ΛΕΩΝΙΔΙΟ
Η γέφυρα του Ρέματος Δαφνώνα.....Η φωτογραφία είναι μέσα από το πούλμαν. |
Μέσα από το πούλμαν.....το "Αρκαδικό χωριό".
Το Λεωνίδιο είναι κωμόπολη του νομού Αρκαδίας και πρωτεύουσα του Δήμου Νότιας Κυνουρίας. Είναι χτισμένο στις ακτές του Μυρτώου πελάγους κάτω από το όρος Πάρνωνας. Απέχει 93 χλμ. από την Τρίπολη και 210 χλμ. από την Αθήνα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 3.826 κατοίκους. Υπάρχει τακτική οδική συγκοινωνία με τα ΚΤΕΛ για Αθήνα, Άργος και Τρίπολη.
Το Λεωνίδιο πήρε το όνομά του από το εκκλησάκι του Aγίου Λεωνίδα, που αναφέρεται σε χρυσόβουλο του Aνδρονίκου Παλαιολόγου το 1293. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Λεωνιδίου είναι ο επιβλητικός κόκκινος βράχος που ορθώνεται πάνω από τον οικισμό. Το Λεωνίδιο είναι σήμερα χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός. Ο πληθυσμός του είναι Τσακώνικης καταγωγής και ανήκει στους οικισμούς που ομιλείται ακόμα και σήμερα η Τσακωνική διάλεκτος η οποία θεωρείται η αρχαιότερη στον κόσμο. Οι Τσάκωνες είναι απόγονοι εκδωρισθέντων Λακώνων.
Αναπτύχθηκε μετά το 1826, όταν ο τουρκικός στρατός του Ιμπραήμ κατέστρεψε την παλιά πρωτεύουσα της Κυνουρίας, τον Πραστό. Οι περισσότεροι κάτοικοι του Πραστού κατέφυγαν στο Λεωνίδιο, που από το 1845 έγινε η νέα πρωτεύουσα της Κυνουρίας.
Το Λεωνίδιο υπήρξε έδρα του δήμου Λιμναίου που σχηματίστηκε το 1835. Στο διάστημα 1912-1947 υπήρξε έδρα της κοινότητας Λεωνιδίου. Η κοινότητα αναβαθμίστηκε σε δήμο το 1947. Το 1999 ο Δήμος Λεωνιδίου διευρύνθηκε με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας. Από το 2011 το Λεωνίδιο αποτελεί έδρα του δήμου Νότιας Κυνουρίας.
Το Λεωνίδιο και η περιοχή του χαρακτηρίζονται από γραφική τοπική αρχιτεκτονική, μοναδική στην Αρκαδία. Τυπικά δείγματά της είναι η αγορά στο κέντρο της πόλης, με τον κεντρικό της δρόμο και πολλά όμορφα αρχοντικά διεσπαρμένα στην πόλη μερικά εκ των οποίων έχουν τη μορφή πύργου. Ανάμεσά τους, ξεχωριστή θέση κατέχει ο Πύργος Τσικαλιώτη1808). Ο πύργος αυτός έχει κατασκευαστεί το 1808 και σήμερα φιλοξενεί κατά καιρούς καλλιτεχνικές εκθέσεις και εκδηλώσεις.
Μια όμορφη και παραδοσιακή γιορτή που λαμβάνει χώρα τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι η γιορτή της μελιτζάνας. Οι εκδηλώσεις που γίνονται στο επίνειο του Λεωνιδίου, την Πλάκα, περιλαμβάνουν χορούς από τοπικά χορευτικά συγκροτήματα, καθώς και το διαγωνισμό της μελιτζάνας, δηλαδή τη βράβευση του καλύτερου πιάτου μελιτζάνας από ειδικούς chefs από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το Πάσχα στο Λεωνίδιο γιορτάζεται με παραδοσιακό, μοναδικό και φαντασμαγορικό τρόπο. Οι κάτοικοι κατασκευάζουν τα λεγόμενα αερόστατα και τα πετούν το βράδυ της Ανάστασης προσφέροντας ένα μοναδικό θέαμα σε ντόπιους και ξένους επισκέπτες.
«Ην δε και Αμφικτιονία τις περί το ιερόν τούτο επτά πόλεων αι μετείχον της θυσίας, ήσαν Ερμιών, Επίδαυρος, Αίγινα, Αθήναι, Πρασιείς, Ναυπλιείς, Ορχομενός ο Μινύειος, υπέρ μεν ουν Ναυπλιέων Αργίειο συνετέλουν, υπέρ Πρασιέων δε Λακεδαιμόνιοι…»
Κατά τα λεγόμενα του Στράβωνα, η «αμφικτιονία της Καλαβρίας» συνερχόταν στο Ιερό του Ποσειδώνα που ήταν στην νησίδα Καλαβρία, κι αφού οι αντιπρόσωποι των επτά πόλεων έκαμαν θυσίες στο Μεγάλο Θεό αυτό της θάλασσας και των ναυτικών, αποφάσιζαν για τα ζητήματά τους και τα εμπορικά κυρίως συμφέροντα της συμμαχίας.
Η συμμετοχή των Πρασιέων στη μεγάλη αυτή συμμαχία, όπου έπαιρναν μέρος κι οι τότε σημαντικές δυνάμεις των Αθηνών, του Ναυπλίου, της Αίγινας κλ.π. δείχνει την ναυτική δύναμη των Πρασιών.
Εντύπωση προξενεί η απουσία των Σπαρτιατών και των Αργείων από την αρχική συμμαχία. Και τούτο είναι δείγμα του ότι στα πρώτα χρόνια της Αμφικτιονίας της Καλαβρίας, οι δύο τούτοι λαοί δεν είχαν την ύστερη δύναμή τους.
Μόνο μετά την πολεμική κατάκτηση των Δωριέων επί των Ιώνων, οι δύο μεγάλοι λαοί που κυριαρχούν στην Νότια Πελοπόννησο, Οι Αργείοι και οι Λακεδαιμόνιοι, αντικατέστησαν στην συμμαχία, οι μεν πρώτοι του Ναυπλιείς, οι δε δεύτεροι του Πρασιείς.
Από τότε, λοιπόν, αρχίζει η κατάρρευση της ακμής των Πρασιών, αφού από τα χρόνια εκείνα η περιοχή της Πρασιατικής μεταπίπτει από την μία κυριαρχία στην άλλη και ποτέ δεν είναι αυτεξούσια για να συμμετάσχει σε συμμαχία, έστω και σε θρησκευτικό σύνδεσμο.
Πύργος Τσικαλιώτη στο Λεωνίδιο.
Το περίφημο Δημοτικό Σχολείο του Λεωνιδίου!!...η φωτογραφία είναι μέσα από το πούλμαν
ΠΛΑΚΑ - ΠΑΡΑΛΙΑ ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ
Οι πρασιές ή Βρασιές, παλιά προδωρική πόλη, λείψανα της οποίας σώζονται ακόμα στο επίνειο του Λεωνιδίου την Πλάκα, συμμετείχε – λέει η ιστορία – στην αμφικτιονία του Ιερού του Ποσειδώνος επί της Καλαβρίας του Πόρου. Ως αντίποινα για την εισβολή Λακεδαιμονίων, Ο Περικλής κατέστρεψε δύο φορές τις Βρασιές – το 430 και το 414 π.χ.
Ο μύθος γνωρίζει τις Βρασιές ως τόπο μιας πανάρχαιας ελληνικής Λατρείας. —
Μπαίνοντας στο μικρό λιμάνι της Πλάκας..
Εκεί εξεβράσθη, γράφει ο Παυσανίας, η λάρνακα του Διονύσου και της νεκρής μητέρας Σεμέλης. Οι ντόπιοι έθαψαν με τιμές την κόρη του Κάδμου, βασιλιά των πανάρχαιων Θηβών, και παρέδωσαν τον Διόνυσο στην Ινώ. Αυτή ανέθρεψε στο ομώνυμο άντρο της τον γιο του Δία. Σήμερα μπορεί κανείς να δει το «Σπήλαιο του Διονύσου» στα Βορειοανατολικά της Ιερά Μονής του Αγίου Νικολάου Σύντζας.
Η θέση της αρχαίας πόλεως Πρασιές ή Βρασιές έχει αποδειχθεί από την Επιστήμη ότι βρίσκεται στη Πλάκα το σημερινό λιμάνι του Λεωνιδίου
Ο Θουκυδίδης καλεί τις Πρασιές πόλισμα επιθαλάσσιον της Λακωνικής και δύο φορές το 430 και το 414 π.Χ. οι Αθηναίοι και οι Σύμμαχοί τους με Στρατηγό τον Περικλή [την πρώτη φορά] σε αντίποινα της εισβολής των Λακεδαιμονίων, εκτός άλλων,….. της τε γης έτεμον και αυτό το πόλισμα είλον και επόρθησαν.
ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΩΝΑΣ
Ανηφορίζοντας από το Λεωνίδιο προς τον Κοσμά, η στροφή στο 10ο χιλιόμετρο, επιφυλάσσει πάντα τα ίδια συναισθήματα… Οσες φορές και αν έχει κάνει κανείς αυτή τη διαδρομή… Έκπληξη, εντυπωσιασμός, δέος. Ψηλά στον κοκκινόβραχο του Πάρνωνα, γατζωμένη η κάτασπρη Μονή της Παναγίας της Ελωνας. Η ιστορία της Μονής πάει πολύ πίσω στους αιώνες. Τότε που σύμφωνα με την παράδοση οι βοσκοί της Βασκίνας, οι οποίοι φύλαγαν τα ζώα τους στις Καμάρες και τη Ροδιά, βλέποντας κάθε βράδυ στον απέναντι βράχο ένα μικρό φως, ενημέρωσαν τον Επίσκοπο και τους κατοίκους του Πραστού. Στο μέσο του πανύψηλου βράχου, κλήρος και λαός που έφθασαν εκεί, είδαν την εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας και ένα αναμμένο καντήλι.
Η εικόνα βρέθηκε κρεμάμενη στο βράχο, σώζεται το ξυλάκι που ήταν η Αγία Εικόνα. Κατόπιν δεήσεως του Επισκόπου Ρέοντος και Πραστού και πλήθους πιστών, η εικόνα κατέβηκε σ’ ένα σημείο χαμηλότερα. Εκεί έκαναν το πρώτο εκκλησάκι. Οι Άγιοι Πάντες. Μια παράγκα ξύλινη είχαν αρχικώς…» μας λέει ο Πρωτοπρεσβύτερος Νικόλαος Σαράντης, Αρχιερατικός Επίτροπος της Περιφερείας, ο οποίος μας μίλησε για τη Μονή. Δημιουργοί της Μονής και πρώτοι μοναχοί της, οι ασκητές Καλλίνικος και Δοσίθεος οι οποίοι είχαν τραγικό τέλος από τη βιαιότητα των Τούρκων. Από χειρόγραφα ερευνητών μαθαίνουμε ότι: «Δυο Τούρκοι, εκ των πολλών οίτινες κατά την εποχήν εκείνην ως λυσσώδεις λύκοι περιεφέροντο τήδε κακείσε κατασφάζοντες και διαρπάζοντες τους Χριστιανούς, περιπλανηθέντες κατά τα μέρη εκείνα και επιτυχόντες τον Καλλίνικον εξελθόντα της Μονής, τις είδεν διατί, εις την φάραγγα την μεταξύ της τοποθεσίας Τουσκιά και της Μονής, κατέσφαξαν αυτόν, έκτοτε η τοποθεσία αυτή του Καλλινίκου επωνομάσθη. Επειτα δε προχωρήσαντες προς την Μονήν και ιδόντες το σχοινίον κρεμάμενον μετά της τροχαλίας, δια της οποίας εγένετο η ανάβασις εις την Μονήν, αναρριχηθέντες ανέβηκαν απαρατήρητοι εις αυτήν. Διερευνήσαντες δε τα κελλία εύρον τον Δοσίθεον μόνον, τον οποίον αφού πολυειδώς και πολυτρόπως εβασάνισαν κατέσφαξαν εν τέλει και αυτόν και ούτω εν μια και τη αυτή ημέρα οι τέως συνασκηταί τον μαρτυρικόν ανεδήθηκαν στέφανον». -
Η φωτογραφία είναι μέσα από το πούλμαν.
Την αγριότητα των Τούρκων γνώρισε εκ νέου η Μονή της Παναγίας της Έλωνας, την περίοδο των Ορλωφικών, οπότε κατέσφαξαν τους μοναχούς, λεηλάτησαν τους θησαυρούς και πυρπόλησαν τα κτίσματα. Στα ερείπια ανακατασκευάζεται η Μονή, γνωρίζοντας τη μεγαλύτερη ακμή την περίοδο 1798-1811. Η ακμή της Μονής είχε ως αποτέλεσμα αυτή να ανακηρυχθεί Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή –δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς- αποκτώντας έτσι πολλά προνόμια επί τουρκοκρατίας, αλλά και χρηματικές κυρίως υποχρεώσεις προς το Πατριαρχείο. Στον αγώνα κατά των Τούρκων η Μονή προσφέρει χρήματα στην Πελοποννησιακή Γερουσία, όπως φαίνεται και από το σχετικό έγγραφο. Δέχθηκε πλήγμα από το διάταγμα του 1833 «Περί διαλύσεως των Μοναστηρίων». Κρίθηκε διατηρητέα επί Όθωνα. -
Η Μονή ήταν ανδρική μέχρι το 1971 οπότε μετατράπηκε σε γυναικεία. Σήμερα δεν διαθέτει την περιουσία που είχε παλαιότερα. Πολλά από τα χτήματά της έχουν πάει σε ακτήμονες της περιοχής, μας εξηγούν, ωστόσο κάθε χρόνο το λάδι που συγκεντρώνει από τους πιστούς το διαθέτει σε ευαγή ιδρύματα της Αρκαδίας. «Δίνουμε 500 κιλά στο γηροκομείο Τρίπολης, 250 κιλά στο γηροκομείο Λεωνιδίου, 250 κιλά στον Οίκο Τυφλών, 150 κιλά στη Μονή Ανω Χρέπας που δεν έχει λάδι, μοιράζουμε 200-250 κιλά σε φτωχούς στο Λεωνίδιο και τις γύρω περιοχές»
Πίσω από το Ναό, στον οποίο βρίσκονται επίσης λείψανα πολλών Αγίων, είναι το Αγίασμα. «Δεν έχουμε πηγή να βγαίνει. Γεμίζει σταγόνα - σταγόνα. Το χειμώνα ανεβαίνει η στάθμη, το καλοκαίρι κατεβαίνει. Δεν στερεύει όμως ποτέ. Οι Πατέρες διηγούνται ότι τα χρόνια τα δύστυχα, η Έλωνα ήταν στρατόπεδο συγκεντρώσεως. Και τότε μόνο στέρεψε…»
Η μικρή σπηλιά στην οποία συγκεντρώνεται το Αγίασμα είναι πλέον φραγμένη. Μια ταμπέλα –αφημένη από παλιά- που καλεί τους πιστούς να μην ρίχνουν κέρματα εξηγεί το λόγο!
Η Ιερά Μονή της Παναγίας Έλωνας είναι ένα από τα πλέον γνωστά μοναστήρια της Αρκαδίας, τόσο για το φυσικό της κάλλος, όσο και για τον προσκυνηματικό της χαρακτήρα. Βρίσκεται στο φαράγγι του Δαφνώνα στην Κυνουρία.
Είναι κτισμένη σε ένα κάθετο και επιβλητικό κόκκινο βράχο, δίνοντας την εντύπωση ότι αιωρείται. Για την επωνυμία της μονής, που οφείλεται στην εικόνα της Παναγίας της Έλωνας, έχουν διατυπωθεί αρκετές ερμηνείες, όπως ότι προέρχεται από τα έλη της περιοχής, από την τσακώνικη λέξη «έουνη» που σημαίνει Ελεούσα ή ακόμη και από την λέξη «ελών» της αρχαίας αττικής διαλέκτου.
Πάρνωνας.......Η θέα από το Μοναστήρι είναι συγκλονιστική
Μπαίνοντας στη μικρή πετρόχτιστη εκκλησία, η οποία χτίστηκε το 1809 με χρήματα της Μονής κατόπιν αδείας του Τούρκου διοικητή του Μωριά, Βελή Πασά, γιου του Αλή Πασά, ο προσκυνητής εντυπωσιάζεται από τα δεκάδες καντήλια, τάματα και αφιερώματα των πιστών. «Κάθε καντήλι και ένας πόνος, ένας πόθος» σημειώνει ο Πατέρας Νικόλαος, στρέφοντας το βλέμμα του προς την μαυρισμένη από τον καπνό των κεριών οροφή του Ναού. Μοναδική η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά σύμφωνα με την παράδοση. Είναι κατασκευασμένη με κερί για λόγους ασφαλείας μετά την κλοπή της το 2006. -
Η ιστορική εικόνα θεωρείται θαυματουργή. «Ο κόσμος μας λέει πολλές περιπτώσεις. Θεραπεία ασθενειών, τεκνογονία… Πολλά ζευγάρια μας το ομολογούν. Αυτό μαρτυράει και ο μεγάλος αριθμός βαφτίσεων που γίνονται στη Μονή… Εχω ζήσει συγκινητικές ιστορίες... Έχουν έρθει, από όλα τα μέρη. Αμερική, Κύπρο. Αυτή τη χρονιά είχαμε 80 βαφτίσεις και ήδη μας έχουν δηλώσει δυο για το 2010» αναφέρει ο Πρωτοπρεσβύτερος
Το μοναστήρι εορτάζει στις 15 και 23 Αυγούστου (Κοίμηση και Εννιάμερα της Θεοτόκου αντίστοιχα), καθώς επίσης και στις 21 Νοεμβρίου, στα Εισόδια της Παναγίας και αποτελεί παμπελοποννησιακό προσκύνημα. Απέχει 14 χιλιόμετρα από τον Κοσμά και άλλα τόσα από το Λεωνίδιο.
Μια λεπτομέρεια μπροστά από το κελί της μιας από τις δυο γηραιές καλόγριες που μένουν στο μοναστήρι!
Ο Πατέρας Νικόλαος ξεναγώντας μας στο Ναό, τονίζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο του Ναού, το οποίο χρονολογείται από το 1400 σύμφωνα με τους επιστήμονες. Πάνω του υπάρχουν λεπτομερείς περίτεχνες παραστάσεις «της Ανάστασης του Κυρίου, της Ζωοδόχου Πηγής, το Μυστικού Δείπνου, του Συμπόσιου του Προδρόμου σε όλο του το μεγαλείο, όπως βλέπετε φαίνεται η κεφαλή του Προδρόμου που μεταφέρεται επί πίνακι, του Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων, του απαγορευμένου καρπού που έδωσε η Εύα στον Αδάμ» αναφέρει, επισημαίνοντας το σημείο κάτω από την εικόνα της Παναγίας –δεξιά της Ωραίας Πύλης- το οποίο «έχει καταστραφεί καθώς προσκυνητές έκοβαν μικρά κομμάτια του τέμπλου για φυλαχτό». Η παρουσία της εικόνας της Παναγίας στο συγκεκριμένο σημείο του τέμπλου δικαιολογεί ότι η εκκλησία ήταν παλαιότερα αφιερωμένη στη Ζωοδόχο Πηγή... Στο κάτω μέρος του τέμπλου η εργασία είναι διαφορετική από την περίτεχνη, που κοσμεί τα ανώτερα τμήματα του. «Αυτός που το έφτιαχνε δεν πρόλαβε να το τελειώσει και ανέλαβε δεύτερος» μας εξηγεί ο Πατέρας Νικόλαος.
Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και συγκεκριμένα το 1822 έδωσε στην Πελοποννησιακή Γερουσία δεκαπέντε χιλιάδες γρόσια για τις ανάγκες του έθνους. Επίσης οι μοναχοί της πήραν μέρος σε πολυάριθμες μάχες. Όμως το ελεύθερο ελληνικό κράτος με το διάταγμα του 1833 έδιωξε τους μοναχούς της και πήρε την περιουσία της. Όμως η χάρη της Παναγίας βοήθησε και έτσι άρχισε να ευδοκιμεί και πάλι από το 1972 και σήμερα διαθέτει μερικές μοναχές
Η θέση της προσφέρει εξαιρετική θέα στη γύρω περιοχή. Η είσοδος στη μονή γίνεται μέσα από μια τοξωτή είσοδο και ακολουθούν διάδρομοι που οδηγούν στις πύλες της μονής. Το Καθολικό είναι κτισμένο το 1809. Το πέτρινο καμπαναριό κατασκευάστηκε το 1831. Στο εσωτερικό του Καθολικού υπάρχει ξυλόγλυπτο τέμπλο, άγια λείψανα, ευαγγέλια, ιερά κειμήλια και πολλά αφιερώματα.
Η ιερά εικόνα της "Παναγίας της Έλωνας" που φυλάσσεται εκεί, είναι έργο του Αποστόλου Λουκά (μια από τις 70 εικόνες που αγιογράφησε).
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΝΕΛΛΑ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ
ΚΕΙΜΕΝΑ - ΝΕΛΛΑ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου