Ήσυχη κι όμως γεμάτη καρδιοχτύπια!Μικρή, μα πληρέστατη σε όλα!Τούτη η κουκκιδίτσα του ελληνικού χάρτη,ένα από τα πιο γραφικά νησιά του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων με ανέπαφη ομορφιά και ιδιαίτερη αρχιτεκτονική,θα σας κάνει να την ερωτευτείτε από την πρώτη ματιά…Η ομορφιά της,λιτή και αρχοντική ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια σας καθώς το πλοίο μπαίνει στο λιμάνι.Μπροστά σας αντικρίζετε, σα ζωντανή ζωγραφιά,έναν από τους ομορφότερους και μεγαλύτερους νεοκλασικούς οικισμούς της Ελλάδας. Νεοκλασικά σπίτια βαμμένα σε έντονα,ζεστά χρώματα σκαρφαλωμένα στα πετρώδη απότομα βουνά του νησιού,αντανακλούν το ένδοξο παρελθόν της Σύμης,με παράδοση στη σπογγαλιεία,τη ναυπηγική και την ξυλογλυπτική...
Ιnfo:Βικιπαίδεια,Visit greece,Discover greece.
---------------
Η πόλη της Σύμης εκτείνεται στο βόρειο τμήμα του νησιού και αποτελείται από δύο οικισμούς εξίσου όμορφους και γοητευτικούς.Την Άνω Σύμη (Χωριό) που απλώνεται ως την κορυφή του λόφου και τον Γιαλό,το ασφαλές λιμάνι του νησιού.Και οι δυο έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέοι οικισμοί..
.
.
Η Σύμη είναι το όγδοο σε μέγεθος νησί του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων.Βρίσκεται περί τα 12 μίλια ΒΔ. της Ρόδου,προ του ομώνυμου μικρασιατικού κόλπου(ή κόλπου Σεμπεκί κατά τους Τούρκους)με συνολική έκταση 57,865 τ.χλμ..Απέχει 255 μίλια από τον Πειραιά, περίπου 27 μίλια ανατολικά από τη Νίσυρο και 3,7 μίλια από την εγγύτερη ακτή της Τουρκίας.
Το φυσικό της λιμάνι είναι ο Γιαλός, (εκ του Αιγιαλός),πέριξ του οποίου είναι κτισμένη η πόλη αμφιθεατρικά. Κατά την απογραφή του 2001 αριθμούσε 2.606 κατοίκους,εκ των οποίων οι 2.427 είναι συγκεντρωμένοι στο άνω τμήμα της πόλης,το λεγόμενο Χωριό,που είναι κτισμένο επί της πλαγιάς του όρους Βίγλα.Υπάρχουν και τα θέρετρα Νημπορ(ε)ιός (εκ του Εμπορειό), βορειότερα,και το Πέδι,ανατολικά.Περίπου το 5% των μονίμων κατοίκων είναι αλλοδαποί Ευρωπαίοι πολίτες, κυρίως Άγγλοι.Ο Γιαλός συνδέεται οδικά με το Χωριό,το Πέδι,τον Νημπορ(ε)ιό,την Μαραθούντα και την Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη που βρίσκεται στο νοτιότερο δυτικό άκρο της νήσου.Η Σύμη είναι τουριστικός προορισμός παγκοσμίου βεληνεκούς λόγω της αρχιτεκτονικής της. Από το 2009 λειτουργεί στο νησί εργοστάσιο αφαλάτωσης.
Αρχαιολογικός χώρος κηρύχθηκε ολόκληρο το νησί της Σύμης. Ολόκληρη η Σύμη αλλά και τα νησάκια που βρίσκονται γύρω από αυτήν κηρύχθηκαν αρχαιολογικοί χώροι από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο,αφού περιλαμβάνουν 159 θέσεις -χώρους και μνημεία- που καταγράφουν την ιστορία της περιοχής από την προϊστορική εποχή ως τα νεώτερα χρόνια...
Η Σύμη κατοικείται από τα προϊστορικά ακόμα χρόνια. Μερικά ονόματα που αναφέρονται είναι,Καρίκη, Μεταποντίς,Αίγλη, και Σύμη από το όνομα της συζύγου του Γλαύκου που θεωρείται ο πρώτος κάτοικος στη γη αυτή.Εικάζεται ότι οι αρχικοί κάτοικοι της ήταν οι Κάρες και οι Φοίνικες...
Στο νησί, σύμφωνα με την παράδοση γεννήθηκαν οι Τρεις Χάριτες.Το σημερινό όνομά της το οφείλει, σύμφωνα με το Διόδωρο το Σικελιώτη,στη Νύμφη Σύμη, που κατά το μύθο ζευγάρωσε με τον Ποσειδώνα,θεό της θάλασσας.Καρπός του έρωτά τους υπήρξε ο Χθόνιος, που έγινε βασιλιάς των πρώτων κατοίκων του νησιού. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή,η Σύμη ήταν κόρη του Ιαλυσού και της Δώτιδας και ήταν η επώνυμη ηρωίδα του νησιού. Τη Σύμη στην αρχαιότητα τη συναντάμε και με άλλες ονομασίες, όπως Καρική, Έλκουσα, Αίγλη και Μεταποντίς, οι οποίες όμως ήταν προγενέστερες. Πρώτοι κάτοικοι του νησιού θεωρούνται οι Κάρες και οι Λέλεγες, από τη γειτονική μικρασιατική ακτή,Φοίνικες και μετά πήγαν εκεί άποικοι από την ηπειρωτική Ελλάδα.
Ο Όμηρος στην Ιλιάδα του αναφέρει ότι ο βασιλιάς της, ο Νηρεύς, οδήγησε στην Τροία τρία πλοία.Η Σύμη ανέκαθεν ανήκε στην επικράτεια των Ροδίων.Μόνο για ένα σχετικά μικρό διάστημα κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. πέρασε στην κυριαρχία των Αθηναίων.Στα ιστορικά χρόνια εντάχτηκε στην αθηναϊκή συμμαχία και αποτέλεσε αθηναϊκή βάση κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο.
Η ιστορία της στα μετέπειτα χρόνια είναι παράλληλη των υπολοίπων νησιών της Δωδεκανήσου. Έτσι πέρασε αρχικά στη Ρωμαϊκή κυριαρχία και αργότερα αποτέλεσε τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1309 οπότε και κατακτήθηκε από τους Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη της Ρόδου, που εκτιμώντας την προνομιακή θέση του νησιού,το ώθησαν σε μια μακρά περίοδο ευημερίας...
Το 1522 πέρασε στα χέρια των Τούρκων.Η Σύμη την περίοδο αυτή όμως κατείχε σημαντικά εμπορικά και φορολογικά προνόμια και ελευθερίες θρησκευτικής και γλωσσικής έκφρασης.
Οι κάτοικοι της Σύμης,με τον στόλο τους,πήραν ενεργά μέρος στην Επανάσταση του 1821.Οι Συμιακοί ζήτησαν από τον Κυβερνήτη Καποδίστρια με υπόμνημά τους στις 27 Ιουλίου 1829 την απελευθέρωσή τους και τη συμπερίληψη του νησιού τους μέσα στα όρια του ελληνικού κράτους.Αίτημα που επανέλαβαν διά του Συμιακού ιερομόναχου Βενέδικτου από τη Ρωσική μονή του Αγίου Όρους του Αγίου Παντελεήμονα, ο οποίος συνέταξε προσωπική παρακλητική επιστολή προς τον νέο Κυνερνήτη.Όμως παρά τη μεγάλη προσπάθεια, η Σύμη βρέθηκε ξανά κάτω από την τουρκική κυριαρχία, το 1832. Η κατοχή κράτησε μέχρι το 1912,χρονιά κατά την οποία το νησί πέρασε στα χέρια των Ιταλών.Η ιταλική κατοχή ήταν ιδιαίτερα σκληρή για τους κατοίκους οι οποίοι γνώρισαν χρόνια μεγάλης φτώχειας.Η Ιταλική κυριαρχία έληξε το 1943 χωρίς όμως να τελειώσουν και τα δεινά του νησιού που πολλές φορές άλλαξε χέρια μεταξύ Άγγλων και Γερμανών. Οριστικά περιήλθε στα χέρια των Άγγλων στις 25 Σεπτεμβρίου 1944. Την 8η Μαΐου 1945 ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής της Δωδεκανήσου Όττο Βάγκνερ υπέγραψε το Πρωτόκολλο Παράδοσης της Δωδεκανήσου στους συμμάχους. Παρόντες ήταν ο Άγγλος Ταξίαρχος Μόφατ, o διοικητής του Ιερού λόχου Τσιγάντες, ένας Ινδός και ένας Γάλλος αξιωματικός.Οι Γερμανοί ήθελαν να γίνει η παράδοση των νησιών στους Έλληνες όμως αυτό δεν το αποδέχθηκαν οι Άγγλοι, οι οποίοι αργότερα επεδίωξαν να κάνουν τα νησιά επαρχία της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Την 31η Μαρτίου 1947 υπεγράφη το Πρωτόκολλο Παράδοσης στην Ελλάδα και η Βρετανική Στρατιωτική Διοίκηση παρέδωσε καθήκοντα στην Ελληνική Διοίκηση. Η οριστική ενσωμάτωση και παράδοση των Δωδεκανήσων στη μητέρα Ελλάδα σημειώθηκε στις 7 Μαρτίου 1948...
Ατενίζοντας τη Σύμη, παρατηρεί κανείς πως αυτή εκτείνεται από τους πρόποδες του όρους Βίγλα (το ψηλότερο βουνό της Σύμης) και φτάνει ως το λιμάνι. Αρχικά και για λόγους ασφαλείας και προστασίας από τις τουρκικές και πειρατικές επιδρομές, καθώς και την αποφυγή μετάδοσης ασθενειών, χτίστηκε στο ανώτερο τμήμα της πόλης που ονομάζεται Χωριό (ή Άνω Χώρα). Στη κορυφή του λόφου που βρίσκεται στην Άνω Χώρα, δέσποζε η αρχαία ακρόπολη, στα απομεινάρια της οποίας οι Ιωαννίτες Ιππότες της Ρόδου, το 1407, έκτισαν το κάστρο τους που ήταν ένα αμυντικό φρούριο με καταλύματα. Οι ιππότες με αυτό το έργο θέλησαν να ενισχύσουν την άμυνα του νησιού. Η Άνω Χώρα συσπειρώθηκε σιγά σιγά γύρω από το κάστρο και μόνο όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν, άρχισε και η επέκταση προς τα παράλια, δηλαδή Γιαλός (λιμάνι), Πέδι (όρμος – ψαροχώρι), Νημποριός (αρχαίο λιμάνι). Η Σύμη ανακηρύχθηκε νωρίς ως διατηρητέος οικισμός, επιστέγασμα πολύχρονων αγώνων του Συμαίου aesthete Κώστα Α. Φαρμακίδη, και κατάφερε να διατηρήσει τον κεντρικό χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής της. Αυτό έγινε το 1971 και συγκεκριμένα με την αριθμ.24908/23-10-1971 υπουργική απόφαση όπου ο οικισμός κρίνεται “ιστορικός τόπος χρήζων ιδιαιτέρας προστασίας ”...
Τα σπίτια της, δίπατα και τρίπατα με δώμα, με αυλές, στρωμένες συχνά με βοτσαλωτά δάπεδα, σε θεματικά (καράβια, άγκυρες) και διακοσμητικά (μαίανδρος) motifs, με αετώματα ανάμεσα στις δίρριχτες κεραμιδένιες στέγες τους, μπαλκόνια με σιδεριές, εξωτερικούς τοίχους σοβατισμένους στο χρώμα της ώχρας ή σπανιότερα πέτρινους, και καφετιά παραθυρόφυλλα, χωρίς να λείπουν οι ιώδεις ή βαθυπράσινες πόρτες. Η τολμηρή πολυμορφία των σπιτιών της Σύμης και η χρωματική ελευθεριότητα (λουλακί, ώχρα, terra cotta), γαληνεύουν τους τραχείς, αυστηρούς και επιβλητικούς βράχους, αφήνοντας μετάγευση αρμονίας. Εσωτερικά τα σπίτια της Σύμης έχουν την απαραίτητη, λόγω της ανυδρίας, στέρνα στο βάθος του ισογείου ή κάτω από την ακμή του ορόφου, αφήνοντας μικρό χώρο μαγειρείου. Η Κάτω Πόλη (Γιαλός), που βρίσκεται στο λιμάνι, αναπτύχθηκε κατά τον 15ο και 16ο αιώνα, με πυκνή δόμηση και θολωτά περάσματα, αλλά διαμορφώθηκε πλήρως κατά το 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα, οπότε κτίστηκαν και οι νεότερες κατοικίες και στο Χωριό. Τα σπίτια του Γιαλού χτίστηκαν από Καρπάθιους τεχνίτες, έχουν κεραμοσκεπές, αετώματα και άλλα διακοσμητικά στοιχεία. Σύμφωνα μάλιστα με τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Ζωγράφο , το πάνω μέρος του Γιαλού ηλικίας 500 ετών, είναι εξαιρετικής αρχιτεκτονικής σημασίας καθώς αποτελεί ενδιαφέρον μείγμα αιγαιοπελαγίτικης και φρουριακής αρχιτεκτονικής με ενετικά στοιχεία. Σε αντίθεση, στα ισόγεια του Γιαλού, υπάρχουν μόνο μεγάλοι χώροι αποθήκευσης και κατεργασίας σπόγγου. Στον όροφο υπήρχε το σαλόνι με καθρέπτες, κονσόλες, πορσελάνες και, ενίοτε, τοιχογραφίες ή νωπογραφίες (frescos), και η μουσάντρα, εκ του ονόματος του Γάλλου αρχιτέκτονα F. Mansart που, εκμεταλλευόμενος το μεγάλο ύψος των σπιτιών του 17ου αιώνα, πρόσθεσε ξυλοκατασκευή, δημιουργώντας ένα ανοικτό (για να φωτίζεται) μεσοπάτωμα, το οποίο λειτουργούσε ως συμπληρωματικός χώρος ύπνου (ανάλογο του Αγγλοσαξονικού sleeping loft). Ακριβώς κάτω από την μουσάντρα βρισκόταν ο κύριος χώρος ύπνου, ο σουφάς, μια επίσης ξύλινη υπερυψωμένη κατασκευή, ενσωματωμένη στον τοίχο, κάτω από την οποία υπήρχε αποθηκευτικός χώρος.Ο σουφάς χωριζόταν από τον υπόλοιπο χώρο του ορόφου με κουρτίνα,υαλοπέτασμα ή ψευδόπορτα...
 |
Νεοκλασικισμός 19ου Αιώνα.Περίοδος της Μεγάλης Ακμής.Τα κτίρια αυτής της περιόδου διακρίνονται,εκτός από την επιβλητικότητα του όγκου και τις μεγάλες αψιδωτές πόρτες και παράθυρα, από αετώματα και faux δωρικά ή κορινθιακά κιονόκρανα, με μονές ή διπλές κορνίζες. Η νεοκλασική αρχιτεκτονική χρησιμοποιούσε ως βάση άξονες συμμετρίας και τη χρυσή τομή, όχι μόνο στις σχέσεις ύψους και πλάτους του κτιρίου, αλλά και των ανοιγμάτων του, δηλαδή ανάμεσα στα παράθυρα και τις πόρτες. Βεβαίως, παρατηρούνται και άλλα αρχιτεκτονικά στοιχεία στα κτίρια της περιόδου. Συχνά, το τύμπανο του αετώματος της στέγης φέρει ένα κυκλικό άνοιγμα, αμιγώς Αναγεννησιακό στοιχείο. Τα ανοίγματα αυτά είχαν σχέση με την αισθητική αλλά και την προστασία της στέγης από δυνατούς ανέμους. Προλαμβάνουν, δηλαδή, την δημιουργία διαφοράς πίεσης μεταξύ της ατμοσφαιρικής (μηδενικής) κάτω από τη στέγη και της υπατμοσφαιρικής (αρνητικής) πάνω από τη στέγη πίεσης που μπορεί να προκαλέσει η μεγάλη ταχύτητα του ανέμου (φαινόμενο Ventouri), με αποτέλεσμα να παρασύρονται τα κεραμίδια.
Η επίδραση του Ευρωπαϊκού (Ρωμαϊκού) και Αθηναϊκού Νεοκλασικισμού ήταν τόσο μεγάλη στους κοσμοπολίτες Συμιακούς, ώστε να μην υπολογίζουν το κόστος. Έφερναν μάρμαρο από την Πάρο και την Πεντέλη για σκάλες, μπαλκόνια και φουρούσια, θηραϊκή γη για τη λιθοδομή από τη Σαντορίνη, και πορσελάνη για τους σοβάδες από τη Νίσυρο. Από την Τεργέστη προμηθεύονταν ξυλεία για πορτοπαράθυρα, οροφές και τις μουσάντρες. Τα κεραμίδια έρχονταν από τη Μασσαλία. Στη Σύμη αφθονούν η πέτρα και ο ασβέστης. Δουλεύοντας την πέτρα, οι Συμιακοί δημιούργησαν κομψά αετώματα, ανώφλια, κατώφλια, κορνίζες και κομόνες στις εξώπορτες και τα παράθυρα...
Η Καλή Στράτα.
Είναι η κεντρική αρτηρία που συνδέει το Χωριό με το Γιαλό,με τα 500 πέτρινα και πλέον σκαλοπάτια. Δεξιά και αριστερά της στέκουν επιβλητικά,ογκώδη δίπατα και τρίπατα αρχοντόσπιτα με συμμετρικά πορτοπαράθυρα. Αυτά ανήκαν σε πλούσιους εμπόρους και καπεταναίους που λόγω των επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων έφεραν στο νησί τον απόηχο των καλλιτεχνικών ρευμάτων της Δύσης. Ευδιάκριτα είναι τα ίχνη αυτής της επιρροής στους χρωματιστούς σοβάδες,στην αετωματική στέγη με τα κορδώματα (για την περισυλλογή των όμβριων υδάτων) στο γείσο των θυρών και των παραθύρων, στα κορινθιακού ρυθμού κιονόκρανα και ακόμα στις βαριές ξύλινες πόρτες, στις καλοδουλεμένες σιδεριές και στα λεπτοδουλεμένα μπαλκόνια...
Τύποι Σπιτιών:Διακρίνουμε τρεις (3) τύπους σπιτιών,το μονό ή γείσο,το ανωκάτωγο ή δίπατο και τέλος το τρίπατο.Στο μονό ή γείσο σπίτι όλοι οι χώροι του σπιτιού, σάλα (σαλόνι), υπνοδωμάτιο, μαγερειό, καθώς και οι άλλοι βοηθητικοί χώροι, βρίσκονται στο ισόγειο. Το ανωκάτωγο ή δίπατο σπίτι, διαθέτει κατώι του οποίου η κάτοψη μοιάζει με το ισόγειο των μονών σπιτιών. Η επικοινωνία του ισογείου με τον πάνω όροφο γινόταν μέσω μιας εξωτερικής πέτρινης σκάλας. Το τρίπατο σπίτι δεν ήταν τόσο διαδεδομένο όσο το ανωκάτωγο. Σε αυτόν τον τύπο σπιτιού, το ισόγειο χρησιμοποιούνταν ως μαγαζί και οι δυο πάνω όροφοι αποτελούσαν ξεχωριστές πλήρεις οικίες.Υπάρχει ένας ακόμη τύπος σπιτιού που όμως δεν τον συναντούμε στο λιμάνι. Πρόκειται για το τετράγωνο ή αρχοντεμένο σπίτι.Σε αυτόν τον τύπο, το κατώι είναι μαγαζί ή αποθήκη και στο κέντρο του ορόφου υπάρχει μεγάλη σάλα...Οι τοίχοι των σπιτιών είχαν μεγάλος πάχος.Κατασκευάζονταν από πέτρα αφού το συγκεκριμένο υλικό αφθονούσε στο νησί.Οι ντόπιοι τεχνίτες ήταν ιδιαίτερα επιδέξιοι στη συναρμολόγηση της πέτρας.Αντίθετα στα αρχοντόσπιτα χρησιμοποιήθηκε η ποτσουολάνα(μείγμα ασβεστοκονιάματος και θηραϊκής γης)που προερχόταν από τη Θήρα ή τη Νίσυρο.Οι στέγες των σπιτιών στο σύνολό τους είναι αετοειδείς και κεραμιδένιες με κεραμίδια φερμένα από τη Μασσαλία. Ένας προγενέστερος τύπος στέγασης είναι και ο επίπεδος με δώμα, που κατασκευαζόταν από πατελιά.Στο αέτωμα της κάθε στέγης υπάρχουν οι πολύ γνωστοί φεγγίτες ή αλλιώς τα «μάτια του βοδιού».Αυτοί κατασκευάζονταν από πέτρα, μάρμαρο, σίδερο ή γύψο, ενώ για τις σκάλες, τα μπαλκόνια και τα φουρούσια χρησιμοποιούσαν μάρμαρο φερμένο από την Πάρο ή την Πεντέλη. Η ξυλεία που χρησιμοποιούσαν στις πόρτες και στα παράθυρα την προμηθεύονταν από την Τεργέστη, καθώς και από τα γειτονικά μικρασιατικά παράλια. Το είδος του ξύλου που προερχόταν από την Τουρκία λεγόταν κατράνι και ήταν ιδιαίτερα ανθεκτικό στις καιρικές συνθήκες. Τις πρώτες ύλες τις προμηθεύονταν από τη Σμύρνη και την Πόλη...
Πλούσια ήθη και έθιμα επιβιώνουν ως σήμερα. Χαρακτηριστικό είναι ο Κουκουμάς στις 2 Μαΐου.Στο έθιμο αυτό έπαιρναν μέρος, ανύπαντροι νέοι και νέες. Αποβραδίς, η κυρά του σπιτιού όπου θα γιόρταζαν τον Κουκουμά, έδινε ένα αγγείο της Βενετίας, το ξυστί, σε εφτά νέες για να φέρουν από ισάριθμα σπίτια, που ένα μέλος του λεγόταν Ειρήνη, το λεγόμενο αμίλητο νερό, διότι καθ’οδόν δεν έπρεπε να μιλούν. Στην επιστροφή, έβαζαν μέσα στο ξυστί τα δαχτυλίδια τους και το σκέπαζαν με κόκκινο μαντήλι κι' ένα μεγάλο κλειδί. Το ξυστί το ανέβαζε, τότε, η κυρά στο ανώι, όπου το άφηνε ως το πρωί, για να το δουν ο ουρανός και τ’ άστρα. Έτσι, πίστευαν ότι θα παντρεύονταν γρήγορα. Το πρωί, μετά την Λειτουργία στο ναό του Αγίου Αθανασίου, μετέβαιναν στο σπίτι όπου έκαναν τον Κουκουμά παίρνοντας θέση γύρω από ένα μπακιρένιο ταψί, το σινί. Η νοικοκυρά κατέβαζε από το ανώι το ξυστί και το έβαζε στο κέντρο του σινιού. Αμέσως οι νέες αφαιρούσαν το κλειδί, το κόκκινο μαντήλι, έβγαζαν τα δαχτυλίδια τους και έβαζαν στο ξυστί φρεσκοκομμένα λουλούδια και γύρω στο σινί καμιά δεκαριά κουτάλια της σούπας. Με τις παλάμες τους χτυπούσαν ρυθμικά το σινί και τα κουτάλια έκαναν ένα ωραίο ήχο, ενώ οι λυράρηδες άρχιζαν να παίζουν μουσική και οι νέες, να τραγουδούν δίστιχα επαινώντας τους αγαπημένους τους. Μετά το γεύμα που πρόσφερε η κυρά, άρχιζαν να καταφθάνουν οι νέοι με τριαντάφυλλο στ' αυτί και χόρευαν με τις νέες τραγουδώντας άλλα δίστιχα. Στο τέλος του Κουκουμά, η κυρά έδινε σε κάθε νέα ένα κομμάτι από πίτα φτιαγμένη με το αμίλητο νερό, αλάτι και αλεύρι κοσκινισμένο από πρωτότοκη νέα, της οποίας ζούσαν οι γονείς. Λόγω του αλατιού στην πίτα που έτρωγαν, οι νέες διψούσαν και στον ύπνο τους έβλεπαν σε ποιου νέου το σπίτι θα πήγαιναν για να πιουν και να ξεδιψάσουν.Αυτός θα ήταν ο νέος που θα παντρεύονταν...
Ένα άλλο,μακάβριο αυτή το φορά,έθιμο ήταν το Φωνικό του Δωμάτου (εκ του φωνή και του δώμα) που τηρούσαν πιστά οι Συμιακές του Χωριού, όχι του Γιαλού ή του Μουράγιου.Μόλις πέθαινε κάποιος,η χήρα όφειλε να βγει στο δώμα του σπιτιού της τελείως ασυγύριστη, με λυμένα τα μαλλιά και να κλαίει, να φωνάζει και να ωρύεται ώστε να την ακούσουν μέχρι το Μουράγιο,για να τιμήσει "πρεπάμενα"τον άντρα της...
Μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικό της συμιακής διαλέκτου είναι τα εξής: α) η απουσία του «ζ» και η αντικατάσταση του από το «τζ» πχ ρύζι=ρύτζι β) η χρήση του ουδέτερου άρθρου μπροστά από το κύρια ονόματα πχ το Νικητιό= ο Νικήτας, το Μαργιό= η Μαρία γ) αποβολή φωνηέντων και συμφώνων πχ αντί απόψε= αόψε αντί απομένω= πομένω δ) η παρουσία διπλών συμφώνων πχ φήννω=αφήνω ε) ο μέλλοντας σχηματίζεται με τη χρήση του ρήματος «θέλω» πχ ά πάμεν θέλουμε στο μπάνιο=θα πάμε στο μπάνιο.
Αλέξανδρος Κατσαράς-φιλόλογος.
Ο πύργος με το Ρολόι στέκει στην είσοδο του λιμανιού από το 1881 και είναι το σήμα κατατεθέν.(μαζί με το άγαλμα του Μιχαλάκη).
O Mιχαλάκης(έργο Κώστα Βαρσάμη)στο σημείο που ξεκινούν οι λάντζες για τις παραλίες του νησιού. ( Λήψη 2013 )
Το Ηρώο και η επιγραφή ενσωμάτωσης της Σύμης με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα.
Λήψη 2013
Πανορμίτης,
--------------
Νησί παρακκλήσεων και πολλών ταμάτων.Οι ντόπιοι λένε ότι απ’ όπου και αν ρίξεις ένα μπουκάλι στη θάλασσα, ακόμα κι από τη μακρινή Αυστραλία, αν πραγματικά πιστεύεις,το τάμα σου θα φτάσει στον Πανορμίτη της Σύμης.Το θρησκευτικό αυτό έθιμο,που ξεκίνησε την περίοδο της Τουρκοκρατίας,συνεχίζεται μέχρι σήμερα,και πολλά -σύμφωνα με διηγήσεις- μπουκάλια, όπου μέσα οι πιστοί έχουν γράψει τη διεύθυνση, το όνομα, την παράκληση αλλά και το τηλέφωνό τους, ρίχνουν άγκυρα στην ιερά μονή του Ταξιάρχη Μιχαήλ στη Σύμη ― πόλο έλξης χιλιάδων πιστών όλο τον χρόνο...
Τα δημιουργήματα της συμαϊκής λαϊκής μούσας καθρεφτίζουν ξεκάθαρα τα συναισθήματα των Συμιακών για τον πολιούχο τους.Νιώθουν τρυφερή στοργή κι απόλυτη εμπιστοσύνη για τη δική του ανταπόκριση.Τον αισθάνονται δικό τους,συγγενή τους,πατριώτη τους.Γι΄ αυτό και οι επικλήσεις τους:
“Ω Παερμιώτη Συμιακέ”,“Παερμιωτάκιμ μου χρουσό”.
Παρέλαβαν από τους Χριστιανούς της Μικράς Ασίας την τιμητική προσκύνηση και τον ευλαβικό σεβασμό προς τον Αρχάγγελο Μιχαήλ, αλλά η ψυχή τους φίλτραρε κατά το δοκούν το πρόσωπο του Ταξιάρχη. Στο θέλημα αυτής της ζωηρής ψυχής ταίριαζαν άλλα “χρώματα”.
Τον ταύτισαν με φορέα της χαράς και φρουρό της ευτυχίας! Τον αποσυνέδεσαν από την έννοια του ψυχαγωγού, παρόλο που ο Αρχάγγελος Μιχαήλ -στις μονές και στα ξωκλήσια του στη Σύμη- εικονίζεται να πατάει σ’ ένα άπνοο σώμα, του οποίου την ψυχή ανυψώνει με τ’ αριστερό του χέρι για να τη μεταφέρει στον Θεό. Ο Συμιακός γνωρίζει ότι ο Αρχάγγελος, χαρακτηρίζεται ψυχοπομπός, μα αρνείται πεισματικά να δεχθεί τη σχέση του πολιούχου του με το θάνατο. Πείσμα βαθύ είναι αυτό! Είναι ανυποχώρητος στη θέση του ότι ο Ταξιάρχης συνδέεται πάντοτε με τη ζωή και μόνο μ’ αυτήν. Γι’ αυτό κι αποδίδει το θάνατο στην απουσία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη:
“Ο Παερνιώτης έλειπε κι η Παναγιά εκοιμάτο, Κι εβάλα το κορμάκι σου στην πλάκαν αποκάτω..."
Η λαϊκή παράδοση συνδέει την ίδρυση της Μονής του Πανορμίτη με την ευλάβεια του συμιακού λαού. Αναφέρεται το όνομα μιας θεοφοβούμενης γυναίκας της Μαριώς του Πρωτενιού, που βρήκε σκάβοντας το χωράφι της στον Πάνορμο ένα μικρό εικόνισμα του Μιχαήλ του Πανορμίτη στη ρίζα ενός σχίνου. Την μετέφερε στο σπίτι της και την τοποθέτησε ανάμεσα στα άλλα εικονίσματά της.Την επόμενη όμως το εικονισματάκι εξαφανίστηκε.Πηγαίνοντας ξανά στον Πάνορμο το βρήκε πάλι στο ίδιο σημείο.Το ξαναπήγε στο σπίτι της και αυτή τη φορά εξαφανίστηκε.Λύπη την κατέλαβε. Στον ύπνο της εμφανίστηκε ο ίδιος ο Αρχάγγελος «λαμπροφορών και απαστράπτων» και της εξέφρασε την επιθυμία του να μείνει στον Πάνορμο. Η ευσεβής γυναίκα την άλλη μέρα πήγε στον πνευματικό της και εκείνος τη συμβούλευσε να κτίσει ένα εκκλησάκι στον τόπο όπου βρήκε το εικόνισμα.
Το 1806, ο σουλτάνος Σελίμ, εξέδωσε φιρμάνι, μετά από παράκληση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, με το οποίο προστατευόταν το μοναστήρι και η περιουσία του από οιαδήποτε «έξωθεν επέμβαση», αυθαιρεσίες οργάνων, ή παραγόντων του ίδιου του Οθωμανικού κράτους.
Σπουδαία ήταν η ενίσχυση του μοναστηριού στην Ελληνική Επανάσταση όπως αναφέρει η συμιακή παράδοση. Υπάρχει έγγραφο των Συμαίων προς τον Ιωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830) στο οποίο γίνεται λόγος για παροχή οικονομικής ενίσχυσης 7.000 γρόσια. Αναφέρονται οι στενοί δεσμοί του μοναστηριού με τους Υδραίους και τον Ανδρέα Μιαούλη, η οικογένεια του οποίου συνδεόταν με τον ηγούμενο Νεόφυτο Β΄.Ο σημερινός ναός του Πανορμίτη είναι αφιερωμένος στον Αρχάγγελο Ταξιάρχη Μιχαήλ, που έχει σχήμα μονόκλιτης βασιλικής, είναι διπλός σταυρεπίστεγος και σχηματίζει εσωτερικά δύο σταυροθόλια.
Λήψη 2013
Ο περίφημος συμαίος αγιογράφος Νεόφυτος φαίνεται ότι έχει φιλοτεχνήσει ένα μεγάλο μέρος του Πανορμίτη.Στη δεξιά πλευρά του ναού είναι τοποθετημένο στον τοίχο το εικονοστάσι με την μεγάλη εικόνα του Πανορμίτη τον πιο πολύτιμο θησαυρό του μοναστηριού και ολόκληρης της Σύμης. Από επιγραφή που υπάρχει στη θαυματουργή ολόσωμη εικόνα του Πανορμίτη μαρτυρείται ότι ασημώθηκε το 1724 από τον Ιωάννη Πελοποννήσιο με έξοδα των καπεταναίων, του κλήρου και της κοινότητας Σύμης. Μπροστά στο θαυματουργό εικόνισμα που συγκεντρώνει το σεβασμό,τις προσδοκίες και τις ελπίδες του πιστού λαού είναι κρεμασμένα πλήθος αφιερώματα...
Άποψη του λιμανιού από το μοναδικό καφέ στον Πανορμίτη,κάτω από τους ξενώνες του μοναστηριού...
Λήψη 2013
 |
| Αη-Γιώργης,ο Δυσάλωνας. |
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΚΕΙΜΕΝΑ : ΖΩΗ ΔΟΥΝΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου