Homo Universalis: Σερ Τζων Έβερετ Μίλαι - Sir John Everett Millais ( 1829

Τετάρτη 6 Ιουνίου 2018

Σερ Τζων Έβερετ Μίλαι - Sir John Everett Millais ( 1829 – 1896 )

Άνοιξη (Ανθισμένες μηλιές) , 1856-59

Ο Σερ Τζων Έβερετ Μίλαι, Πρώτος Βαρονέτος (Μίλαι) (Sir John Everett Millais, 1829 – 1896) ήταν Άγγλος ζωγράφος και εικονογράφος, ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της Βικτωριανής εποχής και ιδρυτικό μέλος (1848) της καλλιτεχνικής κίνησης στην Αγγλία, που είναι γνωστή ως «Προραφαηλιτική Αδελφότητα» (Pre-Raphaelite Brotherhood).

Τζων Έβερετ Μίλαι (Εθνική Πινακοθήκη
Προσωπογραφιών, Λονδίνο)

Ο Τζων Έβερετ Μίλαι γεννήθηκε στο Σαουθάμπτον της Αγγλίας στις 8 Ιουνίου 1829. Το 1855 παντρεύτηκε τη γυναίκα του φίλου του κριτικού τέχνης Τζων Ράσκιν (John Ruskin, 1819 - 1900), την Ευφημία ή Έφη Ράσκιν (Euphemia “Effie” Ruskin), που είχε χρησιμοποιήσει προηγουμένως και ως μοντέλο στους πίνακές του και με την οποία απέκτησε οκτώ παιδιά.

Το 1855, ο Μίλαι πήρε τον τίτλο του βαρονέτου, ενώ το 1863 έγινε πλήρες μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας. Πέθανε στο Λονδίνο στις 13 Αυγούστου 1896, σε ηλικία 67 ετών και ετάφη στη «Γωνία των Ζωγράφων» (Painters’ Corner) στον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου, δίπλα στο μεγάλο Άγγλο ζωγράφο Τζόζεφ Μάλορντ Τέρνερ (Turner, 1775 – 1851). Η σύζυγός του Έφη Μίλαι πέθανε κι αυτή σε λιγότερο από ένα χρόνο στις 23 Δεκεμβρίου 1897.

Ο Χριστός στο σπίτι των γονιών του

Ένα από τα πρώτα μεγάλα έργα του Τζων Έβερετ Μίλαι ήταν «Ο Χριστός στο σπίτι των γονέων του» (1850, Πινακοθήκη Τέητ, Λονδίνο), που προκάλεσε μεγάλο σκάνδαλο στην αγγλική κοινωνία της εποχής. Θεωρήθηκε βλάσφημο και ασεβές, απεικονίζοντας την Αγία Οικογένεια ως μια οικογένεια της εργατικής τάξης, με κουρελιασμένα ρούχα, αντίθετα με ό,τι επέβαλε ο συντηρητισμός της ακαδημαϊκής τέχνης της εποχής.

Ακόμη και ο Κάρολος Ντίκενς, που διακρινόταν γενικά για την ανεκτικότητά του σε διάφορα κοινωνικά θέματα, στάθηκε έντονα επικριτικός απέναντι στον πίνακα αυτό του Μίλαι, λόγω έλλειψης εξιδανίκευσης σ’ ένα θέμα καθαρά θρησκευτικό. Ο Μίλαι, προκειμένου να αποδώσει όσο πιο πιστά γίνεται το εγκόσμιο περιβάλλον, ζωγράφισε τον πίνακα σ’ ένα ξυλουργικό εργαστήριο, όπου και κοιμόταν τα βράδια, χρησιμοποιώντας μάλιστα τον ίδιο τον ξυλουργό ως μοντέλο για το πρόσωπο του Ιωσήφ.

Η διαταγή απόλυσης, 1853

Η μεγάλη καλλιτεχνική περίοδος του Μίλαι άρχισε τη δεκαετία του 1850, με τους πίνακές του «Η επιστροφή της περιστέρας στην Κιβωτό» (1851, Ασμόλειο Μουσείο, Οξφόρδη) και «Η εντολή αποφυλάκισης» (1853, Πινακοθήκη Τέητ, Λονδίνο). Στο δεύτερο από τα έργα αυτά, ο Μίλαι χρησιμοποίησε ως μοντέλο τη γυναίκα του διάσημου κριτικού τέχνης Τζων Ράσκιν, την Ευφημία ή Έφη Ράσκιν, που την είχε συναντήσει για πρώτη φορά, όταν το ζεύγος Ράσκιν τον είχε επισκεφθεί στο σπίτι του στην Οδό Γκάουερ (Gower Street) στο Λονδίνο.

Ενθουσιασμένος από την ομορφιά και την πνευματικότητα της Έφης Ράσκιν, ο Μίλαι της ζήτησε να ποζάρει για τον πίνακα που θα φιλοτεχνούσε για την έκθεση της Βασιλικής Ακαδημίας του 1853. Η Έφη Ράσκιν, κολακευμένη από την επιλογή του Μίλαι, αποδέχτηκε την πρόταση. Ο πίνακας, με τον τίτλο «Εντολή αποφυλάκισης», ήταν ένας θρίαμβος για τον Μίλαι, όταν εκτέθηκε στη Βασιλική Ακαδημία την άνοιξη του 1853.

Μετά το πέρας της έκθεσης, ο Μίλαι ταξίδεψε μαζί με το ζεύγος Ράσκιν στη Σκωτία, όπου άρχισε να αναπτύσσεται ένας παράφορος έρωτας ανάμεσα στο ζωγράφο και τη σύζυγο του Ράσκιν, η οποία, αν και μετά πολλά χρόνια γάμου μαζί του, ήταν ακόμη παρθένα. Το ειδύλλιο κατέληξε σε γάμο το 1855.

Μετά το γάμο του, ο Μίλαι, ανανεωμένος και με ενθουσιασμό για δουλειά, ζωγράφισε μια σειρά από τις σπουδαιότερες επιτυχίες του. Το 1856 φιλοτέχνησε μία από τις πιο γνωστές δημιουργίες του, «Η τυφλή κόρη» (Μουσείο Μπέρμιγχαμ, Αγγλία), επίτευγμα βικτωριανής αισθητικής και συναισθηματικής φόρτισης. Το πιο αξιόλογο όμως έργο της καριέρας του είναι ο αριστουργηματικός πίνακάς του «Οφηλία» (1852), όπου χρησιμοποίησε την Elisabeth “Lizzie” Siddall, το πιο διάσημο μοντέλο της εποχής του και μετέπειτα σύζυγο του Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι, να ποζάρει ντυμένη μέσα σε μια μπανιέρα γεμάτη νερό. Ανάμεσα σε άλλα γνωστά έργα του περιλαμβάνονται: "Μαριάννα" (1851), «Ένας Ουγενότος» (1852), «Σκόρπιες σκέψεις» (περ. 1855), «Φθινοπωρινά φύλλα» (1855 – 56, Πινακοθήκη Τέχνης, Μάντσεστερ), ζωγραφισμένο στην πόλη Περθ της Σκωτίας και στο οποίο εικονίζεται και η γυναίκα του πλέον Έφη Μίλαι, «Ο Σερ Ισούμπρας στο Φορντ: Ένα όνειρο από το παρελθόν» (1857), «Η κοιλάδα της ανάπαυσης» (1858, Πινακοθήκη Τέητ, Λονδίνο), «Στέλλα» (1868), «Μια πλημμύρα» (1870, Πινακοθήκη Τέχνης, Μάντσεστερ), «Καύσιμα για το χειμώνα» (1873, Πινακοθήκη Τέχνης, Μάντσεστερ), «Πορτρέτο της Έφης Μίλαι» (1873, Πινακοθήκη του Περθ, Σκωτία) κ. ά.

Το 1870, ο Μίλαι παρουσιάζει την πρώτη καθαρή τοπιογραφία του «Παγερός Οκτώβρης» (Chill October), ενώ στην όψιμη περίοδο της καλλιτεχνικής δράσης του ανήκουν και πολλές προσωπογραφίες, όπως του Γλάδστωνα, του Τένυσον και του καρδιναλίου Τζων Χένρυ Νιούμαν (1881). Ένα ολόσωμο άγαλμα του Μίλαι είναι τοποθετημένο στην πίσω πλευρά της Πινακοθήκης Τέητ στο Λονδίνο. https://el.wikipedia.org/

Οφηλία (1852)

όπου χρησιμοποίησε την Elisabeth “Lizzie” Siddall, το πιο διάσημο μοντέλο της εποχής του και μετέπειτα σύζυγο του Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι, να ποζάρει ντυμένη μέσα σε μια μπανιέρα γεμάτη νερό.

Μαριάνα, 1851

Το τυφλό κορίτσι, 1856

Φθινοπωρινά φύλλα, 1856

Η κοιλάδα της ανάπαυσης, 1859

Ο περιπλανώμενος ιππότης, 1870

Η παιδική ηλικία του σερ Ουόλτερ Ράλεϊ, 1871

Τα ατού είναι κούπες, 1872

Το βορειδυτικό πέρασμα, 1874

Το κυρίαρχο πάθος

Ένα ειδύλλιο του 1745