Η χώρα μας την κρίσιμον περίοδον διέρχεται·
η λίρα καθημερινώς και σταθερώς ανέρχεται·
το γόητρόν μας διαρκώς μειούται και κατέρχεται·
εις νέαν φάσιν ο αγών περίπλοκον εισέρχεται·
ο τόπος εις αφόρητον σημείον περιέρχεται,
πλην της μωράς του στάσεως το Κράτος δεν εξέρχεται·
η «Ηνωμένη» της Αρχής καθόλου δεν απέρχεται·
ο Γούναρης πολιτικά τεχνάσματα μετέρχεται·
ραγδαίως η καταστροφή και τραγικώς επέρχεται·
ο πρώτος ενθουσιασμός των νικητών παρέρχεται·
το πλήθος εις τας τελετάς έπαυσε να προσέρχεται·
όλοι γνωρίζουν το κακόν πλέον πόθεν προέρχεται·
από την πλάνην ο λαός αρχίζει και συνέρχεται…
-- Ο Βενιζέλος έρχεται… ο Βενιζέλος έρχεται…
14/6/1922
Το στρατευμένο αυτό λαπαθιωτικό ποίημα ανήκει στη σειρά των σατιρικών στιχουργημάτων, που υπάρχουν στα κατάλοιπα του Λαπαθιώτη στο ΕΛΙΑ, άλλα αθυρόστομα και άλλα πολιτικού χαρακτήρα, αλλά πάντοτε πνευματώδη (Τα παρουσίασε πρόσφατα ο Λ. Παπαλεοντίου στα «Μικροφιλολογικά τετράδια»). Κι αν τα περισσότερα τέτοια στιχουργήματα γράφτηκαν για να τέρψουν κλειστές παρέες, το «Πολιτικόν δελτίον», όπως ονομάζεται, φαίνεται γραμμένο για τη δημοσιότητα. Πρόκειται για μια επίδειξη στιχουργικής δεξιοτεχνίας, όπου κάθε στίχος τελειώνει με διαφορετικό κάθε φορά σύνθετο του ρήματος «έρχομαι» για να καταλήξει, αναπόδραστα θα έλεγε κανείς, στην κατακλείδα:
Γραμμένο λίγους μήνες πριν από τη μικρασιατική καταστροφή (14 Ιουνίου 1922), ολοφάνερα δεν προοριζόταν να μείνει στο συρτάρι. Άλλωστε, στην αλληλογραφία του Λαπαθιώτη με τον φίλο του Ν. Αποστολόπουλο, στέλεχος των Φιλελευθέρων, υπάρχουν επανειλημμένες αναφορές στο στιχούργημα και στη διάδοσή του. Όμως, ως τώρα δεν είχαμε κανένα απτό ίχνος δημοσίευσης.
Λοιπόν, στο Ελεύθερο Βήμα, στις 20 Ιουλίου 1922 (σελ. 2) στη στήλη «Καθημερινή ζωή», με τον τίτλο «Έρχεται!» και με τον υπότιτλο «Μια επιτυχημένη σάτιρα» παρουσιάζεται το στιχούργημα του Λαπαθιώτη, ανωνύμως.
Τα εισαγωγικά σχόλια έχουν ενδιαφέρον: Από επαρχιακά φύλλα αναδημοσιεύομεν το κατωτέρω επιτυχημένον σατιρικόν τραγουδάκι της εποχής, το οποίον διά του επαρχιακού τύπου κάμνει κατ’ αυτάς τον γύρον της Ελλάδος.
Και ύστερα από το ποίημα, ακολουθούν υπαινιγμοί για την ταυτότητα του ποιητή: Είμεθα δε ημείς εις θέσιν να γνωρίζωμεν εγκύρως ότι το εξυπνότατον και χαριέστατον τούτο σατιρικόν ποίημα έχει γραφεί από ποιητήν γνωστότατον, με εξέχουσαν θέσιν εις τον κόσμον των γραμμάτων της πρωτευούσης.
Στην αλληλογραφία του με τον Αποστολόπουλο, ο Λαπαθιώτης είχε ζητήσει να δημοσιευτούν μόνο τα αρχικά του, Ν.Λ., φαίνεται όμως ότι στη συνέχεια προτιμήθηκε η τελείως ανώνυμη δημοσίευση. Όσο για τις επαρχιακές εφημερίδες στις οποίες δημοσιεύτηκε το ποίημα, μια πολύ πρόχειρη προσπάθεια φυλλομέτρησης δεν απέδωσε τίποτα –βλέπετε, οι δυνατότητες ηλεκτρονικής αναζήτησης σε σώματα ελληνικών εφημερίδων δεν είναι πολύ προχωρημένες ακόμα. Πάντως, το στιχούργημα πρέπει να έκανε αίσθηση και μάλιστα βρήκε και μιμητές: στις 29 Αυγούστου 1922, στην ίδια στήλη του Ελ. Βήματος, δημοσιεύτηκε «απάντηση» αναγνώστη της εφημερίδας στο ποίημα του Λαπαθιώτη, με τίτλο «Γιατί έρχεται» και με το ίδιο ποιητικό τέχνασμα, όμως, δυστυχώς, χωρίς πολλήν έμπνευση ή τέχνη και γι’ αυτό δεν θα το παραθέσω εδώ. Άλλωστε, τότε ήταν το αποκορύφωμα του δράματος της Μικρασίας, μόνο που το αθηναϊκό κοινό θα το μάθαινε μερικές μέρες αργότερα. Και τότε πια, καμιά διάθεση για σατιρικά στιχουργήματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου