Ο Κώστας Μουσούρης (1903 - 7 Δεκεμβρίου 1976) ήταν Έλληνας ηθοποιός, σκηνοθέτης, ποιητής και θεατρικός επιχειρηματίας.
Ο Κώστας Μουσούρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1903. Αποφοίτησε από τη Σχολή της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Προσλήφθηκε από την ηλικία των 15 ετών στο θίασο της ίδιας Εταιρείας. Πρωτοεμφανίσθηκε στη θεατρική σκηνή το Μάιο του 1919. Η κύρια όμως θεατρική του σταδιοδρομία άρχισε πέντε χρόνια μετά, το Μάιο του 1924, όταν σε συνεργασία με νέους ηθοποιούς ίδρυσε το "Θίασο των Νέων", που στεγάσθηκε σε μικρό συνοικιακό θέατρο του Παγκρατίου (Αθήνα).
Το 1925 ο Κ. Μουσούρης προσλαμβάνεται από το Σπύρο Μελά ως πρωταγωνιστής στο Θέατρο Τέχνης. Ο Χειμώνας του 1927 τον βρίσκει πρωταγωνιστή στο θίασο της Κυβέλης μέχρι και το τέλος του 1928. Το 1929 με την Αλίκη Θεοδωρίδου ιδρύει ίδιο θίασο (Μουσούρη - Θεοδωρίδου), απ΄ όπου και αρχίζει να χρονολογείται η πλούσια και πολύμορφη θεατρική δράση του τόσο ως θιασάρχης όσο και ως σκηνοθέτης.
Εμφανίσθηκε με το θίασό του σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδος, ενώ κατ΄ επανάληψη επισκέφθηκε ελληνικές παροικίες της Αιγύπτου (Κάιρο, Αλεξάνδρεια), Τουρκίας (Κωνσταντινούπολη) αλλά και της Αιθιοπίας και του Σουδάν.
Ο Κώστας Μουσούρης ασχολήθηκε επίσης και με την ποίηση και την πεζογραφία δημοσιεύοντας πλείστα των έργων του καθώς μελέτες άρθρα και διηγήματα σε διάφορα έντυπα. Στη δεκαετία του '50 υπήρξε Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ελεύθερου Θεάτρου. Τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις και παράσημα.
Πέθανε στις 7 Δεκεμβρίου 1976 σε ηλικία 73 ετών αφήνοντας μια πλούσια καλλιτεχνική παρακαταθήκη στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου. Κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο.
Συμπρωταγωνίστριές του μετά το 1949, κατά χρονολογική σειρά, υπήρξαν και οι Έλλη Λαμπέτη, Ελένη Χατζηαργύρη, Τζένη Καρέζη, Βάσω Μανωλίδου, Αντιγόνη Βαλάκου, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Αλεξάνδρα Λαδικού και Τζένη Ρουσσέα.
Φιλμογραφία
Έρως και κύματα (1927)
Αστέρω (1929) (1929)
Αγνούλα (1939)
Όλα για το παιδί της (1958)
Το παλιό εκείνο καιρό (1964)
ΜΙΛΤΟΣ ΛΙΔΩΡΙΚΗΣ " ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΥΣΟΥΡΗΣ Πάθος Θεάτρου "
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΥΣΟΥΡΗΣ προετοίμαζε μια έκδοση, που δεν πρόφτασε να ολοκληρώσει, για τα σαραντάχρονα του θεάτρου του, αλλά και για την διαδρομή του από το 1918 στο θέατρο. Κατέχοντας κείμενα, κριτικές, φωτογραφίες, προγράμματα παραστάσεων κτλ., που είχαν συγκεντρωθεί για την έκδοση αυτή, για την οποία είχα συνεργαστεί μαζί του, θεωρώ υποχρέωση στην μνήμη του, έστω και με τόσο πολύχρονη καθυστέρηση (είκοσι πέντε χρόνια από τον θάνατό του) να παρουσιαστούν σε αυτό τον τόμο. Ο Κώστας Μουσούρης είχε προφτάσει να ευχαριστήσει τους εξέχοντες πνευματικούς ανθρώπους και καλλιτέχνες που είχαν πρόθυμα ανταποκριθεί στην παράκλησή του να αναφερθούν στην θεατρική του πορεία και που τα κείμενά τους κοσμούν αυτό τον τόμο. Λείπει το κείμενο που έγραφε ο Μουσούρης. Δεν πρόφτασε να το ολοκληρώσει. Γνωρίζω ότι δεν θα ήταν περιγραφικό γεγονότων και προσώπων. Πρόθεσή του ήταν να εκφράσει, μέσα από την δουλειά του και την εποχή του, τις απόψεις του για τον θεατρικό λόγο, την υποκριτική, την σκηνοθεσία, την θεατρική παιδεία, την κριτική, το θέατρο ως επιχείρηση, την στάση που έπρεπε να έχει η Πολιτεία απέναντι στο ελεύθερο θέατρο. Το κείμενο αυτό δεν μπορεί να αναπληρωθεί. Επελέγησαν όμως κάποια δημοσιευμένα κείμενα του Κώστα Μουσούρη που αναφέρονται σε θέματα που θα περιλαμβάνονταν στο δικό του κείμενο. Ως προς το κείμενό μου, που με τόση στοργή το περιέβαλαν η Άννα Σταματοπούλου και ο Θόδωρος Στεφανόπουλος, ας θεωρηθεί σαν «οδοιπορικό» που αφορά τον Μουσούρη, όπου περιλαμβάνονται αναφορές και απόψεις του, όπως προέρχονται από συνομιλίες που είχα μαζί του. Θέλω να πιστεύω ότι αποδόθηκαν όσο ήταν δυνατόν πιο πιστά ως προς την ουσία τους. Τον τίτλο του βιβλίου τον υπογράφω με αίσθημα ευθύνης, καθώς το πάθος του για το θέατρο το έζησα από πολύ κοντά για πολλά χρόνια. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ)
"ΑΣΤΕΡΩ"-1929- Κ.ΜΟΥΣΟΥΡΗΣ-ΑΙΜ.ΒΕΑΚΗΣ-Α.ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ
O Κώστας Μουσούρης και το θέατρό του στην πλατεία Καρύτση, ήταν ένας από τους ελάχιστους «θεσμούς» στο ελληνικό θέατρο κατά την μεταπολεμική περίοδο. Μπορεί να μην είχαν τη «δωρεά» του Καρόλου Κουν και του Θεάτρου Τέχνης, ούτε το μέγεθος και τις δυνάμεις του Εθνικού Θεάτρου, αλλά για το ελληνικό θέατρο ήταν επίσης «θεσμός» όπως και τα δύο εκείνα θέατρα: Μια σταθερή πόρτα, ανοιχτή σε κάθε καιρό, με επιλεγμένο προσεκτικά ρεπερτόριο, με ακόμα πιο προσεκτικά επιλεγμένο θίασο και με αποτέλεσμα πάντα μια παράσταση ενός επιπέδου και πάνω. Σπουδαίο κατόρθωμα. Εδώ ακόμη και σήμερα είναι πολύ δύσκολο να επιτύχει ένα θέατρο κάτι τέτοιο, έστω και για πολύ συντομότερο χρονικό διάστημα. Πόσο μάλλον σε εποχές δύσκολες για τη χώρα ολόκληρη και ειδικά για το θέατρο. O Κώστας Μουσούρης και το θέατρό του στάθηκαν αδιάλειπτα στο μετερίζι επί σαράντα τόσα χρόνια. O ίδιος έζησε πολύ περισσότερα χρόνια μέσα στο θέατρο - κάπου 60. Μια ολόκληρη ζωή.
Και όμως δεν έχουν γραφτεί όσα αξίζει ούτε άλλα από τα «δέοντα» έχουν γίνει για τον σημαντικό αυτό θεατράνθρωπο, που εκτός των φροντισμένων παραστάσεων που πρόσφερε επί τόσα χρόνια και των συγγραφέων και έργων που γνώρισε στο ελληνικό κοινό, προστάτεψε και καθοδήγησε τα πρώτα βήματα πολλών πρωταγωνιστριών μας, μεταξύ των οποίων οι Μαίρη Αρώνη, Βάσω Μανωλίδου, Ελλη Λαμπέτη, Ελένη Χατζηαργύρη, Αντιγόνη Βαλάκου, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Τζένη Καρέζη, Μαργαρίτα Λαμπρινού, Τζένη Ρουσέα, Μπέτη Αρβανίτη κ. ά. Από τη σκηνή του Μουσούρη άλλωστε πέρασαν και πολλοί πρωταγωνιστές του θεάτρου μας - Χορν, Παπάς, Μακρής, Νέζερ, Τζόγιας, Ξενίδης, Μιχαλακόπουλος κ.ά.
Αυτό το πραγματικό, όχι απλώς φραστικό, κενό έρχεται να καλύψει ένας τόμος 210 σελίδων αφιερωμένος στον μεγάλο αυτόν εργάτη του θεάτρου: «Κώστας Μουσούρης - πάθος θεάτρου» είναι ο τίτλος του (Καστανιώτης) και είναι φροντισμένος και σε μεγάλο ποσοστό γραμμένος από τον Μίλτο A. Λιδωρίκη. Αλλά περιέχει και ενδιαφέροντα κείμενα του ίδιου του Μουσούρη, καθώς και κείμενα προσωπικοτήτων για εκείνον.
Στον πρόλογο του τόμου ο κ. Λιδωρίκης σημειώνει ότι ο Μουσούρης προετοίμαζε μια έκδοση για τα 40 χρόνια του θεάτρου του και για την πορεία του στο θέατρο από το 1918, αλλά τον πρόλαβε ο θάνατος. Κατέχοντας κείμενα, κριτικές, φωτογραφίες, προγράμματα παραστάσεων κ.τ.λ. που είχαν συγκεντρωθεί για την έκδοση εκείνη, για την οποία είχε συνεργαστεί με τον Μουσούρη, αποφάσισε να τα εκδώσει τώρα, έστω και με καθυστέρηση 25 χρόνων από το θάνατό του.
Στον τόμο αυτόν, που φυσικά είναι κοσμημένος με πολλές φωτογραφίες από τη ζωή και την καλλιτεχνική πορεία του K. Μουσούρη και του θεάτρου του, διακρίναμε τέσσερα κύρια μέρη:
Το A' μέρος έγραψε ο ίδιος ο επιμελητής του τόμου M. A. Λιδωρίκης και αναφέρεται λεπτομερώς στη ζωή και κυρίως στο έργο του θεατρανθρώπου Μουσούρη (περί τις 90 σελίδες).
Ακολούθως, B' μέρος, παρατίθενται πίνακας με τα ονόματα των ηθοποιών που έπαιξαν με τον Μουσούρη καθώς και χρησιμότατος χρονολογικός κατάλογος των έργων που ανέβασε το θέατρο Μουσούρη από το 1934 ώς το 1975, οπότε και τερματίζεται για λόγους υγείας η δράση του εμψυχωτή του.
Στο Γ' μέρος έχουμε κείμενα του ίδιου του K. Μουσούρη για το θέατρο, τα οποία είχαν δημοσιευτεί κατά καιρούς σε διάφορα έντυπα (περίπου 45 σελίδες). Ακολουθεί, ως ιντερμέδιο θα λέγαμε, η δημοσίευση τριών ποιημάτων του Μουσούρη.
Τέλος, στην Δ' ενότητα (περί τις 35 σελίδες) δημοσιεύονται κείμενα γνωστών προσωπικοτήτων για τον άνθρωπο και τον καλλιτέχνη Μουσούρη. Στις προσωπικότητες αυτές είχε αποταθεί ο ίδιος ο Μουσούρης ζητώντας τους να γράψουν ειδικά για την έκδοση που ετοίμαζε. Ελαβε κείμενα από 22 διακεκριμένους, τα οποία όμως μόλις τώρα βλέπουν το φως της δημοσιότητας: Μινωτής, Παλλάντιος, Παπανούτσος, I. M. Παναγιωτόπουλος, Σολομός, K. Τσάτσος, Γιώργος Τζαβέλλας, Διονύσης Ρώμας, Π. Κανελλόπουλος, Π. Ενεπεκίδης, I. N. Θεοδωρακόπουλος, N. K. Λούρος, Κωστής Μπαστιάς και αρκετοί άλλοι είναι αυτοί που μαρτυρούν για τον άνθρωπο και τον καλλιτέχνη Κώστα Μουσούρη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου