Talking Heads Remain in Light – Ένας δίσκος μουσικής και στιχουργικής προόδου

Σήμερα θα αναλύσουμε τον επιτυχημένο δίσκο των Talking Heads, με τίτλο Remain in Light! Ένας δίσκος που αδιαμφησβήτητα θεωρείται ένας από τους πιο προοδευτικούς και πολιτικούς δίσκους όλων των εποχών!

Λίγα λόγια για τους Τalking Heads

Οι Talking Heads ήταν ένα αμερικάνικο συγκρότημα που δημιουργήθηκε το 1975 στην Νέα Υόρκη. Πολλοί χαρακτηρίζουν το συγκρότημα ως ένα από τα “new wave” και “avant garde” συγκροτήματα, δηλαδή συγκροτήματα που ήταν μπροστά από την εποχή τους στη μουσική σκέψη και θεωρούνταν πρωτοποριακά, πολλοί αναφέροντας τα και ως «νέο κύμα». Το πολύ ταλαντούχο σχήμα, που αποτελείτο από: David Byrne, Chris Frantz, Tina Weymouth και Jerry Harrison, ήθελε να προβάλλει μέσω της μουσικής του άγνωστες μουσικές και ιδεολογικές πτυχές, καθώς εως τότε, το είδος που θα έπαιζαν, δεν ήταν διόλου γνωστό για τη μουσική σκηνή. Δημιούργησαν λοιπόν ένα είδος ηλεκτρονικής μουσικής με πολλά εφέ, ενώ πρόσεθεσαν στοιχεία Rock, Funk. Blues, Soul και άλλα πολλά, κάνοντας τη μουσική τους εξαιρετικά πολύπλοκη. Οι σκέψεις που διατύπωναν στα τραγούδια τους, είχαν πολιτική και κοινωνική θεματολογία που αν και πολύ συχνό για την εποχή εκείνη, από το 1975 και μετά είχε αρχίσει να εκλείπει, αφού οι μουσικοί της εποχής ή θα ασχολούνταν με κάτι πιο κοντινό στους αναμασημένους στίχους της εποχής μας(έρωτας, σχέσεις) ή το ακριβώς αντίθετο, θα είχαν ξεφύγει από τις καθημερινές ανησυχίες, με σκοπό την ανακάλυψη βαθύτερων εννοιών από τις οποίες εξαρτάται ο κόσμος. Η μουσική της punk είχε τη δικιά της ξεχωριστή επανάσταση. Έπειτα από 16 χρόνια δημιουργίας, διαλύθηκαν το 1991. Έπειτα ακολούθησε ένα μοναδικό reunion το 2002.

Μέλη:
David Byrne: βασικά φωνητικά, κιθάρα
Chris Frantz: drums, δεύτερα φωνητικά
Tina Weymouth: μπάσο, δεύτερα φωνητικά
Jerry Harrison: πλήκτρα, κιθάρα και δεύτερα φωνητικά

Ο δίσκος με τίτλο Remain in Light, είναι ίσως ο πιο ολοκληρωμένος δίσκος τους. Ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε το 1980, στην εποχή που ο Brian Eno (μουσικός, παραγωγός που είναι από τους καλύτερους στην παραγωγή και επιμέλεια του μουσικού, background, ατμοσφαιρικού χώρου, μουσική γνωστή και ως ambient music) συνεργαζόταν για πολύ καιρό με το συγκρότημα. Άλλο ένα μεγάλο θετικό για το απίστευτο αποτέλεσμα που ακολούθησε.

Λίγα λόγια για το concept

Το άλμπουμ, είχε πολιτική και κοινωνική θεματολογία, οπότε όλο το concept θα έπρεπε να προβάλλει τη κεντρική ιδέα. Το εξώφυλλο του δίσκου, διαλέχθηκε προσεκτικά, περνώντας άμεσα διακριτικά πολιτικά μηνύματα. Έχει σε πορτραίτο τα μέλη του συγκροτήματος, όμως μπροστά στα πρόσωπα τους, έχει περαστεί από πάνω, μια απόχρωση του κόκκινου, κρύβοντας τα χαρακτηριστικά τους, όμως ο λαιμός και τα μαλλιά φαίνονται. Ένας ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής χαρακτήρισε το εξώφυλλο με τα παρακάτω λόγια: «Είναι αφοπλιστική εικόνα, γεγονός που υποδηλώνει τόσο διάσπαση και εξαφάνιση της ταυτότητας, το οποίο εισάγει τον ακροατή στο θέμα του άλμπουμ». Προφανώς η διαταραχή ταυτότητας για τους Talking Heads ήταν το λιγότερο που ήθελε να περάσουν. Κυρίως, όπως λέει και ο ψυχοθεραπευτής, θέλουν να περάσουν την απώλεια ταυτότητας, την αποστειρωμένη τυπικότητα και την κοινωνική αποξένωση μέσα στις μεγαλουπόλεις, προϊόν της αστικοποίησης. Έπειτα, εξετάζοντας την κοινωνία μας, δημιουργείται η εντύπωση ότι οι διαπροσωπικές σχέσεις εξαφανίζονται, ενώ οι αρχές, μας βλέπουν μόνο με νούμερα και όχι πρόσωπα(ΑΦΜ, Αριθμός ταυτότητας, ΑΜ υπηρεσιών και άλλα πολλά). Όλα αυτά θίγονται μόνο από ένα εξώφυλλο!

Το άλμπουμ περιέχει 6 κομμάτια, ενώ χωρίζεται σε 2 μέρη:

Πρώτη όψη:

1. Born Under Punches(The Heat Goes On)
2. Crosseyed and Painless
3. The Great Curve
Δεύτερη όψη:
4. Once in a Lifetime
5. Houses of Motion
6. Seen and not Seen

Σε άλλες εκδόσεις θα βρούμε 8 κομμάτια, ενώ στην CD έκδοση θα βρούμε το άλμπουμ σε εκτεταμμένη έκδοση με κομμάτια που δεν τελείωσαν ποτέ. Εμείς θα εξετάσουμε την έκδοση με τα 6 κομμάτια.

Ανάλυση Δίσκου

Ο δίσκος περιέχει 6 κομμάτια, η πρώτη όψη περιέχει 3 και η δεύτερη 3.

Πρώτη όψη:

 Το άλμπουμ ξεκινάει με το κομμάτι "Born Under Punches", το οποίο είναι γνωστό και για ένα σημείο, μετά τη μέση του, όπου όλο το συγκρότημα αρχίζει και τραγουδάει "The Heat Goes On". Από το πρώτο κιόλας κομμάτι καταλαβαίνεις την ασυνήθιστη και περίεργη μουσική που διακατέχει όλο το άλμπουμ, αλλά και τους Talking Heads σαν συγκρότημα. Ο ρυθμός είναι λίγο funky, λίγο groove, με έκδηλο το στοιχείο του μπάσου, που πάνω του έχουν γραφτεί όλα τα υπόλοιπα μουσικά στοιχεία, από κιθάρα και κρουστά εως διάφορους ηλεκτρονικούς ήχους, δείχνοντας την ταυτότητα τους ως συγκρότημα. Τα λόγια είναι σε μορφή χωρωδίας. Ο ρυθμός, μέχρι να συνειδητοποιήσει ο ακροατής τι ακριβώς ακούει, φαντάζει από άλλο πλανήτη, γιατί μπορεί να είναι απλός στο μέτρημα, όμως ο τρόπος που δίνεται και συνεχίζει, είναι πολύπλοκος, ειδικά για κάποιον που παίζοντας κάποιο όργανο, προσπαθεί να αναλύσει το κομμάτι ώστε να το εκτελέσει και αυτός. Οι στίχοι, είναι μια ξεχωριστή ιστορία(που θα αναλύουμε μέσω της νέας στήλης μας στο μέλλον, που ασχολείται με τη σύλληψη της ιδέας ενός κομματιού αλλά και με τους στίχους), καθώς βλέποντας τον τίτλο του κομματιού, καταλαβαίνει κανείς τον βαθυστόχαστο συλλογισμό που έχει ο στιχουργός. Ουσιαστικά το θέμα του τραγουδιού είναι να μιλήσει για τα χέρια των κυβερνητικώνανθρώπων που κυριολεκτικά κατασπαράζουν τον απλό λαό, ο οποίος είναι αδύναμος και ανήμπορος να αντιδράσει από τα πολλά χτυπήματα που δέχεται. Συνεχίζοντας τον δίσκο, το δεύτερο κομμάτι που θα συναντήσει κανείς, είναι το "Crosseyed and Painless". Με αυτό το κομμάτι ως single, το συγκρότημα διαφήμιζε τον δίσκο Remain in Light πριν κυκλοφορήσει. To Crosseyed and Painless, είναι ένα κομμάτι λίγο πιο βατό από το προηγούμενο, όσο μπορείς βέβαια να θεωρήσεις βατή άλλη μια πανδεσία από ηλεκτρονικούς ήχους και funk-rock ρυθμό σε ένα κομμάτι. Το στοιχείο της rock είναι αυτό που ακούγεται πιο οικείο στον ακροατή, όμως αυτό το στοιχείο, δίνεται με funk ρυθμο, ενώ πάνω από τον οδηγό (πίσω από κάθε κομμάτι γράφεται ένας οδηγός, δηλαδή ένα βασικό τέμπο ρυθμού και μελωδίας για να πατήσουν πάνω τα lead όργανα και οι φωνές) θα προστεθούν για άλλη μια φορά πολλά ηλεκτρονικά εφέ και ήχοι, μαζί με την κιθάρα και πλήκτρα. Στους στίχους, περιγράφεται ένας παρανοϊκός και εκτός πραγματικότητας άνθρωπος, που νιώθει εξαιρετικά πιεσμένος από τους αστικούς ρυθμούς ζωής, αλλά και τα πράγματα που πλαισιώνουν έναν άνθρωπο μέσα σε αυτό το αστικό περιβάλλον. Στο 3ο και τελευταίο κομμάτι της πρώτης όψης του δίσκου, θα συναντήσουμε το κομμάτι "The Great Curve". Έχοντας εκπλαγεί από τους Talking Heads και τον τρόπο που γράφουν κομμάτια αν τους ακούς για πρώτη φορά, έρχεται το Great Curve, ως μια ακόμα πολύπλοκη και ασυνήθιστη σύνθεση, για να σε απογειώσει μουσικά. Άλλο ένα ηλεκτρονικό-funk κομμάτι, με ροκ στοιχεία μετ’ έπειτα, που θα σε εντάξει δυναμικά στον ρυθμό που διακατέχει τους Talking Heads. Πολλά κρουστά, ανήσυχη κιθάρα η οποία παίζεται σε funk ρυθμό, τα κλασσικά ηλεκτρονικά ηχητικά εφέ και η χωρωδία(γιατί πρόκειται για κουαρτέτο φωνών) να τραγουδάει με τρόπο που θυμίζει τις γιορτές και τις τελετές που πραγματοποιούν αφρικανικές φυλές. Αυτό κυριολεκτικά απογειώνει το κομμάτι. Στιχουργικά, περιγράφεται η εποχή εκείνη. Η εποχή μουσικής και πνευματικής επανάστασης δεν είχε τελειώσει ακόμη(μετά το ’80 τελείωσε), όμως ακόμη και σε αυτή την πνευματική επανάσταση, όπως διαμαρτύρεται ο στιχουργός, αν και υπήρχαν φωτισμένα μυαλά που προσπαθούσαν να κατανοήσουν τη ρίζα του προβλήματος, εν τέλει ή ξέφευγαν του αρχικού τους σκοπού, ή "έπιαναν" για λίγο το νόημα αλλά το έχαναν στην πορεία για διάφορους λόγους.

Born Under Punches 

Crosseyed and Painless

The Great Curve 

Δεύτερη όψη:

Με το ξεκίνημα της δεύτερης όψης του άλμπουμ, θα συναντήσουμε το "Once In a Lifetime". Το κομμάτι έχει groove μπάσο και rock ρυθμό, ενώ με το που ξεκινάει, θα συναντήσουμε ένα ονειρικό μουσικό θέμα στα πλήκτρα που σε "στέλνει" σε μια παράλληλη διάσταση. Με το που ξεκινούν τα λόγια, ακούγεται λες και κάποιος βγάζει λόγο. Δεν υπάρχει ρυθμός ούτε μελωδία στα φωνητικά, παρά μόνο λόγια που φέρνουν σε ομιλία. Αυτό υποδεικνύει το ότι ο στιχουργός θέλει να προσέξουν οι ακροατές αυτά τα λόγια, περνώντας τους σημαντικά μηνύματα. Με το που μπαίνει το ρεφρεν, επιτέλους ακούμε μελωδία στα φωνητικά. Έτσι επαναλαμβάνεται το κομμάτι μέχρι το τέλος. Όπως είπαμε πριν οι στίχοι περίπου σε όλο το κομμάτι εκτός του ρεφρεν, είναι σε μορφή ομιλίας. Ο ομιλητής, βγάζει έναν λόγο προς το κοινό, προς όλους τους ανθρώπους που ζουν στον κόσμο, λέγοντας ότι στον κόσμο που ζούμε, ενώ πιστεύουμε πως ξέρουμε πολλά, πολλές φορές θα συναντήσουμε απορίες που ενώ πιστεύουμε ότι τις έχουμε λύσει, επανέρχονται στο προσκήνιο και μας αφήνουν με μεγάλη απορία και απορρίπτουν μάλιστα την προηγούμενη λύση που είχαμε βρει. Ουσιαστικά αναφέρεται στα υπαρξιακά προβλήματα που κάθε άνθρωπος μπορεί να αντιμετωπίσει, όταν σκεφτεί ότι κάτι του διαφεύγει. Πέρα από αυτή την ανάλυση, υπάρχει και η σκέψη ότι το κομμάτι αναφέρεται στην κρίση μέσης ηλικίας, στην απογοήτευση του υποκειμένου από τα πράγματα που κάνει καθημερινώς, αλλά κυρίως την απογοήτευση που νιώθει ο άνθρωπος μέσης ηλικίας, για τα ανεκπλήρωτα όνειρα που ενώ τα είχε μικρός, πλέον βλέπει να μην έχουν πραγματοποιηθεί, αλλά και τις νεανικές σκέψεις και ιδεολογίες, που τις θυσίασε μεγαλώνοντας, για να μπορέσει να επιβιώσει στο σύστημα που ζούμε. Στο κομμάτι "Houses of Motion", θα δούμε πάλι, funk ρυθμό, όμως το κομμάτι θα μείνει στον funk τρόπο μελωδίας, μετα κλασσικά ηλεκτρονικά εφέ, που σε κάθε κομμάτι είναι διαφορετικά. Για άλλη μια φορά οι στίχοι του κομματιού, είναι κοινωνικοπολιτικοί, δείχνοντας ωμά την κατάσταση της κοινωνίας μας, στα αδιέξοδα και στα προβλήματα που βρίσκεται ο μέσος πολίτης και ότι είναι δύσκολο να βγει από εκεί. Το τελευταίο κομμάτι που θα βρούμε στον δίσκο, είναι το "Seen and not Seen". Ένα λίγο πιο progressive τραγούδι, με περισσότερο υποτονικό χαρακτήρα από τα υπόλοιπα. Όπως και στα υπόλοιπα, το μπάσο, είναι αυτό που κατέχει σημαντικό ρόλο στο τραγούδι, καθορίζοντας τον τρόπο που θα εξελιχθεί η μελωδία. Σημαντικό ρόλο παίζουν και τα πλήκτρα τα οποία με τον τρόπο τους, μας περνάνε στο υποτονικό συναίσθημα και δίνουν το vibe του progressive ήχου. Τα ηλεκτρονικά εφέ, που όπως καταλάβατε είναι σήμα κατατεθέν του συγκροτήματος, δεν θα μπορούσαν να λείπουν, όμως αυτή τη φορά, είναι διαλεγμένα με υποτονικούς ήχους. Πολλές φορές διαλέγονται, βάζοντας το μουσικό εφέ του delay, το οποίο παρατείνει τη διάρκειά τους, ώστε να δίνει το στοιχειώδες ατμοσφαιρικό χαρακτηριστικό του "χασίματος". Οι στίχοι του κομματιού, είναι πολύ δυνατοί, όπως σε όλο το άλμπουμ. Αυτή τη φορά, ο στιχουργός θέλει να παρουσιάσει έναν τυχαίο άνθρωπο, ο οποίος κάθεται αποχαυνομένος στην τηλεόραση και βλέπει οτιδήποτε του περνάνε και οτιδήποτε του δίνουν να μασήσει ή να αναμασήσει. Υπαινυγμοί δίνονται επίσης, για τις επιλογές προτύπων, τις αποθεώσεις ανθρώπων που δεν το αξίζουν αλλά και το ψεύτικο προφιλ που αυτοί οι άνθρωποι βγάζουν προς τα έξω. Άλλο ένα κομμάτι που καυτηριάζει την καθημερινότητα και τα "άδεια" μυαλά των ανθρώπων που ασχολούνται με τόσο πεζά και άχρηστα πράγματα.

Once In A Lifetime

Houses In Motion

Seen And Not Seen

 Οι Talking Heads, ήταν ένα συγκρότημα με πολύ καλό promotion και ήταν πολύ καλοί στη δημιουργία concept, όπως το concept του Remain in Light. Ο δίσκος αυτός, έδωσε μια άλλη διάσταση στην κοινωνικοπολιτική τέχνη, παρ’όλο που ήταν από τους τελευταίους δίσκους που βγήκαν με τέτοια θεματολογία. Παρ’ όλα αυτά βλέπετε πόσο επίκαιρος είναι ακόμα και τώρα. Επίσης, όχι μόνο ήταν επιτυχημένος, αλλά κάθε κομμάτι του, είχε να δώσει κάτι στο κοινό και σε μουσικό αλλά και σε στιχουργικό επίπεδο. Προσωπικά, ως φανατικός ακροατής της μουσικής, το Remain in Light, είναι από τους λίγους δίσκους που μου έδωσαν ολοκληρωμένη εμπειρία και με έκανε να προσέξω κάθε σημείο του με την ίδια προσοχή.

To άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά για το decay.gr
To άρθρο μπορείτε να το βρείτε και εδώ.