ΣΠΕΤΣΕΣ:ΑΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΔΟΥΝΑ

Σε απόσταση μόλις δύο ωρών από το λιμάνι του Πειραιά(ή και οδικώς μέσω Ερμιονίδας)θα μπορούσαμε,τηρουμένων των αναλογιών,να χαρακτηρίσουμε τις Σπέτσες,σχεδόν προάστιο της Αθήνας.

Το ηρωικό νησί της Επανάστασης του ’21,που γέννησε στιβαρούς καπεταναίους και "άνδρωσε" την καπετάνισσα Μπουμπουλίνα αποτελεί ένα κόσμημα στον Αργοσαρωνικό κόλπο.Οι Σπέτσες είναι το νησί των αρωμάτων,γεγονός που το επιβεβαιώνει και το όνομα με τις ιταλικές ρίζες που οι Σπέτσες το οφείλουν στους Ενετούς:Isola di Spezzie,το"μυροβόλο νησί"...

Info:Βικιπαίδεια,επίσημη ιστοσελίδα Δήμου Σπετσών,Spetses Info

***Λήψεις,Οκτώβρης 2016.

 Οι Σπέτσες είναι το νοτιοδυτικότερο νησί του Αργοσαρωνικού.Έχουν έκταση 27 τ.χλμ., μήκος ακτών 29 χλμ. και πληθυσμό 4.000 κατοίκους. Απέχουν 54 ν.μ. από τον Πειραιά αλλά μόλις 2,5 ν.μ. από την απέναντι Αργολική ακτή (περιοχή Κόστα, κοντά στο Πόρτο Χέλι - Πελοπόννησος) με την οποία συνδέεται ακτοπλοϊκά...'

Τα στενά της πόλης των Σπετσών χαρακτηρίζονται από την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα παραδοσιακή αρχιτεκτονική, με νεοκλασικά σπίτια, βοτσαλωτές αυλές, πολύχρωμα μυρωδάτα λουλούδια και πανέμορφα μπαλκόνια. Στις Σπέτσες, απαγορεύεται η κυκλοφορία των αυτοκινήτων και οι μετακινήσεις γίνονται με μοτοσικλέτες, ποδήλατα, ταξί και ιππήλατες άμαξες...

(Ωστόσο κατά την επίσκεψή μου,συνάντησα τόσα πολλά αυτοκίνητα και φορτηγά που αμφιβάλλω αν το μέτρο εφαρμόζεται κανονικά...)

 Τα πρώτα δείγματα ανθρώπινης ύπαρξης χρονολογούνται από τη μεσολιθική εποχή,γύρω στο 8000 π.Χ.και στην αρχαιότητα ονομαζόταν Πιτυούσα λόγω των πολλών πεύκων της... 

Το 1821,με το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης,πολλοί Σπετσιώτες καπεταναίοι κατέθεσαν τη σημαντική ναυτική τους δύναμη στον Αγώνα,εξέχουσα μορφή του οποίου αναδείχτηκε η Σπετσιώτισσα καπετάνισσα Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα.Μετά την απελευθέρωση,οι Σπέτσες δεν κατάφεραν να κερδίσουν την παλαιά τους εμπορική και οικονομική δύναμη,εξαιτίας της απόφασής τους να μη χρησιμοποιήσουν τον ατμό στη ναυτιλία. Από τις αρχές όμως του 20ού αι.το νησί παρουσίασε ανάκαμψη,στηριζόμενο κυρίως στον τουρισμό.

 Παναγία η Αρμάτα.

Πάνω στον κάβο του Φαναριού, σε θέση περίοπτη και κεντρική, που δεσπόζει στον χώρο του Παλιού Λιμανιού, στη θέση που βρισκόταν το ισχυρότερο κανονιοστάσιο των Σπετσών, “ο Προμαχώνας”, βρίσκεται η Ορθόδοξη εκκλησία της Παναγίας της Αρμάτας. Κτίστηκε την περίοδο 1826-1830 από την ιστορική οικογένεια των Σπετσών του Ιωάννη Κούτση προς τιμήν των γενεθλίων της Θεοτόκου και για να τιμηθεί η υπέρμαχος Στρατηγός “εις την θαυματουργόν αντίληψιν της οποίας, παρά της Θεοσεβούς και φιλοπατρίδος γενεάς των Σπετσιωτών ηρώων, κατά μέγα μέρος, απεδόθη η σωτηρία της πατρίδος των, αλλά και προς ανάμνησιν και διαιώνισιν του μεγάλου εκείνου γεγονότος”.

Η Ναυμαχία:Στις 8 Σεπτεμβρίου 1822 στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της νήσου των Σπετσών και των γειτονικών ακτών της Αργολίδας έγινε η Ναυμαχία των Σπετσών. Ο Οθωμανικός στόλος προερχόμενος από τη Μονεμβασία κατευθυνόταν προς ανεφοδιασμό του πολιορκημένου από τους Έλληνες Ναυπλίου. Στην πορεία του βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Ελληνικό στόλο. Η μάχη ήταν πολύωρη και σφοδρή με αμφίρροπη έκβαση. Μέσα στην αναταραχή ο Σπετσιώτης πυρπολητής Κοσμάς Μπαρμπάτσης αψηφώντας τον κίνδυνο όρμησε με το πυρπολικό του στο κέντρο της εχθρικής αρμάδας με σκοπό την πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδος. Βλέποντας αυτή την κίνηση ο εχθρός κυριεύθηκε από πανικό με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να υποχωρήσει χωρίς να καταφέρει να επιτύχει το στόχο του...

Ο ναός επομένως αυτός τον οποίο “ως εντολοδόχος των συναγωνιστών του”,έκτισε ο Ιωάννης Γ. Κούτσης, αυτή τη διπλή έννοια έχει,απότιση φόρου ευγνωμοσύνης προς την συμπαραστάτιδα θεία Δύναμη και απαθανάτιση του ιστορικού γεγονότος της 8ης Σεπτεμβρίου 1822.Η λέξη Αρμάτα είναι παράφραση της λέξης αρμάδα και αποδόθηκε στην Παναγία γιατί ήταν αυτή που με την μεσιτεία της βοήθησε να κατατροπωθεί η Οθωμανική αρμάδα και να σωθεί το νησί από την καταστροφή. Ο ναός είναι μία μονόκλιτη σταυροειδής Βασιλική. Εξωτερικά στεγάζεται με δίρριχτη στέγη και στη δυτική της πλευρά υπάρχει κωδωνοστάσιο. Εσωτερικά δεν κοσμείται από αγιογραφίες και οι εικόνες του τέμπλου ανάγονται στο 1850 σύμφωνα με αφιερωματική επιγραφή. Ο ναός είναι παρεκκλήσιο του ενοριακού Ι.Ν. Αναλήψεως του Χριστού Σπετσών...

 Αρχοντικό Σωτηρίου Αναργύρου.

-----------

Το αρχοντικό του Αναργύρου έχει μεγάλη ιστορία,100 περίπου χρονών και συνδέθηκε στενά με την πολυκύμαντη ζωή και του ιδιοκτήτη του και του νησιού ολόκληρου.

Περιβλήθηκε με τον θαυμασμό,μα και τον φθόνο των κατοίκων του νησιού.Άνοιξε τις πόρτες του για να υποδεχθεί εστεμμένους και προσωπικότητες της εποχής.Αφουγκράστηκε ατελείωτες συζητήσεις για έργα μεγάλα.Είδε με τρόμο στα δίσεκτα χρόνια της κατοχής ανθρώπους στερημένους και τους βοήθησε.

Στα κατοχικά και τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια, στέγασε τις δημοτικές αρχές και το δημοτικό νοσοκομείο.Έκτοτε περνά χρόνια αγωνίας και αργού θανάτου,καθώς το Ίδρυμα, λόγω της οικονομικής δυσπραγίας,αδυνατεί να το αναστηλώσει...

Μετά την επιστροφή και τη μόνιμη εγκατάσταση στη γενέτειρά του, το 1899, ένα από τα κύρια μελήματα του Σωτ.Ανάργυρου ήταν η κατασκευή οικίας αντάξιας της οικονομικής του επιφάνειας.Το 1902 βρέθηκε το οικόπεδο.

Στο κέντρο ακριβώς της πόλης,ανάμεσα στα παλιά αρχοντικά της Μπουμπουλίνας και του Μπόταση,σε κυρίαρχη θέση,με θέα καταπληκτική προς τη θάλασσα.Ο Σωτ. Ανάργυρος ανέθεσε την εκπόνηση των σχεδίων του αρχοντικού στον Αρχιτέκτονα Παν.Ζήζηλα. Οι οδηγίες του ήταν σαφείς.Φιλοδοξούσε να χτίσει ένα αρχοντικό που να μοιάζει με αρχαίο αιγυπτιακό ανάκτορο ή ναό.Την άνοιξη του 1903 όλα ήταν έτοιμα για την ανέγερση. Επιστράτευσε τους καλύτερους τεχνίτες του νησιού και με αυτεπιστασία μέσα σ’ ένα χρόνο όρθωσε το λαμπρότερο οικοδόμημα των Σπετσών των αρχών του αιώνα.Η ανέγερση του αρχοντικού με πρωτοφανή για την εποχή εκείνη κινητοποίηση τεχνιτών και αφειδώλευτη χρησιμοποίηση μοντέρνου οικοδομικού υλικού, στοίχισε γύρω στις 100.000 χρυσές δραχμές, ποσό ιδιαίτερα σημαντικό για το 1903. Ο Ανάργυρος ωστόσο στην επιθυμία του να καινοτομήσει και,γιατί όχι,να εντυπωσιάσει, απέφυγε να προσαρμόσει δομικά και αισθητικά το ύφος του σπιτιού του στις αυστηρές γραμμές των οικοδομών του νησιού...

Το διώροφο αρχοντικό ορθώνεται στο μέσον ενός τετράγωνου σχεδόν οικοπέδου ενός περίπου στρέμματος.Κύριο κτίσμα,κήπος,χώροι βοηθητικοί, προστατεύονται από υψηλό μανδρότοιχο ιδιαίτερης καλαισθησίας.Μπαίνοντας κανείς από την κεντρική είσοδο στον κήπο του αρχοντικού, αντικρύζει θέαμα μοναδικό.Στα πόδια του εκτείνεται βοτσαλόστρωτος διάδρομος με ποικίλες παραστάσεις, πλαισιωμένος από φοίνικες.Στο τέλος του διαδρόμου ορθώνεται η μαρμάρινη πλατιά σκάλα,που οδηγεί στην επιβλητική πόρτα του ισογείου.Στο ύψος του τρίτου σκαλοπατιού,δεξιά και αριστερά,στέκονται δύο αιγυπτιακές σφίγγες..

 Αρχοντικό Αναργύρου.

--------------

Το ισόγειο περιβάλλεται ολόγυρα από ευρύχωρη βεράντα στα κράσπεδα της οποίας «φυτρώνουν» συμμετρικά υψηλοί κίονες.Πάνω στις πλατιές τετράγωνες κεφαλές των κιόνων στηρίζεται η βεράντα του άνω ορόφου.Έτσι γύρω από το ισόγειο σχηματίζεται περίστηλη τετράγωνη στοά που ζώνει το αρχοντικό.Στην οροφή της στοάς υπήρχαν θαυμάσιες τοιχογραφίες που σήμερα είναι καλυμμένες.Η είσοδος στο ισόγειο είναι μεγαλοπρεπέστατη,θυμίζοντας πύλη αρχαιοελληνικού ναού...

Η κεντρική θύρα οδηγεί σ’ έναν ευρύ διάδρομο που τέμνει αξονικά τον κάτω όροφο σε δύο ισομερείς πτέρυγες...

Στην ανατολική πτέρυγα συναντάμε το σαλόνι και στη συνέχεια τη σάλα,την τραπεζαρία, θαυμάσιας διακοσμητικής,ενώ στη δυτική, το επίσημο γραφείο του Ανάργυρου, το επιβλητικό κλιμακοστάσιο και την κουζίνα.Η προσπέλαση στον άνω όροφο γίνεται από εντυπωσιακή εσωτερική σκάλα,μοναδικής καλλιτεχνίας.

Λεπτομέρεια πόρτας..

 Το αρχοντικό της Μπουμπουλίνας

Το  αρχοντικό της Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες μετατράπηκε το 1991 από τον ιδιοκτήτη και απόγονο της ηρωίδος,Φίλιππο Δεμερτζή-Μπούμπουλη, σε μουσείο, το οποίο υποδέχεται πλήθος επισκεπτών.Σε αυτό μπορεί κανείς να δει συλλογή όπλων,επιστολές και άλλα αρχεία, παλιά βιβλία, πορτραίτα της Μπουμπουλίνας, προσωπικά της αντικείμενα,έπιπλα,διακρίσεις που τις είχαν απονείμει κυρίως ξένες κυβερνήσεις και πολλά άλλα
-----------------
Η Λασκαρίνα Πινότση(Μπουμπουλίνα)είχε καταγωγή από την 'Υδρα.Γεννήθηκε μέσα στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης στις 11 Μαΐου του 1771,όταν η μητέρα της Σκεύω επισκέφτηκε τον σύζυγό της,Σταυριανό Πινότση, τον οποίο είχαν φυλακίσει οι Οθωμανοί για τη συμμετοχή του στα Ορλωφικά (1769-1770).Την βάφτισε και της έδωσε το όνομά της ο εκεί φυλακισμένος πολέμαρχος της Μάνης,Παναγιώτης Μούρτζινος.Μετά τον θάνατο του Πινότση στη φυλακή, μητέρα και κόρη επέστρεψαν στην 'Υδρα. Μετακόμισαν στις Σπέτσες 4 χρόνια αργότερα,όταν η μητέρα της παντρεύτηκε τον Δημήτριο Λαζάρου-Ορλώφ.
Παντρεύτηκε δυο φορές,στην ηλικία των δεκαεπτά με τον Σπετσιώτη Δημήτριο Γιάννουζα και στην ηλικία των τριάντα ετών με τον Σπετσιώτη πλοιοκτήτη και πλοίαρχο Δημήτριο Μπούμπουλη.Και οι δυο σκοτώθηκαν από Αλγερινούς πειρατές.Της άφησαν,ωστόσο, μια τεράστια περιουσία,την οποία ξόδεψε εξ ολοκλήρου για να αγοράσει καράβια και εξοπλισμό για την Ελληνική Επανάσταση.
Όταν η Μπουμπουλίνα χήρεψε για δεύτερη φορά,είχε υπό την κατοχή της πλοία, γη και χρήματα (τα μετρητά που είχε κληρονομήσει από τον Μπούμπουλη ήταν πάνω από 300.000 τάλαρα.Κατάφερε να αυξήσει την περιουσία της με σωστή διαχείριση και εμπορικές δραστηριότητες.
Το 1816 η Οθωμανική Αυτοκρατορία θέλησε να κατασχέσει την περιουσία της με τη δικαιολογία ότι τα πλοία του δεύτερου άντρα της,συμμετείχαν με τον ρωσικό στόλο στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο, μετά απὀ καταγγελίες συγγενών της,που εποφθαλμιούσαν την περιουσία της.Τότε η Μπουμπουλίνα πήγε στην Κωνσταντινούπολη με το πλοίο της Κανάκης, όπου συνάντησε τον Ρώσο,Φιλέλληνα πρεσβευτή Στρογκόνωφ, από τον οποίο ζήτησε να την προστατέψει επικαλούμενη τις υπηρεσίες του συζύγου της στον ρωσικό στόλο και το γεγονός ότι τα πλοία της είχαν τότε ρωσική σημαία,βάση της Συνθήκης Κιουτσούκ-Καϊναρτζή μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, το 1774.Τότε εκείνος για να την σώσει από την επικείμενη σύλληψή της από τους Τούρκους,την έστειλε στην Κριμαία της νότιας Ρωσίας,στη Μαύρη Θάλασσα, σε ένα κτήμα που της δόθηκε από τον Τσάρο Αλέξανδρο Α'.Πριν όμως πάει εκεί, κατάφερε να συναντήσει τη μητέρα του Σουλτάνου Μαχμούτ Β΄,την Βαλιντέ Σουλτάνα.Η Σουλτάνα εντυπωσιάστηκε από τον χαρακτήρα της Μπουμπουλίνας και έπεισε τον γιο της να υπογράψει φιρμάνι,με το οποίο δεν θα άγγιζε την περιουσία της και δεν θα την συνελάμβανε.Η Μπουμπουλίνα αφού έμεινε στην Κριμαία για περίπου τρεις μήνες περιμένοντας να ηρεμήσει η κατάσταση, έφυγε για στις Σπέτσες όταν κατάλαβε ότι ο κίνδυνος είχε πλέον απομακρυνθεί.
Έχοντας γίνει ήδη μέλος της Φιλικής Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη,που προετοίμαζε την ελληνική επανάσταση, και όντας η μόνη γυναίκα που μυήθηκε σε αυτή,στον κατώτερο βαθμό μύησης αφού οι γυναίκες δεν γίνονταν δεκτές,καθώς γυρνούσε στις Σπέτσες,αγόραζε μυστικά όπλα και πολεμοφόδια από τα ξένα λιμάνια, τα οποία μετά έκρυψε στο σπίτι της, ενώ ξεκίνησε την κατασκευή του πλοίου Αγαμέμνων,της ναυαρχίδας της,η οποία ολοκληρώθηκε το 1820.Για τη ναυπήγηση του Αγαμέμνονα καταγγέλθηκε στην Υψηλή Πύλη ότι ναυπήγησε κρυφά πολεμικό πλοίο, αλλά η Μπουμπουλίνα κατάφερε να ολοκληρώσει την κατασκευή του δωροδοκώντας τον απεσταλμένο Τούρκο επιθεωρητή στις Σπέτσες και πετυχαίνοντας την εξορία αυτών που την κατήγγειλαν.Το 1819 η Μπουμπουλίνα επισκέφθηκε και πάλι την Κωνσταντινούπολη.
Την ίδια περίοδο έρχεται σε ρήξη με τα παιδιά του δεύτερου συζύγου της από τον πρώτο του γάμο-΄τον Παντελή και τον Γιάννη- όταν διεκδικούν το μερίδιο από την πατρική περιουσία.Κατέφυγαν όχι σε τουρκικό δικαστήριο,ούτε στην εκκλησιαστική αρχή στην οποία υπάγονταν: στην μητρόπολη Ναυπλίου και Άργους,αλλά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για μεγαλύτερο κύρος.Στη συνέχεια καταφεύγουν τα δύο αδέλφια στους προεστούς των Σπετσών,οι οποίοι περιορίζονται σε μια καταγραφή της περιουσίας της χωρίς όμως και να δίνουν λύση στην ενδοοικογενειακή διαφορά.Με το επιτίμιο και την έκθεση των προκρίτων καταφεύγουν τα δύο αδέλφια στη συνέχεια,στο Βουλευτικό,το οποίο δεν έλαβε θέση, εκτιμώντας το μέγεθος της προσφοράς της Μπουμπουλίνας στον Ελληνικό Αγώνα.
Όταν ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση, είχε σχηματίσει δικό της εκστρατευτικό σώμα από Σπετσιώτες, ους οποίους αποκαλούσε «γενναία μου παλικάρια».Είχε αναλάβει να αρματώνει,να συντηρεί και να πληρώνει τον στρατό αυτό μόνη της όπως έκανε και με τα πλοία της και τα πληρώματά τους,κάτι που συνεχίστηκε επί σειρά ετών και την έκανε να ξοδέψει πολλά χρήματα για να καταφέρει να περικυκλώσει τα τουρκικά οχυρά, το Ναύπλιο και την Τρίπολη. Έτσι τα δύο πρώτα χρόνια της επανάστασης είχε ξοδέψει όλη της την περιουσία...

 Πλατεία Ποσειδωνίου.

-------------

Το 1825 και ενώ η Μπουμπουλίνα ζούσε στις Σπέτσες,πικραμένη από τους πολιτικούς και την εξέλιξη του Αγώνα και έχοντας ξοδέψει όλη την περιουσία της στον πόλεμο, η Ελλάδα βρέθηκε ξανά σε μεγάλο κίνδυνο.Στις 12 Φεβρουαρίου ο Αιγύπτιος ναύαρχος Ιμπραήμ Πασάς με έναν τουρκοαιγυπτιακό στόλο, αποβιβάζεται στο λιμάνι της Πύλου στην Πελοπόννησο με 4.400 άντρες, σε μια τελευταία προσπάθεια να σταματήσει την επανάσταση. Η Μπουμπουλίνα, παραμερίζοντας την δυσαρέσκειά της για τους πολιτικούς και καθοδηγούμενη μόνο από την φιλοπατρία της, άρχισε να προετοιμάζεται για νέες μάχες όταν έρχεται όμως τότε το άδοξο τέλος της, στις 22 Μαΐου 1825. Ο μικρότερος γιος της από τον πρώτο της γάμο,ερωτεύεται την κόρη της πολύ πλούσιας οικογένειας των Κουτσαίων στις Σπέτσες. Οι Κουτσαίοι ήταν πάρα πολύ πλούσια οικογένεια και πρόκριτοι των Σπετσών, οι οποίοι όμως δεν ήθελαν τον γάμο μεταξύ των δύο οικογενειών διότι η Μπουμπουλίνα είχε ξοδέψει πια την τεράστια περιουσία της και είχε παραπέσει οικονομικά. Υπάρχει και η εκδοχή ότι η κοπέλα αυτή, Ευγενία Κούτση, ήταν ήδη λογοδοσμένη να πάρει κάποιον άλλον πλουσιότερο Σπετσιώτη. Οι δύο νέοι όμως αγαπιούνται, κλέβονται και πηγαίνουν στο σπίτι του πρώτου άντρα της Μπουμπουλίνας, του Δημητρίου Γιάννουζα. Η Μπουμπουλίνα μαθαίνει το γεγονός και πάει και αυτή στο σπίτι να δει τι γίνεται,λίγο αργότερα καταφθάνουν και οι Κουτσαίοι πολύ εξαγριωμένοι με την απαγωγή, την οποία θεώρησαν μεγάλη προσβολή σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής.Κατά την διάρκεια μιας πάρα πολύ μεγάλης λογομαχίας μεταξύ Μπουμπουλίνας και Κουτσαίων, o Ιωάννης Κούτσης πυροβολεί την Μπουμπουλίνα το βόλι την πετυχαίνει στο μέτωπο και την αφήνει αμέσως νεκρή.Έτσι η Μπουμπουλίνα, που αφιέρωσε όλη της τη ζωή για την απελευθέρωση του έθνους της, σκοτώθηκε άδοξα σε μια συμπλοκή. Οι Ρώσοι μετά τον θάνατό της, της απένειμαν τον τίτλο της «Ναυάρχου»,έναν τίτλο με παγκόσμια μοναδικότητα για γυναικεία μορφή...

***Η ζωή της ηρωίδας μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1959 με την Ειρήνη Παπά στον ομώνυμο ρόλο.

 Το ιστορικό ξενοδοχείο «Ποσειδώνιο»,κτίσμα των αρχών του περασμένου αιώνα,με την εξαίσια αρχιτεκτονική και τους θαυμάσια διακοσμημένους χώρους...Υπήρξε τόπος διαμονής διάσημων πολιτικών,επιχειρηματιών και καλλιτεχνών. .

 Η επιβλητική είσοδος του Ποσειδωνίου. 

 Η...μηχανόβια γάτα!

 Σήμα κατατεθέν της πόλης είναι το λιμάνι της Ντάπιας,με τη φημισμένη πλατεία του,σημείο συνάντησης των κατοίκων και των επισκεπτών.Στο κέντρο της πλατείας Ποσειδωνίου δεσπόζει το επιβλητικό άγαλμα της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας.Η Καγκελαρία, που βρίσκεται στην άκρη του λιμανιού της Ντάπιας, έχει μεγάλη ιστορία. Πριν από το 1770 χρησίμευε ως τόπος συγκέντρωσης των προκρίτων του νησιού,ενώ αργότερα στέγασε το Δημαρχείο.

 Εκδηλώσεις:

***Η διάσημη γιορτή της Αρμάτας ή,αλλιώς, ο εορτασμός της επετείου της Ναυμαχίας των Σπετσών, που πραγματοποιείται το δεύτερο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου.Η γιορτή κορυφώνεται με την αναπαράσταση της ναυμαχίας της Αρμάτας,την πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας και την καύση πυροτεχνημάτων.

***Τα μοναδικα αθλητικά γεγονότα που πραγματοποιούνται κάθε Οκτώβριο και Απρίλιο με τη συμμετοχή χιλιάδων αθλητών και επισκεπτών.Τον Οκτώβριο το Spetses Mini Marathon που περιλαμβάνει αγώνες δρόμου,κολύμβησης αλλά και αγώνες για παιδιά ενώ τον Απρίλιο,το μεγάλυτερο τρίαθλο της Ελλάδας,το Spetsathlon.Αθλητές σπεύδουν στις Σπέτσες από κάθε γωνιά της Ελλάδας και του εξωτερικού για να απολαύσουν τις διαδρομές του αγώνα στην κολύμβηση,την ποδηλασία,το τρέξιμο!

 Η Ντάπια.

Από την τούρκικη λέξη dapya δηλαδή προμαχώνας!

  O Άγιος Μάμας απέναντι από την ομώνυμη παραλία.

-----------

Ο Άγιος Μάμας γεννήθηκε στη Γάγγρα της Παφλαγονίας το 260 μ.Χ., από γονείς χριστιανούς,το Θεόδοτο και τη Ρουφίνα,όταν αυτοί ήταν μέσα στη φυλακή, όπου πέθαναν προσευχόμενοι.Έτσι ο Μάμας, βρέφος ακόμα,έμεινε ορφανός.Όμως,μια πλούσια χριστιανή γυναίκα,η Αμμία, τον υιοθέτησε και τον ανέθρεψε με στοργή μητρική και σύμφωνα με το πνεύμα του Ευαγγελίου.Επειδή δε ονόμαζε τη θετή του μητέρα συνεχώς μάμα,ονομάστηκε Μάμας.

Όταν έγινε 15 χρονών, πιάστηκε από ειδωλολάτρες, διότι χωρίς φόβο,δημόσια,ομολογούσε το Χριστό.Τότε τον χτύπησαν αλύπητα.Κρέμασαν στο λαιμό του μολυβένιο βαρίδιο και τον έριξαν στη θάλασσα.Όμως με τη δύναμη του Θεού σώθηκε.Έπειτα τον ξανασυνέλαβαν και τον έριξαν σε αναμμένο καμίνι και μετά τροφή στα θηρία.Αλλά επειδή και απ' αυτά σώθηκε θαυματουργικά, διαπέρασαν την κοιλιά του με τρίαινα. Και έτσι μαρτυρικά και ένδοξα αναχώρησε απ' αυτή τη ζωή. Μας θυμίζει δε τα λόγια του Κυρίου, που είπε: «ὅστις οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτος ἐστὶν ὁ μείζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν» (Ματθαίου, ιη' 4). Όποιος, δηλαδή, ταπεινώσει τον εαυτό του σαν το παιδάκι αυτό, αυτός είναι ο μεγαλύτερος στη βασιλεία των ουρανών...

Την ημέρα εορτασμού του-2 Σεπτεμβρίου-τα παιδιά φτιάχνουν καραβάκια με οικολογικά υλικά και αναμμένα τα αφήνουν στη θάλασσα...

  O Άγιος Μάμας

 Αρχοντικό Πέτρου Νομικού.

Με πλούσια εφοπλιστική παράδοση, ο εξαιρετικά ταλαντούχος στις business της θάλασσας αλλά και φιλόπατρις Πέτρος Νομικός απαρνείται συχνά το Λονδίνο και τη γενέτειρά του Σαντορίνη για ανέμελες διακοπές στο συγκεκριμένο αριστοκρατικό νησί. Το απολύτως εναρμονισμένο με το φυσικό περιβάλλον νησιώτικο σπίτι του δεσπόζει στην περιοχή με τα καπετανόσπιτα. Δυνατά του σημεία: η τοποθεσία, που θεωρείται από τις καλύτερες του νησιού, και η θέα του στο απέραντο γαλάζιο...

Η εικόνα στο Παλαιό Λιμάνι είναι όμορφη όλες τις ώρες της ημέρας: το γαλήνιο φυσικό περιβάλλον, τα κεραμοσκεπή κτίρια με την ενιαία αρχιτεκτονική γραμμή, τα κάθε λογής πλεούμενα που είναι αγκυροβολημένα στη φιλόξενη αυτήν αγκαλιά των Σπετσών, τα καφέ μπαρ, οι ψαροταβέρνες, τα μεζεδοπωλεία και τα εστιατόρια πολυτελείας συνθέτουν ένα σύνολο με ξεχωριστή φυσιογνωμία. 

Όμως, για όσους φθάνουν στο Παλαιό Λιμάνι είτε διά ξηράς (πεζοί ή με άμαξες από τη φημισμένη Ντάπια της πρωτεύουσας) είτε διά θαλάσσης, το θέαμα γίνεται πραγματικά συναρπαστικό όταν δύει ο ήλιος, όταν τα χρώματα του δειλινού, η απαλή μουσική και ο χαμηλός φωτισμός δημιουργούν μια εξαίσια, ιδιαίτερα ρομαντική ατμόσφαιρα.,,

 Μερικά από τα ωραιότερα σπίτια της Ελλάδας βρίσκονται στις Σπέτσες με ιδιοκτήτες επιχειρηματίες, εφοπλιστές και αυθεντικούς jet setters που λατρεύουν τις βόλτες στη Χώρα,τον αέρα της Κουνουπίτσας και τα αριστοκρατικά καπετανόσπιτα της Πιτυούσας...

Για την εγχώρια επιχειρηματική αφρόκρεμα η 

καλοκαιρινή ραστώνη ταυτίζεται χρόνια τώρα με έναν μόνο προορισμό: τις Σπέτσες. Ηχηρά ονόματα των επιχειρήσεων, μέλη παλιών αριστοκρατικών οικογενειών και άρχοντες του shipping που οργώνουν με τα πλοία τους τις θάλασσες του κόσμου επιλέγουν την γκλάμορους αυτή γωνιά του Αργοσαρωνικού για τα Σαββατοκύριακα αλλά και τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Σπίτια πετρόχτιστα όπου το λευκό αντανακλά τις ακτίνες του ήλιου, παλιά αρχοντικά με βαριές πόρτες ή σύγχρονες κατοικίες εναρμονισμένες με το περιβάλλον μαρτυρούν την υψηλή αισθητική των ιδιοκτητών τους αλλά και τη διάθεσή τους για ινκόγκνιτο διακοπές, αφού σπάνια αναγράφονται ονόματα στα κουδούνια των εν λόγω κατοικιών. Ωστόσο μόνιμοι κάτοικοι αλλά και φανατικοί επισκέπτες του νησιού γνωρίζουν καλά ποιοι rich and famous διαθέτουν εκεί το δικό τους καταφύγιο, επιβεβαιώνοντας τον αστικό μύθο που θέλει τις Σπέτσες να αποτελούν από την εποχή της Μπουμπουλίνας έναν all time classic προορισμό…

 Ένα «σήμα κατατεθέν» των Σπετσών είναι τα αρχοντικά στη παραλία του Αγίου Νικολάου, πάνω στο κύμα, κολλητά στη σειρά το ένα δίπλα στο άλλο, και θεωρούνται ως τα πιο αντιπροσωπευτικά, ενώ δεν είναι. Τα παλιά αρχοντικά – Αναργύρου, Κούτση, Λαζάρου-Ορλώφ, Μέξη, Μπόταση, Μπούμπουλη – έχουν όλα χτιστεί δεκαετίες νωρίτερα, πριν την Επανάσταση. Όλα τους βρίσκονται πιο μέσα στην πόλη, μακριά από τη θάλασσα. Σε αντίθεση με τα χιλιοφωτογραφημένα της παραλίας, το καθένα τους απέχει αρκετά μακριά από το άλλο. Γύρω από το κάθε παλιό αρχοντικό ήταν τα απλά διώροφα και μονώροφα σπίτια των «δικών τους» ανθρώπων: ναυτικών, καπεταναίων, ξυλουργών, γραμματικών. Ο καθένας τους μπαινόβγαινε στο αρχοντικό του καραβοκύρη· είχαν σχέσεις εργασίας, συγγένειας, κουμπαριάς και συνυπήρχαν οργανικά, άρχοντες και αρχόμενοι. Όταν η Μπουμπουλίνα χρειαζόταν στρατό να πολεμήσει στους Μύλους και στο Αργος, της αρκούσε να ξεσηκώσει τα παληκάρια της γειτονιάς της. Ήξερε να διοικεί, είχε και λεφτά να τους πληρώνει: αρχοντιά και πλούτος πηγαίναν μαζί, το ένα δεν ξεχώριζε τότε από το άλλο. Γιατί λοιπόν αυτοί οι άρχοντες να φτιάξουν κι άλλα σπίτια πάνω στην παραλία, να τα χτυπά ο χειμώνας; Ο λόγος που τα έχτισαν, σχετίζεται με τα πολιτικά πράγματα της Αθήνας. Όταν ιδρύθηκε το Κράτος, οι Σπέτσες χάνουν την παλιά τους εξουσία. Οι αποφάσεις που τις αφορούν δεν παίρνονται πιά εδώ αλλά στην Αθήνα· εκεί λοιπόν πάνε και δικτυώνονται οι Σπετσιώτες προύχοντες, για να είναι μέσα στα πράγματα. Όμως όλους εκείνους τους υπουργούς, βουλευτές, γραμματείς, αυλικούς και πρεσβευτές με τους οποίους είχαν πάρε-δώσε, πώς να τους υποδεχτούν στις Σπέτσες; Στα στενά παλιά αρχοντικά τους, περικυκλωμένα από κοτέτσια, στάνες και τα χαμόσπιτα των πληρωμάτων; Χρειάζονταν σπίτια στο πνεύμα της νέας εποχής, δηλαδή πάνω στο κύμα. Αυτά λοιπόν τα αρχοντικά χτίζονται γύρω στο 1840-1850 για καλοκαιρινή χρήση, με τα μάτια στραμμένα στις νέες πηγές εξουσίας, την Αυλή και τις ξένες πρεσβείες. Ενώ παλιά ο πλούτος ήταν αποτέλεσμα της αρχοντιάς, τώρα γίνεται αυτοσκοπός.Οι Σπέτσες μπαίναν στη σύγχρονη εποχή. (απόσπασμα απο το βιβλίο Ανεξερεύνητες Σπέτσες, εκδόσεις Road)

 Ο φάρος των Σπετσών,ο οποίος μαζί με αυτόν της Τζιας αποτέλεσαν τους πρώτους φάρους του Ελληνικού Φαρικού Δικτύου (1837). Aυτός που κοσμεί σήμερα τον παλαιό λιμένα των Σπετσών είναι ο πέτρινος που πρωτολειτούργησε το 1885.

Ένα από τα γνωστότερα τοπικά προϊόντα στις Σπέτσες είναι τα περίφημα αμυγδαλωτά.Αυτό το μικρό,αλλά τόσο χαρακτηριστικό γλυκάκι χρησίμευσε στην τεράστια ανάπτυξη του εμπορικού στόλου των Σπετσών.Τα αμυγδαλωτά έτσι όπως φτιάχνονται στις Σπέτσες, χωρίς βούτυρο και αυγά δεν χαλάνε και μπορούν να αποθηκευτούν για μεγάλο διάστημα.Έτσι ήταν ιδανικά ως γλυκό των πληρωμάτων των εμπορικών ιστιοφόρων των Σπετσών,που διέσχιζαν την Mεσόγειο για μήνες.

 Με κατεύθυνση τη Ντάπια...

 Τα φημισμένα σπετσιώτικα"βοτσαλωτά".

Οι βοτσαλάδες είναι τεχνίτες που χρησιμοποιούν λευκό και μαύρο βότσαλο για να διακοσμήσουν αυλές, περίγυρο σπιτιών,δρόμους και όχι μόνο.Σπετσιώτες τεχνίτες καλούνταν για να κατασκευάσουν βοτσαλωτά και σε άλλα νησιά όπως η Μύκονος και η Πάρος.
Παλαιότερα σχεδόν όλοι οι οικοδόμοι γνώριζαν και εξασκούσαν την τέχνη του βοτσαλωτού.Για την κατασκευή περίπου ενός (1) τ.μ. βοτσαλωτού απαιτείται δουλειά μίας ημέρας.
Μερικοί παλιοί καλοί τεχνίτες του βοτσαλωτού ήταν ο Άγγελος και ο Ιωάννης Κόχειλας,ο Θόδωρος Παπαγεωργίου,ο Ελισαίος και ο Θανάσης Μπαϊραχτάρης,ο Παναγιώτης Δαμδημόπουλος κ.α.
Συνδυάζοντας τα λευκά και μαύρα βότσαλα δημιουργούσαν διάφορα σχέδια,γεωμετρικά σχήματα ή παραστάσεις εμπνευσμένες από την καθημερινή ζωή,τη μυθολογία και τη θάλασσα.Κατά τα προηγούμενα χρόνια τα λευκά βότσαλα τα μάζευαν κυρίως από τις παραλίες των Σπετσών και τα μαύρα τα έφερναν από παραλίες της Τσακωνιάς και κυρίως από την παραλία της Ζαμπατικής.
Τα στάδια κατασκευής του βοτσαλωτού όπως αυτά έχουν περιγραφεί στο βιβλίο «Παραδοσιακές τέχνες και επαγγέλματα των Σπετσών» από το Λαογραφικό Εργαστήρι Σπετσών είναι τα ακόλουθα:
*Στρώσιμο του εδάφους με κοσκινισμένο κοκκινόχωμα ανακατεμένο με νταμαρίσια άμμο
*Κατάβρεγμά του με ένα ποτιστήρι
* Ίσιωμα με μία πήχη
*Στρώσιμο της «λάσπης» (δύο μέρη άμμου θαλάσσης και ένα μέρος ασβέστη γλυκό) σε πάχος μισού εκατοστού.
*Οριοθέτηση της επιφάνειας που ονομάζεται «ψαθί» με καδρόνια και πήχεις
*Τοποθέτηση του πατρόν
*Σημάδεμα του σχήματος με μία πρόκα
*Τοποθέτηση σε όρθια θέση πρώτα των μαύρων βότσαλων και μετά των λευκών ώσπου να κλείσει το ψαθί.
*Χτύπημα των βότσαλων με τον κόπανο για να στρώσει η επιφάνειά τους.
*Στρώσιμο στεγνής άμμου θαλάσσης για να κλείσουν οι πόροι και αναμονή δύο με τρείς ημέρες για να στεγνώσει.
*Σκούπισμα της άμμου ώστε να φανεί το κεφαλάκι του βότσαλου...
Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το αποτέλεσμα αυτής της τέχνης στο βοτσαλωτό ανηφορικό δρομάκι που οδηγεί προς την Καποδιστριακή, σε ένα μικρό δρομάκι μπροστά από την οικία Κορυζή στο Παλιό Λιμάνι, στην πλατεία της Ντάπιας (το γνωστό «βοτσαλωτό»), στην πλατεία του Αγίου Νικολάου, στο προαύλιο του Δημαρχείου Σπετσών, στο προαύλιο του Μουσείου Σπετσών όπως και του Μουσείου Μπουμπουλίνας, καθώς και σε πολλά πλατύσκαλα σε εισόδους σπιτιών. Θαυμαστά είναι και τα βοτσαλωτά που έχουν κατασκευαστεί σε πολλές αυλές και περίγυρους οικιών. Στις περισσότερες κατασκευές έχει αποτυπωθεί και η χρονολογία κατασκευής τους.
Σχέδια που βρίσκει κάποιος στα βοτσαλωτά είναι κυρίως το τιμόνι, το δελφίνι, η άγκυρα, το καΐκι, το κανόνι (ακολουθώντας την ναυτική παράδοση) και σπανιότερα το κυπαρίσσι, λουλούδια ή ζώα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 1958 στην πλατεία Ομονοίας κατασκευάστηκε βοτσαλωτό 5.000 τ.μ. με υπεύθυνους βοτσαλάδες για την κατασκευή του τους Σπετσιώτες Άγγελο και Ιωάννη Κόχειλα... ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΖΩΗ ΔΟΥΝΑ
ΚΕΙΜΕΝΑ - ΖΩΗ ΔΟΥΝΑ