Νότης Περγιάλης ( 16 Αυγούστου 1920 - 10 Νοεμβρίου 2009 )

«Εμείς, σαν λαός, δε σκύψαμε το κεφάλι και ούτε πρόκειται να το σκύψουμε. Είμαστε λαός που θυμώνει και δεν ξεχνάει. Είναι ακατανόητο τι κατεργάζονται για τους λαούς. Καινούρια αίματα; Καινούριες περιπέτειες και διώξεις; Δε θα περάσουν αυτά. Υπάρχει τεράστια πείρα στους λαούς. Οι λαοί ξέρουν να αμυνθούν. Υπάρχει ο λόγος που δε σβήστηκε ακόμα ούτε από τα δέντρα, ούτε από τις πολιτείες, ούτε από τα χωριά. Αν έρθει άλλος ένας τρόπος για να καταπιέσουν τους λαούς, δε θα περάσει. Γιατί οι λαοί ξέρουν».

https://www.rizospastis.gr/

Ο Νότης Περγιάλης γεννήθηκε στα Ανώγεια του νομού Λακωνίας. Φοίτησε στο θεατρικό εργαστήρι του Βασίλη Ρώτα και ασχολήθηκε με την υποκριτική και τη θεατρική γραφή. Το 1948 τιμήθηκε με το βραβείο του Καλοκαιρίνειου διαγωνισμού για το έργο του "Ο πόνος γεννάει θεούς" και το 1949 το Ρεαλιστικό Θέατρο του Αιμίλιου Βεάκη παρέστησε το έργο του "Νυφιάτικο τραγούδι". Ακολούθησαν η "Ηλιογέννητη" και "Το κορίτσι με το κορδελάκι", το "Τραγούδι στο Μεσολόγγι" (που σκηνοθετήθηκε από τον Πέλο Κατσέλη στα πλαίσια των γιορτών Μεσολογγίου το 1957), το Χρυσό χάπι (που ανέβηκε από το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη το 1958), οι "Μάσκες για αγγέλους", η "Αντιγόνη της κατοχής" και άλλα έργα. Κατά τη διάρκεια της απριλιανής δικτατορίας ο Περγιάλης τήρησε συγγραφική σιωπή και επανεμφανίστηκε μετά τη μεταπολίτευση με το έργο "Αυτό το δέντρο το λέγαν υπομονή", που ανέβηκε από το θίασο Νίκου Χατζίσκου - Τιτίκας Νικηφοράκη στο θέατρο Κάβα και με μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Το θεατρικό έργο του Νότη Περγιάλη κινείται στο χώρο του ποιητικού ρεαλισμού με έντονες επιρροές από το Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, συχνή παρουσία συμβολιστικών στοιχείων και έντονη συναισθηματική και ιδεολογική φόρτιση. Έγραψε επίσης σενάρια για τον κινηματογράφο και το ραδιόφωνο (Κάιν, Ανοιξιάτικη Πολιτεία, Τελευταία Χριστούγεννα). Ακόμα, είχε γράψει το σενάριο και συμμετείχε ως αφηγητής στην επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά της ΕΡΤ «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη, σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη. Εχει εκδώσει, τέλος, νουβέλες όπως «Το κόκκινο πουλί», «Ο Ατάρ δεν πεθαίνει ποτέ», «Οταν σηκώθηκαν τα δέντρα». Στις στιχουργικές του δημιουργίες συμπεριλαμβάνονται τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη «Τι να την κάνω τη χαρά», «Ο λεβέντης», «Μπλόκο της Καισαριανής» όπως και τα "Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι" του Μάνου Χατζιδάκι και τα «Γκρεμισμένα σπίτια» του Γιάννη Μαρκόπουλου.

Ως ηθοποιός ο Περγιάλης έπαιξε περισσότερο στον κινηματογράφο και λιγότερο στο θέατρο και ξεχώρισε με την παρουσία και τη συγκροτημένη τεχνική του σε δεύτερους αλλά σύνθετους ρόλους. 

Πέθανε στις 9 Νοεμβρίου 2009, στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας.

Νότης Περγιάλης και Ηρώ Κυριακάκη στην ταινία "Τα κόκκινα φανάρια"

Εργογραφία (πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) • Ο πόνος γεννάει θεούς. 1948. • Νυφιάτικο τραγούδι. 1949. • Ηλιογέννητη. 1951. • Το κορίτσι με το κορδελάκι. 1954. • Τραγούδι στο Μεσολόγγι. 1957. • Το χρυσό χάπι. 1958. • Μάσκες για Αγγέλους. 1959. • Η Αντιγόνη της Κατοχής. 1960. • Το τρελό φεγγάρι. 1964. • Αυτό το δέντρο το λέγαν υπομονή. • Η γειτονιά του Τσέχωφ. Αθήνα, 1971. • Η ομολογία της ταπείνωσης. 1944. • Τα παλικάρια· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Gutenberg, 1983. • Ο Άιχμαν και ο παπαγάλος – Ο Αζάρ δεν πεθαίνει ποτέ. Αθήνα, τυπ.Κλαπάκη, 1971. • Το κόκκινο πουλί. Αθήνα, Σύγχρονη Εποχή, 1990. http://www.ekebi.gr/ Μάνος Χατζιδάκις - Νότης Περγιάλης - Το άλογο - 1954 - (ανέκδοτο) Από τη χρονιά του 1954 και το θεατρικό "Το άλογο του Θανάση" για το ΕΙΡ και το "Θέατρο της Κυριακής"...Την ραδιοσκηνοθεσία είχε ο Νίκος Γκάτσος οπότε οι στίχοι στο τραγούδι πιθανόν να είναι του ίδιου...Ο Θανάσης,που ακούγεται να μιλά ήταν ο Θάνος Κωτσόπουλος.Μια δραματική ιστορία από την περίοδο της γερμανικής κατοχής...

Κινηματογράφος

Συμμετείχε στις ταινίες:

Το κλειδί της ευτυχίας (1953) .... Γιαννάκης (σε σκηνοθεσία Θανάση Μεριτζή)

Το κορίτσι με τα μαύρα (1956) .... Αντώνης (σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη)

Το ταξίδι (1962) (σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου)

Ηλέκτρα (1962) .... χωρικός-σύζυγος της Ηλέκτρας (σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, υποψήφια για Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας 1962)

Τα κόκκινα φανάρια (1963) (σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη)

Οι καθώς πρέπει (1963) .... Καλογρίδης (σε σκηνοθεσία Γιώργου Δυζηκιρίκη)

Το χώμα βάφτηκε κόκκινο (1964) .... Μαρίνος Αντύπας (σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη, υποψήφια για Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας 1965)

Οι νέοι θέλουν να ζήσουν (1965) (σε σκηνοθεσία Νίκου Τζήμα)

Οι εχθροί (1965) (σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου)

Εκείνος κι εκείνη (1967) (σε σκηνοθεσία Ερρίκου Ανδρέου)

Καταραμένη αγάπη (1968) .... Παντελής (σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Κωστελέτου)

Η νεράιδα και το παλικάρι (1969) .... παπάς (σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου)

Η δασκάλα με τα χρυσά μαλλιά (1969) (σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου)

Αγάπη για πάντα (1969) (σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη)

Σ' αγαπώ (1971) (σε σκηνοθεσία Τάκη Βουγιουκλάκη)

Η κόρη του ήλιου (1971) (σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου)

Ο βάλτος (1973) .... φαροφύλακας (σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου)

Στον αστερισμό της Παρθένου (1973) .... παππούς (σε σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη)

Οι βάσεις και η Βασούλα (1975) .... πατέρας Βασούλας (σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου)

Τρελός και πάσης Ελλάδος (1983) (σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου)

Επίσης συμμετείχε στο σενάριο της ταινίας "Το ποτάμι" (1960) (σκηνοθεσία Νίκου Κούνδουρου) και έγραψε το σενάριο της ταινίας "Αγιούπα" (1957) (σκηνοθεσία Gregg C. Tallas).

https://el.wikipedia.org/

O συγγραφέας και ηθοποιός ΝΟΤΗΣ ΠΕΡΓΙΑΛΗΣ μιλάει στον Δημήτρη Λιμπερόπουλο ( ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΡΕΠΟΡΤΕΡ )

ΣΤΙΧΟΙ 

Στίχοι: Νότης Περγιάλης
Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
Γκρεμισμένα σπίτια μέσα στο σκοτάδι,
έτσι είν’ η ζωή μας μεσημέρι βράδυ.
Μη ζητάς, κορίτσι μου, ένα κορδελάκι
από τα ερείπια φτιάχνω ένα σπιτάκι.

Σκονισμενοι δρόμοι,η πικρη ζωή μου,
μεσα στο σκοταδι χάνω τη φωνη μου...
Γκρεμισμένα σπίτια μέσα στο σκοτάδι,
έτσι είν’ η ζωή μας μεσημέρι βράδυ.

Στίχοι:Νότης Περγιάλης
Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος

Σκονισμένοι δρόμοι στα γυμνά σου πόδια,
σβήστηκαν τα όνειρα απ’ τα βήματά σου,
σβήστηκαν τα όνειρα απ’ τα βήματά σου.

Στα κλειστά μου μάτια γκρεμισμένα σπίτια,
στ’ ανοιχτά σου δάχτυλα άδειος ουρανός,
στ’ ανοιχτά σου δάχτυλα άδειος ουρανός.

Σκονισμένοι δρόμοι στα γυμνά σου πόδια,
σβήστηκαν τα όνειρα απ’ τα βήματά σου.

Στίχοι: Νότης Περγιάλης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Ποιονε να κλάψω πρώτονε
ποιον να τραγουδήσω πρώτονε
στο μπλόκο στην Καισαριανή,
που γίνηκε μια Κυριακή.
Που γίνηκε μια Κυριακή
πρωί με τη δροσούλα.

Γιώργη με τη γλυκιά φωνή,
με τις φαρδιές τις πλάτες,
πες μου την ύστερη στιγμή
τι βρήκες και τραγούδησες
και τάραξες τη γειτονιά
ως πέρα στο Παγκράτι.

Ρεφρέν:
Ποιονε να κλάψω πρώτονε
ποιον να τραγουδήσω πρώτονε
στο μπλόκο στην Καισαριανή,
που γίνηκε μια Κυριακή.

Λευτέρη, με τα γαλανά
τα μάτια και την ομορφιά,
τους τοίχους που μπογιάτιζες
πες μου την ύστερη στιγμή
τι βρήκες και ζωγράφισες,
και το κοιτάν στη γειτονιά
και κλαίνε στο Παγκράτι;

Ρεφρέν

Γιάννη καλέ, Νίκο αδελφέ,
Δημήτρη καροτσέρη,
π’ άφησες έρμο τ’ άλογο,
να τριγυρνά στους δρόμους
και το κοιτάν στην γειτονιά
και κλαίνε στο Παγκράτι.

Στίχοι: Νότης Περγιάλης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Σαν τον αητό φτερούγαγε στη στράτα
τον καμαρώνει η γειτονιά στα παραθύρια
με χαμηλά τα μαύρα του τα μάτια
λεβέντης εροβόλαγε.

Στα ματιά του ένα σύννεφο
μες την καρδιά του σίδερο.
Κυλάει το αίμα, σκέπασε τον ήλιο
κι ο χάρος εροβόλαγε.

Σφαλούν τα μάτια κι οι καρδιές
σφαλούν τα παραθύρια
μετά χυμάει ο Χάροντας καβάλα
κι εκείνος χαμογέλαγε.

Ποιος κατεβαίνει σήμερα στον Άδη;
Ποιον κουβεντιάζει η γειτονιά κι ανανταριάζει;
Γιατί βουβά είναι τα βουνά κι οι κάμποι;
Λεβέντης εροβόλαγε.

Οι στίχοι είναι από http://www.stixoi.info/

Ν.Καββαδίας - Ένα μαχαίρι (απαγγελία Νότης Περγιάλης)

Υπηρέτησε με σεμνότητα τον αγώνα του λαού μας

https://www.rizospastis.gr/

Ο Νότης Περγιάλης υπήρξε ένας σπουδαίος συγγραφέας και στιχουργός, ένας αξιολογότατος ηθοποιός. Υπήρξε ανήσυχος και δραστήριος. «Δεν ήσουνα σκυφτό ένα δέντρο», ο στίχος του αυτός μπορεί να συμπυκνώσει όλη τη ζωή του. Υπηρέτησε με σεμνότητα τον αγώνα του λαού μας για το δίκιο και για καλύτερες μέρες.

Με αφορμή τη συμπλήρωση 5 χρόνων από το θάνατό του πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στου Αγίους Θεοδώρους, περιοχή όπου πέρασε πολλά χρόνια από τη ζωή του. Στην εκδήλωση χαιρέτισε η Βαγγελιώ Κυριαζίδου, μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ. Ανάμεσα στα άλλα σημείωσε.

O Νότης Περγιάλης, από παιδί ακόμα, χρειάστηκε να παλέψει για να τα βγάλει πέρα στη δύσκολη, γεμάτη φτώχεια ζωή της οικογένειάς του στη Λακωνία. Η λαϊκή καταγωγή του, αλλά και στη συνέχεια η εκπαίδευσή του δίπλα στον μεγάλο του δάσκαλο Βασίλη Ρώτα και το Θεατρικό Σπουδαστήριο, στάθηκαν για τον ίδιο σχολείο αγώνα, που του δίδαξαν όχι μόνο θέατρο αλλά και στάση ζωής. Η μαχητικότητα, η πίστη στον αγώνα για τα δίκια του λαού και το υψηλό ήθος, που σταθερά καλλιεργούνταν σ' αυτό το «καταφύγιο», αλλά και «φυτώριο» ανάπτυξης της ΕΠΟΝ, δεν μπορούσαν παρά να επιδράσουν καταλυτικά στην απόφασή του να ενταχθεί στο ΕΑΜ της Λακωνίας.

Εχοντας επιλέξει το δύσκολο δρόμο του αγώνα, δε συμμετείχε σ' αυτόν μόνο με τη φυσική παρουσία του. Από νωρίς έβαλε στην υπηρεσία του και την τέχνη του. Εγραφε, σκηνοθετούσε κι έπαιζε δικά του έργα. Μεταξύ των έργων που παρουσίασε η θεατρική ομάδα του «Φιλοπρόοδου Λαϊκού Ομίλου Γαργαλιάνων» (ΦΛΟΓΑ) - στο πλαίσιο του οποίου το ΕΑΜ και η ΕΠΟΝ είχαν συγκροτήσει ορχήστρα, χορωδία, θεατρικές και αθλητικές ομάδες - ήταν και το μονόπρακτο του Νότη Περγιάλη «Από το θάνατο στη ζωή», το οποίο μετά την απελευθέρωση, ανέβηκε ως τρίπρακτο πια, στη Σπάρτη. Κείμενα με την υπογραφή του φιλοξενήθηκαν και στο περιοδικό της ΕΠΟΝ «Νέα Γενιά», μετά την απελευθέρωση.

Μέσα σε δύσκολα χρόνια και καιρούς, με το τέλος του εμφυλίου, ο Νότης Περγιάλης γράφει θεατρικά κείμενα και ποιήματα που απαντούν στη δίψα του φτωχού κόσμου για μια καλύτερη ζωή, συνεργαζόμενος με διάφορους θιάσους ΕΑΜιτών επίσης θιασαρχών. Από τη συνεργασία του με τον συναγωνιστή του Μάνο Κατράκη και το «Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο», αξίζει να ξεχωρίσουμε τα έργα του, όπως «Το κορίτσι με το κορδελάκι» και η «Αντιγόνη της Αντίστασης», που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία και αγκαλιάστηκαν με θέρμη από το λαϊκό κοινό, αφού τα έργα αυτά - όπως και άλλα του Περγιάλη - απαντούν στη λαχτάρα του λαού για ανάταση, κρατώντας ψηλά το αγωνιστικό φρόνημα, όπως και οι ηρωίδες του έργου.

Ο Νότης Περγιάλης μένει συνεπής και πιστός απέναντι στις αξίες και τα ιδανικά του μέχρι τέλους. Ακουμπώντας την ψυχή του λαϊκού, απλού κόσμου. Στο τραγούδι για το μπλόκο της Καισαριανής, που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης, τραγουδά τον ηρωισμό αλλά και το θρήνο του λαού «Λευτέρη, με τα γαλανά τα μάτια και την ομορφιά, τους τοίχους που μπογιάτιζες πες μου την ύστερη στιγμή τι βρήκες και ζωγράφισες, και το κοιτάν στη γειτονιά και κλαίνε στο Παγκράτι;». Στα «Γκρεμισμένα σπίτια», που μελοποίησε ο Γιάννης Μαρκόπουλος, προβάλλει τη ζωή και τους πόθους της φτωχολογιάς. Στο «Λεβέντης εροβόλαγε», που μελοποίησε πάλι ο Μίκης Θεοδωράκης, τραγουδά την ομορφιά της περήφανης και ανυπόταχτης στάσης ακόμη και μπροστά στο θάνατο.

Ο Ν. Περγιάλης, άνθρωπος πολιτικοποιημένος, συμμετέχοντας ενεργά στους αγώνες στου λαού, στην πάλη για την ειρήνη, στάθηκε πάντα κοντά και στις δύσκολες μάχες του ΚΚΕ, δηλώνοντας τη στήριξή του. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του, στο «Ριζοσπάστη» για την εναντίωσή του απέναντι στο αντικομμουνιστικό μνημόνιο που προωθούνταν το 2006 από την ΕΕ.

«Τα μονοπάτια στα βουνά υπάρχουν ακόμα... Εμείς, σα λαός, δε σκύψαμε το κεφάλι και ούτε πρόκειται να το σκύψουμε. Είμαστε λαός που θυμώνει και δεν ξεχνάει. Είναι ακατανόητο τι κατεργάζονται για τους λαούς. Καινούρια αίματα; Καινούριες περιπέτειες και διώξεις; Δε θα περάσουν αυτά. Υπάρχει τεράστια πείρα στους λαούς. Οι λαοί ξέρουν να αμυνθούν. Υπάρχει ο λόγος που δε σβήστηκε ακόμα ούτε από τα δέντρα, ούτε από τις πολιτείες, ούτε από τα χωριά. Αν έρθει άλλος ένας τρόπος για να καταπιέσουν τους λαούς, δε θα περάσει. Γιατί οι λαοί ξέρουν...».

Στάθηκε πάντα ορθός σε κάθε δυσκολία της ζωής, χωρίς ποτέ να προδώσει την αληθινή αποστολή της Τέχνης, να οργανώνει τα αισθήματα των ανθρώπων για μια αντάξιά τους ζωή. Η αγάπη του για το θέατρο και τους απλούς ανθρώπους του μόχθου, τον ώθησε να δημιουργήσει το υπαίθριο αμφιθέατρο, στους Αγίους Θεοδώρους, όπου και συγκρότησε τον ερασιτεχνικό του θίασο, ανεβάζοντας έργα που δεν συγκινούν μόνο, αλλά και διδάσκουν ανθρωπιά.

Αναδημοσίευση από https://www.rizospastis.gr/