Ο Έντουαρντ Έστλιν Κάμινγκς ( Edward Estlin Cummings, 14 Οκτωβρίου 1894 – 3 Σεπτεμβρίου 1962 ), αναφερόμενος σχεδόν πάντα ως Ε.Ε. Κάμμινγκς (E.Ε. Cummings, με τα δύο αρχικά «Ε» να γράφονται συχνά πεζά κατά το ύφος κάποιων ποιημάτων του ως e e cummings), ήταν Αμερικανός ποιητής, ζωγράφος, δοκιμιογράφος, μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Το σώμα του έργου του περιλαμβάνει περί τα 2.900 ποιήματα, 2 αυτοβιογραφικά μυθιστορήματα, 4 θεατρικά έργα και αρκετά δοκίμια, όπως και πολυάριθμα σχέδια και ζωγραφιές. Είναι κυρίως γνωστός ως μία εξέχουσα φωνή στη μοντερνιστική ποίηση του 20ού αιώνα.
Ο Ε.Ε. Κάμινγκς γεννήθηκε στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης και ήταν γιος δύο πιστών Ουνιταριανών Χριστιανών, του Έντουαρντ Κάμινγκς και της Ρεμπέκα Χάσγουελ Κλαρκ. Ο ίδιος ο ποιητής ανέπτυξε έτσι μία τάση προς το υπερβατικό που τον συνόδευσε σε όλη του τη ζωή. Μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας, ο Κάμινγκς μετακινήθηκε προς μία σχέση με τον Θεό μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις με τους συνανθρώπους του.
Ο Ε.Ε. Κάμινγκς ήθελε να γίνει ποιητής από παιδί και έγραφε ποίηση καθημερινά από τα 8 μέχρι τα 22 του χρόνια, εξερευνώντας διάφορες φόρμες. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και ανέπτυξε ενδιαφέρον για τη μοντέρνα ποίηση, η οποία περιφρονούσε τη συμβατική γραμματική και συντακτικό με στόχο μία δυναμικότερη χρήση της γλώσσας. Μετά την αποφοίτησή του εργάσθηκε για έναν έμπορο βιβλίων.
Το 1917 ο Κάμινγκς εγγράφηκε στο Σώμα Τραυματιοφορέων Norton-Harjes μαζί με τον φίλο και συμφοιτητή του Τζων ντος Πάσος. Εξαιτίας ενός διοικητικού μπερδέματος, ο Κάμινγκς δεν ενσωματώθηκε σε μονάδα ασθενοφόρου επί πέντε εβδομάδες, διάστημα κατά το οποίο παρέμεινε στο Παρίσι. Ερωτεύθηκε την πόλη και θα επέστρεφε σε αυτή κατά την υπόλοιπη ζωή του.
Κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους στο Σώμα Τραυματιοφορέων, έστελναν επιστολές στους δικούς τους που προσέλκυσαν την προσοχή της στρατιωτικής λογοκρισίας, καθώς εξέφραζαν ανοικτά αντιπολεμικές απόψεις: Ο Κάμινγκς μιλούσε για την «έλλειψη μίσους» του για τους Γερμανούς. Στις 21 Σεπτεμβρίου 1917, μόλις 5 μήνες μετά την έναρξη της υπηρεσίας του, ο Κάμινγκς και ένας φίλος του (ο Γουίλιαμ Σλέιτερ Μπράουν) συνελήφθηκαν από τον γαλλικό στρατό ως ύποπτοι «κατασκοπείας και ανεπιθύμητων δραστηριοτήτων». Κρατήθηκαν επί τρεισήμισυ μήνες σε ένα στρατόπεδο κρατουμένων, το Dépôt de Triage στην κωμόπολη Λα Φερτέ Μασέ της Νορμανδίας, όπου στεγάζονταν με άλλους κρατούμενους σε ένα τεράστιο δωμάτιο. Ο πατέρας του απέτυχε να τον απελευθερώσει δια της διπλωματικής οδού και τον Δεκέμβριο του 1917 έφθασε να γράψει ένα γράμμα στον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Γούντροου Ουίλσον. Ο Ε.Ε. Κάμινγκς απελευθερώθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 1917 και ο Μπράουν δύο μήνες αργότερα. Η εμπειρία του Κάμινγκς ως κρατούμενου χρησίμευσε ως βάση για το μυθιστόρημά του Τεράστια σάλα (The Enormous Room, 1922), για το οποίο ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ έγραψε: «Από όλα τα έργα των νεανίσκων που ξεπήδησαν από το 1920 και μετά, ένα βιβλίο επιζεί: Η Τεράστια σάλα του e e cummings... Αυτοί οι λίγοι που κάνουν τα βιβλία να ζουν δεν μπόρεσαν να υποφέρουν τη σκέψη του θανάτου του.»
 |
| Αυτοπροσωπογραφία, περ. 1920 |
Ο Κάμινγκς επέστρεψε στις ΗΠΑ την Πρωτοχρονιά του 1918. Αργότερα το ίδιο έτος τον πήραν στον κανονικό στρατό, όπου υπηρέτησε στη 12η Μεραρχία, στο Φορτ Ντέβενς της Μασαχουσέτης, μέχρι τον Νοέμβριο 1918.
Ο Κάμινγκς επέστρεψε στο Παρίσι το 1921 και παρέμεινε εκεί για δύο χρόνια προτού γυρίσει στις ΗΠΑ. Η ποιητική συλλογή του Τουλίπες και καμινάδες (Tulips and Chimneys) εκδόθηκε το 1923 και η επινοητική χρήση της γραμματικής και του συντακτικού είναι ήδη εμφανής σε αυτή. Το περιεχόμενο περιορίσθηκε κατά πολύ από τον εκδότη του. Μαζί με τα 41 ποιήματα (XLI Poems, 1925) έδωσε στον Ε.Ε. Κάμινγκς τη φήμη ενός «αβάν γκαρντ» ποιητή.Στις 8 Σεπτεμβρίου του 1924 ο ποιητής μετακόμισε και από τότε ζούσε στη διεύθυνση 4 Patchin Place, στο Γκρήνουιτς Βίλατζ, τη συνοικία των «κουλτουριάρηδων» στη Νέα Υόρκη.
Από το 1925 ως το 1939 ο ποιητής επισκέφθηκε το Παρίσι μερικές ακόμα φορές, ενώ ταξίδεψε και σε πολλά άλλα μέρη της Ευρώπης, συναντώντας μεταξύ άλλων και τον Πάμπλο Πικάσο. Την άνοιξη του 1931 ταξίδεψε στη Σοβιετική Ένωση, διηγούμενος τις εμπειρίες του στο έργο του Ειμί (ΕΙΜΙ (I am), 1933). Ταξίδεψε επίσης ως τη Βόρεια Αφρική και το Μεξικό, ενώ εργάσθηκε ως δοκιμιογράφος και προσωπογράφος για το περιοδικό Vanity Fair (1924–1927).
Το 1926 οι γονείς του ποιητή είχαν ένα τροχαίο δυστύχημα: Ο πατέρας του σκοτώθηκε και η μητέρα του τραυματίσθηκε σοβαρά. Ο Κάμινγκς περιέγραψε το συμβάν ως εξής στη σειρά «εγώ: 6 μη-διαλέξεις» που έδωσε στο Χάρβαρντ το 1952 και το 1953:
Μία ατμομηχανή έκοψε το αυτοκίνητο στη μέση, σκοτώνοντας τον πατέρα μου ακαριαία. `Οταν δύο φρεναδόροι πήδησαν από το σταματημένο τρένο, είδαν μία γυναίκα να στέκει, ζαλισμένη αλλά όρθια, δίπλα σε μία στραπατσαρισμένη μηχανή με αίμα να τρέχει από το κεφάλι της (όπως με πληροφόρησε ο μεγαλύτερος)... ...Αυτοί οι άνθρωποι πήραν την εξηνταεξάχρονη μητέρα μου από τους βραχίονες και θέλησαν να την οδηγήσουν προς ένα κοντινό αγροτόσπιτο. Αλλά τους ξέφυγε, βάδισε κατευθείαν ως το σώμα του πατέρα μου και είπε σε μία ομάδα τρομοκρατημένων θεατών να το καλύψουν. Κι όταν αυτό είχε γίνει (και μόνο τότε), τους άφησε να την απομακρύνουν.
Ο θάνατος του πατέρα του άσκησε μία βαθιά επίδραση στον ποιητή, που εισήλθε σε μία νέα περίοδο της καλλιτεχνικής ζωής του, αρχίζοντας να εστιάζει πάνω σε σημαντικότερες πλευρές του βίου στην ποίησή του.
Το 1952 το Χάρβαρντ προσέφερε στον Ε.Ε. Κάμινγκς μία τιμητική θέση ως επισκέπτη καθηγητή. Οι διαλέξεις της έδρας Charles Eliot Norton που έδωσε το 1952 και το 1953 εκδόθηκαν αργότερα υπό τον τίτλο i: six nonlectures («εγώ: 6 μη-διαλέξεις»).
Ο Κάμινγκς πέρασε την τελευταία δεκαετία της ζωής του ταξιδεύοντας, δίνοντας διαλέξεις και αναπαυόμενος στη θερινή του κατοικία, που την ονόμασε Joy Farm («Αγρόκτημα της Ηδονής»), στο Σίλβερ Λέικ του Νιου Χάμσαϊρ. Πέθανε από εγκεφαλική συμφόρηση σε ηλικία 67 ετών στο νοσοκομείο της γειτονικής κωμόπολης Νορθ Κόνγουέι του Νιου Χάμσαϊρ.. Η σορός του αποτεφρώθηκε και η τέφρα του τάφηκε στο Κοιμητήριο Φόρεστ Χιλς της Βοστώνης.
Τα χειρόγραφά του φυλάσσονται σήμερα στη Βιβλιοθήκη Houghton του Χάρβαρντ και στο Κέντρο Harry Ransom του Πανεπιστημίου του Τέξας στο `Ωστιν.
Ο Ε.Ε. Κάμινγκς έκανε δύο σύντομους γάμους, αλλά η μακροβιότερη σχέση του ήταν εκτός γάμου. Ο πρώτος του γάμος, με την Ιλέιν Ορ (Elaine Orr), ακολούθησε έναν έρωτα που υπήρχε από το 1918, όταν εκείνη ήταν παντρεμένη με τον Σκόφηλντ Θάυερ, έναν από τους φίλους του Κάμινγκς στο Χάρβαρντ. Εκείνα τα χρόνια ο ποιητής έγραψε ένα μεγάλο μέρος της ερωτικής του ποιήσεως. Απέκτησαν μία νόθα κόρη μαζί, τη Νάνσυ, που γεννήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1919. Η Νάνσυ υπήρξε το μοναδικό παιδί που απέκτησε ποτέ ο Κάμινγκς.
Η Ιλέιν χώρισε τον Θάυερ και στη συνέχεια παντρεύτηκε τον Κάμινγκς στις 19 Μαρτίου 1924. Ωστόσο, τρεις μήνες αργότερα βρίσκονταν ήδη σε διάσταση και πήραν διαζύγιο εννέα μήνες μετά, καθώς η Ιλέιν άφησε τον ποιητή για χάρη ενός πλούσιου Ιρλανδού τραπεζίτη, με τον οποίο έφυγαν στην Ιρλανδία παίρνοντας μαζί τους και τη Νάνσυ. Σύμφωνα με τους όρους του διαζυγίου ο Κάμινγκς είχε την επιμέλεια της Νάνσυ για τρεις μήνες κάθε χρόνο, αλλά η Ιλέιν αρνιόταν να συμμορφωθεί. `Ετσι, ο Κάμινγκς δεν ξαναείδε την κόρη του μέχρι το 1946. Αργότερα η Νάνσυ παντρεύτηκε τον πιανίστα και συνθέτη Τζόζεφ Γουίλαρντ Ρούζβελτ, εγγονό του Προέδρου των ΗΠΑ Θεοδώρου Ρούζβελτ.
Ο Κάμινγκς νυμφεύθηκε τη δεύτερη σύζυγό του, την Αν Μίνερλυ Μπάρτον (Anne Minnerly Barton), την Πρωτομαγιά του 1929. Χώρισαν τρία χρόνια αργότερα.
Το 1932 ο Κάμινγκς συνάντησε τη Μάριον Μόρχαουζ (Marion Morehouse), μοντέλο και φωτογράφο. Δεν είναι γνωστό αν τέλεσαν ποτέ ιδιωτικό γάμο, ωστόσο έζησαν μαζί μέχρι τον θάνατο του ποιητή. Η Μάριον πέθανε στις 18 Μαΐου 1969 και τάφηκε δίπλα στον τάφο του ποιητή.
Σύμφωνα με τα όσα γράφει στο Ειμί, ο Κάμινγκς ενδιαφερόταν ελάχιστα για την πολιτική μέχρι το ταξίδι του στη Σοβιετική `Ενωση το 1931, μετά το οποίο μετατοπίσθηκε προς συντηρητικές απόψεις σε πολλά πολιτικά και κοινωνικά θέματα. Παρά τη ριζοσπαστική και μποέμικη κοινωνική του δημόσια εικόνα, υπήρξε οπαδός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.
Το έργο του
Παρά την οικειότητα του Ε.Ε. Κάμινγκς με το ύφος αβάν-γκαρντ (επηρεασμένο από τη συλλογή Calligrammes του Απολλιναίρ, σύμφωνα με μία παρατήρηση της εποχής), μεγάλο μέρος του έργου του είναι αρκετά παραδοσιακό. Πολλά από τα ποιήματά του είναι σονέτα, έστω και αν συχνά έχουν μία αντισυμβατική χροιά. Σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιεί τη φόρμα των στίχων των μπλουζ και ακροστοιχίδες. Θεματικά η ποίηση του Κάμινγκς ασχολείται συχνά με τον έρωτα και τη φύση, όπως και με τη σχέση του ανθρώπου ως ατόμου με τις μάζες και με τον κόσμο. Επίσης, τα ποιήματά του περιέχουν συχνά σε αφθονία το στοιχείο της σάτιρας.
Αν και οι ποιητικές φόρμες και τα θέματά του παρουσιάζουν εκλεκτική συγγένεια με τη ρομαντική παράδοση, ολόκληρο το έργο του Κάμινγκς παρουσιάζει μία ιδιαίτερη ιδιοσυγκρατική σύνταξη. Πολλά από τα δυνατότερα ποιήματά του δεν περιέχουν καινοτομίες στην ορθογραφία ή τη στίξη, αλλά μόνο συντακτικές.
Εκτός από τις επιδράσεις από σημαντικούς μοντερνιστές, όπως τη Γερτρούδη Στάιν και τον Έζρα Πάουντ, ο Κάμινγκς στα πρώιμα έργα του άντλησε από τους εικονιστικούς πειραματισμούς της Έιμυ Λόουελ. Αργότερα, η παραμονή του στο Παρίσι τον έφερε σε επαφή με το Νταντά και τον υπερρεαλισμό, αντανακλάσεις των οποίων βρίσκονται στο έργο του. Από ένα σημείο και ύστερα, άρχισε να στηρίζεται στον συμβολισμό και στην αλληγορία, εκεί όπου προγενέστερα χρησιμοποιούσε την παρομοίωση και τη μεταφορά. Στα ύστερα έργα του χρησιμοποιεί σπανίως συγκρίσεις με αντικείμενα που δεν αναφέρονταν προηγουμένως μέσα στο ποίημα, επιλέγοντας να χρησιμοποιήσει ένα σύμβολο. Σύμφωνα με μία κριτική, για τον λόγο αυτό η μεταγενέστερη ποίησή του είναι «συχνά πιο φωτεινή, πιο συγκινητική και πιο βαθιά από την προγενέστερη.»Ο Κάμινγκς αρέσκεται επίσης να ενσωματώνει εικόνες από τη φύση και τον θάνατο στην ποίησή του.
Παρότι μέρος της ποιητικής του δημιουργίας είναι σε ελεύθερο στίχο (χωρίς ομοιοκαταληξία ή [[Μέτρο (ποίηση)|μέτρο), πολλά ποιήματά του διαθέτουν μία αναγνωρίσιμη δομή σονέτου 14 στίχων, με ένα περίπλοκο σύστημα ομοιοκαταληξιών. Κάποια έχουν μία οργιαστική «τυπογραφία», με λέξεις, τμήματα λέξεων ή σημεία στίξεως διεσπαρμένα στη σελίδα σε διάφορες θέσεις της, που συχνά δεν «βγάζουν νόημα» μέχρι που να διαβαστούν μεγαλοφώνως, οπότε το νόημα ξεκαθαρίζει, όπως και το αίσθημα του ποιητή. Ο Κάμινγκς, που ήταν και ζωγράφος, καταλάβαινε τη σημασία της οπτικής παρουσιάσεως και χρησιμοποιούσε την τυπογραφία για να «ζωγραφίσει μία εικόνα» σε μερικά του ποιήματα.
Μετά το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημά του Τεράστια σάλα, το πρώτο τυπωμένο έργο του Κάμινγκς ήταν η ποιητική συλλογή Τουλίπες και καμινάδες (Tulips and Chimneys, 1923). Αυτό το έργο υπήρξε η πρώτη γνωριμία του αναγνωστικού κοινού με τη χαρακτηριστική του εκκεντρική χρήση της γραμματικής και της στίξεως.
Μερικά από τα γνωστότερα ποιήματα του Κάμινγκς περιέχουν λίγη ή και καθόλου παράδοξη τυπογραφία ή στίξη, αλλά πάντα φέρουν το ιδιαίτερο στιλ του, ειδικά στην ασυνήθιστη (χαρακτηριζόμενη και ως ιμπρεσιονιστική) σειρά των λέξεων:
anyone lived in a pretty how town
(with up so floating many bells down)
spring summer autumn winter
he sang his didn't he danced his did
Women and men (both little and small)
cared for anyone not at all
they sowed their isn't they reaped their same
sun moon stars rain
(Από το ποίημα "anyone lived in a pretty how town", 1940)
Η γραφή του συχνά δεν ακολουθεί τους συμβατικούς συνδυαστικούς κανόνες που γεννούν από τις λέξεις τυπικές προτάσεις της αγγλικής (π.χ. "they sowed their isn't").
Επίπροσθέτως, κάποια από τα ποιήματα του Κάμινγκς περιέχουν σε μέρος ή στο σύνολό τους, σκόπιμες ανορθογραφίες, ενώ αρκετά ενσωματώνουν φωνητικές γραφές που αποσκοπούν στο να αναπαραστήσουν συγκεκριμένες διαλέκτους. Ο Κάμινγκς επινοούσε επίσης σύνθετες λέξεις, όπως στο ποίημα "in Just" Ο κριτικός λογοτεχνίας R.P. Blackmur έχει σχολιάσει ότι η γλώσσα του είναι «συχνά ακατανόητη επειδή αγνοεί την ιστορική συσσώρευση σημασίας των λέξεων, την οποία αντικαθιστά με ιδιωτικούς προσωπικούς του συνειρμούς».
Πολλά ποιήματα του Κάμινγκς είναι σατιρικά και θίγουν κοινωνικά ζητήματα, αλλά έχουν μία ίση ή και ισχυρότερη ροπή προς τον ρομαντισμό: πάλι και πάλι τα ποιήματά του εξυμνούν τον έρωτα και την αναγέννηση στη φύση.
Ο Κάμινγκς δεν δίστασε να συγγράψει και παιδικά βιβλία. Αξιοσημείωτο παράδειγμα της πολύπλευρης ικανότητάς του είναι μία εισαγωγή που έγραψε για μία συλλογή του κόμικς στριπ Krazy Kat.
Θεατρικά έργα
Ο Κάμινγκς δημοσίευσε συνολικά 4 θεατρικά έργα. Το τρίπρακτο HIM ανέβαστηκε για πρώτη φορά το 1928 στη Νέα Υόρκη. Τα δύο βασικά πρόσωπα του έργου είναι ο Him («Εκείνος»), ένας θεατρικός συγγραφέας, και η Me («Εγώ»), η φιλενάδα του. Ο Κάμινγκς είπε για το αντισυμβατικό αυτό έργο:
Χαλαρώστε και δώστε στο έργο μια ευκαιρία να διαδηλώσει το περιεχόμενό του. Σταματείστε να αναρωτιέστε «με τι έχει να κάνει» — όπως πολλά παράξενα αλλά και οικεία πράγματα, της ζωής συμπεριλαμβανομένης, αυτό το έργο δεν «έχει να κάνει», απλώς «είναι». . . . Μην προσπαθείτε να το απολαύσετε, αφήστε αυτό να προσπαθήσει να απολαύσει εσάς. ΜΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΤΕ ΝΑ ΤΟ ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΤΕ, ΑΦΗΣΤΕ ΑΥΤΟ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΙ ΕΣΑΣ."
Το Anthropos, or the Future of Art (`Ανθρωπος, ή το μέλλον της Τέχνης) είναι ένα σύντομο μονόπρακτο. Το έργο αποτελείται από έναν διάλογο ανάμεσα στον «Ανθρωπο», το βασικό πρόσωπο, και τρεις «υπανθρώπους» ("infrahumans"), κατώτερα πλάσματα.
Το Tom, A Ballet είναι ένα μπαλέτο βασισμένο στο μυθιστόρημα Η Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά. Περιγράφεται σε μία σύνοψη και περιγραφές των 4 «επεισοδίων» του, που δημοσιεύθηκαν το 1935. Δεν έχει ποτέ ανεβεί στη σκηνή.
Το Santa Claus: A Morality (= Αη-Βασίλης: Μία ηθική) είναι πιθανώς το πιο επιτυχημένο θεατρικό έργο του Κάμινγκς. Είναι μία αλληγορική χριστουγεννιάτικη φαντασία σε μία πράξη και 5 σκηνές. Το έργο εμπνεύσθηκε ο συγγραφέας από τη μοναχοκόρη του Νάνσυ, την οποία συνάντησε το 1946 μετά από δεκαετίες. Πρωτοδημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Χάρβαρντ The Wake. Στο έργο πρωταγωνιστούν ο Αη-Βασίλης, η υποθετική οικογένειά του (η Γυναίκα και το Παιδί), ο Θάνατος και ο `Οχλος. Στην αρχή του έργου η οικογένεια του Αη-Βασίλη έχει αποσυντεθεί εξαιτίας της δίψας της για γνώση (Επιστήμη). Ωστόσο, μετά από μία σειρά συμβάντων, η πίστη του Αη-Βασίλη στη δύναμη της αγάπης και η απόρριψη από αυτόν του υλισμού τον οδηγεί στην επανένωση με τη Γυναίκα και το Παιδί.
Γραφή του ονόματος
Εκδότες του Cummings και άλλοι έχουν μιμηθεί την αντισυμβατική ορθογραφία των ποιημάτων του γράφοντας το ονοματεπώνυμό του με πεζά τα αρχικά γράμματα και χωρίς τελείες, αλλά η κανονική ορθογραφία υποστηρίζεται από τους φιλολόγους και προτιμάται από τους Αμερικανούς εκδότες του σήμερα. Ο ίδιος ο ποιητής χρησιμοποιούσε αμφότερες τις γραφές, αλλά συχνότερα υπέγραφε με κεφαλαία τα αρχικά γράμματα Στις 27/2/1951 ο Κάμινγκς γράφει στον μεταφραστή του στη γαλλική D. Jon Grossman ότι προτιμούσε τη χρήση κεφαλαίων αρχικών για τη γαλλική έκδοση των έργων του. Ο Friedman πιστεύει ότι στις σπάνιες περιπτώσεις που ο Κάμινγκς υπέγραφε με τα αρχικά γράμματα πεζά, πιθανώς το έπραττε ως σημάδι ταπεινότητας και όχι ως ένδειξη ότι αυτή ήταν η προτιμώμενη από αυτόν γραφή για γενική χρήση από όλους.
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
αν καθετί συμβεί από όσα είναι αδύνατο να γίνουν
αν καθετί συμβεί από όσα είναι αδύνατο να γίνουν
αν καθετί συμβεί από όσα είναι αδύνατο να γίνουν
(και καθετί είναι σωστότερο
απ' όσο τα βιβλία
μπορούσαν να προτείνουν)
ο πιο ανίδεος δάσκαλος σχεδόν θα το 'βρει
(με μια τρεχάλα
σάλτο
γύρω εμείς κάνουμε το αντίθετο του όχι)
τίποτα δεν είναι κάτι όπως ένας
ένας δεν έχει ένα γιατί ή διότι ή μολονότι
(και τα μπουμπούκια ξέρουν περισσότερο
απ' όσο τα βιβλία
δεν ακμάζουν)
ένας είναι κάτι το παλιό να είναι καθετί νέο
(με ένα τι
ποιο
γύρω εμείς πάμε απ' το ποιος)
ένας είναι το καθεκαθετί οπότε έχουμε ότι
ότι κόσμος είναι ένα φύλλο ότι δέντρο είναι ένα κλαδί
(και τα πουλιά έχουν τραγούδι πιο γλυκό
απ' όσο με βιβλία
μπορεί να διδαχθεί)
ότι το εδώ είναι πέρα κι ότι το συ είναι ένα ειμί
(με ένα κάτω
πάνω
γύρω πετάμε απ' την αρχή)
το για πάντα δεν ήτανε παρά ποτέ έως τώρα
τώρα εγώ αγαπώ εσένα κι εσύ αγαπάς εμένα
(και τα βιβλία έχουνε κλείσει περισσότερο
απ' όσο τα βιβλία
μπορούν να είναι κλεισμένα)
και βαθιά μες στο ψηλά που όλο πέφτει μοναχά
(μ' ένα ξεφωνητό
καθένας
γύρω εμείς πάμε απ' το παν)
κάποιος υπάρχει που καλεί ποιός είμαστε εμείς
εμείς είμαστε το καθετί λαμπρότερο ακόμα κι από τον ήλιο
(είμαστε καθετί σπουδαιότερο
απ' όσα ίσως
να σημαίνουν τα βιβλία)
είμαστε καθεκαθετί πιο πάνω απ' όσο εκτιμάμε
(με μια στροφή
τίναγμα
ζωντανοί είμαστε ζωντανοί)
είμαστε θαυμάσιος ένας επί ένα
Μετάφραση Μαρία Θεοφιλάκου
https://www.vakxikon.gr/
✾ ✾ ✾ ✾
Αφού το συναίσθημα έρχεται πρώτο
αυτός που προσέχει έστω και λίγο
τη σύνταξη των πραγμάτων
απόλυτα ποτέ του δεν θα σε φιλήσει'
Απόλυτα να 'μαι τρελός
τώρα που η Άνοιξη είναι εδώ τ
ο αίμα μου αποδέχεται,
και τα φιλιά είναι καλύτερη μοίρα απ' τη σοφία
στ' ορκίζομαι κυρία σε όλα τα λουλούδια.
Μην κλαις
Η καλύτερη χειρονομία του μυαλού μου
αξίζει λιγότερο απ' το πετάρισμα των βλεφάρων σου
που λέει είμαστε ο ένας για τον άλλο:
ύστερα γέλασε, γέρνοντας στα χέρια μου
γιατί η ζωή δεν είναι παράγραφος
κι ο θάνατος νομίζω δεν είναι παρένθεση
www.doctv.gr
✾ ✾ ✾ ✾
(SOMEWHERE I HAVE NEVER TRAVELLED)
κάπου που δεν ταξίδεψα ποτέ, πρόθυμα πέρα
από κάθε εμπειρία, τα μάτια σου έχουν τη σιωπή τους:
στην πιο λεπτή σου χειρονομία υπάρχουν πράγματα που με περιβάλλουν,
ή που δεν μπορώ ν’ αγγίξω γιατί είναι πολύ κοντινά
το πιο ανεπαίσθητο βλέμμα σου εύκολα θα με απεγκλωβίσει
παρόλο που έχω κλείσει τον εαυτό μου όπως τα δάχτυλα·
ανοίγεις πάντα πέταλο−πέταλο εμένα καθώς η Άνοιξη ανοίγει
(αγγίζοντας επιδέξια, μυστηριακά) το πρώτο της τριαντάφυλλο
ή αν η επιθυμία σου είναι να με κλείσεις, εγώ
και η ζωή μου θα σφαλιστούμε πολύ όμορφα, ξαφνικά,
όπως όταν η καρδιά αυτού του λουλουδιού φαντάζεται
το χιόνι να πέφτει παντού με προσοχή·
τίποτα απ’ ό,τι μπορούμε ν’ αντιληφθούμε σε τούτο τον κόσμο δεν είναι
ισάξιο με τη δύναμη της σφοδρής σου ευθραυστότητας: που η υφή της
με συναρπάζει με το χρώμα των τόπων της,
προσφέροντας τον Θάνατο και το Για Πάντα με κάθε ανάσα
(δεν ξέρω τι είναι αυτό σε σένα που κλείνει
κι ανοίγει· μόνο κάτι μέσα μου καταλαβαίνει
πως η φωνή των ματιών σου είναι βαθύτερη απ’ όλα τα τριαντάφυλλα)
καμία, ούτε καν η βροχή, δεν έχει τόσο μικρά χέρια
http://frear.gr/
✾ ✾ ✾ ✾
Μ’ αρέσει το σώμα μου όταν είναι με το σώμα σου.
Είναι κάτι εντελώς πρωτοφανές.
Μύες καλύτεροι και νεύρα περισσότερα.
Μ΄ αρέσει το σώμα σου.
Μ’ αρέσει αυτό που κάνει, Πώς το κάνει.
Μ’ αρέσει να νιώθω τη σπονδυλική σου στήλη
και κάθε κόκαλο του σώματός σου
και την τρεμουλιαστή σφιχτή-απαλότητα
και αυτήν που εγώ θα φιλήσω, μ’ αρέσει να φιλώ
αυτό κι εκείνο πάνω σου, μ’ αρέσει,
να χαϊδεύω αργά το ανασηκωμένο χνούδι
της ηλεκτρικής σου γούνας,
και αυτό-που έρχεται μέσα
από σάρκα που ανοίγει…
Και μάτια μεγάλα ερωτοψίχουλα,
και ίσως μ αρέσει η συγκίνηση
κάτω από μένα εσύ πρωτοφανής
όταν ο θεός αποφάσισε να δημιουργήσει
τα πάντα πήρε μια
ανάσα μεγαλύτερη και από τσίρκου μπάντα
και έτσι άρχισαν τα πάντα
όταν ο άνθρωπος αποφάσισε να καταστραφεί
το ήταν χώρισε
απ' το θα και βρίσκοντας μόνο το γιατί
το συνέθλιψε στο επειδή
Πηγή: Edward Estlin Cummings, 33χ3χ33, Αθήνα, Νεφέλη, 2004, Μετάφραση, εισαγωγή: Χάρης Βλαβιανός
http://gefyrismoi.blogspot.gr/
✾ ✾ ✾ ✾
(Little man in a hurry, 1935)
ανθρωπάκι
(μες τη βιάση
μες την
σοβαρή αγωνία )
κόψε πάψε ξέχνα ησύχασε
στάσου
(παιδάκι
που ’χει παλέψει
που ’χει αποτύχει
που ’χει κλάψει)
γείρε όμορφα στο χώμα
κοιμήσου
μεγάλη βροχή
μεγάλο χιόνι
μέγα ήλιε
μεγάλη σελήνη
(ελθέ εντός
μας)
μετάφραση: Αθανασια Δανελάτου
✾ ✾ ✾ ✾
Αν σ’ αρέσουν τα ποιήματά μου άστα
(Ιf you like my poems let them, 1918-1919)
Αν σ’ αρέσουν τα ποιήματά μου άστα
στράτα στο δειλινό, λίγο ξοπίσω σου
έτσι οι άνθρωποι θα πουν
« σ’ αυτό το δρόμο είδα μια πριγκίπισσα απερχόμενη
στο διάβα για του εραστή της τη συνάντηση (ήταν
κατά το σούρουπο) συνοδεία υψηλών κι ανίδεων ακολούθων»
μετάφραση: Αθανασια Δανελάτου
✾ ✾ ✾ ✾
Δύο ποιήματα8.
καθώς η ελευθερία είναι ένα πρωινό γεύμα
ή η αλήθεια μπορεί με το λάθος και το σωστό να ζήσει
ή οι φωλιές των αγροποντικών είναι από βουνά φτιαγμένες
- για διάστημα μακρύ και ακριβώς τόσο πολύ
θα 'ναι πληρωμένο το νοίκι του δήθεν
και η ιδιοφυΐα θα ικανοποιεί το τσούρμο των καλλιτεχνών
και το νερό κυρίως την φλόγα θα ενθαρρύνει
καθώς πορείες των καπέλων βγαίνουν στις ροδακινιές
ή οι ελπίδες καλύτερα χορεύουν στα μαλλιά των φαλακρών
και κάθε δάχτυλο χεριού είναι ποδιού δάχτυλο
και κάθε θάρρος είναι φόβος
- για διάστημα μακρύ και ακριβώς τόσο πολύ
το ακάθαρτο θα θεωρεί αγνό το κάθε τι
και από το τσίμπημα των παιδιών θα ουρλιάζουν οι σφήκες
ή καθώς όσοι βλέπουν είναι τυφλοί
και ο κοκκινολαίμης δεν καλωσορίζει την άνοιξη
μήτε ο ανόητος λαός αποδεικνύει πως η γη είναι στρογγυλή
μήτε οι έτσι πεθαίνουν σαν έρθουν οι αλλιώς
και το σύνηθες σπανίζει και επιπλέουν οι μυλόπετρες
- για διάστημα μακρύ και ακριβώς τόσο πολύ
το αύριο δεν θα ‘ναι και πολύ αργά
σκουλήκια είναι οι κόσμοι μα η χαρά είναι φωνή
άλλος τραβάει για κάτω κι άλλος προς τα πάνω
τα στήθη θα παραμείνουν στήθη και οι μηροί μηροί
τα έργα δεν μπορούν να ονειρευτούν τι μπορούν τα όνειρα να κάνουν
- ο χρόνος είναι δέντρο ( ένα φύλλο αυτή η ζωή )
μα η αγάπη είναι ουρανός κι εγώ είμαι για σένα
για διάστημα μακρύ και ακριβώς τόσο πολύ.
25.
κάπου που δεν ταξίδεψα ποτέ, πρόθυμα πέρα
από κάθε βίωμα, τα μάτια σου έχουν τη σιωπή τους:
μέσα στην πιο λεπτή χειρονομία σου υπάρχουν πράγματα που με περικλείουν,
ή που δεν μπορώ να αγγίξω γιατί βρίσκονται πολύ κοντά
το παραμικρό σου βλέμμα εύκολα θα με απεγκλωβίσει
ας έχω όπως τα δάχτυλα τον εαυτό μου κλείσει,
ανοίγεις πάντα πέταλο πέταλο τον εαυτό μου όπως η Άνοιξη ανοίγει
(αγγίζοντας επιδέξια, μυστηριακά) το πρώτο ρόδο της
ή αν θελήσεις να με κλείσεις, εγώ και
η ζωή μου θα σφαλιστούν πολύ όμορφα, ξαφνικά,
όπως όταν η καρδιά αυτού του λουλουδιού φαντάζεται
το χιόνι προσεκτικά παντού να πέφτει·
τίποτα απ’ ότι μπορούμε να κατανοήσουμε στον κόσμο αυτό δεν αξίζει όσο
η δύναμη της στιβαρής σου ευπάθειας: που η φύση της
μου επιβάλλει το χρώμα των χωρών της,
απονέμοντας θάνατο και για πάντα με κάθε ανάσα
(δεν ξέρω τι είναι αυτό σε σένα που κλείνει
και ανοίγει· μονάχα κάτι μέσα μου καταλαβαίνει
πως απ’ όλα τα ρόδα πιο βαθιά είναι των ματιών σου η φωνή)
κανείς, ούτε καν η βροχή, δεν έχει τόσο μικρά χέρια
("Ποιήματα", μετάφραση: Γιάννης Λειβαδάς, Ηριδανός 2007)
http://logoskaitexni.blogspot.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου