Τα φυτά, ανάλογα με την ικανότητα διατροφής τους, διακρίνονται σε αυτότροφα και ετερότροφα. Αυτότροφα είναι εκείνα, που με την χλωροφύλλη, απορροφούν την ακτινοβολούμενη ενέργεια του ηλιακού φωτός κι έτσι μπορούν να αναπτυχθούν.
Τα ετερότροφα δεν έχουν αυτόνομη ζωή και ζουν σε βάρος άλλων οργανισμών (παράσιτα) ή αναπτύσσονται πάνω σε οργανικές ουσίες που βρίσκονται σε κατάσταση αποσύνθεσης (σαπρόφυτα).
Παρασιτισμός ονομάζεται η κατάσταση εκείνη στην οποία δυο οργανισμοί συνυπάρχουν, αλλά ο ένας αντλεί τις διατροφικές του ανάγκες από τον άλλο και σε βάρος του. Παρασιτισμό, σε στενή έννοια, επιδεικνύουν οι οργανισμοί που απομυζούν την τροφή τους από τους ιστούς των μεγαλύτερων ξενιστών τους και αφορά την περίπτωση κατά την οποία ο αδύνατος επιτίθεται στον ισχυρό. Τυπικά, τα παράσιτα δεν φονεύουν τους ξενιστές τους, όπως κάνουν οι θηρευτές, μολονότι ενδεχομένως ο ξενιστής είτε θα αποβιώσει από δευτερογενή προσβολή, είτε η ανάπτυξή του θα εμποδιστεί, είτε τέλος, θα εμφανίσει εξαιρετική αδυναμία ή στειρότητα.
O Βισκος-ίξος
O Βισκος o λευκός (Viscum Album) είναι περισσότερο γνωστός ως γκυ, ιξός, ελατένιο και μελιάς.
Φυτό, αείφυλλο, παρασιτικό, που γενικά στην Ελλάδα ευδοκιμεί πάνω στους κορμούς των ελάτων. Σπανιότερα σε βαλανιδιές ή και καστανιές (ενώ σε άλλες χώρες φυτρώνει και πάνω σε αχλαδιές, μηλιές, λεύκες, ιτιές). Οι καρποί του είναι κάτι άσπρες μαλακές ρωγίτσες γεμάτες από μια παχύρρευστη κολλητική ουσία που περιβάλλει το κουκούτσι, το σπόρο.
Δηλητηριώδες παράσιτο ή θαυματουργό φυτό; Το γκί δεν είναι παρά ένα ημιπαράσιτο επίφυτο ξυλώδες φυτό. Θα το βρούμε φυτρωμένο κυριολεκτικά πάνω σε πολλά είδη δέντρων, κωνοφόρα και πλατύφυλλα, όπως έλατο, πεύκο, καστανιά, βελανιδιά, μηλιά κ.α. Λέγεται ημιπαράσιτο γιατί, ναι μεν φυτρώνει πάνω σε άλλα δέντρα, αλλά το κάνει μόνο και μόνο να απορροφά από το ξενιστή, τους χυμούς του και τα θρεπτικά συστατικά του. Τη λειτουργία του και την ανάπτυξη του τη ρυθμίζει μόνο του, δηλ. φωτοσυνθέτει κανονικά.
Βισκος-ίξος
Ο τρόπος που φυτρώνει είναι μια ακόμη παραξενιά του ιξού.Διάφορα πουλιά τρώνε τον καρπό του και το σπόρο τον αφήνουν να φύγει με τις κουτσουλιές τους, και επειδή συνήθως τα πουλιά κουτσουλάνε όταν κάθονται χαλαρά πάνω σε κάποιο ψηλό κλαδί ενός δέντρου, παρατηρούμε συχνά ο ιξός να φυτρώνει σε κλαδιά που βρίσκονται προς την κορυφή των δέντρων.Ενώ συνήθως οι σπόροι θέλουν σκοτάδι για να βλαστήσουν, ο σπόρος του ιξού φυτρώνει με το φως της ημέρας και μόλις φυτρώσει θα δώσει ένα βλαστίδιο που δεν θα αναπτυχθεί προς τα πάνω και προς την πλευρά του ήλιου αλλά θα αναπτύξει τη βάση του για να προσκολληθεί στο κλαδί του δέντρου και αμέσως θα αρχίσει να δημιουργεί μυζητήρες που θα τρυπήσουν την φλούδα του κλαδιού και θα εισχωρήσουν στο εσωτερικό του ώστε να ξεκινήσει να τρέφεται και σιγά σιγά με τη φωτοσύνθεση να δημιουργήσει τα πρώτα του φύλλα. Βλέποντας το πάνω στο δέντρο μοιάζει σαν να έχει φυτρώσει από το δέντρο ξενιστή.
Βισκος-ίξος
Τα κλαδιά του είναι πράσινα και φτάνουν μέχρι 60 cm. Είναι αειθαλές φυτό με επιμήκη δερματώδη φύλλα χρώματος πράσινου ή ελαφρά κιτρινωπά. Τα άνθη του βγαίνουν την άνοιξη και είναι μικρά και πράσινα. Οι καρποί του είναι μονόσπερμοι, στρογγυλοί, σαν διάφανοι, γεμάτοι με μια διάφανη κολλώδη ουσία και είναι κίτρινοι στα πλατύφυλλα και λευκοί στα κωνοφόρα.Είναι αγαπημένη τροφή των ζώων το χειμώνα και το τιμούν όταν καταφέρνουν να το βρουν ή να το φτάσουν.Την κολλώδη ουσία του καρπού του ιξού έβαζαν κάποτε στις ξόβεργες για να κολλούν τα πούλια και να τα πιάνουν.Είναι ενδημικό φυτό της Ευρώπης και κάποιων περιοχών της Ασίας.
Γκί σε ελατο
Ο ιξός μπορεί να καταστρέψει ένα δέντρο που θα το προσβάλλει. Πέρα από τη ζημία που προκαλεί με την κλοπή των χυμών και των θρεπτικών στοιχείων από τα δέντρα που παρασιτεί, επιπλέον τα προσβεβλημένα δέντρα είναι πιο ευάλωτα σε άλλους εχθρούς , όπως φλοιοφάγα έντομα, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται συντριπτικά περισσότερες νεκρώσεις δέντρων με έντονη προσβολή από ιξό σε σχέση με τα υγιή δέντρα.Ο ιξός είναι γνωστός από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, ως διουρητικό, καρδιοτονωτικό και υποτασικό, περιφερειακά αγγειοδιασταλτικό. Έχει παρατηρηθεί ότι εξωτερικά μπορεί να καταστρέψει ορισμένους όγκους. Το αναφέρουν οι Ιπποκράτης, Διοσκουρίδης, ο Πλίνιος, ο Θεόφραστος ο Παράκελσος και άλλοι. Αγαπημένο φυτό των μαγισσών του μεσαίωνα που το χρησιμοποιούσαν για ξόρκια. Ιερό φυτό για πολλούς ευρωπαϊκούς λαούς.
Στις μέρες μας κυκλοφορεί στην Ευρώπη σκεύασμα με εκχύλισμα ιξού συνταγογραφούμενο για συμπληρωματική θεραπεία για πολλές μορφές καρκίνου, κυρίως γυναικολογικών.Ο ιξός είναι ισχυρά δηλητηριώδες φυτό και κυρίως είναι τοξικός για την καρδιά. Αρκεί η κατανάλωση λίγων καρπών ή φύλλων να προκαλέσουν τοξικά συμπτώματα , ακόμη και τον θάνατο. Μεταξύ άλλων περιέχει ουσίες όπως βισκόλες, βισκοτοξίνη, ένα γλυκοσίδιο της σαπωνίνης, λεκτίνες κλπ
Κύτινος
Κύτινος
Στις ρίζες της Αλαδανιάς(Κουνούκλα) φυτρώνει η Βυζάτα !Στις περιοχές όπου ευδοκιμεί η αλαδανιά παρατηρείται στις ρίζες της, να αναπτύσσεται ένα παράξενο φυτό, χωρίς καθόλου χλωροφύλλη, που θεωρούνταν ότι ήταν προέκταση του αγκίσαρου. Δεν είναι όμως τίποτε άλλο από ένα παρασιτικό οργανισμό που ζει από τις ρίζες του. Καλείται επιστημονικά Cytinus Hypocistis - Κύτινος ο Υπόκιστος (λύκος της λαδανιάς). Στην Κρήτη λέγεται Βυζάτα. Φαίνεται ότι είναι ....κατάλοιπο της τροπικής «ιστορίας» της Κρήτης. Έχει λαμπερό κόκκινο χρώμα, φύλλα κόκκινα, σαρκώδη σε επάλληλη επικάλυψη. Στην κορυφή του φυτού αναπτύσσονται τα άνθη του, λευκά ή κίτρινα με 4 πέταλα.
Κύτινος
Ο Διοσκουρίδης, ο πατέρας της φαρμακολογίας, ασχολήθηκε με το φυτό και τη ρητίνη που παράγει και ειδικά για την Βυζάτα έγραψε: «Στις ρίζες του κίσθου φύεται η λεγόμενη «υποκιστίς», αυτή που από μερικούς λέγεται «ορόβηθρον» ή «κύτινος», κάτι που μοιάζει με «κύτινον» ροδιάς το ένα είδος είναι κιτρινωπό, το άλλο λευκό, που μετατρέπεται σε χυλό, όπως η ακακία. Μερικοί την ξεραίνουν, την σπαν, την υγραίνουν και τη βράζουν και κάνουν τα αλλά, όπως και με το «λύκιον». Έχει τις ίδιες δυνατότητες με την ακακία, αλλ’ είναι περισσότερο στυπτική και ξηραντική, και ενεργεί όταν έχουν προβλήματα κοιλιακά, δυσεντερία και αιμοπτύσεων, και βοηθάει την εμμηνορρυσία των γυναικών, όταν πίνεται ή εισάγεται με βύσμα»
Ο Κύτινος ανήκει στην ίδια οικογένεια που ανήκει η Raflesia ένα τροπικό φυτό, του οποίου το άνθος θεωρείται το μεγαλύτερο του κόσμου, με διάμετρο που φτάνει το 1 μέτρο.
Raflesia
Αρχαίο κείμενο: «Φύεται δε παρά τα ρίζας του κίσθου η λεγομένη υποκιστίς, υπ’ ενίων δε ορόβηθρον ή κύτινος καλουμένη, όμοιόν τι κυτίνω ροάς και το μεν τι αυτού κιρρόν [το δε χλωρόν] το δεν λευκόν, όπερ χυλίζεται ώσπερ η ακακία, ένιοι δε ξηράναντες αυτήν και θλάσαντες βρέχουσί τε και έψουσι και τα άλλα ποιούσιν ως επί του λυκίου. Δύναμιν δε έχει την αυτήν τη ακακία, στυπτικωτέραν δε και ξηραντικωτέραν, ποιούσαν προς κοιλιακούς, δυσεντερικούς, αιμοπτυϊκούς και ρουν γυναικείον πινομένη και ενιεμένη».
Πλευρωτός ο οστρεώδης (Pleurotus ostreatus). Γνωστή ποικιλία μανιταριών. Έχουν πλούσια σάρκα και ντελικάτο άρωμα. Πρωταγωνιστούν στην ελληνική κουζίνα, ενώ είναι και πλούσια πηγή βιταμινών. Ένα μανιτάρι που το συναντάμε πάνω σε υγιή ή κομμένα δέντρα , συνήθως έλατα ή φυλλοβόλα. Ζει παρασιτικά στα πλάγια των κορμών και είναι ένας από τους κύριους αποδομητές του ξύλου. Αναπτύσσεται σε συστάδες καρποσωμάτων το ένα πάνω από το άλλο.
 |
| Πλευρώτους σε δέντρο |
Το καπέλο του έχει χρώματα από λευκό , γκρι , μαύρο έως καφέ , σχήμα στρειδιού με πτυχωτή περίμετρο και επιδερμίδα λεία και ελαστική. Τα ελάσματα είναι λευκά ή κρεμ και κατέρχονται στο κοντό του πόδι που είναι έκκεντρο και προσκολλάται πλάγια στο ξύλο. Η σάρκα του είναι λευκή. Είναι ένα από τα λίγα σχετικά μανιτάρια που μπορεί να καλλιεργηθεί σε άχυρο.
Παραδοσιακή ιατρική: Οι Αιγύπτιοι, οι Βαβυλώνιοι και αργότερα οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι θεωρούσαν τα μανιτάρια «τροφή θεών και βασιλέων». Οι μάγισσες του Μεσαίωνα ανακάτευαν τη σκόνη τους με στάχτη και αλείφονταν με το μείγμα για να αυξήσουν τη γονιμότητα, ενώ παρασκεύαζαν ερωτικά φίλτρα και φάρμακα για να αντιμετωπίσουν την ανικανότητα.
 |
| Πλευρώτους |
Τι υποστηρίζουν οι νέες έρευνες:Πράγματι, τα μανιτάρια ή ουσίες που εξάγονται από αυτά έχουν αξιόλογες ιδιότητες, που πιθανόν ενισχύουν το σύστημα άμυνας του οργανισμού, συμβάλλουν στην καταπολέμηση μορφών καρκίνου, μειώνουν τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο και διατηρούν σε φυσιολογικά επίπεδα τη χοληστερόλη. Επιπλέον, συνδυάζουν τις αντιικές ιδιότητες με την αντιφλεγμονώδη δράση.
Φανερόγαμα παράσιτα
Φανερόγαμα παράσιτα χαρακτηρίζονται ανώτερα φυτά που παρασιτούν άλλα φυτά. Ορισμένα απ΄αυτά εξαρτώνται πλήρως από τον ξενιστή, όσον αφορά στην λήψη των αναγκαίων θρεπτικών συστατικών και ονομάζονται ολοπαράσιτα και άλλα παίρνουν μέρος μόνο των αναγκαίων θρεπτικών συστατικών από τον ξενιστή, δεδομένου ότι διατηρούν κάποια φωτοσυνθετική δραστηριότητα και ονομάζονται ημιπαράσιτα.
Μερικά απο αυτά είναι........
Orobanchaceae, κοινώς οροβάγχες, είναι όλα ολοπαράσιτα.
Οροβάγχη
Το όνομα της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό
όροβος (είδος βίκου) + άγχω = πνίγω στραγγαλίζω.
To Γένος περιλαμβάνει πάνω από διακόσια είδη παρασιτικών φυτών, που δεν παράγουν καθόλου χλωροφύλλη αλλά βλασταίνουν στις ρίζες άλλων φυτών. Οι σπόροι μπορεί να περιμένουν τον κατάλληλο ξενιστή για πολλά χρόνια, αόρατοι μέσα στο χώμα. Όταν μια ρίζα ζωντανού φυτού βρεθεί κοντά τους, ξυπνούν και απλώνουν ένα πλοκάμι που κολλά πάνω της και κλέβει νερό και θρεπτικά συστατικά ώστε να μεγαλώσει.
Οροβάγχη
Κουσκούτα (Semen Cuscutae)
Τα παράσιτα αυτά έχουν χάσει, σχεδόν πλήρως, τη φωτοσυνθετική τους ικανότητα και ως εκ τούτου θεωρούνται ολοπαράσιτα.
Κουσκούτα
Οι κουσκούτες είναι ετήσια φυτά που ξεραίνονται όταν καταστραφεί ο ξενιστής τους. Ο βλαστός τους μοιάζει με λεπτά διακλαδισμένα νήματα, με κιτρινωπό χρώμα που τυλίγονται στα υπέργεια μέρη των φυτών. Δεν έχουν κανονικά φύλλα στη θέση των οποίων υπάρχουν μικρά βράκτια φύλλα. Σχηματίζουν ταξιανθίες με πολλά μικρά άνθη από τα οποία παράγονται πολλά μικρά σπέρματα, τα οποία πέφτουν στο χώμα, όπου μπορούν να διατηρηθούν μερικά χρόνια μέχρι να βλαστήσουν.
Κουσκούτα
Από το προσβλημένο φυτό η κουσκούτα αναπτύσσει μακρούς βλαστούς με τους οποίους παρασιτεί τα κοντινότερα φυτά. Εκτός από το σπόρο οι κουσκούτες πολλαπλασιάζονται και με μικρά κομμάτια βλαστού που μεταφέρονται με διάφορους τρόπους. Οι κουσκούτες δεν φαίνεται να επηρεάζουν κατά κάποιο τρόπο την φωτοσύνθεση ή την απορρόφηση νερού από τον ξενιστή, αλλά απορροφούν έντονα τα ζάχαρα από τα αγγεία του ξενιστή με αποτέλεσμα την καχεκτική ανάπτυξη .
Η Κουσκούτα και το θύμα της!
ΠΗΓΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου