 |
| Μια τραγωδία δεν χρειάζεται να έχει αίμα και θάνατο. Είναι αρκετό να είναι γεμάτη από εκείνη τη μεγαλειώδη θλίψη που είναι η τέρψη της τραγωδίας. |
Ο Ρακίνας ή Ζαν Ρασίν (Jean Racine, 22 Δεκεμβρίου 1639 - 21 Απριλίου 1699) ήταν Γάλλος δραματουργός, ένας από τους τρεις μεγάλους θεατρικούς συγγραφείς στη Γαλλία του 17ου αιώνα (μαζί με τον Μολιέρο και τον Πιέρ Κορνέιγ) και σημαντική προσωπικότητα της δυτικής λογοτεχνικής παράδοσης.
Γεννήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου του 1639 στο Λα Φερτέ-Μιλόν της Πικαρδίας και πέθανε στις 21 Απριλίου του 1699 στο Παρίσι. Η μητέρα του πέθανε το 1641 και ο πατέρας του το 1643.
Το 1649 μπήκε στο μοναστήρι Πορ-Ρουαγιάλ όπου και τάφηκε όταν πέθανε το 1699 δίπλα στους παλιούς καθηγητές του σύμφωνα με την διαθήκη του που έγραψε το 1689. Το 1658 πήγε στο Παρίσι και σπούδασε στο κολέγιο του Αρκούρ (Harcourt). Το 1661 ο Ρακίνας βρέθηκε στο Βρε στο νότο της Γαλλίας κοντά σε έναν θείο του ο οποίος ήταν αξιωματούχος της εκκλησίας. Το 1663 έγραψε ωδές για τον Λουδοβίκο 14ο και παρουσιάστηκε στην Αυλή του βασιλιά. Το 1666 οι σχέσεις του με το Πορ-Ρουαγιάλ ήρθαν σε ρήξη καθώς οι δάσκαλοί του θεωρούν το θέατρό του ανήθικο. Όμως το 1677 παντρεύεται,ονομάζεται μαζί με τον Μπουαλό, ιστοριογράφος του βασιλιά, εγκαταλείπει την έντονη ζωή και υιοθετεί έναν αυστηρό τρόπο ζωής. Το 1679 συμφιλιώνεται με το Πορ-Ρουαγιάλ. Το 1676 κυκλοφόρησε η συλλογική έκδοση των έργων του Ρακίνα. Πηγή έμπνευσης των έργων του υπήρξαν η ιστορία και οι τραγωδίες των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων συγγραφέων, όπως του Ευριπίδη και του Σενέκα, περί το τέλος δε της ζωής του και η Βίβλος (Εσθήρ, Αθαλία) .
Έργα
La Thébaïde (Η Θηβαΐδα,1664)
Alexandre le Grand (Μέγας Αλέξανδρος, 1664)
Andromaque (Ανδρομάχη 1667)
Les Plaideurs (Οι δικομανείς, 1668)
Britannicus (Βρεττανικός 1669)
Bérénice (Βερενίκη 1670)
Bajazet (Βαγιαζήτ, 1672)
Mithridate (Μιθριδάτης 1673)
Iphigénie (Ιφιγένεια 1674)
Phèdre (Φαίδρα, 1677) ― ελλην.μετάφρ.Στρ.Πασχάλης ("Ίκαρος")
Esther (Εσθήρ, 1689) ― ελλην.μετάφρ.Δ.Βικέλας, 1851
Athalie (Αθαλία, 1691)
ΒΙΒΛΙΑ
ΦΑΙΔΡΑ
"Δεν ξέρω, αλλά τη Φαίδρα νιώθω να τη στοιχειώνει το ελληνικό τοπίο. Από το φθινόπωρο του '87, όταν άρχισα να τη μεταφράζω, είχα αυτή την επίμονη αίσθηση, αλλά και τώρα που την ξανακοίταξα, στην τρίτη έκδοσή της, η ίδια αυτή αίσθηση, για τρίτη φορά, μου καρφώθηκε στο μυαλό. Αντί να βλέπω, μέσα στις λέξεις, το ακέραιο άγαλμα, βλέπω τα συντρίμμια του ν' ασπρίζουν πάνω σ' ένα έδαφος όλο αγκάθια και πέτρες. Αντί να βλέπω, μέσα στις λέξεις, ένα σύμπαν άρρωστο και κλειστό, γεμάτο καθρέφτες και πέπλα, βλέπω ένα κάθετο μεσημέρι όπου το γλυφό νερό μελανιάζει και δεν υπάρχει έλεος για την ψυχή που διψά για λίγη τρυφερότητα, ένα χάδι ονείρου μες στο μαρτύριο της διάφανης φωτιάς.
Η μετάφραση της Φαίδρας που πρωτοκυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του '90 στις εκδόσεις "Ίκαρος" παρουσιάζεται εδώ διορθωμένη και βελτιωμένη, με ανακατατάξεις και αλλαγές στα συνοδευτικά κείμενα". (Απόσπασμα από τον πρόλογο της έκδοσης)
Μετάφραση ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΣΤΡΑΤΗΣ
Περιεχόμενα
Πρόλογος μεταφραστή
ΦΑΙΔΡΑ
Πρόλογος Ρακίνα
Το έργο
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
ΒΕΡΕΝΙΚΗ
Ο Jean Racine, ο μεγαλύτερος γάλλος δραματουργός, ισορροπώντας επικίνδυνα ανάμεσα στις αυλικές σκευωρίες και τον ακαδημαϊκό συντηρητισμό του 17ου αιώνα, υποβάλλει πίσω από την περίτεχνη έκφρασή του σκοτεινά και άρρωστα πάθη, προαναγγέλλοντας με τρόπο μοναδικό τα εσωτερικά αδιέξοδα της σύγχρονης δραματουργίας.
Η Βερενίκη είναι ένα έργο απλό. Σχεδόν χωρίς δράση. Τρεις άνθρωποι, παγιδευμένοι σε μια σχέση ερωτικού τριγώνου, βρίσκονται στα πρόθυρα μιας αλλαγής που απαιτεί να παραμερίσουν τα αισθήματά τους, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, και να χωριστούν. Αυτή η απαίτηση προκαλεί οδυνηρές και περίπλοκες συγκρούσεις, μέσα σε μια κατάσταση αδιεξόδου. Τελικά και τα τρία πρόσωπα υποκύπτουν στην επιταγή της ανάγκης. Το έργο μένει μετέωρο και ανοιχτό, σαν ένα παράξενο ιντερμέτζο που «αποτυγχάνει» να ολοκληρωθεί τραγικά.
Η Βερενίκη, ο Τίτος και ο Αντίοχος είναι πρόσωπα υπαρκτά. Ο έρωτας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Τίτου και της Ιουδαίας βασίλισσας Βερενίκης (γύρω στο 70-80 μ.Χ.) αναφέρεται σε ιστορικά κείμενα. Ο Racine όμως χειρίστηκε τα περιστατικά με μεγάλη ελευθερία και έγραψε το μοναδικό έργο στην παγκόσμια λογοτεχνία που παρουσιάζει στη σκηνή δύο τραγικά πρόσωπα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Μετάφραση ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΣΤΡΑΤΗΣ
Περιεχόμενα
-Εισαγωγή
-Επιστολή αφιερωτική
-Πρόλογος
-Βερενίκη
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ
ΗΡΩΙΚΗ ΚΑΙ ΙΠΠΟΤΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ (1665)
Η μαγεμένη μου καρδιά | πώς να τη συνταιριάσει
με της νεότητας ακμή | τόση αρετή και δράση;
Μα η περηφάνια ήρωα | στην κεφαλή εκείνη,
του βλέμματός του η φωτιά, | η γενναιοφροσύνη,
το δείχνουν: είν' ο Αλέξανδρος! | Κι η φυσιογνωμία
κι αυτή του μεγαλείου του | άψευστη μαρτυρία.
Με ηγετικό παράστημα | τα πλάνα του χαράσσει.
Ματιά και χέρι κραταιό | τους πάντες υποτάσσει.
Από τη μάχη έβγαινε. | Στη λάμψη του μεθούσα.
Άστραφτε μες στα μάτια του | η Νίκη εθαρρούσα".
Η προσωπικότητα του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτυπώνεται ζωηρή και ανάγλυφη από την πένα ενός απαράμιλλου δραματουργού, λαμπρού εκπροσώπου του χρυσού γαλλικού αιώνα, του Ρακίνα, που με πρότυπα τον Σοφοκλή και τον Ευριπίδη έφερε την αναβίωση της αρχαίας τραγωδίας στην υψηλότερη μορφή της.
Η παρούσα μετάφραση, με πλούσια εικονογράφηση και σχόλια και σε έμμετρη ομοιοκατάληκτη μορφή, κατά μίμηση του πρωτοτύπου, η οποία δεν έχει προηγούμενο στην Ελλάδα ή αλλού, προσεγγίζει τη λεπτότητα, το άρωμα και την ομορφιά του εκλεκτότερου, παγκοσμίως, θεατρικού έργου με θέμα τον κορυφαίο Ηγέτη και δικαιούται μια θέση σε κάθε βιβλιοθήκη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Μετάφραση ΛΑΥΡΕΝΤΖΟΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ
Περιεχόμενα
Γιατί ο Ρακίνας, γιατί ο Αλέξανδρός του
Περίληψη του έργου
Ρακίνας
Η επιστολή/αφιέρωση του Ρακίνα προς τον Βασιλέα Λουδοβίκο 14ο
Πρόλογος του Ρακίνα στην έκδοση του 1666
Πρόλογος του Ρακίνα στην 3η έκδοση του 1676
Κείμενο της μετάφρασης
Πράξεις: 1 - 5
ΜΙΘΡΙΔΑΤΗΣ
Άρπαγες διψαλέοι / του πλούτου των εθνών
που όλους εδώ τους φέρνει / η φήμη θησαυρών.
Συρρέουν κατά μάζες. / Φθόνοι τους τριβελίζουν.
Τη γη τους παρατούνε, / τη γη μας πλημμυρίζουν. (στίχ. 777-780)
Ολέθρια συμπάθεια / που έδωσα και πήρα!
Ένωση τόσο τέλεια / που ματαιώνει η μοίρα!
Αχ! Με τι ορμή παράφορη / έσμιξαν οι ουρανοί
καρδιές που δεν προόριζαν / να ζήσουνε μαζί! (στίχ. 691-694)
Ο επιφανής Βασιλιάς του Πόντου Μιθριδάτης 6ος ο Ευπάτωρ προσωποποίησε για σαράντα χρόνια την αντίσταση της Ανατολής στον επεκτατισμό της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Κυματοθραύστης στο χείμαρρο των λεγεώνων που είχε κατακλύσει τα έθνη, όρθιος ακόμα και όταν ηττάται, με ηγετική φωνή απειλεί την ίδια τη Ρώμη. Ο Ρακίνας τον μεταφέρει κατ' ευθείαν από τη σκηνή της ιστορίας στο θέατρο με το έργο αυτό, όπου ο ηρωισμός συνυφαίνεται με τον έρωτα και με τα πιο βίαια πάθη.
Οι εκδόσεις μας το παρουσιάζουν για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό και στους θεατρικούς δημιουργούς, σε μετάφραση πιστή στο νόημα και το ρυθμό του πρωτοτύπου, σχολιασμένη και εικονογραφημένη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Μετάφραση ΛΑΥΡΕΝΤΖΟΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ
Περιεχόμενα
-Μιθριδάτης του Ρακίνα: αντίσταση, μένος και οιδιπόδεια πάθη
-Ρακίνας, βιογραφία και εργογραφία
-Περίληψη των σκηνών
-Πρόλογος του Ρακίνα, 1676
-Κείμενο του έργου
Πρόσωπα
Πρώτη πράξη
Δεύτερη πράξη
Τρίτη πράξη
Τέταρτη πράξη
Πέμπτη πράξη
-Πίνακας στίχων ανά ηθοποιό και σκηνή
-Χάρτης
ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ
Για πρώτη φορά μετά από τρεισήμισι αιώνες, οπότε και δημιουργήθηκε το μνημειώδες αυτό έργο, μεταφράζεται στα ελληνικά η Ιφιγένεια του Ρακίνα. Η τραγωδία αυτή που παίχθηκε για πρώτη φορά στις 18 Αυγούστου του 1674 στις Βερσαλλίες, παραμένει, ένα από τα ωραιότερα και σημαντικότερα έργα του ελληνιστή Γάλλου κορυφαίου τραγωδού. Αποτελεί το προοίμιο του δεκαετούς Τρωικού πολέμου, κατά το οποίο η αγνότητα και η αναμαρτησία, τα γνωρίσματα μιας ένδοξης κόρης, της Ιφιγενείας, πρόθυμης να φτάσει τα ανώτερα ιδανικά, γίνονται λεία θεών αιμοδιψών και ανθρώπων καταδυναστευμένων από τα πάθη τους. Με το πρόσωπο της Εριφύλης ο απρόβλεπτος Ρακίνας διαφεύγει το θαυμαστό και μεταβαίνει στο απίθανο... Ένα από τα σημαντικότερα θεατρικά έργα παγκοσμίως για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Μετάφραση ΣΥΜΕΩΝΙΔΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ
ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ
Η Ανδρομάχη είναι από τα πιο σημαντικά ποιητικά έργα της εποχής του Διαφωτισμού η οποία βασίζεται στον αρχαίο ελληνικό κλασσικό πολιτισμό, γραμμένο το 1667 στη Γαλλία όταν η βασιλεία, μέσα σ' ένα έντονο κλίμα αβροφροσύνης και ευγένειας, βρισκόταν στο απόγειό της. Θέματα από την ελληνική ιστορία και μυθολογία όπως του Τρωικού πολέμου και των επακολούθων του ήταν από τα πιο αγαπημένα της εποχής. Η Ανδρομάχη καταφέρνει μεν να σωθεί, αλλά θα βρεθεί, ως λάφυρο του πολέμου, υπόδουλη στις επιθυμίες του γενναίου βασιλιά. Εκείνη όμως δεν θα υποκύψει, κρατώντας τα υψηλά της ιδεώδη. . . (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)
Μετάφραση ΣΥΜΕΩΝΙΔΟΥ - ΑΛ ΜΑΝΤΙΛ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ
Τα βιβλία και οι περιγραφές τους από :
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου