Κυριακή 7 Ιανουαρίου 2018

ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

…Πάρτε μαζί σας νερό
Το μέλλον έχει πολλή ξηρασία 

- Μιχάλης Κατσαρός


 Roman Girl at a Fountain, Léon Bonnat

Γιάννης Αγγελάκας - Χώμα και νερό

Χώρες που απλώνεστε γαλήνιες δίχως σύνορα
Διάφανες πόλεις κρυμμένες μες στο φως
Λικνίζεστε στην άκρη του ορίζοντα
Σαν όνειρο, σαν πόθος κοντινός
Μα εγώ κάτω απ’ τα κύματα σας χάνω
Πώς να νικήσω αυτό τον άγριο καιρό
Βουλιάζω μες στο τίποτα κι όλο φοβάμαι
Φοβάμαι πως θ’ αργήσω να σας βρω




 Woman at the Well - Carl Bloch

Νικ. Βρεττάκος  - Το νερό και η ευχαριστία

Ήπια και πότισα δάση και γέμισα στέρνες.
Το νερό σου περίσσεψε-
Τα ποτάμια του σύμπαντος,
δεν έχουνε κοίτες. Βυθίζονται. Τρέχουνε
μες από σένα.
Αν μπορούσες να υπάρχεις
έναν αιώνα μετά, τότε θά βλεπες πώς
το φιλί που σου ακούμπησα πάνω στο μέτωπο
έγινε άστρο.



 Fountain at San Souci by Theo Van Rysselberghe (1903)

ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ - Αμοργός
[απόσπασμα]


«…Kι αν θα διψάσεις για νερό θα στίψουμε ένα σύννεφο
Kι αν θα πεινάσεις για ψωμί θα σφάξουμε ένα αηδόνι
Mόνο καρτέρει μια στιγμή ν’ ανοίξει ο πικραπήγανος
N’ αστράψει ο μαύρος ουρανός να λουλουδίσει ο φλόμος…»

«…Ξύπνησε γάργαρο νερό από τη ρίζα του πεύκου να
βρεις τα μάτια των σπουργιτιών και να τα ζωντανέψεις
ποτίζοντας το χώμα με μυρωδιά βασιλικού και με σφυρίγ-
ματα σαύρας. Το ξαίρω είσαι μια φλέβα γυμνή κάτω
από το φοβερό βλέμμα του άνεμου είσαι μια σπίθα βουβή
μέσα στο λαμπερό πλήθος των άστρων. Δε σε προσέχει κα-
νείς κανείς δε σταματά ν’ ακούσει την ανάσα σου μα συ με
το βαρύ σου περπάτημα μες στην αγέρωχη φύση θα φτάσεις
μια μέρα στα φύλλα της βερυκοκιάς θ’ ανεβείς στα λυγερά
κορμιά των μικρών σπάρτων και θα κυλήσεις από τα
μάτια μιας αγαπητικιάς σαν εφηβικό φεγγάρι. Υπάρχει
μια πέτρα αθάνατη που κάποτε περαστικός ένας ανθρώ-
πινος άγγελος έγραψε τ’ όνομά του επάνω της κι ένα
τραγούδι που δεν το ξαίρει ακόμη κανείς ούτε τα πιο
τρελλά παιδιά ούτε τα πιο σοφά τ’ αηδόνια.


 John Singer Sargent: Villa Torlonia, Frascati


Νάνσυ  Δανέλη - Το ποτάμι της ζωής.

Ηλιοβασίλεμα στις όχθες πλάι
ραγίζουν των θλιμμένων οι καρδιές.
Κοιτάζοντας το ποτάμι
ραγίζουν
κοιτάζοντας τις φλέβες τους.

Μοιάζουν οι φλέβες με ποτάμια
στους χάρτες των σωμάτων.

Πόσες ακόμα φορές θα δούνε
το νερό να ταξιδεύει στο ποτάμι
πόσες ακόμα φορές θα δούνε
το αίμα να ταξιδεύει στις φλέβες τους;

Ποτίζει το νερό τη γη
το αίμα την αλήθεια.

Ακούγοντας το ποτάμι ραγίζουν.
Κατηφορίζει τραγουδώντας
θα θα θάλασσα.

Μ΄ αυτό το θα της θάλασσας
να παρηχεί σαν θάνατος.

Το μόνο θα που βγαίνει πάντα αλήθεια.


Φερεκείδης Νικόλαος-Στη βρύση


Γεώργιος Δροσίνης - Της κοπέλλας το νερό


«Μια κοπέλλα λυγερή
το  ψηλό βουνό διαβαίνει
η χαρά την καρτερεί
στ᾿ ακρογιάλι που πηγαίνει.

Και το κάμα είναι βαρύ
κι είν᾿ η κόρη διψασμένη
βρήκε βρύση δροσερή,
ἦπιε, αρρώστησε πεθαίνει.

Μα η φωνή της πριν να σβήσει
καταράστηκε τη βρύση
κι από εκείνο τον καιρό
έρμη η βρύση έχει απομείνει
και κανείς ποτέ δεν πίνει
της  κοπέλλας το  νερό

Painting by Adolf Hirémy-Hirschl " The Tomb of Achilles "



Γιάννης Καλπούζος - Το νερό των ονείρων

Ήμουν βουνό
ήσουν θάλασσα
κι άλλο τρόπο δεν είχαμε
να έλθουμε κοντά
έκανες εσύ τα όνειρά σου βροχή και χιόνι
κι έκανα τα όνειρά μου ρέματα και ποτάμια
κι έτσι μένουμε
δεμένοι με το νερό των ονείρων



 Spanish Fountain -  John Singer Sargent


Μαρία Λαμπράκη - Η Ελλάδα είναι περιπέτεια.



Μια περιπέτεια που κρατάει 3.οοο χρόνια και φέρνει αγωνία.
Σ' αυτό τον τόπο όλα είναι απρόοπτα, γι'αυτό και μοιραία.
Οι εξελίξεις δεν προβλέπονται, το επόμενο βήμα παραμένει ασαφές έτσι όλα μοιάζουν να συμβαίνουν την τελευταία στιγμή, σαν από θαύμα στα τυφλά. Οπως τυφλός ήταν και ο Ομηρος.
Γιατί η Ελλάδα είναι αυτό που περιμένεις να είναι... Είναι :Φως, χώμα, αέρας, φωτιά και νερό...

Πίνακας - Μαρία Φιλοπούλου

Ρόμπερτ Λόουελ - Νερό
(απόσπασμα)

«… Θυμάσαι; Καθίσαμε σε μια ξέρα.
Μες απ’ την απόσταση του καιρού
μοιάζει να ‘χε το χρώμα
της ίριδας, σαπίζοντας πορφύριζε.

Άλλ’ ήταν μόνο
ο συνηθισμένος γκρίζος βράχος
που γύριζε στο συνηθισμένο πράσινο
σαν το μούσκευε η θάλασσα.

Η θάλασσα μούσκευε το βράχο
στα πόδια μας όλη τη μέρα
τον έγδερνε και τον λιγόστευε
φλούδα τη φλούδα.

Μια νύχτα ονειρεύτηκες
πως ήσουνα γοργόνα κολλημένη στου μουράγιου τα θεμέλια
κι όλο προσπαθούσες να ξεκολλήσεις
πεταλίδες με τα χέρια.

Μακάρι, είπαμε, οι ψυχές μας οι δυο
να γύριζαν σα γλάροι
στο βράχο. Τελικά
το νερό για μας ήταν πολύ κρύο.


John French Sloan - Throbbing Fountain in Madison Square

 
Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα - Η μπαλάντα του νερού της θάλασσας


Η θάλασσα
χαμογελάει μακρυάθε.
Κι είναι τα δόντια της αφρός,
τα χείλη της ουρανός.

-Μα τί πουλάς, εσύ θολή κοπέλλα,
με τα γυμνά σου στήθια στον αγέρα;

-Νερό της θάλασσας, αφέντη,
εγώ πουλώ.

-Τί κουβαλάς, αγόρι μελαψό,
με το αίμα σου ανακατωμένο;

-Νερό της θάλασσας, αφέντη,
κουβαλώ.

-Κι αυτά τα δάκρυα τ’ αρμυρά
πούθε έρχονται, μητέρα;

-Νερό της θάλασσας, αφέντη,
κλαίω εγώ.

-Και τούτη η πίκρα η βαρειά,
καρδιά μου πούθε να γεννιέται;

-Έχει πικράδα το νερό της θάλασσας,
περίσσια!

Η θάλασσα
χαμογελάει μακρυάθε.
Τα δόντια της αφρός,
τα χείλη της ουρανός.
Mετάφραση Τάκη Βαρβιτσιώτη



 Il Mulino Ad Acqua by Guido Borelli

Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα - Ενύπνιο

Ξαποσταίνει η καρδιά μου κοντά στη δροσερή πηγή.
(γέμισέ την με τις κλωστές σου,
της λησμονιάς αράχνη).

Το νερό της πηγής τής έλεγε το τραγούδι του.
(γέμισέ την με τις κλωστές σου,
της λησμονιάς αράχνη).

Ξύπνια η καρδιά μου έρωτες αφηγιόταν.
(αράχνη της σιωπής,
πλέξτης το μυστήριό σου).

Το νερό της πηγής την άκουγε μελαγχολικά
(αράχνη της σιωπής,
πλέξτης το μυστήριό σου).

Η καρδιά μου γέρνει πάνω στην κρύα την πηγή.
(άσπρα χέρια, μακρινά,
κρατήστε τα νερά).

Και το νερό την παίρνει τραγουδώντας με χαρά.
(άσπρα χέρια, μακρινά,
τίποτα δεν απομένει μέσα στα νερά).
Μετάφραση   Ξένια Κακάκη



Watermill by Guido Borelli

ΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΜΑΒΙΛΗΣ  - Λήθη

Καλότυχοι οι νεκροί, που λησμονάνε
την πίκρια της ζωής. Όντας βυθίσει
ο ήλιος και το σούρουπο* ακλουθήσει,
μην τους κλαις, ο καημός σου όσος και να 'ναι!

Τέτοιαν ώρα οι ψυχές διψούν και πάνε
στης Λησμονιάς την κρουσταλλένια βρύση·
μα βούρκος* το νεράκι θα μαυρίσει,
α στάξει γι' αυτές δάκρυ, όθε αγαπάνε.

Κι αν πιουν θολό νερό, ξαναθυμούνται,
διαβαίνοντας λιβάδι' απ' ασφοδίλι*,
πόνους παλιούς, που μέσα τους κοιμούνται.

Α δεν μπορείς παρά να κλαις το δείλι*,
τους ζωντανούς τα μάτια σου ας θρηνήσουν·
θέλουν – μα δε βολεί* να λησμονήσουν.



 Bethesda Fountain Painting by Daniel Dayley

 Μαίρη Μπριλή - Αφιλονίκητο νερό 

Τώρα που ο ουρανός
στέρεψε στον ορίζοντα
και οι όρκοι μας μαράθηκαν,
πρέπει να φύγουμε


Στην Πιστότητα των λόγων
με αφιλονίκητο νερό
δύο νέους κήπους,
πρέπει να χτίσουμε

Άσε μόνο,την λευκή κορδέλα
της παλιάς ανθοδέσμης
με χάδια να δένει
τους τοίχους που φύλαγαν.

Διψάνε για νερό οι όρκοι.

Να μην στέκουν
σαν ξερά κορμιά
Τα άδεια βάζα,
που γεμίζαμε άνθη.






G.Segantini - Girl Drinking Water

ΕΜΙΛΥ ΝΤΙΚΙΝΣΟΝ - Το Νερό, μαθαίνεται απ’ τη δίψα

Το Νερό, μαθαίνεται απ’ τη δίψα.
Η Στεριά – απ’ το αρμένισμα στα Πέλαγα.
Η Έκσταση – απ’ την οδύνη –
Η Ειρήνη, απ’ των πολέμων της το χρονικό –
Η Αγάπη, απ’ του τάφου το ανάγλυφο –
Τα Πουλιά, απ’ το χιόνι.

Μετάφραση: Ερρίκος Σοφράς


 Watermill On The Mountain Stream Artwork by Walter Moras 

Κωστής Παλαμάς

…Στο ταξίδι που σε πάει ο μαύρος καβαλάρης,
κύτταξε απ’ το χέρι του, τίποτε να μην πάρεις.
Κι αν διψάσεις μην το πιεις από τον κάτου κόσμο
το νερό της αρνησιάς, φτωχό κομμένο δυόσμο!
Μην το πιεις κι ολότελα κι αιώνια μας ξεχάσεις…
βάλε τα σημάδια σου το δρόμο να μη χάσεις,…




Landscape with Watermill. John Samuel Raven

Octavio Paz - Νυκτερινό νερό

Η θλίψη των ματιών του αλόγου που τρέμουνε μέσα στη νύκτα,
Η θλίψη των ματιών του νερού στον κάμπο που κοιμάται,
Είναι μέσα στα μάτια σου του αλόγου που τρέμει,
Είναι μέσα στα μάτια σου του μυστικού νερού.

Μάτια του σκοτεινού νερού,
Μάτια νερού του πηγαδιού,
Μάτια νερού του ονείρου.

Η σιωπή και η μοναξιά,
μικρά ζωντανά που τα φεγγάρι οδηγεί,
Τρέμουνε σ ΄ αυτά τα μάτια,
τρέμουνε σ ΄ αυτά τα νερά.

Αν ανοίξεις τα μάτια,
Ανοίγει η νύκτα τις πόρτες των βρύων,
Ανοίγει το μυστικό βασίλειο του νερού
Που αναβλύζει απ΄ το κέντρο της νύκτας.

Αν εσύ τα κλείσεις,
΄Ενας ποταμός, ένας χείμαρρος γλυκός και σιωπηλός,
Σε πλημμυρίζει εντός σου, προχωρεί, και σε νυκτώνει:
Η νύκτα υγραίνει τις αμμουδιές της ψυχής σου.
 Μετ. Νεοκλής Κυριάκου





The Great Bath of Bursa - Gérôme

Octavio Paz - Agua nocturna

La noche de ojos de caballo que tiemblan en la noche,
La noche de ojos de agua en el campo dormido,
Está en tus ojos de caballo que tiembla,
Está en tus ojos de agua secreta.

Ojos de agua de sombra,
Ojos de agua de pozo,
Ojos de agua de sueño.

El silencio y la soledad,
Como dos pequeños animales a quienes guía la luna,
Beben en esos ojos,
Beben en esas aguas.

Si abres los ojos,
Se abre la noche de puertas de musgo,
Se abre el reino secreto del agua
Que mana del centro de la noche.

Y si los cierras,
Un río, una corriente dulce y silenciosa,
Te inunda por dentro, avanza, te hace oscura:
La noche moja riberas en tu alma.



 Roman Bath Emmanuel Oberhausen

Octavio Paz - ΑΝΕΜΟΣ, ΝΕΡΟ, ΠΕΤΡΑ

Στον Ροζέ Καγιουά


Το νερό τρυπάει την πέτρα,
ο άνεμος σκορπίζει το νερό,
η πέτρα ανακόπτει τον άνεμο.
Νερό, άνεμος, πέτρα.

Ο άνεμος σμιλεύει την πέτρα,
η πέτρα είναι αγγείο του νερού,
το νερό το σκάει και είναι άνεμος.
Πέτρα, άνεμος, νερό.

Ο άνεμος στους στρόβιλούς του τραγουδάει,
το νερό στον πηγαιμό του μουρμουράει,
η πέτρα ακίνητη σωπαίνει.
Άνεμος νερό, πέτρα.

Το καθετί είναι άλλο τι και τίποτα:
ανάμεσα στα κενά τους ονόματα
περνούν και εξαφανίζονται
νερό, πέτρα, άνεμος.
 Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.



 Robert, Hubert - Ancient Ruins Used as Public Baths 


Ζαχαρίας Παπαντωνίου - Το ποταμάκι

– Από πού είσαι, ποταμάκι;
– Από κείνο το βουνό.
– Πώς τον λέγαν τον παππού σου;
– Σύννεφο στον ουρανό.
– Ποια ’ναι η μάνα σου;
– Η μπόρα.–
Πώς κατέβηκες στη χώρα;–
Τα χωράφια να ποτίσω
και τους μύλους να γυρίσω.
– Στάσου να σε ιδούμε λίγο,
ποταμάκι μου καλό.
– Βιάζομαι πολύ να φύγω,
ν’ ανταμώσω το γιαλό.


Γκυστάβ Κουρμπέ Λουόμενη σε ρυάκι, 1845, 

Μανόλης Πρατικάκης - Το Νερό

Ένα κρυμμένο φιλιατρό της άνοιξης
το στόμα του* ένα πηγάδι με νερό
η φωνή σου ν’ ανεβαίνουνε τα λόγια
μες στο μεσημέρι για να σε γνωρίσω
φωτεινή γήινη παρουσία.
Μέσα του τώρα ένα ποτάμι κατεβάζοντας
πετρώματα και ρίζες του βουνού φωνές
από παλιά τραγούδια, ένα δεύτερο
κορμί που με γυρεύει φωτεινό
σαν άστρο.
 Carl Larsson "Lisbeth Prepares a Bath",

Γιάννης Ρίτσος - Το νερό

Του βράχου λιγοστό νερό, απ’ τη σιωπή αγιασμένο,
απ’ το καρτέρι του πουλιού, τη σκιά της πικροδάφνης,

Κρυφά το πίνει η κλεφτουριά και το λαιμό σηκώνει
σαν το σπουργίτι και βλογά τη φτωχομάνα Ελλάδα.



Albert Anker 1865 The Bathers 


Γιάννης Ρίτσος - Παιχνίδια τ’ ουρανού και του νερού
XXX
“Η αλυσιδίτσα στο λαιμό σου,
τ’ αστράκι της αυγής στα φύλλα,
σκοινιά, καράβια και φανάρια,
γλάροι, καθρέφτες και καρποί-
τα κατάρτια μπουμπουκιάσανε.
Όμορφη, Θε μου, που ‘ναι η πλάση,
μύρια ποτήρια του νερού
φρεσκοπλυμένα, σκουπισμένα
στο περιγιάλι αστράφτουνε.
Απ’ όλα πίνω το γαλάζιο,
κι ακόμη, γιε μου, να μεθύσω.”


 A Favorite Custom by Sir Lawrence Alma Tadema

Γ. Σεφέρης - 
Ἐπιφάνια, 1937

Κλείνω τὰ μάτια γυρεύοντας τὸ μυστικὸ συναπάντημα τῶν νερῶν
κάτω ἀπ᾿ τὸν πάγο τὸ χαμογέλιο τῆς θάλασσας τὰ κλειστὰ πηγάδια
ψηλαφώντας μὲ τὶς δικές μου φλέβες τὶς φλέβες ἐκεῖνες ποὺ μοῦ ξεφεύγουν
ἐκεῖ ποὺ τελειώνουν τὰ νερολούλουδα κι αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος
ποὺ βηματίζει τυφλὸς πάνω στὸ χιόνι τῆς σιωπῆς.
Κράτησα τὴ ζωή μου, μαζί του, γυρεύοντας τὸ νερὸ ποὺ σ᾿ ἀγγίζει
στάλες βαρειὲς πάνω στὰ πράσινα φύλλα, στὸ πρόσωπό σου
μέσα στὸν ἄδειο κῆπο, στάλες στὴν ἀκίνητη δεξαμενὴ
βρίσκοντας ἕναν κύκνο νεκρὸ μέσα στὰ κάτασπρα φτερά του,
δέντρα ζωντανὰ καὶ τὰ μάτια σου προσηλωμένα.

Ὁ δρόμος αὐτὸς δὲν τελειώνει δὲν ἔχει ἀλλαγή, ὅσο γυρεύεις
νὰ θυμηθεῖς τὰ παιδικά σου χρόνια, ἐκείνους ποὺ ἔφυγαν
ἐκείνους
ποὺ χάθηκαν μέσα στὸν ὕπνο τοὺς πελαγίσιους τάφους,
ὅσο ζητᾶς τὰ σώματα ποὺ ἀγάπησες νὰ σκύψουν
κάτω ἀπὸ τὰ σκληρὰ κλωνάρια τῶν πλατάνων ἐκεῖ
ποὺ στάθηκε μία ἀχτίδα τοῦ ἥλιου γυμνωμένη
καὶ σκίρτησε ἕνας σκύλος καὶ φτεροκόπησε ἡ καρδιά σου,
ὁ δρόμος δὲν ἔχει ἀλλαγή· κράτησα τὴ ζωή μου.
Τὸ χιόνι
καὶ τὸ νερὸ παγωμένο στὰ πατήματα τῶν ἀλόγων.
(απόσπασμα)


 Water Lilies (1916) by Monet


Διονύσιος Σολωμός - [ΤΟ ΓΑΡΓΑΡΟ ΝΕΡΟ ΚΗΛΑΪΔΙΣΤΑ ΦΛΙΦΛΙΖΕΙ]

Το γάργαρο νερό κηλαϊδιστά φλιφλίζει
και σας καλεί ναν το χαρείτε οι διψασμένοι.
Τί γάργαρο νερό… κελαρυστό, όπως βγαίνει
οχ τ’ ανθισμένο λειμωνάρι και δροσίζει
τες φρένες, την καρδία! Και σ’ όσους ευδορπίζει
το ξυλοκέρατο τα δείπνα, δεν τσου μένει
παρά στα νάματα να ερθούνε και την ξένη
βρωμιά να δγιούν πώς ύδωρ λάλον καθαρίζει!
Κοιτάχτε – ο δρόμος ανοιχτός! Εδώ ας γυρέψει
το πόδι σας πορεία… ’δώ πάνου ν’ ανεβείτε,
πριχού οχ τ’ άλογά του ο ήλιος ξεπεζέψει.
Φαρμακερόφιδο δεν μόλυνε το φρέαρ
ποτέ εισέ νιό χορτάρι μέσα. Ελάτε, δείτε
πώς γύρω γελάει ολόγυρα το αιώνιον έαρ!
(Δ. Σολωμός: Οκτώ ιταλικά ποιήματα)

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.



Kiyonaga bathhouse women

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ - [E L’ONDA È PURA, E IL MURMURE CHE MANDA]

E l’onda è pura, e il murmure che manda
V’invita a dissetarvi, o sitibondi ;
L’onda è pura ed avvien che si circondi
Intorno intorno di fiorita landa.

Voi che a cibarvi della morta ghianda
Usi eravate ai vostri deschi immondi,
Venite all’onda, e fia che vi rimondi
E puritade all’anima vi spanda.

Ve’ che aperto è ogni varco e siepe alcuna
Non fa al piede contrasto ; orsù venite
Mentre che l’occidente non s’imbruna.

Serpe avvelenatrice non s’interna
Giammai fra le novella erbe fiorite,
Ma ride ovunque Primavera eterna.



"Interior of a Public Bath" Utagawa Yoshiiku

Σολωμός Διονύσιος - Πειρασμός

 (απόσπασμα)

…Nερά καθάρια και γλυκά, νερά χαριτωμένα,
Xύνονται μες στην άβυσσο τη μοσχοβολισμένη,
Kαι παίρνουνε το μόσχο της, κι’ αφήνουν τη δροσιά τους,
Kι’ ούλα στον ήλιο δείχνοντας τα πλούτια της πηγής τους,
Tρέχουν εδώ, τρέχουν εκεί, και κάνουν σαν αηδόνια.
Έξ’ αναβρύζει κι’ η ζωή, σ’ γη, σ’ ουρανό, σε κύμα.
Aλλά στης λίμνης το νερό, π’ ακίνητό ‘ναι κι άσπρο,
Aκίνητ’ όπου κι’ αν ιδής, και κάτασπρ’ ώς τον πάτο,
Mε μικρόν ίσκιον άγνωρον έπαιξ’ η πεταλούδα,
Που ‘χ’ ευωδίσει τς ύπνους της μέσα στον άγριο κρίνο.
Aλαφροΐσκιωτε καλέ, για πες απόψε τί ‘δες•
Nύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!
Xωρίς ποσώς γης, ουρανός και θάλασσα να πνένε,
Oυδ’ όσο κάν’ η μέλισσα κοντά στο λουλουδάκι,
Γύρου σε κάτι ατάραχο π’ ασπρίζει μες στη λίμνη,
Mονάχο ανακατώθηκε το στρογγυλό φεγγάρι,
Kι’ όμορφη βγαίνει κορασιά ντυμένη με το φως του.»



 Parisienne Au Rond-Point Des Champs-Elysees by Jean-Georges Béraud.

Μιχάλης Στασινόπουλος - Το τραγούδι του νερού

– Νεράκι καθαρό ,
στο διάφανο ποτάμι ,
μου λες να σε χαρώ ,
το δρόμο πού ‘χεις κάμει ;

– Κινάω απ’ το βουνό
το χιονοσκεπασμένο ,
ποτίζω το στεγνό λιβάδι ,
όθε διαβαίνω .

Στις πράσινές μου οχτιές
ποτίζω το χορτάρι
και τις ψηλές ιτιές
και το φτωχό θυμάρι .

Πετούν σ’ εμέ να πιουν
με δίψα τα πουλάκια ,
και παίζουν και γελούν
χαρούμενα παιδάκια .

Ποτάμι καθαρό ,
νεράκι κρυσταλλένιο ,
σου ευχόμαστε καλό
ταξίδι ευλογημένο .



The Fountain of Youth by Lucas Cranach

Γιώργος Χουλιάρας - Το νερό

Οι κραδασμοί της μέρας ανεβάζουν
τα σχοινιά της προκυμαίας
Σβουρίζουν οι σταγόνες του νερού, αποπλέοντας,
στις επιφάνειες των βρεμένων φύλλων
στριφογυρνώντας εξατμίζονται
καθώς τις μεγεθύνει
ο απροσδόκητος φακός του ήλιου
Πίσω μας, μέσα στις σκόνες μέσα στα σύννεφα
περνούν τα λεωφορεία
Κουλουριασμένη η θάλασσα αστράφτει
στο σουσάμι και ξετυλίγεται ρυτιδωτά
σχεδόν ερωτικά στο πρωινό κρεβάτι
Κόβει στα δυο η πλώρη το ασήμι




Johannes Vloothuis art

Λαογραφία 


Το έθιμο της Μπαρμπαρούσας.

Στο Πέτα της Άρτας, τους καλοκαιρινούς μήνες που δεν έβρεχε και η ξηρασία κρατούσε μέχρι το Νοέμβριο, κινδύνευαν να καταστραφούν οι σοδειές και τα δέντρα. Γι’ αυτό οι άνθρωποι σκαρφίζονταν αυτό το αστείο έθιμο για να συγκινήσουν το Θεό να στείλει βροχή.

Ένας άνθρωπος ντυνόταν με πρασινάδες από ψάθες, φτέρες, μυρτιές και ότι άλλο διαθέτει η φύση. Μετά τον έδεναν με ένα σχοινί και τον γύριζαν στις γειτονιές του χωριού. Οι χωριανοί τον ακολουθούσαν με κανάτια νερό, τα οποία κατά διαστήματα άδειαζαν επάνω του. Το ίδιο έκαναν και οι νοικοκυρές όταν περνούσε έξω από τα σπίτια τους. Το νερό που έριχναν πάνω στις φτέρες της «Μπαρμπαρούσας» (έτσι ονόμαζαν το μασκαρεμένο άνθρωπο) συμβόλιζε το νερό της βροχής που θα έπεφτε για να ποτίσει τα δέντρα και τις καλλιέργειες των κατοίκων. Κάποιοι, αντί για νερό πετούσαν χρήματα και η «Μπαρμπαρούσα» πήδαγε ψηλά σαν αρκούδα και τα ‘πιανε. Μερικοί γελούσαν με αυτό το θέαμα αλλά «αυτός» πίστευε πως έκανε έργο σωτήριο.

Καθώς γύριζαν τα στενά δρομάκια του χωριού τραγουδούσαν κι ένα ποιηματάκι:

«Μπαρμπαρούσα περπατεί

το Θεό παρακαλεί

για να ρίξει μια βροχή

μια βροχή καλή καλή

για να γίνουνε τα στάρια

να γεννήσουνε τ’ αμπάρια».


 The Fountain - Paul Cezanne



Το Αμίλητο νερό 


Α. Στις 23 Ιουνίου, παραμονή της γιορτής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και Βαπτιστού, στον Πόντο τηρούσαν το έθιμο του Κλήδονα.
Οι νοικοκυρές καθάριζαν τα σπίτια, περιμένοντας τις τύχες των κοριτσιών τους, γιατί ο Αϊ-Γιάννης πίστευαν ότι φέρνει τύχες.
Το έθιμο του Κλήδονα
Το βράδυ της παραμονής του Αϊ Γιαννιού, όλες οι ανύπαντρες κοπέλες έβαζαν μέσα σ’ ένα πήλινο σκεύος ένα σημάδι, ένα αντικείμενο τους, συνήθως κάποιο κόσμημα . Μετά έδιναν το σκεύος σ’ ένα πρωτότοκο παιδί και του έλεγαν να το γεμίσει με νερό από εφτά βρύσες χωρίς να μιλήσει σε κανέναν. Αυτό ήταν και το αμίλητο νερό. Άφηναν το δοχείο κάτω από τ’ άστρα και το φεγγάρι για να μαγευτεί και να τους φανερώσει την τύχη τους.
Την επόμενη μέρα όλες οι κοπέλες αμίλητες προχωρούσαν σ’ ένα εξοχικό μέρος για να κάνουν τον κλήδονα. Φτάνοντας κάλυπταν το κεφάλι μιας πρωτότοκης και από πρώτα στέφανα κοπέλας με πέπλο και αφού της έδιναν το δοχείο αρχίζε κάποια λέγοντας ένα δύστιχο, ένα κοτσάκ συνήθως για έρωτα, ευτυχία ή γάμο, ενώ κάποια άλλη παράλληλα έβγαζε κάθε φορά κ’ ένα αντικείμενο και, σε όποια ανήκε, εκείνη αφορούσε και το δίστιχο που έλεγαν.
Μια άλλη εκδοχή λέει ότι το δοχείο κρατούσε μια παντρεμένη γυναίκα κι έλεγε: Σε πρωτικάρ' κορίτζ', χάλα καλλορίζικος και έβγαλ' το ριζικό σ'.
Μετά το τέλος της τελετής αφού έβγαζαν όλα τα αντικείμενα από το δοχείο και αφαιρούσαν τη νυφική καλύπτρα από το κεφάλι της κοπέλας, ξεφάντωναν τραγουδώντας και χορεύοντας μέχρι το βράδι.
Το έθιμο συνήθιζαν να τηρούν οι κοπέλες σε πολλά μέρη της Ελλάδας κι ονομάζαν τον Άγιο, Αϊ Γιάννη Ριζικάρη, επειδή έφερνε τύχες στα κορίτσια ή Ριγανά επειδή μάζευαν τη ρίγανη.

Β. Πρωί πρωί την ημέρα των Χριστουγέννων οι κοπέλες της επαρχίας έτρεχαν στοη πιο κοντινή βρύση της επαρχίας για να " κλέψουν το άκραντο νερό", δηλαδή το αμίλητο νερό. Λέγεται έτσι το νερό γιατί σε όλη τη διαδρομή οι κοπέλες δε βγάζουν λέξη.
Όταν φτάνουν στη βρύση λένε: "Όπως τρέχει το νερό σου βρυσούλα μου. έτσι να τρέχει και το βιο μου", δηλαδή η περιουσία μου, η ζωή μου.

 John Buxton painting 

ΆΛΛΟ έθιμο που γινόταν παλιά στη Φλώρινα λεγόταν το "σιδερένιο νερό".

Αυτό γίνονταν τα χαράματα της Πρωτοχρονιάς. Ο νοικοκύρης του σπιτιού πήγαινε στη βρύση του χωριού. Αφού πλενόταν, έπαιρνε μια πέτρα μικρή και τηνέπλενε καλά στη βρύση. Στη συνέχεια γύριζε σπίτι και τους έβρεχε με ένα κλωνάρι και την πέτρα λέγοντας: "Όλοι του χρόνου γεροί σαν την πέτρα την μικρή"

The falls at Tivoli - Carlo Bevilacqua


Θρησκεία 

Τα Θεοφάνεια

Τα Θεοφάνια είναι μεγάλη χριστιανική εορτή της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη .Το εορτάζουμε στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία εορτή εορτών των Χριστουγέννων. 
· Κάλαντα Φώτων που λένε τα παιδιά τη παραμονή της εορτής. Αυτό αρχίζει με τη δημιουργία του κόσμου και φθάνοντας την ημέρα που ο Θεός όρισε τα ύδατα συνεχίζει με το προπατορικό αμάρτημα της Εύας και αμέσως μετά αναγγέλλει τη Βάπτιση του Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό με μόνιμη επωδό των στίχων το «Καλή σου μέρα Αφέντη με την Κυρά». 
· Το πιάσιμο του Σταυρό από κολυμβητές. Αυτός που πιάνει το Σταυρό αφού πρώτα το φιλήσει το περιφέρει στις οικίες και λαμβάνει πλούσια δώρα. 
· O Αγιασμός των σπιτιών από τους ιερείς

Το νερό  στη Βάπτιση 

Το νερό: Αποτελεί το βασικό στοιχείο του βαπτίσματος, συμβολίζει την αγνότητα και είναι πηγή ζωής που εξυγιαίνει το παιδί και το προετοιμάζει για τη νέα του ζωή ως χριστιανού.

Γυναίκες στη βρύση, Νίκος Φωτάκης
πηγή 



Η Όπερα του Νερού και του Ονείρου στην Πρέβεζα

Επιβλητικό Έργο Τέχνης στην Πρέβεζα-Η Όπερα του Νερού και του Ονείρου παίρνει σάρκα και οστά!
Πλωτές σκηνές έχουμε δει πολλές, όμως μια πλωτή Όπερα κατασκευασμένη εξ ολοκλήρου από ανακυκλώσιμα υλικά, το πρώτο μέρος παγκοσμίως που θα το δούμε θα είναι η Πρέβεζα.

Η πρωτότυπη αυτή ιδέα γεννήθηκε εν μέρει  πριν από τρία χρόνια από έναν σπουδαίο συμπολίτη μας τον κ. Λέανδρο Σπαρτιώτη ή αλλιώς τον Λέανδρο της Πρέβεζας όπως πολύ επιτυχημένα τον είχε προσφωνήσει ένας πολύ καλός του φίλος στο παρελθόν.Πριν από 3 χρόνια λοιπόν ο κ. Σπαρτιώτης είχε την ιδέα να μαζεύει τα κουτιά των αναψυκτικών και με αυτά να δημιουργήσει ένα έργο τέχνης, το οποίο τότε δεν είχε ξεκαθαρίσει τι ακριβώς θα ήταν .... Διαβάστε περισσότερα εδώ 
Βασίλειος Γερμενής - Στη βρύση 


Μουσική 



Μουσική: Μαρίζα Κώχ
Στίχοι: Νίκος Καββαδίας


Θά μεταλάβω μέ νερό θαλασσινό
στάλα τή στάλα συναγμένο ἀπ' τό κορμί σου
σέ τάσι ἀρχαῖο, μπακιρένιο ἀλγερινό,
ποῦ κοινωνοῦσαν πειρατές πρίν πολεμήσουν.

Πούθ' ἔρχεσαι; Ἀπ' τή Βαβυλώνα.
Ποῦ πᾶς; Στό μάτι τοῦ κυκλώνα.
Ποιάν ἀγαπᾶς; Κάποια τσιγγάνα.
Πῶς τή λένε; Φάτα Μοργκάνα.

Πανί δερμάτινο, ἀλειμμένο μέ κερί,
ὀσμή ἀπό κέδρο, ἀπό λιβάνι, ἀπό βερνίκι,
ὅπως μυρίζει ἀμπάρι σέ παλιό σκαρί
χτισμένο τότε στόν Εὐφράτη στή Φοινίκη.

Πούθ' ἔρχεσαι; Ἀπ' τή Βαβυλώνα.
Ποῦ πᾶς; Στό μάτι τοῦ κυκλώνα.
Ποιάν ἀγαπᾶς; Κάποια τσιγγάνα.
Πῶς τή λένε; Φάτα Μοργκάνα.

Σκουριά πυροχρωμη στίς μίνες τοῦ Σινᾶ.
Οἱ κάβες τῆς Γερακινῆς καί τό Στρατόνι.
Τό ἐπίχρισμα. Ἡ ἅγια σκουριά πού μᾶς γεννᾶ,
Μᾶς τρέφει, τρέφεται ἀπό μας, καί μᾶς σκοτώνει.

Πούθ' ἔρχεσαι; Ἀπ' τή Βαβυλώνα.
Ποῦ πᾶς; Στό μάτι τοῦ κυκλώνα.
Ποιάν ἀγαπᾶς; Κάποια τσιγγάνα.
Πῶς τή λένε; Φάτα Μοργκάνα.




 Θ. Ράλλης - Γυναίκα στη βρύση,




 Women at the Well - Paul Signac 




Στίχοι - Μουσική: Νίκος Χουλιαράς

Τις νύχτες που ξαγρύπναγες
Κοιτώντας ένα αστέρι
Τι τάχα να σου είπανε
Κι έγινες περιστέρι;

Μην σού'πανε για το νερό
Μην σού'παν για τον ήλιο;

Τις ώρες που ξαπόσταινες
Από το χαμογέλιο
Τα μάτια σου ανοιγόκλεινες
Στα ρόδα της αγάπης




Σωτήρης Ζήσης - Οι κοπέλες του χωριού στη βρύση







Στίχοι :Γιάννης Ρίτσος
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης


Να 'χα τ’ αθάνατο νερό
ψυχή καινούργια να `χα
να σού `δινα να ξύπναγες
για μια στιγμή μονάχα

Να δεις, να πεις, να το χαρείς
ακέραιο τ’ όνειρό σου
να στέκεται ολοζώντανο
κοντά σου, στο πλευρό σου

Βροντάνε στράτες κι αγορές
μπαλκόνια και σοκάκια
και σου μαδάμε οι κορασιές
Λουλούδια στα μαλάκια

Με τα χεράκια σου τα δυο
τα χιλιοχαϊδεμένα
όλη τη γης αγκάλιαζα
κι όλα ήτανε για μένα



 Danaides by John William Waterhouse




Στίχοι: Χρήστος Θηβαίος
Μουσική: Χρήστος Θηβαίος


Είναι στο σύννεφο,είναι μέσα στο πηγάδι
είναι στο χιόνι και στα φρούτα του Μαγιού
είναι στα μάτια,είναι στο ουράνιο τόξο
είναι στον πάγο,στον ατμό του τηγανιού.

Είναι στη λίμνη,είναι στη γη,είναι στο στόμα.
Ο άνθρωπος είναι νερό που περπατάει
και προχωράει απ`του πλακούντα τα νερά
κι ως τα νερά του τελευταίου ιδρώτα πάει...

Αϊέ,το νερό είναι στοιχείο και στοιχειό...

Είδα πόλεις να βαδίζουν στο σκοτάδι
για να γεμίσουν τους κουβάδες τους με φως
είδα το Μόσταρ,είδα το Βελιγράδι
είδα τον Δούναβη να γέρνει τυφλός.

Ο Αξιός,ο Αχελώος και η Κερκίνη
είναι αιχμάλωτοι πολέμου στις τιμές
του χρηματιστηρίου και της βιομηχανίας
και θα ξερνάνε ομολογίες φριχτές.

Αϊέ,το νερό είναι στοιχείο και στοιχειό...

Μα όταν κάποτε θα υψωθεί η ευχή τους
θα πλημμυρίςουν τα νερά,να εκραγούν
θα πάρουν από`κει ψηλά όσα ζητήσαν
όσο νερό θα χρειαστεί να ξεπλυθούν.

Όποιος βρομίζει το νερό βρομίζει ο ίδιος
και λένε πως το παρατσούκλι του Θεού
κάποια μεγάλη φασαρία είναι εκεί πάνω
η ΄΄φασαρία των νερών στους ουρανούς΄΄.

Αϊέ,το νερό είναι στοιχείο και στοιχειό...

Δίκαια θα ξαφνιαστεί εκείνος που θ`ακούσει
δυνατά στου κάτω κόσμου τις οθόνες
την πρώτη ερώτηση ΄΄ποιον έχεις ξεδιψάσει ? ΄΄
Καθένας μας θα ζυγιστεί με σταγόνες


Γκυστάβ Κουρμπέ - Η πηγή, 1868,






Στίχοι: Μήτσος Σταυρακάκης
Μουσική: Παραδοσιακό


Ψεύτρα ζωή και να `μουνε
οπίσω του καιρού μου
να κάμω αυτά που σκέφτομαι
και βάνω με το νου μου.

Σαν το νερό του ποταμού
περνά ο καιρός και φεύγει
κι όμως η φλέγα τση ζωής
ποτέ τση δε στερεύγει

Και με τη φεύγα του καιρού
διαβαίνουν και τα νιάτα
κι ο καθαής ακολουθεί
του μισεμού τη στράτα

Μα το καντήλι τση ζωής
δεν πρόκειται να σβήσει
γιατί πολλά μαστόρικα
γενοσποριάζει η φύση.






 Λουόμενη στο Λευκό Πύργο Νικόλα Παυλόπουλου

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΣΥΝΤΡΙΒΑΝΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ 




 Fontana di Trevi

Η Φοντάνα ντι Τρέβι (ιταλ. Fontana di Trevi) ή Κρήνη ντι Τρέβι, είναι συντριβάνι στην περιοχή Τρέβι στη Ρώμη, στην Ιταλία. Είναι το μεγαλύτερο μπαρόκ συντριβάνι της πόλης ύψους 25,9 μέτρων και πλάτους 19,8 μέτρων.Σχεδιάστηκε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Νικόλα Σάλβι και ολοκληρώθηκε από τον Πιέτρο Μπράτσι.

Το όνομα "Φοντάνα ντι Τρέβι" σημαίνει "κρήνη στους τρεις δρόμους" (tre vie), στην κυριολεξία σημαίνει "κρήνη του τριδρόμου"Το συντριβάνι αυτό σηματοδοτεί το τέλος του "σύγχρονου" Άκουα Βέρτζινε, του ανακαινισμένου Άκουα Βίργκο, ενός αρχαίου ρωμαϊκού υδραγωγείου το οποίο υδροδοτούσε την αρχαία Ρώμη. Το 19 π.κ.ε., οι Ρωμαίοι τεχνίτες εντόπισαν με την υποτιθέμενη βοήθεια μιας παρθένου μια πηγή καθαρού νερού περίπου 13 χιλιόμετρα έξω από την πόλη. (Αυτή η σκηνή αναπαρίσταται στην πρόσοψη του σημερινού σιντριβανιού.) Ωστόσο, το μήκος του υδραγωγείου είναι 22 χιλιόμετρα, γιατί δεν έχει ευθύγραμμο σχήμα. Το Άκουα Βίργκο οδηγούσε το νερό στα μπάνια Λουτρά του Αγρίππα. Υδροδότησε τη Ρώμη τουλάχιστον για τετρακόσια χρόνια. Η καταστροφή των υδραγωγείων από Γότθους πολιορκητές το 537 με 538 ήταν το τελειωτικό χτύπημα για την αστική ζωή της ύστερης κλασσικής Ρώμης. Οι Ρωμαίοι στο Μεσαίωνα υδροδοτούνταν από μολυσμένα πηγάδια και από τον επίσης μολυσμένο ποταμό Τίβερη.
Το Ρωμαϊκό έθιμο της κατασκευής ενός όμορφου σιντριβανιού στο τέλος ενός υδραγωγείου που έφερνε νερό στη Ρώμη επανήλθε το δέκατο πέμπτο αιώνα στην εποχή της αναγέννησης. Το 1453 ο πάπας Νίκολας Ε΄ τελείωσε τις επισκευές του Άκουα Βέρτζινε, έχτισε μια απλή λεκάνη σχεδιασμένη από τον ανθρωπιστή αρχιτέκτονα Λέον Μπαττίστα Αλμπέρτι για να σηματοδοτεί την άφιξη του νερού.

Fontana dei libri-Rome

Fontana dell'Acqua Paola

Fontana dei Tritoni 

Το συντριβάνι Υδάτινη βάρκα στην Ισπανία


Το συντριβάνι Αιωρούμενη βρύση στην Ισπανία


Το συντριβάνι Σβαρόβσκι στην Αυστρία.


Ψηφιακό συντριβάνι (τρισδιάστατη απεικόνιση – προς κατασκευή)












Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου