Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής,
καί  τῶν πτωχῶν ὑπερασπιστής,
ἀσθενούντων ἰατρός,
βασιλέων ὑπέρμαχος,
Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε,
πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ,
σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.

Ο Άγιος Γεώργιος (280/285 - 23 Απριλίου 303), αποκαλούμενος από την Ορθόδοξη Εκκλησία Μεγαλομάρτυς και Τροπαιοφόρος, είναι από τους δημοφιλέστερους αγίους σε ολόκληρο το χριστιανικό κόσμο. Η μνήμη του τιμάται στις 23 Απριλίου ή για τις Εκκλησίες που πηγαίνουν σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο, όπου εάν η ημέρα συμπέσει πριν την Ανάσταση, μετατίθεται τη Δευτέρα της Διακαινησίμου. Ο Άγιος Γεώργιος θεωρείται Άγιος της Καθολικής, της Αγγλικανικής, της Ορθόδοξης, της Λουθηρανικής και της Αρμενικής Εκκλησίας.

Γεννήθηκε μεταξύ των ετών 280-285 μ.Χ., πιθανώς στην περιοχή της Αρμενίας, από τον Έλληνα Συγκλητικό, στρατηλάτη στο αξίωμα, κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Διοκλητιανού, Γερόντιο. Εκεί, σε ένα μοναστήρι της περιοχής, ο Άγιος δέχθηκε το Μυστήριο του Βαπτίσματος και έγινε μέλος της Εκκλησίας. Ο πατέρας του Αγίου, Γερόντιος, καταγόταν από πλούσια και επίσημη γενιά της Καππαδοκίας. Σε παλαιό χειρόγραφο αναφέρεται ότι γεννήθηκε στη Σεβαστούπολη της Μικρής Αρμενίας, αρχικά ήταν ειδωλολάτρης και αργότερα έγινε χριστιανός. Η σύζυγός του ονομαζόταν Πολυχρονία, ήταν χριστιανή και καταγόταν από το γνωστό Λύδδα (Διάσπολη) της Παλαιστίνης. Όπως αναφέρουν οι πηγές, η οικογένεια του Αγίου, όταν εκείνος ήταν σε μικρή ηλικία, μετοίκησε στη Λύδδα, λόγω του θανάτου του πατρός του.

Σε νεαρή ηλικία ο Γεώργιος κατατάχθηκε στο ρωμαϊκό στρατό. Διακρίθηκε για την τόλμη και τον ηρωισμό του και έλαβε το αξίωμα του Τριβούνου. Λίγο αργότερα ο Διοκλητιανός τον έκανε Δούκα (διοικητή) με τον τίτλο του Κόμητος (συνταγματάρχη) στο τάγμα τον Ανικιώρων της αυτοκρατορικής φρουράς· «πολλάκις πρότερον μεγαλοπρεπώς διαπρέψας του των σχολών μετά ταύτα πρώτου τάγματος κόμης κατ' εκλογήν προεβλήθη».

Το 303 μ.Χ., όταν άρχισαν οι διωγμοί του Διοκλητιανού, ο Άγιος Γεώργιος δε δίστασε να ομολογήσει τη χριστιανική του πίστη, προκαλώντας το μένος του Διοκλητιανού, ο οποίος τον υπέβαλε σε σειρά βασανιστηρίων. Η πίστη του Αγίου γίνεται αφορμή να βαπτιστούν οι στρατιωτικοί Ανατόλιος και Πρωτολέων, Βίκτωρ και Ακίνδυνος, Ζωτικός και Ζήνωνας, Χριστοφόρος και Σεβιριανός, Θεωνάς, Καισάριος και Αντώνιος, των οποίων τη μνήμη εορτάζει η Εκκλησία στις 20 Απριλίου και η βασίλισσα Αλεξάνδρα, σύζυγος του Διοκλητιανού, μαζί με τους δούλους της Απολλώ, Ισαάκιο και Κοδράτο, των οποίων η μνήμη τιμάται στις 21 Απριλίου.

Ο Διοκλητιανός δεν το περίμενε και έφριξε με τη στάση του Γεωργίου. Τότε άρχισε για τον Άγιο μια σειρά φρικτών βασανιστηρίων, αλλά και θαυμάτων, που έφεραν πολλούς ειδωλολάτρες στη χριστιανική πίστη. Αφού τον λόγχισαν, ξέσκισαν τις σάρκες του με ειδικό τροχό από μαχαίρια. Έπειτα, τον έριξαν σε λάκκο με βραστό ασβέστη και κατόπιν τον ανάγκασαν να βαδίσει με πυρωμένα μεταλλικά παπούτσια. Από όλα αυτά ο Θεός τον κράτησε ζωντανό και έγινε αιτία να εξευτελιστούν τα είδωλα και οι εκφραστές τους.

Ο Άγιος μαρτύρησε προσευχόμενος, «απετμήθη την κεφαλήν», την Παρασκευή 23 Απριλίου του έτους 303 μ.Χ. Κατά δε τον υπολογισμό του ιστορικού Ευσεβίου, και σύμφωνα με το μακεδονικό ημερολόγιο, αντιστοιχούσε στην Παρασκευή της Διακαινησίμου του Πάσχα. Κρυφά σήκωσαν οι Χριστιανοί το πάντιμο λείψανό του και το έθαψαν, μαζί με αυτό της αγίας μητρός του, η οποία μαρτύρησε την ίδια ή την επόμενη ημέρα. Ο πιστός υπηρέτης του Αγίου, Πασικράτης, εκτελώντας την επιθυμία του Αγίου, παρέλαβε το άγιο λείψανο του Μάρτυρα, μαζί με αυτό της μητέρας του και τα μετέφερε στη Λύδδα της Παλαιστίνης. Από εκεί, όπως βεβαιώνουν οι πηγές, οιΣταυροφόροι πήραν τα ιερά λείψανα της Αγίας Πολυχρονίας και τα μετέφεραν στη Δύση.

. Από την υμνογραφία της Ορθόδοξης Εκκλησίας κοσμείται με τα επίθετα «ο μαργαρίτης ο πολύτιμος», «ο αριστεύς ο θείος», «ο λέων ο ένδοξος», «ο αστήρ ο πολύφωτος», «του Χριστού οπλίτης», «της ουρανίου στρατιάς ο συνόμιλος».

Ο Άγιος στην Παράδοση 

Ο Άγιος Γεώργιος θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Στρατού Ξηράς, ενώ είναι και ο προστάτης Άγιος της Αγγλίας. Επίσης, θεωρούταν Άγιος προστάτης των Σταυροφόρων και των Προσκόπων. Ως τροπαιοφόρος (στρατιωτικός) άγιος και ελευθερωτής συγκεντρώνει πολλές θαυμάσιες διηγήσεις και παραδόσεις, από τις οποίες η σπουδαιότερη είναι αυτή που μιλάει για το φόνο του δράκοντα και της σωτηρίας της βασιλοπούλας. Το θηρίο αυτό φυλούσε το νερό μιας πηγής κοντά στη Σιλήνα στη Λιβύη και το άφηνε να τρέχει μόνον όταν έβρισκε κάποιον άνθρωπο να φάει. Οι κάτοικοι της περιοχής όριζαν με κλήρο το θύμα του δράκοντα. Ολόκληροι στρατοί είχαν αντιταχθεί με αυτό το τέρας, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ο κλήρος έφερε και τη σειρά της βασιλοπούλας, την οποία έσωσε ο Άγιος Γεώργιος φονεύοντας το δράκο.

Πρώτος τη βιογραφία του έγραψε ο Πάπας Γελάς στο Acta Sancti Georgii (496), ενώ ακολούθησε ο Άγιος Ανδρέας από την Κρήτη. Η συριακή Εκκλησία από τον 4ο αιώνα τον κρατούσε σε μεγάλη εκτίμηση. Λόγω της ιπποτικής του συμπεριφοράς, ο Άγιος Γεώργιος έγινε δημοφιλής στην Ευρώπη κατά το 10ο αιώνα, με αποτέλεσμα κατά το 15ο αιώνα η γιορτή του να είναι ίση σε σημασία και δημοφιλία με αυτή των Χριστουγέννων. Στο Συμβούλιο της Οξφόρδης το 1222, η ημέρα του Αγίου Γεωργίου κηρύχθηκε επίσημη αργία και το 14οαιώνα έγινε προστάτης Άγιος της χώρας. Είναι επίσης ο προστάτης Άγιος της Μόσχας, της Αραγονίας, της Γεωργίας και της Καταλονίας, ενώ μέχρι το 18ο αιώνα ήταν και της Πορτογαλίας. Ο Άγιος Γεώργιος, όντας προστάτης Άγιος της Αγγλίας και έφιππος, θεωρείτο από το σχετικό θρύλο και ως προστάτης Άγιος των ιπποτών της Στρογγυλής Τράπεζας.

Λαογραφία 

Η φωτογραφία είναι από το https://www.pinterest.co.uk/

Σε πολλά μέρη της ελληνικής επικράτειας ο μήνας Απρίλιος, που συμβαίνει να εορτάζεται η μνήμη του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Γεωργίου, ονομάζεται και "Αϊγιώργης", ή "Αϊγιωργίτης".

Χαρακτηριστικό επίσης είναι εκ της αρχαίας γνωστής παροιμίας η σύγχρονη σχετική, όπου ο Άγιος αντικατέστησε την Αθηνά: «Άγιε μου Γιώργη βόηθα με, κούνα και συ το χέρι σου».

Σημαντικότερα από τα ελληνικά έθιμα στη μνήμη του Αγίου είναι της Θράκης, όπου την παραμονή της εορτής μαζεύουν τσουκνίδες και τις βάζουν στην πόρτα του σπιτιού, γιατί "τη νύχτα λένε πως βγαίνει το "τζάντι" (= δαιμόνιο) και παίρνει το "ούρι" (= ευτυχία του σπιτιού)", καθώς και της Σύμης, όπου ομοίως την παραμονή ανάβουν φωτιές και πηδούν τραγουδώντας τον ακόλουθο στίχο: «έξω ψύλλοι και κοριοί και μεγάλοι ποντικοί» που είχε να κάνει με την καθαριότητα και το ασβέστωμα του σπιτιού που γίνεται την παραμονή.

Ο Άγιος Γεώργιος & ο Δράκος (Του Τάκη Ευθυμίου)

ΑΠΟ http://fthiotikos-tymfristos.blogspot.gr/

St George And The Dragon by Paolo Uccello

Το βασικό χαρακτηριστικό  του αγίου Γεωργίου, σύμφωνα με τους θρύλους που σχετίζονται μ’ αυτόν, το φανερώνει το επίθετο «δρακοντοκτόνος», επειδή ο άγιος σκότωσε ένα δράκο. 

Η απεικόνιση του Αγίου Γεωργίου ως καβαλάρη με όλη την πολεμική εξάρτηση και με δόρυ στο χέρι οπωσδήποτε έχει να κάνει με την στρατιωτική του ιδιότητα. Υπάρχει μύθος σχετικός με τα κατορθώματα του αγίου και αυτός έχει να κάνει με έναν δράκοντα, ένα πελώριο φίδι, ένα θεριό δηλαδή, το οποίο φύλαγε μία πηγή και δεν επέτρεπε στους κατοίκους ολόκληρης της πόλης να λάβουν νερό από αυτή τη πηγή, αν προηγουμένως δεν του παρείχαν τροφή έναν ή δύο ανθρώπους. Μη μπορώντας οι κάτοικοι να πράξουν διαφορετικά έριξαν κλήρο μεταξύ τους για να δουν ποιος θα κληρωθεί για να γίνει τροφή του θηρίου. Ο κλήρος έτυχε να πέσει στην μονογενή θυγατέρα του βασιλιά. Ο βασιλιάς λυπήθηκε πολύ αλλά επειδή έπρεπε οπωσδήποτε να προφυλάξει το λαό του, αναγκάστηκε να δεχτεί την μοίρα του και να παραδώσει την κόρη του να γίνει βορά του δράκοντα. Η κόρη δέθηκε με αλυσίδες ισχυρές κοντά στην πηγή και περίμενε να έρθει ο δράκος να την κατασπαράξει. Τότε, ξαφνικά, εμφανίστηκε μπροστά της ένας όμορφος καβαλάρης, ο Άγιος Γεώργιος, να ιππεύει ένα υπερήφανο και κατάλευκο ίππο, να έχει στην μέση του σπαθί και να κρατάει ένα μακρύ κοντάρι, δόρυ. Η κόρη, αμέσως, είπε στον καβαλάρη να φύγει για να μην γίνει και εκείνος τροφή στο θηρίο, όμως εκείνος αποφάσισε να μείνει και να σώσει την κοπέλα. Τότε εμφανίστηκε ο δράκος ευχαριστημένος που είχε δύο θύματα να κατασπαράξει και όχι μόνο ένα. Όμως δεν είχε υπολογίσει σωστά τον ήρωα. Ο Άγιος χωρίς να διστάσει καθόλου στρέφεται εναντίον του δράκοντα και καταφέρνει να τον πληγώσει θανάσιμα. Έτσι, η κόρη σώζεται και ευτυχισμένη ζητάει να μάθει το όνομα του σωτήρα της και του υπόσχεται πως ο βασιλιάς πατέρας της θα τον ανταμείψει πλουσιοπάροχα. 

Fortunino Matania - St George Slays the Dragon 

Ο άγιος φανερώνεται σε αυτή και της υπόσχεται πως δε θέλει ανταμοιβή παρά μόνο να χτίσουν μία εκκλησιά στην οποία δίπλα στην εικόνα του Χριστού και της Παναγίας να εικονίζεται ένας καβαλάρης αρματωμένος με σπαθί και χρυσό κοντάρι. Έτσι, από τότε ο Άγιος Γεώργιος απεικονίζεται με αυτό τον τρόπο, ιππεύοντας δηλαδή ένα κατάλευκο άλογο και κρατώντας στο δεξί του χέρι κοντάρι και με αυτό δαμάζει το δράκο. ο οποίος βρίσκεται κάτω από τα πόδια του αλόγου του. Ο Άγιος Γεώργιος αποτελεί τον πιο αγαπητό και τιμημένο άγιο για τους χριστιανούς της ορθόδοξης ανατολικής εκκλησίας. Η απεικόνισή του στην αγιογραφία ενός νεαρού έφιππου πολεμιστή συνετέλεσε σε πολύ μεγάλο βαθμό στο να θεωρηθεί ο άγιος αυτός από τον λαό, άγιος μαχητής κατά του κακού και της αδικίας, ελευθερωτής και προστάτης ήρωας του καλού και της ελπίδας.

Το αξιοσημείωτο στην όλη ιστορία είναι ότι την ιδιότητα του δρακοντο-κτόνου ο Άγιος την αποκτά μόλις τον εντέκατο αιώνα, και όχι νωρίτερα. Οι παλαιότερες παραστάσεις του Αγίου τον εικονίζουν ως αξιωματούχο. Γράφει σχετικά η αναπληρώτρια καθηγήτρια Βυζαντινής Τέχνης, Μαρία Βασιλάκη: «Οι κατ’ εξοχήν δρακοντοκτόνοι άγιοι στην Ανατολική Εκκλησία ήταν οι δυο Θεόδωροι, ο Τήρων και ο Στρατηλάτης. Η παλαιότερη παράσταση με τον Γεώργιο του έκτου αιώνα τον δείχνει ως αξιωματούχο, δηλαδή με την επίσημη και όχι με τη στρατιωτική του στολή. Δεν γνωρίζω για παράσταση του ένατου αιώνα. Πάντως, μόλις τον εντέκατο εμφανίζεται ως δρακοντοκτόνος. Πως και γιατί αντικαταστάθηκαν οι Θεόδωροι από τον Γεώργιο είναι ένα ζητούμενο».

Η αλληγορία του θρύλου του Δρακοντοκτόνου Αγίου Γεωργίου

St George and the Dragon, Leonard Porter

Ο Άγιος Γεώργιος, πρότυπο των Μαρτύρων και Αγίων της Εκκλησίας που έδωσαν το αίμα τους φόρο τιμής στον Ιησού Χριστό απέναντι σε τυράννους, αυτοκρατορίες, αιρέσεις, ιδεολογίες, θεωρίες, κλπ. Ενώ από την άλλη μέσα σε κάθε άνθρωπο κρύβεται ένας ήρωας ο οποίος, κάποια στιγμή, θα πρέπει να δώσει τη μάχη με την ερπετόμορφη σκιά του, για να γίνει φως και να απελευθερώσει την κόρη- ψυχή του.

Το όνομα «Γεώργιος» είναι πνευματική μεταφορά από την αγροτική μας ζωή και βγαίνει από το ουσιαστικό «γεώργιον», που σημαίνει κτήμα ή χωράφι καλλιεργούμενο (ή καλλιεργήσιμο). Γίνεται όμως και επίθετο: «γεώργιος», για τον άνθρωπο που επιδέχεται την πνευματική καλλιέργεια, ή που τον επέλεξε γ' αυτό η Μοίρα ή ο Θεός. («Χριστού γεώργιον» ονομάζεται στην Υμνογραφία του, ο άγιος Γεώργιος).

Jost Haller - Saint George slaying the dragon

Ο Αϊ-Γιώργης, ως καβαλάρης δρακοντοκτόνος, έχει σχέση με το νερό, το νερό το πόσιμο, της πηγής του πηγαδιού. Και η στέρηση αυτού του νερού τους μήνες του καλοκαιριού, ιδιαίτερα αν δε βρέξει αρκετά το χειμώνα, είναι στην Ελλάδα βάσανο μεγάλο. Ο Αϊ-Γιώργης είναι όπως το λέει και το δημοτικό τραγούδι, ο ήρωας του παραμυθιού που σκοτώνει το θηρίο. Ποιο είναι το θηρίο; Είναι ο δράκοντας της ζέστης, που βγάνει φλόγες απ’ το στόμα του. Αυτός ο δράκοντας κρατάει το νερό της πολιτείας - έτσι λέει το παραμύθι - και δεν το αφήνει να τρέξει, εξόν κι αν του κάνουνε θυσία τη βασιλοπούλα, αν του τη δώσουνε να τη φάει. Ο Αϊ-Γιώργης σκοτώνει το δράκοντα και σώζει τη βασιλοπούλα.

Η βασιλοπούλα σύμβολο της Εκκλησίας, της Νύμφης του Χριστού που δέχεται τα πυρά του Όφεως και των εντεταλμένων οπαδών του.

Ο δράκος, συμβολίζει τον αρχέκακο Όφι, το διάβολο, το κακό και την πονηριά.( « Και εβλήθη ο δράκων, ό όφις ό μέγας ό αρχαίος, ό καλούμενος Διάβολος και ό Σατανάς, ό πλανών την οικουμένη όλην, εβλήθη εις την γην, και οι άγγελοι αυτού μετ’ αυτού εβλήθησαν», Αποκ. ΙΒ΄9).

Η πάλη ανάμεσα στον Άγιο και το δράκο συμβολίζει την καθημερινή πάλη απέναντι στο φόβο εσωτερικό ή και εξωτερικό, σα δράκος για να σταματήσει κάθε προσπάθειά μας.

Ο φόβος απέναντι στο δράκο είναι η έλλειψη πίστης και η άγνοια. Αν εξαλειφθούν αυτά κανένας δράκοντας δεν θα έχει υπόσταση.

Πίνακας - Νικόλαος Καντούνης

 Στον παραπάνω πίνακα ο  άγιος παριστάνεται έφιππος τη στιγμή που καρφώνει με το δόρυ του το δράκοντα. Στο βάθος δεξιά υψώνεται πύργος, ενώ αριστερά υπάρχουν κάποιες ενδείξεις τοπίου. Οι κύριες αρετές του έργου είναι η μετρημένη ισορροπία της σύνθεσης και η χρωματική ενότητα, που βασίζεται στη σχεδόν αποκλειστική χρήση πολλών διαφορετικών τόνων του ίδιου χρώματος, του καφέ. Ο πίνακας έχει ζωγραφιστεί με την τεχνική της ελαιογραφίας. Εκφράζει τη νατουραλιστική τεχνοτροπία που είχε επικρατήσει στη Δυτική Ευρώπη από την Αναγέννηση και μετά. Εντυπωσιάζει η σχεδόν ρομαντική ατμόσφαιρα, την οποία υποβάλλουν η εντελώς ήρεμη στάση του αγίου που καταβάλλει το θηρίο, καθώς και το ανθρώπινο βλέμμα του αλόγου που στρέφεται προς το πιο φωτεινό σημείο του ουρανού, σημείο από το οποίο πηγάζει και το φως που απλώνεται στη σύνθεση. Το βλέμμα αυτό υπονοεί την παρουσία του Θεού, που με αυτό τον τρόπο γίνεται πιο «φυσική», χωρίς να βλάπτει την πρόθεση του έργου να είναι ρεαλιστικό. 

Ο πίνακας φέρει την υπογραφή: «χειρ Νικολάου Καντούνη ιερέως». Ο Ζακύνθιος Νικόλαος Καντούνης (περ. 1768-1834), με καταγωγή από οικογένεια πλούσια και καλλιεργημένη, εργάστηκε στη Ζάκυνθο. Ακολούθησε τη Δυτική τεχνοτροπία, την οποία είχε ουσιαστικά εισαγάγει στα Επτάνησα έναν αιώνα νωρίτερα ο ζωγράφος Παναγιώτης Δοξαράς (1662-1729). Τα έργα των Επτανήσιων ζωγράφων (Παναγιώτη και Νικόλαου Δοξαρά, Γιαννάκη Κοράη, Νικόλαου Κουτούζη, Νικόλαου Καντούνη) εισάγουν σε ένα πολιτισμικό κλίμα που όχι μόνο βρίσκεται έξω από τα όρια της βυζαντινής καλλιτεχνικής παράδοσης, αλλά και την αρνείται συνειδητά, θεωρώντας την άτεχνη και ενοχλητική. Ωστόσο η τάση αυτή της επτανησιακής ζωγραφικής αναπτύσσεται μέσα σε Ορθόδοξο περιβάλλον. Ο ίδιος ο Καντούνης, ο οποίος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της, ήταν Ορθόδοξος ιερέας.

Ο ΑΓΙΟΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 

Δημοτικά Ποιήματα 

Α )  Άγιε μου Γιώργη, αφέντη μου και χρυσοκαβαλλάρη,

αρματωμένε με σπαθί και με χρυσό κοντάρι·

άγγελος είσαι στη θωριά κι άγιος στη θεότη·

παρακαλώ βοήθα με, άγιε στρατιώτη,

να λυτρωθώ από θεριό και Δράκοντα μεγάλο,

π’ ά δε του ’πγαίναν άνθρωπο κάθε πρωί και άλλο,

σταλιά νερό δεν άφηνε να κατεβεί στη Χώρα,

σα δε του ’πγαίναν άθρωπο πάντα την ίδιαν ώρα!

Μιαν κλήρωση εκάμνανε κι όποιου ήταν να πέσει,

έστελνε το παιδάκι του τού Δράκοντα πεσκέσι.

Ο κλήρος τότε έλαχε εις τη βασιλοπούλλα,

όπου την είχ’ η μάνα της μοναχορηγοπούλλα.

Κι ο βασιλιάς ως τ’ άκουσε, τούτο το λόγο είπε:

- «Το βιός μου όλο πάρετε και το παιδί μου αφήτε».

Εκεί σπαθιά συρθήκανε, μαχαίρια ακονισμένα:

- «Για δώσ’ μας το παιδάκι σου, για παίρνομε κι εσένα».

- «Στολίστε το παιδάκι μου και κάμετέ το νύφη

κι αμέτε το στο Δράκοντα, πεσκέσι να δειπνήσει». 

Πιάνουν την και στολίζουν την απ’ το ταχύ ως το βράδυ

με δαχτυλίδια ολόχρυσα κι όλο μαργαριτάρι·

και παίρνουν την οι βάγιες της να πα’ να σεργιανίσει

και πάνε και τη δένουνε στου Δράκοντα τη βρύση·

στα μάρμαρα του πηγαδιού ρίξαν την αλυσίδα

κι εκειά την κατεβάσανε, άμοιρη κορασίδα!

Κι ο Αϊ Γιώργης το ’μαθε και τρέχει να τη σώσει 

κι από το άγριο θεριό να τήνε ’λετευρώσει·

καβαλλικεύγει τ’ άλογο και το αντιποδίζει,

στα μάγουλα του πηγαδιού πηγαίνει και καθίζει.

- «Μην το φοβάσαι το θεριό κι εγώ δα το πεθάνω,

μα πρέπει πρώτα προσευχή εις το Χριστό να κάνω·

γονάτισε μαζί και συ Χριστό να προσκυνήσεις

μην τρέχουν τα ματάκια σου σα θολωμένη βρύση·

σε λίγην ώραν ήκουσε μια ταραχή μεγάλη

ήταν ο Δράκος που βγαίνε μέσ’ από το πηγάδι

- «έλα αφέντη, μην αργείς και το κοντάρι πιάσε

για να σκοτώσεις το θεριό, που λες πως δε φοβάσαι· 

έλα - έλα αφέντη μου και το νερό αφρίζει 

κι ο Δράκοντας τα δόντια του για μένα τ’ ακονίζει!»

Ο Αϊ Γιώργης τότε στάθηκε σα παραλογιασμένος

και τ’ άρματά του άρπαξε, ως ήταν μαθημένος·

γυρίζει στ’ ανατολικά και κάμνει το Σταυρό του

και το κοντάρι σήκωσε, μπήγει το στο λαιμό του·

την κονταριά που τού ‘δωκε, την τρώει μες το στόμα

κι αμέσως εξαπλώθηκε κατάχαμα στο χώμα.

Με μια μπαμπακερή κλωστή πιστάγκωνα το δένει

της κορασίδας τό ’δωσε, στη μέσα Χώρα μπαίνει.

- «Νά, βασιλιά, το τέκνο σου· ορίστε το παιδί σου

κι απέ τα φύλλα της καρδιάς δώκε του την ευχή σου».

- «Να ζήσεις, καβαλλάρη μου· πώς λένε τ’ όνομά σου,

ένα μεγάλο χάρισμα κάμνω της αφεντιάς σου;»

- «Γιώργης στρατιώτης λέγομαι, απ’ την Καππαδοκία·

σα θες να κάμεις τάξιμο, χτίσε μιαν εκκλησία

και βάλε και ζωγράφισε Χριστό και Παναγία·

στη δεξιά τους την πλευρά βάλ’ ένα καβαλάρη,

αρματωμένο με σπαθί και με χρυσό κοντάρι». 

Εικόνα του αγίου Γεωργίου από τον Λίβανο.

Β) Ακούστε το τι γίνηκε σε τόπο ξακουσμένο
εκεί ήτανε και φώλιαζε θεριό καταραμένο.
Κι αν δεν του δίναν άνθρωπο να φάει πουρνό και βράδυ
κανένανε δεν άφηνε νερό να πάει να πάρει.
Γι' αυτό ερίχνανε λαχνό και όποιανου ήθελε πέσει
θα στελνε το παιδάκι του, του δράκοντα πισκέσι.
Έπεσε και του βασιλιά για τη βασιλοπούλα
για να την φάει ο δράκοντας την όμορφη κορούλα.
Κι ο Βασιλιάς με κλάματα εφώναζε: "Σταθείτε,
όλο το βιό μου πάρτε το και το παιδίμ' αφήστε".
Κι ο κόσμος αποκρίθηκε όλος με στόμα ένα
"Ή δος μας το κορίτσι σου ή πέρνουμε εσένα"·
Ο Άι-Γιώργης τα κουσε εις την Καππαδοκίαν
στο γρήγορό του τ' άλογο ανέβηκε με βίαν.
Βαρεί βιτσιά τ' αλόγου του στη βρύση κατεβαίνει
κι εύρε την κόρη που στεκε σα μήλο μαραμένη.
Για φεύγα παλικάρι μου, φεύγα μη φάγει κι σένα
αυτό το άγριο θεριό που θα με φάει εμένα.
Ησύχασε κορίτσι μου και μην παραφοβάσαι
και του Κυρίου τ' όνομα πάντα να το θυμάσαι.
Ξεπέζεψε και κάθησε ολίγο να ακουμπήσει
όσο που νάβγει το θεριό απ' τη μεγάλη βρύση.
Ευθύς πηδάει στ' άλογο με το κοντάρι τρέχει
και από το στόμα του θεριού βρύση το αίμα τρέχει.
Για πες μου παλικάρι μου πες μου τ' όνομά σου
χάρισμα για να στείλω να πάγω να ετοιμάσω.
Γεώργιον με κράζουνε απ' την Καππαδακία,
κι αν θα μου στείλεις χάρισμα, χτίσε μου μια εκκλησία
και μεσ' στη μέση ζωγραφιά, να έχει ένα καβαλάρη
να κονταρεύει το θεριό μ' ένα βαρύ κοντάρι.”

Γ) Δευτέραν πούν της Καθαράς που κάμνουν την νομάδαν
μες το καράβιν έμπηκεν την πρώτην εφτομάδαν
τζαι τρείς ημέρες έκαμεν να ρέξει το βερούτιν
ψουμίν νερόν έν ενεβρέθηκεν μέσα στην χώραν τούτην
Ψουμίν νερόν είσιεν πολύν κάτω μακρά στο πλάτος
τσιμέσα εκατόκεισεν ένας μεγάλος δράκος
τζαι δεν τ'αφήνει το νερόν στην χώραν τους να πάει
χα'ί'νιν του εκάμνασιν πόναν παιδίν να φάει
να ξαπολήσει το νερόν στην χώραν για να πάει
Άλλοι είχαν 'εξι τζαι οχτώ τζαι πέμπαν του τον έναν
τσ' ήρτεν γυρίν τ'αφέντη μας τ'αφέντη βασιλέα
είσιεν μιαν κόρην μονασιήν τσ'είσιεν να την παντρέψει
θέλοντας τζαι μην θέλοντας του δράκου να την πέψει
παντίς τσι η κόρη εν άγιος Χριστός τζ' απάκουσεν την
τον Άη Γιώρκην νάσου τον που πάνω κατεβαίνει
τζαι με την σέλαν την γρουσήν τζαι το γρουσόν αππάριν
στέκεται συλλοήζεται πως να την σιαιρετήσει...
Άη Γιώρκης -"για να την πώ μουσκοκαρκιάν,μουσκοκαρκιά έσιει κλώνους
για να την πώ τρανταφυλλιάν,τρανταφυλλιά έσιει αγκάθκια
ας την εσιαιρετήσουμεν σαν σιαιρετούμεν πάντα
Άη Γιώρκης -" Ώρα καλή σου λυερή,ώρα κάλη τζαι γειά σου
μούσκους τζαι ροδοστέφανα στα καμαρόφρυά σου!
τσ' ίντα γυρέφκεις λυερή στου δράκου το πηγάδιν
του δράκοντα του πονηρού να φκεί τζαι να σε φάει?"
Πριγγίπισσα -"Αφέντη μου τα πάθη μας να σου τα πώ δεν φτάννω
άθρωποι που την πείναν τους τρώσιν ένας τον άλλον
έτσι έθελεν η τύχη μου,έτσι ήταν το γραφτόν μου
μές την τζιοιλιάν του δράκοντα να κάμω το ταφκιόν μου"
Νάσου ποτσιεί τον δράκονταν στην στράτα τσ' ανεβαίνει
τσ' όταν τους είδεν τσ' ήταν τρείς κρυφές χαρές παθαίνει...
Δράκος -"μπούκκωμαν τρώω τον άδρωπον,το γιώμαν την κοπέλαν,
τζαι ως τα ηλιοβουττήματα άππαρον με την σέλλαν"
Μιάν χατζιαρκάν του χάρισεν τσ' η πόλη ούλλη εσίστειν
τζαι το σκαμνίν του βασιλιά έππεσεν τζαι τσακκίστειν
φκάλλει που το δυσάχιν του μεάλον αλυσίδιν
τζαι έπκιασεν τζαι ταπείνωσεν τσίν το μεάλον φίδιν...
Άη Γιώρκης -"Τράβα το κόρη λυερή στην χώραν να το πάρεις
για να το δούν αβάφτιστοι να πά να βαφτιστούσιν
για να το δούν απίστεφτοι να πά να πιστεφτούσιν
Άνταν τους βλέπει ο βασιλιάς κρυφές χαρές παθαίνει...
Βασιλιάς -"Πκοιός είν'αυτός που μού 'καμεν τούτην την καλοσύνην
να δώκω το βασίλειον μου τσ' ούλλον τον θησαυρόν μου
να δώκω τζαι την κόρην μου τζαι να γενεί γαμπρός μου"
Τζαι πολωήθειν ο Άγιος τζαι λέει τζαι λαλεί του...
Άη Γιώρκης -" Έν θέλω το βασίλειον σου μήτε τον θησαυρόν σου
μιάν εκκλησιάν να χτίσετε μνήμην τ' Άη Γιωργίου
που έρκεται η μέρα του κοστρείς του Απριλίου

Ο ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ 

ΑΠΟ ( https://itzikas.wordpress.com/)

Ο Κωστής Παλαμάς στο «Μελέτες και άρθρα (1920-1926)» (Άπαντα, τ.12^ος) γράφει στο άρθρο του με τίτλο «Άγιος Γεώργιος»

«Ο ελληνικότατος άγιος και από τα κατορθώματά του και από την εξωτερική του παράσταση, που πάνω της ζωγραφίζεται και σαλεύει η απριλιάτικη χάρη της πολυθεΐας, ο άγιος αυτός πόσα δεν υποβάλλει στη σκέψη μου σφιχτά συνταιριασμένα με τη θρησκεία μας και με την ποίησή μας, με τη λαογραφία μας και με την ιστορία μας, με το μοσχολίβανο του χριστιανικού συναξαριού και με την ευωδία του ειδωλολατρικού μύθου, και πόσα από τον ηλιογέννητο θεό της Ανατολής το Μίθρα, που του είναι και ο άγιος Γεώργιος μια μεταμόρφωσή του, ίσα με τον Καραϊσκάκη, τον κατ’ εξοχήν τροπαιοφόρον ήρωα μέσα στους άλλους φημισμένους πολέμαρχους του Ιερού Αγώνα μας, το συνονόματο του Αγίου που πολεμούσε κάτω από το λάβαρό του, με τη βοήθεια του φεγγοβόλου ίσκιου του, με της λατρείας του την επιβολή, και που ξεψύχησε ή στο μνήμα οδηγήθηκε ανήμερα της γιορτής του.

Μα σήμερα ο Άγιος Γεώργιος μου θυμίζει και με φέρνει να σταματήσω σε κάποιο θέμα που σχετίζεται με τη λογοτεχνία. Θα καταρτιζόταν ωραία μελέτη απάνω στα φανερώματα του αγίου, και στα παγκόσμια γενικά, και ξεχωριστά στο ελληνικό τραγούδι, και πώς αυτό το τραγούδι το εμπνέει. Δεν έχω τέτοια φιλοδοξία. Ό, τι μου κινεί τη σκέψη την ώρα τούτη είναι κάποιο ποίημα του Βέλγου ποιητή, Αιμίλιου Βεραρέν, που θα μπορούσα ελεύθερα να μεταφράσω τον τίτλο του «Όσα οράματα στα περπατήματά μου». Κ’ επιγράφεται «Άγιος Γεώργιος»…. Ο «Άγιος Γεώργιος» του Βεραρέν σημειώνει το σταθμό που μεταβιβάζει τον ποιητή από την πρώτη στη δεύτερη περίοδο του έργου του. Του αποκαλύπτεται ο άγιος, κι από τότε λες πως ο ποιητής ορκίζεται να περπατήσει κάτω από τη σκέπη του. Η ποίηση του Βεραρέν από σύμβολο μετουσιώνεται αγάλια αγάλια σε ποίηση ηρωική. Η ηρωολατρεία είναι το κορύφωμα στο ανέβασμα καθενός ποιητή που βλέπει προς τα ύψη:

“Νέος ήταν και ωραίος από πίστη, λέει στο αποκαλυπτικό τραγούδι του ο ποιητής, και τόσο χαμηλότερα έσκυψε προς εμένα, όσο μ’ έβλεπε να γονατίζω περισσότερο… Έβαλα στο χλωμό του περήφανο χέρι τα θλιβερά λουλούδια του πόνου μου…”».

Φωτεινή Βασιλοπούλου - Αγιώργης II 
 
Το βλέμμα τού Άγιου άγριο και γλυκό
όπως άλλου κανένα.
Καθώς χιμάει πάνω στ' άλογο
κοντεύει να χυθεί τ' ασπράδι από το ξύλο.
Στην όψη αυτού του καβαλάρη
ολόκορμο παγώνει το στοιχειό.

Με το κερί στο χέρι οι πιστοί
το απόκοσμο πριν προσκυνήσουν και τη ρώμη
μένουν εκστατικοί στην απροσπέλαστη ομορφιά
απ' την αγνότητα
από
τον γλυκασμό υπνωτισμένοι.

Πού νά 'ξεραν τις νύχτες πώς παλεύει το παιδί
με δαίμονες, θεούς κι αγύρτες!
Σε ποια θεριά καρφώνει τη ρομφαία του
σε ποια αλώνια ξεψυχά
ποια μάρμαρα ξανά το ανασταίνουν!
Πριν απ' το χάραμα
σ' άλλο κρεβάτι θα βρεθεί
σε θαύμα νέο
άλλο ένα σώμα ξένο θα αγιάσει.

Μα πώς νομίζεις
βλέμμα απόχτησε ξεχωριστό
τούτος ο Αγιώργης
του αγιογράφου το μοντέλο;

Φ.Β.

ΑΜΕΙΛΙΚΤΟ ΝΕΡΟ
ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ, ΑΘΗΝΑ, ΜΑΪΟΣ 2019

Ρ. Μ. Ρίλκε - Άγιος Γεώργιος

Και τη νύχτα ολάκερη, γονατισμένη,
τον φώναζε η ξαγρυπνισμένη,
αδύναμη παρθένα: αυτός ο Δράκος, να,
δεν ξέρω κι εγώ γιατί αγρυπνά.

Κι εφάνη μέσα απ’ τα χαράματα,
στο άτι του πάνω, και του αστράφταν τ’ άρματα,
και τον είδε θλιμμένη, στοιχειωμένη,
ψηλά να θωρεί, γονατισμένη,

προς τη λάμψη, που αυτός ήταν. Τώρα
λάμποντας ορμούσε μέσα απ’ τη χώρα,
με υψωμένα τα χάμουρα, προς τον
κίνδυνο τον ανοιχτό,

τρομερός, μα παρακαλετός.
Γονατισμένη, πιότερο στη γη ‘χε πέσει,
σφίγγοντας τα χέρια, να τη συμπονέσει,
γιατί δεν ήξερε, πως υπήρχε αυτός,

που η αγνή της και πρόθυμη καρδιά
απ’ το φως της θεϊκής συνοδείας τον τραβά.
Στο πλευρό της πάλης του στεκόταν,
καστέλλι, η προσευχή που προσευχόταν.

(Π. Μ. Ρίλκε, Ποιήματα, εκδ. Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος,
μτφ. Άρης Δικταίος)

Edward Burne-Jones – “Saint George fighting the Dragon”

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ 

«Του Αη Γιώργη ( Ederlezi )»

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Μουσική: Goran Bregovic
Πρώτη εκτέλεση: Άλκηστις Πρωτοψάλτη

Απ' τους ώμους να
η άνοιξη περνά
γύρω φτερουγίζει
ξεχνάει εμένα.

Μέρα της χαράς
ποια ζωή φοράς
δρόμο δρόμο παίρνεις
χωρίς εμένα.

Τ' ουρανού πουλιά
πάρτε με αγκαλιά
το βουνό γεμίζει
κεριά αναμμένα.

Να κι η Πούλια, ξημερώνει,
το Θεό παρακαλώ
μα το φως που δυναμώνει
δε μου φέρνει, δε μου φέρνει
'κείνον π' αγαπώ.

Τ' όνομά του ανθός
ευωδιάς βυθός
πείτε στα κορίτσια
να μην το λένε

Μέρα σαν κι αυτή
στου Αη Γιωργιού τ' αφτί
που όλα τα τραγούδια
γι' αγάπη κλαίνε.

Ραφαήλ - Ο Άγιος Γεώργιος και ο δράκος

Άι Γιώργης

Στίχοι: Φίλιππος Γράψας

Μουσική: Λουδοβίκος των Ανωγείων

Εκτέλεση: Μαριώ 

Ταξίδι απ' τα Επτάνησα

κι η Σαλονίκη μάγισσα.

σε κράτησε δικό της

Βρήκε η αγάπη αφορμή

διάλεξε τη σωστή στιγμή 

πήρε το μερτικό της.

Δίπλα σου που μεγάλωσα

πόσες φορές καμάρωσα

το φως που `χε η καρδιά σου.

Την περηφάνια της ματιάς

τη μυρωδιά της αγκαλιάς

την τρυφερότητά σου.

Ποιος περνάει έξω στο δρόμο

μ' ένα σύννεφο στον ώμο.

Άι Γιώργης που γυρίζει τραυματίας

το `40 απ' τα βουνά της Αλβανίας.

Ποιος κρατάει εκεί στα αστέρια

την Πανσέληνο στα χέρια.

Άι Γιώργης να μου φέγγει κάθε νύχτα

της ζωής του το λαμπρό εν τούτω νίκα.

Πάλευες πάντα τον καιρό

μα είχες γυναίκα θησαυρό

κι άντεξες το τιμόνι.

Κι αν στη ζωή τα πάντα ρει

ακούω το βήμα σου βαρύ

στης μνήμης μου τ' αλώνι.

Ποιος περνάει έξω στο δρόμο

μ' ένα σύννεφο στον ώμο.

Άι Γιώργης που γυρίζει τραυματίας

το `40 απ' τα βουνά της Αλβανίας.

Ποιος κρατάει εκεί στα αστέρια

την Πανσέληνο στα χέρια.

Άι Γιώργης να μου φέγγει κάθε νύχτα

της ζωής του το λαμπρό εν τούτω νίκα.

Vittore Carpaccio St. George and the Dragon



Dante Gabriel Rossetti, Ο γάμος του Αγ. Γεωργίου με την Πριγκίπισσα Σάμπρα. 1857

Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε μία σκηνή από το γάμο του Αγ. Γεωργίου με την πριγκίπισσα που έσωσε. Τα μεσαιωνικά αγγλικά στοιχεία είναι εμφανή. Ο Άγιος Γεώργιος απεικονίζεται με την ενδυμασία και την εξάρτυση μεσαιωνικού ιππότη. Οικόσημα και θυρεοί διακοσμούν τα ρούχα και τα έπιπλα. Δίπλα του το κεφάλι του σκοτωμένου δράκου ως τρόπαιο.http://annagelopoulou.blogspot.gr/

ΠΗΓΕΣ 

https://el.wikipedia.org/

http://www.byzantinemuseum.gr

http://fthiotikos-tymfristos.blogspot.gr/

http://www.ditiki.gr/index.php

https://itzikas.wordpress.com/

https://www.youtube.com/