Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2019

Χρήστος Παπουτσής - Ομιλία κατά την παρουσίαση του βιβλίου «Στην άκρη του βράχου» της Αλκυόνης Παπαδάκη


Παρουσίαση του βιβλίου «Στην άκρη του βράχου» της  Αλκυόνης Παπαδάκη
-Εκδ.Διόπτρα
Ένα ταξίδι σε νύχτα σκοτεινή, μα όχι αξημέρωτη, αισθάνομαι ότι πραγματοποιώ διαβάζοντας το βιβλίο «Στην άκρη του βράχου».
Συγγραφέας του, μια από τις κορυφαίες προσωπικότητες της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, που έχει μεταδώσει την αγάπη από την οποία είναι πλασμένη σε σημείο ώστε να αναφερόμαστε σε εκείνη με το μικρό της όνομα πάντα: Αλκυόνη. 
Η γραφή της, δίχως περιττά λογοτεχνικά φτιασίδια. Με ματιά διεισδυτική η Αλκυόνη Παπαδάκη παρατηρεί, για να περιγράψει ρεαλιστικά τους ανθρώπους και πολύ παραστατικά τα καλά και τα κακά, τα όμορφα και τα άσχημα της κοινωνίας μας. Αφηγείται ιστορίες με πρωταγωνιστή τον καθημερινό άνθρωπο, συμπάσχει με αυτόν και στον πόνο του προσθέτει τη δική της λυρική κραυγή, αγγίζοντας και ενεργοποιώντας τις καρδιές των αναγνωστών. Οι ήρωές της στο χαρτί, δεν είναι από χαρτί, είναι αληθινοί. Είναι ζωντανοί και διότι, διαβάζοντας, τους βλέπεις να δακρύζουν, να γελούν, να πονούν, να ερωτεύονται, να πεθαίνουν.
Έτσι συμβαίνει και στο βιβλίο «Στην άκρη του βράχου», εμπνευσμένο από αληθινά γεγονότα. Μια κεντρική ιστορία με πρόσωπα τραγικά και γύρω της άλλες, δορυφορικές ιστορίες πλασμένες από χαρά και λύπη-συχνά ό,τι προκαλεί χαρά σε κάποιον, θλίβει κάποιον άλλο. Καταστάσεις βίας. Δυστυχώς, συμβαίνουν συχνά. Μια από τις ικανότητες της Αλκυόνης είναι αυτή: να μας ταρακουνά ώστε να συνειδητοποιήσουμε ότι αδιάφορα προσπερνάμε ανθρώπους που ταλανίζονται από ό,τι κι εμείς,από συναισθήματα και πάθη, δικά μας και των άλλων. Ότι αδιάφορα προσπερνάμε τους εαυτούς μας.
Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα. Όλοι θύματα. Κάποιοι και θύτες. Όλοι οδηγούνται στην άκρη του βράχου. Κάποιοι πέφτουν, κάποιοι επιστρέφουν. Ποιοι επιστρέφουν, γιατί, πώς; Τα όνειρα βοηθούν; Κάποτε τα όνειρα σώζουν, αρκεί, όπως μας λέει η Αλκυόνη, να ονειρεύεσαι, να μην ονειροπολείς απλώς.
Όχι πάντοτε, για να δώσεις αγάπη πρέπει να έχεις λάβει. Η Σμαράγδα μοιράζει απλόχερα-ποιος μπορεί να πει, υπερβολικά;- την αγάπη που, επίσης απλόχερα, έλαβε από τους γονείς της. Ο Παύλος, πόνο έλαβε απλόχερα, πόνο μοίρασε- όχι βέβαια ότι αυτό ισχύει πάντα-.Οι γονείς του τον θεωρούσαν κατσικοπόδαρο και ατύχημα στη ζωή τους.
Ο πρωταγωνιστής στην ιστορία μας, ο Στρατής (Στρατής Μαράντης του Παύλου και της αγίας Σμαράγδας, όπως αυτοπροσδιορίζεται στο ημερολόγιο που κρατά) δέχεται απλόχερα-ποιος μπορεί να πει «υπερβολικά»;-αγάπη μόνο από τη μητέρα του. «Για όλους», μας λέει (σελ.118), «είμαι ένα παιδί χαμηλών τόνων. Έτσι λένε. Αχ, και να ΄ξεραν αυτοί οι χαμηλοί τόνοι που βγαίνουν στην επιφάνεια τι θύελλες και τι καταιγίδες προσπαθούν πολλές φορές να καλύψουν…Γιατί δεν είναι ασφαλώς η περίπτωσή μου μοναδική…» .
Διαβάζοντας το κοινωνικό ετούτο μυθιστόρημα, οδηγούμαστε στην αποκάλυψη της κατάληξης των ηρώων του, που δεν είναι μόνο οι τρεις που ανέφερα αλλά και άλλοι, σε ιστορίες παράλληλες και διαπλεκόμενες. Ο Αμβρόσιος, η Τόνια, ο Ηρακλής, ο Μανώλης, ο Νίκος. Σαν δέντρα οι άνθρωποι, μετά από τις επιθέσεις των θεριών και των συναισθημάτων τους καταλήγουν άλλοι χλωροί, άλλοι ξεροί κι άλλοι καμένοι. Το πιο τρομακτικό απ’ τα θεριά που κυνηγούν τον άνθρωπο είναι η πιο κρυφή του όψη, συνισταμένη του περιβάλλοντος, των καταγραφών του, των απωθημένων, ίσως και του αντιπεπονθότος.
Τι θα συμβεί σε κάθε έναν από τους τραγικούς ανθρώπους που αναφέρονται στο βιβλίο; Θα γκρεμιστούν, έχοντας φτάσει στην άκρη του βράχου ή θα σωθούν και πώς και από ποιόν; Θα το μάθουμε παρακολουθώντας-διαβάζοντας μέχρι το τέλος ό,τι συμβαίνει. Γεγονότα τραγικά, μα με την ελπίδα να αχνοφαίνεται πως το ξημέ- ρωμα έρχεται και όλα τούτα δοσμένα με ποιητικό τρόπο. Και το θέμα πάντοτε είναι, όταν θα φτάσεις στην άκρη του βράχου να μην πέσεις. Να θαυμάσεις τη θέα, να εισπνεύσεις βαθιά και να επιστρέψεις στη μάχη.
Αγαπητή μου κυρία Αλκυόνη Παπαδάκη, εύχομαι να συνεχίσετε να αισοδοξείτε μέσα σ’ αυτό τον απάνθρωπο κόσμο και, για καλό δικό μας, να αντέξετε για πολλά-πολλά χρόνια ακόμη να καταπονείται την ψυχή σας γράφοντας, διότι αυτό διαπράττει ποιώντας, ο αληθινός καλλιτέχνης του λόγου.
 4/10/2019
 Χρήστος Παπουτσής










Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου