Φωτογραφία από http://www.globalview.gr/
Ο Γιάννης Κωνσταντινίδης (21 Αυγούστου 1903 - 17 Ιανουαρίου 1984) ήταν Έλληνας συνθέτης, περισσότερο γνωστός με το ψευδώνυμο Κώστας Γιαννίδης στο χώρο του ελαφρού τραγουδιού, ενώ με το πραγματικό του επώνυμο υπέγραφε τα έργα του στη "σοβαρή" (συμφωνική) μουσική. Ο Κώστας Γιαννίδης ήταν ένας από τους πλέον διακεκριμένους Έλληνες συνθέτες, μαέστρους και πιανίστες.
Γεννήθηκε στη Σμύρνη τον Αύγουστο του 1903. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια, η οποία λίγο πριν την καταστροφή της Σμύρνης ήλθε στην Ελλάδα. Ο ίδιος συνέχισε τις μουσικές σπουδές του στη Γερμανία σε πιάνο και σύνθεση, στην Ανώτατη Μουσική Ακαδημία του Βερολίνου και στο Ωδείο Στερν (1923-1931). Στη συνέχεια επέστρεψε στην Ελλάδα και εργάστηκε στο ελληνικό μουσικό θέατρο ως μαέστρος και συνθέτης την περίοδο 1932-1950, όπου και παρουσιάστηκε με το ψευδώνυμο Κώστας Γιαννίδης, που δημιούργησε αναστρέφοντας το ονοματεπώνυμό του.
Ο Κώστας Γιαννίδης παρουσίασε πολλά έργα, οπερέτες (περίπου 50), μουσικές κωμωδίες και πολλές επιθεωρήσεις. Διατέλεσε διευθυντής του τμήματος ελαφράς μουσικής του ΕΙΡτην περίοδο 1946-1952, καθώς και μουσικός διευθυντής στην ΥΕΝΕΔ την περίοδο 1952-1960.
Έχει γράψει συμφωνικά έργα, κομμάτια για πιάνο, μουσική δωματίου και πολλά τραγούδια. Είχε πάρει μέρος σε κριτικές επιτροπές διάφορων φεστιβάλ ελαφρού τραγουδιού, όπως της Θεσσαλονίκης μεταξύ 1962-1967, του Σπλιτ το 1968, της Βουλγαρίας μεταξύ 1971-1975, της Λιουμπλιάνα το 1974, κ.ά.
Τιμήθηκε με το Α’ Βραβείο του Φεστιβάλ Μεσογειακού Τραγουδιού της Βαρκελώνης με το εξαίρετο τραγούδι του «Ξύπνα αγάπη μου» (1960) που ερμήνευσε η Νάνα Μούσχουρη, με το Γ’ Βραβείο του επόμενου έτους με το τραγούδι «Τα δυο σου γκρίζα ματάκια» που ερμήνευσε η Άντζελα Ζήλεια, καθώς και με το Α’ Βραβείο στο 1ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με το τραγούδι «Αλυσίδες» (1962) που ερμήνευσε η Καίτη Μπελίντα. Στον ελληνικό κινηματογράφο είχε αναλάβει τη μουσική επένδυση σε επτά ταινίες.
Ο Κώστας Γιαννίδης υπήρξε μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και της Ένωσης Μουσουργών Ελλάδος. Μιλούσε γαλλικά και γερμανικά και ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών. Πέθανε στην Αθήνα στις 17 Ιανουαρίου του 1984, μία μέρα πριν τον Βασίλη Τσιτσάνη, με συνέπεια σε δύο μέρες η χώρα να χάσει δύο σημαντικές προσωπικότητες της μουσικής.
Σημαντικότερα από τα 100 περίπου τραγούδια του, που είχαν σχεδόν όλα μεγάλη επιτυχία, είναι τα: «Συγγνώμη σου ζητώ, συγχώρεσέ με», «Κάποιο μυστικό», «Καλό σου ταξίδι», «Θά 'ρθω μια νύχτα με φεγγάρι», «Λίγα λουλούδια αν θέλεις στείλε μου», «Λες και ήταν χτες», «Σπιτάκι μου παλιό», «Σαν κι απόψε», «Ερι-Ερήνη», «Το τραγούδι της Μαρίνας», «Λες και δεν είν' αλήθεια», «Όταν γυρίζουν τα χελιδόνια» (που υπήρξε και σπουδαία θεατρική παράσταση στο θέατρο Βέμπο), «Τα δικά σου τα μάτια», «Πάμε σαν άλλοτε», «Για σένα μονάχα», «Εκείνοι που δεν κλάψανε», «Πόσο λυπάμαι τα χρόνια που πήγαν χαμένα», «Βαρκαρόλα», «Κοιμήσου», «Όλο μου λες πως πια δε μ' αγαπάς», «Μη φύγεις», «Πέρσι τέτοιον καιρό», «Ας σταματήσουμε ως εδώ», «Θα σε πάρω, θα με πάρεις», «Ζητώ να σε ξεχάσω», «Σ' αγαπώ», «Ο Γιάννος κι η Παγώνα», «Του Γιάννου η φλογέρα», «Μια γυναίκα», «Έτσι είν' η ζωή μωρό μου», «Ο κουμπάρος κι η κουμπάρα», κλπ.
Έγραψε επίσης μουσική για εφτά ταινίες, μεταξύ των οποίων οι: «Προσφυγοπούλα» (1938), «Τελευταία αποστολή», «Οι Γερμανοί ξανάρχονται», «Ο μεθύστακας». Τέλος, έγραψε κι ένα τουλάχιστον ρεμπέτικο τραγούδι, το περίφημο «Το τάβλι» ή «Τα νέα της Αλεξάνδρας», σε δικούς του στίχους. https://el.wikipedia.org
Εφη Αγραφιώτη/ Το Θαλασσάκι, από τους «οκτώ νησιώτικους χορούς» του Γιάννη Κωνσταντινίδη
Στο ιδιόμορφο πλαίσιο των περιορισμένων μεγεθών και των ενίοτε αντιφατικά φορτισμένων ζητουμένων της ελληνικής μουσικής ζωής κατά τον 20ό αιώνα, ο μικρασιάτης συνθέτης Γιάννης Κωνσταντινίδης (Κώστας Γιαννίδης για τους φίλους της ελαφράς μουσικής) συνιστά ειδική περίπτωση
Γόνος εύπορης οικογένειας που καταγόταν από τη Ζαγορά Πηλίου πήρε τα πρώτα μαθήματα πιάνου και αρμονίας στη Σμύρνη από τον Δημοσθένη Μιλανάκη. Τις παραμονές της Μεγάλης Καταστροφής του 1922 κατέφυγε στη Γερμανία με τρόπο που θυμίζει περιπετειώδη ταινία. Σπούδασε αρχικά στη Δρέσδη και μετά πήγε στο Βερολίνο (στην Ανώτατη Μουσική Ακαδημία και στο Ωδείο Στερν). Τα μαθήματα ενορχήστρωσης με δάσκαλο τον Κουρτ Βάϊλ φαίνεται να τον ωρίμασαν μουσικά. Σε αυτό βοήθησε και η φιλία και συναναστροφή με τον Νίκο Σκαλκώττα.
Οι δυσκολίες της καθημερινότητας τον ανάγκασαν να βιοπορίζει παίζοντας πιάνο σε καμπαρέ, στο ραδιόφωνο, σε θέατρα και κινηματογράφους του Βερολίνου. Ας μη ξεχνάμε ότι ήταν η χρυσή εποχή του “βωβού” σινεμά και οι πιανίστες με τόσα μουσικά προσόντα ήταν προτιμητέοι. Λίγο αργότερα, εντόπισε μέσα του καλά κρυμμένα τα δημοτικά ακούσματα. Έσκυψε με σοβαρότητα στη μελέτη των εθνομουσικολογικών συλλογών των Baud-Bovy, του Παχτίκου και άλλων και διαμόρφωσε μία έντεχνη εκδοχή του ελληνικού τραγουδιού με συνοδεία βασισμένη εξ ολοκλήρου στο παραδοσιακό μέλος.
Ο Γιάννης Κωνσταντινίδης στο Θαλασσάκι του ακουμπάει στα πλήκτρα μια ευαίσθητη παραδοσιακή νησιώτικη μελωδία, στην οποία κουμπώνουν τόσο απόλυτα οι στίχοι του τραγουδιού της!
Θάλασσα κι αλμυρό νερό να σε ξεχάσω δεν μπορώ…
Θάλασσα, θάλασσα που τον έπνιξες ωχ κι αμάν αμάν
της κοπελιάς τον άντρα, θαλασσάκι μου και φέρε το πουλάκι μου.
Κι η κοπελιά κι η κοπελιά είναι μικρή θαλασσάκι μου
και δεν της παν τα μαύρα θαλασσάκι μου και φέρε το πουλάκι μου.
Ο Κωνσταντινίδης έγραψε τους Οκτώ Ελληνικούς Νησιώτικους Χορούς το 1954. Η σουίτα αυτή ήρθε μετά από τα 22 Τραγούδια και χορούς από τα Δωδεκάνησα(1943-46), τα 44 Παιδικά Κομμάτια(1948-51) και τις τρείς Σουίτες για πιάνο(1952). Οι υπέροχες αυτές χαρακτηριστικές μινιατούρες ακούγονται σαν άγγιγμα της καρδιάς. Ξεχωρίζω εκτός από το Θαλασσάκι και τον Πεντοζάλη. Έχουν τραγουδηθεί από όλους μας, νησιώτες και στεριανούς. Στην γραφή στο πιάνο ο συνθέτης ενσωματώνει πλήθος ποικιλμάτων της φωνής αλλά όχι αυθαίρετα. Η γνώση και η ακουστική σύλληψη του ήχου μαζί με το εκφραστικό του βάθος είναι σε κάθε περίπτωση μοναδική στον Γιάννη Κωνσταντινίδη.
Κάτι που ξέρουν λιγότεροι, είναι ότι υπήρξε και εντυπωσιακός σκιτσογράφος, «μεσοπολεμικός καρικατουρίστας», όπως μας έλεγε αυτοσαρκαζόμενος.
Το 1984, στις 17 Ιανουαρίου έσβησε αθόρυβα.
Σας προτείνω ένα εξαιρετικό βιβλίο του ιστορικού μουσικολόγου Γιώργου Σακαλλιέρου, στο οποίο θα ανακαλύψετε δεκάδες πτυχές της ζωής και της πορείας του Γιάννη Κωνσταντινίδη.
Τίτλος: Γιάννης Κωνσταντινίδης, Ζωή, έργο και συνθετικό ύφος. (2010)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου