Homo Universalis: ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ " ΠΥΡΓΟΣ ΤΣΙΚΑΛΙΩΤΗ " ΣΤΟ ΛΕΩΝΙΔΙΟ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΓΚΑΝΑ

Σάββατο 25 Ιουνίου 2016

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ " ΠΥΡΓΟΣ ΤΣΙΚΑΛΙΩΤΗ " ΣΤΟ ΛΕΩΝΙΔΙΟ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΓΚΑΝΑ

Ο «ΠΥΡΓΟΣ ΤΣΙΚΑΛΙΩΤΗ» ή «ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΣΙΚΑΛΙΩΤΗ» είναι ένα ιστορικό διατηρητέο μνημείο, που κατασκευάστηκε το 1808 πάνω σε παλαιότερες θεμελιώσεις. Άνηκε στον Κωνσταντίνο Τσικαλιώτη και βρίσκεται στην πρωτεύουσα του σημερινού Δήμου Νότιας Κυνουρίας, το Λεωνίδιο. Ο Κων/νος Τσικαλιώτης ήταν γόνος μιας από τις παλαιότερες και σημαντικότερες οικογένειες των Τσακώνων.

Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και προσέφερε πάρα πολλά στον αγώνα της απελευθέρωσης, τόσο σε εφόδια, όσο και σε χρήματα. Δάνεισε μεγάλα ποσά στο Νέο Ελληνικό Κράτος και κατατάχτηκε από την Επιτροπή Εκδουλεύσεων στην Γ΄τάξη των χορηγών του Αγώνα.

Το 1960 ο τότε Δήμαρχος Στυλιανός Μερικάκης, αναγνωρίζοντας την ιστορική αξία του κτιρίου αυτού, το αγόρασε για λογαριασμό του Δήμου.

Ο Πύργος Τσικαλιώτη είναι μια πέτρινη κατασκευή, με βυζαντινές επιρροές. Είναι ένα διώροφο κτίριο, σχήματος Γ, χαρακτηριστικό των τσακώνικων σπιτιών. Κάτω υπάρχουν καμάρες, μικρές και μεγάλες με ενδιάμεσα χωρίσματα στο ισόγειο για να βοηθούν τη στατικότητα του κτιρίου και έτσι διατηρείται μέχρι σήμερα, σε άριστη κατάσταση, μετά από 2 αιώνες. Αποτελεί δε χαρακτηριστικό τύπο αμυντικής κατοικίας.

Είναι το πιο καλοδιατηρημένο προεπαναστατικό αρχοντικό ολόκληρης της Πελοποννήσου.

Η κατασκευή του και η οχύρωσή του δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό του ως ΠΥΡΓΟΣ αλλά η χλιδή και η πολυτέλεια που είχε δικαιολογούν επίσης το χαρακτηρισμό του ως ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ.

Δεν είναι τυχαίο ότι έχει χαρακτηριστεί ως: «Εν εκ των ωραιότερων αν μη, το ωραιότερο κτίριο της Τουρκοκρατίας εν Πελοποννήσω» και«ότι διασώζεται ο γνησιότερος ρυθμός του Μεσαιωνικού Μυστρά».

Μάλιστα η καθηγήτρια μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας (Σαν Χοσέ) και διευθύντρια της Γενναδίου Βιβλιοθήκης Αθηνών (1983) κα Κιτσίκη-Παναγοπούλου Μπεάτα σε μια πρωτότυπη μελέτη της για τα σπίτια της αστικής τάξης στη Βαλκανική χερσόνησο του 18ου και 19ου αιώνα με τίτλο ¨Τα αρχοντικά των Βαλκανίων επί Τουρκοκρατίας¨, είχε εντάξει σε αυτή και τον Πύργο Τσικαλιώτη.

Είναι ένα διώροφο κτίριο, σχήματος Γ, χαρακτηριστικό των τσακώνικων σπιτιών. Κάτω υπάρχουν καμάρες, μικρές και μεγάλες με ενδιάμεσα χωρίσματα στο ισόγειο για να βοηθούν τη στατικότητα του κτιρίου και έτσι διατηρείται μέχρι σήμερα, σε άριστη κατάσταση, μετά από 2 αιώνες ζωής.

Περιβάλλεται από παχύ μαντρότοιχο ύψους 3,5 μέτρων, στην μια άκρη του οποίου υπάρχει πυργίσκος. Υπάρχουν τουφεκίστρες σε κάθε γωνιά του κτιρίου και σε όλους τους ορόφους του, κάνοντάς το απόρθητο.

Έχει ανατολίτικη επιρροή στο σχέδιο κατασκευής του. Εσωτερικά του υψηλού μαντρότοιχου υπάρχει μεγάλη αυλή, με βοηθητικά κτίσματα, αποθήκες, στέρνα και φούρνος.

Έχει τάπια σε υψηλότερο επίπεδο δίπλα στο λιακωτό, καμάρες, σκάλες εξωτερικές καθώς και δωμάτιο με κρύπτη και είσοδο από την αυλή, για να κρύβονται εκεί αγόρια και κορίτσια καθώς και πολύτιμα αντικείμενα κατά τις επιθέσεις στον Πύργο, με σκάλα πολύ στενή και σκαλοπάτια ανώμαλα ως προς το ύψος (για αμυντικό σκοπό). Όλα βέβαια είναι εποπτευόμενα και πλήρως οχυρωμένα ενώ υπήρχε και στοά διαφυγής που οδηγούσε στον κοντινό χείμαρρο.

Η εξώπορτα είναι ξύλινη στιβαρή κατασκευή που ενισχύεται με χονδρά μεταλλικά καρφιά εξωτερικά, ενώ εσωτερικά φέρει αμπάρα και χονδρά κορδομύρια, ώστε να είναι πολύ δύσκολη έως αδύνατη η παραβίασή της, ακόμη και με πολιορκητικό κριό.

Στους ορόφους υπάρχουν οντάδες, γυναικωνίτης με καφασωτό, ξυλόγλυπτα σαλόνια, δωμάτια με ντουλάπια, τζάκια με καπνοδόχους ο ένας μέσα στον άλλο καθώς και βοηθητικοί χώροι και τουαλέτα

Τα ταβάνια είναι ξυλόγλυπτα και ζωγραφιστά ενώ τα παράθυρα είναι διακοσμημένα με βιτρώ. Τέλος υπάρχουν εσοχές με καθαρά ανατολίτικη μορφή και κάγκελα φερμένα από την Ανατολή που σήμερα τα βλέπουμε στην Πόλη στο Τοπ Καπί και στο Βεφά Κιλισέ τζαμί.

Όλος ο πύργος δείχνει την εύπορη κατάσταση του ιδιοκτήτη, καθώς και τις επιρροές από κάθε μέρος που εκείνος σαν εφοπλιστής είχε επισκεφθεί.

Ανάγλυφοι Σταυροί διακοσμούν το κτίριο καθώς και συμβολικές παραστάσεις με το Σταυρό και το Φοίνικα ενώ οι πόρτες διακοσμούνται με ρόδακες και γεωμετρικά σχήματα που σχηματίζουν τον αριθμό 8 για καλοτυχία.

Σήμερα στον Πύργο Τσικαλιώτη υπάρχουν έπιπλα, χαλιά και σκεύη της εποχής εκείνης και έχει μεγάλη ιστορική αξία. Ο Δήμος Νότιας Κυνουρίας τον αξιοποιεί ως Μουσείο και εκθεσιακό χώρο καθώς κάποιες από τις κάτω αίθουσές του χρησιμοποιούνται κατά καιρούς για την φιλοξενία εκθέσεων καλλιτεχνικού περιεχομένου, κυρίως ζωγραφικής ή κοσμήματος.

1 Περιβάλλεται από παχύ μαντρότοιχο ύψους 3,5 μέτρων, στην μια άκρη του οποίου υπάρχει πυργίσκος. Υπάρχουν τουφεκίστρες σε κάθε γωνιά του κτιρίου και σε όλους τους ορόφους του, κάνοντάς το απόρθητο.

O Πύργος Τσικαλιώτη είναι μια πέτρινη κατασκευή, με βυζαντινές επιρροές. Είναι ένα διώροφο κτίριο, σχήματος Γ, χαρακτηριστικό των τσακώνικων σπιτιών. Κάτω υπάρχουν καμάρες, μικρές και μεγάλες με ενδιάμεσα χωρίσματα στο ισόγειο για να βοηθούν τη στατικότητα του κτιρίου και έτσι διατηρείται μέχρι σήμερα, σε άριστη κατάσταση, μετά από 2 αιώνες. Αποτελεί δε χαρακτηριστικό τύπο αμυντικής κατοικίας την οποία ο κοσμογυρισμένος Τσικαλιώτης μετέτρεψε σε ένα αληθινό οχυρό, με αναρίθμητες πολεμίστρες και τουφεκίστρες, έναν μαντρότοιχο ύψους 3,5 μ. και μεγάλη αυτονομία διαβίωσης, καθώς διέθετε φούρνο, στέρνες και μεγάλες αποθήκες για κάθε λογής εφόδια.

Στο ξουστάγι (σκεπαστό εξώστη) βρίσκεται η κύρια είσοδος του σπιτιού με χειροποίητες κλειδαριές, περίτεχνα ρόπτρα και ρόδακες που σχηματίζουν τον καλότυχο αριθμό «8».