Τα δάκρυα που τρέξανε, μανούλα μου για σένα, ελπίδες Θε μου να γεννούν, να σε γυρίσουν πίσω, το πρόσωπο σου το γλυκό, πάλι ν’ αντικρίσω, Ζωή να ξαναδώ…
Τα δυο σου χέρια μάνα μου, να σκύψω να φιλήσω, με αγάπη να αγκαλιάσω, ό,τι στον κόσμο λαχταρώ, στα δυο σου μάτια, παρηγοριά να βρω, να μου μιλήσουν, να μου πουν, σε τούτη τη δύσκολη ώρα, «πάει πέρασε η μπόρα, Εγώ παιδί μου είμαι εδώ.»
*Αφιερωμένο στην μητέρα της συγγραφέως Μαρίνα
✦ ✦ ✦ ✦ ✦ ✦ ✦ ✦ ✦ ✦
«Μαντινάδες Ψυχής»*
Η σκέψη μου κι η σκέψη σου όντε συναντηθούνε γλυκές απού ‘ναι οι στιγμές οι δυο τους που περνούνε.
Αναστορούνται τα παλιά κι όλα τα περασμένα που ζωγραφίσανε μαζί με τση καρδιάς τη πένα.
Αναζητούνε τση στιγμές τα χρόνια τα ωραία που με αγάπη οι άνθρωποι εκάνανε παρέα.
Που ναι οι εποχές αυτές που ήταν ενωμένοι στις δυσκολίες της ζωής όλοι ‘τανε δεμένοι.
Στα δύσκολα προβλήματα ποτέ δεν ελυγίζαν όλοι μαζί με θέληση τ’ αντιμετωπίζαν.
Κι οι σκέψεις μας δακρύσανε και ψάχνουνε τον τρόπο Αγάπη πάλι για να δούν στα μάτια των ανθρώπω.
*(απόσπασμα από το ομότιτλο βιβλίο της συγγραφέως)
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η Δέσποινα Φανιδάκη γεννήθηκε στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου και ζει στις Μάλλες Ιεράπετρας. Εργάζεται στην «Καλαιτζάκειο» Δημοτική Βιβλιοθήκη Μαλλών Ιεράπετρας. Στον ελεύθερο χρόνο της γράφει μαντινάδες, ποιήματα και παιδικά παραμύθια. Τον Δεκέμβριο του 2019 κυκλοφόρησε το πρώτο της παραμύθι με τίτλο : «Tο μικρό Ελαφάκι» εικονογραφημένο από την Ειρήνη Μαρκοπούλου. Έχει λάβει μέρος σε πολλούς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς και ποιήματα της έχουν συμπεριληφθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά, τοπικές εφημερίδες, βιβλία κ.λ.π.
ΚΡΙΤΙΚΗ
Χρύσα Νικολάκη - Το μικρό ελαφάκι, της Δέσποινας Φανιδάκη
Το παραμύθι Το μικρό ελαφάκι της Δέσποινας Φανιδάκη, με λυρισμό και τρυφερότητα μιλάει για τους κινδύνους που ελλοχεύουν μέσα μας, τις απώτερες φοβίες μας. Ποια άραγε είναι μεγαλύτερη φοβία που μπορεί να βιώσει ένας άνθρωπος; Mα δεν είναι άλλη από την απώλεια του αγαπημένου του προσώπου. Στο παραμύθι μας αυτό η όμορφη ελαφίνα βασανίζεται από τις σκέψεις της καθώς συνειδητοποιεί ότι το λιοντάρι άρπαξε το μικρό της.
Όλα τα ζωάκια του δάσους συγκεντρώνονται για να την παρηγορήσουν, το καθένα από αυτά ανάλογα με το τί πρεσβεύει εκφράζει την άποψη του, βλέπουμε δηλαδή μια πανομοιότυπη ανθρωπογεωγραφία εκφρασμένη στο πρόσωπο των ζώων που προσπαθούν να βρουν μια λύση και να βοηθήσουν όπως και όσο μπορούν την μαμά ελαφίνα. Το κουνελάκι απορεί για το πως συνέβη το όλο παράδοξο σκηνικό, η πονηρή αλεπού επιστρατεύει όλη την πονηριά της για να τα προστατεύσει από επικείμενους κινδύνους ενώ το έξυπνο σκιουράκι ανακαλύπτει την κρυψώνα και παρακαλεί με την τρυφερή του φωνούλα να το ελευθερώσει μα εκείνο αρνείται πεισματικά ενώ ο δυνατός ελέφαντας γίνεται ο ήρωας της μέρας καθώς καταφέρνει να τα απεγκλωβίσει . Μακριά από το βλοσυρό βλέμμα του λιονταριού προτρέπει η μαμά ελαφίνα να τραπούν γρήγορα σε φυγή καθώς ακόμα παραμονεύει ο κίνδυνος.
Σε αυτό το σημείο, το ένστικτο της μάνας αλλά και οι τύψεις της φανερώνονται καθώς αδυνατούσε εκείνο το μοιραίο λεπτό να σώσει το ελαφάκι της. «Επαγρυπνείτε», αισθανόμαστε να κραυγάζει η φωνή της συγγραφέως, «επαγρυπνείτε» , γιατί οι κίνδυνοι ελλοχεύουν.
«Δεν είναι αγγελικά πλασμένος ο κόσμος», μας συμβουλεύει η μαμά ελαφίνα.. όλες τις μανούλες.
Η εικονογράφηση της Ειρήνης Μαρκοπούλου, τρυφερή και γεμάτη ρεαλισμό συνάδει με την απτότητα της γλώσσας της Φανιδάκη, δημιουργώντας ένα αρμονικό αποτέλεσμα για τον μικρό μας αναγνώστη.
Η μητρότητα, ο ιερότερος ρόλους απ’ όλους της γυναίκας είναι η κορωνίδα της βιωτής της. Και σε αυτό καλείται να ανταποκριθεί με αγάπη, αντοχή αλλά και διασφάλιση της καλύτερης πρόνοιας για τα παιδιά της. Η γλυκύτητα στο πρόσωπο της ελαφίνας αποτυπώνεται στο πρόσωπο της μέσα από την ολοζώντανη πένα της συγγραφέως και την ζωγραφική ικανότητα της εικονογράφου, η οποία μέσα από το βουρκωμένο βλέμμα της μαμάς ελαφίνας μας εισάγει στην αγωνία της να σώσει το μικρό της.
Το παραμύθι της Δέσποινας Φανιδάκη Το μικρό ελαφάκι είναι ένα παραμύθι διδακτικό όπου κρύβει το νόημα της αλληλεγγύης και της φιλίας, της αληθινής μητρικής αγάπης ενώ μας προτρέπει να μην εφησυχαζόμαστε γιατί εν ριπή οφθαλμού όλα μπορούν να συμβούν. «Να κοιμάσαι, φτάνει να είσαι σε εγρήγορση», όπως είπε η γερόντισσα Γαβριηλία.
Ο Αλέξης Δαμιανός (21 Ιανουαρίου 1921 - 4 Μαΐου 2006) ήταν Έλληνας σκηνοθέτης του θεάτρου, της τηλεόρασης και του κινηματογράφου.
Ηθοποιός, συγγραφέας, σκηνοθέτης, σύμφωνα με πολλούς η πλέον εμβληματική μορφή του ελληνικού κινηματογράφου, παρότι γύρισε μόλις τρεις ταινίες. Αδιαπραγμάτευτες αξίες καθορίζουν το έργο καθώς και τον βίο του, με περιόδους αυτοεξορίας να διανθίζουν τον μύθο ενός από τους αυθεντικότερους δημιουργούς του τόπου.
Από το 1945, τη βραδιά της πρεμιέρας του πρώτου του θεατρικού έργου, «Το Καλοκαίρι θα θερίσουμε», όταν βρέθηκε σε μια φτωχική παράγκα στις πρώην Στέρνες, του είχε καρφωθεί η ιδέα. Hπιαν φτηνό κρασί με ψωμί - μεγάλη ανέχεια, ακριβώς μετά τον πόλεμο - συντροφιά με ένα ζευγάρι, εκείνη κορίτσι του Λούνα Παρκ, κι όταν ξημέρωσε, είδε σε μια μάντρα επάνω, ξερολιθιά, ούτε στάλα νερό, ένα ραδίκι που είχε ανθίσει μόνο με τον ήλιο! Εκείνη η εικόνα, ενός αγριοράδικου, που επιζούσε χωρίς τίποτα, η Ελλάδα δηλαδή, μαζί με ένα άλλο συμβάν, είκοσι χρόνια αργότερα σε μια παραλία του Σχοινιά -μια λαϊκή κοκότα με τον φίλο της, νταβατζόφατσα, καβάλα σε μηχανάκι να προκαλούν μια παρέα Αμερικανών πεζοναυτών- έγιναν τα ερεθίσματα για την «Ευδοκία», την πιο θρυλική ταινία του νέου ελληνικού κινηματογράφου. Η ταινία που στοίχειωσε με την «αισθητική της μπαναλιτέ» τις συγκλονιστικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών της και την αξεπέραστη μουσική της μια ολόκληρη γενιά. Που για τον δημιουργό της, ηθοποιό, συγγραφέα και σκηνοθέτη Αλέξη Δαμιανό, υπήρξε το ανυπέρβλητό του αριστούργημα.
Γεννημένος στην Αθήνα, στα Πατήσια στις 21 Ιανουαρίου του 1921, με πατέρα γυμνασιάρχη και ψάλτη στην εκκλησία, ο Δαμιανός φοίτησε στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, παράλληλα με τη Φιλοσοφική, όπου μαθήτευσε δίπλα στον Αιμίλιο Βεάκη, στον οποίο και όφειλε τη βαθιά και ουσιαστική θεατρική του παιδεία.
Ως νέος ηθοποιός συμμετείχε σε παραστάσεις του Εθνικού, μέχρι να μεταπηδήσει το 1945 στους «Ηνωμένους Καλλιτέχνες», θίασο πρωτοπορίας, κολεκτίβα ηθοποιών ενταγμένων στην Αριστερά. Υπό την καθοδήγηση σκηνοθετών όπως ο Γιώργος Σεβαστίκογλου και ο Γιαννούλης Σαραντίδης, έπαιξε ρόλους ρεπερτορίου, κάνοντας παράλληλα και τις πρώτες συγγραφικές του απόπειρες. Ολοι μιλούσαν για ένα παθιασμένο παιδί του θεάτρου, σπινθηροβόλο, ευαίσθητο, ένας σοβαρός νέος με αγωνίες για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τη κοινωνική δικαιοσύνη.
Συμμετείχε στο ιστορικό ανέβασμα του «Ματωμένου Γάμου» του Λόρκα, το 1948 από το Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν, μουσική Μάνου Χατζιδάκι και σκηνικά κοστούμια Γιάννη Τσαρούχη, ο οποίος αποδείχτηκε ο πιο οξυδερκής συμβουλάτοράς του στο χτίσιμο του ρόλου του ως φεγγάρι και παρέμεινε σημαντικός του φίλος έκτοτε. Κάτι που δεν συνέβη με τον Κουν, με τον οποίο ήρθε σε ιδεολογικού, κυρίως, τύπου ρήξη και τον οποίο θεωρούσε υπεύθυνο για τη νόθευση του ελληνικού θεατρικού έργου και την «παραπλάνηση» του κοινού από την άκριτη επιλογή εισαγόμενων έργων.
Tον ίδιο-χρόνο ίδρυσε το «Πειραματικό Θέατρο», για να ανεβάσει τα δικά του «Τ’ αγρίμια» και «Το σπιτικό μας», έργα στα οποία η κριτική της εποχής, διέκρινε μια πένα και μια ψυχοσύνθεση -που έμελε να απογειωθεί. Γύρω στα 1956 αποτραβιέται από το θέατρο και ασχολείται για μια τετραετία με αργαλειούς! Με εξαίρεση ένα ραδιοφωνικό «ανέβασμα» του έργου του «Τ’ άλογα», δεν ήταν παρά το 1961, έτος ίδρυσης του «Θεάτρου Πορεία», που η μέχρι τότε διαδρομή και εμπειρία του μορφοποιήθηκαν σε πλήρη καλλιτεχνική αρτιότητα και καθολική αποδοχή. Με «Το ανοιχτό κλουβί», ακόμα ένα έργο γραμμένο από τον ίδιο, κέρδισε τον χώρο της κωμωδίας, ενώ με το «Γεύση από μέλι» της Σίλα Ντελάνι και ?τις «Μικρές αλεπούδες» της Λίλιαν Χέλμαν, του αναγνωρίστηκε η σκηνοθετική ωριμότητα. Προσωπικοί θρίαμβοι που ?δυστυχώς δεν σήμαιναν και ανάλογες εισπρακτικές επιτυχίες. Ετσι, αναγκάστηκε να ανεβάσει ένα έργο που ελάχιστα εκτιμούσε, καθώς το θεωρούσε κλεμμένο - αντιγραφή ενός ξένου, «Τα κόκκινα φανάρια» του Αλέκου Γαλανού.> άρη σ’ αυτό ξελάσπωσε οικονομικά, παίζοντάς το τρεις συνεχόμενες σεζόν. Ηταν όμως τέτοια η απαρέσκεια του γι’ αυτό, που όταν του πρότειναν να το μεταφέρει στον κινηματογράφο, αρνήθηκε. Μα πώς να έκανε μια τέτοια παραχώρηση ένας καλλιτέχνης με το ήθος και το ανάστημα του Δαμιανού; Θα ήταν εντελώς αντίθετο στις αρχές του -την αναζήτηση της αλήθειας και της ελευθερίας, τη μάχη για απεγκλωβισμό από τις δοξασίες που προκαλεί η φτώχεια και η έλλειψη παιδείας, οι ιστορικές και κοινωνικές συνισταμένες-, για τις οποίες μαχόταν λυσσαλέα στη ζωή και στο θέατρο. Μια μάχη που ήξερε ότι ήταν άνιση σε όλα τα επίπεδα.
Καθώς με το «Πορεία» δεν πήγαινε άλλο και κινδύνευε να πάει φυλακή από τα χρέη, το 1964 το έκλεισε. Είχε ήδη στραφεί σε εμπορικούς θιάσους για να επιβιώσει, σκηνοθετώντας και παίζοντας στο εμβληματικό «Οργισμένα νιάτα» του Τζον Οσμπορν με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και στο «Ενα μπλουζ για τον Τσάρλυ» του Τζέιμς Μπόλντουιν με τον Αλέκο Αλεξανδράκη και τον Μάνο Κατράκη.
Το μικρόβιο του κινηματογράφου το άρπαξε συμμετέχοντας στο «Τζίμης ο Τίγρης», την πρώτη μικρού μήκους ταινία του Παντελή Βούλγαρη, στο «Σύντομο διάλειμμα» του Ντίνου Κατσουρίδη και στον θαυμάσιο «Φόβο», την τελευταία ταινία του Κώστα Μανουσάκη. Σκέφτηκε ότι αυτό που ήθελε να πει, θα το έλεγε στο σελιλόιντ. Γι’ αυτό και γυρίζει το 1966 το «Μέχρι το πλοίο», ταινία βασισμένη στο «Δαχτυλίδι» του Σπήλιου Πασαγιάννη, τη «Νανότα» του Γρηγόρη Ξενόπουλου και ένα δημοτικό τραγούδι. Πρόκειται για την κατάβαση ενός άντρα από το βουνό στον κάμπο κι από εκεί στο λιμάνι προκειμένου να φύγει μετανάστης στην Αυστραλία. Ενα φιλμ σκληρής ποίησης -καταγραφή αρχέτυπων συμπεριφορών, ένας ύμνος σε πανάρχαιες δομές, μια ελεγεία?με φόντο την ελληνική φύση και πρόσωπα ανθρώπων της υπαίθρου και του μόχθου. Η ταινία κέρδισε παμψηφεί το πρώτο βραβείο ξένης ταινίας στο Φεστιβάλ της Ιέρ και εξασφάλισε διανομή στο Παρίσι. Οι Γάλλοι κριτικοί παραληρούσαν για το σπάνιο κινηματογραφικό διαμάντι από την Ελλάδα, αναγκάζοντας τους Ελληνες κριτικούς να εναρμονιστούν με τις απόψεις τους.
Ενα χρόνο μετά έρχεται η δικτατορία των συνταγματαρχών. Ο Αλέξης Δαμιανός με τη σύζυγό του Αρτεμη και τα τρία παιδιά τους μετακομίζουν για έναν χρόνο στην Αγγλία. Το σενάριο με τίτλο εργασίας «Η πόρνη και ο στρατιώτης» μπαίνει στην τελική ευθεία. Παραγωγοί ο ίδιος με τη γυναίκα του, ωστόσο αποφάσισαν να βρουν έναν Αγγλο συμπαραγωγό ώστε να προστατεύσουν την ταινία από κάθε λογής επιπλοκές στην Ελλάδα. Ενα δεκαεπτάχρονο κορίτσι, αυθόρμητο, καθόλου χυδαίο, ερωτικό μέσα από την αθωότητα που εξέπεμπε, η Μαρία Βασιλείου, κυπριακής καταγωγής, από τις λαϊκές συνοικίες του Λονδίνου, επιλέχθηκε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, ενώ ο λοχίας βρέθηκε σε ένα γιαπί στον Πειραιά. Ενα αγόρι 21 χρόνων, ο Γιώργος Κουτούζης, ωραίος, ψηλός, αψεγάδιαστης αντρικής συμπεριφοράς, έσφυζε από νιάτα και δύναμη, όπως οι Ελληνες μιας άλλης εποχής. Η «Ευδοκία», όπως ήταν ο τελικός τίτλος της ταινίας, το όνομα της ηρωίδας αλλά και το όνομα της μάνας του Δαμιανού, γυρίστηκε στα αγγλικά. Στην ελληνική εκδοχή, η τραγουδίστρια Ελένη Ροδά ντουμπλάρισε τον κεντρικό ρόλο, με βραχνή φωνή -κράμα χυδαιότητας και πίκρας-, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ερμηνεία της Βασιλείου. Η μουσική του Μάνου Λοΐζου, βασισμένη σε βυζαντινά μοτίβα που έψαλε ο ίδιος ο Δαμιανός για να τον καθοδηγήσει, καθαγιάζει την ταινία. Μερικές εικόνες που μένουν ανεξίτηλες στη μνήμη: το αυθαίρετο σπίτι στα Ανω Λιόσια λουσμένο στο φως (εκπληκτική η φωτογραφία του Χρήστου Μάγκου), με το μπανάλ εσωτερικό του, η ιεροτελεστική επίδειξη ασκήσεων με τη γυμνή διμοιρία κάτω από το λιοπύρι, το τραμπάλισμα με τη σχοινένια κούνια στην Πάρνηθα και το σπαραχτικό γέλιο της Ευδοκίας.
Αυτή η θεϊκή ταινία, λιτή αλλά με την αρχιτεκτονική σύγχρονης τραγωδίας, στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης του 1971 χαντακώθηκε, με εξαίρεση το βραβείο α΄ γυναικείου ρόλου, ενώ πέρασε από άπειρες επιτροπές λογοκρισίας, μέχρι να της δοθεί άδεια προβολής. Παρ’ όλα αυτά, το στοίχημα είχε κερδηθεί, για να δικαιωθεί πλήρως το 1985, όταν η Πανελλήνια Ενωση Κριτικών Κινηματογράφου, την ανακήρυξε σημαντικότερη ελληνική ταινία όλων των εποχών!
Ο Δαμιανός έκανε είκοσι χρόνια να επιστρέψει στον κινηματογράφο. Στα χρόνια που ακολούθησαν την «Ευδοκία», επέλεξε να αποτραβηχτεί στο χωριό Βασιλικά στη Βόρεια Εύβοια, όπου επιδόθηκε σε βιολογικές καλλιέργειες και το 1979 ανέβασε το «Ανοιχτό κλουβί» με τσοπάνους και αγρότες, παράσταση που είχε να λέει πως ήταν από τις πιο μαγικές στιγμές της καριέρας του! Τόσο αγαπούσε τους ερασιτέχνες ηθοποιούς, δηλαδή τον απλό άνθρωπο. Μέχρι που μια καταστροφική φωτιά του στέρησε την αγροικία του και αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Αθήνα.
Αυτό για το οποίο αγωνιούσε πια ήταν να αφηγηθεί την τραγωδία τής σύγχρονης Ελλάδας. Χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια γυρισμάτων και την ολική οικονομική καταστροφή του, καθώς το επίσημο κράτος ήταν απόν και σ’ αυτό το εγχείρημα του σπουδαίου καλλιτέχνη και Ελληνα. Ο «Ηνίοχος» ολοκληρώθηκε το 1995, χάρη στη συνδρομή εκατοντάδων επαγγελματιών και ερασιτεχνών, «ένα κίνημα» όπως το αποκαλούσε ο ίδιος. Μια ταινία αφάνταστου λυρισμού, ανυπέρβλητης αισθητικής, ένας αφηγηματικός λαβύρινθος που θα περάσουν χρόνια μέχρι να εκτιμηθεί.
Το τελευταίο του σενάριο δε θα γυριστεί ποτέ. Είναι η ιστορία του Ερυσίχθονα, ενός μυθικού ήρωα που μέσα από την αλαζονεία και τη βουλιμία του φτάνει να φάει τις ίδιες του τις σάρκες, όπως ακριβώς ο σύγχρονος άνθρωπος. Θα ήταν μια ακόμη τεράστια συμβολή του Δαμιανού αν δεν τον είχαν προλάβει οι περιπέτειες της υγείας του και ο πρόωρος θάνατος της κόρης του.
Εφυγε στις 4 Μαίου 2006, σε ηλικία 85 χρονών. Στην κηδεία του, όλοι εκείνοι που όσο ζούσε αδυνατούσαν να τον συνδράμουν, ήταν εκεί!
Ο πολιτισμός των τάξεων
"Εγώ ήμουν αριστούχος στο Εθνικό, και δίπλα μου προχωράγανε άνθρωποι που όταν τους ρώταγες «ποιος έγραψε την Αντιγόνη», σου απαντούσαν «ο Κρέων!». Κι αυτοί οι άνθρωποι, αυτά τα παιδιά, χαράζανε μετά και πορεία στον πολιτισμό μας. Πάντως, όταν η ιθύνουσα τάξη, που σας έλεγα, κυριάρχησε πια πέρα ως πέρα, η τάξη η λαϊκή την ακολούθησε, την πρόδωσε κι αυτή την ουσία της. Πρόδωσε τον ιδρώτα που έχυνε και χύνει, την αγνότητα και την ευπρέπειά της. Αυτοί που θα ‘πρεπε να συνεχίσουν να είναι οι δημιουργοί μιας αγάπης αυτόματης. Σαν ν’ αποθέσανε κάτω τη γυμνή τους την ψυχή, χωρίς πια να γυρίσουν πίσω, χωρίς να ξανακοιτάξουν προς τις ρίζες τους. Κι έγινε ό,τι έγινε, πάθαμε ό,τι πάθαμε, κι έχει φτάσει πια ο πολιτισμός μας εκεί που ‘χει φτάσει. Μας κοροϊδεύανε οι άλλοι, κι εμείς πήραμε την κοροϊδία τους για κουλτούρα, για πολιτισμό. Να: αυτό έγινε!» Aπόσπασμα από συνέντευξή του στον Σ. Κακίση (Νέα 7/4/2001).
Το 1967, ο σκηνοθέτης Αλέξης Δαμιανός έγραψε το σενάριο της ταινίας «Ευδοκία». Ευδοκία έλεγαν τη μητέρα του, αλλά ο αρχικός τίτλος ήταν: «Η πόρνη και ο στρατιώτης». Πολλές γνωστές σταρ της εποχής πέρασαν από οντισιόν για να πάρουν το ρόλο της Ευδοκίας. Καμιά δεν ήταν κατάλληλη στα μάτια του Αλέξη Δαμιανού. Πώς ανακάλυψε ο Δαμιανός την «Ευδοκία» και το ντουμπλάρισμα της από την τραγουδίστρια Ελένη Ροδά …
Ο σκηνοθέτης σταμάτησε την προετοιμασία της ταινίας μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη πρωταγωνίστρια. Και την βρήκε στο πρόσωπο της Μαρίας Βασιλείου, την οποία γνώρισε στο Λονδίνο, μέσω ενός διαφημιστικού γραφείου. Ανάμεσα σε φωτογραφίες διάφορων όμορφων κοριτσιών που πόζαραν ερωτικά στο φακό, ξεχώρισε μία. Μαζί με τη γυναίκα του Άρτεμη, μόλις είδαν τη φωτογραφία της κατάλαβαν ότι αυτή είναι η «Ευδοκία».
Η Μαρία Βασιλείου ήταν Κύπρια που είχε γεννηθεί στο Λονδίνο στις 16 Σεπτεμβρίου του 1950. Η οικογένεια της ήταν πολύτεκνη, φτωχή και με πολλά προβλήματα. Έτσι, η μητέρα της δέχτηκε αμέσως την πρόταση του ζεύγους Δαμιανού να πάρουν τη 17χρονη κόρη τους στην Αθήνα. Η Μαρία Βασιλείου και η αδελφή της Ελένη εγκαταστάθηκαν στην Εκάλη, στο σπίτι του σκηνοθέτη. Για ένα χρόνο, όσο κράτησαν οι πρόβες και τα γυρίσματα, έμενε στο σπίτι του σκηνοθέτη που φιλοξενούσε και τον συμπρωταγωνιστή της. Έτσι ο Δαμιανός καθοδηγούσε καθημερινά τους δύο ερασιτέχνες ηθοποιούς, καθώς έκανε την καθοριστική επιλογή να μη δουλέψει με επαγγελματίες. Το ρίσκο ήταν μεγάλο. Η φωνή της ήταν ακόμη ανώριμη και μετά από πρόταση του Μάνου Λοΐζου, την ντούμπλαρε η τραγουδίστρια Ελένη Ροδά…
Τι απέγινε η κινηματογραφική Ευδοκία; Μετά την επιτυχία της ταινίας, η Μαρία Βασιλείου προσπάθησε να συνεχίσει την πορεία της στο κινηματογράφο. Έκανε δύο ταινίες με τον Όμηρο Εσυτρατιάδη, αλλά έπαιξε και στο «Θίασο» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου. Ένας σφοδρός έρωτας έκανε τη Μαρία να τα εγκαταλείψει όλα και να επιστρέψει στο Λονδίνο….
Το 1973, σε ένα γνωστό αθηναϊκό κλαμπ, γνώρισε τον μουσικό Σωτήρη Κοματσιούλη που εμφανιζόταν με την αδελφή της Ελένη, η οποία τραγουδούσε. Ερωτεύθηκαν και τον ακολούθησε στις περιοδείες του με το συγκρότημα «Κάστορες». Ωστόσο ήταν χούντα και ο Κοματσιούλης δέχθηκε συστάσεις για τη μουσική και τη γενικότερη στάση του. Οι δύο νέοι φοβήθηκαν. Το ζευγάρι έφυγε για το Λονδίνο και παντρεύτηκαν στο δημαρχείο της πόλης. Στην Αγγλία έμειναν στο πατρικό σπίτι της Βασιλείου μαζί με όλη την πολύτεκνη οικογένεια, κάτι που για την εποχή δεν ήταν και τόσο ασυνήθιστο στα νιόπαντρα ζευγάρια.
Ο παιδικός της φίλος Robert Wyatt, βοήθησε τον άντρα της να μπει στα μουσικά κυκλώματα της Μεγάλης Βρετανίας και μάλιστα βρέθηκε ακόμη και στη Τζαμάικα να ηχογραφεί με τα ανίψια του Bob Marley, τους Third World. Ο γάμος κράτησε δύο χρόνια και μετά από πολλούς καβγάδες χώρισαν.
Στην Ελλάδα, ο καλλιτεχνικός κόσμος δεν είχε ξεχάσει την όμορφη πρωταγωνίστρια Μαρία Βασιλείου, που είχε κερδίσει το πρώτο βραβείο γυναικείου ρόλου στο αξιοσέβαστο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες ότι πέθανε σε τροχαίο το 1977, αλλά γρήγορα τα ανόητα κουτσομπολιά διαψεύστηκαν. Ωστόσο, η Βασιλείου δεν έκανε την καριέρα που όλοι περίμεναν. Μετά από πολύχρονη μάχη με τον καρκίνο, έφυγε τον Ιούλιο του 1989. Το κοριτσάκι που είχε αποκτήσει, το μεγάλωσε η αδερφή της Ελένη.
«Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού, προβλήθηκε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 1971. Στις 28 Μαρτίου του 1971 στις Κάννες, πήρε το βραβείο των Cineclubs της Γαλλίας. Η Μαρία Βασιλείου κέρδισε το πρώτο βραβείο γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Η υπόθεση αφορά μία πόρνη και έναν λοχία στη Θράκη που προσπαθούν να ζήσουν τον έρωτα, αντιμετωπίζοντας τα ταμπού της κοινωνίας και τις προσωπικές τους αγκυλώσεις. Μετά την προβολή, ο σκηνοθέτης φυλακίστηκε για έξι μήνες. Καταδικάστηκε, επειδή θεωρήθηκε ότι έθιξε τις αξίες του ελληνικού στρατού. Ο Αλέξης Δαμιανός έκανε την επόμενη ταινία του μετά από είκοσι χρόνια.
Παρακολουθήστε την σκηνή της ταινίας με το περίφημο ζεϊμπέκικο του Μάνου Λοϊζου.
Ο Δημήτρης Παπαδήμος (1 Μαΐου 1918 - 3 Μαΐου 1994) ήταν Έλληνας φωτογράφος.
Γεννήθηκε στο Κάιρο το 1918, μέσα στην ανθούσα εκεί ελληνική παροικία. Με τη φωτογραφία πειραματίστηκε από τα εφηβικά του χρόνια και από νωρίς εκδήλωσε την επιθυμία να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο. Συστηματικά, όμως, ασχολήθηκε με τη φωτογραφία στα χρόνια της υπηρεσίας του ως στρατιωτικού φωτογράφου στις Ελληνικές Δυνάμεις Μέσης Ανατολής και στο Γραφείο Τύπου της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης.
Με τη λήξη του πολέμου και την τραγωδία των Δεκεμβριανών, που αποτύπωσε με τον φακό του, ο Παπαδήμος ξεκίνησε ένα νέο κεφάλαιο που συνδύασε τα δύο του πάθη: το ταξίδι και τη φωτογραφία. Κατά τη διάρκεια μιας μεστής σε δουλειά δεκαετίας (1946-1956) και λίγο πριν από την μόνιμη εγκατάστασή του στην Ελλάδα, ο Παπαδήμος ταξίδεψε στην Αίγυπτο, τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή και κατέγραψε τον άνθρωπο και τα έργα του – με ματιά βαθιά ανθρώπινη, αποφεύγοντας τη γραφικότητα. Από τη δουλειά του και τη συνεργασία του με Βρετανούς, κυρίως, συγγραφείς προέκυψαν εκθέσεις και εικονογραφημένα ταξιδιωτικά βιβλία. Παράλληλα, ασχολήθηκε επαγγελματικά και με τον κινηματογράφο, ως φωτογράφος ή βοηθός παραγωγής.
Ο Δημήτρης Παπαδήμος,
Στρατιωτικός Φωτογράφος,
Αθήνα 1944
Από το 1956 μέχρι και το 1980 και με ορμητήριο την Αθήνα, ταξίδεψε και φωτογράφισε –εξαντλητικά θα έλεγε κανείς- την Ελλάδα. Ήδη από το 1956 υπήρξε συνεργάτης των Εικόνων και αργότερα των περιοδικών Ηώς και Ταχυδρόμος, ενώ παράλληλα συνεργάστηκε με τον ΕΟΤ και το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης. Το επιστέγασμα της φωτογραφικής του δραστηριότητας υπήρξε η έκδοση, το 1974 από τις εκδόσεις Ολκός, του λευκώματος με τίτλο Η Ελλάδα που Φεύγει. Μετά το θάνατό του το 1994 το αρχείο του, κατόπιν επιθυμίας και του ίδιου, το δώρισε στο τμήμα Ε.Λ.Ι.Α. του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (Μ.Ι.Ε.Τ) η σύζυγός του Λιάνα Παπαδήμου και ο υιός του Ιωάννης Παπαδήμος. Το αρχείο χρονικά καλύπτει τέσσερις δεκαετίες και γεωγραφικά την λεκάνη της Μεσογείου με έμφαση στην Αίγυπτο και την Ελλάδα. Το έργο του Παπαδήμου έχει σαν βασικό του άξονα τον άνθρωπο και τα έργα του. Το αρχείο του αριθμεί περίπου 65.000 αρνητικά και τα αντίστοιχά τους κοντάκτ. Τοπία και άνθρωποι από την έρημο, τον Νείλο, το Σινά, την Γκάνα, την Κύπρο, και την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα. Η περίοδος του πολέμου αποτυπώνεται από τον φακό του Παπαδήμου με σκηνές από τη Μέση Ανατολή, το Ρίμινι, τα Δεκεμβριανά και πορτραίτα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών και συγγραφέων, όπως των Μίνου Αργυράκη, Γιάννη Τσαρούχη, Ναταλίας Μελά, Έλλης Λαμπέτη, Γιώργου Σεφέρη, Λώρενς Ντάρελ, Ζάν Κοκτώ, Austen Harrison, Γιώργος Κατσίμπαλης και πολλών άλλων.
Είδος : Ποιητική Συλλογή Βιβλιοδεσία:Χαρτόδετο Διαστάσεις:24x17cm Αριθμός Σελίδων:100 ISBN:978-960-616-127-8
Περιγραφή
Οίνος της ευής. Σοφοκλής
Εάν ένας ζωγράφος ήθελε να παρουσιάσει την αντίθεση μεταξύ έρωτα και αμαρτίας, τη μεν αμαρτία θα την απεικόνιζε ντυμένη άσεμνα, τον δε έρωτα ολόγυμνο. Σέγκιουρ
Ο γλυκύτερος καρπός του δέντρου του έρωτα είναι το φιλί. Όσκαρ Ουάιλντ
Έρωτα αποκαλούν την ισχυρή επιθυμία. Σωκράτης
Έρωτας είναι η ανιδιοτελής προσπάθεια να δημιουργήσεις χώρο στον άλλο για να είναι όπως θέλει να είναι. Χόρχε Μπουκάι
Δυο πράγματα νικούν τον έρωτα: Η φιλοδοξία του άνδρα και η φιλαρέσκεια της γυναίκας. Μυσσέ
Εκείνος που αγαπά δεν έχει ανάγκη να συγκρίνει. Όταν η σύγκριση μπαίνει από την πόρτα, ο έρωτας βγαίνει απ' το παράθυρο. Χακί Γ.
Η ερωμένη είναι ένα μπουκάλι με κρασί. Η σύζυγος ένα μπουκάλι από κρασί. Αμβρόσιος Μπιρς
Ο έρωτας είναι ο θρίαμβος της φαντασίας επί της νοημοσύνης. Χένρι Λούις Μένκεν
Ο έρωτας είναι ο αρχιτέκτονας του σύμπαντος. Ασκληπιάδης
Και τώρα ο έρωτας ο λυσιμελής με παρασύρει. Σαπφώ
Η ζωή είναι ένα λουλούδι κι ο έρωτας το μέλι του. Βίκτωρ Ουγκώ
Χωρίς εσένα... η ποίηση μέσα μου είναι νεκρή. Κατερίνα Ραμανδάνη
Η καρδιά μου περιβάλλεται από αγάπη κι η αγάπη καρφιτσώνεται στο βαθύτερο είναι μου. Μια μυστηριακή, άυλη, θεία ενέσιμη δόση τρυπά συχνά το νου μου και οδηγεί το χέρι μου στο χαρτί, όπου καταγράφει το μελωδικό, το ερωτικό αλλά και το μοναδικό ρυθμό της ποίησης. Μια νυχτερινή περιπλάνηση σε μοναχικούς δρόμους και αρτηρίες λεπτές, όπου χορεύει η ζωή. Μην απορείτε και μη με ρωτάτε πως το απέκτησα αυτό. Το ένιωσα έντονα σαν πέρασα άφοβα μια νύχτα από το ησυχαστήριο. Το ένιωσα σαν συμμετείχα σε τελετουργίες των λέξεων κι είδα να σφάζονται ψυχές και το συνάντησα σαν έσκαψα βαθιά στα λατομεία των αισθημάτων. Τέλος, το ψάρεψα στην απέραντη Μακεδονική θάλασσα, μέσα στο δαντελένιο δίχτυ μου, όπου είδα να σπαρταρούν μέσα πράγματα. Και το ένιωσα ακόμη μέσ στο κρυφό νεανικό καρδιοχτύπι και στην ανθρώπινη ανάσα ή τον καημό μου. Έτσι το απέκτησα.
❀ ❀ ❀ ❀
ΕΙΜΑΙ ΠΑΝΤΟΥ
Εν απουσία μου αρρώστησες, νόσησες. Ερήμην μου δανείστηκες, χρεώθηκες. Εν τη σκιά μου βρίζεις και τον βασιλιά. Εν μυστικό τοπίο περηφανεύεσαι. Εν απορία παιδεύεσαι. Εν καιρώ κρίσεως φλέγεσαι. Εν αποχή του σεξ τρελαίνεσαι. Εν παρουσία μου σιωπάς.
Αν σε πω έρωτα τυφλή θα με πουν αν σε πω αγάπη στην πυρά θα μπω αν σε πω κούρο ίσως κάλπικο νόμισμα αν σε πω αστέρι κρεμάλα στο στερέωμα αν σε πω κτήμα μου υπερβολή θα ναι αν σε πω φωλιά απατηλή οπτασία. Ηλεκτροφόρο φορτίο με ταχύτητα φωτός στα βάθη της αβύσσου κόκκινη γραμμή θα σε πω κι εγκεφαλικό κύτταρο που μ εκτοπίζει στ άστρα. Να με ονειρεύεσαι άπιαστη θέλω διάφανη κλωστή μεταξωτής ανέμης, να σε γεύομαι φούξια της καρδιάς ζαχαρωτό μέσα στο κρύο της χειμερινής νυχτιάς. Είσαι το όνειρο.
❀ ❀ ❀ ❀
ΑΣΕΛΓΕΣ
Το βλέμμα σου πρόστυχη περισπωμένη διαπερνά τα χρωματιστά ρούχα μου με σαρώνει πατόκορφα σαρκάζοντας πόθους ανεμίζοντας σποτάκια φαντασίας και μια πλανεμένη υποψία της πιο αμαρτωλής στάσης…
❀ ❀ ❀ ❀
ΠΡΙΝ…
Πριν σε γνωρίσω ήσουν έφηβος. Πριν σ’ ερωτευθώ ήσουν έρημος. Πριν σ’ αγαπήσω ήσουν μέσα σε σκοτάδι. Πριν σε φιλήσω ήσουν μπουμπούκι. Πριν σε μαγέψω ήσουν βλαστάρι. Πριν μπεις στο σώμα μου ήσουν παλικάρι. Πριν σε κρατήσω δικό μου αγόρι. Κι όταν έγιναν όλα αυτά ήσουν άντρας.
❀ ❀ ❀ ❀ ΦΟΒΟΥΜΑΙ…
Στην Άννα από την Κρήτη Φοβούμαι τον καλπασμό του χρόνου τον έρωτα μονάρχη, τις φρούδες ελπίδες των ιατρών, τα κοφτερά βράχια της Κρήτης. Φοβούμαι περισσότερο τη φωτιά που καίει τα σωθικά σου, τη μαύρη αγέλη των κολάκων, τα πύρινα βέλη της ζήλιας και τον σωρό απ΄ τα άχυρα της αθεΐας. Μα πιο πολύ φοβούμαι να σε κοιτάξω κατάβαθα, μπας και με αιχμαλωτίσεις ερωμένη σου ες αεί και εθελοτυφλούσα εφ΄ όρου ζωής.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Γεννήθηκα στην Αθήνα τον Αύγουστο του 1969. Μεγάλωσα όμως κυρίως στην Θεσσαλονίκη ενώ η καταγωγή μου είναι από το Πευκοχώρι της Χαλκιδικής. Σπούδασα στο ΕΛΚΕΠΑ στον προγραμματισμό κι απέκτησα το ECDL ενώ στη συνέχεια την πιστοποίηση παρακολούθησης προγράμματος στο Καποδιστριακό (ΕΚΠΑ) της Αθήνας πάνω στην Δημιουργική γραφή. Γνωρίζω πολύ καλά την αγγλική διάλεκτο, λίγο την ιταλική και ασχολούμαι με την ποίηση από νεαρή ηλικία και με τη συγγραφή μυθιστορήματος από ενήλικη.
Συμμετείχα σε πολλά σεμινάρια συγγραφής, ειδικότερα με συνεπήρε αυτό των εκδόσεων ΨΥΧΟΓΙΟΣ με εισηγήτρια την Π. Τραυλού. Βραβεύτηκα δυο φορές στην ποίηση το 2013 από το ΚΕΛΑΙΝΩ με Γ βραβείο στα ποιήματά μου: «Όσο υπάρχουν άνθρωποι» και «Θα δούμε λες», το 2015 πάλι από το ΚΕΛΑΙΝΩ με τιμητική διάκριση για το ποίημά μου: «Μάνα, απανεμιά μου» καθώς και το 2016 επίσης από το ΚΕΛΑΙΝΩ με έπαινο για το «Παράπονο του Γέροντα» και το 2017 με έπαινο από το ΚΕΛΑΙΝΩ για το «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά». Επίσης βραβεύτηκα δυο φορές στην ποίηση το 2014 από το ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΣΙΚΕΛΙΑΝΑ 2014 με Α βραβείο σε δυο κατηγορίες ποιημάτων: Την μεγάλη ποιητική συλλογή των "ΧΑΙΚΟΥ" και την μεγάλη ποιητική συλλογή των ποιημάτων "ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ". Επίσης βραβεύτηκε από το ΚΕΛΑΙΝΩ το πρώτο μου μυθιστόρημα «ΣΗΜΑΔΙ ΕΚ ΓΕΝΕΤΗΣ» για την πλοκή, την εκφραστικότητά του, τις ζωντανές περιγραφές του αλλά και για τις πληροφορίες που σε εμπλουτίζει πάνω στα εικαστικά θέματα. Τον Γενάρη του 2016 βραβεύτηκα από την ΕΠΟΚ με το Α βραβείο για το ποίημά μου: «Μακάρια Γη, Συ η Κύπρος», το 2017 από την ΕΠΟΚ πάλι με το Α βραβείο για το ποίημά μου: «ΚΑΜΕ ΘΕΕ ΜΟΥ ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΜΑΣ» και το 2018 έπαινο για το ποίημά μου: «Ευαγόρας Παληκαρίδης». Επίσης παρέλαβα βραβείο ερωτικής ποίησης από τον σκηνοθέτη Θ. Αγγέλου και το ΚΕΛΑΙΝΩ στον Πισσώνα Ευβοίας τον Μάη 2016. Τιμήθηκα το 2017 με Γ βραβείο από την ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ με ελεύθερο θέμα για το «Torch Ginger» και με έπαινο το 2017 από την ΟΥΝΕΣΚΟ Πειραιώς και Νήσων για την προσφορά μου στον Πολιτισμό με το βιβλίο μου «Βασιλιάς ή σκύλος».
Μου αρέσουν τα ταξίδια, το κολύμπι, η διακόσμηση κι η ζωγραφική. Εργάζομαι ως Διοικητική υπάλληλος (Δ.Ε Γραμματέας ) στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Αθήνας. Είμαι παντρεμένη με τον Αντώνη (Δ.Υ) κι έχω δυο γιους. Συχνά δημοσιεύονται ποιήματά μου στο περιοδικό ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ, στο ΚΕΛΑΙΝΩ, στην εφημερίδα ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ, ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ και στην FREE SUNDAY. Τακτικά θα βρείτε άρθρα μου και συνεντεύξεις στο ίντερνετ: Mcnews, Homouniversallis, Λόγω τέχνης, Βιβλίοnet, Παλμός, Booktourmagazine, Books and more, βιβλίο της παρέας, το Βαλς μιας ζωής, Θεματοφύλακες λόγω τεχνών, Αγαπάμε το βιβλίο, Βιβλιομανία- Βιβλιολατρεία, Βιβλιοαρώματα e.t.c .
Το μικρόβιο της συγγραφής το κληρονόμησα από τον σπουδαίο Άνθρωπο, δάσκαλο και καθηγητή πατέρα μου, τον Αστέριο, που ήταν διανοούμενος και πετυχημένος επιστήμονας.
Είμαι μέλος του Ομίλου της ΟΥΝΕΣΚΟ Πειραιώς και Νήσων. Έργα μου: ΣΗΜΑΔΙ ΕΚ ΓΕΝΕΤΗΣ, ΘΕΛΞΙΕΠΕΙΑ, Ο ΣΦΥΓΜΟΣ ΜΟΥ ΑΚΟΥΜΠΑ ΠΑΝΩ ΣΟΥ, ΒΑΣΙΛΙΑΣ Ή ΣΚΥΛΟΣ, ΔΙΠΛΟΣ ΨΥΧΙΣΜΟΣ, συμμετοχή 10 ποιημάτων μου στο συλλεκτικό έργο: Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΩΝ – INTELLIGENTIA II και συμμετοχή μου στην ανθολογία: Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΙΧΟΣ. Ποιήματά μου ερωτικά επίσης θα βρείτε στα ημερολόγια της Βεργίνας (2013 – 2018). Κάποια επίσης ποιήματά μου έχουν μεταφραστεί στα Αλβανικά και δημοσιευτεί στο διαδίκτυο.
Γεννήθηκα και ζω στο Ηράκλειο Κρήτης. Η σχέση μου με την ζωγραφική ξεκίνησε σε νεαρή ηλικία. Τα τελευταία 20 χρόνια έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. Η ζωγραφική για μένα είναι ένα μέσο έκφρασης αλλά και συναισθηματικής αποφόρτισης. Έχω κάνει σπουδές σε Ιδιωτικά Εικαστικά Εργαστήρια κοντά σε αξιόλογους ζωγράφους Εικαστικούς. Είμαι μέλος του Παγκρήτιου Εικαστικού Συλλόγου '' Τεχνόκυκλος '' και έχω λάβει μέρος σε πολλές Ομαδικές Εκθέσεις.
Έργα μου υπάρχουν σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό..
Ελενα Κοκαράκη
Εικαστική Έκθεση "Εκτός Παρένθεσης" του Παγκρήτιου Εικαστικού Συλλόγου "Τεχνόκυκλος" στην Gallery ART IN. Έργο μου (Ακρυλικά σε καμβά)
Εικαστική Έκθεση " Εκτός Παρένθεσης" του Παγκρήτιου Εικαστικού Συλλόγου " Τεχνόκυκλος " στην Gallery ART IN (Ευρώπης 7 Ηράκλειο Κρήτης ως τις 29 Φεβρουαρίου) .. Έργο μου
