 |
| Ο Σπύρος Μελετζής στη Ρούμελη. |
Γεννημένος στο χωριό Άγιοι Θεόδωροι Ίμβρου, ο Μελετζής ήταν πρωτότοκος γιος (από έξι αδέλφια) του Μενελάου Μελετζή και της Καλλιόπης Γιαννάκη. Ο πατέρας του Μελετζή ήταν φτωχός - ντενεκετζής στο επάγγελμα ενώ η μητέρα του δεν είχε φοιτήσει σε σχολείο. Ο Μελετζής παρακολούθησε το σχολαρχείο και η οικογένειά του τον προόριζε για δεσπότη. Όμως επειδή ο πατέρας του Μελετζή πεθαίνει από επιδημία γρίπης το 1919, σε ηλικία 13 χρονών αναγκάζεται να βιοποριστεί.
Σε ηλικία 17 ετών, το 1923 (Συνθήκη της Λωζάνης - παραχώρησης της Ίμβρου στους Τούρκους) έφυγε για την Αλεξανδρούπολη όπου εργάστηκε αρχικά ως υπάλληλος σε υφασματοπωλείο και αργότερα στο φωτογραφείο του Αλέξανδρου Παναγιώτου (ο οποίος ήταν συγγενής του Μελετζή). Σταθμός στην φωτογραφική του καριέρα αποτέλεσε η φωτογραφία του με τα καΐκια στην παραλία της Αλεξανδρούπολης για την οποία κέρδισε το πρώτο βραβείο στην έκθεση της Θεσσαλονίκης το 1924. Το 1927 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Έμαθε φωτογραφία από τον Γεώργιο Μπούκα - φωτογράφο της βασιλικής οικογένειας . Το 1937 φωτογραφίζει την ελληνική ύπαιθρο στην Ήπειρο. Στην Αντίσταση του '40 ακολουθεί και φωτογραφίζει τους αντάρτες στην Πελοπόννησο και Ευρυτανία. Ο Μελετζής θεωρείται ο φωτογράφος της Αντίστασης. Στο βιβλίο Με τους αντάρτες στα βουνά παρουσιάστηκαν φωτογραφίες από τους αντάρτες στα βουνά της Ευρυτανίας την περίοδο 1941-1944. Πολλές από αυτές τις φωτογραφίες χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα ως ιδανικές αναπαραστάσεις του αγώνα της Αριστεράς. Το 1948 φωτογραφίζει την Σαμοθράκη και την Αλεξανδρούπολη. Λόγω των αριστερών φρονημάτων και την εμπλοκή του στον αντιστασιακό αγώνα αντιμετωπίζει προβλήματα στην εύρεση εργασίας. Ο Μελετζής συνεχίζει μεταπολεμικά να φωτογραφίζει: φωτογραφίζει αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία και την δεκαετία του 50' φωτογραφίζει πολιτικούς όπως τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, Γεώργιο Ράλλη, Γιώργο Παπανδρέου όπως και τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και Ιάκωβο αλλά και προσωπικότητες της τέχνης. Το 1953 το έργο του Μελετζή παρουσιάζεται και λαμβάνει τιμητικές διακρίσεις στο Ρότσεστερ, Μπέρμινχαμ και στο Μπουένος Άιρες. Το 1955 μέσω σύμβασης με το δημόσιο, φωτογραφίζει δημόσια έργα στον Έβρο. Αργότερα με εντολή του υπουργείου Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων το 1957 εργάζεται ως φωτογράφος δημόσιων έργων και περιοδεύει φωτογραφίζοντας σε όλη την Ελλάδα (από την Πελοπόννησο, Ρούμελη μέχρι την Θράκη). Στα τέλη της δεκαετίας του '70 σκηνοθετεί ντοκυμαντέρ με θέμα την Εθνική Αντίσταση για λογαριασμό της σουηδικής τηλεόρασης.
Βιβλία
Με τους αντάρτες στα βουνά, Σπύρος Μελετζής, 1974.
Ίμβρος, Φωτογραφικό λεύκωμα για την Ίμβρο, Σπύρος Μελετζής, Ελένη Αιματίδου-Αργυρίου, Σύλλογος Ιμβρίων Αθηνών, Αθήνα, 1997.
Ιθάκη με τη ματιά του Σπύρου Μελετζή, Οδύσσεια Δίκτυο, Δήμος Ιθάκης, 2001.
Φωτογραφίζοντας την Θεσπρωτία, Τοπική Έκδοση Δήμου και Κοινοτήτων Ν. Θεσπρωτίας, 2004.
Θράκη από το αρχείο του Σπύρου Μελετζή, κείμενο Νίνα Κασσιανού, Έκδοση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Εθνολογικό Μουσείο Θράκης, Εκδόσεις Καστανιώτη, ISBN 960-03-4116-8, 2005.
Συγκλονιστικές Φωτογραφίες της Αντίστασης από τον φακό του Σπύρου Μελετζή
Ο Μελετζής έγινε ο επίσημος φωτογράφος του έπους του λαϊκου ξεσηκωμού. Οι καταπληκτικές του φωτογραφίες αποτυπώνουν με δραματικό τρόπο το έπος, τα όνειρα και την ελπίδα του ελληνικού λαού σε μια σκοτεινή σελίδα της παγκόσμιας ιστορίας.
Θυμάται ο ίδιος:
« Εγώ ήµουν ένας καλλιτέχνης φωτογράφος […] που τότε δεν είχα συνειδητοποιήσει
ότι θα “έγραφα” µε το φακό µου ιστορία […] και µια µέρα οι φωτογραφίες µου αυτές
θα ήταν τα πιο αδιάψευστα, τα πιο αληθινά ντοκουµέντα που
θα φανέρωναν […] όλη αυτή τη δράση και τη δηµιουργική πνοή που πραγµατοποιούνταν σε όλους τους τοµείς και σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής στην Ελεύθερη Ελλάδα …»
«Νοµίζω ότι ο Τιτάνιος αγώνας που έκανε ο Ελληνικός λαός για τη λευτεριά του
βρήκε ανταπόκριση από το φακό µου […] Γράφαµε ο καθένας µε τον τρόπο του, µια
ιστορία συγκλονιστική του καιρού µας…»
«Όταν λοιπόν η ηλικιωμένη γυναίκα σηκώθηκε και φορτώθηκε μια τεράστια κασόνα,εγώ την είδα ν’ανεβαίνει,να ανεβαίνει,να ψηλώνει,να ψηλώνει και να περνά τις κορυφές του Βελουχιού. Αχ,αυτή η γυναίκα μού άνοιξε το δρόμο. Από κείνη τη στιγμή είπα,"θα φωτογραφίζεις Μελετζή,αυτή τη λεβεντιά". Και από τότε άρχισα να σκέφτομαι πώς θα φωτογραφίζω ανθρώπους. Που να είναι πραγματικοί λεβέντες.»
Ο πρόεδρος της Π.Ε.Ε.Α.
Ο Μητροπολίτης Ιωακείμ στη Βίνιανη
Βίνιανη Πρωτομαγιά. Τιμές στο Σαράφη
Παλικάρια του Άρη στο Βελούχι
Ο καλλιτέχνης Γιολδάσης φωτογραφίζει τον Άρη και φωτογραφίζεται από το Σπύρο Μελετζή
Ο Βάλιας Σεμερτζίδης ζωγραφίζει το μαυροσκούφη Λέοντα.Πίσω τους ο Άρης
Ο Άρης συνομιλεί με αντάρτες. Πλάι του ο αδελφός του Μπαμπης Κλάρας
Ο Παπαχολέβας και ο ιερομόναχος Ανυπόμονος
Ο Παπαχολέβας
Γιώργος ΚαραδημήτρηςΈνας από τους πρώτους αντάρτες
Οι λογοτέχνες Καρβούνης και Χατζής στο βουνό
Ο λογοτέχνης Βασίλης Ρώτας πορεύεται
Ο Ανυπόμονος
Ορκωμοσία της διευρυμένης ΠΕΕΑ
Ψηφίζουν οι άνδρες
Ίσα δικαιώματα και οι γυναίκες
Οι Καπετάνιοι των μεγάλων μονάδων του ΕΛΑΣ στη σύσκεψη στη Λαμία στις 16/11/1944
Η Μαρία Σβώλου μιλά στους Αντάρτες
Φεύγοντας για το Λίβανο. Από αριστερά προς τα δεξιά,
Π. Ρούσσος, Αλ. Σβώλος, Σαράφης
Οι Υπουργοί της Εθνικής Κυβέρνησης στο ΦουρνάΓιάννης Ζεύγος και Θεμιστοκλής Τσάτσος
Το Γυμνάσιο στις Κορυσχάδες, που έγινε το Εθνοσυμβούλιο του 1944
Το προεδρείο και οι Κοσμήτορες. Ενός λεπτού σιγή για αυτούς που έπεσαν για τη Λευτεριά, την Ανεξαρτησία και τη Λαοκρατία
Οι Εθνοσύμβουλοι ορκίζονται
Κορυσχάδες, Ο Γραμματέας Δικαιοσύνης Ηλίας Τσιριμώκος
Ο Γιάννης Ζεύγος μιλά στο Εθνοσυμβούλιο για το Γληνό
Συντάκτες της Ελεύθερης Ελλάδας.
Από αριστερά προς τα δεξιά. Ν. Καρβούνης, Β. Γεωργίου,
Κ. Βιδάλης, Σ. Γρηγοριάδης, Δ. Χατζής.
Όρθιος ο Γενικός Γραμματέας του ΕΑΜ Θανάσης Χατζής
Ο Στρατηγός Σαράφης με τον
Γραμματέα ΚΚΕ Ηπείρου Π. Καρακίτση (Ορφέας Βλαχόπουλος)
Κρις Γουντχάουζ- Αρχηγός της Συμμαχικής Αποστολής
Ο Στρατιωτικός Αρχηγός της Σοβιετικής Αποστολής
Συνταγματάρχης Γκριγκόρη Ποπώφ
Στο χωριό Βλάσι. Υποδοχή της Σοβιετικής στρατιωτικής αποστολής
Ο Γ. Τζήμας (Γώγος) κρυπτογράφος του Γενικού στρατηγείου
υπαγορεύει στον ασυρματιστή
Ο Στρατηγός Σαράφης στο βήμα
Η οικογένεια Σαλαγιάννη
Νοσοκομείο του ΕΛΑΣ στο Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας
Ρεντίνα
Μάθημα χειρισμού του πυροβόλου
Ρεντίνα. Άσκηση Πορείας
Συμμαχική συνεργασία. Ο Βρετανός ταγματάρχης Μόργκαν
και ο διοικητής του τμήματος σαμποτέρ Θεσσαλίας του ΕΛΑΣ
Συναυλία για το Λαό
Η αντάρτισσα Τιτίκα
Η αντάρτισσα Γεωργία
Θέατρο στην Ελεύθερη Ελλάδα
Λαμία, μετά τη δοξολογία. Από αριστερά προς τα δεξιά.
Καθηγητής Σημίτης Γενικός Διοικητής Ρούμελης,
Τάκης Φίτσιος Γραμματέας του ΕΑΜ,
Άρης Βελουχιώτης και ο αντάρτης Αρχιμανδρίτης Ανυπόμονος (Γερμανός)
Λαμία. Ο Άρης μιλάει από τον Εξώστη. Δεξιά του ο Τάκης Φίτσιος,Γραμματέας του ΕΑΜ Στερεάς και αριστερά του ο καθηγητής της
Γενικής Διοίκησης της ΠΕΕΑ Ρούμελης
Απελευθέρωση της Λαμίας
Αντάρτες και Λαός επισκευάζουν τη γέφυρα του Αξιού
Αξιωματικοί του ΕΛΑΣ παρελαύνουν στη Θεσσαλονίκη
Αθήνα, Οκτώβρης 1944
Οι φωτογραφίες , τα κείμενα και τα σχόλια είναι από
http://epitropesdiodiastop.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου