Το μοναστήρι αποτελεί λατρευτικό κέντρο του νησιού και όλων των Δωδεκανήσεων.Σε σπηλαιώδη μορφή,είναι χτισμένο σε βράχο ύψους 30μ.από τη θάλασσα που οι Νισύριοι ονομάζουν"οξό".
Χτισμένη σ΄έναν ψηλό βράχο στο Κάστρο του Μανδρακίου βρίσκεται η Μονή της Παναγίας της Σπηλιανής. Σύμφωνα με την παράδοση, το 1400 μ. Χ. ένας γεωργός ανακάλυψε μια μικρή εικόνα της Παναγίας, την οποία και μετέφερε στο ναό της Παναγίας της Ποταμίτισσας. Λίγες μέρες αργότερα όμως η εικόνα εξαφανίστηκε για να βρεθεί στη συνέχεια σε μια σπηλιά στην κορυφή ενός μεγάλου βράχου. Οι κάτοικοι την επέστρεψαν στο ναό αλλά το περιστατικό επαναλήφθηκε. Για το λόγο αυτό αποφασίστηκε να χτιστεί στη σπηλιά μια εκκλησία όπως και έγινε λίγα χρόνια αργότερα.
-------------
Τα πλοία πριν αράξουν στο λιμάνι του νησιού,περνούν πρώτα κάτω από το μοναστήρι, σφυρίζοντας για να πάρουν την ευλογία της Παναγίας και σε ανταπόδοση χτυπούν οι καμπάνες του μοναστηριού...
Ήδη από τα πρώτα χρόνια ίδρυσής της, η Μονή της Παναγίας Σπηλιανής ήταν γνωστή. Επί τουρκοκρατίας εξέδωσε χάρτινα νομίσματα με ελληνικά γράμματα για τις συναλλαγές των κατοίκων ενώ τον Μάρτιο του 1823 μ.Χ. συμμετείχε στη Γενική Συνέλευση της Επαναστατημένης Ελλάδας. Ανεβαίνοντας ο επισκέπτης 270 σκαλοπάτια φτάνει στην ιερή σπηλιά και αντικρίζει το αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1725 μ.Χ. Επάνω σε αυτό εδράζονται οι εικόνες του Ιησού, της Θεοτόκου με το Βρέφος, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και του Αγίου Χαραλάμπου.
Η πρόσβαση στη μονή γίνεται από τον κεντρικό δρόμο, κοντά στο ναό της Ποταμίτισσας(μερική άποψη εδώ)από όπου ξεκινούν και τα σκαλιά που οδηγούν στη μονή.
Βοηθητικός χώρος-προσκυνητάρι σε μια από τις πολλές εσοχές του σπηλαίου.
Μια από τις πολλές επιγραφές που συναντά ο προσκυνητής ανεβαίνοντας...
Η κύρια είσοδος στο μοναστήρι.Από εδώ και μετά αρχίζει η κάθοδος στο σπήλαιο...
"Σε μια παλάμη θάλασσας γεύτηκες τα πικρά χαλίκια
Δύο η ώρα το πρωί περιδιαβάζοντας τον έρημο Αύγουστο
Είδες το φως του φεγγαριού να περπατεί μαζί σου
Βήμα χαμένο. Ή αν δεν ήτανε η καρδιά στη θέση της
Ήταν η θύμηση της γης με την ωραία γυναίκα
Η ευχή που λαχτάρησε μεσ’ απ’ τους κόρφους του βασιλικού
Να τη φυσήξει ο άνεμος της Παναγίας!
Ώρα της νύχτας! Κι ο βοριάς πλημμυρισμένος δάκρυα
Μόλις ερίγησε η καρδιά στο σφίξιμο της γη
Γυμνή κάτω από τους αστερισμούς των σιωπηλών της δέντρων
Γεύτηκες τα πικρά χαλίκια στους βυθούς του ονείρου
Την ώρα που τα σύννεφα λύσανε τα πανιά
Και δίχως ήμαρτον κανέν’ από την αμαρτία χαράχτηκε
Στα πρώτα σπλάχνα του ο καιρός. Μπορείς να δεις ακόμη
Πριν από την αρχική φωτιά την ομορφιά της άμμου
Όπου έπαιζες τον όρκο σου κι όπου είχες την ευχή
Εκατόφυλλη ανοιχτή στον άνεμο της Παναγίας!"
Οδ. Ελύτης-"Προσανατολισμοί"
Παλιά κειμήλια και κεραμικά σκεύη.
 |
 |
Κεραμικά σκεύη σε μια από τις εσοχές του σπηλαίου και στο βάθος το φως και ο αέρας από τη θάλασσα.
Η εικόνα της Παναγίας, επενδυμένη από ασήμι, είναι αμφιπρόσωπη: στο πίσω μέρος εικονίζεται ο Άγιος Νικόλαος ενώ στο άλλο η Παναγία με το Βρέφος, φιλοτεχνημένη με την τεχνοτροπία της ρώσικης σχολής. Λέγεται ότι στο αριστερό χέρι της Παναγίας βρίσκεται η μικρή εικόνα που είχε ανακαλυφθεί τον 13ο αιώνα μ.Χ. Η εικόνα είναι θαυματουργή, γι αυτό και τον 15 Αύγουστο πλήθος προσκυνητών επισκέπτεται το νησί.
Οι ντόπιοι έφτιαξαν μια μεγάλη εικόνα της Παναγίας πανομοιότυπη με το μικρό ξύλινο εικόνισμα που είχε βρεθεί στη σπηλιά και την έντυσαν όλη από ασήμι. Το μικρό εικόνισμα το τοποθέτησαν μέσα στην παλάμη του αριστερού χεριού της μεγάλης εικόνας που έφτιαξαν, το οποίο βρίσκεται εκεί ακόμη και σήμερα. Φυσικά δεν φαίνεται γιατί είναι κρυμμένο ανάμεσα στο ξύλο και το ασήμι. Μάλιστα για να χωρέσει, έκαναν μεγαλύτερο σε μέγεθος το αριστερό χέρι και η διαφορά των δύο χεριών είναι φανερή.
Οι ντόπιοι λένε ότι το αριστερό χέρι της Παναγίας που βρίσκεται μέσα το εικόνισμα είναι ζεστό όταν το ακουμπάς, δηλαδή έχει τη θερμοκρασία του ανθρωπίνου σώματος,σε αντίθεση με το άλλο χέρι που είναι κρύο...
 |
| Ανεβαίνοντας,η θέα προς το Μανδράκι(πρωτεύουσα της Νισύρου)και τη λεγόμενη"τάβλα του γιαλού"είναι εξαιρετική! |
“Ανοίγει μές στο μυστικό περβόλι ένα ρόδο λαμπρό την κονταυγή βεργολυγώντας πάνω στο στελέχι του, ολότελα κρυμμένο μές στα φύλλα του, που γίνονται παρθενική σκέπη της ντροπαλοσύνης του. Μέσ΄από κείνα μόλις που σταλάζει και κάθεται απάνω του άχραντη δρόσο τ΄ουρανού, και μόλις που τολμά τα φύλλα αυτά να τα φιλήση ο ζέφυρος ο πιο αγνός με την ερωτική πνοή του. Όποιος μ΄αυτό την άσπιλή του κόμη ανθοστολίση, θα σκεπαστή όλη η όψη του με την παρθενικότητα, που τόσο χαίρεται σ΄αυτήν η πρώτη αγάπη. Με το ρόδο αυτό πλέξανε στεφάνι οι Άγγελοι, όταν έφτασε στον Παράδεισο η Δέσποινα, που για κείνην, ύστερ΄από το Θεό, αγάλλονται οι ουρανοί.”
Διον.Σολωμός
"Άνεμος φύσαγε γλυκός, από μακρά φτασμένος,
με τη γαλήνια ευωδιά των κάμπων φορτωμένος.
Τα μύρα πλέαν ανάερα· αντίκριζε η ψυχή μου,
όθε κι αν γύριζε, γοργή, τη μυστική άθλησή μου.
Και ιδές… Ανθοί ανεπάντεχοι, δαφνόδεντρα και βάγια
στης γης αν ευωδάγανε τα ευλογημένα πλάγια·
στα χρυσοπράσινα έλατα αν ο ήλιος, σε μια στάλα,
φλόγα γαλάζια ανάβρυζε, πήδαε πυρρή διχάλα,
Και μιαν ακοίμητη δροσιά κινούσαν, να με ζώνει,
τ’ άγια φαράγγια που κρατούν ολοχρονίς το χιόνι·
α, πώς σπαρτάρισε η καρδιά σαν ένιωσε τα μάγια
τα γλυκανάπνοα, σε σφιχτά να την κρατούν αρπάγια!
Πώς το ρουμπίνι πύρινο ζώνει ψηλά το στέμμα,
όμοια στο νου μου ολόγυρα μαζώχτη ξάφνου το αίμα
Και πάλι πισωδρόμισε γοργό, σα για να πάρει
χλωμάδα μεγαλύτερην απ’ το μαργαριτάρι…
Ψυχή! Και ξάφνου, σκίζοντας το φοβερό σκοτάδι
η αχτίδα της το δάκρυ μου το βρήκε ωσάν πετράδι!"
Άγγελος Σικελιανός
Η θέα από τα παράθυρα του μοναστηριού!!!
Λέγεται «Σπηλιανή» γιατί η εκκλησία του μοναστηριού βρίσκεται μέσα στη σπηλιά του λόφου. Μέσα στην εκκλησία βρίσκεται η εικόνα της Παναγίας.
Η παράδοση λέει ότι κάποιος Νισύριος βοσκός είδε από μακριά ένα φως να φέγγει μέσα στη σπηλιά που υπήρχε στο βράχο. Πήγε κοντά και με έκπληξη είδε ένα μικρό εικόνισμα της Παναγιάς το οποίο μετέφερε στον ναό της Ποταμίτισσας. Η περιοχή από τότε ονομάζεται «βρετού». Το άλλο πρωί όταν πήγαν στην εκκλησία ανακάλυψαν ότι δεν βρισκόταν στη θέση της, οπότε άρχισαν να ψάχνουν. Τελικά βρήκαν την εικόνα πάνω στο λόφο. Κατάλαβαν ότι ήταν επιθυμία της Παναγίας να παραμείνει εκεί και μετά από λίγα χρόνια άρχισαν να χτίζουν το μοναστήρι το οποίο ιδρύθηκε πιθανότατα στο τέλος του 14ου αιώνα. Ο κυρίως ναός είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και το παρεκκλήσιο δεξιά, στον άγιο Χαράλαμπο.
Ο μικρός τρούλος...
Η Κοίμηση.
-------
Σε κάθε δύσκολη στιγμή όλοι οι Νισύριοι προστρέχουν στην Παναγία τη Σπηλιανή, τη «Γερόντισσα» του νησιού, και αυτό φαίνεται από τα εκατοντάδες τάματα που βρίσκονται στην εικόνα της. Και στις χαρές τους όμως γιατί στη Νίσυρο συνηθίζεται τα μυστήρια (γάμοι, βαφτίσια) να γίνονται στο μοναστήρι της Σπηλιανής.
Κάθε Δεκαπενταύγουστο στη Χάρη της φτάνουν προσκυνητές από όλα σχεδόν τα Δωδεκάνησα ενώ γίνεται και το μεγαλύτερο πανηγύρι του χρόνου με φαγητό, τραγούδι και χορό, όπως συνηθίζεται σε όλα τα πανηγύρια του Αιγαίου μας.
Το ανδρικό αυτό μοναστήρι ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Κώου και Νισύρου. Καθηγούμενος είναι ο Αρχιμανδρίτης Στέφανος.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΖΩΗ ΔΟΥΝΑ
ΚΕΙΜΕΝΑ - ΖΩΗ ΔΟΥΝΑ
πηγή πληροφοριών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου