Τώρα που τέλειωσε το καλοκαίρι, τώρα που μπαίνει ο μην Οκτώβρης, σαν αυτοκράτωρ με πορφύρα, και πέφτουν οι βροχές του φθινοπώρου, και αντηχούν επάνω από τις στέγες οι κυλιόμενες βροντές των αεροπλάνων, και αναπνέω τις μυρουδιές της μουσκεμένης γης, σκεπτόμενος…
τώρα που μεσ’ στον κήπο μας απόμειναν λίγα, ελάχιστα λουλούδια και πέφτει στη βεράντα μας το σούρουπο νωρίς, εδώ, που ακόμη προ μηνός επάλλοντο στον φλογερό ορίζοντα τα τζιτζίκια, και τώρα πίπτουν κεραυνοί
Ανδρέας Εμπειρίκος
Πίνακας - Γιάννης Τσαρούχης |
Οκτώβριος ή Οκτώβρης, ή Οχτώβρης, η Τρυγομηνάς (νησιώτικα Αιγαίου και ποντιακά) είναι ο δέκατος μήνας του έτους κατά τοΓρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Επειδή το πιο σημαντικό δώρο του Οκτωβρίου στους γεωργούς είναι οι πολλές βροχές του, γι’ αυτό σε πολλά μέρη ονομάζεται «Βροχάρης», αλλά και μήνας της σποράς, εξ ου και τα ονόματα «Σποριάτης», «Σποριάς» και «Σπαρτός». Ηταν ο τέταρτος μήνας του αττικού έτους. Ονομάστηκε Πυανεψιών από τα ιερά Πυανέψια ή Πυανόψια, εορτή προς τιμήν τουΑπόλλωνα. O Οκτώβριος αρχίζει την ίδια ημέρα του χρόνου με τον Ιανουάριο, εκτός από τα δίσεκτα έτη. Τυχερό λουλούδι του μήνα είναι η καλέντουλα και τυχερό πετράδι το οπάλιο.
Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα και στην Κύπρο οχτωβρούδια. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά τραγουδάει ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα/ που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».
Η μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 του μήνα, έχει δώσει στον Οκτώβριο την προσωνυμία «Αι-Δημητριάτης»ή «Αι-Δημήτρης». Όπως μας αναφέρουν οι Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης: «Η γιορτή αυτή, που θεωρείται από το λαό μας ορόσημο του χειμώνα, συνδυάζεται με τη γιορτή τουΑγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου. Στο γεωργικό καλαντάρι οι δυο αυτές γιορτές αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δυο ίσα μέρη, στο χειμερινό και στο θερινό εξάμηνο αντίστοιχα».
Τον ίδιο αυτό μήνα γιορτάζεται και η μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά, στις 18 Οκτωβρίου, ο οποίος εκτός του τρίτου Ευαγγελίουσυνέγραψε επίσης και τις Πράξεις των Αποστόλων. Ο Λουκάς, όμως, είναι επίσης γνωστός και ως ιατρός, αλλά και ως ζωγράφος, «καθώς σ’ αυτόν αποδίδεται η ιστόρηση των παλαιότερων και αυθεντικών προσωπογραφιών της Θεοτόκου».
Ο Οκτώβριος συνδέεται επίσης στενά και με τρία σημαντικά ορόσημα της πρόσφατης ιστορίας μας. Όπως μας περιγράφει η Μαρίνα Πετράκη:
1. «Η νικηφόρα είσοδος στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου 1912 μεταμόρφωσε την αμελητέα Ελλάδα σε υπολογίσιμη δύναμη
Η εικόνα-σύμβολο της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου του 1912. Τον πίνακα ζωγράφισε ο Κενάν Μεσαρέ, γιος του Τούρκου (αλβανικής καταγωγής) στρατηγού Χασάν Ταχσίν πασά, που παρέδωσε στους Έλληνες την πόλη. πηγή
2.Η απόρριψη του φασιστικού τελεσίγραφου στις 28 Οκτωβρίου 1940 συμπύκνωσε σε μια λέξη την ομοψυχία και αγωνιστικότητα που στήριξαν, πέρα από κάθε ελπίδα και απελπισία, τον αγώνα στα βουνά της Αλβανίας, στις πόλεις και την ύπαιθρο της κατεχόμενης Ελλάδας.
28η Οκτωβρίου 1940
3.Η απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944 πυκνώνει συμβολικά το πέρασμα από τον εφιάλτη του εξανδραποδισμού στις προσδοκίες, και τις διαψεύσεις, του μεταπολεμικού κόσμου μας». ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Η απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944
Παροιμίες για το μήνα Οκτώβριο
Οκτώβρης και δεν έσπειρες, σιτάρι λίγο θα 'χεις.
Αν βρέξει ο Οκτώβρης και χορτάσει η γη, πούλησ' το σιτάρι σου και αγόρασε βόδια.
Αν δεν χορτάσει ο Οκτώβρης τη γη, πούλησ' τα βόδια σου και ‘γόρασε σιτάρι.
Αν δε βρέξει, πως θα ξαστερώσει;
Αν δε βρέξει, ας ψιχαλίσει, πάντα κάτι θα δροσίσει.
Οκτώβρης και δεν έσπειρες, οκτώ σπυριά δεν κάνεις.
Οκτώβρης βροχερός, Οκτώβρης καρπερός.
Οκτώβρης-Οκτωβροχάκης το μικρό καλοκαιράκι.
Ο καλός ο νοικοκύρης, ο λαγός και το περδίκι, όταν βρέχει χαίρονται.
Μακριά βροντή, κοντά βροχή.
Το Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.
Τ' άη - Δημητριού, τι είσαι ‘σύ και τι ΄μαι εγώ λέει το νιο κρασί στο παλιό.
Οκτώβρη και δεν έσπειρες λίγο ψωμί θα πάρεις.
Βαθιά τ' αυλάκια να φουντώσουνε τα στάχυα.
Δεύτερο αλέτρι, δεύτερο δεμάτι.
Άσπορος μη μείνεις, άθερος δε μένεις.
Τα σταφύλια τρυγημένα και τα σκόρδα φυτεμένα.
Αι-Δημητράκη μικρό καλοκαιράκι.
Όποιος σπέρνει τον Οκτώβρη έχει οχτώ σειρές στ' αλώνι.
Οκτώβρης και δεν έσπειρες οκτώ σωρούς δεν έκανες.
ΠΗΓΕΣ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Το Καλαντάρι του Οκτωβρίου από τοTrès riches heures du duc de Berry
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου - Αποστασία
Το καλοκαίρι κύλησε πολύ γλυκά. Ξεχάσαμε
την άσκηση του νου, τους δύσκολους καιρούς της εγκαρτέρησης,
την καθαρή ανάμνηση δίχως επιστροφή ταχυδρομείου,
την προσευχή γι’ αυτούς που ορίσανε τυραννικά τη σκέψη.
Ωραία πέρασε το καλοκαίρι μας, η αισθηματική μουσική, τα γραμμόφωνα,
τα πάρτυ στην ταράτσα της έπαυλης
και μας κερνούσανε τα δυνατά λικέρ κι ύστερα έρχονταν
οι αναπαυτικές σαιζ-λογκ κι ο εύκολος έρωτας
και το φθινόπωρο θα βάραινε μονάχα σαν μια καινούργια αρχή.
Ζήσαμε ένα εξαίσιο καλοκαίρι.
Κι είναι ο Οκτώβρης ένας μήνας στρυφνός και παράξενος
τώρα που έχουμε ξεμάθει πια την άσκηση
και τη σπατάλη της θυσίας.
Palazzo ducale - Capitello 25 - Octube Novenbe - Foto Giovanni Dall'Orto |
Κική Δημουλά - Υπόφωτο
Βραχνή η περιπέτεια/ απ’ το πολύ να λέει
πάει κι αυτό πάει κι αυτό.
Μαλακτικό το φως του Οκτωβρίου.
Το πίνω. Αργά αργά.
Ανακατεύοντας το συνεχώς/ προσεκτικά κι αργά.
Μη και χυθεί σταγόνα/ από την αίσθηση που ζω
που την πίνω αργά αργά/ σ’ ένα πολύ ρηχό φλιτζάνι.
Πολύ ρηχό φλιτζάνι/ το φως του Οκτωβρίου.
Έχει ένα λάσκο η ατμόσφαιρα.
Την πας πιο δω πιο κει ανάλογα που θέλεις
κάτι να αραιώσει, κάτι να γίνει πιο πυκνό.
Έχει η ατμόσφαιρα/ αυτό που λέμε λιγοστεύει,
είτε πρόκειται για φως/ για Θεό
φθινοπώριασμα πίστης/ για υπόφωτο έρωτα.
Ειν’ η ατμόσφαιρα/ διασκορπισμένο και σπασμένο
το μακρύ τραγούδι της συνέχειας:
τι απόγινε, τι απόγινες;
Πάει αυτό πάει κι αυτό/ τραγουδιστά αποκρίνεται
η λακωνική εξαφάνιση./ Αργά αργά μυθιστορίζεσαι.
Έχει ένα άδειασμα η ατμόσφαιρα.
Αραιοκατοικημένη η περιπάθεια.
Εδώ εκεί να φανεί η πλάτη κάποιου φεύγω
πάει κι αυτό πάει κι αυτό./ Άδειες ονοματοφωλιές
σ’ εσοχές της φωνής/ ξεπουπουλιάσματα ύψους.
Πεινασμένα φωνήεντα
τσιμπάνε με το ράμφος τους/ ψόφια τζάμια.
Μια κιτρινίλα. Όχι λαίμαργη./ τρώει αργά αργά το χρώμα.
Μια κιτρινίλα στα φυτά,
στα φιλάλληλα/ στα καταφύγια φάρδη.
Μελανίες μελιστάλαχτοι
σέρνουν νεκροφόρες φράσεις/ πάει κι αυτό πάει κι αυτό.
Το κόρο του κίτρινου ψέλνει
τη θεία Ακολουθία της απογύμνωσης.
Ύφεση πολυφωνική./ Ακολουθώ.
Προσέχοντας πού πατάω./ Παντού σπασμένο μάκρος.
Μαλακιά και σκεπαστική η ατμόσφαιρα.
Έτσι σου ‘ρχεται να την τραβήξεις ως επάνω
να κουκουλωθείς/ να μη βλέπεις άλλο
τι γρήγορα κι απρόσεχτα/ ανακατεύουν οι χαμοί
ό, τι εμείς αργά αργά και προσεκτικά/ ανακατεύοντας
καθυστερούμε να χυθεί
απ’ το πολύ πολύ ρηχό φλιτζάνι.
(Κική Δημουλά, Ποιήματα, εκδ. Ίκαρος)
Alphonse Mucha | The Months - October |
«…Τώρα που τέλειωσε το καλοκαίρι, τώρα που μπαίνει ο μην Οκτώβρης, σαν αυτοκράτωρ με πορφύρα, και πέφτουν οι βροχές του φθινοπώρου, και αναπνέω τις μυρουδιές της μουσκεμένης γης, σκεπτόμενος…», (Α. Εμπειρίκος, Οκτάνα)…
Grimani Breviary: The Month of October - Flemish Miniaturist |
Ρένα Καρθαίου - Οκτώβριος
Τα χαλκώματα αγοράζει
και τα φύλλα όλα σκεπάζει .
Με το σάκο του στον ώμο
τριγυρίζει μες στο δρόμο .
Όπου ο Οκτώβρης κι αν αγγίζει
το τοπίο κοκκινίζει .
Ως και τ’ Αη – Δημήτρη το άτι
από μπρούτζο ένα κομμάτι .
Στα χρυσάνθεμα πατάει ,
βρέχει , αστράφτει όπου περνάει .
Με την πρώτη ανατριχίλα
πέφτουν χάλκινα τα φύλλα .
Ενα ψηφιδωτό από τον αρχαίο Θύσδρο, το σημερινό el Djem της Τυνησίας. Το ψηφιδωτό, που χρονολογείται τον 3ο αι. μ.Χ., διακρίνεται σε τετράγωνα διάχωρα που γεμίζουν το πεδίο μαζί με φυτικά διακοσμητικά μοτίβα. Σε τέσσερις σειρές και τρεις στήλες διατάσσονται οι δώδεκα μήνες του χρόνου. Στην αρχή κάθε σειράς εικονίζεται το σύμβολο κάθε εποχής.
Τον Οκτώβριο δυό άνδρες στέκουν αντιμέτωποι και κοιτάζουν ψηλά ένα άστρο: ίσως πρόκειται για αναφορά σε ένα πολιτικό γεγονός της εποχής. Πηγή: www.lifo.gr
Μίλτος Σαχτούρης - Οκτώβριος
Στο ταβάνι σχήματα τριαντάφυλλα
και σχήματα αράχνη
τα φώτα κίτρινα θαμπά σκοτεινά
μεγάλα ψάρια στους πράσινους βαθιούς τοίχους
καρφωμένα
αίμα
τρύπιες κουβέρτες και σπασμένα τζάμια
η βροχή
και ξάφνου μέσα στα χέρια μου τα μαλλιά της
το σώμα της και τ’ ανοιχτό στόμα της
μακριά βαθιά πάνω στο βουνό
Το μυαλό μου κουρασμένο
κι ο αγέρας διάφανος σαν κρύσταλλο
ρολόγια πέφτουν ολοένα και
σπάζουν πάνω στο πλακόστρωτο
σήμερα ο αγέρας δυνάμωσε ακόμη
απ’ το παράθυρο βγήκε ένα χέρι
μέσ’ στον καθρέτη φάνηκε έν’ άλλο χέρι
έδερναν τα μεσάνυχτα
μακριά ακουγόταν ένα βογγητό
Όλα όσα βλέπω
τα παράξενα όνειρα μου θυμίζουν εσένα
η νύχτα θυμίζει εσένα
ένα μικρό παιδί που κλαίει μου θυμίζει εσένα
κι ο τάφος μου θυμίζει εσένα
όλες οι φωτογραφίες, όλα τα χρώματα
όλα μου θυμίζουν εσένα
και όλα τα αγαπώ για σένα
Ντύλαν Τόμας - Ειδικά όταν ο άνεμος του Οκτώβρη
και σχήματα αράχνη
τα φώτα κίτρινα θαμπά σκοτεινά
μεγάλα ψάρια στους πράσινους βαθιούς τοίχους
καρφωμένα
αίμα
τρύπιες κουβέρτες και σπασμένα τζάμια
η βροχή
και ξάφνου μέσα στα χέρια μου τα μαλλιά της
το σώμα της και τ’ ανοιχτό στόμα της
μακριά βαθιά πάνω στο βουνό
Το μυαλό μου κουρασμένο
κι ο αγέρας διάφανος σαν κρύσταλλο
ρολόγια πέφτουν ολοένα και
σπάζουν πάνω στο πλακόστρωτο
σήμερα ο αγέρας δυνάμωσε ακόμη
απ’ το παράθυρο βγήκε ένα χέρι
μέσ’ στον καθρέτη φάνηκε έν’ άλλο χέρι
έδερναν τα μεσάνυχτα
μακριά ακουγόταν ένα βογγητό
Όλα όσα βλέπω
τα παράξενα όνειρα μου θυμίζουν εσένα
η νύχτα θυμίζει εσένα
ένα μικρό παιδί που κλαίει μου θυμίζει εσένα
κι ο τάφος μου θυμίζει εσένα
όλες οι φωτογραφίες, όλα τα χρώματα
όλα μου θυμίζουν εσένα
και όλα τα αγαπώ για σένα
Ciclo dei Mesi - Ottobre |
Ντύλαν Τόμας - Ειδικά όταν ο άνεμος του Οκτώβρη
Ειδικά όταν ο άνεµος του Οκτώβρη
µε δάχτυλα ξεπαγιασµένα µαστίζει τα µαλλιά µου,
πιασµένος στη δαγκάνα του ήλιου, ανάβω δρόµο
και αναπτύσσω ίσκιο κάβουρα στη γη.
Πουλιά χαλούν τον κόσµο την ακτή,
βήχουν κοράκια στα παλούκια του χειµώνα,
κι ανάστατη η καρδιά µου τροµάζει τη λαλιά της,
χύνει το αίµα συλλαβών κι αποξηραίνει λέξεις
Επιπρόσθετα, κλεισµένος σ’ έναν πύργο λεκτικό,
επισηµαίνω προς το βάθος του ορίζοντα να φεύγουν
προτάσεις σαν βαθύσκιωτες γυναίκες φυλλωσιές,
σειρές ολόκληρες αστρόφραστα παιδιά στο πάρκο.
Κάποιοι γυρεύουν να σε φτιάξω από φωνήεντες οξιές,
κάποιοι από δρύινες φωνές, µε ρίζες
ποικίλων όσων αγκαθιών να σε υποµνήσω,
κι άλλοι µε λόγια του νερού γυρεύουν να σε πλάσω.
Πίσω απ’ το βάζο µε τις φτέρες αιωρείται το εκκρεµές, µου λέει τη λέξη απ’ ώρα, το µήνυµα του νεύρου πετάει στης πλάκας την αιχµή, το πρωινό αναγγέλλει στον κόκορα ποιος άνεµος φυσάει. Κάποιοι γυρεύουν να σε φτιάξω απ’ τα σηµεία των αγρών· σηµατωρός χορτάρι, που µου δείχνει όσα γνωρίζω, στο µάτι αποχωρίζεται χειµώνα και σκουλήκι. Με τις ντροπές του κόρακα άλλοι γυρεύουν να σε πλάσω.
Μετάφραση : Γιώργος Μπλάνας
Ντύλαν Τόμας - Ποίημα του Οκτώβρη
µε δάχτυλα ξεπαγιασµένα µαστίζει τα µαλλιά µου,
πιασµένος στη δαγκάνα του ήλιου, ανάβω δρόµο
και αναπτύσσω ίσκιο κάβουρα στη γη.
Πουλιά χαλούν τον κόσµο την ακτή,
βήχουν κοράκια στα παλούκια του χειµώνα,
κι ανάστατη η καρδιά µου τροµάζει τη λαλιά της,
χύνει το αίµα συλλαβών κι αποξηραίνει λέξεις
Επιπρόσθετα, κλεισµένος σ’ έναν πύργο λεκτικό,
επισηµαίνω προς το βάθος του ορίζοντα να φεύγουν
προτάσεις σαν βαθύσκιωτες γυναίκες φυλλωσιές,
σειρές ολόκληρες αστρόφραστα παιδιά στο πάρκο.
Κάποιοι γυρεύουν να σε φτιάξω από φωνήεντες οξιές,
κάποιοι από δρύινες φωνές, µε ρίζες
ποικίλων όσων αγκαθιών να σε υποµνήσω,
κι άλλοι µε λόγια του νερού γυρεύουν να σε πλάσω.
Πίσω απ’ το βάζο µε τις φτέρες αιωρείται το εκκρεµές, µου λέει τη λέξη απ’ ώρα, το µήνυµα του νεύρου πετάει στης πλάκας την αιχµή, το πρωινό αναγγέλλει στον κόκορα ποιος άνεµος φυσάει. Κάποιοι γυρεύουν να σε φτιάξω απ’ τα σηµεία των αγρών· σηµατωρός χορτάρι, που µου δείχνει όσα γνωρίζω, στο µάτι αποχωρίζεται χειµώνα και σκουλήκι. Με τις ντροπές του κόρακα άλλοι γυρεύουν να σε πλάσω.
Μετάφραση : Γιώργος Μπλάνας
Χαρακτικό του Σπύρου Βασιλείου
Ντύλαν Τόμας - Ποίημα του Οκτώβρη
Ήταν το τριακοστό μου έτος στον ουρανό
Σαν ξύπνησα στο άκουσμα του λιμανιού και του γειτονικού δάσους
Και τη συναγωγή των μυδιών και του ερωδιού
Την ιερωμένη ακτή
Το πρωινό νεύμα
Με την υδάτινη προσευχή και το κάλεσμα του γλάρου και του κόρακα
Και τον χτύπο των ιστιοφόρων πάνω στον μεμβρανώδη τοίχο
Έτοιμος εγώ να πατήσω το πόδι μου
Τη στιγμή εκείνη
Στην κοιμωμένη πόλη και το ταξίδι μου να ξεκινήσει.
Τα γενέθλιά μου ξεκίνησαν με το νερό -
Πετούμενα κι όλα τα πετούμενα των φτερωτών δέντρων ταξίδευαν το όνομά μου
Πάνω από τις φάρμες και τα λευκά άλογα
Κι εγώ ξύπνησα
Ένα βροχερό φθινόπωρο
Και περπάτησα έξω στην μπόρα όλων των ημερών μου
Πλημμυρίδα κι ο ερωδιός βούτηξε σαν πήρα τον δρόμο
Πέρα από την επικράτεια
Ενώ οι πύλες
Της πόλης έκλειναν καθώς η πόλη ξυπνούσε.
Ένα σμάρι κορυδαλλοί σ' ένα σύννεφο
Που κυλούσε κι οι θάμνοι στην άκρη του δρόμου γεμάτοι τιτιβίσματα
Κοτσυφιών κι ο ήλιος του Οκτώβρη
Καλοκαιρινός
Στον ώμο του λόφου,
Εδώ το κλίμα ήταν ήπιο κι οι τραγουδιστές γλυκείς όταν ξάφνου
Φάνηκαν το πρωί εκεί που τριγυρνούσα κι άκουγα
Τη βροχή να στίβει
Τον άνεμο τη ριπή το κρύο
Στο δάσος πέρα εκεί κάτω.
Ξεπλυμένη βροχή πάνω στο λιμάνι που αχνόσβηνε
Και στη θαλασσόβρεχτη εκκλησία στο μέγεθος σαλιγκαριού
Με τις κεραίες ορθωμένες μες στην ομίχλη και το κάστρο
Καφετί σαν κουκουβάγια
Μα όλοι οι κήποι
Της άνοιξης και του καλοκαιριού άνθιζαν ανάμεσα σε φανταστικές ιστορίες
Πέρα από την επικράτεια και κάτω από το σύννεφο γεμάτο κορυδαλλούς.
Εκεί θα μπορούσα να καμαρώνω
Τα γενέθλιά μου
Ακόμα μα ο καιρός άλλαξε.
Τράβηξε μακριά από τη χαρμόσυνη πατρίδα
Κι ο άλλος αγέρας κι ο γαλανός αλλαγμένος ουρανός
Άφησαν να κυλήσει ξανά εκεί κάτω ένα θαύμα καλοκαιριού
Με μήλα
Αχλάδια και κόκκινα μούρα
Κι είδα στην αλλαγή τόσο καθαρά ενός παιδιού
Τα ξεχασμένα πρωινά σαν περπατούσε με τη μητέρα του
Ανάμεσα στις παραβολές
Του ηλιόφωτου
Και τους θρύλους των πράσινων παρεκκλησιών
Και τους διπλοειπωμένους αγρούς της νηπιακής ηλικίας
Που τα δάκρυά του έκαψαν τα μάγουλά μου κι η καρδιά του σκίρτησε στη δική μου.
Τούτα ήταν τα δάση ο ποταμός κι η θάλασσα
Εκεί που ένα αγόρι
Στο φιλήκοο
Καλοκαίρι των νεκρών ψιθύρισε την αλήθεια της χαράς του
Στα δέντρα και τις πέτρες και τα ψάρια του αλμυρού νερού.
Και το μυστήριο
Τραγουδούσε ολοζώντανο
Ακόμα μες στο νερό και το τιτίβισμα των πουλιών.
Κι εκεί θα μπορούσα να καμαρώνω τα γενέθλιά μου
Ακόμα μα ο καιρός άλλαξε. Κι η αληθινή
Χαρά του πολύχρονου νεκρού παιδιού τραγουδούσε φλεγόμενη
Στον ήλιο.
Ήταν το τριακοστό μου
Έτος στον ουρανό κι εγώ στεκόμουν εκεί στο καλοκαιρινό μεσημέρι
Παρ' όλο που η πόλη κάτω κειτόταν φυλλοσκεπής με το αίμα του Οκτώβρη.
Είθε η αλήθεια της καρδιάς μου
να τραγουδηθεί ξανά
Σε τούτον εδώ τον ψηλό λόφο και του χρόνου.
Carl Larsson - October |
WILLIAM BUTLER YEATS - ΟΙ ΑΓΡΙΟΙ ΚΥΚΝΟΙ
Τα δέντρα το φθινόπωρο είναι ωραία,
τα μονοπάτια είναι ξερά.
Τον ουρανό στου Οκτώβρη το λυκόφως
αντιφεγγίζουν τα νερά·
στη λίμνη τη γεμάτη μες τις πέτρες
πενήντα κύκνοι είναι κι εννιά.
Το δέκατο ένατο φθινόπωρο ήρθε
στα μέρη ετούτα τα ίδια·
πριν τους μετρήσω, στα φτερά τους βλέπω
να υψώνονται όλοι αιφνίδια
με βοή, και να σκορπίζουν σε μεγάλα
σπασμένα δαχτυλίδια.
Είναι η καρδιά μου πικραμένη, αφού είδα
τα πλάσματα τα λαμπερά.
Όλα απ’ τη δύση αλλάξανε, που ακούοντας
στην όχθη αυτή πρώτη φορά
ψηλά τον χτύπο των φτερών τους, γίναν
τα βήματά μου μου πιο ελαφρά.
Ανέμελα ζευγάρια ακόμα πλέκουν
μαζί στο παγωμένο ρέμα
ή ανέρχονται στον αέρα, στην καρδιά τους
δεν πάγωσεν ακόμη το αίμα,
γιατί το πάθος κι η αρπαγή, όπου πάνε
καρφώνουν πάνω τους το βλέμμα.
Αλλά στ’ ακίνητο νερό κυλάνε,
μυστήριο τώρα κι ομορφιά·
πλάι σε ποια λίμνη ή κρήνη, σε ποια βούρλα
θα χτίσουν μέσα τη φωλιά
και θα τους καμαρώσουν σαν ξυπνήσω
και δω πως πέταξαν μακριά;
Mετάφραση: Γιώργος Βαρθαλίτης
Alfred Sisley - Early Days Oktober .. |
"Ο Οκτώβριος είναι μια συμφωνία μονιμότητας και αλλαγής." ~ Bonaro W. Overstreet
Το ημερολόγιο θα δείχνει Οκτώβριο - με τα μαραμένα φύλλα και τις εξεγέρσεις.»Tάσος Λειβαδίτης
ΜΟΥΣΙΚΗ
Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
Μουσική: Παντελής Θαλασσινός
Τον ξέρω για ευαίσθητο και για παραπονιάρη
τον πάω στην Ακρόπολη, μετά στο Λουμπαρδιάρη
Με γιασεμάκι χιώτικο, λευκό χρυσανθεμάκι
Οκτώβρης ήρθε κι άνοιξε του κήπου το πορτάκι
τα μάτια είχε χαμηλά, σεμνά και λυπημένα
και κάτω από τα βλέφαρα δυο σύννεφα κρυμμένα.
Τον ξέρω για ευαίσθητο και για παραπονιάρη
τον πάω στην Ακρόπολη, μετά στο Λουμπαρδιάρη.
Του Αϊ Δημήτρη ανήμερα εχάρηκε η ψυχή του
έτσι που ήλιος έγινε στα μάτια η βροχή του
Την άλλη μέρα το πρωί, θυμάται το '40
τη σχολική παρέλαση, τη μεθυσμένη μπάντα
τα γυριστά σαξόφωνα και τα χρυσά τρομπόνια
κι αυτός σημαία υψώθηκε στης πόλης τα μπαλκόνια
Τον ξέρω για ευαίσθητο και για παραπονιάρη
τον πάω στην Ακρόπολη, μετά στο Λουμπαρδιάρη.
Του Αϊ Δημήτρη ανήμερα εχάρηκε η ψυχή του
έτσι που ήλιος έγινε στα μάτια η βροχή του.
Στίχοι: Ορφέας Περίδης
Μουσική: Ορφέας Περίδης
Το μικρό καλοκαιράκι το παντοτινό
θέλει θάρρος, θέλει μάχη, φίλο αδελφό
θέλει πάθος, θέλει αγωνία, κόντρα στον καιρό
θέλει να κρατάς γενναία και ψυχή θεριό
Να `σαι φίλος του εαυτού σου, να τον αγαπάς
να `χεις στην καρδιά σου ήλιο κι έξω ο χιονιάς
ξαφνικές κακοκαιρίες και καλοκαιριές
να `σαι ο έρωτας σε νύχτες μελαγχολικές
Το μικρό καλοκαιράκι θα `ναι πάντα εκεί
πέρα απ' την ομίχλη, θα `ναι πίσω απ' την βροχή
October Gold – John Atkinson Grimshaw 1889
Βράδια περάσαν σιωπηλά
μιλώντας μόνο με μια ματιά
κρατώντας με τόσο σφιχτά
σα να ήταν η τελευταία μας φορά
Πόσο σ’ αγάπησα εκεί
κάποιου Οκτώβρη το πρωί
σ’ ένα παγκάκι παγωμένο
ενώ γύρω έπεφτε βροχή
Ρίγος στο πρώτο σου φιλί
σα να ήμουνα μικρό παιδί
έμαθα να ξαναγεννιέμαι
από τη δικιά σου την πνοή
Σε μια αμμουδιά, σ’ ένα νησί
κάποτε κάναμε όνειρα μαζί
κάτω από του φεγγαριού το φως
και των κυμάτων τη μουσική
Θυμάμαι τότε μου είχες πει
ας μην τέλειωνε ποτέ αυτή η στιγμή
και άφησα το μυαλό μου να χαθεί
άφοβα να περιπλανηθεί
Μα είσαι σαν το κακό κρασί
που φέρνει ζαλάδα το πρωί
Υπάρχουν φορές που νιώθω λύπη
κι άλλες που νιώθω οργή
Στο παρελθόν
κοιτάζω να με βρω
δεν είμ’ εκεί
Θα `μαι απών
ώσπου να κλείσει η πληγή
Και στο παρόν
μου μοιάζεις τόσο μακρινή
και απορώ
αν είχαμε ποτέ συναντηθεί
Ο χρόνος λένε κλείνει την πληγή
είτε μεγάλη, είτε μικρή
κι ώσπου το φως ξαναφανεί
θα διώξει όσα ζήσαμε μαζί
Πόσα πρέπει να θυμάμαι
πόσα πρέπει να ξεχάσεις
Εσύ να περνάς συνέχεια φάσεις
ν’ αλλάζεις συνήθειες και πράξεις
να περιμένω να το ξεπεράσεις
μέσα απ’ αρρωστημένες καταστάσεις
Ίσως έπρεπε ν’ αλλάξω
ίσως ήταν γραφτό ν’ αλλάξεις
μα αυτή που είχα φανταστεί
χάθηκε όπως εκείνη η βροχή
ζεί σε μια άλλη εποχή
σε κάποιου Οκτώβρη την αυγή
Θα τη φυλάω πάντα εκεί
σαν την πιο πολύτιμη στιγμή
και θα τη φέρνω στη ζωή
όποτε έχει κάτι να μου πει
για να μη νιώθω μοναχός
κι όσο θα περνάει ο καιρός
θα τη φροντίζω διαρκώς
από `κείνου του φεγγαριού το φως
Τώρα ξέρω πως η αγάπη διαρκεί
όσο κάνει η λάμψη να χαθεί
από το βλέμμα και στο τέρμα
δεν είμαστε πια εγώ κι εσύ
Και πόσο αξίζουν τελικά
η αρχή, η σπίθα, η φωτιά
η γιορτή, η πληγή και η χαρά
τα σ’ αγαπώ στα σκοτεινά
Σαν τα όνειρα τα εφηβικά
οι σκέψεις γυρίζουνε ξανά
Τα βράδια είναι παγερά
συνήθισα όμως να ζω με αυτά
Οι αναμνήσεις μπαίνουν σε τροχιά
γελάν και κλαίνε σαν παιδιά
Τρέχουν κοντά τους δυνατά
για να νιώσω πιο μόνος μου μετά
Σ’ είχα παρομοιάσει μια φορά
σαν όαση στην ερημιά
Πάντα θα σημαίνεις για μένα πολλά
Πάντα τα σημάδια σου θα `ναι νωπά
Πάντα θα σε ψάχνω σε πρωινά σαν κι αυτά
Πάντα θα σε ζητάω άθελά μου κρυφά
Ο ήλιος ανατέλλει μα λάμπει θολά
όσο τα όνειρά μου παραμένουν νεκρά
Στο παρελθόν
κοιτάζω να με βρω
δεν είμ’ εκεί
Θα `μαι απών
ώσπου να κλείσει η πληγή
Και στο παρόν
μου μοιάζεις τόσο μακρινή
και απορώ
αν είχαμε ποτέ συναντηθεί
Στο παρελθόν
πόσο σ’ αγάπησα εκεί
Στο παρελθόν
σε μια αμμουδιά σ’ ένα νησί
Στο παρελθόν
θα σε φυλάω πάντα εκεί
Στο παρελθόν
κάποιου Οκτώβρη την αυγή
Οκτώβρης – Efim Volkov 1883 |
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Αγάπες περνάνε και σβήνουν
στο βάθος της λεωφόρου,
ω! βράδυ γλυκό φθινοπώρου
βροχή σ’ ένα φως μακρινή!
Κορίτσι του Οκτώβρη μη φεύγεις
κυκλάμινα θα σου φέρω
που με προσμένεις το ξέρω
στην πόρτα τη σκοτεινή.
Κάποιος χλωμός τραγουδάει
τραγούδια παλιά ξεχασμένα
τα μυστικά σου κρυμμένα
σε μια ματιά φωτεινή.
Κορίτσι του Οκτώβρη μη φεύγεις
κυκλάμινα θα σου φέρω
που με προσμένεις το ξέρω
στην πόρτα τη σκοτεινή.
Πήρ’ η βροχή τη φωνή μας
σε βράδια θολά περασμένα
αστέρια στα νέφη πνιγμένα
ω! λάμψη Μαρτιού πρωινή!
Κορίτσι του Οκτώβρη μη φεύγεις
κυκλάμινα θα σου φέρω
που με προσμένεις το ξέρω
στην πόρτα τη σκοτεινή.
Arazzi trivulzio,Ottobre |
Οι ταπετσαρίες Trivulzio είναι ένα σύνολο από δώδεκα ταπισερί που απεικονίζουν τον κύκλο των μηνών . Σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο Αρχαίας τέχνης του Castello Sforzesco στο Μιλάνο .
Ολες οι ταπετσαρίες έχουν ένα σταθερό μοτίβο: μέσα σε ένα πλαίσιο της υπάρχουν οικόσημα (το Trivulzio και άλλες συναφείς οικογένειες, όπως Colleoni , το d'Avalos καιGonzaga ) Στο κέντρο της είναι η αλληγορική προσωποποίηση του μήνα, που περιβάλλεται από μικρότερα στοιχεία όπως διάφορες γεωργικές ασχολίες που αφορούν τον μήνα αυτό . Πάνω δεξιά είναι το ζώδιο που αντιστοιχείσ τον μήνα , ενώ προς τα αριστερά είναι ο ήλιος στις διάφορες αστρικές θέσεις, ανάλογα με την εποχή.
πηγές
http://antikleidi.com/
http://pyroessa-logotimis.blogspot.gr/
http://dreamskindergarten.blogspot.gr/
http://logocafe.blogspot.gr/
http://ola-ta-kala.blogspot.gr/
http://www.poeticanet.gr/
https://itzikas.wordpress.com/
https://antonispetrides.wordpress.com/
https://www.patrasevents.gr/
www.lifo.gr
https://www.neolaia.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου