της Μαίρης Μιχελή
Photo source: www.bigstockphoto.com
Δεν θα σας κρατήσω σε αγωνία... Ναι, το στρες παχαίνει! Και ο ένοχος που ψάχνετε, είναι οι ορμόνες του στρες. Αυτοί, οι κατά τα άλλα απαραίτητοι ρυθμιστές του οργανισμού, επηρεάζουν τόσο τις αποθήκες λίπους σας, όσο και το φαγητό που καταναλώνετε, κι έτσι καταλήγετε ευκολότερα με επιπλέον βάρος, πριν προλάβετε να το συνειδητοποιήσετε. Κι αν τυχόν απογοητευτήκατε στην ιδέα ότι πάτε να τα βάλετε με τις ορμόνες σας, σας έχω καλά νέα: υπάρχουν ελπίδες!
Η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη είναι οι κύριες ορμόνες του στρες, και ρυθμίζουν το πώς αντιδρά το σώμα μας όταν βρεθούμε σε μια στρεσογόνο κατάσταση. Όμως, η επικοινωνία τους με τον εγκέφαλο γίνεται μέσω μιας νευρικής οδού, η οποία, παράλληλα, ρύθμίζει την πείνα, την όρεξη και τον κορεσμό. Κάπως ξεκινά η... «σκανδαλώδης» σχέση του στρες, της τροφής και του βάρους μας.
Αυτό που σίγουρα σας ενδιαφέρει να ξέρετε γι’ αυτή τη σχέση είναι, ότι όταν ο οργανισμός μας υποβάλλεται σε οξύ στρες η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη αυξάνονται και επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα γρήγορα και το σύστημα πείνας / όρεξης αναστέλλεται για λίγο, με αποτέλεσμα να «κόβεται» η όρεξη. Όταν, αντιθέτως, το στρες είναι ηπιότερο αλλά διατηρείται για μεγάλο διάστημα (χρόνιο στρες), το σώμα μας μένει εκτεθειμένο σε αυτούς τους παράγοντες για μεγάλο διάστημα, με πολλές ανεπιθύμητες αντιδράσεις:
✦Αυξάνεται η έκκριση γκρελίνης (γνωστή και ως ορμόνη της πείνας) στο στομάχι, που μας παρακινεί να καταναλώσουμε μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού.
✦Το συκώτι μας εκκρίνει μεγαλύτερη ποσότητα γλυκόζης, προκειμένου να έχει καύσιμο ο εγκέφαλος και οι μύες μας για να αντιμετωπίσουμε τη στρεσογόνο κατάσταση.
✦Προκαλείται μεγαλύτερη έκκριση ινσουλίνης (σε απόκριση στη γλυκόζη), που ευνοεί την αύξηση των αποθηκών λίπους στο σώμα μας.
Έτσι, όχι μόνο καταλήγουμε να τρώμε περισσότερο απ’ το συνηθισμένο, αλλά οι συνθήκες «διευκολύνουν» το σώμα μας να αποθηκεύσει την παραπανίσια ενέργεια στις αποθήκες λίπους μας.
Η τροφή που επιλέγουμε να καταναλώσουμε, αποκτά έναν λειτουργικό ρόλο στη διαχείριση του στρες, αφού μπορεί να «μιμηθεί» τη δράση αγχολυτικών φαρμάκων δρώντας ως πρόσκαιρο «αγχολυτικό». Λόγω της ανακουφιστικής επίδρασης, η γευστική εμπειρία και η ευχαρίστηση που μας προσφέρει μια απολαυστική τροφή, είναι συχνά, πολύ ισχυρά κίνητρα, ικανά να μας οδηγούν στην παράκαμψη των εσωτερικών σήματων πείνας /κορεσμού και στην άρση των φραγμών που μας κρατούν από το να υπερκαταναλώνουμε φαγητό. Η πιθανότητα, δε, να κάνουμε κάποια υπερφαγία είναι μεγαλύτερη όταν έχουμε τη συνήθεια να κρατάμε μια πιο περιοριστική στάση απέναντι στο απολαυστικό φαγητό.
Στο ίδιο κλίμα, ερευνητές έχουν προτείνει, ότι ίσως καταναλώνουμε την απολαυστική τροφή προκειμένου να διεγείρουμε ένα «κοιμισμένο» -από έλλειψη ντοπαμίνης- ηδονικό σύστημα επιβράβευσης του εγκεφάλου. Η ντοπαμίνη, για όσους μπορεί να μην το ξέρετε, είναι μια από τις πιο γνωστές ουσίες που βοηθούν στη ρύθμιση της διάθεσής μας. Δηλαδή, ο οργανισμός μας ίσως χρειάζεται μεγαλύτερη δόση ενός ερεθίσματος (στην προκειμένη περίπτωση της απολαυστικής τροφής) προκειμένου να αναπληρώσει την ευχαρίστηση που του λείπει, λόγω στρες. Μην ξεχνάτε, όμως, ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να διεγείρουν την αίσθηση της απόλαυσης!
Τα καλά νέα είναι, ότι αν μπείτε στη διαδικασία να εκπαιδεύσετε τον εαυτό σας ώστε να ξεχωρίζετε το αίσθημα της πείνας από άλλες εσωτερικές καταστάσεις που σας προκαλούν δυσφορία και συντονιστείτε καλύτερα με την όρεξή σας, θα μπορείτε να χειριστείτε καλύτερα τη σχέση σας με την τροφή όταν είστε στρεσαρισμένοι. Τολμήστε, λοιπόν, να εντοπίσετε ποιες άλλες ασχολίες -πλην του φαγητού- απολαμβάνετε και ανακαλύψτε πως τρώτε όταν είστε πιεσμένοι, με την υποστήριξη ενός ειδικού και πιστεύω ότι δεν θα βγείτε χαμένοι.
ΜΑΙΡΗ ΜΙΧΕΛΗ Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc
Η Μαίρη Μιχελή είναι διαιτολόγος - διατροφολόγος, απόφοιτος του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, με μεταπτυχιακή ειδίκευση (MSc) στη Δημόσια Υγεία, ακολουθώντας την κατεύθυνση των Χρόνιων Νοσημάτων και Συμπεριφορών Υγείας. Επιπλέον, έχει καταρτιστεί στην κλινική διαιτολογία, σε δημόσια νοσοκομεία του νομού Αττικής (Γενικό Κρατικό Γ. Γεννηματάς, Σωτηρία, ΚΑΤ, Παίδων «Αγία Σοφία», Τζάνειο).
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ https://www.mednutrition.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου