Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2018

Κώστας Λαχάς ( Μάιος 1936 - 9 Δεκεμβρίου 2014 )



Ο Κώστας Λαχάς (πραγματικό όνομα: Κώστας Λαχανίδης, Μάιος 1936 - 9 Δεκεμβρίου 2014) ήταν Έλληνας  ζωγράφος και λογοτέχνης, καταγόμενος από γονείς Πόντιους πρόσφυγες.
Γεννήθηκε το Μάιο του 1936 στο Κάτω Θεοδωράκι του Κιλκίς. Πέρασε τα εφηβικά του χρόνια στο Κιλκίς, όπου και αποφοίτησε από το εξατάξιο τότε Γυμνάσιο το 1955, ενώ τον ίδιο χρόνο ξεκίνησε τις σπουδές του στο Τμήμα Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα με τις σπουδές του ξεκίνησε και η ενασχόληση του με το θέατρο, συμμετέχοντας στην ομάδα που δημιούργησε το Θέατρο Κήπου της Θεσσαλονίκης και μετά στην Αθήνα, θητεύοντας στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν.
Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη ασχολούμενος περιστασιακά με το θέατρο (Όρνιθες του Κουν κ.α.) όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα μετά το πέρας των σπουδών του, εργαζόμενος στην "Τέχνη Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία", ενώ το 1961 προσλαμβάνεται από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), στη Γραμματεία του οποίου ασχολείται με τη διοργάνωση των θεατρικών παραστάσεων στη Θεσσαλονίκη και τις περιοδείες του ΚΘΒΕ στη Βόρειο Ελλάδα, μέχρι το 1965, οπότε και παραιτείται.
Ζωγραφίζει και γράφει από το 1960, παίρνει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ παράλληλα δημοσιεύει πεζογραφήματα και ποιήματα. Το Νοέμβριο του 1962 οργανώνει την πρώτη ατομική του έκθεση στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης και το Φεβρουάριο του 1964 κυκλοφορεί συλλογή πεζογραφημάτων με τον τίτλο "Πεδίον οσφρήσεως". Την ίδια χρονιά πραγματοποιεί τη δεύτερη του ατομική έκθεση στην αίθουσα της "Τέχνης ΜΚΕ" στη Θεσσαλονίκη.
Κατά την περίοδο της χούντας εργάστηκε ως ιατρικός επισκέπτης και ως υπεύθυνος του βιβλιοπωλείου και των εκδόσεων "Θεμέλιο", ενώ την Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου του 1972 εγκαινιάζει την πρώτη επαγγελματικά οργανωμένη Γκαλερί στη Θεσσαλονίκη, τον "Κοχλία", με μεγάλη έκθεση του Γιάννη Γαΐτη. Στο τιμόνι του "Κοχλία" έμεινε μέχρι το 1986.
Η αγάπη του για την τέχνη και η ενασχόληση του με τα καλλιτεχνικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης τον ωθεί να αναλάβει την καλλιτεχνική σελίδα της εβδομαδιαίας εφημερίδας "Μακεδονική Ώρα" και το Σεπτέμβριο του 1967 αναλαμβάνει καλλιτεχνικός συντάκτης στην καθημερινή εφημερίδα "Θεσσαλονίκη" και συμμετέχει στην εκδοτική ομάδα Αιγόκερως.
Ο Κώστας Λαχάς ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική και εξελέγη επί δύο συνεχόμενες θητείες δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης, το 1975 και το 1978, ενώ δεν έθεσε υποψηφιότητα το 1982. Διετέλεσε Διευθυντής του Βελλιδείου Πολιτιστικού Κέντρου και από το 1999 είναι καλλιτεχνικός σύμβουλος στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Πέθανε στις 9 Δεκεμβρίου 2014 και κηδεύτηκε σε στενότατο οικογενειακό κύκλο, έπειτα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο.

Η αναγνώριση

Το 1995 τιμήθηκε - ομόφωνα, με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος του Υπουργείου Πολιτισμού για το βιβλίο του "Ασκήσεις επί Αμμοδόχου".
Στίχους του για τραγούδια μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος και ερμήνευσαν η Δήμητρα Γαλάνη, ο Δημήτρης Μητροπάνος και ο Χρήστος Θηβαίος (Μερικά τραγούδια σε στίχους του: Κιλκίς-Χαλκίς, Ο Άγγελος, Ο τυμβωρύχος, δημώδες κ.α.).
Ο Κώστας Λαχάς τιμήθηκε για το έργο του και για τη συνεισφορά του σε αυτούς, από πολλούς επαρχιακούς πολιτιστικούς συλλόγους.

Δραστηριότητες, συγγραφή και εκθέσεις

Ο Κώστας Λαχάς ήταν μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών, της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και της Εταιρείας Συγγραφέων της Αθήνας.
Από το 1962, οργάνωσε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, 24 ατομικές, ενώ πήρε μέρος σε περισσότερες από 30 ομαδικές εκθέσεις.
Έκθεση ζωγραφικής: "Παρά μία τεσσαράκοντα" - Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης - 25/9-20/10/2000, λε' ΔΗΜΗΤΡΙΑ, Δήμος Θεσσαλονίκης
Έκθεση ζωγραφικής: "Η ΑΦΥΤΟΣ ΤΗΣ ΑΘΥΤΟΥ" 2005 (Ομαδική έκθεση), Κτίριο αδελφών Αλετρά, 11 - 20 Αυγούστου 2005
Έκθεση ζωγραφικής: "Θεσσαλονίκη: Περί Λύχνων Αφάς" Δημήτρια 2005, Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, 4/11-1/12/2005, Δήμος Θεσσαλονίκης
"Με τον ρυθμό της ψυχής - Αφιέρωμα στον Γιώργο Ιωάννου" - Συλλογικός Τόμος (2006) ΙSBN: 960-04-2757-7
"Ασκήσεις επί αμμοδόχου" - εκδ. Εξάντας, (1994)
"Μετείκασμα - Μεταίσθημα. Ασκήσεις επί αμμοδόχου. Πεδίον οσφρήσεως" - εκδ. Εξάντας (1994)
"Πλούς ονείρου - Απ' τον Εχέδωρο στον Θερμαϊκό" - εκδ. Ιανός (1998) ΙSBN: 9607771095
"Θεοχάρης Μορές. Αναδρομική" - Συλλογικός Τόμος/Ζωγραφική - εκδ. Δήμος Αθηναίων/Πολιτισμικός Οργανισμός (1999)

Η κινηματογραφική εμφάνιση του Κώστα Λαχά στη «Σόνια» του Τάκη Κανελλόπουλου (1980)

ΒΙΒΛΙΑ


Πλούς ονείρου

Ο Κώστας Λαχάς είχε την ευκαιρία και την τύχη να ζήσει μια ζωή πολύχρωμη σαν έργο ζωγραφικής. Από τα παιδικά χρόνια στο Κιλκίς, τα νεανικά των σπουδών στη Θεσσαλονίκη, μέχρι την ωριμότητα και τα χρόνια της καλλιτεχνικής προσφοράς, το βιβλίο του συμπληρώνει με τις προσωπικές ψηφίδες της αφήγησης του, την πρόσφατη ιστορία της Θεσσαλονίκης αλλά και της ευρύτερης περιοχής, με συνεχείς αναφορές σε γεγονότα αλλά και πρόσωπα, περισσότερο ή λιγότερο γνωστά. https://www.ianos.gr/

Απόσπασμα

" Δεν είναι εύκολη πόλη η Θεσσαλονίκη. Όσο ανοιχτή φαίνεται, άλλο τόσο είναι και κλειστή. Και είναι ένα σύνδρομο από το οποίο πρέπει να βρεί τον τρόπο να απελευθερωθεί αυτή η πόλη από τον ίδιο τον εαυτό της. Είναι ένα σύνδρομο, το οποίο πρέπει να το αποδιώξει η Θεσσαλονίκη από πάνω της, κυρίως από μέσα της. Εννοώ, όχι μόνο όσα συμβαίνουν κυρίως στούς χώρους τους καλλιτεχνικούς και τούς πνευματικούς, όπου εκεί ανθοφορεί, έτσι κι αλλιώς, μια σαρκοβόρα διάθεση,αλλά και ένα έλλειμμα κοινωνικής αποδοχής υπάρχει ανάμεσα στούς ανθρώπους που ασχολούνται με την τέχνη και τα γράμματα σ' αυτή την πόλη, ούτε και βρίσκουν τις καλύτερες και αμεσότερες, τις πιό αποτελεσματικές επικοινωνίες μεταξύ τους.
Εκεί είναι που γίνεται χαμός. Μικροψυχίες, μικροχαρές και άφθονος φθόνος. Το κοινό τής πόλης, ο κόσμος της είναι ανοιχτός. Η πόλη έχει ανάγκη να βρεί τα δικά της μέτρα, αναδεικνύοντας αυτό που δικαιωματικά τής ανήκει, χωρίς να γίνεται κακέκτυπο κανενός, μέσα στις δυνατότητές της και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της που πηγάζει από εντόπια νταμάρια, που είναι ταυτόχρονα και διεθνή. Τουλάχιστον Βαλκάνια είναι...
Και βλέπω να καθυστερεί αυτή η κάθαρση. Άλλωστε δεν γίνονται εύκολα οι καθάρσεις. Τα μάθαμε αυτά... εδώ, χρόνια και χρόνια ακούμε οτι όπου νά'ναι, καθαρίζουν τα νερά στο λιμάνι και σττον Θερμαϊκό Κόλπο, και τα νερά δεν λέν να καθαρίσουν, ούτε και τ' απόνερα στους πνευματικούς κόλπους της. Ξαναγυρίζουμε πίσω, έτσι όπως στροβιλίζονται και τα νερά στα ποτάμια."




ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΑΜΜΟΔΟΧΟΥ

Περιέχει τα διηγήματα: 

"Εκ μεταφοράς εις μεταφοράν", 
"Σαν Λάμδα κεφαλαίο", 
"Deciamos ayer...", 
"Αλάομαι - αλώμαι",
"Οξυγονοκολλητής ονείρων", 
"Το άλσος της μιάς νυκτός", 
"Ασκήσεις επί αμμοδόχου"





Αντίο κύριε Κοχλία… Αντίο κύριε Βελλίδειε


«Κάθε συνάντηση με τον Κώστα Λαχά μοιάζει με γενναία ανάληψη από μια μεγάλη τράπεζα ιδεών και συναισθημάτων, τόσο γενναία ανάληψη, που μετά μπορείς να κινείσαι εντελώς ελεύθερα, πηγαίνοντας παντού…».
Αυτά γράφαμε πριν από δέκα χρόνια για τον Κώστα Λαχά, την εμβληματική παρουσία της Θεσσαλονίκης που δεν είναι πια ανάμεσά μας. Κι εμείς ανασύρουμε μνήμες και τις ακουμπάμε εδώ, μαζί με το τελευταίο αντίο…
Μνήμη πρώτη
«Πλους ονείρων – από τον Εχέδωρο στον Θερμαϊκό». Ανασύρουμε όσα γράφαμε στον αγαπημένο του/μας (τότε) «Εξώστη» το 2004.
Ο προσωπικός βίος κι ένας ολόκληρος κόσμος πλάι σ’ αυτόν, σώζονται μέσα σε είκοσι και πλέον ραδιοφωνικούς περιπάτους του Κώστα Λαχά στον 9.58fm. Ένας πλούσιος ραδιοφωνικός λόγος που έγινε βιβλίο, μέσα στο οποίο ξεδιπλώνεται η ζωή και το έργο του σεμνού, πολυαγαπημένου Κώστα Λαχά. Ζωγράφος, ποιητής, ηθοποιός, πεζογράφος, γκαλερίστας, δημοσιογράφος, ένας άνθρωπος που με σεμνότητα και ήθος υπηρετεί την τέχνη απ’ όλα τα μετερίζια της. Γαλήνιος και ανήσυχος ταυτόχρονα, στωικός και πολυσχιδής, μας ξετυλίγει το νόημα μιας ζωής άκρως ενδιαφέρουσας. Από το Κάτω Θεοδωράκι στο Κιλκίς και μέσω του Εχέδωρου στη Θεσσαλονίκη, μια διαδρομή εφτά δεκαετιών γεμάτη μνήμες, μα και δράση. Η καλλιτεχνική γειτονιά της πόλης αποτυπώνεται ανάγλυφα στις σελίδες του βιβλίου, το οποίο κοσμούν φωτογραφίες απ’ όλο το μάκρος της διαδρομής του Κώστα Λαχά στη μακεδονική γη την οποία τίμησε με το έργο του. Ο μεστός, ακριβής και αφηγηματικός λόγος του δεσμεύει τον αναγνώστη, έτσι καθώς τον ξεναγεί στην πνευματική ζωή της πόλης, σ’ ένα κόσμο γόνιμης ανησυχίας και ακατάπαυστης δημιουργίας. «Σανfix carreτου cinemaφαντάζουν όλα» όπως έγραψε κι ο ίδιος, σαν ένα έργο που παίζεται στο κεφάλι των πνευματικών εργατών αυτού του απίστευτου αποστακτηρίου ιδεών που λέγεται Θεσσαλονίκη. Κι όπως πάντα θα λέω, κάθε συνάντηση με τον Κώστα Λαχά μοιάζει με γενναία ανάληψη από μια μεγάλη τράπεζα ιδεών και συναισθημάτων, τόσο γενναία ανάληψη, που μετά μπορείς να κινείσαι εντελώς ελεύθερα, πηγαίνοντας παντού…
Μνήμη δεύτερη
Ένα από τα αγαπημένα στέκια του Κώστα Λαχά ήταν στην οδό Ολύμπου, πολύ κοντά στην Τάσκου Παπαγεωργίου όπου είχε το εργαστήριό του. Εκεί ανταμώναμε συχνά-πυκνά, εκείνος γεμάτος μπογιές στα ρούχα και πίνακες στα μάτια κι εμείς γεμάτοι σημειώσεις. Έχει καιρό που το στέκι μας μετακόμισε αλλού και έχασε τον «κύριο Κοχλία-Βελλίδειο». Να τι γράφαμε γι’ αυτό:
Συνηθίζαμε από παλιά να στήνουμε αυτοσχέδια γλέντια στα κρυμμένα καταφύγια της Θεσσαλονίκης (κάθε πόλη έχει τα δικά της, περισσότερα ή λιγότερα, καλύτερα ή… λιγότερο καλύτερα). Η… ναυαγοσωστική αυτή πρωτοβουλία είναι παλιά, από τότε που ο μακαρίτης Κωστής Μοσκώφ καθιέρωσε αυτήν την ψυχωφελή συνήθεια στο ασθμαίνον κέντρο της Θεσσαλονίκης, τα μεσημέρια. Τότε που σχεδίες ατόφιας χαράς κι ονείρων έπλεαν στο βυθό των πολυκατοικιών, ανακόπτοντας τους εξουθενωτικούς ρυθμούς του άστεως. Τα μεθυσμένα, αγχολυτικά μεσημέρια λειτούργησαν ευεργετικά και διέσωσαν πολύ κόσμο από ανώφελα κυνηγητά περιττών χιμαιρών. Ένα από αυτά τα καταφύγια, χαμένο σε μια στοά της Θεσσαλονίκης, γνώρισε σπουδαίες στιγμές στη μακρά ιστορία του. Ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Νίκος Παπάζογλου, η Βούλα Σαββίδη, ο Νίκος Γεωργάκης, ο Ευγένιος Δερμιτάσογλου, ο Γιάννης Μήτσης, ο Λάκης Παπαδόπουλος (αυτός με τα αιωνίως ψηλά ρεβέρ) και τόσοι άλλοι τραγουδιστές πέρασαν –και περνούν- από τις καρέκλες του και σιγοτραγούδησαν χαμένοι μέσα σε αυτοσχέδιες παρέες. Όταν ανηφόριζε στη συμπρωτεύουσα ο Περικλής Κοροβέσης, απήγγειλε ποιήματα ή έγραφε –όπως όλοι- στο πάντα περιφερόμενο τετράδιο, το οποίο πριν λίγα χρόνια αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο Σώτος Ζαχαριάδης φιλοτέχνησε πολλά έργα που κοσμούν το χώρο, ο Κώστας Λαχάς, ο Θωμάς Κοροβίνης, η Μαρία Παπανικολάου, η Έλλη Γρίβα και τόσοι άλλοι μίλησαν, τραγούδησαν, έγραψαν, ζωγράφισαν, γέλασαν, έκλαψαν και μέθυσαν πάνω στις ξύλινες καρέκλες. Παντού φωτογραφίες και χαρτάκια με συνθήματα, σοφίες, λόγια του κρασιού, του ανήσυχου νου και της ψυχής.
Κάποιες από τις φορές που θα βρεθούμε στο αγαπημένο καταφύγιο για ν’ αποφύγουμε τις επιδρομές και τους βομβαρδισμούς της βαρβαρότητας, θα πέσουμε σε κάποιο αυτοσχέδιο γλέντι. Ή θα στήσουμε το δικό μας. Όπως πρόσφατα(σ.σ. πριν κάμποσα χρόνια που γράφτηκε το κείμενο), παρουσία του σπουδαίου λυράρη και καθηγητή του πανεπιστημίου Μακεδονίας, του Παντελή Παυλίδη, μαζί με μια ομάδα μουσικών που συμμετείχε σε σεμινάρια για μουσικά όργανα στο πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Και σαν τέλειωσε, ήρθε και πλημμύρισε το χώρο με μουσικές της Θράκης και της ανατολικής Ρωμυλίας, ταξιδεύοντας όσους έτυχε να βρεθούν εκεί, τσιμπολογώντας και κουτσοπίνοντας. Η Θράκη μάς κυνηγάει παντού, οι πολιτισμοί απλώνονται σ’ ένα πανέμορφο μωσαϊκό, ένα πολύχρωμοpatchworkφτιαγμένο από στοιχεία που η σύνθεσή τους προάγει κι ο διαχωρισμός τους αναστέλλει τον κόσμο και τον πολιτισμό του. Η παράδοση ζώσα, στήνει γέφυρες με τα χέρια ευαίσθητων μαστόρων που προτιμούν να πραγματώνουν το καθημερινό όνειρο, αντί να ξοδεύονται σε συντεταγμένες, ανιαρές «διοργανώσεις»…
Θα τον βλέπουμε με τα μάτια της μνήμης, άλλοτε να χαμογελά συγκαταβατικά έτσι καθώς διηγείται τσουγκρίζοντας το ποτήρι, άλλοτε να κατεβαίνει τα σκαλιά του εργαστηρίου κι άλλοτε να χάνεται στα λυρικά τοπία του Τάκη Κανελλόπουλου με το καπέλο του.
Α, ναι: ποτέ δεν χαιρετούσε άψυχα. Το βροντούσε το «γεια χαρά», στο κάρφωνε στο πέτο…
Γεια χαρά Κώστα Λαχά!
Θοδωρής Μπακάλης
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ http://www.thessalonikinfo.gr/
ΣΤΙΧΟΙ 

Στίχοι: Κώστας Λαχάς Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Μητροπάνος
Ο τυμβωρύχος
Τα λόγια μου της νύχτας μετανάστες
σε δρομολόγια χωρίς επιστροφή
άσ’ τις πλατείες να βογκούν σου λέω άστες
ίσως με βρεις μες στην επόμενη στροφή
Στενεύουν τα περάσματα
οι φίλοι μου φαντάσματα
κι η πόλη μοιάζει γενικώς
τάφος οικογενειακός
Ένας Στρυμόνας και βουλιάζω στα νερά
όπως ψαράς μέσα στη λάσπη της Κερκίνης
οιωνοσκόπος με σημάδια φανερά
χάθηκα πάλι μες στο πρόσωπο εκείνης
Στενεύουν τα περάσματα
οι φίλοι μου φαντάσματα
κι η πόλη μοιάζει γενικώς
τάφος οικογενειακός
Ματώνει στα Κυβέλεια η οθόνη
κι εγώ ρεμβάζω σε πεδία αχανή
στο Μιραμάρε κολυμπούσες πάντα μόνη
και ο Ματθαίος έχει χρόνια να φανεί

Από τον δίσκο του 1996 "Στου αιώνα την παράγκα", Στίχοι: Κώστας Λαχάς, Mουσική: Θάνος Μικρούτσικος, Πρώτη ερμηνεία: Δημήτρης Μητροπάνος,

Δημώδες

Πάλι εξόριστος και χάνομαι στην πόλη
ένας ακτήμονας της νύχτας μοναχός
ναυαγισμένος Τειρεσίας σε φορμόλη
σφάζουν κριάρια και σηκώνεται αχός

Άλωνα μπίρομ Σάλωνα, Εκβάτανα και Σούσα
στο βάθος τα Πετράλωνα, η Άρτα και η Προύσσα
Άλωνα μπίρομ Σάλωνα, Εκβάτανα και Σούσα
στο βάθος τα Πετράλωνα, η Άρτα και η Προύσσα

Πέφτουν τα οδοφράγματα κι η νύχτα Ιανός
πίσω από σπασμένες διαθλάσεις
ένας καθρέφτης και γελά ο ουρανός
κι ο Ιωνάς μέσα στο κήτος της θαλάσσης

Άλωνα μπίρομ Σάλωνα, Εκβάτανα και Σούσα
στο βάθος τα Πετράλωνα, η Άρτα και η Προύσσα
Άλωνα μπίρομ Σάλωνα, Εκβάτανα και Σούσα
στο βάθος τα Πετράλωνα, η Άρτα και η Προύσσα


Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος,
Στίχοι: Κώστας Λαχάς,
Τραγούδι : Δήμητρα Γαλάνη.
Από το δίσκο : " Για πιάνο και φωνή"

Κιλκίς – Χαλκίς

Το τοπίο γερασμένο και αλλήθωρο
κι εσύ άραξες για πάντα στο Κιλκίς
σαν παλιό λεωφορείο σε ανήφορο
εφιάλτες Ευριπίδη κάποιας άλλης φυλακής.

Ένα όνειρο είναι όλα, μια απάτη
αδιέξοδο κι αυτό το μονοπάτι.

Έξι ώρες τα νερά τρέχουν απάνω
κι άλλες τόσες κατεβαίνουνε αλλιώς
στη Χαλκίδα μια σε βρίσκω, μια σε χάνω
με βαραίνει ένας άνεμος παλιός.

Αδιέξοδο κι αυτό το μονοπάτι
ένα όνειρο είναι όλα, μια απάτη.

Αρμενίζουμε στραβά κι ολοταχώς
σε καράβια με σημαίες ευκαιρίας
μοναχοί και ρέστοι πάντα δυστυχώς
στα κατάρτια μιας χαμένης ιστορίας.

Αδιέξοδο κι αυτό το μονοπάτι
ένα όνειρο είναι όλα, μια απάτη.

✦    ✦    ✦    ✦

Πληκτρολογείς στο κινητό τη μοναξιά σου
 Πληκτρολογείς στο κινητό τη μοναξιά σου
εξαποστέλλοντας μηνύματα με ες-εμ-ες
και η αριστερά σου αγνοεί τη δεξιά σου,
πας κι έρχεσαι σαν της γιαγιάς το εκκρεμές.
Αισθήματα εκπέμπεις ηλεκτρονικά
στους δορυφορικούς σου αποδέκτες,
στέλνεις ψηφιακά φιλιά ηδονικά
στήνεις παιχνίδια δίχως παίκτες.
Σαν κωμειδύλλιο
η ζωή μας κοροϊδεύει
κιʼ από την «Γκόλφω» ως το πουθενά
πάλι τα χρόνια μας κάτι μπερδεύει
στη Θεσπρωτία, στο Κιλκίς, στα Δολιανά.
Τη μοναξιά πληκτρολογείς στο κινητό σου
παγιδευμένη στα Ιντερνέτ του υπερπέραν
και ξεγελάς κάθε φορά τον εαυτό σου
σαν την ωραία που μας ήρθε απʼ το Πέραν.
✦    ✦    ✦    ✦
Παίδες Ελλήνων ίτε
Παίδες Ελλήνων ίτε
στο Μανδραγόρα, στο ντεφάκτο, στο σαντέ
επί σκοπόν μες στα μπαράκια γρηγορείτε
γιατί κανένας πόλεμος δεν τέλειωσε ποτέ.
Εμπρός στα χαρακώματα τροχάδην
όρθιοι σώμα με σώμα ή πρηνείς,
μάχες να δώσουμε εκ του συστάδην
επώνυμοι, ανώνυμοι και αφανείς.
Ένα κόκκινο φεγγάρι με αλώνει
τον καημό μου μεγαλώνει-μεγαλώνει.
Ένα κόκκινο φεγγάρι με αλώνει
τον καημό μου μεγαλώνει-μεγαλώνει.
Τα όνειρά μας σβήνουν πριν να φέξει
στις σκοτεινές προφυλακές των μπαρ
στα γόνατά μου κλαίει μια σταρ
για ρόλους που ποτέ της δεν θα παίξει.





Εκδήλωση στη γκαλερί »Κοχλίας» . Ο Λαχάς στο βήμα, δεξιά με τα άσπρα μαλλιά ο Νίκος Γαβριή Πεντζίκης. Η σημαντικότερη γκαλερί της πόλης έκλεισε το 1986
πηγήhttp://www.thessmemory.gr/

ΠΙΝΑΚΕΣ  ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ


Τμήμα κριτικής από το 2004-5 για την ζωγραφική τού Λαχά, από τον Πέτρο Μαρτινίδη καθηγητή τής Αρχιτεκτονικής τού ΑΠΘ και λογοτέχνη :

 " Η καλύτερη ερμηνεία τών πινάκων τού Κώστα Λαχά ίσως να βρί-σκεται στα δικά του λογοτεχνικά έργα. Όπως και αντιστρόφως, ό,τι φωτίζει τα χρονικά τών διηγημάτων και τα ποιήματά του, είναι τα εικαστικά του έργα. Σάν την τζάζ τού Τσάρλι Πάρκερ, ας πούμε, που "εξηγεί" τούς πίνακες τού Τζάκσον Πόλλοκ, ή και αντιστρόφως.
. Λέγεται πως οι μεγάλοι καλλιτέχνες συμπίπτουν με το έργο τους, είναι οι ίδιοι το έργο τους. Πόσο μεγάλος καλλιτέχνης είναι ο Κώστας Λαχάς, δεν έχω αρμοδιότητα να το σταθμίσω κι ούτε ξέρω αν υπάρχουν τέτοιας λογής αρμοδιότητες.
. Ξέρω όμως οτι πίσω από τις μακριές ανάσες τών κειμένων του, πίσω από τα αλλεπάλληλα ονόματα περιοχών, δρόμων κι ανθρώπων που μνημονεύονται στην ροή τής γραφής του, πίσω από τα αμαλγά-ματα εικόνων που ζωντανεύουν με παρελθοντική χάρη και το άρωμα ποιητικών στοχασμών που εκλύεται με κάθε φυσικότητα, θέλει δε θέ-λει κανείς - ακόμα κι ο αναγνώστης που δεν τον έχει ποτέ γνωρίσει από κοντά - ακούει τον ήχο τής φωνής του να ηχεί. Να ηχεί, να συνηχεί και να μεταμορφώνει σε στίχους ή σε τραγούδι, κατά βάθος κάθε αράδα τού κειμένου.
. Το ίδιο συμβαίνει και με τα εικαστικά έργα τού Κώστα Λαχά. Όποιο κι αν είναι το εμφανές θέμα τους - τοπίο με θαμμένα μες τη γή γλυκά φεγγάρια, υψίκορμα θυσανωτά φυτά σαν εφηβαία, κορμιά ή πρόσωπα χαμένα σ' ένα σκοτεινό όσο και εκτυφλωτικό contrelumiere κ.ο.κ. - καταλήγουν να ανασαίνουν και να συστρέφονται, αναδεύοντας με ένα χορευτικό ρυθμό την ψηλόλιγνη φιγούρα τού δημιουργού τους σε κάποιο μακρινό, πίσω πλάνο . . .
. . . Μιά άμεση, εσωτερική εικόνα το καθένα τους, ζωντανή και παιχνιδιάρικη, ακόμη και σε στιγμές που μοιάζουν μελαγχολικές.
. Ένας χαιρετισμός ζωής και ένας αποχαιρετισμός τής ζωής, που όπως κι αν την δούμε, όπως και αν τη χαρούμε μαζί με πλήθη άλλων, ή τη θρηνήσουμε μαζί με πλήθη άλλων, για τις αλλαγές της που μάς πληγώνουν ή τα όσα δεν αλλάζουν με τίποτε και μάς πληγώνουν ακόμη χειρότερα, μόνος ο καθένας την απχαιρετά εν τέλει. Μόνος και ανίκανος να μαντέψει "τί χρώμα έχουν τα ποιήματα τού κάτω κόσμου...




Οι παραπάνω πίνακες είναι από http://vortex-i.blogspot.com/










1 σχόλιο:

  1. Δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό : Τι εννοεί ο ποιητής με το «Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Μητροπάνος» στον ΤΥΜΒΩΡΥΧΟ ;;;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή