ΤΖΑΝΝΙΔΟΥ ΛΟΥΚΙΑ - ΤΟ ΠΟΙΗΤΙΚΌ ΤΗΣ ΕΡΓΟ

Η Λουκία Τζαννίδου (LoukiaTzannidès) γεννήθηκε στην Αθήνα κι αφού ολοκλήρωσε τις δευτεροβάθμιες σπουδές της, σπούδασε στη Γαλλία Οικονομικά και Πολιτικές Επιστήμες. Είναι Κρατικός Διδάκτωρ Γαλλίας (Docteur d’Etat) και ασχολήθηκε με έρευνα και διδασκαλία στο Πανεπιστήμιο της Grenoble.

Στο Βέλγιο εργάστηκε ως εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τοΕυρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και σαν επισκέπτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (ULB).

Παράλληλα με το επιστημονικό της έργο δεν έπαψε να ασχολείται με τη λογοτεχνία και ιδιαίτερα την ποίηση και τη στιχουργία.

Γράφει σε τρεις γλώσσες, ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές Υδατογράφημα Ι και ΙΙ, που παρουσιάστηκαν στην Αθήνα και τις Βρυξέλλες (HellenicCircle of Brussels).

Ποιήματά της έχουν δημοσιευθεί σε τρεις γαλλικές ανθολογίες (Plume d’Airain, Plume d’Argent, Plume de Pourpre) καθώς και αγγλόφωνες (International Dictionary of ContemporaryPoets, World Poetry 2009, 2011 & 2013).

Έχει τιμηθεί με διεθνή βραβεία και με HonoraryDegree of Doctor of Literature.

Έχει δημοσιεύσει το μυθιστόρημα « De toutes les couleurs ».

Είναι μέλος της Ενωσης  Ελλήνων Λογοτεχνών.

  Υδατογράφημα Ι 

Λουκία Τζαννίδου, Υδατογράφημα Ι, Εκδόσεις Ιδεόγραμμα, Αθήνα, 2010.

Διάθεση Βιβλιοπωλείο Πολιτεία, Ασκληπιού 1, Αθήνα και ηλεκτρονικές παραγγελίες εδώ 

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 

ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ

Πέρασ’ εντός μου το τραγούδι

Καθαρτήριο αρνητικής μνήμης

Της ομορφότερης έκφρασης απαύγασμα

Πέρα από λέξεις κενές και χιλιοειπωμένες

Κι από νοήματα παρεξηγημένα

Διαβαίνω τώρα τα ναρκοπέδια

Άτρωτη κι αρτιμελής

Αγνοώντας κινδύνους και παγίδες

Με τα σανδάλια του φτερωτού Ερμή.

ΑΦΥΠΝΗΣΗ 

Τέλεψαν για μένα του ψυχισμού οι παρορμήσεις.

Τέρμα, παιδιά, η ομφαλοσκοπία.

Τέρμα και στην προδομένη επανάσταση.

Τέρμα στην τυραννία των ολίγων.

Όλα για πάρτη τους τα κάναν κτήμα.

Μολυβένια στρατιωτάκια

ενταγμένα σε πολέμους

που οδηγούν στο πουθενά

Έτσι μας κατάντησαν.

Μέχρι και τα οράματα οικειοποιήθηκαν.

Στα απώτατα όρια οδήγησαν την ανταρσία μας

να την αποδυναμώσουν

να την αδειάσουν παντελώς από περιεχόμενο.

Μέχρι που ξεχάσαμε για τι πολεμάμε.

Για ποιον, για ποιους 

το αίμα χύνεται αφειδώς.

Τα πήραν όλα, όλα.

Και πάλι δεν τους φτάνουν.

Αρκεί! Αρκεί!

Παιάνες και κύμβαλα

Σάλπιγγες ηχούν στα μετερίζια των αγγέλων.

Γρηγορείτε !

Αγρυπνείτε!

Υπάρχει τρόπος.

Όλοι οι τρόποι,

Καλοί-κακοί, φύρδην μίγδην.

Μας εξαπάτησαν

Μα πιο πολύ τους εαυτούς των.

ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ

Φυλαχτείτε, παιδιά,

από την εκδικητική μανία

των μέσα μας δαιμόνων.

Χαρτοπόλεμο του κομφετί

θ’ αντιτάξουμε στο αίμα.

Με γέλια και χαρές να πορθήσουμε

τα κάστρα που μας ανήκουν.

Να σκάσουν σαν το βάτραχο

από τη δική τους έπαρση,

τη μεγαλομανία των μικρών.

Νομίσανε οι άφρονες

πως με την τεχνογνωσία

θα μας την φέρναν τελικά.

Μα η γνώση δεν ανήκει σε κανέναν

κι οι λαμπαδηφόροι αγρικούν τον Πυρσό

μην και περάσει μπρος στα μάτια τους

δίχως να τον αρπάξουν.

ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

«… εις πανικόν ισπανικόν

   πλοίον εζωγράφιζον»

μα το καράβι  βουλιάζει

και ‘μεις σε σχεδίες αρμενίζουμε

σε θάλασσες γαλήνιες

και ανέμους ούριους να μας οδηγούν

Γιατί τ’ αποτολμήσαμε

Δίχως θωράκιση

Γυμνοί μα όχι πένητες

Πλούσιοι εδώ και τώρα

δίχως «αν» και «κάποτε».

Εκεί πάνω στο όρος

Εκεί στο καμαράκι το στενό

Σε κελί μοναχικό

ο Ασκητής προσμένει να του κομίσουν

χρυσό, λιβάνι και σμύρνα.

Εμείς οι 3 μάγοι

που είμαστε 1013 και τόσοι άλλοι.

Ο Λευτέρης έφαγε τη Λευτεριά

μα το λεύτερο πουλί

πέταξε μακριά μέσα στους αιθέρες

να φέρει μήνυμα δικό του

όχι τηλεκατευθυνόμενο και δήθεν

μα αυθεντικό και ουσιώδες.

Και πήρε στα χέρια του το περιστέρι ο Ασκητής

Κι ύστερα τ’άφησε να πετάξει

Το ταίρι του να βρει.

Γιατί το Άγιο Πνεύμα εν είδει περιστεράς

ήταν διπλό, Ζευγάρι.

Μια Γυναίκα, ένας Άνδρας

κι  ένας Θεός.

Μα ο Θεός περίσσευε

και υποκλίθηκε στο παλκοσένικο

ενώ η αυλαία τής προδοσίας

έκλεινε αργά

και το πλήθος ξέσπαγε

σε χειροκρότημα τρελό.

Ευοί –Ευάν τραγούδαγαν οι βακχευτές

στην Εύα που δεν  δάγκωσε το μήλο

μα το κατάπιε ολόκληρο

όπως το κήτος τον Ιωνά,

να τον ξεράσει βρέφος

μες τη γαλάζια θάλασσα των ονείρων.

Κι αναδύθηκε το μαγικό νησί

που ο Δον Κιχώτης χάρισε στον Πάντσο

αφήνοντας την τελευταία του πνοή.

Πέταξε ο Πετεινός της Κώσταινας

Ναι! Πέταξε.

Τους γλίστρησε ανάμεσα από τα παχύσαρκά τους δάχτυλα

που γύρευαν να τον πνίξουν.

Lacrimae doloris έχυσαν εκείνοι,

ξεπατωμένοι και απίστευτα μόνοι.

Το πανηγύρι είναι για μας !

Παιδιά, σωθήκαμε!

Οι κερασιές ανθίσανε

Και τ’ ανθάκια γινήκανε

κεράσια πορφυρά

εις αντικατάστασιν του ερυθρού αίματος,

του ερυθρού σταυρού και της ερυθράς ημισελήνου.

Ολόγιομος πορφυρός ήλιος

Χρυσαφιά σελήνη της Πανσέληνου.

 Υδατογράφημα  ΙΙ

Υδατογράφημα ΙΙ, Αθήνα 2014, εκδόσειςΠοιήματα τωνΦίλων

Διάθεση Βιβλιοπωλείο Πολιτεία, Ασκληπιού 1, Αθήνα και ηλεκτρονικές παραγγελίες εδώ 

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 

Εκτός Συνόρων

Κάποια όρια είπα να ξεπεράσω

Γιατί δε με χώραγεν ο τόπος

Ανάγκη επιτακτική.

Να δείξεις πως δεν τους φοβάσαι

Τους Λαιστρυγόνες και τουςΚύκλωπες

Είπε εκείνος από τηνΑλεξάνδρεια

Από το ταπεινό σπίτι

Με το κρεβάτι του έρωτα

Να χάσκει αδειανό.

Ψυχή πονεμένη μα περήφανη

Που μισείς τον οίκτο περισσότερο κι απ’ τον εαυτό σου

Ματώνουν οι σελίδες

Σαν πλαγιάζεις επάνω τους

Την πίκρα για μια πατρίδα ιδανική

Ελπίζω να πεθάνω προτού επαναπατρισθώ

Για να κρατήσω ατόφιο κι αμόλυντο

Το όραμά σου.

ΕΠΙΛΟΓΗ

Λένε πως οι συγγραφείς πεθαίνουν στην ψάθα.
Στη ψάθα θαλάσσης, βεβαίως – βεβαίως!
Δίπλα στο κύμα που σπάζει στην ακρογιαλιά
Και ξεπλένει τα σημάδια των γηρατειών

Έτσι θα πεθάνω κάποτε
Πλήρης ημερών και πολυταξιδεμένη
Εντός και εκτός
Μ’ ένα παζάρι πολύχρωμων
πολύβουων αισθήσεων
φωλιασμένων στην καρδιά.

Ρόλοι

Αλίμονο σ εκείνον που ταυτίστηκε

με μιας βραδιάς το ρόλο

με μιας ζωής την προσωρινότητα.

Έχασε το παιχνίδι της ζωής

προτού καλά αρχίσει.

Τις μύριες δυνατότητες

Τους μύριους ρόλους

που η πολυσχιδής φύση

πλουσιοπάραχα τού χάρισε 

και κείνος δεν καταδέχτηκε να παίξει

θεωρώντας τους ασήμαντους.

Δέσμιος ενός μικρού "εγώ"

που έτρεμε μη χαθεί

μέσα στο ανώνυμο πλήθος.

ΑΘΗΝΑ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

Ένα πλήθος «γιατί» την ψυχή μου αργοτρώνε

Π’ αφήκαμε την όμορφη πόλη

Να την εκμαυλίσουν οι βάρβαροι

Του συμφέροντος δούλοι.

Ανείπωτη αγωνία

Ανεξιλέωτη ευθύνη

Γιατί οι δρόμοι οδηγούν στο πουθενά

Γιατί με τα τελευταία μας όνειρα

Θάψαμε και κείνα των παιδιών μας.

Όμως η μέρα μοσχοβολάει μαγιάτικα τριαντάφυλλα

Και ‘μεις τα κάνουμε στεφάνια

Ελπιδοφόρο μήνυμα πως κάτι πάει ν’ αλλάξει

Κι από τις στάχτες της κατακαμένης πολιτείας

Συντρίμμια του εαυτού μας,

Θ’ αναδυθούν θεοί κι ημίθεοι

Και καβαλάρηδες σε άσπρα άτια

Της Αθηνάς την ψυχοκόρη να προασπίσουν

Η ΑΘΗΝΑ ΑΠΟ ΨΗΛΑ

Από ψηλά τη νύχτα σε ψηλαφώ αισθησιακά

Τα φώτα σου μπριλάντια σκορπισμένα

Της μέρας τις ασχήμιες ν’ αποκρύβουν

Της πόλης που εσαεί αγρυπνεί.

Από ψηλά,όλα φαντάζουν εύμορφα, ευλογημένα.

Τ’ άστρα του καθαρότατου ουρανού

Να ναυαγούν στο φωτεινό κομπολόι

της δίχως ανάπαυλα πολύβουης κίνησης

μυριάδων αυτοκινήτων να κινούνται σεδρόμους και  λεωφόρους.

Είδα τότε τους δρόμους να σφύζουν από φαντάσματα

Εκείνων που ‘γραψαν ιστορία  άθελά τους

Κι εκείνων που αποζητούσαν απατηλή υστεροφημία

Σωπαίνω όταν μιλάει η ζωή

Όταν μιλάει η ζωή εγώ σωπαίνω.

Λέει όσα δε δύναμαι να εκφράσω

Το άρρητο, τ’απάνθρωπο, το ακατονόμαστο.

Μιλάει ακόμα για ομορφιά που δεν είναι

του κόσμου ετούτου.

Κραυγάζει την αγανάκτηση και την οργή μου

και την απελπισία

Μα ψηθυρίζει την Αγάπη μην τύχει και λακίσει.

Γιατί την Αγάπη δεν τη φωνάζεις πάνω στις στέγες,

λέει η ζωή.

Γιατί η Αγάπη κουρνιάζει σε κάθε νότα της μουσικής

Η καλλίτερη κρυψώνα της από των καιρών τα βάθη.

Κρύβεται στην κραυγή του νεογέννητου

και το θρήνο της νεαρής χήρας του στρατιώτη

που απάντησε το θάνατο μέσα στα χαρακώματα

Κρύβεται στην κραυγή ανταρσίας απέναντι στο θάνατο.

Ο θάνατος, πάντα άδικος γιατί ‘ναι τυφλός, αμείλικτος, αμετάκλητος.

Γατί η αγάπη είναι λουλούδι που ξεπροβάλει δειλά

ανάμεσα σε δυο τσιμεντένιες πλάκες

Είναι λυγμός που πνίγηκε ανάμεσα σε καταιγισμούς βήχα

καταμεσής σε ομοβροντίες χειροκροτημάτων.

Χάος, σύγχιση, παζάρι,

Βελόνα μεσ’ τον αχυρώνα

Πυθάρι των Δαναïδων που ποτέ δεν γεμίζει

Πληγή ανοιχτή που χάσκει στον ήλιο

Και τον ξεπλένει βροχή ανήλεη, σκληρόκαρδη,

Μουντή και μονότονη.

 ΚΡΙΤΙΚΕΣ 

i) Το  « Υδατογράφημα 1»  με ξάφνιασε ευχάριστα. Απόλαυσα τον αναρχισμό του,

την κρυμμένη ειρωνεία, την παραδοχή της μοιραίας εντροπίας (του 2^ου νόμου της θερμοδυναμικής )

« Νομίσανε οι άφρονες / πως με την τεχνολογία / θα μας τη ﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽﷽εχνολογμικ   φέρναν  τελικά »

(Δες  και « Πέρα απ΄ την τεχνολογία »)

Υπάρχει παντού διάχυτη η ανταρσία. Που πάει με τη δική μου ψυχοσύνθεση.

Ταυτίζομαι με την « Εξορία » (σελ.18)

« Παιδί να μη φαρμακωθεί /  απ’αμαρτίες  γονέων  » (Η διαδρομή : ένα ποίημα που λατρεύω. Με εκφράζει απόλυτα καιμε τα λογοπαίγνιά του. Κι ο τελευταίος στίχος γίνεται έμβλημα : «  Μόνο που εμείς την είχαμε καλά κρυμμένη την Αννούλα  »

« Επιβίωση με βηματοδότη / γιατί η καρδιά απόκαμε / μάταια να προσμένει πως θ’ αγαπηθεί »

Καλή χρονιά. Μου δώσατε ελπίδες στο τέλος αυτού του χρόνου πως δεν έχουν όλα τελεσίδικα τελειώσει.

Δικός σας,

Βασίλης Βασιλικός  27.12.2010

****

ii) "Ποίηση μεταφυσικών πτήσεων σε ατραπούς του Φωτός του ανέσπερου, διψώντας για το άγγιγμα του ήλιου του πνευματικού που δεν τυφλώνει, αλλά τονώνει νου και ψυχή."      Κωνσταντίνος Μπούρας Ελευθεροτυπία  17.09.2011.

****

iii) Kρατώ με θέρμη στα χέρια μου το''ΥΔΑΤΟΓΡΑΦΗΜΑ Ι". Από την πρώτη επαφή με το περιεχόμενο διεπίστωσα το λόγο σου,γάργαρο νερό,τις απόψεις σου βάλσαμο ψυχής.

Δεν είμαι εγώ ο αναγνώστης που θα αποφανθώ ισότιμα με τους ειδικούς και τις διακρίσεις με τις οποίες σε τίμησαν.Όμως η πολύπλευρη προσωπικότητά σου και οι ακαδημαïκες και ουσιαστικές γνώσεις ζωής είναι άμεσα ορατές. Σε αντιλαμβάνομαι μέσα απο αυτή την έκρηξη στοχασμών ως μια γυναίκα δυναμική,εύθραυστη,ρομαντική,δοτική,συγχωρητική, οραματίστρια και αλτρουίστρια.Ενιωσα ιδιαίτερα κρατώντας αυτό το μικρό θησαυρό.

Ναι,έχεις δίκιο :

« Passo doble ειν' η ζωή.

Βημα για δύο.

Κι'η κατάρα του ποιητή που μοναχός μονάχα παράγει.

Γιατί δεν είναι μπορετό

Τα σωθικά σου με συνοδεία να τ' αδειάζεις! »

Ευχαριστίες πολλές για την ποιότητα που μοιράστηκες μαζί μου!

Ντίνα Στυλιανού  Δικηγόρος

****

iv) Η συλλογή σας « Ιδεόγραμμα Ι» είναι το απαύγαυσμα της αισθαντικότητάς σας.

Και τί έκδοση!

Σας συγχαίρω από καρδιάς. Γιώργος Βέης - 31.04.2011

****

v) Το διάβασα με πολύ προσοχή και πέρα από την αναμφισβήτητη λυρική σας φλέβα, μια ικανότητα σας να ιδιοποιείστε με επάρκεια το κάθε θέμα, το κάθε συμβάν, ιστορικό ή σύγχρονο, θυμίζει τη φράση του Τερέντιου

« τίποτε το ανθρώπινο δεν θα μπορούσε να μου είναι ξένο »                                            

Θανάσης Νιάρχος  22.01.2011

****

vi) Χάρηκα τη μεταρσιωμένη καθημερινότητα των ποιημάτων σας – πολίτης του κόσμου αυθεντικός που κινείται ανάμεσα της παράδοσης του Χρόνου και του μέλλοντός του. Υπογραμμίζοντας κρατώ στη μνήμη μου πολλά του βιβλίου σας. Διαπιστώνοντας, ακόμη μια φορά, πόσον πλούσιος από αρετές είναι ο συνεκτικός (βασικός) κρίκος της ποίησης στο βίο των ανθρώπων.

Μάρκος Μέσκος  13.11. 2010

****

vii) Μου άρεσαν τα ποιήματά σας, γιατί δείχνουν λεπτή ευαισθησία και οξύ γλωσσικό αισθητήριο

 Ν. Βαγενάς - 14.11.2010

****

viii) ….Η γλώσσα των ποιημάτων, στρωτή κι από μόνη της κατανοητή είναι το κύριο χαρακτηριστικό της γραφής της Τζαννίδου. Διακρίνει ο αναγνώστης αμέσως τη γλωσσική επιδεξιότητα, την ορθή επιλογή των λέξεων, τη σαφήνεια του νοήματος σε πλήρη αντίθεση προς το συνολικό νόημα των ποιημάτων. Τούτο προκύπτει από την ιδιαίτερη αγάπη της Τζαννίδου προς τις λέξεις και τη γλώσσα γενικά.

….Για ν’ απολαύσεις την ποίηση της Τζαννίδου πρέπει να διαβάσεις τα ποιήματά της πολλές φορές, ν’ ανοίξεις την καρδιά σου για να τα δεχτεί και ν’ αφήσεις τη νόησή σου ελεύθερη να τα καταλάβει. Τότε θα εκφράσεις τα συγχαρητήριά σου στην ποιήτρια που σού πρόσφερε τη δική της ψυχή σ’ ένα δυνατό ψυχαγκάλιασμα.

Βασίλειος Γ. Μανδηλαράς , Ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου.

Από την ομιλία παρουσίασης στο Θέατρο της Ημέρας  - 04.05.2011

****

ix) « Ευχή σου δίνω μικρό μου σπουργιτάκι

  Να ζήσεις αρμονικά μα δίχως συγκατάβαση »

Η επιδίωξη της αρμονίας χωρίς συγκατάβαση είναι ίσως η στάση ζωής που επιλέγει η ίδια η ποιήτρια. Είναι το στημόνι και το υφάδι της ποιητικής της περιπλάνησης στα ανθρώπινα. Ο τίτλος της συλλογής ΥΔΑΤΟΓΡΑΦΗΜΑ Ι αποδίδει επιτυχώς αυτό το ζητούμενο. Κάθε ποίημα κι ένα χρώμα, ένα σχήμα, ένα στοιχείο. Στο σύνολό τους μια υδατογραφία ( ακουαρέλλα). Τα « υλικά»απλά : σκόνη και κόλλα διαλυτές σε νερό. Σαν τις λέξεις που επιλέγει η ποιήτρια. Δεδομένου ότι η ακουαρέλλα δεν θέλει φως – και ειδικά τις υπεριώδεις ακτίνες- αυτός ο απλός ποιητικός λόγος αποκτά μια εσωτερικότητα, απαιτεί μια χαμηλόφωνη ανάγνωση, στοιχεία που αποκαλύπτουν ότι η ποιήτρια διακατέχεται από παλλόμενη συνείδηση, απελευθερωμένη από αισιόδοξη ή απαισιόδοξη διάθεση και στάση ζωής. Η ποιήτρια συνδιαλέγεται με την καβαφική ποίηση (πανανθρώπινες αγωνίες), την ποίηση της Κ.Δημουλά (σύγχρονος προβληματισμός) και τον Τ. Παπατσώνη ( θρησκευτικότητα) χαράζοντας προσωπική πορεία και αποτυπώνοντας το στίγμα της.

Μαρία Τζαφεροπούλου , Καθηγήτρια / Φιλόλογος

Από την ομιλία παρουσίασης στο Φιλοσοφικό Καφενείο(Ελληνικός Κύκλος Βρυξελλών) 18.3.2012