Homo Universalis: ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΑΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ " ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ "

Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2016

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΑΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ " ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ "

Ροδοπελεκάνος

Τα πουλιά της λίμνης Κερκίνης

Περίπου 300 είδη πουλιών έχουν καταγραφεί στη λεκάνη της λίμνης και στα γύρω βουνά. Σχεδόν 140 είδη αναπαράγονται στην περιοχή, 171 είδη έχουν παρατηρηθεί κατά τη μετανάστευση και 134 είδη παραμένουν εκεί και το χειμώνα. Ο Καλαμοτριλιστής και ο Καλαμόκιρκος, δύο είδη που αναπαράγονται αποκλειστικά σε καλαμώνες, σταμάτησαν να φωλιάζουν στην Κερκίνη σχεδόν αμέσως μετά την εξαφάνιση των καλαμιών. Καθώς τα υγρολίβαδα σκεπάζονταν προοδευτικά από ολοένα και βαθύτερο νερό, οι Καλαμοκανάδες και τα Νεροχελίδονα σταμάτησαν επίσης να φωλιάζουν. Που και που, μοναχικά ζευγάρια Καλαμοκανάδων κατορθώνουν να βρουν κάποιες κατάλληλες τοποθεσίες για ν' αναθρέψουν τους νεοσσούς τους.

Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός των Πρασινοκέφαλων παπιών, που χρειάζονται εκτεταμένα ρηχά βοσκοτόπια, έχει μειωθεί σοβαρά. Οι Κρυπτοτσικνιάδες, οι Χουλιαρομύτες και οι Χαλκόκοτες τρέφονται κυρίως με ασπόνδυλα - και πολύ λιγότερο με ψάρια - χρειάζονται επομένως ρηχά, λασπώδη μέρη όπου μπορούν να βρουν τη λεία τους εύκολα. Και τα τρία είδη έχουν ελαττωθεί. Λιγότερα από 10 αναπαραγόμενα ζευγάρια Χαλκόκοτες απομένουν. Αρνητικά έχουν επηρεαστεί και οι Σταχτόχηνες επειδή φωλιάζουν πολύ νωρίς και το νερό, που ανεβαίνει αργότερα, καταστρέφει τις φωλιές τους. Το 1985 υπήρχαν 10 ζευγάρια, από τα οποία σήμερα έχουν απομείνει 3-5, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις επιτυχημένης αναπαραγωγής τα τελευταία χρόνια.

Αντίθετα, οι σχεδόν αποκλειστικά ψαροφάγοι Λευκοτσικνιάδες Νυχτοκόρακες και Σταχτοτσικνιάδες έχουν ωφεληθεί εξαιρετικά από την αύξηση της βιομάζας των ψαριών και οι πληθυσμοί τους αυξήθηκαν πολύ μετά το 1982. Το ίδιο ισχύει και για τα καταδυτικά ψαροφάγα πουλιά, όπως τα Σκουφοβουτηχτάρια, τα Νανοβουτηχτάρια και οι Λαγόνες Οι Κορμοράνοι φώλιασαν για πρώτη φορά στην Κερκίνη το 1986 σε νεκρά δένδρα στην περιφέρεια του δάσους. Στη δεκαετία που ακολούθησε, ο πληθυσμός τους κυριολεκτικά εκτινάχτηκε σε περισσότερα από 1.800 ζευγάρια.

Τα βαλτογλάρονα αύξησαν τους πληθυσμούς τους - ξεπερνώντας συνολικά τα 250 ζεύγη το 1990 - καθώς αναπτυσσόταν η συστάδα με τα Νούφαρα, αφού τα φύλλα τους παρείχαν πολύ καλύτερη στήριξη για τις φωλιές τους απ' ότι τα μικρότερα μακρόφυτα που φώλιαζαν προηγουμένως. Μικρές ομάδες από Ποταμογλάρονα, Καστανοκέφαλους Γλάρους και Ασημόγλαρους φωλιάζουν ευκαιριακά σε βολικά σημεία.Μερικά ζευγάρια Μαυροπελαργών φωλιάζουν στις δασωμένες λαγκαδιές του όρους Κερκίνη. Το καλοκαίρι ενήλικα και νεαρά παρατηρούνται συχνά να τρώνε στις λιμνούλες και τα ρηχά του ποταμού, στην κοίτη της Βυρώνιας, πάντα σε επιφυλακή, έτοιμα να πετάξουν με τη μικρότερη ενόχληση.

Η τελευταία επιβεβαιωμένη επιτυχής αναπαραγωγή του θαλασσαετού καταγράφηκε το 1989. Από τότε το ζευγάρι - ένα από τα 4 που απομένουν στην Ελλάδα - το βλέπουμε τακτικά πάνω από τη λίμνη, στο δάσος και στην περιοχή της φωλιάς, όμως δεν έχει κατορθώσει να μεγαλώσει νεοσσούς. Το 1995 μόνο ένα ενήλικο πουλί εντοπίστηκε στην περιοχή. Οι Τσίφτηδες και 5-6 ζευγάρια Κραυγαετών φωλιάζουν σε κάποια σημεία, κυρίως στους πρόποδες της Κερκίνης και του Μαυροβουνίου και συχνά φαίνονται να πετούν πάνω από τις άκρες της λίμνης ψάχνοντας για θήραμα.

Οι Πελαργοί φωλιάζουν σ' όλα τα χωριά γύρω απ' τη λίμνη. Χτίζουν τις μεγάλες, ακατάστατες φωλιές τους σε στύλους της ΔΕΗ και του ΟΤΕ, τρούλους εκκλησιών και σκεπές στάβλων. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση, με περισσότερες από 30 φωλιές, βρίσκεται στο χωριό Κερκίνη. Υπάρχουν πάνω από 200 ζευγάρια στην ευρύτερη περιοχή. Είναι αξιοσημείωτο ότι φωλιάζουν σχεδόν αποκλειστικά σε κτίρια και στύλους.

Ποταμοσφυριχτές, Μελισσοφάγοι, λιγοστές Χαλκοκουρούνες, Κουκουβάγιες και πολλά Κορακοειδή φωλιάζουν επίσης γύρω από τη λίμνη και το ποτάμι, κι ακόμα περισσότερα είδη στην ευρύτερη περιοχή.

Παρά την ανθρώπινη επέμβαση, η λίμνη Κερκίνη παραμένει ο σημαντικότερος υγρότοπος της Ελλάδας. Είναι το μόνο μέρος στη χώρα όπου 12 είδη αναπαράγονται μαζί, σε μικτές αποικίες. Η Κερκίνη συντηρεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αναπαραγόμενη αποικία Λαγγόνων στην νότια Ευρώπη μετά το δέλτα του Δούναβη. Επίσης είναι η σπουδαιότερη τοποθεσία τον Βαλκανίων για τις Χουλιαρομύτες και τις Χαλκόκοτες, είδη που έχουν ελαττωθεί σοβαρά σ' όλη την ήπειρό μας.

Οι πάπιες επιφανείας γενικά επηρεάστηκαν αρνητικά από τις νέες συνθήκες. Οι Καπακλήδες και τα Σφυριχτάρια πρακτικά εξαφανίστηκαν από τη λίμνη για λίγα χρόνια αλλά επέστρεψαν στους προ του 1982 αριθμούς μέχρι το 1990. Οι πληθυσμοί της Χουλιαρόπαπιας και της Ψαλίδας αρχικά μειώθηκαν ελαφρά αλλά σύντομα ανέκαμψαν.

Οι Πρασινοκέφαλες πάπιες και οι Σαρσέλλες, μειώθηκαν δραματικά μετά το 1988, από μέσο όρο 20.000 ατόμων για κάθε είδος, σε μέσο όρο μικρότερο από 5.000 πουλιά. Και τα δύο είδη προτιμούν να βόσκουν σε βάθος 15-25 εκατοστών και επηρεάστηκαν από την εξάλειψη των περιοχών με πολύ ρηχά νερά. Οι αριθμοί τους άρχισαν ξανά να αυξάνονται μετά το 1992. Οι Ασπρομετωπόχηνες και οι Βάρβαρες, παρουσίασαν παρόμοια εξέλιξη καθυστερημένης μείωσης μέχρι το 1991-1992 και επανόδου στους προηγούμενους αριθμούς τους.

Μέχρι το 1992 οι συνολικοί χειμωνιάτικοι πληθυσμοί των χηνοπαπιών δεν ξεπερνούσαν τις 30.000-40.000 πουλιά. Μετά το 1992, η στάθμη του νερού το χειμώνα αυξήθηκε, σε +32 μ το 1993 και σχεδόν +33 μ το 1994. Αντίστοιχα μεγάλωσε η έκταση των ρηχών νερών και τεράστια κοπάδια άρχισαν να συγκεντρώνονται στις ρηχές, ξεπερνώντας τις 80.000 πουλιά. Το 1993 και το 1994 ξεχειμώνιασαν στην Κερκίνη περισσότερες από 2.000 Ασπρομετωπόχηνες, που πετούσαν σε τεράστιους σφηνοειδείς σχηματισμούς απ' τα ρηχά κοντά στο δάσος προς τα λιβάδια απέναντι από το Μανδράκι. Μαζί τους παρατηρήθηκαν και λίγες Νανόχηνες και Χωραφόχηνες.

Οι καταδυτικές πάπιες, όπως τα Σβουρδούλια και τα βουτηχτάρια αυξήθηκαν σημαντικά, όπως και οι Φαλαρίδες οι σημερινοί πληθυσμοί των τελευταίων ανέβηκαν, από το μέσο όρο των 500 πουλιών σε περισσότερα από 4.500 άτομα μετά το 1982.

Τα ψαροφάγα είδη ευνοήθηκαν από το σχηματισμό της πελαγικής ζώνης. Περίπου 3.000-4.000 Κορμοράνοι και ανάλογος αριθμός από Λαγγόνες ξεχειμωνιάζουν τώρα γύρω από τη λίμνη, που επίσης είναι ένα από τα σημαντικότερα μέρη ξεχειμωνιάσματος στην ανατολική Ευρώπη για τους Αργυροτσικνιάδες. Μέχρι το 1982 μαζεύονταν εκεί περίπου 500-1.000 άτομα που αποτελούσαν το 40-50% του συνολικού πληθυσμού του Ευρωπαϊκού υποείδους. Τα τελευταία χρόνια οι αριθμοί τους έχουν μειωθεί και φτάνουν τα 200-300 άτομα.

Οι Κύκνοι, είναι συνηθισμένοι χειμερινοί επισκέπτες σε μικρούς αριθμούς· έχουν αναφερθεί και Αγριόκυκνοι. Οι Νανόκυκνοι, ταξιδιώτες απ' την Αρκτική, από τα σπανιότερα είδη που επισκέπτονται τη νότια Ευρώπη, εμφανίζονται στη λίμνη κάθε χρόνο μετά το 1992.

πηγή http://frontoffice-mitrousis.dev.edu.uoc.gr/