Πύλη Τρικάλων.
Το πέτρινο γεφύρι βρίσκεται δύο χιλιόμετρα περίπου δυτικά της Πύλης και περίπου 20 λεπτά από τα Τρίκαλα. Από κάτω του ρέει ο Πορταϊκός ποταμός και μέχρι το 1936 ήταν το μοναδικό πέρασμα από τη Θεσσαλία για την Ήπειρο ενώνοντας τα βουνά Ίταμος και Κόζιακας. Κατασκευασμένο από τον Άγιο Βησσαρίωνα το 1514 είναι το δεύτερο σε μέγεθος μονότοξο γεφύρι της Θεσσαλίας, όπως πληροφορούμαστε και από τη μαρμάρινη επιγραφή που υπάρχει στη βάση του γεφυριού. Το γεφύρι όπως προαναφέραμε είναι μονότοξο με ημικυκλικό τόξο με υλικά κατασκευής τον ασβεστόλιθο και τον ψαμμίτη.
Το άνοιγμα του τόξου είναι 29 μέτρα περίπου, το μέγιστο ύψος φθάνει στα 13 μέτρα, συνολικό μήκος 65,67 μέτρα και πλάτος καταστρώματος τα 2,10 μέτρα. Το γεφύρι έχει αναστηλωθεί 1968 και το 1983 αλλά και πιο πρόσφατα το 2005 και το 2006 έγιναν εργασίες ανάδειξης του γεφυριού
Τρίκαλα
Ο Ληθαίος ποταμός είναι ένα από τα τέσσερα ποτάμια των Τρικάλων (Ληθαίος, Αγιαμονιώτης, Πηνειός, Κουρμέκης) και διασχίζει την πόλη των Τρικάλων. Αποτελεί δεξιό παραπόταμο του Πηνειού ποταμού. Πηγάζει σε ύψος 500 μ. από τα Αντιχάσια όρη έχει μήκος 36 χλμ. και εκβάλλει στον Πηνειό, σε ύψος 108 μ. λίγο έξω από την πόλη των Τρικάλων.
Σύμφωνα με τον Στράβωνα λεγόταν ότι κοντά στο Ληθαίο γεννήθηκε ο Ασκληπιός, ο θεός της Ιατρικής.
Βαρούσι, η αρχοντογειτονιά των Τρικάλων
Το Βαρούσι είναι η παλιά συνοικία και ήταν η αρχοντογειτονιά των Τρικάλων. Τα στενά δρομάκια και οι παλαιότερες εκκλησίες που υπάρχουν στην περιοχή προσδίδουν γραφικότητα στη συνοικία.Τα παλιά σπίτια της συνοικίας χρονολογούνται από το 17ο και το 19ο αιώνα. Τα οικοδομικά υλικά των σπιτιών είναι το ξύλο, τα καλάμια, ο σοβάς και οι πλίνθοι. Τα σπίτια έχουν «σαχνισιά'» (κλειστός στεγασμένος χώρος που προεξέχει από τον κορμό του κτιρίου). Στη συνοικία του Βαρουσίου βρίσκονται οι περισσότερες και παλαιότερες εκκλησίες των Τρικάλων.
Στην ανατολική πλευρά του φρουρίου οι Τούρκοι είχαν στήσει στα μέσα του 17ου αι. ένα μεγάλο ρολόι. Η καμπάνα του ζύγιζε 650 κιλά και έφερε επιγραφή στα τούρκικα. Στην ίδια θέση τοποθετήθηκε το 1936 από το δήμαρχο Τρικκαίων Θ. Θεοδοσόπουλο ένα άλλο ρολόι, ύψους 33 μ., το οποίο βομβαρδίστηκε από γερμανικά αεροπλάνα το 1941. Ο πύργος του Ωρολογίου των Τρικάλων, όπως και αυτός της Λάρισας είναι από τους παλαιότερους γνωστούς στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα. Το σημερινό ρολόι αντικατέστησε το παλιότερο, το οποίο βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς.
Το Βυζαντινό Κάστρο της πόλης, που κατασκευάστηκε από τον Ιουστινιανό πάνω στην αρχαία Ακρόπολη της Τρίκκης κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα, με τριπλό τείχος. Ανακατασκευάστηκε αργότερα από τους Οθωμανούς, οι οποίοι το 17ο αιώνα τοποθέτησαν και ένα τεράστιο ρολόι πάνω σε πύργο, που συνοδευόταν από μια καμπάνα βάρους 650 κιλών. Το 1936 τοποθετήθηκε άλλο ρολόι από τον δήμαρχο Θεοδοσόπουλο και παραμένει ως σήμερα το σήμα κατατεθέν της πόλης. Στο τρίτο διάζωμα του φρουρίου, από τον πυθμένα ενός πηγαδιού, ξεκινά τούνελ που διέσχιζε το λόφο του Προφήτη Ηλία και κατέληγε στο δρόμο προς Καλαμπάκα. Σήμερα το Φρούριο φιλοξενεί το υπαίθριο θέατρο του Δήμου, ενώ είναι επισκέψιμο το ρολόι με θέα όλη την πόλη.
Για την συγκεκριμένη συνοικία έγινε συνολική μελέτη των κτισμάτων της (στα πλαίσια της ΕΠΑ το 1987) με βάση την οποία τα παλαιότερα κτίσματα χρονολογήθηκαν από το 1800 ως το 1900 και για 55 από αυτά προτάθηκε ο χαρακτηρισμός τους ως διατηρητέων με «απόλυτη προστασία» ή «προστασία όψεως» η «προστασία κελύφους»
Ως αποτέλεσμα της έλλειψης νομοθετημένης προστασίας των κτισμάτων στο Βαρούσι, πολλά σημαντικής ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας κτίσματα απειλούνται με κατεδάφιση από τους ιδιοκτήτες τους παρότι η περιοχή έχει χαρακτηρισθεί «παραδοσιακό τμήμα» από το ΥΠΕΧΩΔΕ και επιπλέον κάθε πράξη δόμησης ή κατεδάφισης ελέγχεται από την εφορία νεωτέρων μνημείων του ΥΠΠΟ, σύμφωνα και με το νέο αρχαιολογικό νόμο.
Στις 23 Αυγούστου του 1881, με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, η πόλη περνάει σε ελληνική κυριαρχία μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης Θεσσαλίας και μέρος της Ηπείρου. Θα ξαναβρεθεί υπό Τουρκική κυριαρχία με τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 για ένα περίπου χρόνο, μέχρι την τελική της ενσωμάτωση στην Ελλάδα (1898). Στη συνέχεια τα Τρίκαλα έπαιξαν βασικό ρόλο στις αγροτικές κινητοποιήσεις των αρχών του 20ού αιώνα εναντίον των τσιφλικάδων και υπήρξαν ο τόπος ίδρυσης του πρώτου Γεωργικού Συνεταιρισμού στην Ελλάδα, το 1906.
Ο ποταμός είναι ένα από τα αξιοθέατα της πόλης των Τρικάλων. Δεδομένου ότι ο Ληθαίος διασχίζει τα Τρίκαλα, οι όχθες του συνδέονται με δέκα γέφυρες, μισές από τις οποίες είναι για πεζούς. Η κεντρική γέφυρα η οποία είναι τοξωτή και μεταλλική, κατασκευάστηκε στη Γαλλία το 1886 από Γάλλους μηχανικούς (ανακατασκευάστηκε το 1996) και ενώνει την οδό Ασκληπιού (εμπορικό δρόμο) με την κεντρική πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου. Στην όχθη του ποταμού, σε μια από τις γέφυρες, υπάρχει άγαλμα του Ασκληπιού φιλοτεχνημένο από τον γλύπτη Θεόδωρο Βασιλόπουλο.
 |
Η ευρύτερη περιοχή των Τρικάλων κατοικείται από τους προϊστορικούς χρόνους και οι πρώτες ενδείξεις ζωής στο σπήλαιο της Θεόπετρας φτάνουν ως το 49.000 π.Χ. περίπου. Έχουν επίσης ανακαλυφθεί νεολιθικοί οικισμοί από το 6.000 π.Χ. στο Μεγάλο Κεφαλόβρυσο και άλλες τοποθεσίες. .
Το τέμενος του Οσμάν Σάχ ή Κουρσούμ τζαμί (Μολυβένιο τζαμί)βρίσκεται στην άκρη της πόλης των Τρικάλων, στον οδό Καρδίτσας νότια των φυλακών και του ναού των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Το τέμενος είναι το μόνο σωζόμενο από τα πολλά οθωμανικά τζαμιά που υπήρχαν κάποτε στην πόλη των Τρικάλων. Ιδρυτής του ήταν ο Osman Sah ή Qara Osman Pasa, γιός του Mustafa Pasa που παντρεύτηκε την κόρη του σουλτάνου Σελίμ Α΄...Ο Οσμάν Σάχ όταν, μαζί με τη γυναίκα του, βρέθηκε διοικητής στο sancak των Τρικάλων, έχτισε το τέμενος αυτό και το προίκισε με εκατοντάδες αγαθοεργά ιδρύματα. Το τέμενος είναι ένα από τα 79 τζαμιά και το μοναδικό που σώζεται σε ελληνικό έδαφος που έχτισε ο ονομαστός αρχιτέκτονας του 16ου αιώνα Σινάν (Koca mimar Sinan). Η ακριβής χρονολογία ανέγερσης του τζαμιού είναι άγνωστη, αφού δεν διασώθηκε κάποια ιδρυτική επιγραφή.............
Πιθανολογείται όμως ότι χτίστηκε δέκα χρόνια περίπου πρίν από το θάνατο του Οσμάν Σάχ, ο οποίος τάφηκε στον γειτονικό τουρμπέ (μαυσωλείο) το 1567/8. Χτισμένο στις όχθες του ποταμού Ληθαίου περιβαλλόταν από τα άλλα ιδρύματα που έχτισε ο Οσμάν Σάχ, όπως το πτωχοκομείο, το σχολείο, ο μεντρεσές, το χάνι κ. ά. Από τα κτίσματα αυτά σήμερα σώζεται μόνο το τέμενος (τζαμί) και ο τουρμπές (μαυσωλείο) στο οποίο ετάφη ο Οσμάν Σάχ. Το τέμενος αποτελείται από μια τετράγωνη αίθουσα προσευχής που καλύπτεται με πελώριο ημισφαιρικό θόλο. Η κατεστραμμένη παλιότερα στοά (revak) στην πρόσοψη, αναστηλώθηκε πρόσφατα. Στη ΒΔ γωνία του τεμένους σώζεται ο ασκεπής μιναρές του. Ο τουρμπές (μαυσωλείο) του Οσμάν Σάχ, στα νότια του τεμένους, είναι ένα οκταγωνικής κάτοψης κτίσμα που καλύπτεται με ημισφαιρικό θόλο. Σήμερα στο εσωτερικό του τουρμπέ φυλάσσονται αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής.
Εναπομείναντα Οθωμανικά μνημεία...
 |
Ελάτη |
Η Ελάτη ή Τύρνα είναι ορεινό χωριό της Δημοτικής Ενότητας Αιθήκων του Δήμου Πύλης στο Νομό Τρικάλων. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, σε απόσταση 32 χλμ από την πόλη των Τρικάλων. Το χωριό είναι χτισμένo αμφιθεατρικά μέσα σε δάσος από έλατα, σε ύψος 920 μ., στο όρος Κερκέτιο (Κόζιακας)
Ο μόνιμος πληθυσμός της Ελάτης με την απογραφή του 2011 ήταν 445 άτομα συνολικά στους 6 συνοικισμούς του χωριού: Άγιος Γεώργιος 15, Βλατανέοι 0, Βλάχα 0, Ελάτη 406, Λιπιότα 3 και Ξυλοχώριον 21. Ο πραγματικός πληθυσμός της Ελάτης σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ήταν 952 κάτοικοι.
Αναφορές σχετικά με την χρονολογία ίδρυσης δεν υπάρχουν αλλά, σύμφωνα με την παράδοση, κατοικήθηκε λίγα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Αυτό μαρτυρούν και τα διάφορα Βυζαντινά ευρήματα. Η σημερινή θέση του χωριού είναι νέα. Το χωριό, πριν το 1943, βρισκόταν δυτικότερα και προς το ποτάμι. Το χρόνο αυτό κάηκε από τούς Γερμανούς.
 |
 |
 |
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΚΕΙΜΕΝΑ : ΝΕΛΛΑ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ
πηγές πληροφοριών
πηγές πληροφοριών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου