνοτροπίες: ζωγραφική σε πανί, μουσαμά, χαρτί, ξύλο, με λάδι, (αυγο)τέμπερα, μελάνια. Αυτή η συνειδητή περιπλάνηση στο χώρο της δημιουργίας και ένας γενικότερος προβληματισμός μου για το δέσιμο της νέας δημιουργίας με την παράδοση με οδήγησαν στη χρησιμοποίηση υλικών και τεχνικής, που έρχονται από το βάθος του χρόνου και έχουν σημαντική εισφορά στον πολιτισμό. 

Η Αξιοποίηση ενός αποκόμματος
 μπορεί να συντελέσει
 στην ... αρτιμέλειά του!

Η περγαμηνή υπήρξε ένα πρώτης τάξεως μέσο για την καλλιτεχνική περιπλάνησή μου. Πάνω στην περγαμηνή ισορροπούν και συμφιλιώνονται δύο μεγάλες αγάπες για μένα. Η “ζωγραφική – διακόσμηση” με τη χειρόγραφη καλλιγράφηση των κειμένων, τη γραφή. Η γραφή αυτή καθεαυτή, θεωρώ ότι έχει μιαν τεράστια σημασία και αξία. Έχει την πιο αποφασιστική ίσως συμβολή στην εξέλιξη των ανθρωπίνων πραγμάτων και οδήγησε τον άνθρωπο στην απερίγραπτη σοφία να αποταμιεύει τη γνώση και να τη μεταδίδει "ες αεί" στις επερχόμενες γενεές. Η γραφή όχι μόνον συνδέεται αλλά και ταυτίζεται με το Λόγο, το μεγάλο προνόμιο του ανθρώπου. Αν πάλι συνεκτιμήσουμε και το γεγονός ότι στη βαθιά αρχαιότητα η λέξη ‘γράφω’ σημαίνει ζωγραφίζω, κατανοούμε πόσο πολυσύνθετη διαδικασία είναι αυτή της γραφής, όπου δεν "ζωγραφίζουμε" μόνον ήχους, την ηχηρή δηλαδή λαλιά μας, αλλά ζωγραφίζουμε τα αόρατα και άυλα προϊόντα της διανόησής μας και με αυτά συνεννοούμαστε, επικοινωνούμε. 

Οπισθόφυλλο

Ως προς την περγαμηνή, ως υλικό γραφής, ζωγραφικής-διακόσμησης, ας προστεθούν δύο-τρία στοιχεία. Ανήκει στα πανάρχαια υλικά και πάντοτε θεωρούνταν το πιο φίνο και συγχρόνως ένα από τα πιο ανθεκτικά υλικά. Ενώ όμως η ίδια βοήθησε να σωθεί και να φθάσει ως εμάς απέραντη γνώση, η γνώση μας γι’ αυτήν, για τις διαδικασίες, τις λεπτομέρειες της κατεργασίας της, από τις βιβλιογραφικές πληροφορίες είναι πενιχρές. Έτσι απόμενε σε μένα η κατάκτηση της διαδικασίας για τη δημιουργία των περγαμηνών βήμα-βήμα, μέσα από την επίπονη αλλά ασφαλή και συγχρόνως εντυπωσιακή πορεία των δοκιμών και των πειραματισμών. 

Οι περγαμηνές προέρχονται από αυστηρά επιλεγμένα δέρματα μικρών εριφίων της περιόδου Νοεμβρίου-Απριλίου κάθε χρόνο. Η επιλογή αναφέρεται στο μέγεθος του δέρματος, το χρώμα, την υγιεινή κατάσταση, την ατραυμάτιστη επιφάνεια, την αντοχή, το λίπος, την ορθή εκδορά, τη ράτσα του εριφίου. Η κατεργασία, ως προς όλα ανεξαιρέτως τα στάδια γίνεται από την αρχή ως το τέλος με το χέρι (αφαίρεση του τριχώματος και του λίπους, πλυσίματα με γλυκό και θαλασσινό νερό, καρφώματα και τεντώματα σε ξύλο, εμβάπτιση σε εκχυλίσματα βοτάνων, πασπάλισμα με κιμωλία, καθάρισμα και λείανση με ελαφρόπετρα, ξακρίσματα κτλ.) Αυτές είναι οι χειροποίητες περγαμηνές με την εχέσαρκη και την εχέτριχη πλευρά του δέρματος επιμελώς φροντισμένες και φίνες. Η κατεργασία είναι φυτική (χωρίς τη χρήση χημικών υλικών), επιτυγχάνεται δηλαδή με τη χρησιμοποίηση αποκλειστικά φυτικών ουσιών (από ρίζες, φλοιούς και φύλλα δέντρων ή θάμνων, βότανα, καρπούς κλπ), που παρέχει άφθονα η χλωρίδα της Νάξου. Η φυτική κατεργασία των δερμάτων εριφίων εξασφαλίζει στις περγαμηνές τα ασύγκριτα πλεονεκτήματα έναντι των περγαμηνών της χημικής κατεργασίας: τη μακροβιότητα του υλικού, τη μοναδικότητά του (ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της δομής του δέρματος, πόροι, υφή και στιλπνότητα σκιές και ελαφρές αποχρώσεις), την άνετη και αποκλειστική – έναντι των χημικών - δυνατότητα επικόλλησης φύλλων χρυσού πάνω στην περγαμηνή (σε υπέρτιτλα, διακόσμους, λαμπρά ενδύματα κ.ά.). 

Έργο σε χειροποίητη περγαμηνή,
 βαμμένη με ριζάρι.

Φυτικές επίσης ουσίες χρησιμοποιούνται για την ανεξίτηλη βαφή των δερμάτων. Το ριζάρι, με το οποίο στην ορεινή Νάξο και σε άλλα μέρη της Ελλάδας βάφουν τα αυγά της Λαμπρής (για τις αποχρώσεις του κόκκινου), τα ξερά φύλλα της καρυδιάς (για τις αποχρώσεις του καφέ) και οι πευκοβελόνες, αλλά κατεξοχήν ο ζαφοράς για το λαμπερό κίτρινο, είναι μερικές από τις ενδιαφέρουσες περιπτώσεις.Η  επεξεργασία για κάθε περγαμηνή διαρκεί 3-4 μήνες, και καλό είναι να χρησιμοποιείται για γραφή - διακόσμηση μετά από την παρέλευση τουλάχιστον ενός έτους!

Η χειρόγραφη καλλιγράφηση των κειμένων και η φιλοτέχνηση των περγαμηνών γίνεται με τις παραδοσιακές μεταλλικές πένες κονδυλοφόρου. Ορισμένες γραμμές ή κάποιες περγαμηνές απαιτούν τη χρήση πένας από διαμορφωμένα φτερά πουλιών. Τα διακοσμητικά στοιχεία, ολοσέλιδοι διάκοσμοι, μικρογραφίες προσιδιάζουν στο καλλιγραφούμενο κείμενο. Τα κείμενα είναι εκκλησιαστικά, πολιτικά, λογοτεχνικά, αλλά και χάρτες – πορτολάνοι, ενθυμήματα, γενεαλογικά δένδρα και καθετί που γράφεται ή φιλοτεχνείται σε μια επιφάνεια γραφής. Οι μορφές της γραφής καλύπτουν ολόκληρη την ιστορική διαδρομή της Ελληνικής γλώσσας, αποτυπώνοντας και συνδυάζοντας το περιεχόμενου του λόγου με την εικαστική του διάσταση. 

ΕΡΓΑ – ΕΚΘΕΣΕΙΣ 

ΕΚΘΕΣΗ - ΑΘΗΝΑ Διακοσμημένα περγαμηνά χειρόγραφα.

* Δύο ατομικές εκθέσεις έργων σε περγαμηνή και χειροποίητα χαρτιά. Η μία με πορτολάνους, ανεμολόγια, διακοσμημένα χειρόγραφα και χειρόγραφα βιβλία στο Κάστρο της Νάξου και η άλλη με θέμα «Διακοσμημένα χειρόγραφα σε περγαμηνή Διά χειρός Εμμανουήλ Κορρέ του Ναξίου από τον Όμηρο ως τον Ελύτη» στην Αθήνα. 

*Πολλές συμμετοχές με έργα σε περγαμηνή και χειρόγραφα βιβλία σε ομαδικές εκθέσεις. Έκδοση χειρόγραφου βιβλίου (ιδιόχειρη γραφή και φιλοτέχνηση από Εμμανουήλ Κορρέ), Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Όνειρο στο κύμα, από τις Εκδόσεις του ‘Φοίνικα’, σε επτακόσια αντίτυπα. 

*Έκδοση δεκατριών δερματόδετων μοναδικών χειρογράφων βιβλίων, (ιδιόχειρη γραφή και φιλιτέχνηση από Εμμανουήλ Κορρέ) , Συμεών Ευχή μυστική. 

*Πολλές εκδόσεις χειρόγραφων βιβλίων, αντίτυπο1/1. 

*Έργα σε περγαμηνή έχουν προσφερθεί ως «φίλια» δώρα από διάφορους φορείς και οργανισμούς (π.χ. Περγαμηνός κώδικας προσφορά από την Εκκλησία του Τρέντο της Βόρειας Ιταλίας ως δώρο προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη, βιβλιοδετημένες περγαμηνές με τον Όρκο της Αδελφοποίησης Δήμων κ.α.), ενώ πολλά έργα επί περγαμηνής βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και την Ιταλία.  Εμμανουήλ Κορρές 

ΕΚΘΕΣΗ - ΑΘΗΝΑ Διακοσμημένα περγαμηνά χειρόγραφα.

Είσοδος Βιβλιοθήκης, αλλά και περίπατος στη φύση, τη μάνα μας!

Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος

Προγνωστικός Κύκλος. 

Επινοήσεις!

ΚΕΙΜΕΝΑ 

 I) ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 

. Απόσπασμα από το έργο "Ύμνος της αγάπης"

Διακοσμημένα περγαμηνά χειρόγραφα.

.. μεταμεληθείς επέστρεψε τα τριάκοντα αργύρια τοις αρχιερεύσι!!!

Άσμα ασμάτων
...και μώμος ουκ έστιν εν σοι
...καί γε ωραίος και εκλεκτός

 ...και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής!!!

II) ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ KEIMENA

Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω!!! ...Κύρια Πρόταση Επιθυμίας!!! .... Κατά το Συντακτικό, φυσικά! Αγεωμέτρητος: Ιδιαίτερου ..."εννοιολογικού" βάθους!!! Το πλάτος της έννοιας αυτής είναι καλό να είναι μικρό!!!
 (Ο γεωμετρικός διάκοσμος "κτίστηκε" με κάνναβο)

III) ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Περγαμηνή βιβλιοδεσία - Οίκοθεν: Για όσους τυχαίνει να μην ξέρουν αρχαία Ελληνικά, αλλά τυχαίνει να ξέρουν από χιούμορ, η 'ερμηνεία' του "οίκοθεν" μπορεί να είναι "με μεράκι" ή "ερασιτεχνικά"!

Έβραζε το κύμα του γαρμπή
είμαστε σκυφτοί κι οι δυο στο χάρτη
γύρισες και μου `πες πως το Μάρτη
σ’ άλλους παραλλήλους θα `χεις μπει....
Νίκος Καββαδίας, Σταυρός του Νότου
Έργο σε περγαμηνή.

Μικρές θεές, προαιώνια νέες - Φρύγισσες ή Λυδές
με στεφάνι ασημί και πρασινωπά πτερύγια
γύρω μου άδοντας θα συναχτούν...
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

ΧΑΡΤΕΣ - ΠΟΡΤΟΛΑΝΟΙ 

Πορτολάνος σε συ(νε)ρραμμένες περγαμηνές, 1998

Αιγαίο ... η προαιώνια γέφυρα με την Ανατολή...

ΑΝΕΜΟΛΟΓΙΑ

Ανεμολόγιο 32 κατευθύνσεων. Άνεμοι Κλειδοκράτορες. 
Γεωμετρικός διάκοσμος. Έργο σε περγαμηνή - δέρμα εριφίου.

ΣΚΙΤΣΑ 
Τα 2 πρώτα σκίτσα είναι από περιηγητές του 17ου αιώνα με την προσθήκη των σχετικών κειμένων .

ΤΑΒΛΙ 
Σχεδιασμένα και και τα κατασκευασμένα από την αρχή. Είναι δεμένα με περγαμηνή και διακοσμημένα.

Χειροποίητο τάβλι, ντυμένο με διακοσμημένη περγαμηνή

Χειροποίητο τάβλι, ντυμένο με διακοσμημένη περγαμηνή.

Χειροποίητο τάβλι, ντυμένο με διακοσμημένη περγαμηνή.