Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2013

ΔΗΜΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ "Η εποποιία της Πίνδου"

Κωνσταντίνος Δαβάκης
Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης ήταν συνταγματάρχης πεζικού, ήρωας του αλβανικού μετώπου το 1940. Γεννήθηκε στα Κεχριάνικα Λακωνίας το 1897 και πέθανε στην Αδριατική θάλασσα τον Ιανουάριο του 1943.
Σπουδές και δράση μέχρι το 1940 Ο Κωνσταντίνος Δαβάκης σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων (από την οποία αποφοίτησε ως Ανθυπολοχαγός πεζικού, την 1 Οκτωβρίου του 1916) αλλά και στην Ανωτάτη Σχολή Πολέμου της Αθήνας, και στο Παρίσι (γαλλική Σχολή Αρμάτων). Έλαβε μέρος στο Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όπου διακρίθηκε για την τόλμη και ανδρεία του στο Μακεδονικό Μέτωπο (μάχες Σκρα και Δοϊράνης), όμως παράλληλα η υγεία του βλάφτηκε σοβαρά εκεί, από την επίδραση των ασφυξιογόνων αερίων. Το 1918 προβιβάστηκε σε λοχαγό επ’ ανδραγαθία. Έλαβε μέρος και στην Μικρασιατική Εκστρατεία, όπου το 1921 διακρίθηκε στη μάχη των υψωμάτων του Αλπανός, και τιμήθηκε με το Χρυσούν Αριστείο Ανδρείας. Στο διάστημα μεταξύ 1922 και 1937 υπηρέτησε ως επιτελάρχης της 2ης μεραρχίας και του 1ου σώματος στρατού, φοίτησε και δίδαξε σε στρατιωτικές σχολές, και έγραψε διατριβές για την στρατιωτική ιστορία και την τακτική των τεθωρακισμένων. Το 1931 πήρε το βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Στις 30 Δεκεμβρίου του 1937 και μετά από μεγάλες αναρρωτικές άδειες, αποστρατεύθηκε για λόγους υγείας και τέθηκε σε πολεμική διαθεσιμότητα.
Η οργάνωση της άμυνας στην Πίνδο…
   Το μέτωπο που είχε να καλύψει ο Δαβάκης είχε μήκος περίπου 70 χιλιόμετρα κι εκτεινόταν σε αδρές γραμμές από την Κόνιτσα μέχρι το Επταχώρι. Το πρόβλημα όμως στην Πίνδο δεν ήταν τα χιλιόμετρα... Ήταν ο ορεινός της όγκος με την παντελή έλλειψη αμαξιτών δρόμων και τις δαιδαλώδεις διαβάσεις μέσα από ποταμιές και μονοπάτια, οι οποίες έπρεπε να αποφραχτούν από τη διείσδυση ειδικευμένων ορεινών μονάδων του εχθρού.

    Για το σκοπό αυτό στο «απόσπασμα» του Δαβάκη  τη νύχτα της 27 προς 28 Οκτωβρίου, υπήρχαν 2 τάγματα πεζικού, μια ίλη ιππικού και μιάμιση πυροβολαρχίατου αποσπάσματος Πίνδου. Έναντι 5 ταγμάτων πεζικού, μιας ίλης ιππικού της Ιταλικής Μεραρχίας Αλπινιστών,
 Στο Επταχώρι  Καστοριάς ,  βρισκόταν ο Σταθμός Διοικήσεως του Δαβάκη... Ο Δαβάκης είχε αναλάβει τη διοίκηση του τομέα της Πίνδου μόλις δύο μήνες πριν από την εισβολή. Με το ίδιο πάθος που είχε δείξει και ο Κατσιμήτρος όργωσε την περιοχή του και προσπάθησε να δημιουργήσει εστίες αντιστάσεως. Με τη διαφορά, ότι στα οχυρά σημεία που οργάνωσε δεν είχε να διαθέσει παρά μόνο λόχους και διμοιρίες! Διέσπειρε στην Πίνδο το απόσπασμα του κυριολεκτικά κερματίζοντάς το, δηλαδή «τα σα εκ των σων»...  Στον Σταθμό Διοικήσεως στο Επταχώρι είχε κρατήσει κοντά του τα πολύτιμα «μεταγωγικά», δηλαδή τα μουλάρια... Καθώς και δύο σωλήνες όλμων, οι οποίοι όμως «εστερούντο προωθητικών φυσιγγίων». Τους όλμους τους είχε το τρίτο τάγμα που ήταν ακόμα «εν κινήσει» από τον Πεντάλοφο Κοζάνης....Τελικά στην Πίνδο όχι μόνο δεν υπήρχαν διαθέσιμες μονάδες για να εξορμήσουν από τη μεθόριο, αλλά ούτε καν επαρκείς για να την προστατεύσουν από τη διείσδυση της ΤΖΟΥΛΙΑ. Κι έτσι το «απόσπαμα αυτοκτονίας» του Δαβάκη βρέθηκε μόνο του για να γράψει κι αυτό ένα από τα μεγαλύτερα έπη του πολέμου...
Η δράση του στην Πίνδο
Όταν, τον Αύγουστο του 1940, συντελέστηκε η μερική επιστράτευση, ο Δαβάκης ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία και τοποθετήθηκε διοικητής του 51ου Συντάγματος Πεζικού και στην συνέχεια του Αποσπάσματος Πίνδου το οποίο είχε ως έδρα το Επταχώριο Πίνδου. Η διοίκηση των ελληνικών δυνάμεων ανατέθηκε στον Βασίλειο Βραχνό. Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1940, οπότε εκδηλώθηκε η Ιταλική εισβολή, ο Δαβάκης αντιμετώπισε την 3η Ιταλική Μεραρχία Αλπινιστών ΤΖΟΥΛΙΑ με ένα απόσπασμα 2.000 ανδρών, υπό τις εντολές και τις οδηγίες του Τμήματος Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας. Η τακτική του σε ολόκληρη την έκταση της ζώνης ευθύνης του (35 χιλιόμετρα) ήταν αμυντική, και μάλιστα έκανε υποχρεωτικό ελιγμό, αναμένοντας ενισχύσεις.
Το βαρύ πυροβολικό που συνόδευε τη μεραρχία ΤΖΟΥΛΙΑ είχε αρχίσει το προπαρασκευαστικό "μπαράζ"... Αλλά εδώ οι μάχες δεν επρόκειτο να κριθούν με πυροβολικό και άρματα. Εδώ ο αγώνας θα γινόταν σώμα με σώμα. Και το "Απόσπασμα Πίνδου", που όλο-όλο διέθετε με βία τρία τάγματα, δεν είχε προκάλυψη επιβραδυντική άλλη παρά τις μικρές φρουρές των μεθοριακών φυλακίων!
 "Ἡ ἰταλική μεραρχία Τζούλια τῶν δεκαπέντε χιλιάδων ἀλπίνων καί 20 πυροβόλων παραβιάζει τά ελληνοαλβανικά σύνορα καί ποδοπατεί  ἰταμά κορφοβούνια, ρουμάνια, διάσελα τῆς Πίνδου. Τολμά νά αναμετρηθεί μαζί της τό Απόσπασμα Πίνδου, μία άμυνα αδύναμη, ισχνή, μόλις δύο χιλιάδων Ελλήνων καί 4 πυροβόλων. Στ' αλήθεια, πῶς επιχειρεί ἕνα τέτοιο παρακινδυνευμένο τόλμημα, ὅταν λίγο νωρίτερα ἡ Πολωνία, ἡ Τσεχοσλοβακία, ἡ Νορβηγία, τό Βέλγιο, ἡ Ολλανδία, ἡ Δανία, τό Λουξεμβούργο, ακόμη καί αὐτή ἡ Γαλλία, μέ τήν περίφημη γραμμή ἀντίστασης Μαζινώ, λύγισαν μπρός στή μηχανοκίνητη βία τοῦ Ἄξονα καί συνθηκολόγησαν;
Μά, τήν ιστορία καί τίς εποποιίες δέν τίς γράφουν οἱ μεγάλοι αριθμοί, οἱ αμέτρητες μάζες, αλλά οἱ φλογερές καρδιές. Καί σ' αὐτόν τόν άνισο, πολυμέτωπο πόλεμο μέ τήν Ιταλία, ψυχή, κινητήριος μοχλός τοῦ Αποσπάσματος Πίνδου εἶναι ὁ διοικητής του, ὁ συνταγματάρχης Κων/νος Δαβάκης." 
  Η ιταλική ορεινή μεραρχία εισέδυσε με πρωτοφανή τόλμη στον ορεινό όγκο της Πίνδου, χρησιμοποιώντας δύο κυρίως συντάγματα. Το 8ο και το 9ο. Το πρώτο από αυτά επετέθη στο βορειότερο άκρο του μετώπου με κατεύθυνση προς Αετομηλίτσα και Λυκορράχη αφ' ενός και νοτιότερα προς τη Βούρμπιανη. Στην πρώτη κατεύθυνση το ιταλικό σύνταγμα διέθεσε σχετικά περιορισμένες δυνάμεις, αλλά πάντως συντριπτικά υπέρτερες των δικών μας, που έχασαν κάθε επικοινωνία με τον Σταθμό Διοικήσεως στο Επταχώρι. 

    Οι ειδήσεις που έφθαναν στο Επταχώρι ήταν απελπιστικές: Τα λιγοστά φυλάκια προκάλυψης που είχε ο Δαβάκης δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στον εχθρό, ο οποίος προχωρούσε ακάθεκτος στη διείσδυσή του στην Πίνδο. Τι μπορούσαν να κάνουν οι λίγοι αυτοί στρατιώτες, εκ των οποίων μάλιστα οι περισσότεροι έβλεπαν για πρώτη φορά πόλεμο; Ο Δαβάκης κρατώντας την ψυχραιμία του προσπάθησε να εμψυχώσει τους άνδρες του λέγοντάς τους ότι σε λίγο θα έφθαναν ενισχύσεις. Ωστόσο τις τρεις επόμενες ημέρες (29, 30 και 31 Οκτωβρίου) οι Ιταλοί έμοιαζαν αήττητοι: Από το βόρειο μέρος του μετώπου προσπαθούσαν να ανοίξουν δίοδο προς την Καστοριά, στο κέντρο το 8ο Σύνταγμα της «Τζούλια» ήθελε να περάσει ανάμεσα στον Γράμμο και στον Σμόλικα προς το Κεράσοβο και τη Σαμαρίνα και στα νότια το 9ο Σύνταγμα βάδιζε προς τη Βωβούσα για να φθάσει από εκεί στο Μέτσοβο. Ο Δαβάκης ήξερε ότι μόνο η έγκαιρη άφιξη ενισχύσεων μπορούσε να ανακόψει την προέλαση των Ιταλών και να αποτρέψει την κατάρρευση του μετώπου. Με τις λιγοστές δυνάμεις του προσπαθούσε να κερδίσει χρόνο ούτως ώστε να φθάσουν οι ενισχύσεις.

   Η νύχτα της 28ης Οκτωβρίου βρίσκει το Απόσπασμα (σε πλήρη σύμπτυξη, αλλού με τ' όπλο στο χέρι, αλλού μ' εκδηλώσεις μεγάλης αταξίας. Για τον Δαβάκη αρχίζει τώρα ο εφιάλτης. Για το Γενικό Στρατηγείο θ' αρχίσει τις επόμενες τρεις μέρες. Φυγάδες φτάνουν στο Επταχώρι κι ένας διμοιρίτης ανθυπολοχαγός φυλακίζεται με βαριά κατηγορία - δειλία ενώπιον του εχθρού. Τον περιμένει το Στρατοδικείο. Τι ·να κάνουν οι άνδρες της ισχνής αυτής προκαλύψεως; Με την εξαίρεση του Δαβάκη, των ανώτερων επιτελών του και τριών λοχαγών, όλοι οι άλλοι αξιωματικοί και άνδρες βλέπουν για πρώτη φορά πόλεμο. Θα πάρουν το βάπτισμα του πυρός στην Πίνδο... 
   Τις τρεις επόμενες μέρες 29, 30 ακόμα και στις 31 Οκτωβρίου, η ιταλική απειλή στην Πίνδο παίρνει διαστάσεις δραματικές... Λόχοι και διμοιρίες αποκόπτονται, ένα όργιο φημών απλώνεται που φέρνει αλπινιστές παντού, ακόμα και κει που δεν έχουν εμφανιστεί. Αλλά το πιο επικίνδυνο από στρατιωτική άποψη είναι, ότι οι διεισδύσεις της ΤΖΟΥΛΙΑ, το επιτελείο της οποίας μοιάζει να έχει μελετήσει όλες τις διαβάσεις, δείχνουν πλέον καθαρά τις απώτερες προθέσεις της μεραρχίας.     Μέσα σ' αυτόν τον κατακλυσμό των τραγικών ειδήσεων ο συνταγματάρχης Δαβάκης διατηρεί την ψυχραιμία του. Παρόλο ότι βλέπει το Απόσπασμά του σχεδόν να διαλύεται, μπαλώνει, και αυτός εκ των ενόντων τα επικίνδυνα σημεία... Στις 29 Οκτωβρίου το πρωί ρίχνει το 3ο τάγμα του, που μόλις την προηγούμενη νύχτα είχε φτάσει στο Επταχώρι, σε αντεπίθεση στο ύψωμα Μούκα, από όπου οι Ιταλοί απειλούν ακόμα και τον Σταθμό Διοικήσεώς του... Προς την κατεύθυνση των αλπινιστών που προωθούνται για τη Σαμαρίνα, ρίχνει και τις τελευταίες εφεδρείες του. Από τις σχεδόν ανύπαρκτες.   Αλλά ο Δαβάκης ξέρει πια, ότι μόνο η έγκαιρη άφιξη ενισχύσεων θ' αποσοβήσει την κατάρρευση του μετώπου. Κάνει τα πάντα για να εμψυχώσει τους άνδρες του, μεταχειριζόμενος ακόμα και ψέματα. Τους λέει, ότι από στιγμή σε στιγμή φτάνουν 4 τάγματα με πυροβολικό... Τη νύχτα της 29 προς 30 Οκτωβρίου και το μεσημέρι της 30ης, συγκλονιστικές στιγμές διαδραματίζονται στην περιοχή του Επταχωρίου. Φορεία με πληγωμένους ή αναίσθητους από το ψύχος ήρωες ροβολούν προς το χωριό. Αλλά απ' έξω από το Επταχώρι μαζεύονται και άνδρες, που έχουν συρρεύσει από όλα τα σημεία του μετώπου σαστισμένοι και φοβισμένοι. Οι περισσότεροι κρατούν ακόμα τα όπλα τους σαν να θέλουν να δείξουν ότι δεν είναι δειλοί. Καβάλα σ' ένα άλογο  μαύρο κέλητα ο Δαβάκης σπεύδει προς το σημείο που συγκεντρώνονται οι "φυγάδες". Τους μιλάει και τους τονώνει το ηθικό όσο μπορεί. Μη φοβάστε... θα φτάσουν ενισχύσεις. Τούτη τη φορά δεν τους έχει πει ψέματα.
Και, σαν πραγματικό θαύμα, χωρίς μεταγωγικά μέσα, με πεζοπορία ατέλειωτων ωρών, νηστικοί και άυπνοι έφθασαν στις 3 Νοεμβρίου στο Επταχώρι οι άνδρες της Ι Μεραρχίας Πεζικού της V Ταξιαρχίας Πεζικού ενώ ολόκληρη η Μεραρχία Ιππικού είχε αποστολή να ανακόψει την προέλαση των Ιταλών προς το Μέτσοβο.
 Ο Δαβάκης καταλαμβάνεται από μια απερίγραπτη ευφορία. Οι ενισχύσεις έφτασαν... Λέει στον ταγματάρχη Ιωάννη  Καραβία ότι ήρθε η στιγμή να αντεπιτεθεί! Μέσα στις τραγικές στιγμές των τριών πρώτων ημερών, ο χαλκέντερος Δαβάκης οραματιζόταν μια μεγάλη αντεπίθεση...
Στο μεταξύ οι ιταλικές δυνάμεις είχαν ήδη καταλάβει τη Σαμαρίνα και τη Βωβούσα και απείχαν μόλις έξι ώρες με τα πόδια από το Μέτσοβο, το οποίο, αν το έπαιρναν, θα έκοβε την Ελλάδα στα δύο.
Ο συλλογισμός του ήταν απλός. Οι δύο μεγάλες σφήνες της ΤΖΟΥΛΙΑ προωθούντο προς τη Σαμαρίνα και Δίστρατο, "αυτοκαλυπτόμενες" κατά το αριστερό τους ιδίως πλευρό, όπως λέγεται στη στρατιωτική ορολογία. Εφ' όσον στο αριστερό τους υπήρχαν ακόμα σαν πυρήνας δυνάμεις του Αποσπάσματος και κατέφθαναν εγκαίρως σημαντικές ενισχύσεις, υπήρχε η δυνατότητα να πλευροκοπηθούν και ενδεχομένως να αποκοπούν τελείως οι φάλαγγες των αλπινιστών. Στις 5 το απόγευμα της 30.10.40 στη μικρή πλατεία του Επταχωρίου είχε καταφθάσει ο ίδιος ο στρατηγός Βασίλειος Βραχνός, διοικητής της Ι Μεραρχίας μαζί με το επιτελείο του. Η παρουσία του συμβόλιζε τη μεγάλη κινητοποίηση που είχε διατάξει το Γενικό Στρατηγείο για να φράξει την εισβολή στην Πίνδο. 
    Στις 3 Νοεμβρίου  οι Ιταλοί κατάλαβαν ότι οι νίκες τους ήταν πρόσκαιρες. Τα τμήματα της «Τζούλια» που είχαν προωθηθεί από το Κεράσοβο προς τη Σαμαρίνα αποκόπηκαν. Προσπάθησαν να ξεφύγουν προς τα Γρεβενά και, όταν συνειδητοποίησαν ότι η δίοδος φυλασσόταν από την Ταξιαρχία Ιππικού, εξαπέλυσαν εναντίον της μια τρομερή επίθεση. Οι ιππείς κινδύνεψαν να αποδεκατιστούν αν δεν επενέβαινε την κατάλληλη στιγμή η μικρή, εξαθλιωμένη αλλά ηρωική Ελληνική Αεροπορία. Την ίδια ημέρα η Ταξιαρχία Ιππικού μπήκε θριαμβευτικά στη Σαμαρίνα. Την επομένη τμήματα της Ι Μεραρχίας Πεζικού ανακατέλαβαν τη Βωβούσα. Ο δρόμος προς το Μέτσοβο είχε αποκοπεί για τους Ιταλούς, οι οποίοι προσπαθούσαν να ξεφύγουν όπως όπως. Ο μόνος δρόμος που τους απέμενε ήταν η οπισθοχώρηση.
Τις επόμενες ημέρες το σφυροκόπημα των Ιταλών από τους Έλληνες συνεχίστηκε και στις 10 Νοεμβρίου τα ράκη της υπερήφανης «Τζούλια» σύρθηκαν προς την Κόνιτσα όπου τους περίμενε η μεραρχία «Μπάρι», η οποία αρχικά προοριζόταν για την κατάκτηση της Κέρκυρας αλλά το ιταλικό Επιτελείο αποφάσισε να τη στείλει στην Κόνιτσα για να αντιμετωπίσει το φιάσκο των πρώτων ημερών του πολέμου.
  Κατά την αντεπίθεση αυτή, και συγκεκριμένα την 6η ημέρα από την έναρξη των επιχειρήσεων, στον Προφήτη Ηλία Κάντσικου (μετέπειτα Δροσοπηγής), ο Δαβάκης τραυματίστηκε στο στήθος. "Στον αξιωματικό, που τον πλησίασε για να τον περιποιηθεί, πρόσταξε, μαζεύοντας όσες δυνάμεις τού 'μεναν ακόμα: "Άσε με εμένα, πες με πεθαμένο! Και κοίτα να μη σου πάρουν τις θέσεις! Τράβα!"Εδώ αξίζει να δούμε το γεγονός του τραυματισμού του Δαβάκη μέσα απο την αφήγηση ενός ντόπιου οδηγού(πεζοπόρου οδηγού) απο το χωριό Φούρκα Κόνιτσας του Αλέξη Μουτσούλη. Είναι ίσως ο πιο διάσημος σήμερα Φουρκιώτης όχι μόνο γιατί χρημάτισε οδηγός του Δαβάκη αλλά γιατί πρόσφερε κι ο ίδιος πολλαπλές υπηρεσίες στον αγώνα του Αποσπάσματος της Πίνδου. Τόσες που η Πολιτεία να του έχει απονείμει τον Πολεμικό Σταυρό. ....

"Τ’ νύχτα ήρθε κι άλλους στρατός κι ου Νταβάκ’ς ξαγρύπνησε με τουν υπουδιοικητή τ’ Καραβία δίνουντας διαταγές. Τ’ν επαύριου του προυί οι θ’κοί μας βαρέσανε απού παντού τα υψώματα γύρου στ’ Φούρκα. Άναψε ου τόπους απ’ του τ’φεκίδ’. Εμένα μ’ έστειλε ου Νταβάκ’ς σαν οδηγό στου Ταμπούρ’. Εκεί έμαθα τ’ν επαύριου τ’ απόγεμα πως ου καπετάνιους ανεβαίνουντας στουν Προυφήτ’ Ηλία, απ’ τον είχαν ξαναπάρ’ οι φαντάρ’ μας, λαβώθ’κε στου στήθους. Τα παράτ’σα ούλα κι έτρεξα να τουν προυλάβου καθώς τουν κατέβαζαν με φουρείου στου Εφταχώρ’. Μ’ είδε κι δάκρυσε.
- Τι έπαθες, καπετάνιου μ’, τ’ λέου.
- Δεν είναι τίπουτα, Αλέκου, μ’ λέει. Αλλά συ μη χάνεσαι εδώ μαζί μ’. Τράβα απάν’ κι παρουσιάσ’ στουν Καραβία γιατί είσαι απαραίτητος εκεί. Άντε, γεια σου και καλή αντάμωση.
- Ξαναγύρ’σα κι μπήκα στ’ν υπηρεσία τ’ Καραβία μέχρι απ’ ξεπαστρεύ’κε η περιουχή απ’ τ’ς Ιταλοί κι ου στρατός μας προυχώρ’σε προς τα πάν’. Τουν Νταβάκ’ όμους δεν τουν ξαναείδα. Θεός σχωρέστον. Ήταν μεγάλου παλικάρ’.»

 Στη συνέχεια τον μετέφεραν αναίσθητο με το φορείο στο Επταχώρι.Ο τραυματισμός προκάλεσε προβλήματα σε συσχετισμό με την παλαιά στηθική του νόσο. Έτσι χρειάστηκε να αποχωρήσει από το μέτωπο, όπου τον αντικατέστησε ο τότε ταγματάρχης Ιωάννης Καραβίας.
Η νίκη του αποσπάσματος του Δαβάκη είχε αποφασιστική σημασία στην έκβαση του πολέμου. Μάλιστα θεωρήθηκε η πρώτη ήττα του άξονα. Η επιτυχία του Δαβάκη συνίσταται "στην άμεση διάγνωση ενός τακτικού λάθους, που έκανε ο Ιταλός μέραρχος να προχωρήσει γοργά προς τη Σαμαρίνα, χωρίς να καλύψει το πλευρό της φάλαγγάς του". Ο Δαβάκης το είδε αμέσως και από τη δεύτερη μέρα του σκληρού αγώνα ήταν σίγουρος ότι χάρη σ' αυτό το λάθος "θα μάντρωνε τους Ιταλούς".

Σύλληψη και θάνατος

Κατά την διάρκεια της μακρόχρονης νοσηλείας του Δαβάκη, οι πολεμικές επιχειρήσεις έληξαν και η χώρα βρέθηκε υπό κατοχή. Τον Δεκέμβριο του 1942, και ενώ ακόμα νοσηλευόταν στην Αθήνα, ο Δαβάκης συνελήφθη ως όμηρος από τις Ιταλικές αρχές κατοχής, μαζί με πολλούς διακεκριμένους αξιωματικούς, γιατί θεωρήθηκαν ύποπτοι αντιστασιακής δράσης. Οι συλληφθέντες επιβιβάστηκαν στην Πάτρα στο ατμόπλοιο Τσιτά ντι Τζένοβα (Πόλη της Γένοβα) για να μεταφερθούν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία. Το πλοίο αυτό τορπιλίστηκε από συμμαχικό υποβρύχιο και βυθίστηκε στα ανοιχτά των νότιων αλβανικών ακτών, με αποτέλεσμα να πνιγούν οι επιβαίνοντες στα νερά της Αδριατικής. (Ιανουάριος 1943). Το πτώμα του Δαβάκη περισυνέλεγη, αναγνωρίστηκε και ετάφη στον Αυλώνα. Μεταπολεμικά τα οστά του διακομίστηκαν και ενταφιάστηκαν στην Αθήνα.

Οι γυναίκες της Πίνδου και η ομώνυμη μάχη.
 Ο ελληνικός στρατός αμυνόταν του πατρίου εδάφους, ο ηρωικός διοικητής του πυροβολικού Δαβάκης σφυροκοπούσε τους επιδρομείς. Όλος ο λαός, άνθρωποι και ζώα με ζαλικωμένες πλάτες σιωπηλοί οδεύουν στα απότομα μονοπάτια από Τσοτύλι, Μπουχορίνα, Πεντάλοφο προς Επταχώρι κουβαλώντας βόλια, ψωμί, εφόδια. Ολόκληρες βδομάδες βάσταξε αυτή η τυραννία έως ότου ο εχθρός πετάχτηκε έξω από τα σύνορα της πατρίδας μας.

 Ένα μεγάλο κομμάτι συμμετοχής στην απελευθέρωση της Πίνδου αποδίδεται στις γυναίκες, τις άγνωστες στο ευρύ κοινό, που με θάρρος και γενναιοψυχία έδειξαν αληθινό ηρωισμό στις κρίσιμες ώρες του αγώνα. Η επιτακτική ανάγκη κάλυψης του ελληνικού στρατού με πολεμοφόδια και τρόφιμα υπερκεράστηκε από τον «άμαχο» αυτό πληθυσμό. Ωστόσο κάθε άλλο παρά άμαχος πρέπει να καλείται, αφού οι γυναίκες πολέμησαν με κίνδυνο της ζωής τους σε διαφορετικό επίπεδο για την απελευθέρωση της πατρίδας τους. Εγκατέλειψαν τα παιδιά τους στο δάσος με τους ηλικιωμένους και όλες μαζί φορτωμένες με πυρομαχικά πήγαιναν στο μέτωπο του πολέμου για να βοηθήσουν τους στρατιώτες. Τα έδεναν «ζαλίκα» στις πλάτες τους, μέσα σε άσχημες καιρικές συνθήκες και με τις σφαίρες να σφυρίζουν δίπλα τους, συνέχιζαν το δρόμο τους. Το κουράγιο ούτε μία φορά δεν τις εγκατέλειψε, αλλά με αστεία και πειράγματα προσπαθούσαν να ξεχνούν τον κίνδυνο και να ολοκληρώσουν την αποστολή τους. Ο κίνδυνος παραμόνευε πάνω στις πλάτες τους, καθώς μία απότομη και αδέξια κίνηση θα τις έκανε πυροτέχνημα από τα πυρομαχικά που κουβαλούσαν.  

   Πολλές φορές άφηναν νηστικά τα ίδια τους τα παιδιά για να μεταφέρουν τα λιγοστά τρόφιμα που διέθεταν στους αγωνιστές, τους οποίους πλέον ένιωθαν σαν δικά τους παιδιά. Το βάρος του φορτίου τους, αν και τεράστιο, δεν το καταλάβαιναν, αφού έπαιρναν δυνάμεις από την κρισιμότητα της αποστολής τους. Οι αποστάσεις ήταν μεγάλες και έφταναν σε σημείο να περπατούν δέκα και δώδεκα ώρες μέσα σε αντίξοες συνθήκες. Ούτε μία στιγμή δε δείλιασαν, ούτε μία στιγμή δεν παραπονέθηκαν, ούτε μία στιγμή δεν πέρασε από το μυαλό τους να εγκαταλείψουν την προσπάθεια. Μετέφεραν ακόμη τους τραυματισμένους και τους περιποιούνταν μέχρι να γίνουν καλά και να μπορέσουν να συνεχίσουν τον αγώνα.
Η διαταγή έλεγε ότι ο κόσμος θα πληρωνόταν γι’ αυτές τις θυσίες. Αντί για πληρωμή γύριζαν όλοι νηστικοί και κουρελήδες. Από τα πικραμένα χείλη όμως όλων ένιωθες να βγαίνουν τα λόγια «πολύ γλυκιά η ανηφοριά σαν οδηγάει στη λευτεριά». Ο πόλεμος συνεχιζόταν και οι επιτυχίες του στρατού μας αναπτέρωναν το ηθικό μας. 
Η τιμή που ανήκει σʼ αυτές τις γυναίκες είναι πολύ μεγάλη, γιατί χάρη σʼ αυτές κατάφεραν οι Έλληνες να προβάλουν συνεχή και έντονη αντίσταση στην ιταλική επίθεση. Το κέρδος τους δυστυχώς ήταν να ξεσπάσουν πάνω τους την εκδίκησή τους οι Ιταλοί. Αυτό που δεν πρέπει ποτέ να γίνει στο μέλλον, είναι να αγνοηθεί η αξία της συνεισφοράς τους από τους νεότερους Έλληνες.

Επίλογος .
Όλα θα " πήγαιναν ρολόι" αν δεν υπήρχε ο Κατσιμήτρος και ο Δαβάκης. Ο πρώτος γιατί έκρινε ότι, αν οι Ιταλοί περνούσαν το Καλπάκι (επίσημη ονομασία τότε Ελαία) δεν υπήρχε περίπτωση να τους σταματήσουν πουθενά, (δεν χρειάζεται γνώσεις στρατηγικής για να το διαπιστώσει ο καθένας που θα κοιτάξει έναν γεωφυσικό χάρτη της περιοχής), και ο δεύτερος γιατί ξεκίνησε την επίθεση κατά των Ιταλών (σαν διοικητής του αποσπάσματος Πίνδου), κάτι που κανείς επιτελικός "δεν το είχε φανταστεί" ούτε στον ύπνο του. Έτσι έγινε το ελληνικό θαύμα και μας επαίνεσαν όλοι μας οι "φίλοι" και "σύμμαχοι" (οι ήρωες πολεμούν σαν έλληνες και τέτοια) , και μας βοήθησαν να απελευθερωθούμε, βάζοντας το Σκόμπυ αργότερα να "στηρίξει" την ελευθερία και τη δημοκρατία στη χώρα μας. Πιστεύουμε ότι όλα τότε ήταν αλλιώς στημένα και οι άνθωποι αυτοί πληρώνουν μέχρι και σήμερα την άρνησή τους να παραδώσουν την πατρίδα τους..
Γιατί πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς τα παρακάτω σημεία:
1. Στο χώρο του Καλπακίου για πρώτη φορά στην ιστορία δεν μπαίνουν οι προτομές των συντελεστών της νίκης αλλά της ηγεσίας της χώρας. Αντί δηλ. για τον Κατσιμήτρο, τον Δαβάκη και τον Κωστάκη μπαίνουν ο Βασιλιάς, ο Αρχιστράτηγος και ο πρωθυπουργός.(Φανταστείτε στη Γραβιά να ήταν η προτομή του Μαυροκορδάτου αντί του Ανδρούτσου).
2. Και οι τρείς συντελεστές της νίκης (χωρίς να υποβιβάζουμε την προσφορά των υπολοίπων- αξιωματικών, οπλιτών και λαού), είναι γνωστοί μόνο στην ευρύτερη περιοχή των επιχειρήσεων. Μπορεί κανείς να το διαπιστώσει ρωτώντας οποιονδήποτε, ακόμη και ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα.
3. Δεν υπάρχει μέχρι και αυτή τη στιγμή επίσημος Εθνικός Εορτασμός εκείνης της Νίκης. (Στην Θεσσαλονίκη γιορτάζουμε την απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους στις 26/10/1912 και συμπίπτει απλά με τον γιορτασμό της 28ης χωρίς να συνδέεται με κανένα επίκαιρο γεγονός.).
4.Δεν υπάρχει ούτε μια προτομή του θρυλικού Κωστάκη ο οποίος με την ακρίβεια και την ταχύτατη μεταφορά των πυροβόλων του δημιουργούσε πανικό και αποδιοργάνωση των εχθρών. ( Επιτυχημένες βολές στα μαγειρεία έχοντας σαν στοιχείο μόνο το γυάλισμα των καζανιών, χτύπημα από τη Βελλά της διοίκησης των Ιταλών στα Δολιανά χωρίς αγγίξει το άγαλμα του Γεννάδιου πίσω από το οποίο ήταν στημένη η σκηνή του επιτελείου, και τόσα άλλα).Ούτε καν στο πυροβολικό δεν αναφέρεται η προσφορά του.Μέχρι πότε η ιστορία θα τους τιμωρεί; Δεν πρέπει εμείς που γνωρίζουμε να φροντίσουμε να τους τιμήσουμε;
 Δεν άκουσα ποτέ μέχρι σήμερα από τους ομιλητές των «πανηγυρικών»  επετείων να μνημονεύουν τα ονόματα των κυρίων συντελεστών αυτού του θριάμβου, των υποστρατήγων Χ. Κατσιμήτρου και Β. Βραχνού, του γενναίου ταγματάρχη τότε Ι. Καραβία, ή και άλλων που δεν αναφέρονται σ' αυτό το κείμενο.
Το μνημείο των πεσόντων, απέναντι από το Μουσείο στο Καλπάκι, που στήθηκε πριν κάμποσες δεκαετίες και πρόσφατα ανακαινίσθηκε συνεχίζει να κοσμείται με τις προτομές του Μεταξά, του Παπάγου και του Γεωργίου Γκλύξμπουργκ του Β΄. Των τριών άσχετων με το έπος!Ο Μεταξάς υπήρξε ο δικτάτορας, που υποδούλωσε το λαό και τη δημοκρατία και που αναγκάσθηκε να πει το όχι, που δεν πίστευε, γιατί ήταν ένθερμος θαυμαστής του φασισμού και του ναζισμού.Ο Παπάγος ήταν ο αρχιστράτηγος που από τα υπόγεια της Μ. Βρετανίας έδωσε διαταγή στην 8η Μεραρχία να εγκαταλείψει την Ήπειρο και να σχηματίσει την γραμμή άμυνας στην Αμφιλοχία. Μια τακτική που σήμαινε την άμεση υποδούλωση της χώρας. Ευτυχώς, η διαταγή αυτή δεν εισακούσθηκε από τον αείμνηστο στρατηγό, διοικητή της 8ης Μεραρχίας που αποφάσισε να αμυνθεί στο Καλπάκι. Η ανυπακοή του αυτή, που ταυτίστηκε με τη νίκη στο Καλπάκι, μπορούσε να του στοιχίσει το λιγότερο, τα γαλόνια του.Ο Γεώργιος ο Β΄, βασιλιάς της Ελλάδας το ’σκασε στο Κάιρο … εγκαίρως!Σε πείσμα της αλήθειας και της ιστορίας, αγνοήθηκαν μέχρι σήμερα οι κύριοι συντελεστές της νίκης. Αγνοήθηκε ο αείμνηστος και εξέχων Γιαννιώτης διοικητής πυροβολαρχίας Δημήτριος Κωστάκης. Αγνοήθηκαν οι : Μαυρογιάννης, Πανταζής, Φρεζής, Βαμβέτσος και τόσοι άλλοι επώνυμοι και ανώνυμοι.Αυτοί συνέβαλαν αποφασιστικά με τη συνέπεια, τον πατριωτισμό και μερικοί με τη θυσία τους στη μεγάλη νίκη ενάντια στο φασισμό. Σ’ αυτούς αξίζει τιμητική θέση στο μνημείο του Καλπακίου.

 Έχω την διαίσθηση ότι ο ελληνικός λαός, από λαθεμένη ενημέρωση, θεωρεί ως μόνους δημιουργούς αυτού του «Έπους» τους Ι. Μεταξά, Αλ. Παπάγο και τον βασιλέα Γεώργιο Β'. Κανείς δεν μπορεί να τους αμφισβητήσει. Ήταν η ηγεσία της Ελλάδας τότε. Όμως και ο Ι. Μεταξάς και ο Αλ. Παπάγος έχουν υμνήσει απερίφραστα και έχουν επιβραβεύσει με ηθικές αμοιβές και τον ελιγμό της VIII Μεραρχίας και τις γενναίες ενέργειες ηγετών και οπλιτών του στρατού Ηπείρου και Δ. Μακεδονίας τότε. Ο δε υποστράτηγος Χ. Κατσιμήτρος στο βιβλίο του Η Ήπειρος προμαχούσα, μνημεία της ιστορικής αλήθειας, στον επίλογο του, σελ. 255, γράφει: «...αι παρ' αυτού διατυπούμεναι γνώμαι και κρίσεις επί της πορείας και εξελίξεως των πολεμικών επιχειρήσεων, ουδέ πόρωθεν έχουσι σκοπόν επικρίσεως ουδενός...». 


Η Μάχη της Ελλάδας το 1940-41 κατά των απρόκλητων Ιταλικών αρχικά επιθέσεων αργότερα δε και των Γερμανικών, διήρκεσε συνολικά 216 ημέρες. Αυτό προκάλεσε παγκόσμια κατάπληξη και αιτία πολλαπλού γενικευμένου θαυμασμού και εγκωμίων. Ήταν κάτι το μεγαλειώδες, το οποίο δικαίως θεωρήθηκε ως Ελληνικό θαύμα. Κατ' αντιδιαστολή, όπως αναφέρει ο Peter Young στο βιβλίο του “WORLD ALMANAC BOOK OF WW II”, για την κατάληψη της Γαλλίας ο Άξονας χρειάστηκε μόνο 45 ημέρες, (παρά τη στρατιωτική βοήθεια που της είχε δοθεί, με την εκεί παρουσία ισχυρών Αγγλικών δυνάμεων), του Βελγίου 18 ημέρες, της Ολλανδίας 5 μέρες, ενώ η Δανία υπέκυψε σε 12 ώρες και οι Αυστρία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Ρουμανία και Αλβανία προσεχώρησαν ή παρεδόθησαν αμαχητί.
Έτσι αποδεικνύεται περίτρανα ότι η μικρή και φτωχή Ελλάδα, με επαρκή υλική και ηθική προπαρασκευή, σύμπνοια, αυτοθυσία, αλλά και ικανή Πολιτική, Πνευματική, Θρησκευτική και Στρατιωτική Ηγεσία, κατενίκησε την κατά πολύ μεγαλύτερη και πανίσχυρη Ιταλία, αγωνιζόμενη μόνη επί 160 ημέρες. Ακολούθως, όταν της επιτέθηκε και η μέχρι τότε ακατανίκητη Γερμανία, συνέχισε μαχόμενη με τη βοήθεια μικρών Αγγλικών δυνάμεων στην ηπειρωτική χώρα, ενώ τις τελευταίες 11 ημέρες συμπολέμησε με στρατεύματα της Αγγλικής Κοινοπολιτείας στην άμυνα της Κρήτης, η οποία κάμφθηκε 56 ημέρες μετά και τη πρώτη Γερμανική επίθεση στα βόρεια σύνορά μας.
Η επτάμηνη Μάχη της Ελλάδας, όπως αναγνώρισαν και ξένοι πρωταγωνιστές της περιόδου, συνέβαλε ουσιαστικά στη συμμαχική Νίκη στην Ευρώπη.
 Στην Πολιτική του Διαθήκη, αλλά και στην περίφημη Γερμανίδα φωτογράφο και κινηματογραφίστρια Λένι Ρίφενσταλ, όπως αναφέρει η ίδια στα απομνημονεύματά της, ο Χίτλερ είχε δηλώσει:
«Η είσοδος της Ιταλίας στον πόλεμο αποδείχτηκε καταστροφική γιά μας. Άν οι Ιταλοί δεν είχαν επιτεθεί στην Ελλάδα και δενχρειάζονταν τη βοήθειά μας, ο πόλεμος θα είχε πάρει διαφορετική τροπή. Θα είχαμε προλάβει να κατακτήσωμε το Λένινγκραντ και τη Μόσχα πριν μας πιάσει το Ρωσικό ψύχος».

 Σε λόγο του στο Ραϊχσταγκ την 4-5-41, που διασώζεται ηχογραφημένος στα αρχεία της ΕΡΑ, ο Χίτλερ είπε: 
"Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να διαπιστώσω ότι από όλους τους αντιπάλους που αντιμετωπίσαμε, ο Έλληνας στρατιώτης πολέμησε με ύψιστο ηρωισμό και αυτοθυσία και συνθηκολόγησε μόνο όταν η εξακολούθηση της αντιστάσεως δεν ήταν δυνατή και δεν είχε κανένα νόημα. Ο Ελληνικός λαός αγωνίστηκε τόσο γενναία, ώστε και αυτοί οι εχθροί του δεν μπορούν να αρνηθούν την προς αυτόν εκτίμηση. Εξ όλων των αντιπάλων που μας αντιμετώπισαν, μόνον ο Έλληνας στρατιώτης πολέμησε με παράτολμο θάρρος και ύψιστη περιφρόνηση προς το θάνατο."

ΠΗΓΕΣ



Το Α΄μέρος  του αφιερώματος  http://homouniversalisgr.blogspot.gr/2013/10/blog-post_6668.html





Αναρτήθηκε από στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)