Κυριακή 28 Απριλίου 2019

Κριτική του Γιάννη Φιλιππάκη στο Παραμύθι "Το αγόρι και ο Δράκος" της Χρύσας Νικολάκη





Το αγόρι και ο Δράκος, της Χρύσας Νικολάκη, εικαστικά Αλεξίας Κωστή.

Η λέξη παραμύθι τις περισσότερες φορές είναι μια σύντομη ιστορία, που μέσω της επινόησης του μύθου, χρησιμοποιεί μεταφορικά μηνύματα και ηθικά διδάγματα. Πάντα διδακτικό ένα παραμύθι δείχνει τον αέναο πόλεμο μεταξύ καλού και κακού, προσωποποιεί ζώντες οργανισμούς, φυτά , ποτάμια, νεράιδες, δράκους κ.τ.λ.

Ο αλληγορικός τρόπος της εξιστόρησης, ειδικά με ποιητικό λυρικό τρόπο όπως της Χρύσας, αποδίδει βαθιά νοήματα και εικόνες με λαμπερά χρώματα. Οι ρίζες των παραμυθιών, η προέλευση τους, χάνονται στο παρελθόν και ας μην ξεχνάμε τους ελληνικούς μύθους του Αισώπου που αιώνες επέζησαν δια του προφορικού λόγου και του γραπτού στη συνέχεια.  Τα παραμύθια ξεκίνησαν ως προφορικός λόγος δημώδους λογοτεχνίας, με κύριο σκοπό την διαμόρφωση της εύπλαστης παιδικής ιδιοσυγκρασίας. Πολλές φορές ένα παραμύθι περιέχει λαογραφικά και ιστορικά στοιχεία. Το συγκεκριμένο έργο διαφέρει από τα συνήθη του είδους, μια που ο ομοιοκατάληκτος λόγος έχει την μαγεία της ποίησης, που από την δεκαετία του ’50 έχει χαθεί. Να όμως που η συγγραφέας με αξιοσύνη το επαναφέρει!

Ειδικής μνείας η δύναμη των εικαστικών που με περισσή φαντασία και μεράκι απεικονίζουν τις υπερφυσικές ικανότητες των ηρώων. Στον παιδικό ψυχισμό, η αφήγηση και οι εικόνες παίρνουν άλλες διαστάσεις , παύουν να είναι στο χώρο της φαντασίας.

Γραφή λογοτεχνική, πέρα από την αφήγηση, όπου τα πρόσωπα του έργου παύουν να είναι ανώνυμα, γίνονται άμεσα φιλικά και γνώριμα. Εδώ το αγόρι και ο δράκος βρίσκονται αντιμέτωποι με το δίλημμα των αξιών! Ώσπου ο σωματικά ασθενέστερος αποδεικνύεται ο ισχυρός της παρέας! Το φυσικό και το υπερφυσικό στοιχείο συνυπάρχουν και αλληλοεπιδρούν με τρόπο μαγικό και αποκαθιστούν του αγαθού την ιδέα.

Ακούμε τον δράκο να μιλά , να σκέφτεται, να αλλάζει και να αναγνωρίζει τις ηθικές αξίες του μικρού φίλου του, με αποτέλεσμα την καθολική του μεταμόρφωση. Από την πρώτη σελίδα, όπως μας προτρέπει η συγγραφέας μεταφερόμαστε στο χώρο που καταργεί την βαρύτητα και αν προσέξουμε λεπτομέρειες του εικαστικού παντρέματος θα δούμε τον μικρό ήρωα μας υπό το βλέμμα της σοφής κουκουβάγιας να μοιράζεται τον φυσικό χώρο με το φυτικό βασίλειο και τα έμβια όντα του, όπου και απλόχερα παραχωρεί την τροφή του σ’ αυτά.

Στην επόμενη εικόνα πάντα εναρμονισμένα με τον έμμετρο λόγο γίνεται η γνωριμία του αγοριού με τον φοβερό  δράκο, που ηχεί το γέλιο του σε αντίθεση με το φλογοβόλο του στόματος του. Η εικόνα της αθωότητας του αγοριού μαγεύει τον δράκο και παρά τον αρχικό δισταγμό του, ο μικρός ήρωας τον εμπιστεύεται άμεσα. Εδώ αρχίζει να μηδενίζει το βάρος του ο μικρός φίλος μας, γίνεται παρατηρητής από αέρος και εξερευνητής της Θείας ομορφιάς του Δημιουργού.

Διαπιστώνει τον κάματο των έμβιων όντων και την ανάγκη ξεκούρασης ώς το ξημέρωμα. Φτάνουμε λοιπόν στο κάστρο των υλικών αγαθών που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν το ζητούμενο του Δράκου.

Η φωνή του γίγαντα φρουρού προειδοποιεί τους ήρωες μας για το τι θα κερδίσουν μα και το τι θα χάσουν. Τώρα ήρθε η σειρά του Δράκου να γνωρίσει την παγίδευση τους , σ’ένα κόσμο ακριβό χωρίς όμως καμία πραγματική αξία. Την τάξη αποκαθιστά σαν από μηχανής ο ασθενέστερος σωματικά των ηρώων και παραδίδει στο φτερωτό φίλο του και σ’εμάς το ηθικό δίδαγμα του παραμυθιού, αρνούμενος τα αστραφτερά αγαθά της ύλης!

Εδώ λοιπόν η συγγραφέας Χρύσα Νικολάκη απογειώνει την ουσία του παραμυθιού με τους στίχους της , θέτοντας το ερώτημα «Τι να τα κάνεις τα φτερά, αν δεν μπορείς να πετάξεις!»Εδραιώνει το χρυσοφόρο της φιλίας στην απλότητα της ζωής και στην ορθοφροσύνη. Η εικονογράφηση της Αλεξίας Κωστή δίνει κίνηση σε όλο το έργο με περισσή τέχνη, εξημερώνει τον δράκο, τον μετατρέπει σε φτερωτό πιστό φίλο. Ολοφάνερο πια, από την τελευταία εικόνα της, όπου με την στάση του σώματος του την ώρα που αγναντεύουν , παρατηρούν την πορεία του ήλιου. Είναι η χρονική στιγμή που ο δράκος εξανθρωπίζεται.

Τελειώνοντας, θέλω να σταθώ στην χρησιμότητα αυτού του βιβλίου στις αίθουσες διδασκαλίας από τους δασκάλους για την άνθιση των παιδικών ψυχών.

Γιάννης Φιλιππάκης,
ποιητής, Ειδικός Γραμματέας Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, μέλος Δ.Σ.














Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου