Homo Universalis: ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΓΓΙΤΗ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΗΣ ΝΕΛΛΑΣ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ

Τετάρτη 29 Ιουνίου 2016

ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΓΓΙΤΗ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΗΣ ΝΕΛΛΑΣ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ

Περιήγηση στο μοναδικής ομορφιάς Σπήλαιο Αγγίτη απ όπου και ξεκινούν οι πηγές το ποταμού Αγγίτη...Πολλοί,καθώς κι εγώ,πιστεύουν ότι αυτό το πανέμορφο σπήλαιο είναι το πιο ωραίο της Ελλάδας,ακόμα και από το σπήλαιο Δυρού!!Με τα φτωχά μου μέσα,προσπάθησα να αποτυπώσω την ομορφιά του,όσο καλύτερα μπορούσα!Οσοι περνούν από αυτά τα μέρη,καλά θα είναι να κάνουν μια μικρή παράκαμψη και να το επισκεφθούν και τότε θα θυμηθούν τα γραφόμενα μου!!

Tο σπήλαιο των Πηγών του ποταμού Αγγίτη (ή Μααρά) βρίσκεται 23χλμ. βορειοδυτικά της Δράμας, στο Κάτω Νευροκόπι και στους πρόποδες του Φαλακρού όρους (οροσειρά Ροδόπης). Τα νερά της βροχής και των ρεμάτων του οροπεδίου του Κάτω Νευροκοπίου, που απορροφιούνταν από το έδαφος του Φαλακρού όρους, διάβρωσαν το εσωτερικό του φτιάχνοντας μια κοιλότητα - το σπήλαιο. Αυτά τα νερά δημιουργούν τον ποταμό Αγγίτη, ο οποίος στην ουσία πηγάζει μέσα από το σπήλαιο.

Η πρώτη αναφορά στο σπήλαιο και τον ποταμό γίνεται από τον Μ.Ε.Μ.Cousinery, Γάλλο πρόξενο στη Θεσσαλονίκη, στο βιβλίο του Voyage dans la Macedoine, το 1831. Η εξερεύνηση του σπηλαίου έγινε το 1978, όταν ομάδα Ελλήνων και Γάλλων σπηλαιολόγων καταδύθηκε με σκάφανδρα κοντά στις πηγές του Αγγίτη, όπου, σε βάθος 7μ., βρήκαν μία δίοδο προς το σπήλαιο, στο οποίο ανακάλυψαν στοά μήκους 500μ.

Το σπήλαιο εκτιμάται ότι έχει μήκος 12χλμ., από τα οποία μόνο τα 4,5χλμ.έχουν μελετηθεί από τους σπηλαιολόγους. Η μέση θερμοκρασία του νερού στο σπήλαιο είναι 11,5°C και του αέρα 12,5°C. Οι θερμοκρασίες αυτές μεταβάλλονται ευκολότερα κοντά στα ανοίγματα του σπηλαίου.

Το Εσωτερικό του Σπηλαίου

Κατά μήκος του έχουν σχηματιστεί ευρύχωρες αίθουσες, πλάτους έως και 25μ., και μικρότερα ανοίγματα, όπου έχουν δημιουργηθεί σταλακτίτες με ποικιλία χρωμάτων, σχημάτων και μεγεθών. Οι σταλαγμίτες είναι ελάχιστοι, καθώς η συνεχής ροή του ποταμού δεν επιτρέπει το σχηματισμό τους.

Στη μία όχθη του ποταμού, σε ένα μικρό πλάτωμα (10x12μ. περίπου) ανακαλύφθηκαν ευρήματα που φανερώνουν την ανθρώπινη παρουσία και χρονολογούνται από το τέλος της Νεολιθικής περιόδου: στάχτες, χειροποίητα αγγεία, θραύσματα οστών άγριων ζώων -ιδίως ελαφιού και ζαρκαδιού-, καθώς και λίθινα (από χαλαζία) και οστέινα εργαλεία.

Η μορφολογία και ο αριθμός των λίθινων αντικειμένων υποδηλώνουν, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ότι η παραμονή των ανθρώπων στο χώρο ήταν προσωρινή. Εικάζεται ότι μικρές ομάδες κυνηγών, που προτιμούσαν την περιοχή για τα θηράματα ή την ξυλεία της, χρησιμοποιούσαν το σπήλαιο για ξεκούραση και επιδιόρθωση των εργαλείων τους.

Η ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως και απολιθωμένα οστά μεγάλων θηλαστικών, που χρονολογούνται πριν από 30.000 χρόνια. Άγρια άλογα, μεγάκεροι (γιγαντόσωμα ελάφια με μεγάλα κέρατα), δασύμαλλοι ρινόκεροι, μαμούθ κ.ά. είναι αποδείξεις του ψυχρού κλίματος που επικρατούσε την εποχή εκείνη.

Δείγματα από τον εργαλειακό εξοπλισμό και τα οστά που προήλθαν από την ανασκαφική τομή εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας.

Επισκέψεις στο Σπήλαιο

Ο επισκέπτης εισέρχεται στο εσωτερικό του σπηλαίου από τεχνητή είσοδο και μπορεί να περιηγηθεί στα 500 πρώτα μέτρα του μοναδικού αυτού φυσικού μνημείου ακολουθώντας ένα διάδρομο, που κατασκευάστηκε για τις ανάγκες της περιήγησης

Η περιήγηση αυτή είναι δυνατή μόνο όταν το επιτρέπει η στάθμη του νερού, ιδιαίτερα δηλαδή το καλοκαίρι, οπότε τα νερά κατεβαίνουν, καθώς το χειμώνα τα νερά κατακλύζουν το εσωτερικό του. Πλούσια βλάστηση καλύπτει τις όχθες του ποταμού, η οποία αποτελείται κυρίως από πλατάνια, λεύκες, ιτιές, σκλήθρους και κισσούς.

Εκτός του σπηλαίου

Πάνω από την είσοδο του σπηλαίου υπάρχει διπλός οχυρωματικός περίβολος, το σωζόμενο ύψος της εξωτερικής όψης του οποίου σε μερικά σημεία φτάνει τα 1,5-3μ. και το πάχος του είναι 1,80μ.

11 Από τη δομή της τοιχοποιίας οι αρχαιολόγοι συμπεραίνουν ότι κτίστηκε πιθανότατα το 2ο-1ο αι. π.Χ. Διακρίνονται λιθοσωροί και θεμέλια κτισμάτων. Το οχυρό αυτό φαίνεται ότι είχε ιδιαίτερη σημασία, καθώς, λόγω της θέσης του, έλεγχε τα στρατιωτικά και εμπορικά περάσματα της περιοχής.

12 Σε μικρή απόσταση από το σπήλαιο βρίσκεται οικισμός που σχετίζεται με τη ρωμαϊκή αποικία των Φιλίππων.

Ο Αγγίτης είναι ο σπουδαιότερος παραπόταμος του Στρυμόνα. Αναφέρεται ήδη τον 5ο π.Χ. αιώνα από τον Ηρόδοτο και αργότερα (τον 1ο μ. Χ. αιώνα) από τον Αππιανό, ο οποίος περιγράφει τις μάχες που έγιναν το 42 π.Χ. κοντά στους Φιλίππους, στη διάρκεια ρωμαϊκού εμφύλιου πολέμου[1]. Κατά τη διαδρομή του, ο ποταμός διασχίζει μέρος του Νομού Δράμας και την επαρχία Φυλλίδας στο Νομό Σερρών στην Ανατολική Μακεδονία.

Ο Αγγίτης είναι ο μεγαλύτερος από τους παραπόταμους του Στρυμόνα ποταμού, με περίπου 75 χλμ μήκος. Πηγές του ποταμού βρίσκονται τόσο στην πόλη της Δράμας (πηγές Αγ. Βαρβάρας), στα τενάγη των Φιλίππων αλλά και στο χωριό Αγγίτης Δράμας, όπου και οι ομώνυμες πηγές, οι οποίες δημιουργούν ένα καλαίσθητο σπήλαιο, το σπήλαιο Αγγίτη (Μααράς). Στο ύψος του χωριού Συμβολή, οι παραπάνω πηγές ενώνονται και από το σημείο αυτό, ο Αγγίτης ποταμός ξεκινά μία δαιδαλώδη διαδρομή ανάμεσα σε κάθετους βράχους, σχηματίζοντας το ομώνυμο φαράγγι του Αγγίτη, στην Αλιστράτη Σερρών........

Αφού περάσει έξω από τα περίφημα Σπήλαια Αλιστράτης, και διανύσει 9 χιλιόμετρα μέσα από στενά περάσματα σχηματίζοντας μαιανδρισμούς, καταλήγει στο Σιδ. Σταθμό Αγγίστας του Δήμου Αλιστράτης, όπου υπάρχει το Παλαιό Γεφύρι. Από εκεί και αφού αφήσει πίσω του τη Λευκοθέα, συνεχίζει το ταξίδι του, ήρεμος πια, στις πεδιάδες της Φυλλίδας για να ενωθεί με το μεγάλο ποτάμι, τον Στρυμόνα.

Οι σταλακτίτες του είναι ιδιαίτερης μορφολογίας,κάτι που δεν συναντάς εύκολα στα άλλα γνωστά σπήλαια!!!

Λίγα μέτρα πιο κάτω από την σιδηροδρομική γραμμή που περνάει δίπλα από τα Σπήλαια Αλιστράτης, βρίσκεται το Φαράγγι του Αγγίτη, το Βράους όπως λένε το ντόπιοι. Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νομού Σερρών και έχει μήκος 15 χιλιόμετρα.

Το φαράγγι βρίσκεται ανάμεσα στα όρη Παγγαίο και Μενοίκιο (17 χλμ από την πόλη της Δράμας) και εκτείνεται από το χωριό Συμβολή (Φράγμα)μέχρι το Σταθμό Άγγιστας

Απο κάποια βίαιη γεωλογική ανακατάταξη, συντελέστηκε εδώ μια κοσμογονική αλλαγή που χώρισε τη γη στα δύο και άφησε να περάσουν οι υδάτινοι όγκοι της Πρασιάδος λίμνης, η οποία κάλυπτε την εύφορη πεδιάδα της Δράμας, δημιουργώντας το φαράγγι του Αγγίτη. Η είσοδος για τους επισκέπτες είναι από το Δ.Δ της Συμβολής του Δήμου Αμφίπολης

20 Το φαράγγι είναι γνωστό και ως «Στενά Πέτρας» και «Διώρυγα». Σε τρία σημεία του φαραγγιού έχουν βρεθεί βραχογραφίες που παριστάνουν καμήλες, ελάφια, ιππείς που κρατούν τα ηνία των αλόγων και ακόντια, αλλά και αφηρημένα σχέδια.

Αίθουσα του Μύλου

Σε μια κοιλότητα κάτω από ένα άνοιγμα από το οποίο μπαίνει φως μυστηριακό διακρίναμε ερείπια από αρχαία κατασκευή (Μ.Ε.Μ.Cousinery, Voyage dans la Macedoine, Paris 1831)

Κοντά στην είσοδο του σπηλαίου υπάρχει η Αίθουσα του Μύλου, όπου σώζεται σιδερένιος υδροτροχός ο οποίος λειτουργούσε μέχρι το 1951.

Ο υδροτροχός χρησίμευε, μαζί με έναν μικρότερο εκτός του σπηλαίου, για την ύδρευση και την άρδευση της κοινότητας Κοκκινογείων και του Δήμου Προσοτσάνης, από την εποχή της Τουρκοκρατίας έως το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.

Σε τρία σημεία του φαραγγιού έχουν βρεθεί βραχογραφίες που παριστάνουν καμήλες, ελάφια, ιππείς που κρατούν τα ηνία των αλόγων και ακόντια, αλλά και αφηρημένα σχέδια. Εκτιμάται ότι οι βραχογραφίες αυτές είναι φτιαγμένες την εποχή του χαλκού. Πλούσια είναι η χλωρίδα και η πανίδα της περιοχής,ενώ με το πέρασμα των αιώνων έχουν δημιουργηθεί αρκετές σπηλιές και καμάρες κατά μήκος της χαράδρας.