Η Αίτνα είναι ενεργό ηφαίστειο στις ανατολικές ακτές της Σικελίας, το μεγαλύτερο και υψηλότερο ενεργό ηφαίστειο στην Ευρώπη (ύψος 3.350 μέτρα). Η Αίτνα καλύπτει έκταση 1190 τετραγωνικών χιλιομέτρων με περιφέρεια βάσης 140 χιλιόμετρα, δηλαδή είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από τον Βεζούβιο. Ανεβήκαμε στο το Rifugio Sapienza, 1400 μ. κάτω από την κορυφή, στη Νότια πλευρά του βουνού (απόσταση από Κατάνια 30 χλμ).
Στη γη υπάρχουν 1300 ηφαίστεια, που κάθε στιγμή μπορούν να εκραγούν! Οι εκρήξεις των ηφαιστείων προκαλούν παλιρροϊκά κύματα και σεισμούς. Σ' όλον τον κόσμο υπάρχουν δυο ειδών ηφαίστεια: τα γκρίζα και τα κόκκινα. Η λάβα των ηφαιστείων, όταν πετάγεται ψηλά, μπορεί να φτάσει ως και 500 μέτρα ύψος! Η λάβα ενός κόκκινου ηφαιστείου είναι ρευστή και καυτή κι έχει θερμοκρασία πάνω από 1.000ο C.
Τον Ιούνιο του 2013, η UNESCO ανακοίνωσε την ένταξη της Αίτνας στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
(Βικιπαίδεια),
Είναι από τα πιο ενεργά ηφαίστεια στον κόσμο.Από εδώ ξεκινάει το τελεφερίκ που φτάνει στον τελικό σταθμό στα 2900μ., όπου υπάρχει ένα φυλάκιο ονόματι “Torre del Filosofo”, δηλαδή ο πύργος του Φιλόσοφου. Ο μύθος λέει ότι ο Έλληνας φιλόσοφος Εμπεδοκλής (490 – 430 π.Χ.) έχτισε σε αυτό το σημείο ένα παρατηρητήριο, για να παρατηρήσει την δραστηριότητα του ηφαιστείου. Για αδιευκρίνιστο λόγο (κάποιοι ιστορικοί πιστεύουν ότι το έκανε για να αποδείξει ότι ήταν αθάνατος), έπεσε μέσα στο ηφαίστειο, το οποίο τον κατάπιε, φτύνοντας τα χάλκινα σανδάλια του
Αν και οι εκρήξεις του μπορεί να είναι μερικές φορές πολύ καταστροφικές, γενικά δεν θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνο και χιλιάδες κάτοικοι ζουν στις πλαγιές του ηφαιστείου και τις γύρω περιοχές
Η ονομασία Αίτνα μπορεί να προέρχεται από την ελληνική λέξη αίθω, που σημαίνει «καίγομαι», ή τη φοινικική λέξη «attano».
Οι Άραβες ονόμαζαν το βουνό Gibel Utlamat, το βουνό της φωτιάς. Η ονομασία αυτή εξελίχτηκε αργότερα σε Mons Gibel κι έτσι στην τοπική διάλεκτο το ηφαίστειο ονομάζεται Mongibeddu.
Στην Ελληνική μυθολογία, ο Αίολος είχε φυλακίσει τους ανέμους στις σπηλιές κάτω από την Αίτνα.
Ο Γίγαντας Εγκέλαδος καταπλακώθηκε από το όρος Αίτνα, σύμφωνα με τον ποιητή Αισχύλο, και ήταν η αιτία των ηφαιστειακών εκρήξεων.
Στη Ρωμαϊκή μυθολογία, ο Βούλκαν, θεός της φωτιάς, είχε το εργαστήριό του κάτω από την Αίτνα.
Η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Αίτνα ξεκίνησε περίπου πριν 500.000 χρόνια, με υποθαλάσσιες εκρήξεις κατά μήκος των ακτών της Σικελίας.
Πριν 35.000 χρόνια και για μια χρονική περίοδο περίπου 20.000 χρόνων, έλαβαν χώρα μερικές ιδιαίτερα ισχυρές εκρήξεις, στάχτη από τις οποίες είχε φτάσει ακόμα και μέχρι τη Ρώμη, περίπου 800 χιλιόμετρα βόρεια της Αίτνας.
Πριν 3.500 χρόνια, μια ηφαιστειακή έκρηξη προκάλεσε μια γιγάντια κατολίσθηση στην ανατολική πλαγιά του βουνού.
Το γεγονός μνημονεύει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης και αποτελεί την πρώτη γνωστή μαρτυρία για έκρηξη της Αίτνας.
Η επόμενη κατολίσθηση θα γινόταν μετά από 1500 περίπου χρόνια, δημιουργώντας καλντέρα.
Το 396 π.Χ. λέγεται ότι μια έκρηξη της Αίτνας ματαίωσε τα σχέδια των Καρχηδονίων για εισβολή στις Συρακούσες κατά τον Πρώτο Σικελικό Πόλεμο.
Η Αίτνα «γλιστράει» ολόκληρη, αργά αλλά σταθερά, προς τη θάλασσα της Μεσογείου με μέσο ρυθμό 14 χιλιοστών το χρόνο, δηλαδή διανύει 1,4 μέτρα στη διάρκεια 100 ετών.
Αυτό επιβεβαίωσαν Βρετανοί επιστήμονες που μελετούν εδώ και δεκαετίες το ηφαίστειο και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ηφαιστειολογίας "Bulletin of Volcanology". Όπως είπαν, ουσιαστικά είναι η πρώτη φορά που έχει παρατηρηθεί ένα ολόκληρο ενεργό ηφαίστειο να ολισθαίνει κατ' αυτό τον τρόπο.
Οι επιστήμονες έχουν ζώσει το ηφαίστειο με ένα δίκτυο σταθμών GPS υψηλής ακρίβειας, έτσι ώστε να επιτηρούν τη συμπεριφορά του, καταγράφοντας ακόμη και μετακινήσεις μερικών χιλιοστών ή ανεπαίσθητες παραμορφώσεις του κώνου του.
Μετά από 11 χρόνια συλλογής στοιχείων, είναι πια φανερό, σύμφωνα με τους ερευνητές, ότι το ηφαίστειο μετακινείται σε κατεύθυνση ανατολική-νοτιοανατολική προς την παράκτια πόλη του Τζάρε που απέχει περίπου 15 χιλιόμετρα
Η Αίτνα φαίνεται σαν να «τσουλάει» πάνω σε μια πλαγιά με πολύ μικρή κλίση ενός έως τριών μοιρών, πιθανώς επειδή «κάθεται» πάνω σε ασθενή εύκαμπτα ιζηματογενή πετρώματα.
Οι γεωλόγοι δήλωσαν ότι η κατάσταση χρειάζεται προσεκτική παρακολούθηση, επειδή μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένους κινδύνους στο μέλλον.
Παρατηρήσεις σε ανενεργά ηφαίστεια, που έχουν παρόμοια συμπεριφορά, έχουν δείξει ότι μπορεί ξαφνικά να εμφανίσουν κατάρρευση στην πλευρά τους προς την κατεύθυνση της ολίσθησης, με συνέπεια να υπάρχει κίνδυνος για καταστροφικές κατολισθήσεις.
«Θα έλεγα ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει αιτία για ανησυχία, αλλά είναι κάτι που πρέπει συνεχώς να παρακολουθούμε, ιδίως για να δούμε αν υπάρχει κάποια επιτάχυνση σε αυτή την κίνηση προς τη θάλασσα», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής, ο γεωλόγος δρ Τζον Μάρεϊ της Σχολής Γεωεπιστημών του Ανοιχτού Πανεπιστημίου της Βρετανίας, ο οποίος μελετά την Αίτνα εδώ και σχεδόν μισό αιώνα, σύμφωνα με το BBC.
Ο Μάρεϊ ανέφερε ότι αν σε μερικά χρόνια ο ρυθμός ολίσθησης των 14 χιλιοστών ετησίως (που δεν είναι σταθερός, αλλά αυξομειώνεται από χρόνο σε χρόνο) διπλασιασθεί, τότε αυτό θα αποτελέσει ένα σαφές προειδοποιητικό σημάδι. Αν, από την άλλη, ο ρυθμός μετακίνησης προς τη θάλασσα μειωθεί στο μισό, τότε δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας.
Οι γεωλόγοι επεσήμαναν ότι η συσσώρευση του τεκτονικού στρες μπορεί να πάρει αιώνες ή και χιλιετίες, έως ότου το ηφαίστειο φθάσει σε ένα κρίσιμο σημείο μερικής κατάρρευσης. Προς το παρόν πάντως, δεν υπάρχουν καθόλου ενδείξεις ότι κάτι τέτοιο πρόκειται να συμβεί σύντομα στην Αίτνα, συνεπώς ερευνητές καθησύχασαν ότι δεν πρέπει να ανησυχούν ούτε οι ντόπιοι ούτε οι τουρίστες.
Το τελεφερίκ καταστράφηκε στην έκρηξη του ηφαιστείου το 2001 αλλά επισκευάστηκε σύντομα και τώρα λειτουργεί κανονικά.
Στην ιστορία της καταγράφονται 135 εκρήξεις άλλες μεγάλες και άλλες μικρότερες. Μάλιστα το 1999 που έγινε μια μεγάλη έκρηξη έγινε και ο μεγάλος σεισμός της Αθήνας που προκάλεσε έρευνες των γεωλόγων για την πιθανή μεταξύ τους σχέση
Το 1660 μΧ. έγινε μια μεγάλη έκρηξη και αναφέρεται από τους ιστορικούς ότι η λάβα μπήκε 1 χλμ. μέσα στη θάλασσα!
Το χωριό Nicolosi έχει υποφέρει τα πάνδεινα χρόνια ολόκληρα αλλά και η πόλη της Κατάνια. Μια φορά που έγινε έκρηξη και η λάβα κατευθυνόταν προς το χωριό οι αρχές είχαν αποφασίσει να εκκενωθεί το χωριό και οι κάτοικοι να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Οι κάτοικοι όμως πήγαν στην Κατάνια και έφεραν την εικόνα της Αγίας Αγάθης και έκαναν λιτανεία αγίων αντί να φύγουν. Λέγεται λοιπόν, ότι η λάβα καθώς έρεε καυτή με κατεύθυνση το χωριό, την τελευταία στιγμή άλλαξε πορεία και το χωριό γλύτωσε.
Από πολύ παλιά οι κάτοικοι της περιοχής χρησιμοποιούσαν τη λάβα ως δομικό υλικό και με αυτήν έχτιζαν τους τοίχους των σπιτιών τους.
Το γόνιμο έδαφος είναι κατάλληλο για εκτεταμένες γεωργικές δραστηριότητες. Μέχρι το υψόμετρο των 500μ. βρίσκουμε καλλιέργειες εσπεριδοειδών, από τα 500 - 1000 μ. αμπέλια, πάνω από τα 1000μ. βελανιδιές και κωνοφόρα και πάνω από τα 2000μ. το τοπίο ερημώνει και κυριαρχεί η λάβα. Οι ενεργείς κρατήρες είναι αυτή τη στιγμή 4.
Το βουνό της Αίτνας είναι εντυπωσιακό και αξίζει να κάνει κάποιος την εκδρομή μισής μέρας για να δει τον Κεντρικό Κρατήρα. Στα 2900 μ. θα δείτε τις ζώνες των κρατήρων και τη θέα του βουνού που άφησαν οι εκρήξεις του 2001, 2002 - 2003, 2006 και 2007.
Στις οργανωμένες περιηγήσεις θα πάτε στη ζώνη Belvedere και θα θαυμάσετε μια αξέχαστη θέα του ηφαιστειογενούς βουνού και της Bove Valley όπως λέγεται το μέρος αυτό που το παρομοιάζουν σαν το μόνο μέρος στη γη που μοιάζει με τον Άρη. Όλο το τοπίο έχει τη χαρακτηριστική λάβα και θα δείτε επίσης σπηλιές από λάβα και ποτάμια ξεραμένης λάβας
Μπορείτε να πάρετε δωρεάν μια πετρούλα λάβας από κάτω σαν σουβενίρ.
Για όποιον αναρωτιέται αν γίνονται εκδρομές όταν γίνονται εκρήξεις η απάντηση είναι ναι και γίνονται νύχτα που το θέαμα είναι εντυπωσιακό. Πάντως η πρόσβαση είναι μέχρι τα 2900 μ. για λόγους ασφαλείας και πάντα με οδηγό. Μόνος μπορείς να φτάσεις μέχρι τα 1900 μ.
Ο Σιτσιλιάνος πουλάει πέτρες από το ηφαίστειο με πασχαλίτσες ..
Η Αίτνα, το πιο «άτακτο» ηφαίστειο της Ευρώπης,ξύπνησε στις 28 Οκτωβρίου 2002 ύστερα από μια σειρά σεισμικών δονήσεων, στέλνοντας πυρακτωμένη τέφρα πάνω από τον ουρανό της Κατάνης.
Η ταχύτητα της λάβας, που κυλούσε στις πλαγιές του βουνού, ήταν πάνω από 100 χιλιόμετρα και είχε πλάτος 400 μέτρα και ύψος 6 μέτρα.
Για να προστατευτούν τα δάση από τις πυρκαγιές που είχαν εκδηλωθεί έριξαν τα πυροσβεστικά αεροσκάφη τόνους νερού, αν και αυτό δε στάθηκε αποτελεσματικό.
Μεγάλη έκρηξη της Αίτνας είχε γίνει το 1992, μια Κυριακή, όταν περισσότεροι από 100 σεισμοί είχαν ταράξει τις ανατολικές ακτές της Σικελίας και μέρος της ηπειρωτικής Ιταλίας και ένας σεισμός μεγέθους 3,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ «χτύπησε» ακριβώς κάτω από το ηφαίστειο.
Οι ιταλικές αρχές προσπάθησαν να καθησυχάσουν του κατοίκους, λέγοντας τους ότι δεν κινδυνεύουν από τη λάβα. Όμως αυτοί, μετά από μια σεισμική δόνηση 4,4 Ρίχτερ πανικοβλήθηκαν. Πολλοί, λοιπόν, κάτοικοι έφυγαν από τα σπίτια τους και ξεχύθηκαν στους δρόμους. Στα σχολεία διακόπηκαν τα μαθήματα και πολλά ξενοδοχεία εκκενώθηκαν.
Την επόμενη μέρα ο καπνός από την έκρηξη της Αίτνας είχε φτάσει ως τα βάθη της Αφρικής κάπου κοντά στο Κονγκό. Επίσης ηφαιστειακή τέφρα έφτασε μέχρι κι εμάς και πιο συγκεκριμένα στη Κεφαλονιά.
Μέσα στον κρατήρα διάφορα φυτά
Διάφορα λουλούδια
Και ένα μπουκέτο λευκά λουλούδια ..
Η Αίτνα έχει πάνω από 300 κρατήρες διαφόρων μεγεθών, από μία μικρή τρύπα, μέχρι εκατοντάδων μέτρων.
Τελειώνοντας να πούμε ότι οι ηφαιστειολόγοι υποστηρίζουν ότι η δράση της Αίτνας γίνεται όλο και πιο εκρηκτική κι επικίνδυνη.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ : ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΛΕΥΚΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου