Μαρία Λάτσαρη :Εν δυνάμει πραγματικότητα
Εκδόσεις : Μανδραγόρας
Ετος Εκδοσης : Αθήνα 2016
Είδος : Ποίηση
Εργο εξωφύλλου: χαρακτικό, Ξενοφών Σαχίνης,
Σελίδες : 64
ISBN 978-960-592-044-9
Περιγραφή του βιβλίου
Να την αντέχει την αγάπη
Όσο η συνάντηση της κοκκινοσκουφίτσας με τον λύκο-θάνατο μοιάζει αναπόφευκτη, άλλο τόσο αναμενόμενη είναι η ανάστασή της, γράφει στο ποίημά της «Στο ντιβάνι» η Μαρία Λάτσαρη ιχνηλατώντας μεν τα βήματά της στα γνώριμα μονοπάτια της ύπαρξης, του έρωτα, των γονεϊκών σχέσεων, της ζωής και του θανάτου, αναδεικνύοντάς τα όμως μέσα από μια ώριμη, σαφή, γεμάτη εικόνες, εικαστικά ταμπλό, αλλά κατ’ οικονομία, ακρίβεια κι αισθαντικότητα βιωμένη ποίηση.
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρεις ενότητες «Συγγένειες», «Πρόσωπα του έρωτα», «Αποχωρισμοί» με τα ποιήματα κατανεμημένα αναλόγως δίχως ωστόσο να αποκλείεται ο διάλογος μεταξύ των ενοτήτων. Η ζωγραφική είναι η τέχνη που απαντάται συχνότερα και διαλέγεται, άλλοτε κυριολεκτικά κι άλλοτε μεταφορικά, με τα ποιήματα της συλλογής.
Καινούριες σκέψεις, νέες γραμμές, απρόσμενες διηγήσεις, αξιοθαύμαστη ένταξη της επιστήμης μέσα στο ποιητικό corpus, αντιθέσεις, υπερβολές (Τη μέρα είμαι ψάρι/ τη νύχτα βγάζω φτερά/ και πετάω πάνω απ’ τη λίμνη/ προσέχω/ μην την αγγίξω/ ικανή να πνίξει κάθε σκίρτημα/ σε μια χούφτα νερό) διαμορφώνουν ένα απρόσμενο σύνολο όπου τίποτα δεν περισσεύει και το κάθε τι είναι στη θέση του: όταν ο ήχος της φωνής σου/ έχει η γεύση των σύκων/ […]όταν το τραγούδι των τζιτζικιών/ αστράφτει φως κόκκινο/ όταν ακούω τη μυρωδιά του θυμαριού/ να κυλά με την αύρα στους αμμόλοφους/ κάψα μεσημεριού/ τα πεύκα μαζεύουν τη σκιά τους// Το ημερολόγιο γράφει μπλε Ιουλίου…
(Από το Δελτίο Τύπου)
Ποιήματα Συλλογής
Από την ενότητα «Συγγένειες»
ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ
για το σχήμα της λύπης
την ιτιά μού δείχνει
το δέντρο που πονά, αυτή
με γερμένα τα κλαριά
προσκυνά βουβά το χώμα
Νευρωνικό αντίστοιχο,
λέει η επιστήμη,
γυναίκας κλαίουσας που
με λυτά τα μακριά μαλλιά
θρηνεί ασάλευτη
του έρωτα
το φθαρτό σώμα
💚
Πεθαίνουν τα κλαριά απ’ αγάπη
F. G. Lorca
Ρωτώ την ποίηση για το σχήμα της λύπης
την ιτιά μού δείχνει
το δέντρο που πονά, αυτή
με γερμένα τα κλαριά
προσκυνά βουβά το χώμα
Νευρωνικό αντίστοιχο,
λέει η επιστήμη,
γυναίκας κλαίουσας που
με λυτά τα μακριά μαλλιά
θρηνεί ασάλευτη
του έρωτα
το φθαρτό σώμα
💚
ΠΕΔΙΟ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ
Γίνομαι αμοιβάδα
τυλίγω τα πόδια μου
γύρω απ’ το μοντέλο
το εσωκλείω
αυτό με θρέφει
εκκρίνει ερεθίσματα
που διεγείρουν την αντίληψη
μικρές φωτίτσες
κυκλώνουν το τελάρο μου
Λικνίζομαι σε αιώρα
πλεγμένη από αισθήσεις
αναμνήσεις ραντίζουν
με χρώματα τον καμβά
Καμία αίσθηση μόνο τωρινή
ζω στο παρόν μες απ’ το παρελθόν
το μυρωμένο μυστικό του γιασεμιού
κάποτε
το φύλαξα στα κύτταρά μου
Καινούριες σκέψεις άυλο φως
προσπίπτουν στις μορφές
καινούριες γραμμές ανακλώνται
Ο πίνακας μου ανήκει
💚
FRAGILE
-Μητέρα πόσο ακόμα θα κοιμάσαι
ο χρόνος σου
λεόντειος συμφωνία
συμφωνία ύπνου
-Βλέπω όνειρο
εσένα βλέπω
-Γύρεψέ με, μητέρα,
έξω απ’ τ’ όνειρό
Γύρισα
[Ο λύκος δεν φυλάει πια το σπίτι]
Έψαξα τα άδεια δωμάτια
βρήκα γυάλινους βώλους
σκόρπιους
και σχολικές ποδιές
ασιδέρωτες
και τα ξένα σώματα
το ένα πάνω στο άλλο
το ένα δίπλα στο άλλο
που ‘χτισαν τη ζωή σου
Μητέρα γυάλινη
τι δεν θα ‘δινα
να σε γεννήσω τώρα
εγώ
να ‘σαι το κοριτσάκι μου
να σφίγγω μες στη χούφτα μου
το αγγελικό φτερό σου
💚
ΣΤΟ ΝΤΙΒΑΝΙ Ο ΦΡΟΥΝΤ
Ο Φρόυντ μισοξαπλωμένος στο ντιβάνι, διαβάζει τα καινούρια δεδομένα και ξανασκέφτεται τι είναι το όνειρο.
Σε εγκέφαλο με ελικοειδείς δρόμους, αλπικούς και δύσβατους, είναι τόσο απλοϊκή η οδός των ονείρων; Πώς στο ενύπνιο η συνείδηση κατρακυλά με σκάλα μονόδρομη στο υπόγειο του είναι, ενώ στον ξύπνο κατοικεί στις πολυώροφες ανθρώπινες σχέσεις; Όνειρα-αγκίστρια ψαρεύουν (δίχως δόλωμα) απ’ το αμνιακό υγρό τους όλες τις παιδιόθεν προδομένες επιθυμίες και τις απωθημένες αναμνήσεις; Ένα ακρωτηριασμένο teddybear που συρίζει στον ύπνο μας το λούτρινο κλάμα του φτάνει τάχα να μας εξιλεώσει;
Είναι τα όνειρα πράγματι ιαματικά; Γιατί τότε μετά από μέρες αγκάθια, η ονειρική συνείδηση, αντί χέρι γλυκό που μας χαϊδεύει τα μαλλιά, ύπνο νήδυμο να κοιμηθούμε, φίδι είν’ που γλιστράει στη φωλιά; Τα όνειρα, φρουροί του ύπνου; Απρόσεκτοι φρουροί, προφυλάσσουν τον ύπνο αλλά αφήνουν απροστάτευτα τα σύνορα του ονειρευόμενου να μπαίνουν ελεύθερα κατάσκοποι και τυχοδιώκτες.
Αν αντισταθούμε στη μυθολογική γοητεία τους, γιατί να μην είναι τα όνειρα τρόπος σκέψης πρωτόπλαστος, όταν ο εγκέφαλος, αποκλεισμένος από την εξωτερική πραγματικότητα, συλλαβίζει με κώδικα Μπράιγ ό,τι τρεμάμενο και υπεριώδες υπάρχει μέσα μας;
Λέξεις και εικόνες συμπλέκονται και μνημονικά ίχνη στεριώνουν, ο αντιληπτός κόσμος προσομοιώνεται άναρχα, προβάλλεται ανάγλυφα το αναπάντεχο χωρίς τον εφησυχασμό της άγνοιας ή τη σιωπηρή συναίνεση της κρίσης. Όσο η συνάντηση της κοκκινοσκουφίτσας με τον λύκο-θάνατο μοιάζει αναπόφευκτη, άλλο τόσο αναμενόμενη είναι η ανάστασή της.
Γέννημα δικό μας, εύρημα της προϊστορίας μας τα όνειρα, συνθέτουν σ’ ένα πρόσωπο τον αειθαλή και φυλλοβόλο εαυτό μας. Δεν υπάρχουν ομοενύπνιοι, μόνο επισκέπτες σε ξένα όνειρα υπάρχουν.
Από την ενότητα «Πρόσωπα του έρωτα»
ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ
Σε νιώθω
με τους νευρώνες κάτοπτρα
μυούμαι στον κόσμο σου
συναισθάνομαι τη γλώσσα σου
αυτήν
των ήχων
των γεύσεων
των χρωμάτων
των σκιών
των αρωμάτων
Παράδεισος των αισθήσεων
Εσένα Τέχνη
που με κάλτσες μεταξωτές
πολύ λεπτές
μυρίζεις τον κρίνο
και γεννάς
💚
ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ
Μοβ μορφή
σε ορίζοντα γυμνό
όσο πλησιάζω
δεν είσαι συ
αποδομείσαι
κηλίδες κόκκινες και μπλε
φιγούρα από πίνακα πουαντιγισμού
💚
ΤΑ ΑΝΘΕΚΤΙΚΑ ΓΟΝΙΔΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ
Ο έρωτας ενσωματώνεται
στο DNA ξενιστή
τρώει ζωή
εκκρίνει δηλητήριο
Κάθε στιγμή in vivo
ένα κλικ της ψηφιακής μηχανής
του θανάτου
Ο ξενιστής
εξόριστος στο ίδιο του το σώμα
σβήνει
Ο έρωτας ανθεκτικός
αναζητά άλλον ξενιστή
να την αντέχει την αγάπη
💚
ΑΠΟΛΟΓΙΑ
Μάρτυς μου τα δάκρυα
ορκιζόταν
λες κι ο πόνος
είναι ζήτημα αλήθειας
💚
ΕΚΤΗ ΑΙΣΘΗΣΗ
Η αίσθηση ότι
σε γεύεται
σε αγγίζει
σε ακούει
σε βλέπει
σε αναπνέει
μόνο εκείνος
Από την ενότητα «Αποχωρισμοί»
ΤΟ ΡΑΝΤΕΒΟΥ
Ζω
για σένα
σε ακολουθώ
πιστά
σαν σκιά
η πιο διάσημη
στη δύση σου θα ιδωθούμε
είπε ο θάνατος στη ζωή
Πεθαίνω
για σένα
ξανά και ξανά
δεν θα αναστηθώ
δεν θέλω να σε συναντήσω
ξανά
είπε η ζωή στον θάνατο
ΣΤΟΝ ΒΥΘΟ
Κάθισε στην ανάστροφη καρίνα
η μπλούζα ασήμιζε από τα λέπια
χαμογελούσε με επιφύλαξη
μην είχε φύκια
ανάμεσα στα δόντια
(πού να ψάχνει τώρα
τον μπόγο της για νήμα)
Βρίσκεταιİnşallah
μίλια μακριά από τη φρίκη της πατρίδας
πολλές οργιές κάτω απ’ την επιφάνεια του Αιγαίου
💚
ΠΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΕΛΟΥΣ
Λίγο πριν το τέλος
ο αέρας αραίωσε
η ανάσα ρηχή
ρουφάει τις φράσεις
ο φόβος στα μάτια σου
(δε θα γίνω καλά, ε;)
έγινε τρυφεράδα
δυο ακριβές λεξούλες
ψίθυροι δαχτύλων στα μαλλιά μου
χώρεσα στου καρυδιού το τσόφλι
τη λιπόσαρκη αγκαλιά σου
μητέρα
η συγγνώμη έγινε ενσυναίσθηση
«θα μου πεις ένα παραμύθι;»
όπως λένε στα παιδιά καληνύχτα
πριν κοιμηθούν
💚
ΔΩΜΑΤΙΟ ΜΕ ΓΥΜΝΑ
Οι δυο μας
δεμένοι με αισθήσεις
κάναμε έρωτα
σε δωμάτιο με καθρέφτες
κορμιά γυμνά
χείλη ανάσες πάνω στο γυαλί
πολλαπλά είδωλα
εδώ και καιρό
ο έρωτας αντανακλάται
- η αντανάκλαση οι απαρχές είναι της απώλειας -
και πετά
μια κάθετη ρωγμή απ’ τα χείλη ως την ήβη
πάνω στο γυαλί
αλλά οι καθρέφτες
κάνουν τα στραβά μάτια
τώρα
στους τοίχους
κρέμονται γυμνά
του Μοντιλιάνι
κι οι καθρέφτες δεμένοι με σκοινιά
πάνω σε φορτηγό
Φεύγουν
💚
ΑΚΙΝΗΤΟ ΤΑΞΙΔΙ
με τον κ. Φογκ του Γιάννη Βαρβέρη
Λίγη ομίχλη σε μια πολυθρόνα
μπροστά στη θάλασσα
παίρνει τη μορφή του ΦιλέαΦογκ
Ο κ. Φογκ
όψιμος νοσταλγός των εγκοσμίων
αμφίβιος όπως τα κύματα της ακτής
ξυπνά απ’ τη νάρκη της ματαιότητας
«Την ηλικία δεν θα τη μετράω πια
με φτερά πουλιών
αλλά με χρόνια σκύλων
Σαράντα ετών αιωνόβιος σοφός
το αποφάσισα
Θα σκεπάσω το μυαλό μου
με μια ρομπ ντε σαμπρ βλακείας
Βαρέθηκα να ‘μαι πτωχός, αποσυνάγωγος
και μόνος
Τελικά είχατε δίκιο Ιούλιε
ταξίδι χρήματα δόξα
Τι άλλο θέλω
Δεν παραιτούμαι απ’ το στοίχημα
Δεν απαρνιέμαι πια τις περιπέτειες
με αίσιο τέλος (ο ήρωας ν’ ανακάμπτει πάντα
σώος και νικητής)
Άλλωστε σε ογδόντα ζωές θα γυρίσω
όχι μία
αλλά πολλές φορές τον κόσμο»
Ο κ. Φογκ φτιάχνει εικόνες των ωκεανών
που θα ξανοιχτεί
όταν γίνει η στεριά όλη θάλασσα
«Δεν θα χρειάζονται τα δάκρυά μου
για να εμφανιστούν στις λευκές φωτογραφίες
πρόσωπα και τοπία
η θάλασσα θα είναι όλη δάκρυα»
💚
ΑΥΛΑΙΑ
Κοίτα τον Πάρη, τον Τριστάνο,
είναι ο έρωτας που τους έκανε να
αναχωρήσουν από τον κόσμο αυτόν
Δάντης
Χιόνι πέφτει απαλά
άσπιλο άχρονο
βάναυσα λευκό
σβήνει τις γραμμές
των κορμιών
ούτε ήχος ούτε φως
γλιστρά ανάμεσά μας
Τώρα για πάντα δική σου
Η Μαρία Λάτσαρη γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Βιολογία στο ΑΠΘ και έκανε διδακτορικό στις Νευροεπιστήμες ως υπότροφος του ΙΚΥ. Σήμερα είναι μέλος ΕΔΙΠ στο Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής στο Τμήμα Κτηνιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ. Έχει επιστημονικές δημοσιεύσεις σε έγκριτα διεθνή περιοδικά και ανακοινώσεις σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια. Συμμετείχε στη μετάφραση των βιβλίων «Φαντάσματα στον εγκέφαλο» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2004) και «Όραση και Τέχνη» (Εκδ. Παρισιάνου, 2010). Ανέκδοτα ποιήματα, μεταφράσεις, κριτικά κείμενα, άρθρα και συνεντεύξεις της έχουν φιλοξενηθεί σε έντυπα και διαδικτυακά περιοδικά (AthensReviewofBooks, Εντευκτήριο, Καρυοθραύστις,Μανδραγόρας,Παρέμβαση, Ποιητική, o anagnostis, BookpressFractal,mandragoras.gr, Θράκα, Χρόνος κ.α.). Συμμετείχε στη συλλογική έκδοση «Ο έρωτας στα χρόνια της κρίσης» (εκδ. I Write.gr 2014) και έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή «Εν δυνάμει πραγματικότητα» (Eκδ. Μανδραγόρας, 2016), η οποία περιλαμβανόταν στη μικρή λίστα για το βραβείο Πολυδούρη πρωτοεμφανιζόμενων δημιουργών 2017.
ΚΡΙΤΙΚΗ
Χ Κουτσουμπέλη
Περιοδικό “Παρέμβαση”, τχ. 183, Άνοιξη 2017
Την μέρα είναι ψάρι, τη νύχτα βγάζει φτερά. Βυθίζεται σαν φίδι που κουβαλάει στην πλάτη του όλα τα αλλαγμένα πουκάμισα.
Είναι η γυναίκα αράχνη και δεν χρειάζεται σκάλα για να αφήσει πατημασιές στο ταβάνι.
Είναι η Καμίγ Κλοντέλ και πάσχει από την τρέλα της λάσπης.
Είναι η Μαρί Τερέζ ερωμένη του Πικάσο και θέλει να κρεμαστεί.
Είναι μια ιτιά με γερμένα τα κλαδιά, νευρωνικό αντίστοιχο λέει η επιστήμη, γυναίκας κλαίουσας που θρηνεί του έρωτα το φθαρτό σώμα,
είναι ο πίνακας, δέκα αυτόπτεις ζωγράφοι, το μοντέλο και ένα μαγικό κλειδί που ανοίγει δέκα κλειδαριές, όλα μαζί σε ένα.
Είναι η Τέχνη που με κάλτσες μεταξωτές, πολύ λεπτές μυρίζει τον κρίνο και γεννά.
Είναι Ο Φιλέας Φονγκ που δεν παραιτείται από το στοίχημα.
Είναι μία μοβ φιγούρα από ένα πίνακα πουαντιγισμού.
Είναι γοργόνα με την μπλούζα να ασημίζει από τα λέπια
Κωδικό όνομα: Ποιήτρια
Στην δική μας επιδερμίδα που αποκαλούμε πραγματικότητα, όλοι οι στίχοι της Μαρίας Λάτσαρη που αναφέρθηκαν πριν, ανήκουν στα ποιήματα της συλλογής της. Όμως στο άλλο σύμπαν, αυτό που ρέει κάτω από την επιδερμίδα, που φυτρώνει μέσα στο βιβλίο αυτό, σε μια εν δυνάμει πραγματικότητα, αυτή που δημιουργεί στην μικρή κοσμογονία της η Μαρία Λάτσαρη, οργανικά και ανόργανα, άμμος και κρύσταλλοι, θαύμα και Λεβιάθαν, ποίηση και επιστήμη συνδυάζονται όπως μέσα σε ένα καλειδοσκόπιο σχημάτων και χρωμάτων.
Η ημερομηνία μέσα στην συλλογή παραμένει σταθερά Μπλε Ιουλίου.
Οι νεροβούβαλοι βόσκουν, το ροζ που κρύβεται πίσω από τις καλαμιές είναι τα φλαμίνγκο.
Μέσα στην εν δυνάμει πραγματικότητα της Μαρίας Λάτσαρη υπάρχουν ζωντανοί οι σπόροι από άλλες πραγματικότητες, από πίνακες ζωγραφικής, από επιστημονικά συγγράματα, από παραμύθια, από κόμικς. Είναι εν δυνάμει η πραγματικότητα της Μαρίας Λάτσαρη γιατί είναι ζεστή, είναι φυχρή, κοχλάζει και παγώνει.
Όπως πολλοί άλλοι ποιητές και ποιήτριες πριν και μετά από αυτήν, η Μαρία Λάτσαρη διακατέχεται από μία αγωνία, που είναι ταυτόχρονα και λαχτάρα. Θέλει να εξερευνήσει τα αχαρτογράφητα τοπία της έμπνευσης και της ποιητικής τέχνης. Κατέχει ένα μυστικό. Γνωρίζει το ουσιώδες και μπορεί να το απομονώνει. Είναι γνώστρια και μυημένη στα πεδία των τεχνών και των θετικών επιστημών. Αντλεί επομένως ερεθίσματα από διαφορετικούς και διάφορους κόσμους. Η πραγματικότητά της είναι στην πραγματικότητα, σύνθετη και πολύχρωμη, πολυμορφική.
Η ποιητική αυτή συλλογή είναι χωρισμένη σε τρεις ενότητες.
Συγγένειες, πρόσωπα του έρωτα, αποχωρισμοί. Καλύπτει το τρίπτυχο
δηλαδή του ανθρώπινου κύκλου, γέννηση, έρωτας, θάνατος.
Πρώτη ενότητα Συγγένειες
Αριθμός ποιημάτων δέκα τέσσερα. Μέσα σε γυάλινο βάζο μία παιδική ηλικία χωρίς ετικέτα.
Τα παραθυρόφυλλα παραμένουν σφραγισμένα. Φέρετρο, μπαούλο,
ντουλάπι, παντζούρια όλα κλειστά. Μέσα ο πατέρας και η μητέρα κάθονται με σταυρωμένα χέρια σιωπηλοί γύρω από το κρυφό τραύμα. Παρατημένοι γυάλινοι βόλοι και ασιδέρωτες σχολικές ποδιές. Ποιήματα ποιητικής ονειροπαγίδες.
Αμάρ πίσω από το οδόφραγμα στη Νταράγια, Γιονούς στον καταυλισμό στην Λέσβο, Τζαμίλ στο φυλάκιο της Ειδομένης, Αλζίνα και Μελέκ πίσω από πολύχρωμες μαντήλες, τα παιδιά. Όλα ίδια, συγγενικά, δικά μας.
Ένα παιδικό τρενάκι που διασχίζει ηλικίες και γεφυρώνει την αρχή με το τέλος.
Ήχος φτερών από παιδικά φαντάσματα, ένας ποιητής που γράφει στην
γαλάζια πυτζάμα του και ο Φρόυντ στο ντιβάνι του με τα χέρια πλεγμένα
πίσω από το κεφάλι του.
«Τι είναι όνειρο;» ρωτάει.
«Ποτέ ομοενύπνιοι, πάντα επισκέπτες στα όνειρα των άλλων» απαντάει η Μαρία Λάτσαρη.
Δεύτερη ενότητα: Τα πρόσωπα του έρωτα
Δέκα ποιήματα, δέκα πρόσωπα
1. Η αισθησιακή ανάγνωση – ερωτική ιεροτελεστία- το χάδι στο βελούδινο εξώφυλλο αγαπημένου βιβλίου
2. ενσυναίσθηση: η μύηση στην τέχνη
3. η μοβ φιγούρα στον πίνακα πουαντιγισμού. Ο έρωτας δηλαδή της
τελείας, της απομάκρυνσης, της σμίκρυνσης και της ένωσης, της μίας
τελείας με όλες τις άλλες για να αποτελέσουν ένα μικρό σύμπαν ομορφιάς.
4. το όνειρο του έρωτα και η σκιά του στον τοίχο
5. πέντε αισθήσεις και μία έκτη, μόνον εκείνος, μόνο δική του, η αποκλειστικότητα του έρωτα.
6. έρωτας σε σπιρτόκουτο, μόλις που, στις μύτες, διαδικτυακή επικοινωνία και ντοπαμίνη στον εγκέφαλο
7. ζήλια
8. βία
9. όρκοι δακρύων
10. έρωτας στο DNA ξενιστή, αναζητά κάποιον άλλο ξενιστή που να τον
αντέχει
Τρίτη ενότητα, η πιο δύσκολη. Η ενότητα των αποχωρισμών.
Δέκα οκτώ ποιήματα.
Η μητέρα που αναχωρεί, ένα ζευγάρι παρατημένα παιδικά παπούτσια,
ένα παραμύθι που δεν τελείωσε, χιονόνερο.
Σε παλιό εργοστάσιο, σε άσυλο, στον βυθό, πάνω στο ταβάνι, σε μία ανασκαφή, σε άδεια πολυθρόνα, σε δωμάτιο με καθρέφτες, πρόσωπα γνωστά και άγνωστα, συγγενικά και οικεία, αγαπημένοι και ξένοι, αποχωρούν ο καθένας με τον τρόπο του, άλλος μέσα σε ένα πίνακα, άλλος μέσα στην τρέλα, άλλος μέσα στον θάνατο.
Φτυαριές από χώμα, μνήμη και λήθη. Η πληγή γίνεται τέχνη. Είτε με
πηλό, είτε με πινέλο, είτε με λέξεις, το μυστικό είναι το ίδιο.
Μεταμόρφωση, δημιουργία, εν δυνάμει. Πραγματικότητα. Η εν δυνάμει πραγματικότητα της Μαρίας Λάτσαρη.
{....Η γλωσσική επεξεργασία ενσωματώνει στο ποιητικό κείμενο μια συμβολική εικονοποιία που παραπέμπει στη ζωγραφική και το ασυνείδητο αφού «τα όνειρα, συνθέτουν σ’ ένα πρόσωπο τον αειθαλή και φυλλοβόλο εαυτό μας». Έκδηλο στις σελίδες είναι, επίσης, το αποτύπωμα των σπουδών της στη βιολογία, του διδακτορικού της στις νευροεπιστήμες, αλλά και στο χώρο της μετάφρασης καρπός της οποίας είναι και το «Φαντάσματα στον εγκέφαλο» από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, καθώς ενοφθαλμίζει στοιχεία τους στον ποιητικό λόγο. «Ρωτώ την ποίηση/ για το σχήμα της λύπης/ την ιτιά μου δείχνει/ το δέντρο που πονά, αυτή/ με γερμένα τα κλαριά/ προσκυνά βουβά το χώμα/ Νευρωνικό αντίστοιχο/ λέει η επιστήμη/ γυναίκας κλαίουσας που/ με λυτά τα μακριά μαλλιά/ θρηνεί ασάλευτη/ του έρωτα/ το φθαρτό σώμα».
Η πρώτη ώριμη συλλογή της Λάτσαρη, αναδεικνύει μια ποιητική φωνή που προοιωνίζεται μια πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη.
Τα κόκκινα και τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ
Διαβάστε περισσότερα http://avgi-anagnoseis.blogspot.com/
💚 💚
{....Προσωπικά απόλαυσα το γεγονός ότι σ’ αυτή τη συλλογή υπάρχει μια καλή ισορροπία ανάμεσα στο προσωπικό και στο εξωστρεφές. Η Μαρία Λάτσαρη διατηρεί τα ανοίγματα προς τον αναγνώστη, κρατάει τις πιθανότητες ενεργές. Άλλωστε η χαρακτηριστικά ερευνητική ματιά που ακουμπάει στα πράγματα, χωρίς ίχνος βιασύνης, συνεργεί στην ενίσχυση του διαύλου επικοινωνίας, και η σχέση της με τον αναγνώστη όσο προχωράει η ανάγνωση εδραιώνεται. Υπάρχει αυτή η απαραίτητη διαύγεια πνεύματος εκείνου που ενώ δεν αμφισβητεί την επαφή του με την πραγματικότητα, συνεχίζει να αναζητά πιθανότητες ευτυχίας: είναι μια ματιά γεμάτη ελπίδα και ταυτόχρονα χωρίς αυταπάτες, γενναία τελικά απέναντι σντα συμβαίνοντα. ..}
· Κρις Λιβανίου - "Εν δυνάμει πραγματικότητα" της Μαρίας Λάτσαρη
Διαβάστε περισσότερα http://stigmalogou.blogspot.com/
💚 💚
ΕΡ: Πώς λέει ότι αρχίζει να σας γράφει η δημιουργός σας;
ΑΠ: Ξεπροβάλλει το τοπίο στο παράθυρό μου / ό, τι κι αν μπει εμπόδιο δεν χάνομαι / σχεδόν το ορίζω
ΕΡ: Πώς περιγράφει την ανάγκη της να ερμηνεύσει τον κόσμο, διατυπώνοντάς σας;
ΑΠ: Η πραγματικότητά μου ονειρική / και πώς να μην είναι / όταν βλέπω τα χρώματα της ίριδας / σε αριθμούς και γράμματα / το πέντε μπλε/ το οκτώ πορτοκαλί /το πληκτρολόγιο πολύχρωμο (…) όταν ακούω τη μυρωδιά του θυμαριού/ να κυλά με την αύρα στους αμμόλοφους
ΕΡ: Πώς περιγράφει τις συντεταγμένες της ποίησής της;
ΑΠ: (…) τόπος πλήρης θεών / τόσο πολλοί / αλλά κανένας παιδί
ΕΡ: Τι πιστεύει για τους ποιητές;
ΑΠ: Δεν υπάρχουν ομοενύπνιοι, μόνο επισκέπτες σε ξένα όνειρα υπάρχουν
ΕΡ: Πώς περιγράφετε εσείς την δημιουργό σας;
ΑΠ: Μοβ μορφή /σε ορίζοντα γυμνό /όσο πλησιάζω / δεν είσαι εσύ /αποδομείσαι /κηλίδες κόκκινες και μπλε //φιγούρα από πίνακα πουαντιγισμού
Σχόλιο: Η Μαρία Λάτσαρη, στην πρώτη της ποιητική συλλογή, έχει ήδη διακριτή φωνή. Καίτοι χαμηλόφωνη, διατυπώνει την ουσία της σε λόγο, με λεπταίσθητη γραφή και γραφίδα ακριβείας.
ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ - ΠΑΥΛΙΝΑ ΠΑΜΠΟΥΔΗ
💚 💚
Θεσσαλονικιά, γέννημα και θρέμμα, η βιολόγος με διδακτορικό στις νευροεπιστήμες, συμμετοχές σε διάφορες συλλογικές εκδόσεις με ποιήματα (Εντευκτήριο τ. 106) και στο Ο έρωτας στα χρόνια της κρίσης: ποιητικό ημερολόγιο της ιστοσελίδας Eyelands (εκδόσεις write.gr, 2014). Το Εν δυνάμει πραγματικότητα είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή με την οποία, ωστόσο, κάνει δυναμική την εμφάνισή της στην έντυπη ποιητική πραγματικότητα. Γιατί:
Χρόνια ο γλύπτης άνεμος
κι η θάλασσα
κι ο βράχος
λιγοστεύει φλούδα φλούδα
Έτσι σμιλεύεται ο στίχος
Με ινδιάνικο βλέμμα
ο ποιητής συνδέει την εξωτερική πραγματικότητα
με την εκδοχή που φτιάχνει ο νους του
δεν τραγουδά
δεν επιδίδεται σε ζωγραφική τοπίων
Με τη σοφία των κύκλων της φύσης
λειαίνει τη διαχωριστική γραμμή
ανάμεσα σε ζωή και θάνατο
αποσπά το ουσιώδες απ’ τα πράγματα
το αιώνιο απ’ τα προσωρινά
(Εν δυνάμει πραγματικότητα)
Με έναν απλό, αναγνωρίσιμο τρόπο έκφρασης στήνει τον δικό της ποιητικό διάκοσμο και αναλύει πειστικά τα ποιητικά της μορφώματα. Κι ένα ακόμα δείγμα γραφής από τα «Πρόσωπα του έρωτα», παρμένο στην τύχη:
Σε νιώθω
με τους νευρώνες κάτοπτρα
μυούμαι στον κόσμο σου
συναισθάνομαι τη γλώσσα σου
αυτήν
των ήχων
των γεύσεων
των χρωμάτων
των σκιών
των αρωμάτων
Παράδεισος των αισθήσεων
Εσένα Τέχνη
που με κάλτσες μεταξωτές
πολύ λεπτές
μυρίζεις τον κρίνο
και γεννάς
Με τούτα και μ’ εκείνα, μέσα από την επαφή μου τα δυο τρία τελευταία χρόνια με την ποίηση πολλών νέων και παλιότερων δημιουργών, διαβλέπω, ακόμα και μέσω θαμπών ποιητικών μορφωμάτων, πως κάτι είτε νέο είτε ανανεωμένο έρχεται αργά, αργά, αλλά σταθερά. Και είναι ευοίωνο, ευχάριστα παρηγορητικό και καλοδεχούμενο!
Μαρία Λάτσαρη: Εν δυνάμει πραγματικότητα, εκδόσεις Μανδραγόρας
💚 💚
Μαρία Λάτσαρη,«Εν δυνάμει πραγματικότητα» (γράφει η Λίλια Τσούβα)
{.....Οι σπουδές στις νευροεπιστήμες εμφανίζονται στον ποιητικό λόγο. Οι περισσότεροι τίτλοι ουσιαστικά οριοθετούν το χώρο μέσα στον οποίο μπαίνουμε και από τον οποίο παρακολουθούμε μια καθηλωτική συνήθως ποιητική ιστορία. Ο λόγος λιτός, με γλώσσα εικαστική. Ο στίχος κοφτός, χωρίς στίξη, με μόνο σημάδι αλλαγής στην περίοδο το κεφαλαίο γράμμα της καινούργιας πρότασης.Ρυθμός έντονος και δραματικότητα. Ατμόσφαιρα ασθματική. Ένα παιχνίδι λέξεων και συναισθημάτων, συχνά με γκροτέσκο χαρακτήρα. Ένας παράδεισος τολμηρής φαντασίας και υπερρεαλιστικών αισθήσεων. Ένας τόπος χρωμάτων, ήχων, σχημάτων, γεύσεων και αρωμάτων. «Κηλίδες κόκκινες και μπλε» σε μουσαμάδες του Ζωρζ Σερά, «φιγούρες από πίνακες του πουαντιγισμού». Η ειρωνεία ταράζει. Ο στίχος καθηλώνει. Δεν γίνεται ωστόσο απαισιόδοξος. Τα ρήματα που έχουν κυρίαρχο ρόλο στη συλλογή φέρνουν το μήνυμα της αέναης αλλαγής που δικαιώνει τον τίτλο. «Η ζωή σε τραβάει απʼ το μανίκι. Μην φτάσεις να πενθείς το μέλλον»....}
Διαβάστε περισσότερα :http://www.poiein.gr/
💚 💚
Μια νοητή πραγματικότητα - Γράφει η Διώνη Δημητριάδου
{.....Στην προμετωπίδα του βιβλίου μια φράση του C.S. Sherrington:
[…]ο νους σπάνια, ή μάλλον ποτέ, δεν αντιλαμβάνεται κάτι με απόλυτη αδιαφορία, δηλαδή χωρίς «συγκίνηση». Όλα συνδέονται με τα συναισθήματα.
Θα μπορούσε η ποίηση να ξεκινά με αυτή τη διαπίστωση. Ο νους, η λογική, ο κόσμος του συνειδητού. Και κάτω από την επιφάνεια η κινητήρια δύναμη, ο κόσμος των συναισθημάτων, απρόβλεπτος και αφανής όσο το τεράστιο σώμα ενός παγόβουνου που απειλεί να διαλύσει τα πάντα με ένα του άγγιγμα. Το υποσυνείδητο που αποβαίνει κυρίαρχος του παιχνιδιού. Η ποίηση, η σιωπηλή κραυγή, ένας κόσμος υπαινιγμών και ενδείξεων, που αφήνει να υπονοήσουμε το απύθμενο βάθος, από όπου κινούν όλα για να φτάσουν στον λόγο. Ήδη η ποιήτρια έχει δώσει το στίγμα του δικού της λόγου. Και μας προκαλεί να εισχωρήσουμε σ’ αυτόν.
Χωρισμένη σε τρία μέρη η ποιητική συλλογή, με το πρώτο να φέρει τον τίτλο Συγγένειες. Συνδέσεις ανθρώπων, κάποιες φυσικές, κάποιες διαψευσμένες ακριβώς σ’ αυτό το αυτονόητο της φυσικής τους σχέσης, κάποιες άλλες πολύτιμες, ίσως γιατί δεν φέρουν φυσικούς δεσμούς, δεν ακουμπούν σε στέρεο έδαφος αλλά σε ένα τοπίο διαρκώς μεταλλασσόμενο. Δείγματα λόγου:
Ρωτώ την ποίηση / για το σχήμα της λύπης / την ιτιά μού δείχνει
σε μια φυσική σχέση εδώ το ποίημα με τη φύση, να μορφοποιεί το σχήμα του κατά τη δική της οπτική.....}
Διαβάστε περισσότερα : https://www.fractalart.gr/
💚 💚
Δήμος Χλωπτσιούδης - Η πραγματικότητα με τα μάτια του ασυνείδητου
{....Η Λάτσαρη διεισδύει βαθιά στο υποσυνείδητο με ένα λόγο φροντισμένο δίχως να χάνει την "αυτόματη" ειλικρίνειά του. Μοιάζει σαν να προχωρά σε σπουδές πάνω στην πρόσληψη της εικόνας του φυσικού τοπίου από την τέχνη και τον ανθρώπινο εγκέφαλο (εν δυνάμει πραγματικότητα, συμπληρώνοντας με τον νου το τοπίο, ανθολόγιο, συνομιλία, πεδίο αισθήσεων, μέχρι τότε), προσδίδοντας ταυτόχρονα και μία λυρική νότα στη στιχουργική της.
Βυθίζεται στη χώρα του ονείρου με τη δυναμική του πρώτου υπερρεαλισμού, μέσα όμως από το μεταμοντέρνο πλέγμα του εύληπτου μηνύματος και της συναισθηματικής ακεραιότητας (εξέλιξη, spiderwoman, μέχρι τότε, κόλαφος). Εισχωρεί στο ασυνείδητο (μισό σκοτάδι καφές, στις μύτες, ζήλεια, στο τέλος του λαβυρίνθου, στο βυθό, το άλλο μισό του έρωτα) με θέρμη, αναζητώντας τις ρίζες του ανθρώπινου ψυχισμού και στοχάζεται εστιάζοντας στη μνήμη (αυτόχειρ, ανθολόγιο, ανασκαφή, αναχώρηση, προοικονομία τέλους, κλειστά παραθυρόφυλλα, fragile, spiderwoman).
Πλούσιες παρομοιώσεις (αναχώρηση, κλειστά παραθυρόφυλλα) ή αναλογίες καταστάσεων (τα ανθεκτικά γονίδιά του έρωτα, ζήλια) και υπερρεαλιστικές μεταφορές (μισό σκοτάδι καφές, στις μύτες, αναχώρηση, προοικονομία τέλους, κόλαφος) πλουτίζουν την ποιητική της έκφραση με μία χαρακτηριστική σουρεαλιστική λυρικότητα.
Μιλά με ευαισθησία για τα ανθρώπινα πάθη, όπως ο φθόνος (ζήλεια) ή για σοβαρές κοινωνικές παθογένειες, όπως το προσφυγικό δράμα (είναι όλα ίδια, μισό σκοτάδι καφές) και η ενδοοικογενειακή βία (κόλαφος). Παράλληλα, ένα αδιόρατο ερωτικό συναίσθημα μοιάζει να εμποτίζει τις συνθέσεις της συλλογής, που συχνά εκφράζεται με το πρώτο ενικό υποκείμενο. Την ίδια στιγμή, όμως, εκφράζει την έμμεση αγωνία της για την ποίηση και την τέχνη (ιεροτελεστία ενσυναίσθηση, εν δυνάμει πραγματικότητα), ενώ συνδιαλέγεται με εργάτες της τέχνης με σημεία αναφοράς το όνειρο και την τρέλα (ακίνητο ταξίδι, δωμάτιο με γυμνά, ζωγράφος γυναικών, στον βυθό).....}
Διαβάστε περισσότερα : https://tvxs.gr/
·
·💚 💚
Συνθέτοντας τον φυλλοβόλο εαυτό μας - Γράφει η Αρχοντούλα Διαβάτη
{.....· Όταν ήρθε η σειρά της «ΕΝ ΔΥΝΑΜΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ», εκδ.Μανδραγόρας 2016, της πρώτης ποιητικής συλλογής της φίλης μου Μαρίας Λάτσαρη, ξαναδιάβασα τα ποιήματα με άλλα μάτια, δεν είναι τα ποιήματα που συζητούσαμε και σκεφτόμασταν με χαμόγελο και προσδοκίες και τα ξεπροβοδίσαμε τελικά στον ΜΑΝΔΡΑΓΟΡΑ. Μια άλλη αίσθηση αφήνει αυτή η τυπωμένη καλόγουστη συλλογή με το φίνο εξώφυλλο- έτσι δεν συμβαίνει πάντα;- και δεν ήταν από κεκτημένη ταχύτητα που άρχισα να διαβάζω αλλιώς τα ποιήματα, βάζοντας στην άκρη τα εγκεφαλικά ευρηματικά ποιήματα της επιστημόνισσας βιολόγου που «συνθέτουν σ’ ένα πρόσωπο τον αειθαλή και φυλλοβόλο εαυτό μας..», που προτιμούσα ως τώρα εξάλλου, κι άρχισα να αναζητώ ποιήματα ΠΡΙΝ ΤΟ ΤΕΛΟΣ. Βρήκα αρκετά, και τους παραδόθηκα. Αντιγράφω την ΠΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΕΛΟΥΣ: Λίγο πριν το τέλος/ ο αέρας αραίωσε/ η ανάσα ρηχή/ ρουφάει τις φράσεις/ ο φόβος στα μάτια σου/ ( δε θα γίνω καλά, ε; )/ έγινε τρυφεράδα/ δυο ακριβές λεξούλες/ψίθυροι δαχτύλων στα μαλλιά μου/ χώρες στου καρυδιού το τσόφλι/ τη λιπόσαρκη αγκαλιά σου/ μητέρα/η συγγνώμη έγινε ενσυναίσθηση/ “θα μου πεις ένα παραμύθι;»/ όπως λένε στα παιδιά καληνύχτα/πριν κοιμηθούν, ή από το FRAGILE αντιγράφω
Mητέρα γυάλινη/τι δεν θα’ δινα/να σε γεννήσω τώρας /εγώ /να’ σαι το κοριτσάκι μου/να σφίγγω μες στη χούφτα μου/ το αγγελικό φτερό σου, ή το πιο αγαπημένο μου, ανέντακτο αυτό: ΜΙΣΟ ΣΚΟΤΑΔΙ ΚΑΦΕΣ:Ο ύπνος ιερή συνήθεια /είτε ελαφρύς / εμβρυακός /είτε πολλά βαρύς / με χάπια παπαρούνας / άλλοτε πέφτεις για ύπνο/ και πέφτεις/ όλο βαθύτερα/βυθίζεσαι στο κατακάθι /με τα τετράδιά σου/ άγραφα τριαντάφυλλα / να έχουν ήδη βουλιάξει / το χέρι μόνο που κρατάει το μολύβι / έχει μείνει απ’έξω /τελευταίο σινιάλο/ άλλοτε πλέεις στο καϊμάκι /φτερά από παιδικά φαντάσματα /τότε που ζεστός /τρελός ποιητής ξυπνούσες/κι έγραφες στίχους/στη γαλάζια πιτζάμα σου...}
Διαβάστε περισσότερα :https://www.fractalart.gr/
·
·
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου