Η Γη του Οζ: Ο Θαυμαστός Κόσμος του L. Frank Baum

Ποιο παιδί δεν έχει ακούσει τις ιστορίες του Μάγου του Οζ; Πρόκειται για ένα από τα πιο κλασσικά παραμύθια της εποχής μας. Μπορεί η αρχή να έγινε 114 χρόνια πριν (1900), όμως εξακολουθεί να βρίσκεται στα πιο δημοφιλή παραμύθια του σήμερα! ΌΛα αυτά στη φαντασία ενός συγγραφέα, του L. Frank Baum. 

Ο Lyman Frank Baum (1856-1919) ήταν Αμερικανός συγγραφέας, αρθρογράφος, ηθοποιός, σεναριογράφος και παραγωγός ταινιών, έχοντας μείνει περισσότερο ως ο δημιουργός 14 βιβλίων από τον Κόσμο του Οζ. Ακόμη έχει γράψει 55 νουβέλες, 83 μικρές ιστορίες και πάνω από 200 ποιήματα, προσπαθώντας πολλά από αυτά να τα μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη και στο θέατρο. Οι ιστορίες του από τότε, βρέθηκαν σε πολλά θέατρα, στον κινηματογράφο αλλά και στην τηλεόραση. Γεννήθηκε στη Chittenango της Νέας Υόρκης το 1856, από μορφωμένη οικογένεια με γερμανικές, σκωτσέζικες και ιρλανδικές ρίζες. Μεγαλώνοντας με όλες τις ανέσεις, έκανε από νωρίς το όνειρο του πραγματικότητα, γράφοντας και εκδίδοντας τα έργα του. Περνώντας επιτυχημένα από το θέατρο αλλά όχι τόσο επιτυχημένα από την αρθρογραφία, κατέληξε στη δημιουργία παραμυθιών και μυθιστορημάτων. Η επιτυχία ήταν δεδομένη.

Ο L. Frank Baum έγραψε μια σειρά από  14 βιβλία για τον κόσμο του Οζ. To πρώτο βιβλίο, 

The Wonderfull Wizard of Oz, κυκλοφόρησε το 1900 και έγινε μεγάλη επιτυχία. Ήταν το καλύτερο σε πωλήσεις βιβλίο για παιδιά για 2 χρόνια. Τα βιβλία εξιστορούν τις περιπέτειες του Μεγάλου Μάγου Οζ και της μικρής Dorothy, ένα κοριτσάκι που παρά τη θέληση της έφυγε άδοξα από το σπίτι της και δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω. Ένας γιγάντιος ανεμοστρόβιλος πήρε το σπίτι της στον αέρα και από το Kansas βρέθηκε σε μια ονειρεμένη χώρα, όπου όλα ήταν περίεργα και αστεία. Παράξενη αυτή η ιστορία όμως δε νομίζετε; Πώς θα μπορούσε να φανταστεί κάτι τέτοιο; Δύο χρόνια μόλις πριν, το 1898, γεννήθηκε η ανιψιά του από τoν αδερφό της γυναίκας του, Dorothy Gage. Το άτυχο κοριτσάκι δεν κατάφερε να ζήσει πάνω από 5 μήνες, καθώς αρρώστησε άσχημα. Η γυναίκα του και η οικογένεια έπεσε σε βαθιά θλίψη. Ο Frank Baum, με το αυθεντικό πνεύμα του συγγραφέα, όταν έγραψε τις ιστορίες Οζ, "έστειλε" ένα μικρό κοριτσάκι με το όνομα Dorothy σε έναν παράλληλο μαγεμένο κόσμο, όπου θα ζει όμορφες και αστείες περιπέτειες...

1 The Wonderfull Wizard of Oz    1900

2 The Marvelous Land of Oz         1904

3 Ozma of Oz                                    1907 

4 Dorothy and the Wizard of Oz  1908

5 The Road to Oz                             1909

6 The Emerald City of Oz              1910

7 The Patchwork Girl of Oz           1913

8 Tik-Tok of Oz                                1914

9 The Scarecrow of Oz                    1915

10 Rinkitink in Oz                            1916

11 The Lost Princess of Oz              1917

12 The Tin Woodman of Oz           1918

13 The Magic of Oz                          1919

14 Glinda of Oz                                 1920

Ο Θαυμαστός Κόσμος του Οζ

O Θαυμαστός Κόσμος του Οζ. Μια Χώρα με μαγικά όντα, απέραντη ομορφιά και περίεργους κατοίκους! Όπως βλέπουμε, αποτελείται από 4 περιοχές που ξεχωρίζουν με διαφορετικά χρώματα. Η Winkie Country με χρώμα κίτρινο, η Quadling Country με χρώμα κόκκινο, η Munchkin Country με χρώμα γαλάζιο και η Gillikin Country με χρώμα μωβ. Στη μέση του χάρτη βρίσκεται η θρυλική Σμαραγδένια Πολιτεία, που είναι πράγματι φτιαγμένη από Σμαράγδια πρασινογάλαζα. 

Winkie Country 

Η Δυτική Χώρα του Οζ, βρίσκεται δυτικά της Σμαραγδένιας Πολιτείας και συνορεύει ακόμη με τη χώρα Quadling στα νότια και τη χώρα Gillikin στα βόρεια. Στη χώρα Winkie βρίσκονται πολλές πόλεις-Βασίλεια που το καθένα κυβερνάται από άλλον. Όπως όλες οι περιοχές έτσι και αυτή περιέχει πολλά αλλόκοτα μέρη. Το κάστρο της Κακής Μάγισσας της Δύσης βρίσκεται εκεί. Αυτή κυβερνούσε τυραννικά τη περιοχή έως ότου η μικρή Dorothy όπου νίκησε τη μάγισσα.  Εκεί βρίσκεται και το παλάτι-κονσέρβα, το σπίτι του Τζακ του Κολοκυθοκέφαλου, το σπίτι του Σκιάχτρου, η λίμνη της αλήθειας και τα λαστιχένια βουνά. Εκεί ζουν μια φυλή μικρών ξωτικών που κοιμούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας και παίζουν όλη νύχτα.  Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε το Βασίλειο Oogaboo, το μικρότερο και φτωχότερο Βασίλειο της Χώρας, το δάσος των Αρκούδων αλλά και τη περίεργη πόλη Herku.

Quadling Country

Η Χώρα Quadling είναι το σπίτι των Quadlings και η βάση της Καλής Μάγισσας του Νότου, Glinda. Βόρεια συνορεύει με τις περιοχές της Σμαραγδένιας Πολιτείας, τη Munchkin και Winkie Country. Εκεί βρίσκεται το βουνό των Σφυροκέφαλων, το Δάσος δίχως όνομα, η χώρα που όλα τα σπίτια είναι φτιαγμένα από κινέζικες παραδόσεις και το Δάσος των Δέντρων που παλεύουν. Η περιοχή είναι καταπράσινη, πλούσια και οι άνθρωποι είναι ευγενείς, όμορφοι και φιλικοί. Από εκεί ξεκίνησε η επανάσταση των ελεύθερων κατοίκων ενάντια στις κακές Μάγισσες όταν πρωτοήρθε ο Οζ. Είναι μια περιοχή αμέτρητης σοφίας και καλοσύνης. Το παλάτι είναι κάτασπρο και πελώριο, που το διοικεί η Καλή Μάγισσα, η οποία το μόνο που θέλει είναι ειρήνη.

Munchkin Country

Η χώρα των Munchkins είναι η ανατολική περιοχή της Χώρας του Οζ. Δυτικά συνορεύει με τη Σμαραγδένια πολιτεία, με την οποιά ενώνεται μέσω ενός κίτρινου δρόμου φτιαγμένου από τούβλα. Βόρεια συνορεύει με τη χώρα Gillikin ενώ νότια συνορεύει με τη χώρα Quadling. Η χώρα των Munchkins δεν είναι παντού ίδια. Ανατολικά, ζουν οι κάτοικοί της, κάποιοι κοντούλιδες, κάποιοι κανονικού ύψους, παρόλα αυτά όλοι είναι αρκετά καλοί σε τέχνες και κυρίως σε ράψιμο ρούχων. Είναι πλούσια περιοχή, ενώ οι κάτοικοι της είναι ευγενείς και καλοσυνάτοι. Η δυτική περιοχή όμως που συνορεύει με τη Σμαραγδένια Πολιτεία είναι ένα σκληρό και επικίνδυνο μέρος. Διοικούταν από τη Κακή Μάγισσα της Ανατολής έως ότου έρχεται για πρώτη φορά η Dorothy και εξαιτίας ενώς κυκλώνα, προσγειώθηκε μαζί με το σπίτι πάνω της (κύρια ιστορία, η πιο δημοφιλής). 

Gillikin Country

H Gillikin Country συνορεύει νότια με 3 περιοχές: Munchkin Country, Winkie Country και Emerald City. Είναι μια περιοχή που κατοικούν οι φτερωτές μαϊμούδες, οι οποίες υπακούουν σε αυτόν που φοράει το χρυσό καπέλο. Ακόμη υπάρχει το Βασίλειο της Καλής Μάγισσας του Βορά και το παλάτι από ρουμπίνι της Gayalette. Σε πολλά βιβλία επίσης έχουν αναφερθεί κατά καιρούς αλλόκοτα πλάσματα που εμφανίστηκαν εκεί. Δράκοι, τεράστιες μωβ αράχνες, δέντρα που μιλάνε και άλλα πολλά. 

Emerald City

H Σμαραγδένια Πολιτεία, η πρωτεύουσα της Γης του Οζ, το τεράστιο Βασίλειο, φτιαγμένο από καθαρό πράσινο σμαράγδι. Όποιος μπαίνει στο Βασίλειο, πρέπει να φορέσει πράσινα γυαλιά, αλλιώς θα η ευκρίνεια και η δόξα του θα τον πειράξουν στα μάτια. Ο F. Baum εμπνεύστηκε τη πρωτεύουσα του κόσμου του από μια επίσκεψη του το 1893 στο World's Columbian Exposition που βρίσκεται στο Σικάγο. Εκεί κατοικούν αυτοί που κατά καιρούς διοικούν τον κόσμο του Οζ. Στην αρχή ήταν οι Μάγισσες, τώρα ο Μάγος του Οζ. 

Μεταγενέστερες επιδράσεις

Σκηνοθέτες, σεναριογράφοι, animators/σκιτσογράφοι, μουσικοί, χορογράφοι, κατά καιρούς έχουν επηρεαστεί από τις ιστορίες του Frank Baum ή θέλησαν να ενσαρκώσουν αυτούσια τους ήρωες των παραμυθιών του:

• The Fairylogue and Radio-Plays (1908) ήταν η πρώτη προσπάθεια που έγινε ώστε να ζωντανέψουν τα βιβλία του Frank Baum, με κινούμενη εικόνα και ζωντανούς ηθοποιούς. Παρόλα αυτά, το εγχείρημα κόστιζε πολύ και τελείωσε άδοξα.

• The Wonderfull Wizard of Oz (1910) η πρώτη βουβή ταινία που γυρίστηκε διάρκειας 15 λεπτών, το οποίο βασίστηκε σε ένα musical. Σκηνοθετήθηκε από τον Otis Turner.

• Wizard of Oz (1925) ταινία που σκηνοθετήθηκε από τον Larry Semon 

• The Land of Oz (1932) sequel της προηγούμενης

• The Wizard of Oz (1933) κινούμενα σχέδια σκηνοθετημένα από τον Ted Eshbaugh

• The Wizard of Oz (1939) Η πιο γνωστή, ως τότε, ταινία των ιστοριών του Baum, από την εταιρία Metro-Goldwyn-Mayer, σκηνοθετημένη από τον Victor Fleming και πρωταγωνιστές τους Judy Garland, Ray Bolger, Jack Haley, Bert Lahr και Frank Morgan.

• Journey Back to Oz (1971) animated ταινία

• Once Upon a Time (1976)  το σενάριο έχει πολλές επιρροές από τις ιστορίες του Baum, παρόλα αυτά δεν αποδίδεται αυτούσια 

• Oz (1976) Αυστραλιανό rock musical γνωστό και ως Oz-A Rock n' Roll Road Movie ή 20ος αιώνας Oz.

• The Wiz (1978) ταινία που σκηνοθετήθηκε από τον Sidney Lumet, με πρωταγωνίστρια τη Diana Ross και τον Michael Jackson σαν Σκιάχτρο.

• Return to Oz (1985) ταινία από τη Walt Disney Pictures σκηνοθέτης ο Walter Murch και πρωταγωνίστρια τη Fairuza Balk

• The Muppets Wizard of Oz (2005) ταινία βασισμένη στις ιστορίες του Μάγου του Οζ, με πρωταγωνιστές τους αγαπημένους μας ήρωες του Muppet Show

• Apocalypse Oz (2006) παρωδία μικρού μήκους του Μάγου του Οζ

• After the Wizard (2012) ανεξάρτητη ταινία που εξιστορεί την υπόθεση με το σήμερα

• Oz the Great and Powerful (2013) η πιο πρόσφατη ταινία από τη Walt Disney Pictures σε σκηνοθεσία του Sam Raimi

• Legends of Oz: Dorothy's Return (2014) animated ταινία βασισμένη σε ένα από τα βιβλία του Roger S Baum, δισέγγονου του Frank Baum

Στη λίστα μπορούν να περιληφθούν δεκάδες τηλεοπτικές σειρές, ταινίες και εκπομπές, ραδιοφωνικές εκπομπές, θεατρικά έργα, βιβλία συγγραφέων, ηλεκτρονικά παιχνίδια αλλά και ταινίες από τον ίδιο τον Frank Baum. 

Ο L. Frank Baum είναι ένας από τους αυθεντικότερους μυθιστοριογράφους και συγγραφείς παραμυθιών για παιδιά στον κόσμο. Όπως αναφέρεται σε διάφορες πηγές, πρόθεση του ήταν να συνεχίσει τη σπουδαία κληρονομιά των αδερφών Grimm και του Hans Christian Andersen. Οι ιστορίες του είναι εθιστικές, καθώς η ανάγνωση και η ροή των ιστοριών του έχουν πολλές εκπλήξεις και αλλόκοτες παρουσίες. Προσωπικά δηλώνω ένοχος, δεν έτυχε ακόμη να πιάσω στα χέρια μου κάποιο βιβλίο του. Αυτό που παρατήρησα όμως κυρίως, βλέποντας κάποιες μεταφορές του έργου του στον κινηματογράφο είναι ότι η ιστορία του σε συνεπαίρνει. Μαγεύεσαι από την αξεπέραστη φαντασία του και αναρωτιέσαι μέχρι που μπορεί να φτάσει ο ανθρώπινος νους. 

Στιγμές από την ταινία Oz The Great and Powerful 2013