ΛΑΥΡΙΟ - ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ , ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΗΣ ΝΕΛΛΑΣ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ

Η περιήγηση και φωτογράφιση στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου,ηταν μια μοναδική εμπειρία,γεμάτη συγκίνηση και σκουριασμένα "κλικ" ,απαθανατίζοντας την κάποτε Βιομηχανική Ελλάδα..............................................Είναι κρίμα που τα τμήματα των κτιρίων δεν έχουν σήμανση να μας λέει τι ήταν το καθένα και τι ήταν το κάθε μηχάνημα που σώζεται....Ούτε ένας χάρτης του Πάρκου δεν υπάρχει,τουλάχιστον με τα σημεία αναφοράς

 Η Ελληνική και η Γαλλική εταιρεία παρήγαγαν αργυρούχο μόλυβδο και τα υποπροϊόντα του, επίσης πεφρυγμένη καλαμίνα και μαγγανούχο σίδηρο. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Γαλλική Εταιρεία παρήγαγε στο Λαύριο και άργυρο. Για τις ανάγκες των εργασιών χτίσθηκαν κάμινοι, μεταλλοπλύσια, μηχανουργεία, χυτήρια, διάφορα βιομηχανικά κτήρια, κατοικίες αρχοντικές και εργατικές αλλά και δημιουργήθηκαν εγκαταστάσεις λιμενικές και σιδηροδρομικές. Οι δραστηριότητες των δύο αυτών εταιρειών έκαναν το Λαύριο στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου ένα από τα σπουδαιότερα μεταλλευτικά κέντρα της Ευρώπης. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι στο Λαύριο είχαν τα προξενεία τους επτά ευρωπαϊκά κράτη και ότι το 1899 κατέπλευσαν στο λιμάνι του 231 ατμόπλοια. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι μια μεταλλοφόρος περιοχή του Μίτσιγκαν των Η.Π.Α. ονομάσθηκε Λαύρειον (1889).

 Στην είσοδο .....διατηρώντας τις αντλίες καυσιμων,κανουν τον επισκέπτη να χαρεί για αυτά που θα δει στην πορεία...

   Περίοδος 1875-1904

Στο διάστημα αυτό η εταιρεία κατασκευάζει το βασικό πυρήνα των εγκαταστάσεων. Μέχρι το 1895 το οργανωμένο πια σύνολο περιλαμβάνει κτίρια διοίκησης, εγκαταστάσεις μηχανικής επεξεργασίας και υδρομηχανικού εμπλουτισμού των μεταλλευμάτων και αναγωγής του μολύβδου.
Τα εξορυσσόμενα μεταλλεύματα από τα μεταλλεία υφίστανται επί τόπου έναν πρώτο εμπλουτισμό. Από αυτά τα μολυβδούχα, τα ψευδαργυρούχα και τα μικτά θειούχα οδεύουν προς τις διαδικασίες μηχανικής προπαρασκευής σε θραυστήρες και «πλυντήρια» που βρίσκονται στον Κυπριανό. Στη συνέχεια της παραγωγικής αλυσίδας τα μεταλλεύματα κατεργάζονταν μεταλλουργικά. Διακρίνονται δύο ξεχωριστές διαδικασίες: η πύρωση της καλαμίνας, η φρύξη και η αναγωγική τήξη του γαληνίτη. Το τελικό προϊόν περιέχει 90% μόλυβδο και εξάγεται ως αργυρούχος μόλυβδος σε χελώνες

  Β’ περίοδος 1905-1929

Το 1905 ξεκινά μια μεγάλη επιχείρηση τεχνολογικού εκσυγχρονισμού της μεταλλουργίας του μολύβδου. Στη διαδικασία της φρύξης εγκαταλείπονται οι παλαιές φλεγοβόλοι κάμινοι και εφαρμόζονται δύο διαφορετικές μέθοδοι, ανάλογα με τον τύπο του μεταλλεύματος. Οι γαληνίτες με μεγάλη περιεκτικότητα σε σιδηροπυρίτη υφίστανται πλήρη φρύξη με τη μέθοδο Kauffmann , ενώ οι υπόλοιποι με τη μικρότερη περιεκτικότητα σε σιδηροπυρίτη φρύττονται με τη μέθοδο Huntigton-Heberlein.
Επίσης κατασκευάζονται δύο νέοι κάμινοι τύπου Brunton και αναδιοργανώνεται το συγκρότημα της πλινθοποίησης. Ήδη από το 1905 αλλάζει και η κινητήρια δύναμη του συγκροτήματος με την εγκατάσταση ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων. Το 1913 η εταιρεία επιχειρεί την επέκταση των μεταλλουργικών δραστηριοτήτων με περαιτέρω επεξεργασία των προϊόντων της αναγωγικής τήξης.

 Γ’ περίοδος 1930-1989

Στο τέλος της δεκαετίας του 1920 η εταιρεία βρίσκεται αντιμέτωπη με τη συνεχιζόμενη πτώση των τιμών του μολύβδου και με τη σταδιακή εξάντληση των κοιτασμάτων. Επιχειρεί να αντιμετωπίσει την κρίση με τον εκσυγχρονισμό της μεθόδου εμπλουτισμού και με την παραγωγή καθαρού μολύβδου για την εσωτερική αγορά. Από το 1930 εφαρμόζεται η μέθοδος της απαργύρωσης δια ψευδαργύρου, ενώ μετά το 1936 λειτουργεί ελασματοποιείο για την παραγωγή φύλλων μολύβδου. Το 1930 λόγω εξάντλησης των μεταλλευμάτων καθίσταται ασύμφορη και σταματά η λειτουργία των καμίνων πύρωσης της καλαμίνας. Το ίδιο έτος η εταιρεία αγοράζεται από την πολυεθνική Penarroya. Οι τελευταίες σημαντικές παρεμβάσεις στο συγκρότημα είναι οι εγκαταστάσεις των φίλτρων καπνού που δημιουργήθηκαν μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.

 Ορισμένα από τα κτίρια που σώζονται μέχρι και σήμερα κατασκευάστηκαν το 1875-76 και εξακολούθησαν μέχρι το 1988 να στεγάζουν τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας. Το συγκρότημα διέκοψε οριστικά τη λειτουργία του το 1989. Σήμερα μετασχηματίζεται από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο σε Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο. 

 Ο χώρος αυτός αποτελούσε το κτήριο συντήρησης του εργοστασίου. Ήταν το κτήριο υποστήριξης της παραγωγής. Το μηχανουργείο αυτό υπήρξε ένα από τα πρώτα μηχανουργεία της Ελλάδας και από τα καλύτερα εξοπλισμένα. Είχε τη δυνατότητα να καλύπτει από κατασκευαστικής πλευράς όλες τις ανάγκες του εργοστασίου (εξαρτήματα, εργαλεία ανταλλακτικά (κ.λπ.).

 Το κτήριο αυτό ,είναι "το ρολόι" έτσι το ονόμαζαν......Εκει είχαν τα γραφεία τους οι Γεωμέτρες,Γεωλόγοι,Χημικοί  και άλλες ειδικότητες !

Με τη γενική ονομασία μεταλλεία Λαυρίου φέρεται μια σειρά μεταλλείων και μεταλλευτικών εγκαταστάσεων που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή του Λαυρίου και έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης επί περίπου 5.000 χρόνια. Τα μεταλλεύματα του αργύρου στη περιοχή του Λαυρίου είναι κυρίως μεταλλεύματα μολύβδου και αργύρου. 

Τα μεταλλεία στην περιοχή του Λαυρίου είναι από τα αρχαιότερα μεταλλεία στον Ελλαδικό χώρο. Η μεταλλευτική δραστηριότητα σε αυτά χρονολογείται από το 3.000 π.Χ., (ίχνη εξορύξεως χαλκού στην περιοχή Θορικού) αλλά η συστηματική εκμετάλλευσή τους αρχίζει με τη γέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας το 508 π.Χ. από τον Κλεισθένη Τα μεταλλεία του Λαυρίου υπήρξαν η κύρια πηγή πλούτου της Αθήνας κατά την κλασική εποχή (5ος και 4ος π.Χ. αιώνας). Η πρώτη ενέργεια που βασίστηκε στα μεταλλεία αυτά υπήρξε προγενέστερη της εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας, όπως αυτή τοποθετείται από τους ιστορικούς: Ήταν η κοπή ενός από τα πρώτα αργυρά νομίσματα στον κόσμο, της αθηναϊκής δραχμής, γύρω στο 580 π.Χ. Γύρω στα 512 π.Χ. η Αθήνα υποχρεώθηκε να βασιστεί αποκλειστικά στα μεταλλεία του Λαυρίου, καθώς οι Πέρσες είχαν εισβάλει στη Βόρεια Ελλάδα. Οι πρόσοδοι από τα μεταλλεία αυτά έγιναν αισθητές γύρω στο 500 π.Χ., ενώ οι πολεμικές προετοιμασίες απόκρουσης των Περσών (Μάχη του Μαραθώνα) βασίστηκαν στον άργυρο που εξορυσσόταν στα μεταλλεία

 Το 482 π.Χ. εντοπίζεται ένα νέο μεγάλο αργυρούχο κοίτασμα στην περιοχή και ο Θεμιστοκλής πείθει τους Αθηναίους να διατεθούν τα προερχόμενα από αυτό έσοδα για την κατασκευή ενός ισχυρού στόλου. Η Αθήνα διέθετε ήδη 70 πολεμικά πλοία και με τα χρήματα από τα μεταλλεία κατασκεύασε άλλα 130. Με τα πλοία αυτά η Αθήνα κατάφερε να αποκρούσει τις δυνάμεις του Ξέρξη, ο οποίος έχοντας περάσει τις Θερμοπύλες κατέβαινε προς την πόλη. Ο αθηναϊκός στόλος, έχοντας αποκτήσει την απαιτούμενη ισχύ, καταναυμάχησε τον Περσικό στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, στερώντας έτσι τις Περσικές δυνάμεις ξηράς από τις προμήθειες και τη δυνατότητα ανεφοδιασμού τους.

Τα μεταλλεία έχασαν προσωρινά την αξία τους, όταν η Αθήνα έχασε τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Επανήλθαν προσωρινά σε αξιόλογη εκμετάλλευση επί εποχής Λυκούργου κατά τον 4ο αιώνα, ωστόσο η ανακάλυψη νέων μεταλλείων στη Βόρεια Ελλάδα και η αθηναϊκή παρακμή τα έθεσαν στο περιθώριο. Τελικά, οι μεταλλευτικές δραστηριότητες διακόπηκαν ολοσχερώς τον 2ο αιώνα, επειδή, πρώτον η εξόρυξη, φθάνοντας σε βάθη 100 μ., συνάντησε νερό στις στοές, δεύτερον, οι Ρωμαίοι βρήκαν πολύ δύσκολη και την επεξεργασία του μεταλλεύματος και τρίτον, οι Ρωμαίοι άρχισαν την εκμετάλλευση των πλούσιων κοιτασμάτων αργύρου στην Ισπανία, με αποτέλεσμα τα μεταλλεία Λαυρίου να χάσουν τα πρωτεία στην παραγωγή αργύρου παγκοσμίως, μια θέση που κατείχαν για σχεδόν μία χιλιετία.

Υπολογίζεται ότι από τον 7ο μέχρι το 1ο αιώνα π.Χ. από τα μεταλλεία εξορύχθηκαν 3.500 τόνοι αργύρου και 1.4000.000 τόνοι μολύβδου. Η μέγιστη παραγωγή παρατηρήθηκε κατά τα κλασσικά χρόνια με μέση ετήσια παραγωγή 30 τόνους αργύρου.

  

Τα μεταλλεία παρέμειναν σε αδράνεια μέχρι το 19ο αιώνα μ.Χ. Το 1860 ο Ανδρέας Κορδέλλας (1836 - 1909), μεταλλειολόγος γεννημένος στη Σμύρνη με σπουδές στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας επισκέπτεται την περιοχή και διαβλέπει σημαντική οικονομική προοπτική με την ανάτηξη των σκωριών και την επεξεργασία των εκβολάδων. Έρχεται σε επαφή με τον Τζιανμπατίστα Σερπιέρι (1832-1897), Ιταλό επιχειρηματία, του οποίου η οικογένεια ήδη ασχολείτο με παρόμοιες εργασίες εκμετάλλευσης σκωρίας ρωμαϊκής εποχής ορυχείων στο Κάλιαρι της Σαρδηνίας. Ο Σερπιέρι διαβλέπει επίσης την οικονομική δυνατότητα που του προσφέρει το Λαύριο και, το 1864, ιδρύει την εταιρεία "Roux - Serpieri - Fressynet C.E." (ή "Hilarion Roux et Cie") εν μέρει με δικά του κεφάλαια αλλά και με συμμετοχή του γαλλικού (έδρα στη Μασσαλία) τραπεζικού οίκου "I. Roux-Fressynet". Η εταιρεία διατηρείται μέχρι το 1873, έχοντας μετονομαστεί σε "Ελληνική Εταιρεία των Μεταλλουργείων Λαυρίου", κατασκευάζοντας εγκαταστάσεις στο λιμένα του Λαυρίου, στη θέση "Εργαστηριάκια" και αναλαμβάνει την παραγωγή αργυρούχου μολύβδου από τις σκωρίες. Το 1865 διαθέτει 18 καμίνους, εγκαταστάσεις μεταλλοπλυσίας, μηχανουργείο και σιδηρόδρομο, απασχολώντας, το 1867, 1.200 εργαζόμενους, τεράστιο αριθμό για την εποχή.

 Το 1869 ανακύπτει το Λαυρεωτικό ζήτημα, καθώς η εταιρεία διεκδικεί από το ελληνικό κράτος τις αρχαίες εκβολάδες, με αποτέλεσμα τη σύγκρουσή της με αυτό. Η λύση στο ζήτημα που προέκυψε ήταν, μετά από διαπραγματεύσεις, να δημιουργηθούν δύο εταιρείες: Η Εταιρεία των Μεταλλουργείων Λαυρίου (ελληνική) και η "Μεταλλεία Καμάριζας" (1873). Το 1876 η δεύτερη παραχωρεί τη θέση της στην γαλλική εταιρεία "C.F.M.L. (Compagnie Francaise des Mines du Laurium)", την οποία ιδρύει και πάλι ο Σερπιέρι και κατασκευάζει νέο εργοστάσιο στη θέση "Κυπριανός". 

Στο χώρο αυτό γίνονταν οι χημικές αναλύσεις δειγμάτων που λαμβάνονταν από όλες τις παραγωγικές φάσεις. Επίσης γίνονταν η ανάλυση της «γαλένας», που προέρχονταν από τα μεταλλεία του Λαυρίου ή από το εξωτερικό για να εξακριβωθεί η περιεκτι κότητα τους σε μόλυβδο. 

Η γαλλική εταιρεία επιζεί και του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και, τη δεκαετία του 1950, αρχίζει και πάλι η εντατική εκμετάλλευση των σκωριών, των εκβολάδων και των μεταλλείων. Η εταιρεία, ωστόσο, αναγκάστηκε να διακόψει τις δραστηριότητές της το 1982, ως συνέπεια της αποβιομηχάνισης που επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα τη δεκαετία του '80. Τότε δημιουργήθηκε στη θέση της η κρατική εταιρεία ΕΜΜΕΛ (Ελληνική Μεταλλευτική Μεταλλουργική Εταιρία Λαυρίου) η οποία λειτούργησε έως το 1992. Οι περισσότερες μονάδες διέκοψαν τη λειτουργία τους και περισσότερο από το 20% των κατοίκων της πόλης, έχοντας πληγεί από την ανεργία, την εγκαταλείπουν. Το 1994 το εργοστάσιο της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου στον Κυπριανό αγοράστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο και παραχωρήθηκε στο ΕΜΠ το οποίο δημιούργησε εκεί το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου

 Υπάρχουν πολλά αναπαλαιωμένα κομμάτια, συνήθως τα γραφεία.....Γίνεται προσπάθεια να  αναπαλαιωθούν όλα  τα κτίσματα των γραφείων και των κατοικιών.

Τα σημαντικότερα μεταλλεία βρίσκονται στην περιοχή του οικισμού Πλάκα, περίπου 6 χλμ. βόρεια του Λαυρίου, και στην περιοχή Καμάριζα ή Αγίου Κωνσταντίνου, 5 χλμ δυτικά της πόλης. Διάσπαρτα σε όλη την περιοχή βρίσκονται εκατοντάδες μικρά μεταλλεία, φρέατα, στοές και διανοίξεις, οι περισσότερες με διεύθυνση από Β προς Ν προς την περιοχή του Σουνίου. Πολλές εκβολάδες βρίσκονται σε κοιλώματα ή επί της ακτής της Λαυρεωτικής, ενώ η επίδραση του θαλασσινού νερού στα κατάλοιπα των αρχαίων εξορύξεων έχει δημιουργήσει πολλά ορυκτά, ορισμένα από τα οποία ανευρίσκονται τυπικά στην περιοχή και την χαρακτηρίζουν (type localities, εν συνόλω 19 ορυκτά) . Άλλες περιοχές με μεταλλευτικές / εξορυκτικές δραστηριότητες είναι η Έλαφος, ο Θορικός, η Σουρέζα, το Βρωμοπούσι, ενώ εκτείνονται μέχρι την περιοχή του Σουνίου.

Αν και πολλά κομμάτια των τοίχων έχουν δεχθεί την περιποίηση των τεχνιτών πετρας, εξακολουθούν να υπάρχουν σαν μνημείο, κομμάτια σιδερένιων κατασκευών που έχουν απομείνει σκουριασμένα και κάνουν το σκηνικό ατόφιο και μοναδικό!!

 Η ταινία που έστελνε το μετάλλευμα στα σημεία που φορτωνόταν

 Η ιστορία του νεότερου Λαυρίου αρχίζει από τη στιγμή που την περιοχή επισκέπτεται ο Ανδρέας Κορδέλλας, γεωλόγος-μηχανικός από τη Σμύρνη, σπουδαγμένος στο περίφημο Πανεπιστήμιο του Φράιμπεργκ της Γερμανίας. Ο Κορδέλλας χτενίζει τη Λαυρεωτική γη από άκρη σε άκρη και το έμπειρο μάτι του διακρίνει μονομιάς το θησαυρό που κρύβεται εκεί. Στη λεπτομερή αναφορά του προς το Ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών σημειώνει ότι οι σωροί των σκουριών, του άχρηστου δηλαδή μεταλλεύματος που απέμενε μετά την καμίνευση του χρήσιμου μεταλλεύματος κατά την αρχαιότητα, έφθαναν το 1.500.000 τόνους και είχαν 10 % περιεκτικότητα ακόμη σε μολύβι, μπορούσαν δηλαδή να δώσουν 50 γρ. άργυρο ανά τόνο, Παράλληλα, ένα άλλο πεταμένο υλικό, οι εκβολάδες, τα χονδρά φτωχά μεταλλεύματα που οι αρχαίοι είχαν ξεδιαλέξει με τα χέρια ως άχρηστα, μαζί με τους πλυνίτες, το τριμμένο φτωχό μετάλλευμα, έφθαναν αντίστοιχα τους 1.000.000 τόνους και 9.000.000 τόνους με 6,75% περιεκτικότητα σε μόλυβδο και μπορούσαν να δώσουν 140 γρ. άργυρο ανά τόνο.

Η Ελληνική Πολιτεία φαίνεται να διστάζει ή να μη κατανοεί τη σημασία της ανακάλυψης του Κορδέλλα, Όμως, το 1864, ο Ιταλός I. B.Serpieri, που είχε την εμπειρία της εκμετάλλευσης των σκουριών ρωμαϊκής εποχής στο Κάλιαρι της Σαρδηνίας και είχε ήδη δει δείγματα του υλικού του Λαυρίου που είχαν φθάσει στη Σαρδηνία ως έρμα κάποιου εμπορικού πλοίου, αντιλαμβάνεται αμέσως τη σημασία του πράγματος και ιδρύει στη θέση Εργαστήρια, κοντά στο λιμάνι, την ιταλο-γαλλική μεταλλουργική εταιρεία Roux-Serpieri-Fressynet C.E., την πρώτη μεταλλουργική εταιρεία στην Ελλάδα με καμίνους τύπου Καστιλιάνου, μικρά πλυντήρια, μηχανουργείο και σιδηρόδρομο για τη μεταφορά των σκωριών και των εκβολάδων. Έτσι, το 1865, μετά από τόσους αιώνες, παράγεται στο Λαύριο και πάλι ο αργυρούχος μόλυβδος. Είναι η χρονολογία ορόσημο για τη γέννηση του Νεότερου Λαυρείου.

 Κτίσμα στον αναλημματικό τοίχο

Περιγραφή: Διώροφο κτήριο με στέγη από κυματοειδή λαμαρίνα. Ο κατακόρυφος φέρων οργανισμός είναι από λιθοδομή και οπτοπλινθοδομή με προσθήκη φέροντος οργανισμού από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η μία πλευρά του κτηρίου είναι τμήμα του αναλληματικού τοίχου
Παρελθούσα χρήση: Αποθήκη Φρύξης 

 Το Τ.Π.Π.Λ. ανήκει στην «Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου», της οποίας τη μόνη μετοχή κατέχει το Ε.Μ.Π. και αντίστοιχα η Σύγκλητος του Ε.Μ.Π. αποτελεί τη Γενική Συνέλευση. Η Εταιρεία διοικείται από 9-μελές Διοικητικό Συμβούλιο, οριζόμενο από τη Σύγκλητο - Γενική Συνέλευση της Εταιρείας. Πρόεδρος του Δ.Σ. είναι ο Καθ. Κ. Μουτζούρης της Σχ. Πολιτικών Μηχανικών και Αντιπρόεδρος ο Καθ. Δ. Καλιαμπάκος της Σχ. Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών. 

 Η Δέσποινα Μπαλόπιτα είναι υπ. Δρ.Σχ. Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, κάτοχος του μεταπτυχιακού διπλώματος “Διοίκηση και Οργάνωση Βιβλιοθηκών με έμφαση τις νέες τεχνολογίες” του Ιόνιου Πανεπιστημίου και απόφοιτος του τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου με κατεύθυνση  Μουσειολογία. Ασχολείται με την ενημέρωση του κοινού σχετικά με το Πάρκο (ανάλογα με το πεδίο ενδιαφέροντος των επισκεπτών) και συμμετέχει στην καταγραφή και την οργάνωση του Αρχείου της πρώην ΓΕΜΛ. ......................................η κοπέλα  που με  υποδέχτηκε και μου είπε  λίγα  λόγια την ιστορία  αυτού το κομματιού της Λαυρεωτικής!! 

 Η  απόλυτη αρμονία του παλιού....

Το συγκρότημα της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου (Companie Française des Mines de Laurium) αποτελεί ένα μοναδικό μνημείο βιομηχανικής αρχαιολογίας και αρχιτεκτονικής τόσο από την άποψη της κλίμακας όσο και λόγω του γεγονότος ότι διασώζεται σχεδόν το σύνολο του κτιριακού δυναμικού από την ίδρυσή του, καθώς και μεγάλο μέρος του μηχανολογικού εξοπλισμού του. Ολόκληρο το συγκρότημα της ΓΕΜΛ (κτίρια, εγκαταστάσεις, εξοπλισμός) έχει κηρυχθεί "νεότερο μνημείο" από το ΥΠΠΟ, ενώ το τμήμα του στο οποίο εκτελέσθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης έχει κηρυχθεί και διατηρητέο από το ΥΠΕΧΩΔΕ. 

  

Η δημιουργία του ΤΠΠΛ είναι σύμφυτη με την ανάληψη, από μέρους του Ε.Μ.Π. του μεγάλου έργου της αποκατάστασης – ανασυγκρότησης των ιστορικών εγκαταστάσεων της Γ.Ε.Μ.Λ. Η συνολική έκταση του γηπέδου ανέρχεται στα 250.000 τ.μ. Από τις τρεις διακριτές κτιριακές ενότητες του συγκροτήματος έχουν αποκατασταθεί και στεγάζουν τις λειτουργίες του Πάρκου 18 κτίρια με συνολικά καλυμμένη επιφάνεια 13.000 τ.μ. περίπου.

Τα 14 κτίρια με αντιστοιχούσα καλυμμένη επιφάνεια 12.000 τ.μ., συγκροτούν την πρώτη κτιριακή ενότητα. Η αποκατάστασή τους χρηματοδοτήθηκε από το συνολικό πρόγραμμα ίδρυσης του Τεχνολογικού Πάρκου, ενώ από τα υπόλοιπα τέσσερα κτίρια, με εμβαδόν 1.000 τ.μ. περίπου, τα δύο χρηματοδοτήθηκαν από προγράμματα εργαστηρίων του Ε.Μ.Π. και τα υπόλοιπα δύο από ιδιωτικούς πόρους, με αυτοχρηματοδότηση των εγκατεστημένων εταιρειών.

Τα 10.000 τ.μ. φιλοξενούν τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις που παρουσιάζονται στη σχετική παράγραφο, ενώ τα 3.000 τ.μ. στεγάζουν τις πολιτιστικές και υποστηρικτικές του Πάρκου χρήσεις. —

  Έτσι το Τ.Π.Π.Λ. διαθέτει:
Αίθουσα διαλέξεων 100 θέσεων με οπτικοακουστικό εξοπλισμό (video, dvd, video projector, large screen, sound ampl. PC, slide projector) στο παλαιό Φαρμακείο.

Τέσσερις αίθουσες σεμιναρίων, δυναμικότητας 20 ατόμων η κάθε μία, πλήρως εξοπλισμένες, στο ισόγειο της Βίλας Σερπιέρη, όπου στεγάζεται και η Διοίκηση του Πάρκου.

Υπαίθριο αμφιθέατρο, χωρητικότητας 500 περίπου καθήμενων ατόμων στις κερκίδες και δυνατότητα έως και ισόποσης τοποθέτησης θέσεων στο χώρο της “ορχήστρας”.

Διάφορους υπαίθριους χώρους για εκδηλώσεις (κήπος Βίλας Σερπιέρη, πλατεία Μηχανουργείου, κ.ο.κ.)

Αίθουσα εκδηλώσεων, 580 τ.μ. με οπτικοακουστικό εξοπλισμό (video, dvd, video projector, large screen), sound ampl., slide projector), στο παλαιό Μηχανουργείο. Η αίθουσα βρίσκεται σε «επαφή» με αίθουσα - εν δυνάμει εκδηλώσεων και χώρο καφέ – εστιατορίου ο οποίος και μπορεί να φιλοξενήσει υπηρεσίες εστίασης

Στους χώρους του Τεχνολογικού & Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου, φιλοξενούνται καλλιτεχνικές και συνεδριακές εκδηλώσεις, εταιρικές παρουσιάσεις και συναντήσεις, κοινωνικές εκδηλώσεις και διάφορα events.

Έχουν διεξαχθεί καλλιτεχνικά δρώμενα όπως το Synch festivals καθώς και πολλές συναυλίες. Η διοργάνωση του Φεστιβάλ Μεσογειακού Ντοκιμαντέρ αποτελεί θεσμό καθώς τα τελευταία τέσσερα χρόνια φιλοξενείται στις εγκαταστάσεις του ΤΠΠΛ. Επίσης, έχουν γίνει εκτεταμένες κινηματογραφικές λήψεις για πολύ σημαντικές ταινίες του νεοελληνικού κινηματογράφου (Αγγελόπουλος, Φέρρης, Κούνδουρος, Μπουλμέτης κ.α.) και τηλεοπτικά γυρίσματα όπως «Γιούγκερμαν» του Κ.Κουτσομύτη (ΑΝΤ1), «Καρυωτάκης» του Τ.Ψαρρά (ΕΡΤ1). 

Η εταιρεία αυτή θα επιζήσει μέχρι το 1877 και το Λαύριο ακολουθεί έκτοτε την πορεία των δύο νέων εταιρειών: Οικίες και καταστήματα ανήκαν στις εταιρείες, που έχουν αναλάβει και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των εργαζομένων, την κατασκευή σχολείων, ναών, λιμενικών εγκαταστάσεων. Το 1880 εμφανίζεται η πρώτη σοβαρή κρίση: Οι τιμές του μολύβδου πέφτουν διεθνώς και οι εταιρείες αντιμετωπίζουν οικονομική κρίση. Το βασικό πλήγμα και στις δύο το επέφερε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος. Το 1930 η ελληνική εταιρεία εκποιείται σε μια βρετανική, η οποία διακόπτει τις εργασίες, ενώ η γαλλική συνεχίζει, αλλά με μειωμένες δραστηριότητες. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και ενώ ο πληθυσμός της πόλης έχει μειωθεί κατά 50%, εγκαθίστανται σε αυτήν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, που της δίνουν νέα ζωή.

Αξίζει να διαβάσουμε τα όσα γράφει ο Κορδέλλας στη χαρακτηριστική για την εποχή εκείνη γλώσσα: «Και επιτέλους η ατμομηχανή ήρξατο λειτουργούσα και παράγουσα άφθονον πεπιεσμένον αέρα, αι κάμινοι επληρώθησαν σκωριών και οπτανθράκων, εκ δε της τετηκυίας μάζης, ήτις έρρεεν ως διάπυρος πηλός απεχωρίζετο ο μόλυβδος. Την 3 Μαρτίου 1865, ότε διεγέλα μεν η ημέρα εκ των πρώτων του ηλίου ακτίνων, διεγέλων δε τα πρόσωπα ημών εκ της φαιδρότητος, ήλθεν ο σεβασμιώτατος κα αείμνηστος μητροπολίτης Θεόφιλος περιβεβλημένος την απαστράπτουσαν αρχιερατικήν στολήν, ιστάμενος δε παρά τας καμίνους ηυλόγει και ηγίαζεν αυτάς ως και τον παραχθέντα μόλυβδον, όστις δια κοχλυαρίων χυθείς εντός τύπων απετέλει δελφίνα (χελώνα) φέροντα την επιγραφήν «Ελλάς».

Φρύξη

Περιγραφή: Κτήριο με πολυσύνθετη εσωτερική διαμόρφωση επιπέδων. Στο κτήριο υπάρχουν υπολείμματα προγενεστέρου μεταλλικού φέροντα οργανισμού, μαζί με νεώτερο μεταλλικό σκελετό. Εσωτερικά υπάρχει ανεξάρτητος φέρων οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα, κυρίως για τη στήριξη μηχανημάτων.

Παρελθούσα χρήση: Στο πρώτο στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας, που πραγματοποιούταν στο κτήριο αυτό, αναμιγνύονταν σε ειδικές αναλογίες «γαλένα», συλλιπάσμτα, σκωρία, ανακυκλωμένο μετάλλευμα και μετατρεπόταν σε σβώλους, μεγέθους μικρής μπίλιας. Το προϊόν αυτό προωθούνταν στους φούρνους της φρύξης και παράγονταν μια συμπυκνωμένη πορώδης μάζα, διαστάσεων 25cm, κατά μέσο όρο. Το προϊόν αυτό ονομαζόταν «agglomere», και αποτελούσε την πρώτη ύλη για το φούρνο

Περιδιαβαίνοντας τα γοητευτικά ερείπια! 

Μόνο οι λάτρεις της φθοράς θα μπορέσουν να καταλάβουν αυτό το άλμπουμ..

Πλινθόκτιστα και με αντοχή στο βάθος του χρόνου.

....και ο αέρας να περνάει ανάμεσα από τα χαλάσματα και να δημιουργεί ήχους ...και να παίρνει ζωή η εγκατάλειψη!! 

 Δεν μπορεί να υπάρχει τόση αρμονία μέσα σ ένα ερείπιο....Κι όμως.

 Ελασματοποιείο

Περιγραφή: Μονώροφο μεγάλου ύψους κτίριο με μεταλλική στέγη εδραζόμενη σε μεταλλικά υποστυλώματα εγκιβωτισμένα στους εξωτερικούς διαμήκεις τοίχους πλήρωσης. Στο εσωτερικό του κτηρίου βρίσκεται γερανογέφυρα στηριζόμενη σε φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα.

Παρελθούσα χρήση: Ήταν ο χώρος της κατασκευής των μολυβδόφυλλων. Στο χώρο αυτό ρευστοποιόταν το μολύβι και ακολούθως χυνόταν σε ορθογωνικά καλούπια. Οι παραγόμενες πλάκες μολύβδου διαμορφώνονταν σε επιθυμητά πάχη περνώντας από περιστρεφόμενους κυλίνδρους μεταβλητού διακένου. 

Φρύξη

Περιγραφή: Κτήριο με πολυσύνθετη εσωτερική διαμόρφωση επιπέδων. Στο κτήριο υπάρχουν υπολείμματα προγενεστέρου μεταλλικού φέροντα οργανισμού, μαζί με νεώτερο μεταλλικό σκελετό. Εσωτερικά υπάρχει ανεξάρτητος φέρων οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα, κυρίως για τη στήριξη μηχανημάτων. 

Τα φαντάσματα του παρελθόντος έχουν μια όψη γαλήνης..

Ο,τι απέμεινε,προσεκτικά φυλαγμένο για να θυμίζει..

 Aναλημματικός τοίχος

Περιγραφή: Επιμήκης αναλημματικός τοίχος από εμφανή λιθοδομή με αντηρίδες ανά αποστάσεις. Ανά διαστήματα βρίσκονται εγκάρσιοι διαχωριστικοί τοίχοι για τη διαμόρφωση χώρων αποθέσεως υλικών.

Παρελθούσα χρήση: Χώρος αποθήκευσης του υλικού εξόρυξης.

Aναλημματικός τοίχος

Περιγραφή: Επιμήκης αναλημματικός τοίχος από εμφανή λιθοδομή με αντηρίδες ανά αποστάσεις. Ανά διαστήματα βρίσκονται εγκάρσιοι διαχωριστικοί τοίχοι για τη διαμόρφωση χώρων αποθέσεως υλικών.

Παρελθούσα χρήση: Χώρος αποθήκευσης του υλικού εξόρυξης. 

Απ ότι κατάλαβα,γίνεται προσπάθεια αναπαλαίωσης των στοών του ορυχείου ώστε να γίνουν κάποιες επισκέψιμες..

Αυτό το κτίσμα δεν το βρήκα στον χάρτη του σαιτ !!

 Κάμινος Αναγωγής

Περιγραφή: Διώροφο κτήριο με μεταλλικό κατακόρυφο φέροντα οργανισμό και με αναλημματικό τοίχο στη βορειοανατολική πλευρά του. Η οροφή του ισογείου αποτελείται από θολίσκους οπτοπλινθοδομής.

Παρελθούσα χρήση: Ήταν ο χώρος της καμίνου αναγωγής (water jacket), παραγωγής του ακάθαρτου μολύβδου (με προσμίξεις αργύρου, χαλκού κ.λπ.). Ο χώρος αυτός ήταν η καρδιά της παραγωγής του εργοστασίου. Από την παραγωγική διαδικασία της τήξης παράγονταν το «ακάθαρτο» μολύβι, το οποίο χύνόταν σε μεγάλα καλούπια και προωθείτο προς το τμήμα καθαρισμού του μολύβδου

Ξυλουργείο

Επιφάνεια: 1.100m2

Περιγραφή: Ιδιαίτερα ψηλό και μεγαλοπρεπές κτήριο βαθμιαία αυξανόμενου ύψους με πατώματα σε διάφορες στάθμες. Ο φέρων οργανισμός της στέγης είναι ξύλινος. Σε τμήμα του ισογείου η οροφή μορφώνεται σε θόλο από λιθοδομή. Οι νότιες όψεις καλύπτονται από ξύλινα τοιχοπετάσματα.

Παρελθούσα χρήση: Το κτίριο κατασκευάστηκε στα 1876 ως Μεταλλοπλύσιο αριθ. 2. Με την επικράτηση της τεχνολογίας της «επίπλευσης» στο χώρο στεγάστηκαν το ξυλουργείο καθώς και ο Ηλεκτρικός Υποσταθμός της Εταιρείας. Το ξυλουργείο κάλυπτε τις ανάγκες του εργοστασίου και των μεταλλείων σε ξύλινες κατασκευές, καθώς και τις οικοδομικές εργασίες στις συνοικίες Κυπριανού, Καμάριζας και Πλάκας. Στον υπαίθριο χώρο ήταν εγκατεστημένοι οι μετασχηματιστές υποβιβασμού της τάσης. Το μεγαλύτερο τμήμα του εξοπλισμού διατηρήθηκε in situ.

\Στο χώρο του ΤΠΠΛ έχουν αποκατασταθεί μια σειρά κτηρίων, με βάση τα αρχικά σχέδια, διατηρώντας τον αρχικό τους χαρακτήρα αλλά προσφέροντας σύγχρονες υποδομές και ανέσεις. Τα κτηριακά αυτά συγκροτήματα διατίθενται προς μίσθωση από επιχειρήσεις τεχνολογίας. Παράλληλα, υπάρχουν ακόμη κελύφη, η αποκατάσταση των οποίων δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί και για τα οποία οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές μπορούν να μπορούν να προχωρήσουν στην αναπαλαίωσή τους

Αυτά τα κομμάτια θα μείνουν έτσι....δεν πρόκειται να αναπαλαιωθούν

Στο κτήριο αυτό στεγάζονταν η παραγωγική διαδικασία του εμπλουτισμού του μεταλλεύματος, με τη μέθοδο της επίπλευσης (flotation). Το ισόγειο τμήμα (Αποθήκη Επίπλευσης) έχει αποκατασταθεί πλήρως. 

Η βίλα Σερπιέρι.......Ενας από τους ιδρυτές της Γαλλικής Εταιρείας .....Σήμερα είναι τα γραφεία του Πάρκου 

Επίσης, ο κήπος πίσω από το κτίριο αποτελεί ιδανικό χώρο για υπαίθριες κοινωνικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.Οι αίθουσες Serpieri I, II, III και IV βρίσκονται στο ισόγειο του κτιρίου έχουν επιφάνεια 30 τ.μ. η κάθε μία. Διαθέτουν όλες αυτόνομη είσοδο και είναι κατάλληλες για workshop και μικρές συναντήσεις (έως 25 άτομα σε διάταξη theater style).Το κτήριο του Φαρμακείου που βρίσκεται δίπλα στη Βίλλα Serpieri και στο παρελθόν λειτουργούσε ως το κεντρικό φαρμακείο της Γαλλικής Εταιρείας.

"το Φαρμακείο"....εδώ έφερναν όσους τραυματίζονταν πάνω στην εργασία τους και προσπαθούσαν να τους περιποιηθούν με τα πενιχρά μέσα της εποχής!!...............Το Φαρμακείο είναι ένα πέτρινο κτίριο, με ξύλινη στέγη και κεραμοσκεπή βυζαντινού τύπου που διαθέτει δύο αίθουσες (Farmakio I και Farmakio II) χωρίς εσωτερικά χωρίσματα, πλήρως εξοπλισμένες. Ιδανικός χώρος διαλέξεων, workshop και συναντήσεων έως 80 ατόμων. Η αίθουσα Farmakio I, στον πρώτο όροφο του κτιρίου, έχει επιφάνεια 110 τ.μ. και δυναμικότητα 80 ατόμων σε διάταξη theater style. Η αίθουσα Farmakio II, στο ισόγειο του κτιρίου, έχει επιφάνεια 70 τ.μ. και μπορεί να φιλοξενήσει έως 60 άτομα σε διάταξη theater style.

Η επιβλητική Βίλλα Serpieri, είναι ένα μονώροφο νεοκλασικό κτίριο, χτισμένο με πέτρα και ξύλινη στέγη. Αρχικά, κτίστηκε ως οικία του J.B. Serpieri, διευθυντή της Γαλλικής Εταιρείας, αλλά λειτούργησε ως κτίριο Διοίκησης. Σήμερα έχει ανακαινιστεί εξ ολοκλήρου και έχει διαμορφωθεί σε ιδανικό χώρο για τη διοργάνωση συνεδρίων και εκδηλώσεων. Οι πέντε αίθουσες της Βίλλας Serpieri μπορούν να φιλοξενήσουν συνολικά έως 120 άτομα και διαθέτουν την υποδομή για τη διοργάνωση μικρών επαγγελματικών ή κοινωνικών εκδηλώσεων. —

Ξενώνας" η Γραφεία Διοίκησης ή Οικία Διευθυντή

Επιφάνεια: 312,28m2

Περιγραφή: Μονώροφο κτήριο περιβαλλόμενο από κήπο. Το κτήριο έχει ξύλινη στέγη και φέροντα οργανισμό από λιθοδομή. Διαθέτει βοηθητικό κτίσμα στην αυλή και τοπικά υπόγειο. Το ιστορικό κτίριο περιστοιχίζουν σε σχήμα «Γ» δύο νέες ισόγειες πτέρυγες με εννέα ανεξάρτητα διαμερίσματα φιλοξενίας.

Παρελθούσα χρήση: Η αρχική χρήση του χώρου ήταν οικία του Διευθυντή της βιομηχανικής μονάδας. Αργότερα λειτούργησε ως διοικητήριο της εταιρείας.

Τρέχουσα χρήση: Το κτίριο χρησιμοποείται από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Λαυρίου για την εκπαίδευση (ισόγειο) και τη φιλοξενία (όροφος & ξενώνες) των ομάδων που δέχεται στα προγράμματα του.

 —

Η γη της Λαυρεωτικής ,πάλαι ποτέ πλούσια σε μετάλλευμα μολύβδου που μετατρεπόταν σε ασήμι,από την Γαλλική εταιρεία Μεταλλεύματος που εγκαταστάθηκε και έδωσε δουλειά σε 250 άτομα τότε στο Λαύριο....δηλαδή σε όλες τις οικογένειες

Η αίθουσα του Μηχανουργείου, με επιφάνεια 500 τ.μ. (χωρητικότητα 600 ατόμων σε διάταξη theater style), είναι ένα μονώροφο λιθόκτιστο κτήριο, χωρίς εσωτερικά χωρίσματα. Τόσο τα υλικά του κτιρίου (πέτρα, ξύλο και σίδερο) και το μεγάλο ύψος όσο και τα μουσειακά μηχανήματα στη βόρεια πλευρά της, δημιουργούν ένα μοναδικό ατμοσφαιρικό σκηνικό για καλλιτεχνικές αλλά και κάθε είδους εκδηλώσεις. 

Από ψηλά,η αναπαλαίωση στα περισσότερα σημεία είναι σαφέστατη..

 Πέτρνας τοίχος,όνειρο για τους καταγραφείς της φθοράς.

Aναλημματικός τοίχος

Περιγραφή: Επιμήκης αναλημματικός τοίχος από εμφανή λιθοδομή με αντηρίδες ανά αποστάσεις. Ανά διαστήματα βρίσκονται εγκάρσιοι διαχωριστικοί τοίχοι για τη διαμόρφωση χώρων αποθέσεως υλικών.

Παρελθούσα χρήση: Χώρος αποθήκευσης του υλικού εξόρυξης. 

Το ξυλουργείο..

Τμήμα του ερειπωμένου εργοστασίου.

 Το ξυλουργείο...αναπαλαιωμένο και μεγαλόπρεπο απά αυτή την λήψη..

Το αναπαλαιωμένο κομμάτι με τις αποθήκες και τα εργαστήρια..

Και στα δεξιά του πανέμορφου αυτού κομματιού,καρεκλοτράπεζα για μπύρα ,

μεζέ και καφεδάκι.

 Η  βίλα Σερπιέρι...

 "Το Ρολόι"........ήταν αυτό που έδειχνε στους εργάτες την βάρδια τους...είναι στο κτήριο που στέγαζε τους Γεωμέτρες,Μεταλλειολόγους,Χημικούς.

Η  βίλα Σερπιέρι....τα γραφεία του πάρκου! —

Μετά τη λύση του Λαυρεωτικού ζητήματος (1873) ο I.B.Serpieri* ιδρύει τη δεύτερη δυναμικότερη εταιρεία του την Compagnie Francaise des Mines du Laurium (Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρείου).

Το 1876 τα κυρίως βιομηχανικά της κτίρια και οι εγκαταστάσεις εμπλουτισμού και μεταλλουργίας κατασκευάστηκαν στη βόρεια πλευρά του Κυπριανού, αθέατα απ' τον ομώνυμο οικισμό λόγω του παρεμβαλλόμενου λόφου. Η έδρα της ήταν στο Παρίσι. 

72 Μπορεί να τα θαυμάσει κανείς, παίρνοντας βιώματα, γνώση και αισθήματα μιας ολόκληρης εποχής, τα μάτια συγκρατούν τις εικόνες, τα χέρια ψαύουν τα μηχανήματα και ο νους βρίσκεται σε μιαν αδιάκοπη συνομιλία μαζί του. Μπαίνοντας κανείς απ' την κύρια είσοδο, έχει αριστερά του τον ξενώνα και δεξιά την κατοικία του διευθυντή, τα δύο αυτά κτίρια που στην ανατολική τους όψη ορθώνονται φοίνικες έχουν το χαρακτηριστικό κυβικό περίγραμμα του νεοκλασικισμού για να τονιστεί η ισχύς και η αυτονομία τους, ουσιαστικά η κοινωνική ισχύς των διευθυντικών παραγόντων μέσα στον ίδιο τον βιομηχανικό - εργασιακό χώρο. Έξω από το κυρίως εργοστασιακό συγκρότημα προς τα ανατολικά είναι τα κτίρια που χρησίμευαν ως αποθήκες. 

Ο σωζόμενος τεχνολογικός εξοπλισμός του μηχανουργείου, των εγκαταστάσεων της Flotation και της μεταλλουργίας αναπαριστούν και σήμερα όλη τη διαδικασία επεξεργασίας των μεταλλευμάτων. Στο μηχανουργείο διατηρείται το σύστημα των αξόνων και των τροχαλιών στην οροφή που έδινε την κίνηση σε όλο το τμήμα. Σώζεται επίσης ένας τόρνος που κατασκευάστηκε στο μηχανουργείο της εταιρείας το 1890, φέρει δε την επιγραφή LAURIUM 1890 C.F.M.L.*, ακόμη μια πρέσσα-εξολκέας, ένα δράπανο, μια όρθια πλάνη και μια αντλία νερού της ίδιας εποχής. —

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ –ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ;

Στα ιστορικά και διατηρητέα κτήρια της πρώην Γαλλικής Εταιρίας Μεταλλίων Λαυρίου ( CompanieFrancaisedesMinesduLaurium) και στο χώρο γύρω από αυτά, συνολικής έκτασης 250 στρεμμάτων, ιδρύθηκε το 1995 από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, με πρωτοβουλία του τότε αντιπρύτανη καθ. Κ. Παναγόπουλου το Τεχνολογικό – Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου. Τέτοια πάρκα, πουυπολογίζονται περίπου στα 1500, λειτουργούν ήδη σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Σε αυτά τα κέντρα, επιστήμονες από πανεπιστήμια και διάφορα ερευνητικά ινστιτούτα, συνεργάζονται με επαγγελματίες από βιομηχανίες και τεχνικές εταιρείες σε διάφορα πρωτοποριακά ερευνητικά προγράμματα που παρουσιάζουν πανανθρώπινο ενδιαφέρον, όπως η υγεία, η προστασία του περιβάλλοντος και το δικαίωμα στη γνώση και την άνετη επικοινωνία.

Το ότι η γνώση είναι δύναμη είχε κατανοηθεί απ' τους Έλληνες 2.000 χρόνια πριν το Φ.Μπέϊκον που είπε: "tautum possumus, quantum scimus" (μτφρ. τόσο μπορούμε, όσο ξέρουμε). Και στο Λαύριο εφαρμόστηκαν συνδυασμένα οι γεωλογικές, ορυκτολογικές, μεταλλευτικές και μεταλλουργικές γνώσεις, ώστε να παραχθεί τελικά ο πολύτιμος λαυρεωτικός άργυρος............................................Τα ερείπια των αποθηκών της Γαλλικής εταιείας..

Στην συνοικία του Κυπριανού βρίσκεται και «Η Ευτέρπη», ένα νεοκλασικό κτήριο φορτωμένο με πολλές μνήμες, Κτίσθηκε το 1893 από τη Γαλλική Εταιρεία Λαυρείου, για τη φιλαρμονική της Εταιρείας, την Ευτέρπη. Εδώ δίνονταν και πολλές θεατρικές παραστάσεις και χοροί που τραβούσαν την προσοχή ακόμη και επισκεπτών από την Αθήνα. Στο κτήριο αυτό όμως, έγιναν δυστυχώς, και θλιβερά γεγονότα, όπως το μπλόκο των Γερμανών το 1944, και η «δίκη του Λαυρείου», στον εμφύλιο, το 1948.

Πρόκειται για το ιστορικό νεοκλασικό κτήριο που πήρε το όνομά του από την ομώνυμη φιλαρμονική , την οποία στέγαζε από το 1893, χρονολογία, κατά την οποία κατασκευάστηκε το εν λόγω κτήριο. Αποτελούσε ένα από τα δύο κέντρα της μουσικής ζωής της πόλεως του Λαυρίου τον περασμένο αιώνα.

 Η συνοικία του παλιού Κυπριανού διατηρεί ακόμη και σήμερα την εικόνα που είχε στα τέλη του 19ου αιώνα, γι΄ αυτό και έχει κηρυχθεί διατηρητέα. Εδώ μπορεί κανείς να δει, εκτός από το βιομηχανικό συγκρότημα της Γαλλικής Εταιρείας, την καθολική εκκλησία της Αγ. Βαρβάρας, την ορθόδοξη της Ευαγγελίστριας, τα λίγα νεοκλασικά σπίτια στην κεντρική λεωφόρο που ανήκαν σε ανώτερα στελέχη της εταιρείας αλλά και τα σπίτια της εργατικής συνοικίας, που φθάνουν ως τα «περιβολάκια», το άλσος με τους φοίνικες. Πρόκειται για ομοιόμορφα, κολλητά το ένα δίπλα στο άλλο, σπιτάκια με μικρό κήπο που χτίστηκαν το 1880 για να στεγάσουν τους εργάτες της Γαλλικής Εταιρείας και τις οικογένειές τους.

 Η συνοικία του παλιού Κυπριανού είναι η πιο αλώβητη απ' το μπετόν, γιατί διατηρεί την φυσιογνωμία του ομοιογενή όπως στα τέλη του 19ου αι. Το βιομηχανικό συγκρότημα της Γαλλικής εταιρείας, ο καθολικός ναός της Αγ. Βαρβάρας και ορθόδοξος της Ευαγγελιστρίας, οι εν σειρά πρώτες κατοικίες με τα νεοκλασικά τους χαρακτηριστικά στην κεντρική λεωφόρο Λαυρίου - Αθηνών ακόμη ο εργατικός οικισμός του προσωπικού της Γαλλικής εταιρείας καταλήγοντας στο άλσος των φοινίκων (περιβολάκια) -αυτές οι τραγικές φιγούρες ομορφιάς και λύπης- και η "Ευτέρπη" αποτελούν ένα αδιάσπαστο σύνολο. 

 Οι κατοικίες των μεταλλωρύχων στον Κυπριανό που σώζονται ατόφιες, με τις αντίστοιχες -έστω λιγοστές- στη συνοικία Σπανιόλικα*, αποτελούν τους πρώτους αμιγείς εργατικούς οικισμούς στην Ελλάδα. Ο οικισμός του Κυπριανού κατασκευάστηκε μερικά χρόνια μετά την ίδρυση της Γαλλικής Εταιρείας (C.F.M.L.) το 1867 στην ομώνυμη θέση, περί το 1880 το πρώτο ρυμοτομικό σχέδιο του Κυπριανού έγινε το 1893. Πρόκειται για ομοιόμορφα μακρόστενα σύνολα με εμφανή την τυποποίηση. Αυτά τα σπίτια μοιάζουν να είναι πιασμένα χέρι-χέρι σαν την αλληλεγγύη ή την κοινή μοίρα των πολύπαθων μεταλλωρύχων και μεταλλουργών. Σ' αυτά μετρήθηκε η ζωή τους. Ακουμπισμένα το ένα δίπλα στο άλλο, τα βράδια αποκοιμιούνται γλυκά, για να φτερουγίσουν απ' τα παράθυρά τους τα όνειρα για ένα καλύτερο κόσμο

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΝΕΛΛΑ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ 
ΚΕΙΜΕΝΑ - ΝΕΛΛΑ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ 

ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ 
http://www.ltp.ntua.gr/
https://el.wikipedia.org/