Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2018

Χάινριχ Χάινε ( 13 Δεκεμβρίου 1797 – 17 Φεβρουαρίου 1856 )


Ο Χάινριχ Χάινε (Christian Johann Heinrich Heine, Ντίσελντορφ 13 Δεκεμβρίου 1797 – Παρίσι 17 Φεβρουαρίου 1856 ) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς ποιητές του 19ου αιώνα. Επίσης ήταν δημοσιογράφος, δοκιμιογράφος και κριτικός λογοτεχνίας.
Οι ποιητικές του συλλογές επεδίωκαν τη διάλυση της αυταπάτης του ρομαντισμού και την αποκάλυψη των στερεοτύπων. Πολέμιος της καταπίεσης της ελεύθερης έκφρασης και γνώμης. Υπέστη λογοκρισία και απαγόρευση της κυκλοφορίας των έργων του στη Γερμανία το 1835. Το 1831 μετέβη στο Παρίσι, όπου και εργάστηκε έως το θάνατό του ως ανταποκριτής εφημερίδων.
Η νεότητα του Χάινριχ Χάινε σφραγίστηκε από την έντονη επιρροή και την οικονομική δύναμη του εκατομμυριούχου τραπεζίτη θείου του Σαλομόν Χάινε ο οποίος ήθελε να εξαγοράσει την υπακοή του ανηψιού του με τις οικονομικές του παροχές. Ο Χάινριχ σπούδασε σε διάφορα πανεπιστήμια της Γερμανίας και πήρε πτυχίο νομικής με τη χαμηλότερη επίδοση από το πανεπιστήμιο του Γκέτινκεν το 1825. Την ίδια χρονιά ασπάστηκε τον προτεσταντισμό, προκειμένου να μπορέσει να προσληφθεί στο δημόσιο, καθώς εκείνη την εποχή οι Εβραίοι δεν μπορούσαν να εργαστούν στο δημόσιο. Τελικά δεν εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος αλλά αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία.
Πέθανε σε ηλικία 58 ετών στο Παρίσι.

ΠΟΙΗΜΑΤΑ 

Αγάπαγαν ο ένας τον άλλονε

Αγάπαγαν ο ένας τον άλλονε,
μα δίχως γι’ αυτό να μιλήσουν.
Με μίσος αλλάζανε βλέμματα,
κι από έρωτα θέλαν να σβήσουν.

Εχώρισαν έπειτα, φύγανε
μες στ’ όνειρο μόνο ειδωθήκαν.
Πεθάνανε πια και δεν έμαθαν:
εμίσησαν, ή αγαπηθήκαν;
μετάφραση: Καρυωτάκης


Heinrich Heine, Sie liebten sich beide

Sie liebten sich beide, doch keiner
wollt' es dem andern gestehn;
sie sahen sich an so feindlich,
und wollten vor Liebe vergehn.

Sie trennten sich endlich und sah'n sich
nur noch zuweilen im Traum;
sie waren längst gestorben
und wußten es selber kaum.

Πες, η αγάπη τι έχει γίνει;

«Πες, η αγάπη τι έχει γίνει,
στα τραγούδια σου που υμνούσες,
της καρδιάς η φλόγα εκείνη,
που σ’ εθέρμαινε κι εζούσες;»

Είναι η φλόγα στάχτη κρύα,
είναι τάφος η καρδιά μου,
κι είναι οι στίχοι σαν υδρία
με την τέφρα του έρωτά μου.
μετάφραση: Καρυωτάκης


Heinrich Heine, LXXXVIII [Sag, wo ist dein schönes Liebchen…]

Sag, wo ist dein schönes Liebchen,
Das du einst so schön besungen,
Als die zaubermächtgen Flammen
Wunderbar dein Herz durchdrungen?«

Jene Flammen sind erloschen,
Und mein Herz ist kalt und trübe,
Und dies Büchlein ist die Urne
Mit der Asche meiner Liebe.



Στάζουν φαρμάκι τα τραγούδια μου…

Στάζουν φαρμάκι τα τραγούδια μου·   
πώς θα μπορούσε αλλιώς να γίνει ;
Ήσουν εσύ, φαρμάκι που έσταξες
μες στης φωνής μου την ειρήνη.
Στάζουν φαρμάκι τα τραγούδια μου·
τί άλλο ωστόσο πια μου μένει ;
Φίδια πολλά τρέφω στο στήθος μου —
κι εσένα, πολυαγαπημένη.
Heinrich Heine, [Vergiftet sind meine Lieder…] 
μετάφραση Κ. Κουτσουρέλης

Χίλια κομμάτια γύρω μας ο κόσμος κι η ζωή…

Χίλια κομμάτια γύρω μας ο κόσμος κι η ζωή !
Θα πάω να βρω έναν Γερμανό Καθηγητή.
Ξέρουν οι τέτοιοι τη ζωή να συμμαζεύουν
και σ' ένα Σύστημα σαφώς να μας την ερμηνεύουν·
Του σύμπαντος τα χάσματα και τα κενά
βουλώνουν μ' όνειρα γλυκά και με χασμουρητά.
Heinrich Heine, [Zu fragmentarisch ist Welt und Leben…]

μετάφραση Κ. Κουτσουρέλης


Μια γυναίκα

Ήταν οι δυο τους τόσο ερωτευμένοι,
έκλεβε αυτός κι αυτή τσίλιες φυλούσε,
έστηνε κόλπα αυτός και ξαπλωμένη
εμπρός στα πόδια του αυτή γελούσε,
                                                         όλο γελούσε.

Οι μέρες πέρναγαν με γλέντι και χαρά,
στην αγκαλιά του κάθε νύχτα την κρατούσε.
Όταν του πέρασαν στα χέρια σίδερα,
αυτή μπρος στο παράθυρο γελούσε,
               όλο γελούσε.

Της στέλνει μήνυμα : πεθαίνει αν δεν τη δει,
να της μιλήσει για στερνή φορά ποθούσε.
Όταν της φέρανε το γράμμα του, αυτή
κουνώντας το κεφάλι της γελούσε,
               όλο γελούσε.

Η ώρα έξι την αυγή, του κόψαν τον λαιμό.
Η ώρα επτά, βαθιά στη γη πια κατοικούσε.
Αυτή όμως κιόλας στις οχτώ
ρουφώντας κόκκινο κρασί γελούσε,
               όλο γελούσε.

  Heinrich Heine, "Ein Weib"

μετάφραση Κ. Κουτσουρέλης

http://www.koutsourelis.gr/


ΤΑΞΙΔΕΨΑΜΕ ΜΟΝΑΧΟΙ ΟΛΗ ΝΥΧΤΑ

Ταξιδέψαμε μονάχοι όλη νύχτα
στη σκοτεινή την άμαξα,
πλάι πλάι ησυχάσαμε κι οι δυο,
αστειευθήκαμε και γελάσαμε.

Και καθώς το πρωί ξημερώνει,
παιδί μου, πόσο εκπλαγήκαμε!
Τι μεταξύ μας καθόταν ο Έρωτας,
ο λαθρεπιβάτης!

Μετάφραση: Αντώνης Η. Σακελλαρίου

Ο ΧΩΡΙΣΜΟΣ

Νεκρή είναι στο στήθος μου
κάθε του κόσμου φιλάρεσκη χαρά,
κι έχει πεθάνει μέσα μου
το μίσος του κακού, όπως κι η σκέψη
για τη δική μου και των άλλων τη θλίψη –
και μέσα μου μόνο πια ο θάνατος ζη.

Πέφτει η αυλαία, το έργο τέλειωσε,
και με χασμουρητό πορεύεται στο σπίτι τώρα
το αγαπητό μου γερμανικό κοινό,
κουτοί δεν είναι οι καλοί μου άνθρωποι.
Τώρα, τη νύχτα, ολόχαροι τρώνε
και πίνουν το κατοσταράκι τους,
τραγουδούν και γελούν – δίκιο είχε
ο αρχοντικός ο ήρωας,
που μίλησε παλιά στο έργο του Ομήρου:
Ο ελάχιστος ζωντανός Φιλισταίος στη «Στουκάρτη» του Νέκαρ
πολύ πιο ευτυχισμένος νιώθει από μένα, τον Πηλείδη,
βασιλιά των σκιών στον Κάτω Κόσμο.

Μετάφραση: Αντώνης Η. Σακελλαρίου




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου