ΑΝΩ ΣΥΡΟΣ-ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΔΟΥΝΑ

Οι αρχόντισσες συστήνονται!

Ο μεσαιωνικός οικισμός της Άνω Σύρου(ή Απάνω Χώρα)προϋπήρχε της Ερμούπολης και ως γηραιότερος προηγείται.Συγκεκριμένα,δημιουργήθηκε επί Φραγκοκρατίας (1207-1537),όταν η Σύρος υποτάχθηκε μαζί με άλλα κυκλαδονήσια στο ενετικό Δουκάτο της Νάξου,οπότε και οι περισσότεροι Συριανοί αποδέχτηκαν το καθολικό δόγμα,αν και διατήρησαν την ελληνική γλώσσα...

***Η Σύρος είναι αρκετά διαφορετική από τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια έχοντας τον"αέρα"της πρωτεύουσάς τους και της αρχοντιάς αλλοτινών καιρών.Παραδόξως(αν και έχω επσκεφτεί 4 φορές το νησί)δεν είχα περπατήσει στα σοκάκια της Άνω Σύρου...Αυτός ήταν και ο σκοπός του συγκεκριμένου ταξιδιού,μαζί με ό,τι άλλο πρόλαβα να "απαθανατίσω",διότι Ζορμπάς και Ξενοφών με έκαναν να επιστρέψω άρον-άρον...

Info:kathimerinigr. syrosislandgr. Βικιπαίδεια.

Η Άνω Σύρος ιδρύθηκε το 1200 από τους Ενετούς και συνέχισε να κατοικείται καθ’ όλη την πορεία της ιστορίας της, διατηρώντας την καθολική της ταυτότητα και το μεσαιωνικό της χαρακτήρα. Τα αμέτρητα σκαλοπάτια, που διαπερνούν τα λευκά σπιτάκια και τις καμάρες στην άκρη του λόφου, οδηγούν στην κορυφή του οικισμού, όπου βρίσκεται η Μητρόπολη των Καθολικών Σαν Τζώρτζης.Η πόλη δημιουργήθηκε σταδιακά, αμφιθεατρικά επάνω στα βράχια σαν ένα φυσικό φρούριο για τους κατοίκους, ενώ οι εξωτερικοί τοίχοι των σπιτιών αποτελούσαν φυσικό οχυρό προστατεύοντας τους ντόπιους από τις επιδρομές. Τα στενά πλακόστρωτα δρομάκια έδιναν τη δυνατότητα στους κατοίκους να κρύβονται από τις διάφορες επιθέσεις των πειρατών, ενώ οι ξύλινες πόρτες στα σημεία Πορτάρα, Επάνω και Κάτω Τέρμα, Σκαλάκια και ΣαΜπαστιάς σφράγιζαν εξολοκλήρου οποιαδήποτε είσοδο στην πόλη...

Πατρίδα του φιλόσοφου Φερεκύδη, η Άνω Σύρος ήταν και παραμένει μια πόλη με ξεχωριστή φυσιογνωμία και ιδιαίτερο χαρακτήρα, μια πόλη που μέσα από τα μνημεία της και τα ιστορικά κτίρια καλεί τους επισκέπτες να κάνουν μια αναδρομή στον χρόνο μέσα από το Ιστορικό Αρχείο της πόλης, την Έκθεση Παραδοσιακών Επαγγελμάτων και άλλων σημείων ενδιαφέροντος, όπως η προτομή του Συριανού Εθνομάρτυρα Δον Ιωάννη Δαλέζιου και η πηγή του Αγίου Αθανασίου. Μια πόλη με καθολική ταυτότητα που ξεδιπλώνεται μέσα από τις μονές Ιησουιτών και Καπουκίνων, την εκκλησία της Παναγίας του Καρμήλου και άλλων καθολικών ναών.Έως το 2010 η Άνω Σύρος ήταν η πρωτεύουσα του Δήμου ενώ σήμερα αποτελεί την ιστορική του έδρα προσφέροντας πληθώρα από εστιατόρια, γραφικές ταβέρνες, πολιτιστικά σημεία ενδιαφέροντος και αξιοθέατα συμπεριλαμβανομένων των πυλών του παλιού κάστρου που οδηγούν στην παλιά πόλη, την προτομή του μεγάλου ρεμπέτη Μάρκου Βαμβακάρη και το Δημαρχείο. Η Άνω Σύρος απέχει μόλις 3,5 χλμ. από το λιμάνι της Ερμούπολης και αξίζει κανείς να διανύσει αυτή την απόσταση με τα πόδια..

Λίγο πριν την επάνω είσοδο,μας καλωσορίζει ο παραδοσιακός ανεμόμυλος που χρησιμοποιείται ως κατοικία.

Η πρόσβαση γίνεται από τις τέσσερις εισόδους της (Πορτάρα, Σα Μπαστιάς,Πάνω τέρμα και Σκαλάκια).

Ένας παραδοσιακός οικισμός με στενά πλακόστρωτα δρομάκια και μικρά κάτασπρα σπίτια με μπλε παράθυρα.Φημολογείται ότι έχει περί τα 10.000 σκαλοπάτια...

Εδώ ξεκινάμε από την είσοδο στο Πάνω Τέρμα.

Η Άνω Σύρος,γενέτειρα του μουσικοσυνθέτη Μάρκου Βαμβακάρη,αποτελεί στολίδι κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής.

Η Άνω Σύρος ιδρύθηκε κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας στην Ελλάδα. Το 1207 όταν οι Σταυροφόροι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, ο Μάρκος Σανούδος καταλαμβάνει τα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων, μαζί και την Σύρο και ιδρύει το Δουκάτο της Νάξου. Έτσι το νησί αρχίζει και αποκτά όλο και περισσότερους κατοίκους και δημιουργείται ο πρώτος οργανωμένος οικισμός. Η περιοχή της Άνω Σύρου ήταν η καλύτερη επιλογή, λόγω θέσης. Οικισμός-οχυρό, με πολλά σημεία διαφυγής και πρόσβαση στη θάλασσα.

Μετά την πτώση του Βυζαντίου η Σύρος υπάγεται στην Ενετική κυριαρχία. Οι πειρατικές επιδρομές ήταν συχνότατες αλλά οι κάτοικοι με την πόλη-κάστρο, μπορούσαν εύκολα να τους αντισταθούν. Βασικός παράγοντας ήταν ότι είχαν και την προστασία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας...

 Παρόμοιες πόρτες με θέα στο Αιγαίο θα συναντήσουμε κυρίως στη Σαντορίνη...Κι όμως υπάρχουν και στη Σύρο!

Μνημείο αφιερωμένο στην Απανωσυριανή μάνα.

------------------------

Το 1538 περίπου το νησί καταλαμβάνεται από τους Τούρκους. Το 1635 περίπου η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στέλνει Καπουτσίνους και Ιησουίτες μοναχούς, οι οποίοι βοηθούν τους κατοίκους να έρθουν σε επικοινωνία με όλη την Ευρώπη. Έτσι, η Άνω Σύρος παίρνει την τελική της μορφή, αυτήν που έχει μέχρι και σήμερα...

Κοιτάζοντας ψηλά...

"Επήγες σ’ άλλη γειτονιά

και εγώ τρελός γυρίζω

με παίρνει το παράπονο

κι ανώφελα δακρύζω...

Ξενοίκιασε το σπίτι σου

και έλα στη γειτονιά σου

όπως και πριν να σε θωρώ

απ'τα παράθυρά σου..."

Τα μπλε παράθυρα-Μ.Βαμβακάρης

 Η ιστορική ταβέρνα"ΛΙΛΗΣ"όπου συνήθιζε να εμφανίζεται και ο Βαμβακάρης.Ο Λεονάρδος Ρούσσος(Λιλής),έφτιαξε το θρυλικό Κατώγι του στις αρχές του '50...

Η Καμάρα ή Κάτω Τέρμα αποτελεί την κάτω είσοδο της Άνω Σύρου.

 Οδηγός περιήγησης στην είσοδο της Καμάρας.

Το παλιό λιμεναρχείο στην περιοχή Κύματα με zoom από την Άνω Σύρα.

Πανόραμα Ερμούπολης με zoom από την Άνω Σύρα.Στα δεξιά διακρίνεται το Νεώριο(ναυπηγείο).

Το ναυπηγείο δημιουργήθηκε στη θέση του παλαιού λοιμοκαθαρτηρίου, που κατεδαφίστηκε στα 1857-58. Χτίστηκε το 1860, με σχέδια που έγιναν στην Ευρώπη και με την επίβλεψη του Ρ. Sampo. Ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 1861 από την πρώτη Ατμοπλοϊκή Εταιρεία που διηύθυνε επί χρόνια ο Ηλίας Κεχαγιάς.

Η πρώτη ξύλινη αναβάθρα για την ανέλκυση των πλοίων κατασκευάστηκε το 1857 από τον Χιώτη ναυπηγό Νικόλαο Παγίδα. Αρχικά, το εργοστάσιο κατασκεύαζε μικρές ατμομηχανές, αντλίες, λέβητες, πιεστήρια, ακόμα και μικρά ραβδωτά κανόνια κατά την Κρητική Επανάσταση του 1866-1869. Ακόμη, περιελάμβανε τμήματα μηχανουργείου, λεβητοποιείου και χυτηρίου.

Τη δεύτερη αναβάθρα κατασκεύασε η γαλλική Compagnie des Forges et Chantiers στα 1883-1885. Το κτίριο της παλαιάς εισόδου χτίστηκε το 1885, όταν έγινε η πρώτη επέκταση της μονάδας. Απλό, με συμμετρική διάταξη και μεγάλο διαμπερές άνοιγμα-πύλη στο ισόγειο, αποκτά μνημειακότητα με το υπερυψωμένο κεντρικό τμήμα, με αετωματική απόληξη.

Το πρώτο μεταλλικό εμπορικό πλοιο στην Ελλάδα ναυπηγήθηκε στο Νεώριο το 1892 και το δεύτερο στα 1903-1904, με σχέδια του Ερμουπολίτη ναυπηγού Αλέξανδρου Κρυστάλλη...

Από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες που γέννησε η Σύρος,από τους ανθρώπους που άσκησαν τη μεγαλύτερη επιρροή στο χώρο τους αλλά και στις καρδιές μας, είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ο Μάρκος Βαμβακάρης. Ο «πατριάρχης» της ελληνικής λαϊκής μουσικής, γέννημα-θρέμμα Ανωσυριανός,(1905-1972)έχτισε πάνω στις χορδές του μπουζουκιού του εκατοντάδες μελωδίες και με τα στιχάκια του διηγήθηκε ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας...

Η Φραγκοσυριανή(εδώ η ομώνυμη ταβέρνα και πλατεία) είναι ένα τραγούδι του Μάρκου Βαμβακάρη που γράφτηκε και φωνογραφήθηκε από τον ίδιο, το 1935.Πρόκειται για ένα από τα σπουδαιότερα και γνωστότερα τραγούδια του συνθέτη.Το τραγούδι έχει ηχογραφηθεί και επανεκτελεστεί από πολλούς γνωστούς Έλληνες καλλιτέχνες.Η πιο γνωστή, πιθανώς, διασκευή θεωρείται αυτή του Γρηγόρη Μπιθικώτση, το 1960,η οποία το έκανε και περισσότερο γνωστό.

 Στους δρόμους της Ερμούπολης.

 Η Ερμούπολη άρχισε να κατοικείται από τους πρόσφυγες που ήρθαν σταδιακά στο νησί από τη Μικρά Ασία, τη Χίο, την Κάσο, τα Ψαρά και την Κρήτη από το 1822. Οι πρώτοι πρόσφυγες ήταν θύματα των σφαγών που είχε εξαπολύσει ο τουρκικός στόλος σε αυτές τις περιοχές το 1822 και το 1824.Αρχικά περί τους 30.000 πρόσφυγες είχαν εγκατασταθεί στην Τήνο, λόγω όμως της πανούκλας που είχε ενσκήψει μεταφέρθηκαν στην Σύρο σε καλύβες ή στην Άνω Σύρο. Τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης για μετεγκατάστασή τους σε άλλα μέρη δεν πραγματοποιήθηκαν και τελικά παρέμειναν στη Σύρο.Η ύπαρξη καθολικών στη Σύρο είχε θέσει το νησί υπό την προστασία των δυτικών μεγάλων δυνάμεων της εποχής. Έτσι οι πρόσφυγες αναζήτησαν στο νησί της Σύρου κυρίως ασφάλεια. Από τις ποικίλες ομάδες των προσφύγων αυτών, εξάλλου, έχουν πάρει το όνομά τους κάποιες συνοικίες της Ερμούπολης, όπως το "Βροντάδο", τα "Αναβατούσικα", τα "Ψαριανά", τα "Κασιώτικα" κ.α.

Το 1823 οι πρόσφυγες έκτισαν τον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος που σήμερα αποτελεί την Μητρόπολη των Ορθοδόξων κατοίκων της Σύρου. Η ονομασία της πόλης αποφασίστηκε με πρωτότυπο τρόπο, σε συμβούλιο που έγινε το 1826 από τους πρώτους οικιστές της πόλης έξω από τον ναό και ονομάστηκε Ερμούπολη προς τιμήν του αρχαίου θεού του εμπορίου Ερμή. Η πρόταση του ονόματος κατατέθηκε από τον πρόσφυγα χιώτη Λουκά Ράλλη. Το 1828, μετά από απογραφή, ο πληθυσμός της πόλης αριθμούσε 13.805 κατοίκους.Το 1833, 11 χρόνια από τη στιγμή που έφτασαν οι πρώτοι πρόσφυγες στο νησί έκτισαν το πρώτο δημόσιο Γυμνάσιο της ελεύθερης Ελλάδας με γυμνασιάρχη το Νεόφυτο Βάμβα. Από το γυμνάσιο της Σύρου αποφοίτησε αρκετά χρόνια μετά ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Την ίδια εποχή ιδρύθηκε το πρώτο εργοστάσιο βυρσοδεψίας στην Σύρο και χτίστηκε το λιμάνι της πόλης. Τα πρώτα χρόνια του ελληνικού κράτους τα περισσότερα από τα ξένα πλοία έπιαναν μόνο Σύρο απ' όπου γινόταν το διαμετακομιστικό εμπόριο με την υπόλοιπη Ελλάδα, τη Ρωσία και την Ανατολή...

Μια βόλτα στα Κύματα...

Στον κόλπο της Ερμούπολης στη Σύρο, απέναντι από την παραλία Αστέρια, βρίσκεται η παραλία Κύματα. Μαζί με το Τάληρο αποτελούν τις τρεις κύριες παραλίες της συριανής πρωτεύουσας.

Τα Κύματα, που βρίσκονται στην περιοχή Παλιό Λιμάνι της πρωτεύουσας της Σύρου και μπροστά στην πλατεία Κανάρη όπου και το κτίριο του παλαιού λιμεναρχείου, είναι μια μικρή παραλία, ιδανική για όποιον αναζητά μια εύκολη και γρήγορη λύση για μια βουτιά μετά από έναν περίπατο στα αξιοθέατα της Ερμούπολης και πριν την επίσκεψη σε μια από τις ταβέρνες για να απολαύσει τα τοπικά εδέσματα.

Τα Κύματα δεν έχουν άμμο αλλά βότσαλα και δεν είναι οργανωμένα με ομπρέλες και ξαπλώστρες. Τα βράχια που οριοθετούν το μήκος της παραλίας προσφέρουν σε διάφορες ώρες της ημέρας σκιά για τους λουόμενους που θέλουν να παρατείνουν την παραμονή τους σε μικρά αλλά πανέμορφα Κύματα.

Μεταξύ 1840 και 1880 η Ερμούπολη αναπτυσσόταν ραγδαία και μετατράπηκε σε κοσμοπολίτικη υδροκεφαλική πόλη, απόρροια μαζικής εξωτερικής εισόδου μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, με αναπτυγμένη αστική τάξη: το 1856 αναφέρεται ως η δεύτερη πόλη μετά την Αθήνα σε πληθυσμό. Το 1844 η αρτισύστατη Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ίδρυσε το πρώτο υποκατάστημά της στην Ερμούπολη.Το 1848 άρχισε να χτίζεται η αριστοκρατική συνοικία της Σύρου, τα Βαπόρια και ναός του Αγίου Νικολάου. Το 1864 εγκαινιάστηκε το θέατρο "Απόλλων". Είναι έργο του Ιταλού αρχιτέκτονα Πιέτρο Σαμπό. Το επιβλητικό δημαρχείο της πόλης κτίστηκε από τον Ερνστ Τσίλλερ το 1876-1891. Το Φεβρουάριο του 1879 δημιουργήθηκε στην Ερμούπολη το πρώτο, στην Ελλάδα, εργατικό Σωματείο. Το 1880, με απόφαση του δήμου Ερμούπολης, στήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μνημείο στον άγνωστο στρατιώτη του αγώνα του 1821.

Η Ερμούπολη άρχισε να παρακμάζει μετά το 1880 με την άνοδο του λιμανιού του Πειραιά, οπότε και ο κύριος όγκος του εμπορίου άρχισε να διεξάγεται από εκεί. Από τα μέσα του 19ου αιώνα στην ακτή της Ερμούπολης δημιουργείται μία μεγάλη βιομηχανική ζώνη με ναυπηγείο, βυρσοδεψεία, κλωστήρια, ατμόμυλους κ.α.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 έφθασαν στο νησί 7.800 Έλληνες Μικρασιάτες πρόσφυγες, από διάφορα μέρη της Μικράς Ασίας και οι περισσότεροι προέρχονταν από τη Σμύρνη. Για μεγάλο αριθμό προσφύγων η Σύρος αποτέλεσε ενδιάμεσο σταθμό πριν την οριστική τους εγκατάσταση σε άλλα μέρη της Ελλάδος. Στην Ερμούπολη παρέμειναν και εγκαταστάθηκαν 2.800 πρόσφυγες οι οποίοι βρήκαν γνώριμο τόπο να εγκατασταθούν καθώς, έναν αιώνα πριν, πολλοί Μικρασιάτες των παραλίων είχαν και πάλι καταφύγει στην Ερμούπολη λόγω σφαγών και διώξεων. Το 1925 ιδρύονται δύο Σωματεία με την επωνυμία «Ένωσις Προσφύγων Νομού Αϊδινίου και ο «Μικρασιατικός Σύλλογος Κυκλάδων» τα οποία δύο έτη αργότερα συγχωνεύονται στην «Παμπροσφυγική Ένωση Κυκλάδων» με κύριο σκοπό την αποκατάσταση των προσφύγων. Τον Μάιο του 1929 θεμελιώνεται ο Προσφυγικός Συνοικισμός στην περιοχή του Ξηροκάμπου ενώ το ίδιο έτος ιδρύθηκε για την εκπαίδευση των παιδιών των προσφυγικών οικογενειών το Δημοτικό Σχολείο του Ξηροκάμπου όπου δίδαξε και η Σμυρναία δασκάλα Ευγενία Λαζάρογλου...

Ο Δήμος Σύρου-Ερμούπολης είναι ο μοναδικός Δήμος του νησιού. Παλαιότερα, μέχρι το 2010, το νησί ήταν χωρισμένο σε τρεις δήμους. Περιλαμβάνει διοικητικά και τη Νήσο Γυάρο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού που διενήργησε το 2011 η Ελληνική Στατιστική Αρχή ο πληθυσμός του νησιού ανέρχεται σε 21.507 κατοίκους. Η πυκνότητα πληθυσμού ανέρχεται σε 209,91 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Έδρα του δήμου είναι η Ερμούπολη και ιστορική έδρα η Άνω Σύρος. Χωρίζεται σε τρεις δημοτικές ενότητες, Ερμουπόλεως, Ποσειδωνίας και Άνω Σύρου...

 

Ο Oρθόδοξος Nαός του πολιούχου Αγίου Νικολάου, βρίσκεται στην αρχή του άξονα της συνοικίας «Βαπόρια», στο ανατολικό τμήμα της Ερμούπολης. Ο μεγαλοπρεπής μαρμάρινος ναός ευεργετήθηκε από τον Όθωνα, το βαρόνο Σίνα κ. ά. Θεμελιώθηκε το 1849 με σχέδια του λογαχού του Όθωνα μηχανικού Γ. Μεταξά και με αρχιτέκτονες τους Α. Ζηνόπουλο, Ι. Βλυσσίδη, Δ. Ελευθεριάδη και τον Γάλλο J.Vaugarni. Είναι βασιλική με τρούλο, υπερυψωμένος, με μαρμάρινο στηθαίο και κιγκλίδωμα. Η κύρια είσοδος έχει πρόπυλο με τέσσερις κίονες ιωνικού ρυθμού, στέφεται με αέτωμα και πλαισιώνεται από τους πύργους των μαρμάρινων κωδωνοστασίων. Εσωτερικά κυριαρχεί σε όλη τη δόμηση το μάρμαρο, με πλακόστρωση σε χρώμα γκρι-γαλάζιο. Ασύλληπτης ομορφιάς το τεράστιο μαρμάρινο τέμπλο: ένα από τα ωραιότερα της νεότερης Ελλάδας, από πεντελικό μάρμαρο με ένθετα μάρμαρα Ιταλίας. Καλύπτεται από ανάγλυφα και εγχάρακτα κοσμήματα τονισμένα με χρυσό...

Ανάμεσα στις βραχώδεις ακτές τις συνοικίας Βαπόρια Σύρου σχηματίζονται και μικρές παραλίες που προσφέρονται για κολύμπι, όπως για παράδειγμα η παραλία Αστέρια. Τα σπίτια της περιοχής ανήκουν σε τρεις γενιές και η ιστορία τους καταγράφει τις κοινωνικές αυτές ανακατατάξεις. Από την πρώτη γενιά,μέχρι το 1840 περίπου, ελάχιστα διασώζονται.

Η συνοικία Βαπόρια της Σύρου είναι ίσως η ομορφότερη του νησιού. Βρίσκεται βορείως του λιμανιού, στο ανατολικό τμήμα της Ερμούπολης. Είναι χτισμένη δίπλα στη θάλασσα, με υπέροχα καπετανόσπιτα που μοιάζουν να κρέμονται πάνω στα βράχια. Εύποροι πρόσφυγες από τη Χίο, τα Ψαρά την Κάσο και την Κρήτη, ερχόμενοι στη Σύρο μετά τις καταστροφές των πατρίδων τους κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, έφτιαξαν τα αρχοντικά τους με τέτοιο τρόπο πάνω από το κύμα, που μοιάζουν με καράβια, γεγονός που προκάλεσε και την ονομασία Βαπόρια Σύρου.

Τα σπίτια στα Βαπόρια Σύρου ήταν ψηλοτάβανα, στολισμένα με τοιχογραφίες, μαρμάρινα μπαλκόνια, ξύλινα πατώματα και ξυλόγλυπτες πόρτες.Ήταν η αριστοκρατική συνοικία της πόλης του 19ου αιώνα. Εδώ ζούσαν οι πλουσιότεροι άνθρωποι της Ερμούπολης, οι βαποριέρηδες και οι βιομήχανοι.

Η εντύπωση που προκαλεί το κτίριο του Δημαρχείου Ερμούπολης, είναι μνημειακή και μοιάζει περισσότερο με ανάκτορο.

Το Δημαρχείο Ερμούπολης είναι κτίριο που σχεδίασε ο Ερνέστος Τσίλλερ και κατασκευάστηκε μεταξύ 1875 και 1891 στην πρωτεύουσα της Σύρου.

Είναι κτισμένο στη βόρεια πλευρά της κεντρικής πλατείας της Ερμούπολης, στον άξονα ακριβώς του μεγάλου εμπορικού δρόμου της οδού Ερμού (σημερινής Ελευθερίου Βενιζέλου).

Αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά:

Eίναι ένα τριώροφο στην όψη και διώροφο στην πίσω πλευρά κτίριο λόγω της μεγάλης υψομετρικής διαφοράς του γηπέδου, με προεξέχον το κεντρικό πρόπυλο και τους γωνιακούς πύργους. Στην κάτοψη αποτελεί ορθογώνιο, οι χώροι του οποίου οργανώνονται περιμετρικά γύρω από τοξοστοιχίες με πεσσούς και στους δύο ορόφους και καλύπτονται με σιδερένια δίκλιτη υαλόφρακτη στέγη. Οι περιμετρικές τοξοστοιχίες καλύπτονται με κυλινδρικούς θόλους στους διαδρόμους και σταυροθόλια στις γωνίες.

Στην οριζόντια όψη, η οποία χωρίζεται σε τέσσερις ζώνες με επάλληλους ρυθμούς, το ισόγειο βρίσκεται σε ισχυρό βάθρο, ολομάρμαρο, διακοπτόμενο από τα ανοίγματα των καταστημάτων προς την πλευρά της πλατείας, ώστε να μην βαραίνει το σύνολο. Οι ζώνες του πρώτου και του δεύτερου ορόφου είναι τοσκανικού και ιωνικού ρυθμού αντίστοιχα. Το ισόγειο είναι ύψους 7 μ. και είναι το πιο μνημειακό τμήμα χτισμένο από μαρμάρινη λαξευτή τοιχοποιία. Πύργοι τονίζουν τις γωνίες του κτιρίου ενώ οι πεσσοί των πύργων αυτών είναι κορινθιακού ρυθμού. Οι ρωμανικού ρυθμού τρούλοι, που σχεδιάστηκαν από τον Τσίλλερ για να καλύψουν τους γωνιακούς πύργους, δεν κατασκευάστηκαν ποτέ.Υπάρχει ένα μεγάλο κλιμακοστάσιο, πλάτους 15,5 μ. που οδηγεί σε ένα μεγάλο πρόπυλο και που επιστέφεται από χαμηλό αέτωμα. Από το πρόπυλο μπαίνουμε στον προθάλαμο που διακοσμείται με τοσκανικού ρυθμού κίονες. Το κεντρικό κλιμακοστάσιο καλύπτεται από γυάλινη οροφή και οδηγεί σε όροφο.Η σκάλα έχει πλάτος 1,95μ.Απέναντι από το πλατύσκαλο βρίσκεται η αίθουσα συνεδριάσεων ιωνικού ρυθμού. Στο κτίριο υπάρχουν επίσης δύο ακόμα κλιμακοστάσια που σήμερα δεν χρησιμοποιούνται.

Οι διαστάσεις του κτιρίου στη θέση των παραστάδων του πρώτου ορόφου είναι 69,75 Χ 40,40 μ.Τα πλαίσια των παραθύρων, τα γείσα, οι βάσεις και τα επίκρανα των παραστάδων είναι από μάρμαρο, ενώ τα ιωνικά κιονόκρανα των παραστάδων του δευτέρου ορόφου, τα φουρούσια και τα κολονάκια στο στηθαίο είναι από πηλό.Απλά μωσαϊκά πλακάκια καλύπτουν τα δάπεδα των διαδρόμων και την αυλή. Διπλές σειρές αιθουσών υπάρχουν γύρω από τα περιστύλια. Οι εσωτερικές φωτίζονται από το περιστύλιο και οι εξωτερικές από τον δρόμο. Τα δάπεδά τους είναι ξύλινα και ο οροφές με χαμηλά τόξα, που στηρίζονται σε σιδηροδοκούς, λύση που εφάρμοσε για πρώτη φορά ο Τσίλλερ στην Ελλάδα. Η αίθουσα των δημοτικών συνεδριάσεων είναι με πλούσιο διάκοσμο, οι άλλες είναι απλές και σοβατισμένες...

Τη δεκαετία του 1930, ο Μάρκος Βαμβακάρης,έκανε εμφανίσεις στη Σύρο,στη γενέτειρά του.Όπως ο ίδιος λέει,όταν έπαιζε,συνήθιζε να κοιτά χαμηλά και όχι το κοινό που τον παρακολουθούσε.Σε μία από αυτές τις περιπτώσεις,σήκωσε το κεφάλι του και είδε μία όμορφη κοπέλα.Συγκεκριμένα είπε:

«Όλος ο κόσμος της Σύρου μ' αγαπούσε πολύ, διότι κι εγώ ήμουν Συριανός και το είχαν καμάρι οι Συριανοί. Κάθε καλοκαιράκι με περίμεναν να πάω στη Σύρα να παίξω και να γλεντήσει όλη η Σύρα μαζί μου. Το 1935 πήρα μαζί μου τον Μπάτη, τον αδερφό μου τον μικρό και τον πιανίστα Ροβερτάκη και πήγα για πρώτη φορά στη Σύρο, σχεδόν είκοσι χρόνια αφ' ότου έφυγα από το νησί. Πρωτόπαιξα, λοιπόν, σ' ένα μαγαζί στην παραλία, μαζεύτηκε όλος ο κόσμος. Κάθε βράδυ γέμιζε ο κόσμος το μαγαζί κι έκατσα περίπου δύο μήνες. Εγώ, όταν έπαιζα και τραγουδούσα, κοίταζα πάντα κάτω, αδύνατο να κοιτάξω τον κόσμο, τα έχανα. Εκεί όμως που έπαιζα, σηκώνω μια στιγμή το κεφάλι και βλέπω μια ωραία κοπέλα. Τα μάτια της ήταν μαύρα. Δεν ξανασήκωσα το κεφάλι, μόνο το βράδυ την σκεφτόμουν, την σκεφτόμουν... Πήρα, λοιπόν, μολύβι κι έγραψα πρόχειρα:

Μία φούντωση, μια φλόγα

έχω μέσα στην καρδιά

Λες και μάγια μου 'χεις κάνει

Φραγκοσυριανή γλυκιά...

Ούτε και ξέρω πώς την λέγανε ούτε κι εκείνη ξέρει πως γι ' αυτήν μιλάει το τραγούδι.Όταν γύρισα στον Πειραιά, έγραψα τη Φραγκοσυριανή».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΚΕΙΜΕΝΑ : ΖΩΗ ΔΟΥΝΑ