 |
| Ο ζωγράφος Γιώργος Σικελιώτης (1917-1984) (φωτ. Τ. Παπαγεωργίου, 1964) |
Ο Γιώργος Σικελιώτης (George Sikeliotis) (Σμύρνη, 4 Φεβρουαρίου 1917 - Αθήνα, 4 Σεπτεμβρίου 1984) είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους και χαράκτες της λεγόμενης «γενιάς του ’30».
Γεννήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου του 1917 στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας. Το 1922, με τη Μικρασιατική καταστροφή, έρχεται στην Αθήνα και εγκαθίσταται με την οικογένειά του στην Καισαριανή. Φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, από το 1935 έως το 1940, όπου είχε καθηγητές τον Κωνσταντίνο Παρθένη και τον Σπυρίδωνα Βικάτο. Από τα φοιτητικά του χρόνια, αρχίζει να παρουσιάζει έργα του σε ομαδικές εκθέσεις. Συγκεκριμένα το 1936 συμμετείχε στην 1η Ετήσια Έκθεση Σπουδαστών ΑΣΚΤ, στις αίθουσες του Παρνασσού και το 1938 στην ομαδική έκθεση Νέων Ρεαλιστών στην Αθήνα. Έργα της περιόδου αυτής βρίσκονται σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη.
Το 1940 πήρε μέρος στο Αλβανικό Μέτωπο. Στην περίοδο της κατοχής 1941-1944 αποτύπωσε με το έργο του τον σφυγμό της εποχής, κυρίως μέσα από σχέδια και χαρακτικά, συμβάλλοντας στον αγώνα των ανθρώπων της τέχνης και των γραμμάτων κατά των κατακτητών.
Το 1945 παντρεύτηκε τη Χαρίκλεια Κωνσταντινίδη, δασκάλα κλασικού χορού, με την οποία απέκτησε δύο κόρες, τη Βάσω και τη Φωτίκα.
Το 1949 έγινε μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας «Στάθμη», η οποία ανέπτυξε πλούσια εικαστική δραστηριότητα. Μέχρι την πρώτη του ατομική έκθεση (1954), συμμετείχε σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα (Πανελλήνιες της καλλιτεχνικής ομάδας «Στάθμη», ως μέλος αυτής, στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, κ.α.), καθώς και στο εξωτερικό (Ρώμη 1953, Οττάβα - Καναδάς 1953).
Το 1954 οργάνωσε στην Αθήνα την πρώτη του ατομική έκθεση, με 80 έργα, στις αίθουσες της εφημερίδας Το Βήμα.
 |
| "Μητρότητα" (1951-1960), |
Το 1960 η Ελληνική Επιτροπή της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης τον εξέλεξε ως υποψήφιο για το Διεθνές Βραβείο του Μουσείου Guggenheim της Νέας Υόρκης, για το έργο του "Κορίτσια με Περιστέρια", όπου η επιτροπή βράβευσης του Μουσείου του απονέμει Εύφημη Μνεία.
Το 1965 οργανώνει ατομική έκθεση στη Νέα Υόρκη, με 35 πίνακες, υπό την αιγίδα του Ελληνικού Προξενείου.
Έζησε και εργάστηκε για μεγάλα χρονικά διαστήματα στην Αγγλία και στη Γαλλία. Στην Αγγλία, ζωγράφισε κυρίως το βιομηχανικό τοπίο της κεντρικής Αγγλίας, καθώς επίσης χωριά και τοπία της Ουαλίας. Το ζωγραφικό και χαρακτικό αυτό έργο παρουσιάστηκε σε δύο ατομικές εκθέσεις με τον τίτλο «Παλιά Αγγλία» (Αθήνα 1974, Θεσσαλονίκη 1975). Κατά την περίοδο 1977-1983 μετέβαινε συχνά στο Παρίσι όπου οργάνωσε το δικό του ατελιέ ζωγραφικής. Το ενδιαφέρον του εστιάστηκε στους ανθρώπους του Παρισιού, που αποτελούνταν από πλήθος διαφορετικών φυλών και εθνικοτήτων.
Κατά τη διάρκεια της 50ετούς (1935-1984) καλλιτεχνικής του δραστηριότητας παρουσίασε το έργο του σε μεγάλη σειρά ατομικών και ομαδικών εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα παρουσίασε το έργο του σε 20 ατομικές εκθέσεις και σε περισσότερες από 185 ομαδικές.
Κατά την περίοδο 1975 – 1983 οργάνωσε σε συνεργασία με τους Δήμους, τους Τοπικούς Πολιτιστικούς Φορείς και την Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση περισσότερες από 25 ατομικές εκθέσεις «Καλλιτεχνικής Αποκέντρωσης», όπως ο ίδιος τις ονόμαζε, με σκοπό τη διάδοση της Τέχνης στους ανθρώπους της περιφέρειας, σε διάφορες επαρχιακές πόλεις της Ελλάδας. Ένα μέρος των έργων των εκθέσεων αυτών έγινε δωρεά από τον ίδιο τον ζωγράφο, προς τους εκάστοτε Τοπικούς Πολιτιστικούς Φορείς ή Δήμους. Η ενέργεια αυτή είχε ως αποτέλεσμα, μαζί και με τις δωρεές άλλων καλλιτεχνών, τη δημιουργία και συγκρότηση νέων Δημοτικών Πινακοθηκών σε αρκετές επαρχιακές πόλεις της Ελλάδας.
 |
| Μητέρα με τέσσερα παιδιά, 1960-1965 |
Το έργο του Γιώργου Σικελιώτη παρουσιάστηκε σε ατομικές εκθέσεις του εξωτερικού (Υπερωκεάνιο «Ολυμπία» της Greek Line εν πλω 1960, Νέα Υόρκη 1965, Λευκωσία 1974, Βασιλεία της Ελβετίας 1976). Από το 1953 έως το 1983 συμμετείχε, σε περισσότερες από 40 ομαδικές εκθέσεις, οργανωμένες από Μουσεία και Πινακοθήκες του εξωτερικού, και σε συνεργασία κατά περίπτωση με την αντίστοιχη Ελληνική Πρεσβεία, το Υπουργείο Πολιτισμού και την Εθνική Πινακοθήκη: Ρώμη, Οτάβα, Μόντρεαλ, Μουσείο Guggenheim Νέας Υόρκης, Ουάσιγκτον, Τορόντο, 2η Μπιενάλε Αλεξάνδρειας, Ελσίνκι, Λίνεν Γερμανίας, Παρίσι, Δουβλίνο, Μόσχα, Βελιγράδι, Σόφια, Βουκουρέστι και πολλές άλλες.
Το εικαστικό του έργο, παρουσιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, σε δύο αναδρομικές εκθέσεις: το 1975 στην «Αναδρομική Έκθεση» του συνολικού του έργου, με 186 έργα, και το 1983 στην «Αναδρομική Έκθεση Σχεδίων Προκατοχικών, Κατοχικών και Μετακατοχικών 1935 – 1950», με 214 σχέδια.
Πέρα από το κυρίως ζωγραφικό και χαρακτικό, στο έργο του Γιώργο Σικελιώτη, περιλαμβάνονται επίσης τοιχογραφίες, εικονογραφήσεις κειμένων και εξώφυλλων λογοτεχνικών βιβλίων Ελλήνων λογοτεχνών ( Γ. Σεφέρης, Ν. Μάτσας, Ν. Τσιφόρος, Α. Νενεδάκης, Γ. Σκαρίμπας κ.ά.), λογοτεχνικών περιοδικών, μαθητικών βιβλίων, περιοδικών, ημερολογίων, δίσκων μουσικής, ζωγραφικές κάρτες με μικτή τεχνική σε μεγάλη ποικιλία θεμάτων κ.α.
Ήταν μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (ΕΕΤΕ).
Το 1983 το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών του απένειμε τιμητική σύνταξη για το έργο και τη συνεχή προσφορά του στο χώρο των εικαστικών Τεχνών και του Πολιτισμού.
Ο Γιώργος Σικελιώτης πέθανε στην Αθήνα, στις 4 Σεπτεμβρίου του 1984 και τάφηκε στο Νεκροταφείο της Καισαριανής, σε μνήμα που ο Δήμος παραχώρησε τιμητικά.
Έργα του υπάρχουν σε Εθνικά και Ιδιωτικά Μουσεία, Δημοτικές Πινακοθήκες και άλλους Πολιτιστικούς Φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όπως: Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Μουσείο Ν. Χατζηκυριάκου Γκίκα – Μπενάκη, Συλλογή της Βουλής των Ελλήνων, Υπουργείο Παιδείας, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Μουσείο Βορρέ, Μουσείο Πιερίδη Αθήνας - Κύπρου, Πινακοθήκη Εθνικής Τράπεζας, Συλλογή Alpha Bank, Συλλογή Εταιρείας Τσιμέντων «Ηρακλής – Όλυμπος», Τελλόγλειο Ίδρυμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδας, Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρία «Τέχνη», κ.α. Έργα του ακόμη υπάρχουν σε πολλές Δημοτικές Πινακοθήκες στην Ελλάδα: Θεσσαλονίκη, Ρόδος, Μυτιλήνη, Καλαμάτα, Ηράκλειο Κρήτης, Ξάνθη, Λάρισα, Έδεσσα, Σέρρες, Καβάλα, Βέροια, Φλώρινα, Ζίτσα Ιωαννίνων, Μεσολόγγι, Σπάρτη, Λεωνίδιο, Κέα, Ελευσίνα, κ.α.
Στο εξωτερικό, έργα του βρίσκονται στη Δημοτική Πινακοθήκη του Λίνεν της Γερμανίας, στην World House Gallery της Νέας Υόρκης (30 πίνακες), κ.α. Τέλος, έργα του Γιώργου Σικελιώτη βρίσκονται σε διάφορες ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό
"Οικογένεια" (π.1961-1970)
 |
| Ο Μυστικός Δείπνος |
 |
| Ζευγάρι_1 |
 |
| Μαυροφόρες |
 |
| Κύθηρα |
 |
| Νησιώτικο τοπίο |
 |
| Εργάτες-Επιστροφή |
 |
| Μάνα που παίζει με παιδί, 1950 |
 |
| Το σαράι του Πασά |
 |
| Ο Ευαγγελισμός |
 |
| Θρήνος 1, 1960-65 |
Στη σύνθεση αυτή εικονίζεται μια εκδοχή του Επιτάφιου Θρήνου, μεταφερμένου στη σύγχρονη πραγματικότητα. Ένα πλήθος γυναικών μαζί με τα παιδιά τους έχει συγκεντρωθεί για να μοιρολογήσει και θρηνήσει. Οι φιγούρες οργανώνονται σε ένα συμπαγές κυκλικό σύμπλεγμα, που αναπτύσσεται όμως κατά μήκος ενός επίπεδου απροσδιόριστου χώρου τοιχογραφικής αντίληψης. Εκτός από το συνηθισμένο για το Σικελιώτη περιγραμμικό σχεδίασμα των μορφών, διακρίνουμε επίσης την κυριαρχία της καμπύλης στη δόμηση των όγκων, με αποτέλεσμα να αποκτά η εικόνα ένα συγκεκριμένο ρυθμό. Η θεατρικότητα των εκφράσεων και των χειρονομιών που εκτείνονται προς όλες τις κατευθύνσεις, ενισχύει το ρυθμό αυτό και δραματοποιεί το σύνολο.http://www.larissa-katsigras-gallery.gr/
 |
| Ζευγάρι που χορεύει |
Στα χρόνια 1940-1945 ο Σικελιώτης φιλοτεχνεί έργα, που αποτελούν ντοκουμέντα από την περίοδο της Κατοχής. To χαρακτικό αυτό απεικονίζει τρεις επαίτες στο δρόμο. Οι φιγούρες συνωθούνται στη δεξιά άκρη της εικόνας και παριστάνονται η μία πίσω από την άλλη σε διαγώνια ανάπτυξη. Κλείνονται σε γωνιώδη περιγράμματα και τα μεγέθη τους αναπτύσσονται κλιμακωτά. Η μορφοπλαστική γλώσσα της εικόνας είναι εμφανώς εξπρεσιονιστική και θυμίζει χαρακτικά των καλλιτεχνών της "Γέφυρας". Έτσι και εδώ η ένταση της έκφρασης συμπυκνώνεται στις σκληρές κάθετες και λοξές χαράξεις, στην εμφατική χειρονομία και στη δραματική κατανομή των λευκών και μαύρων σημείων.
 |
| Σουλιώτισσες
Θέμα του συγκεκριμένου έργου είναι οι Σουλιώτισσες, τη στιγμή που σύμφωνα με την παράδοση πέφτουν από το βράχο του Ζαλόγγου στο γκρεμό για να μη συλληφθούν από τους Τούρκους. Η μία μάλιστα γυναίκα στην άκρη αριστερά γκρεμίζεται ήδη και η πτωτική φορά του σώματός της την αποσυνδέει από την παρατακτική διάταξη των υπολοίπων. Οι μορφές είναι άκαμπτες, επίπεδες και κλείνονται μέσα σε έντονα μαύρα περιγράμματα, ενώ οι γραμμώσεις στις φορεσιές τους αποδίδουν με μικρογραφική διάθεση διάφορες διακοσμητικές λεπτομέρειες. Το φόντο είναι αβαθές και κενό από χωρικές ενδείξεις, εκτός από τους αδρούς σχηματισμούς του εδάφους.http://www.larissa-katsigras-gallery.gr/
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου