Η "Γέννηση της Αφροδίτης" του Μποτιτσέλι
Αν μελετήσει κανείς το ρόλο που έπαιξε και παίζει το κοχύλι στη ζωή του ανθρώπου, θα διαπιστώσει εύκολα ότι αυτό υπήρξε κοντά του σε κάθε στιγμή της πορείας του, από τη μακρινή αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Το όστρακο πέρασε κυρίως σαν σύμβολο ομορφιάς στην αρχαία Ελλάδα, σαν υλικό επεξεργασίας στη ρωμαϊκή εποχή, σαν θρησκευτικό σύμβολο στη βυζαντινή αυτοκρατορία, σαν οικονομική μονάδα στην προ-κολομβιανή περίοδο στην Αμερική και την Αφρική, σαν αντικείμενο Τέχνης και Αρχιτεκτονικής στην Αναγέννηση, (συμπεριλαμβανομένων και των εποχών Baroque και Rococo) και τέλος σαν βασιλικό και αριστοκρατικό προνόμιο στη βικτωριανή εποχή. Το κοχύλι βρέθηκε να παίζει ουσιαστικούς ρόλους στην ιστορία, στην οικονομία, στην αρχιτεκτονική, στις καλές τέχνες, στη θρησκεία, στη μουσική και το χορό, στη διακόσμηση, στη διαφήμιση, καθώς και στη μαγειρική.
Sound of the Sea - Sabin Balasa
IΣTOPIA και Κοχύλι
Η επιστημονική μελέτη των οστράκων ξεκινά στην αρχαία Ελλάδα τον 4ο π.X. αιώνα από τις εργασίες του Αριστοτέλη και του Θεόφραστου. O Αριστοτέλης, πρωτοπόρος ζωολόγος, φιλόσοφος και φυσιοδίφης, στην "περί ζώων ιστορία" περιγράφει με εξαιρετική λεπτομέρεια το διαχωρισμό των μαλακίων σε "μαλακόστρακα" και "οστρακόδερμα". Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Αφροδίτη, η θεά του έρωτα και της ομορφιάς, αναδύθηκε από τη θάλασσα μέσα από ένα κτένι κοντά στις ακτές της Κύπρου.
Τον 15ο π.X. αιώνα στην Τύρο και τη Σιδώνα, ένα είδος οστράκου χρησίμευε για την πορφυρή βαφή των ενδυμάτων και αργότερα των χιτώνων των Ρωμαίων και Βυζαντινών αυτοκρατόρων. Oι Τύριοι το ονόμασαν Murex purpura και η οικογένεια των oστράκων αυτών ονομάσθηκε Muricidae. Κατά τον Πλίνιο Γάιο η διαδικασία αφορούσε το βράσιμο κατακερματισμένων οστράκων και την εκχύλιση του χρώματος, σε συγκεκριμένους χώρους, τα "Πορφυρεία". Για ένα γραμμάριο βαφής χρειάζονταν 10.000 πορφύρες.
OIKONOMIA και Κοχύλι
Σε αρκετά νομίσματα στην αρχαιότητα κάποιο όστρακο, συνήθως κτένι ή μύδι, απει-κονιζόταν στη μία τους όψη. Τέτοια νομίσματα μπορεί να βρει κανείς στο Νομισματικό Μουσείο Αθηνών.
Η ιδιότητα του όστρακου ως μέσου οικονομικής συναλλαγής στην αρχαιότητα και σε διάφορες φυλές της Αφρικής, του έδωσε την ευκαιρία να το αποκαλέ-σουν "Φυσικό Χρήμα" ("Native Money"). Το πρώτο ωοειδές μεταλλικό νόμισμα που κόπηκε στη Λυδία το 670 π.X. είχε σαν σχήμα του το όστρακο του γένους των Κυπραϊίδων (Cypraedae). Η Κυπραϊίδα Cypraea moneta χρησίμευε ως οικονομική μονάδα σε φυλές της Αφρικής. Στην ανατολική Αφρική αναφέρεται ότι "κάποτε μία σύζυγος κόστιζε δύο Κυπραϊίδες". Oι αρχαίοι Αζτέκοι πλήρωναν τον αυτοκράτορα Montesuma με όστρακα. Άραβες έμποροι και φυλές της δυτικής Αφρικής, από το Benin μέχρι το Timbuktu και γύρω από τη λίμνη Chad, χρησιμοποιούσαν όστρακα για τις αγοραπωλησίες τους: "sasipari" στη Νέα Γουινέα, "diwara" και "rongo" στα νησιά της Μαλαισίας και "wampum" στους Ινδιάνους. Το wampum χρησιμοποιήθηκε στη Virginia από Ινδιάνους της Αμερικής την εποχή 1606-1612. Ένας πήχυς wampum μήκους 18 ιντσών αντιστοιχούσε σε έξι πένες. Τα wampum ήταν δίθυρα όστρακα, κομμένα σε κυλινδρικά σχήματα. Τα άσπρου χρώματος ήταν μικρής αξίας, ενώ τα πορφυρά είχαν μεγαλύτερη αξία συναλλαγής. Χρησιμοποιούνταν μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα.
Bernini Triton Fountain in the Piazza Barberini in Rome
MOYΣIKH - XOPOΣ και Κοχύλι
Πολλοί πρωτόγονοι λαοί της Αφρικής, ακόμη και σήμερα, χρησιμοποιούν μικρά όστρακα σε ζωνοειδείς περιτυλίξεις του σώματός τους για ιεροτελεστίες και χορούς. Μέσα στους αιώνες το όστρακο Τρίτων (Charonia Tritonis), κοινώς "μπουρού", χρησίμευε σαν μουσικό όργανο. Το όνομα προέρχεται από το θεό της θάλασσας Τρίτωνα, γιο του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης.
Υπάρχει ένα υπέροχο άγαλμα του Τρίτωνα, έργο του Bernini, στην πλατεία Barberini της Ρώμης, το οποίο θεωρείται ένα από τα γλυπτά αριστουργήματα μπαρόκ της εποχής.
ΘPHΣKEIA και Κοχύλι
Το όστρακο Pecten Jacobaeus, το γνωστό μεγάλο κτένι, αποτέλεσε θρησκευτικό σύμβολο εισαχθέν από τον Απόστολο Ιάκωβο, έμβλημα που συναντάται στη γλυπτική, ζωγραφική και αρχιτεκτονική της Αναγέννησης. Το βρίσκει κανείς ως διακοσμητικό στοιχείο εσωτερικών και εξωτερικών χώρων καθολικών εκκλησιών ή στα ξυλόγλυπτα τέμπλα του Ιερού Oρθοδόξων Εκκλησιών.
Κατά τη χριστιανική θρησκεία το Pecten Jacobaeus συμβόλιζε την αγνότητα, την ανάσταση, τη λύτρωση και τη συγχώρεση, ενώ κατά την εποχή Rococo (18ος αιώνας) την αισθητική, την ομορφιά και τη διακόσμηση.
Άγιος Παύλος, Michelangelo Di Lodovico Buonarroti Simoni, 1475
APXITEKTONIKH και Κοχύλι
Συχνά στην εποχή της Αναγέννησης και κατά τη διάρκεια των τελευταίων Ρωμαϊκών χρόνων διάφορα κυρτώματα τοίχων ή αετώματα φέρουν τη μορφή κοχυλιών.
Το "Σπίτι των Κοχυλιών" (Casa de las Conchas) στη Σαλαμάγκα της Ισπανίας κτίσθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα και είναι αφιερωμένο στον Απόστολο Ιάκωβο (St. James). Η εξωτερική του επιφάνεια είναι καλυμμένη με εκατοντάδες όστρακα σκαλισμένα σε πέτρα.
Το "Σπίτι των Κοχυλιών" Πρόσοψη του κτιρίου
Το "Σπίτι των Κοχυλιών" Παράθυρο στην πρόσοψη
Φαντιούθ: Το νησί στο οποίο τα πάντα είναι από κοχύλια -Σπίτια, δρόμοι, νεκροταφείο...
Nησί φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από κοχύλια. Κι όμως υπάρχει. Ονομάζεται Φαντιούθ βρίσκεται στις ακτές του Πετίτ Κοτ στη Σενεγάλη και είναι αποτέλεσμα δουλειάς αιώνων. Οι κάτοικοι της περιοχής το έφτιαξαν σιγά σιγά από τα κελύφη αχιβάδων ενώ ακόμη και σήμερα οι κάτοικοί του συλλέγουν κοχύλια και συνεχίζουν τη δημιουργία σπιτιών αλλά και πολλών άλλων αντικειμένων είτε χρηστικών είτε διακοσμητικών.
Τα πάντα στο Φαντιούθ, όπως σημειώνει το perierga.gr, είναι φτιαγμένα από κοχύλια: Τα σπίτια, οι τοίχοι, οι αυλές, οι δρόμοι ακόμη και το.... νεκροταφείο.
Οποιος αποφασίσει, πάντως, να το επισκεφθεί πρέπει να είναι προετοιμασμένος να ζήσει μια διαφορετική εμπειρία. Ολα εκεί είναι διαφορετικά ακόμη και οι ήχοι καθώς περπατά κανείς στο νησί καθώς οι δρόμοι αντηχούν στο περπάτημα των ήχο των κοχυλιών.
 |
Les Atlantes de Pierre Puget
Η είσοδος του Δημαρχείου της Toulon, που χτίστηκε το 1656,φέρει στην πρόσοψή της δύο υποστυλώματα, όπου παριστάνεται ο Άτλας να αναδύεται μέσα από ένα σύμπλεγμα κοχυλιών.
ΛOΓOTEXNIA
ΟΜΗΡΟΣ
i.«άορ, κολεόν δε νεοπρίστου ελέφαντος αµφιδεδίκηται».
(Σπαθί µε λαβή ασηµένια που το σφίγγει από καινούργιο φίλντισι.
Μεγάλη η αξία για εκείνον που θα το κρατήσει ).
(Οδύσσεια Οµήρου, Οδυσσέως σύστασις, Ραψωδία θ, στίχος 486-487)
ii.«Ταυτ’ άρ’ αοιδός άειδε περικλυτός. αυτάρ Οδυσσεύς πορφύρεον µέγα φάρος ελών χερσί στιβαρήσι και κεφαλής είρυσσε, κάλυψε δέ καλά πρόσωπα».
( Καθώς τραγούδαγε ο φηµισµένος αοιδός, ο Οδυσσέας µε τα δυο του χέρια πιάνει το πορφυρό του πανωφόρι, το’ φέρε πάνω από το κεφάλι του καλύπτοντας το ωραίο του πρόσωπο). (Οδύσσεια Οµήρου, Οδυσσέως σύστασις, Ραψωδία θ στίχος 102-104)
iii.«κιχήσατο δ’ ένδον εόντας η µεν επ’ εσχάρη ήστο σύν αµφιπόλοισι γυναιξίν,ηλάκατα στρωφώσ’ αλιπόρφυρα».
(Ήταν εκείνη στην εστία καθισµένη µε τις ακόλουθες της, κλώθοντας νήµατα βαµµένα στην πορφύρα της θαλάσσης). (Οδύσσεια Οµήρου, Οδυσσεύς και Ναυσικάς οµιλίας, Ραψωδία ζ στίχος 67-70)
vi.«Αυτάρ ο πυκνόν υπ’ όφρυσι δάκρυον είβε, χλαίναν πορφυρέην αντ’ οφθαλµοίοιν ανασχών». (εδώ ο νέος στο δάκρυ πνίγηκε και σήκωσε την πορφυρή χλαµύδα τα µάτια του να κρύψει).
πηγή ΤΑ ΟΣΤΡΑΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 30 - (Οδύσσεια Οµήρου, Ραψωδία δ, στίχος 154 -155)
http://eureka.teithe.gr/
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΙΣΑΝΟΓΛΟΥ - [Το θλιμένο τραγούδι της αχιβάδας-ημιτόνιο]
«Υπέρκοσμο ξεμυάλισμα
ευλογεί την βραδινή παλίρροια
-θα το πάρω με το μέρος σου-
Τέτοια φαντασία
κάνει το συναίσθημα να γλιστρά κανονικά
-είναι με το μέρος σου-
Στιγμιαία συσχέτιση αγάπης
ρουφά και θρέφει μια αγέλη ψεύδους
-το μέρος μας είναι αυτό-
Υπερευσυνειδησία συστρέφεται κάτω απ’ το δέρμα-
σύννεφο ραγισμένο
-εκείνου που κάποτε ήταν αγάπη-
Είμαι άσωτος- διεφθαρμένος
και κάθε φορά
που με κοιτάς
ο λόγος μου στομώνει
σαν μαχαίρι
Ξεγλιστράς αργά απ’ την αντίληψή μου
καρδιές- δορυφόροι αγάπης φυτρώνουν στο κεφάλι
ποτέ δεν κατάλαβες την γαλαζότητα του τρόπου να/όπως
σπέρνει – χαρτογραφεί ανθοχώραφα αγάπης_
Πάρε τ’ όνειρό μου- στράγγισέ το κανονικά κι ανάστροφα
φέρε το μέσα έξω / κύλισέ το στο χώμα/ στην λάσπη/ στον ουρανό
σβούριξέ το/ αγάπησέ το/ άπλωσέ το στον πολύ ήλιο –
θα δεις/ στον ουρανό το γράφει:
Me and the dragon can chase all the pain away_
Η κάθε μας τελετουργία μας οδήγησε σε νέες διαδρομές
το βάρος του έρωτα στους ώμους μας/ φύτρωσαν φτερά
ψάρια πεταλούδες/ πεταλουδόψαρα -pantodon buchholzi
η παλίρροια την νύχτα πήρε φόρα- πήρε φόρα για νεροδράσεις
ώσπου μας πέταξε στα αγγεία μιας σπηλιάς ναρκοθετικής αγάπης
-ο άνεμος μιξαρισμένος από συνεχή βοή κόκκινης μέλισσας και
αμφίδρομης κυμάτωσης από/χωρισμού-
[καθώς η απόσπαση ενός αλκοολικού απογεύματος
θεραπεύει προσωρινά την τύφλωση με σάλια πνιγμένης ανε/μόνης
και είναι μόνη
είναι μόνη
ανε-μόνη
ότι κι αν κάνουμε μέσα μας
βουλιάζει η πόλη
είμαστε καμωμένοι από μοναξιά
κι είμαστε όλοι ανεμόνη / εσύ κι εγώ ]
i.«άορ, κολεόν δε νεοπρίστου ελέφαντος αµφιδεδίκηται».
(Σπαθί µε λαβή ασηµένια που το σφίγγει από καινούργιο φίλντισι.
Μεγάλη η αξία για εκείνον που θα το κρατήσει ).
(Οδύσσεια Οµήρου, Οδυσσέως σύστασις, Ραψωδία θ, στίχος 486-487)
ii.«Ταυτ’ άρ’ αοιδός άειδε περικλυτός. αυτάρ Οδυσσεύς πορφύρεον µέγα φάρος ελών χερσί στιβαρήσι και κεφαλής είρυσσε, κάλυψε δέ καλά πρόσωπα».
( Καθώς τραγούδαγε ο φηµισµένος αοιδός, ο Οδυσσέας µε τα δυο του χέρια πιάνει το πορφυρό του πανωφόρι, το’ φέρε πάνω από το κεφάλι του καλύπτοντας το ωραίο του πρόσωπο). (Οδύσσεια Οµήρου, Οδυσσέως σύστασις, Ραψωδία θ στίχος 102-104)
iii.«κιχήσατο δ’ ένδον εόντας η µεν επ’ εσχάρη ήστο σύν αµφιπόλοισι γυναιξίν,ηλάκατα στρωφώσ’ αλιπόρφυρα».
(Ήταν εκείνη στην εστία καθισµένη µε τις ακόλουθες της, κλώθοντας νήµατα βαµµένα στην πορφύρα της θαλάσσης). (Οδύσσεια Οµήρου, Οδυσσεύς και Ναυσικάς οµιλίας, Ραψωδία ζ στίχος 67-70)
vi.«Αυτάρ ο πυκνόν υπ’ όφρυσι δάκρυον είβε, χλαίναν πορφυρέην αντ’ οφθαλµοίοιν ανασχών». (εδώ ο νέος στο δάκρυ πνίγηκε και σήκωσε την πορφυρή χλαµύδα τα µάτια του να κρύψει).
πηγή ΤΑ ΟΣΤΡΑΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 30 - (Οδύσσεια Οµήρου, Ραψωδία δ, στίχος 154 -155)
http://eureka.teithe.gr/
P. Paul Rubens (1625)
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΙΣΑΝΟΓΛΟΥ - [Το θλιμένο τραγούδι της αχιβάδας-ημιτόνιο]
«Υπέρκοσμο ξεμυάλισμα
ευλογεί την βραδινή παλίρροια
-θα το πάρω με το μέρος σου-
Τέτοια φαντασία
κάνει το συναίσθημα να γλιστρά κανονικά
-είναι με το μέρος σου-
Στιγμιαία συσχέτιση αγάπης
ρουφά και θρέφει μια αγέλη ψεύδους
-το μέρος μας είναι αυτό-
Υπερευσυνειδησία συστρέφεται κάτω απ’ το δέρμα-
σύννεφο ραγισμένο
-εκείνου που κάποτε ήταν αγάπη-
Είμαι άσωτος- διεφθαρμένος
και κάθε φορά
που με κοιτάς
ο λόγος μου στομώνει
σαν μαχαίρι
Ξεγλιστράς αργά απ’ την αντίληψή μου
καρδιές- δορυφόροι αγάπης φυτρώνουν στο κεφάλι
ποτέ δεν κατάλαβες την γαλαζότητα του τρόπου να/όπως
σπέρνει – χαρτογραφεί ανθοχώραφα αγάπης_
Πάρε τ’ όνειρό μου- στράγγισέ το κανονικά κι ανάστροφα
φέρε το μέσα έξω / κύλισέ το στο χώμα/ στην λάσπη/ στον ουρανό
σβούριξέ το/ αγάπησέ το/ άπλωσέ το στον πολύ ήλιο –
θα δεις/ στον ουρανό το γράφει:
Me and the dragon can chase all the pain away_
Η κάθε μας τελετουργία μας οδήγησε σε νέες διαδρομές
το βάρος του έρωτα στους ώμους μας/ φύτρωσαν φτερά
ψάρια πεταλούδες/ πεταλουδόψαρα -pantodon buchholzi
η παλίρροια την νύχτα πήρε φόρα- πήρε φόρα για νεροδράσεις
ώσπου μας πέταξε στα αγγεία μιας σπηλιάς ναρκοθετικής αγάπης
-ο άνεμος μιξαρισμένος από συνεχή βοή κόκκινης μέλισσας και
αμφίδρομης κυμάτωσης από/χωρισμού-
[καθώς η απόσπαση ενός αλκοολικού απογεύματος
θεραπεύει προσωρινά την τύφλωση με σάλια πνιγμένης ανε/μόνης
και είναι μόνη
είναι μόνη
ανε-μόνη
ότι κι αν κάνουμε μέσα μας
βουλιάζει η πόλη
είμαστε καμωμένοι από μοναξιά
κι είμαστε όλοι ανεμόνη / εσύ κι εγώ ]
Balthasar van der Ast
Βαγγέλης Αλεξόπουλος - Τα δάση
Τα δάση είναι κήποι μυστικοί
με μυρωδιές, με λευκά σεντόνια
πύλες που ανοίγουν με ψιθυρισμούς, και
υπόηχους κρότους οπλών
γυμνών νεράιδων
με μυρωδιές, με λευκά σεντόνια
πύλες που ανοίγουν με ψιθυρισμούς, και
υπόηχους κρότους οπλών
γυμνών νεράιδων
Τα δάση έχουν φλέβες,
μνήμη
παλιές πληγές
μνήμη
παλιές πληγές
–κραυγές του Πάνα
στάζει το σιωπητήριο–
στάζει το σιωπητήριο–
Τα δάση αγαπούν τον ουρανό
και τα στοιχειά
Ντύνονται χρώματα
Τις νύχτες, συλλέγουν όστρακα
και τα στοιχειά
Ντύνονται χρώματα
Τις νύχτες, συλλέγουν όστρακα
Τα δάση αναγεννάνε τους νεκρούς τους.
Balthasar van der Ast — Small Sea Shells and Marine Snails
Έκλεισες τα μάτια και αφέθηκες.
Στου κοχυλιού το γύρισμα ερώτων σου κρυμμένα μυστικά.
Λικνίζονται οι ανεμώνες κι αγκαλιασμένες σμίγουν με του ιππόκαμπου την λυγεράδα.
Τα φύκια φθονερά ποθούν να τον πλανέψουν με Σειρήνων γητειές.
Μα κείνος, μαγεμένος από έρωτα,
ορθόκορμος πορεύεται προς των χρωμάτων τους κήπους.
Ο κόσμος του βυθού μέσα από του κοχυλιού το γύρισμα!
Ο κόσμος της αγάπης μέσα από της καρδιάς σου τους κόρφους!
"ΕΣΩ ΙΡΙΔΙΣΜΟΙ"
Νεκρή Φύση Με Όστρακα, Γεώργιος Ιακωβίδης
ii .Οστρακογεννημένη
Σε όστρακο κλεισμένη
άνθισε η ζωή της.
Τ' ωκεανού το τρικύμισμα οι εμβρυϊκοί της ήχοι.
Κοράλλια που χόρευαν κι ανεμώνες
το Πρωτεϊκό της ίδωμα.
Κόσμος ονείρου , με χρώματα και μελωδίες ,παιγνιδίσματα κι ιριδισμούς.
Πετάριζε η καρδιά από το Κάλλος!
Κι ύστερα......,
ύστερα , πεθυμιά Ανάδυσης.
Ειρκτή η ομορφάδα του βυθού της.
Και ανεδύθη
Ανάλγητα ο ήλιος στις ίριδες καρφώθηκε και της ζωής τα αστραπόβροντα την ψυχή την ανθισμένη λάβωσαν.
Του Λευτερώματος το τίμημα!
Και κατεδύθη.
Σπλαγχνικά το όστρακο μέσα του την έκλεισε
Κι οι μητρικές μουσικές γλυκονανούρισμα.
Λύτρωση!
Αρετή Γουργιώτου 9/3/2018.*ΕΣΩ ΙΡΙΔΙΣΜΟΙ*
The Birth Of Venus Painting by William-Adolphe Bouguereau
Νάνσυ Δανέλη - Όνειρο στο κοχύλι.
Κάποτε ανέμελα ξαπλώναμε σ΄ακρογιαλιές
με όνειρα των αστεριών κι ας ήταν μεσημέρι
για έρωτες παντοτινούς μ' άδολες αγκαλιές
έρωτες που βαστούσανε όσο ένα καλοκαίρι.
με όνειρα των αστεριών κι ας ήταν μεσημέρι
για έρωτες παντοτινούς μ' άδολες αγκαλιές
έρωτες που βαστούσανε όσο ένα καλοκαίρι.
Σαν δον-κιχώτες πλάθαμε όνειρα ηρωικά
πάνω στην άμμο τη ζεστή όνειρα ηδονικά
κι ας ξέραμε σε μια στιγμή το κύμα πως διαβαίνει
τα όνειρά μας πως βαθιά στη θάλασσα τα παίρνει.
πάνω στην άμμο τη ζεστή όνειρα ηδονικά
κι ας ξέραμε σε μια στιγμή το κύμα πως διαβαίνει
τα όνειρά μας πως βαθιά στη θάλασσα τα παίρνει.
Σ΄ αμμόλοφους σαν τα παιδιά όνειρα λατρεμένα
που άλλοτε τα χτίζαμε για σένα και για μένα
γινήκαν άμμος τώρα πια όνειρα ξεχασμένα
τα γκρέμισε η θάλασσα και πήγανε χαμένα.
που άλλοτε τα χτίζαμε για σένα και για μένα
γινήκαν άμμος τώρα πια όνειρα ξεχασμένα
τα γκρέμισε η θάλασσα και πήγανε χαμένα.
Τώρα τα χέρια μας γυμνά στην άμμο ψηλαφίζουν
στους κόκκους της ανάμεσα για όνειρα χαμένα
κάτι κοχύλια βρίσκουμε για φυλαχτά σπασμένα
με τη βουή της θάλασσας έρωτα να θυμίζουν.
στους κόκκους της ανάμεσα για όνειρα χαμένα
κάτι κοχύλια βρίσκουμε για φυλαχτά σπασμένα
με τη βουή της θάλασσας έρωτα να θυμίζουν.
Απ΄ τ΄ όνειρο που πέθανε άλλο ξαναγεννιέται
κι άμα το πήραν τα νερά τό ΄κλεισαν στο κοχύλι
με τη βουή της θάλασσας όνειρο να πλανιέται
σ΄ όποιον τη συλλογίζεται αγάπη να του στείλει.
William Robert Symonds · Sea Nymph
i.Σ' ονειρεύομαι θάλασσα
Φθίνει η μέρα
και στων ματιών σου την άκρη
η πεθυμιά ανατέλλει.
Εσύ σε μια κάμαρη στα λευκά
να προσμένεις την αυγή
γιατί τη νύχτα σε χάνω.
Σ' ονειρεύομαι θάλασσα
με δυο χείλη κοχύλια π' αναβλύζουν νερό
κι εγώ να διψώ.
Μα πώς να πιω να ξεδιψάσω;
Κουράστηκα να μετρώ τους αιώνες
κι όμως μισώ τον καιρό που περνώ μακριά σου.
Σ' ονειρεύομαι θάλασσα
να κοινωνώ τον αφρό σου
κι ας ναυαγώ κάθε δειλινό
στη μοναξιά μου.
Σταυρούλα Δεκούλου Παπαδημητρίου
27/5/19
Πίνακας - Σταυρούλα Δεκούλου Παπαδημητρίου
ii.Μετρώντας τα βήματά μου στο χρόνο
σκέφτομαι,
ότι λίγο με νοιάζει,
αν λιώσαν τα παπούτσια μου να σε ψάχνω.
Μετρώ τη γη ξυπόλυτη
και σ' ανταμώνω σε κάθε ακρογιάλια.
Αμμός εγώ
Θάλασσα εσύ
Στα νερά σου να πνίγομαι
να σου γεννώ μαύρα κοχύλια
Σε κάθε στεναγμό των αστεριών.
Σταυρούλα Δεκούλου Παπαδημητρίου
iii Ραγισμένο κοχύλι
Σώπα μην κλαις,
ραγισμένο κοχύλι μου.
Σε κάθε σου δάκρυ αδειάζει πιότερο
ο ωκεανός που κρύβεις μέσα σου.
Σώπα μην κλαίς.
Τη χαραγή της όψης σου με φιλιά θα σκεπάσω.
Έμεινε ακόμα λίγο γάλα σε στήθη από καιρό ξεχασμένα
να πιεις να λησμονήσεις.
Σώπα μην κλαις.
Με μιας αράχνης τον ιστό θα σου σιάξω ένα σεντόνι,
λευκό και αέρινο σαν τα νέφη τ’ ουρανού
για ν’ αφουγκράζεσαι τους ανέμους σαν θα περνούν σιμά σου.
Σώπα μην κλαις.
Άσε το δάκρυ δικό μου να ΄ναι.
Εσύ ν’ ανασταίνεσαι στου ήλιου το γέλιο,
αυτό που ανατέλλει μέσα μου κάθε που δένεις
στο μόλο της δικής μου προσμονής,
στου ονείρου τ’ανεκπλήρωτο.
Σταυρούλα Δεκούλου Παπαδημητρίου
Γ' Βραβείο ποίησης, Βαυρώνια 2016
Ποιητική συλλογή, Στον Αστερισμό του Ιβίσκου, Εκδόσεις Βεργίνα
O. Redon The Shell
iii Ραγισμένο κοχύλι
Σώπα μην κλαις,
ραγισμένο κοχύλι μου.
Σε κάθε σου δάκρυ αδειάζει πιότερο
ο ωκεανός που κρύβεις μέσα σου.
Σώπα μην κλαίς.
Τη χαραγή της όψης σου με φιλιά θα σκεπάσω.
Έμεινε ακόμα λίγο γάλα σε στήθη από καιρό ξεχασμένα
να πιεις να λησμονήσεις.
Σώπα μην κλαις.
Με μιας αράχνης τον ιστό θα σου σιάξω ένα σεντόνι,
λευκό και αέρινο σαν τα νέφη τ’ ουρανού
για ν’ αφουγκράζεσαι τους ανέμους σαν θα περνούν σιμά σου.
Σώπα μην κλαις.
Άσε το δάκρυ δικό μου να ΄ναι.
Εσύ ν’ ανασταίνεσαι στου ήλιου το γέλιο,
αυτό που ανατέλλει μέσα μου κάθε που δένεις
στο μόλο της δικής μου προσμονής,
στου ονείρου τ’ανεκπλήρωτο.
Σταυρούλα Δεκούλου Παπαδημητρίου
Γ' Βραβείο ποίησης, Βαυρώνια 2016
Ποιητική συλλογή, Στον Αστερισμό του Ιβίσκου, Εκδόσεις Βεργίνα
Valeri Tsenov art
Οδυσσέας Ελύτης
i.Ἡλικία τῆς γλαυκῆς θύμησης
Ἐλαιῶνες κι ἀμπέλια μακριά ὣς τη θάλασσα
Κόκκινες ψαρόβαρκες μακριά ὣς τη θύμηση
Ἔλυτρα χρυσά τοῦ Αὐγούστου στον μεσημεριάτικο ὕπνο
Με φύκια ἢ ὄστρακα. Κι ἐκεῖνο το σκάφος
Φρεσκοβγαλμένο, πράσινο, που διαβάζεις ἀκόμη στην εἰρήνη τοῦ κόλπου
τῶν νερῶν -Ἔ χ ε ι -ὁ -Θ ε ό ς.
Περάσανε τα χρόνια φύλλα ἢ βότσαλα
Θυμᾶμαι τα παιδόπουλα τούς ναῦτες που ἔφευγαν
Βάφοντας τα πανιά σαν την καρδιά τους
Τραγουδοῦσαν τα τέσσερα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντα.
Κι εἶχαν ζωγραφιστούς βοριάδες μες στα στήθια.
Τί γύρευα ὅταν ἔφτασες βαμμένη ἀπ᾿ την ἀνατολή τοῦ ἥλιου
Με την ἡλικία τῆς θάλασσας στα μάτια
Και με την ὑγεία τοῦ ἥλιου στο κορμί – τί γύρευα
Βαθιά στις θαλασσοσπηλιές μέσ’ στα εὐρύχωρα ὄνειρα
Ὅπου ἄφριζε τα αἰσθήματά του ὁ ἄνεμος
Ἄγνωστος και γλαυκός, χαράζοντας στα στήθια μου το πελαγίσιο του ἔμβλημα
Με την ἄμμο στα δάχτυλα ἔκλεινα τα δάχτυλα
Με την ἄμμο στα μάτια ἔσφιγγα τα δάχτυλα
Ἤτανε ἡ ὀδύνη –
Θυμᾶμαι ἦταν Ἀπρίλης ὅταν ἔνιωσα πρώτη φορά το ἀνθρώπινο βάρος σου
Το ἀνθρώπινο σῶμα σου πηλό κι ἁμαρτία
Ὅπως την πρώτη μέρα μας στη γῆ
Γιόρταζαν οἱ ἀμαρυλλίδες – Μα θυμᾶμαι πόνεσες
Ἤτανε μια βαθιά δαγκωματιά στα χείλια
Μια βαθιά νυχιά στο δέρμα κατά κεῖ που χαράζεται παντοτινά ὁ χρόνος.
Σ᾿ ἄφησα τότες
Και μια βουερή πνοή σήκωσε τ᾿ ἄσπρα σπίτια
Τ᾿ ἄσπρα αἰσθήματα φρεσκοπλυμένα ἐπάνω
Σταν οὐρανό που φώτιζε μ᾿ ἕνα μειδίαμα.
Τώρα θά ῾χω σιμά μου ἕνα λαγήνι ἀθάνατο νερό
Θά ῾χω ἕνα σχῆμα λευτεριᾶς ἀνέμου που κλονίζει
Κι ἐκεῖνα τα χέρια σου ὅπου θα τυραννιέται ὁ Ἔρωτας
Κι ἐκεῖνο το κοχύλι σου ὅπου θ᾿ ἀντηχεῖ το Αἰγαῖο.
Σύνθεση - Οδυσσέας Ελύτης
ii.Πώς να χωρέσει ο ουρανός σε μια κοχύλα ρόδινη.... (Ήλιος ο πρώτος).
iii.Καθώς γλυκά φυσά ουρανός μεσ' σ' αδειανό κοχύλι....
(Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας).
iv.Τρίμματα χοχλιδιών στον ήλιο...
(Έξη και μια τύψεις για τον ουρανό).
v.Bουή από πελαγίσιον κόχυλα...
(Μαρία Νεφέλη).
vi.Εγώ έχω δει παρθένες κι έχω ανοίξει
το χνουδερό τους όστρακο να βρω το μέσα μέρος
το μέρος της καταστροφής και του θανάτου (Μικρός Ναυτίλος).
Μουσική: Μιχάλης Τρανουδάκης
Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης
vii.Το κοχύλι
Έπεσα για να κολυμπήσω
κι άφησα την καρδιά μου πίσω
Άφησα την καρδιά μου χάμω
σαν το κοχύλι μες την άμμο
Πέρασαν όλες οι κοπέλες
με τα μαγιό και τις ομπρέλες
Ύστερα πέρασαν οι φίλοι
κανείς δε βρήκε το κοχύλι
Χρόνους και χρόνους κολυμπάω
που να ν αγάπη για να πάω
Έφαγε η θάλασσα το βράχο
κι έμεινε το νησί μονάχο
Δέσποινα Καϊτατζή - Χουλιούμη - ΚΟΧΥΛΙΑ
Αν ερωτεύτηκες σε ρέμα
χείμαρρος
Αν έθαλλες σ' αγκάθια
θηλιά
Στης λίμνης τη γαλήνη αν βυθίστηκες
θλίψη
Αν σ' αναχώματα περπάτησες
προσφυγιά
Αν χύθηκες σε θάλασσα
Αναχώρηση
Κοχύλια εξορύσσουν
κοιτάσματα φωτός
σ' υποθαλάσσια ρεύματα
Λιγοστεύουν οι λέξεις
Εκδόσεις - Μελάνι, 2017.
Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα - Κοχύλι
Στη Νατάλια Χιμένεθ
Μου έφεραν ένα κοχύλι.
Μέσα του τραγουδάει
μια θάλασσα χάρτης.
Την καρδιά μου
γεμίζει νερό
με ψαράκια
σκουρόχρωμα και ασημένια.
Μου έφεραν ένα κοχύλι.
Μιλτιάδης Μαλακάσης - Στο κοχύλι
Μέσα στο κοχύλι κλείνω
Φλάουτα και βιολιά·
Την ψυχή μου παραδίνω
Σ᾿ ἄυλη ἀγκαλιά.
Ὤ! δεν ξάνοιξαν τα μάτια,
Μήτ᾿ ὁ πλάνος νοῦς,
Τ᾿ ἀθεμελίωτα παλάτια
Στους ὠκεανούς!
Ρίχνω σίδερα, ἁλυσίδες
Τρίγυρες, βαρειές,
Τις παλιές μου τις φροντίδες,
Τις ἀπελπισιές.
Κι ὅπως ζῶ στιγμές τις ὦρες,
Ὧρες τούς καιρούς,
Δρέπω και στις ἄγριες μπόρες,
Ρόδα τούς ἀφρούς.
Ἔξω ἀπό τον ἴδιο ἐμένα,
Πρώτη μου φορά,
Με τοῦ γλάρου τ᾿ ἀνοιγμένα
Πέτομαι φτερά.
Και βυθῶ με το δελφίνι
Που ἄστραψε με μιᾶς,
Μες στην ἀπεραντοσύνη
Τῆς ἀλησμονιᾶς...Στο κοχύλι μέσα κλείνω
Φλάουτα και βιολιά...
Johannes Bobrowski -Νεκρή γλώσσα
Αυτός που τα φτερά έξω
χτυπά, την πόρτα αυτός που αγγίζει,
είναι ο αδελφός σου – τον ακούς.
«Laurio», λέει :«Νερό» –
ένα τόξο, άχρωμο, βαθύ.
Τον έφερε ο ποταμός,
ανάμεσα σε αχιβάδες και χοχλίδια:
ένα ακτινωτό φυτό
στην άμμο, πράσινο.
«Warne» λέει και «wittan»:
οι κάργιες δεν έχουν δέντρο
κι εγώ έχω τη δύναμη να σε φιλήσω,
μένω στον τόπο σου.
Πες του, ότι δεν θες
να τον ακούς –
έρχεται σαν την οχιά, έρχεται
σαν σμήνη από σφήκες, φωνάζει
σαν γρύλλος, αυγαταίνει με το βάλτο
κάτω απ΄το σπίτι, στις πηγές
ψιθυρίζει, «smordis» ακούς εσύ:
η Λευκαγκαθιά σου θα μαραθεί,
αύριο θα πεθαίνει στο φράχτη.
laurio : Νερό
warne : Κάργια
wittan: Βοσκοτόπι
smordis: Λευκαγκαθιά
Μετάφραση: Γιώργος Καρτάκης
Ρουμπέν Νταρίο - Κοχύλι
Νικαραγουανός ποιητής
Ένα χρυσό βαρύ κοχύλι πάνω στην άμμο βρήκα.
Μαργαριτάρια φίνα το στολίζαν.
με θεία δάχτυλα η Ευρώπη το ‘χε αγγίξει
σαν έσκιζε τα κύματα πα’ στον ουράνιο ταύρο.
Στα χείλη μου το σήκωσα το βουερό κοχύλι
για να σαλπίσω την ηχώ των θαλασσών.
το ακούμπησα στο αυτί μου και τα κυανά άκουσα βάθη
τον μυστικό τους θησαυρό να ψιθυρίζουν.
Γεύομαι τώρα την αλμύρα των πικρών ανέμων
που της Αργούς φουσκώναν τα πανιά
σαν ερωτεύονταν του Ιάσονα το όνειρο τα αστέρια.
και των κυμάτων ακούω το μουρμουρητό και μια άγνωστη λαλιά
και μια βαθιά φουσκονεριά κι έναν αγέρα μυστηριώδη…
(Το κοχύλι έχει το σχήμα της καρδιάς.)
(Μετάφραση από τα ισπανικά: Παναγιώτης Αλεξανδρίδης)
Αντώνης Θ. Παπαδόπουλος - Το κοχύλι
Το κοχύλι που μου χάρισες
ακόμα το κρατώ.
" Θυμάται τη θάλασσα.
Τόσα χρόνια θυμάται τη θάλασσα
κι αναστενάζει", ψιθύριζες κάποτε
καθώς τ' ακουμπούσες στ' αφτί.
Εσύ τώρα μια θάλασσα
εγώ ένα κοχύλι που θυμάται
μα πώς ν' ακούσεις τον αναστεναγμό;
Τίτος Πατρίκιος
Τίποτα πια
Μονάχα η θάλασσα σφυρίζοντας.
Ένα μεγάλο κοκύλι
Στο στόμα του ορίζοντα
( Ποιήματα Ι, 1948-1954)
vii.Το κοχύλι
Έπεσα για να κολυμπήσω
κι άφησα την καρδιά μου πίσω
Άφησα την καρδιά μου χάμω
σαν το κοχύλι μες την άμμο
Πέρασαν όλες οι κοπέλες
με τα μαγιό και τις ομπρέλες
Ύστερα πέρασαν οι φίλοι
κανείς δε βρήκε το κοχύλι
Χρόνους και χρόνους κολυμπάω
που να ν αγάπη για να πάω
Έφαγε η θάλασσα το βράχο
κι έμεινε το νησί μονάχο
Bruno Di Maio art
Ανδρέας Εμπειρίκος - Το γάλα του αιγιαλού
απόσπασμα
Στην χώρα που ανθούν στις αμμουδιές οι κόρες
Τ' άστρα ξυπνούν και φέγγουν άναυδα τη νύχτα
Στιλπνά σαν μουσαμάδες των ψαράδων
Ενώ τ' αστέρια της θαλάσσης πλησιάζουν
Πρώτα λευκά και σχεδόν άχρωμα
Έπειτα κόκκινα και ζωηρά
Με τα πλοκάμια των σφαδάζοντα
Για το εφήβαιον και για τα στήθη Των νεανίδων.
Οι αμμουδιές είναι διάστικτες από κοχύλια
Μ' ένα φιλί λησμονημένο μες στα βότσαλα
Μ' ένα πουλί που κούρνιασε στα στήθη Κόρης γλυκιάς
που του μιλάει και λέγει
Πουλί καλό πουλί χρυσό πουλί λαμπρό μαντάτο
Χαϊδεύοντας το στα βυζιά της με λαχτάρα
Στην χώρα που ανθούν στις αμμουδιές οι κόρες
Τ' άστρα ξυπνούν και φέγγουν άναυδα τη νύχτα
Στιλπνά σαν μουσαμάδες των ψαράδων
Ενώ τ' αστέρια της θαλάσσης πλησιάζουν
Πρώτα λευκά και σχεδόν άχρωμα
Έπειτα κόκκινα και ζωηρά
Με τα πλοκάμια των σφαδάζοντα
Για το εφήβαιον και για τα στήθη Των νεανίδων.
Οι αμμουδιές είναι διάστικτες από κοχύλια
Μ' ένα φιλί λησμονημένο μες στα βότσαλα
Μ' ένα πουλί που κούρνιασε στα στήθη Κόρης γλυκιάς
που του μιλάει και λέγει
Πουλί καλό πουλί χρυσό πουλί λαμπρό μαντάτο
Χαϊδεύοντας το στα βυζιά της με λαχτάρα
William-Adolphe Bouguereau
Νίκος Καββαδίας
i.Mε πορφυρό στα χείλη μου κοχύλι σε προστάζω.
Στο χέρι το γεράκι σου και τα σκυλιά λυτά.
Aπάνωθέ μου σκούπισε τη θάλασσα που στάζω
και μάθε με να περπατώ πάνω στη γη σωστά.
(Τραβέρσο)
ii.Ό,τι αγαπούσα αρνήθηκα για το πικρό σου αχείλι
τον τρόμου που δοκίμαζα πηδώντας το κατάρτι
το μπούσουλα, τη βάρδια μου και την πορεία στο χάρτη,
για ένα δυσεύρετο μικρό θαλασσινό κοχύλι.
i.Mε πορφυρό στα χείλη μου κοχύλι σε προστάζω.
Στο χέρι το γεράκι σου και τα σκυλιά λυτά.
Aπάνωθέ μου σκούπισε τη θάλασσα που στάζω
και μάθε με να περπατώ πάνω στη γη σωστά.
(Τραβέρσο)
ii.Ό,τι αγαπούσα αρνήθηκα για το πικρό σου αχείλι
τον τρόμου που δοκίμαζα πηδώντας το κατάρτι
το μπούσουλα, τη βάρδια μου και την πορεία στο χάρτη,
για ένα δυσεύρετο μικρό θαλασσινό κοχύλι.
(Πικρία)
Volegov art
Δέσποινα Καϊτατζή - Χουλιούμη - ΚΟΧΥΛΙΑ
Αν ερωτεύτηκες σε ρέμα
χείμαρρος
Αν έθαλλες σ' αγκάθια
θηλιά
Στης λίμνης τη γαλήνη αν βυθίστηκες
θλίψη
Αν σ' αναχώματα περπάτησες
προσφυγιά
Αν χύθηκες σε θάλασσα
Αναχώρηση
Κοχύλια εξορύσσουν
κοιτάσματα φωτός
σ' υποθαλάσσια ρεύματα
Λιγοστεύουν οι λέξεις
Εκδόσεις - Μελάνι, 2017.
Alan Murrey Art
Στη Νατάλια Χιμένεθ
Μου έφεραν ένα κοχύλι.
Μέσα του τραγουδάει
μια θάλασσα χάρτης.
Την καρδιά μου
γεμίζει νερό
με ψαράκια
σκουρόχρωμα και ασημένια.
Μου έφεραν ένα κοχύλι.
Child with a Shell 1902 By Frank Weston Benson
Μιλτιάδης Μαλακάσης - Στο κοχύλι
Μέσα στο κοχύλι κλείνω
Φλάουτα και βιολιά·
Την ψυχή μου παραδίνω
Σ᾿ ἄυλη ἀγκαλιά.
Ὤ! δεν ξάνοιξαν τα μάτια,
Μήτ᾿ ὁ πλάνος νοῦς,
Τ᾿ ἀθεμελίωτα παλάτια
Στους ὠκεανούς!
Ρίχνω σίδερα, ἁλυσίδες
Τρίγυρες, βαρειές,
Τις παλιές μου τις φροντίδες,
Τις ἀπελπισιές.
Κι ὅπως ζῶ στιγμές τις ὦρες,
Ὧρες τούς καιρούς,
Δρέπω και στις ἄγριες μπόρες,
Ρόδα τούς ἀφρούς.
Ἔξω ἀπό τον ἴδιο ἐμένα,
Πρώτη μου φορά,
Με τοῦ γλάρου τ᾿ ἀνοιγμένα
Πέτομαι φτερά.
Και βυθῶ με το δελφίνι
Που ἄστραψε με μιᾶς,
Μες στην ἀπεραντοσύνη
Τῆς ἀλησμονιᾶς...Στο κοχύλι μέσα κλείνω
Φλάουτα και βιολιά...
Helene Beland art 1949
Johannes Bobrowski -Νεκρή γλώσσα
Αυτός που τα φτερά έξω
χτυπά, την πόρτα αυτός που αγγίζει,
είναι ο αδελφός σου – τον ακούς.
«Laurio», λέει :«Νερό» –
ένα τόξο, άχρωμο, βαθύ.
Τον έφερε ο ποταμός,
ανάμεσα σε αχιβάδες και χοχλίδια:
ένα ακτινωτό φυτό
στην άμμο, πράσινο.
«Warne» λέει και «wittan»:
οι κάργιες δεν έχουν δέντρο
κι εγώ έχω τη δύναμη να σε φιλήσω,
μένω στον τόπο σου.
Πες του, ότι δεν θες
να τον ακούς –
έρχεται σαν την οχιά, έρχεται
σαν σμήνη από σφήκες, φωνάζει
σαν γρύλλος, αυγαταίνει με το βάλτο
κάτω απ΄το σπίτι, στις πηγές
ψιθυρίζει, «smordis» ακούς εσύ:
η Λευκαγκαθιά σου θα μαραθεί,
αύριο θα πεθαίνει στο φράχτη.
laurio : Νερό
warne : Κάργια
wittan: Βοσκοτόπι
smordis: Λευκαγκαθιά
Μετάφραση: Γιώργος Καρτάκης
Jean-Paul Avisse, 1948 | Surrealist painter
Νικαραγουανός ποιητής
Ένα χρυσό βαρύ κοχύλι πάνω στην άμμο βρήκα.
Μαργαριτάρια φίνα το στολίζαν.
με θεία δάχτυλα η Ευρώπη το ‘χε αγγίξει
σαν έσκιζε τα κύματα πα’ στον ουράνιο ταύρο.
Στα χείλη μου το σήκωσα το βουερό κοχύλι
για να σαλπίσω την ηχώ των θαλασσών.
το ακούμπησα στο αυτί μου και τα κυανά άκουσα βάθη
τον μυστικό τους θησαυρό να ψιθυρίζουν.
Γεύομαι τώρα την αλμύρα των πικρών ανέμων
που της Αργούς φουσκώναν τα πανιά
σαν ερωτεύονταν του Ιάσονα το όνειρο τα αστέρια.
και των κυμάτων ακούω το μουρμουρητό και μια άγνωστη λαλιά
και μια βαθιά φουσκονεριά κι έναν αγέρα μυστηριώδη…
(Το κοχύλι έχει το σχήμα της καρδιάς.)
(Μετάφραση από τα ισπανικά: Παναγιώτης Αλεξανδρίδης)
Jean-Paul Avisse, 1948
Αντώνης Θ. Παπαδόπουλος - Το κοχύλι
Το κοχύλι που μου χάρισες
ακόμα το κρατώ.
" Θυμάται τη θάλασσα.
Τόσα χρόνια θυμάται τη θάλασσα
κι αναστενάζει", ψιθύριζες κάποτε
καθώς τ' ακουμπούσες στ' αφτί.
Εσύ τώρα μια θάλασσα
εγώ ένα κοχύλι που θυμάται
μα πώς ν' ακούσεις τον αναστεναγμό;
Νικόλαος Βώκος Κοχύλια
Τίποτα πια
Μονάχα η θάλασσα σφυρίζοντας.
Ένα μεγάλο κοκύλι
Στο στόμα του ορίζοντα
( Ποιήματα Ι, 1948-1954)
The sea-born Venus by Paul Fischer
Γ. Ρίτσος
Φοβάμαι - " Πρωϊνό άστρο "
Μουσική Σάκης Τσιλίκης
- Ποίηση Γιάννης Ρίτσος
.......
i.Ένα ψαλίδι φεγγαριούκόβει θαλάσσια κρίνα
κι ένα αλητάκι σπάρος
φυσώντας ξεφυσώντας
παίζει τη φυσαρμόνικα
έξω από τη μισόκλειστη
γρίλλια μιας αχιβάδας ......
J. del Zucchi "Oι θησαυροί της θάλασσας"
του πνιγμού,
κοράλλια και μαργαριτάρια και θησαυρούς ναυαγισμένων πλοίων,
απρόοπτες συναντήσεις, και χτεσινά και σημερινά μελλούμενα,
μιαν επαλήθευση σχεδόν αιωνιότητας,
κάποιο ξανάσασμα, κάποιο χαμόγελο αθανασίας, όπως λένε,
μιαν ευτυχία, μια μέθη, κι ενθουσιασμόν ακόμη,
κοράλλια και μαργαριτάρια και ζαφείρια·
μονάχα που δεν ξέρω να τα δώσω - όχι τα δίνω·
μονάχα που δεν ξέρω αν μπορούν να τα πάρουν - πάντως εγώ
τα δίνω.
Άφησέ με να’ρθω μαζί σου....
Η Σονάτα του Σεληνόφωτος
Χρίστος Ρουμελιωτάκης -Η αχιβάδα
White Shell Photograph by Linda Sannuti
Χρίστος Ρουμελιωτάκης -Η αχιβάδα
Προχθές
τραβώντας το κρεβάτι
βρήκα το χτενάκι σου,
σαν αχιβάδα,
που τραβήχτηκε η θάλασσα
κι έμεινε στη στεριά.
Και σκέφτομαι
αχ, έτσι γίνεται, Θεέ μου, πάντοτε,
η πιο μεγάλη θάλασσα
να καταλήγει σ’ ένα ποίημα γλυφό.
Τα σπάνια κοχύλια του Μυταρά -
Η λύπη ο κήπος
Ο ξανθός έφηβος
Ο κόσμος των κοριτσιών
Με τις πλουμιστές φωνές
Με την αχανή προσευχή
Με τα λουλούδια που χορταίνουν
Τις άπληστες καρδιές
Λυμαίνονται τον ύπνο μου
Όπως τα κοχύλια που αγάπησα
Στα πρώτα χαράματα
Στα θαλασσινά χρόνια.
Abraham Susenier, “Still Life with Shells” (1659
Γ. Σεφέρης
i.Ταξίδευε σ' άκρες ιωνικές,
σ' άδεια κοχύλια θεάτρων....
(Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ').
ii.Τα μάτια σου δύο τραγικά κοχύλια.....
(Τρία κρυφά ποιήματα).
iii.Δεν ήταν άλλη η αγάπη μας
Έφευγε ξαναγύριζε και μας έφερνε
Ένα χαμηλωμένο βλέφαρο πολύ μακρινό
Ένα χαμόγελο μαρμαρωμένο, χαμένο
Μέσα σε πρωινό χορτάρι
Ένα παράξενο κοχύλι που δοκίμαζε
Να το εξηγήσει επίμονα η ψυχή μας. (Φυγή)
iv.....Ω να μπορούσαμε ν' αγαπήσουμε
τουλάχιστο σαν τις μέλισσες
όχι σαν τα περιστέρια
τουλάχιστο σαν τα κοχύλια
όχι σαν τις σειρήνες..... (Σάββατο)
v.Τα νέα κορμιά περάσαν απ' εδώ, τα ερωτευμένα
Παλμοί στους κόλπους, ρόδινα κοχύλια και τα σφυρά
Τρέχοντας άφοβα πάνω στο νερό
Κι αγκάλες ανοιχτές για το ζευγάρωμα του πόθου. (Σαλαμίνα της Κύπρος.)
Τα σπάνια κοχύλια του Μυταρά -
Ἄνοιξε τα μάτια και ξεδίπλωσε
το μαῦρο πανί πλατιά και τέντωσέ το
ἄνοιξε τα μάτια καλά στύλωσε τα μάτια
προσηλώσου προσηλώσου τώρα ξέρεις
πως το μαῦρο πανί ξεδιπλώνεται
ὄχι μέσα στον ὕπνο μήτε μέσα στο νερὸ
μήτε σαν πέφτουνε τα βλέφαρα ρυτιδωμένα
και βουλιάζουνε λοξά σαν κοχύλια,
τώρα ξέρεις πώς το μαῦρο δέρμα τοῦ τυμπάνου
σκεπάζει ὁλόκληρο τον ὁρίζοντά σου
ὅταν ἀνοίξεις τα μάτια ξεκούραστος, ἔτσι.
Ἀνάμεσα στην ἰσημερία τῆς ἄνοιξης και την ἰσημερία
τοῦ φθινοπώρου
ἐδῶ εἶναι τα τρεχάμενα νερά ἐδῶ εἶναι ὁ κῆπος
ἐδῶ βουίζουν οἱ μέλισσες μες στα κλωνάρια
και κουδουνίζουνε στ᾿ αὐτιὰ ἑνός βρέφους
και ὁ ἥλιος νά! και τα πουλιὰ τοῦ παραδείσου
ἕνας μεγάλος ἥλιος πιο μεγάλος ἀπ᾿ το φῶς.
Γ. Σεφέρης
Henri Matisse, 'Still Life with Shell', 1940
Σχεδόν όλη μου τη ζωή την πέρασα στην ακροθαλασσιά.
Κρατούσα ένα κοχύλι κι ονειρευόμουνα τον ωκεανό.
Είναι να μη βρεθεί η ψυχή σου άδειο κοχύλι, πεταμένη στο θυμό της.
Κάποιοι όμως είναι τυχεροί.
Στ' άδεια κοχύλια της ψυχής τους οι Γοργόνες κρύβουν τα τραγούδια τους.
Henri Matisse-Still Life Vase and Shell-
Αλέξανδρος Παπαδιαµάντης
i.Αυτή ήτον η Ακριβούλα
η εγγόνα της γρια-Λούκαινας.
Φύκια 'ναι τα στεφάνια της,
κοχύλια τα προικιά της...
κι η γριά ακόμη μοιρολογά
τα γεννοβόλια της τα παλιά.
Σαν να 'χαν ποτέ τελειωμό
τα πάθια κι οι καημοί του κόσμου.
Το μοιρολόγι της φώκιας
ii.Ανατολικόν ήτο το σωζόµενον τµήµα του τοίχου, καµπύλον προς τα έξω, και φυσικά το εξελάµβανε τις ως χιβάδα του ιερού βήµατος βυζαντινού ναού.
Στην Αγι-Αναστασά
iii.Η παιδίσκη θα ήτον ως δύο έτη νεωτέρα εµού. Μικρή επήδα από βράχον, έτρεχεν από κολπίσκον εις κολπίσκον, κάτω εις τον αιγιαλόν, έβγαζε κοχύλια, εκυνηγούσε τα καβούρια. Ονειρο στο κύμα
Isaac Pocock, Portrait of a young girl sat on a beach sorting shells
Παιδικά ποιήματα
i.Γιάννης Τσογιάς
i.Γιάννης Τσογιάς
Ο Αύγουστος χορεύει πάνω στα κοχύλια,
τα μαλλιά του στολίζουν αστέρια χίλια.
Τελευταίος μήνας για το καλοκαίρι
κι όλοι κάνουνε ευχές σε ένα αστέρι.
Μες στη νύχτα φέγγει ο φάρος,
πάνω στα βραχάκια στέκει ο γλάρος.
Αύγουστος ο μήνας των διακοπών
κι ο αγαπημένος όλων των παιδιών.
Portrait of a Young Girl with Shells. Rudolf Hirth du Frênes
ii.Αιμιλία Χατζή
Χίλια κοχύλια στην αμμουδιά
σκορπισμένα για τα παιδιά
να τα ψάξουν να τα βρουν
σαν κυνήγι θησαυρού.
Σαν μυρίσει καλοκαίρι
βρίσκω το δικό μου αστέρι.
Με παρέα μου το γλάρο
βλέπω μακριά το φάρο.
Το αυγουστιάτικο φεγγάρι
την καρδιά μου έχει πάρει.
Αχ, να μην τέλειωνε ποτέ
το καλοκαίρι αυτό Θεέ.
Από http://iliastoutsoglidis.blogspot.com/
Charles Victor Thirion Listening to the Sea Shel
Ναούρισμα -Κοιμήσου το παιδάκι μου
Κοιμήσου το παιδάκι μου,
ως να ρθει το πρωί,
κοιμήσου και στο πλάγι σου,
η μάνα σου αγρυπνεί.
Κοιμήσου και στον ξύπνιο σου,
βαριά θα βρεις ποδιά,
με μήλα με κοχύλια,
και με γλυκά φιλιά.
Μαρία Φαραντούρη-Τα μάγια
Μουσική Μίκης Θεοδωράκης.
Στίχοι Λευτέρης Παπαδόπουλος
Στο Μόλυβο, στη Μυτιλήνη
θα βρω μια μάγισσα που λύνει
τα μάγια που σου έχουν κάνει
και την καρδιά σου έχουν μαράνει.
Κι όταν λυθούν τα μαύρα μάγια
κάτω απ’ των άστρων την ανταύγεια
σ’ ένα κοχύλι θα κλειστούμε
και στο βυθό θ’ αγκαλιαστούμε.
Να μην μας δει ανθρώπου βλέμμα
γιατί τα μάγια σαν το αίμα
φεύγουνε και ξαναγυρνάνε
και την αγάπη τυραννάνε.
Μουσική Μίκης Θεοδωράκης.
Στίχοι Λευτέρης Παπαδόπουλος
Στο Μόλυβο, στη Μυτιλήνη
θα βρω μια μάγισσα που λύνει
τα μάγια που σου έχουν κάνει
και την καρδιά σου έχουν μαράνει.
Κι όταν λυθούν τα μαύρα μάγια
κάτω απ’ των άστρων την ανταύγεια
σ’ ένα κοχύλι θα κλειστούμε
και στο βυθό θ’ αγκαλιαστούμε.
Να μην μας δει ανθρώπου βλέμμα
γιατί τα μάγια σαν το αίμα
φεύγουνε και ξαναγυρνάνε
και την αγάπη τυραννάνε.
Tile Mural Coral and shells by Paolo Porpora
Χατζιδάκις - Για μια μικρή λευκή αχιβάδα
Artwork by Georgia O'Keeffe, SHELL
Στίχοι:
Ξενοφώντας ΦιλέρηςΜουσική: Κώστας Χατζής
Άννα δώσ’ μου για να σε θυμάμαι
το μικρό χτενάκι που κρατάς
Μπήκε ο Σεπτέμβρης και φοβάμαι
τ’ όνειρο πως τέλειωσε για μας
Πάρε ένα κοχύλι απ’ το Αιγαίο
να `χεις στο ταξίδι συντροφιά
Κι από το φιλί το τελευταίο
κράτησε στα χείλη τη δροσιά
Η καρδιά μου φύλλο φύλλο
ματωμένη τριανταφυλλιά
Στο Αιγαίο και στον ήλιο
Θεέ μου πόση νιώθω μοναξιά
Άσε την αλμύρα από τ’ αλάτι
κάτω από τα μάτια της σιωπής
Πάρε της φυγής το μονοπάτι
τέτοιαν ώρα τίποτα μην πεις
Μόνο "θα ξανάρθω" να μου τάξεις
όταν το μαντήλι θα χαθεί
Βγες στην κουπαστή ναν το φωνάξεις
σ’ όλο το Αιγαίο ν’ ακουστεί
το μικρό χτενάκι που κρατάς
Μπήκε ο Σεπτέμβρης και φοβάμαι
τ’ όνειρο πως τέλειωσε για μας
Πάρε ένα κοχύλι απ’ το Αιγαίο
να `χεις στο ταξίδι συντροφιά
Κι από το φιλί το τελευταίο
κράτησε στα χείλη τη δροσιά
Η καρδιά μου φύλλο φύλλο
ματωμένη τριανταφυλλιά
Στο Αιγαίο και στον ήλιο
Θεέ μου πόση νιώθω μοναξιά
Άσε την αλμύρα από τ’ αλάτι
κάτω από τα μάτια της σιωπής
Πάρε της φυγής το μονοπάτι
τέτοιαν ώρα τίποτα μην πεις
Μόνο "θα ξανάρθω" να μου τάξεις
όταν το μαντήλι θα χαθεί
Βγες στην κουπαστή ναν το φωνάξεις
σ’ όλο το Αιγαίο ν’ ακουστεί
Στίχοι: Γιώργος Αθάνας
Μουσική: Γιάννης Σπανός
Μουσική: Γιάννης Σπανός
Στου τηλεφώνου το κοχύλι
τ’ αφίλητά σου τρέμουν χείλη
και μυστικά γλυκολαλούν.
Κλείνω τα μάτια, τ’ αντικρίζω
μα λόγια πια δεν ξεχωρίζω,
δε λένε λόγια, με φιλούν.
Έλα ν’ ακούσεις τα τραγούδια,
έλα να κόψεις τα λουλούδια
που συ έχεις σπείρει μυστικά.
Έλα στ’ αυτιού σου το κοχύλι
να βάλω τα δικά μου χείλη
και να σ’ αποκριθώ γλυκά.
Μέσ’ απ’ τ’ αγνώστου κι απ’ του ονείρου
μέσ’ απ’ του χάους και του απείρου
μου μίλησες τον κόσμο εσύ.
Με τρέλαν’ η μικρή σου τρέλα
πάρε το σύρμα σύρμα κι έλα
στης μοναξιάς μου το νησί.
τ’ αφίλητά σου τρέμουν χείλη
και μυστικά γλυκολαλούν.
Κλείνω τα μάτια, τ’ αντικρίζω
μα λόγια πια δεν ξεχωρίζω,
δε λένε λόγια, με φιλούν.
Έλα ν’ ακούσεις τα τραγούδια,
έλα να κόψεις τα λουλούδια
που συ έχεις σπείρει μυστικά.
Έλα στ’ αυτιού σου το κοχύλι
να βάλω τα δικά μου χείλη
και να σ’ αποκριθώ γλυκά.
Μέσ’ απ’ τ’ αγνώστου κι απ’ του ονείρου
μέσ’ απ’ του χάους και του απείρου
μου μίλησες τον κόσμο εσύ.
Με τρέλαν’ η μικρή σου τρέλα
πάρε το σύρμα σύρμα κι έλα
στης μοναξιάς μου το νησί.
Στίχοι Ανδρέας Πανταζής
Μουσική Άρης Τσουκαντάς
Σε φίλησα με το γαλάζιο
λάμψεις, χροιές και αποχρώσεις
στα μάτια σου καίγονται απόψε
όλες μου οι εξισώσεις
Απλώνεις τη ρόδινη αφή σου
πάνω στο έκφυλο κορμί μου
κι όλα τα βράχια της σιωπής μου
άμμος λεπτή απ' την τριβή σου
Μ' ένα γιατί παλιό στους ώμους
γυρνάω χωρίς απαντήσεις στους δρόμους
είπες πως θα 'ρθεις σ' αυτό που υπάρχει
μα είσαι πια γρίφος αναμμένος στη στάχτη
Με κάθε καυτή σου ανάσα
σβήνεις ό,τι σε ρωτάω
κι εγώ μες στο κορμί σου όλη νύχτα
το στερέωμα κρατάω
Κρατάς θύελλες και τρικυμίες
αφύλαχτες πάνω στα χείλη
κι όλο το σύμπαν που αγαπάω
σ' ένα μικρό ροζ κοχύλι
Από την ταινία (Η Αρχόντισσα και ο Αλήτης - 1968) Στον ήλιο του μεσημεριού - 1996 Στίχοι: Ντίνος Δημόπουλος Μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης 1. Αλίκη Βουγιουκλάκη & Δημήτρης Παπαμιχαήλ Ένα κοχύλι μεσ' στο φως του φεγγαριού το στόμα του παλικαριού Μέσα στο φύσημα τ' ανέμου σε καρτερώ να `ρθείς καλέ μου στον ήλιο του μεσημεριού Ένα στεφάνι παπαρούνες στα μαλλιά και στην καρδιά μου φτερουγίζουν δυο πουλιά στάζουν τα χείλη σου αρμύρα δέθηκα στην δική σου στο ήλιο του μεσημεριού Γράφω στην άμμο με κλωστές του φεγγαριού τ' όνομα του παλικαριού γίναν πουλιά τα δυο μου χέρια κι απλώνονται ψηλά στ' αστέρια στον ήλιο του μεσημεριού Πλέκω κορδέλες με τα φύκια του γιαλού κι αν δε σε βρω σηκώνω άγκυρα γι' αλλού μήνυμα στέλνω μ'έναν γλάρο θά'ρθω καλή μου να σε πάρω στον ήλιο του μεσημεριού
Από την ταινία (Η Αρχόντισσα και ο Αλήτης - 1968) Στον ήλιο του μεσημεριού - 1996 Στίχοι: Ντίνος Δημόπουλος Μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης 1. Αλίκη Βουγιουκλάκη & Δημήτρης Παπαμιχαήλ Ένα κοχύλι μεσ' στο φως του φεγγαριού το στόμα του παλικαριού Μέσα στο φύσημα τ' ανέμου σε καρτερώ να `ρθείς καλέ μου στον ήλιο του μεσημεριού Ένα στεφάνι παπαρούνες στα μαλλιά και στην καρδιά μου φτερουγίζουν δυο πουλιά στάζουν τα χείλη σου αρμύρα δέθηκα στην δική σου στο ήλιο του μεσημεριού Γράφω στην άμμο με κλωστές του φεγγαριού τ' όνομα του παλικαριού γίναν πουλιά τα δυο μου χέρια κι απλώνονται ψηλά στ' αστέρια στον ήλιο του μεσημεριού Πλέκω κορδέλες με τα φύκια του γιαλού κι αν δε σε βρω σηκώνω άγκυρα γι' αλλού μήνυμα στέλνω μ'έναν γλάρο θά'ρθω καλή μου να σε πάρω στον ήλιο του μεσημεριού
Shells” by Jeremiah Lloyd Harmon
Burl Ives - Pearly Shells Lyrics
[CHORUS]
Pearly shells (pearly shells)
From the ocean (from the ocean)
Shining in the sun (shining in the sun)
Covering the shore (covering the shore)
When I see them
My heart tells me that I love you
More than all the little pearly shells
For every grain of sand upon the beach
I've got a kiss for you
And I've got more left over
For each star that twinkles in the blue
[repeat CHORUS]
For every grain of sand upon the beach
Lyrics courtesy Top40db.
I've got a kiss for you
And I've got more left over
For each star that twinkles in the blue
[repeat CHORUS]
(More than all the little pearly shells)
Emanuel de Critz - John Tradescant the Younger with Roger Friend and a Collection of Exotic Shells
ΒΙΒΛΙΟ : PILCHER ROSAMUNDE - ΨΑΧΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΚΟΧΥΛΙΑ
Είναι η ιστορία μιας γυναίκας συνηθισμένης, όμως αυτό ακριβώς της δίνει την ιδιαίτερη δύναμη και αξία της. Η Πενέλοπε ήταν τυχερή γιατί είχε γονείς που τη λάτρευαν. Ήταν άτυχη στον απερίσκεπτο και τελικά ανέραστο γάμο της. Ήταν τυχερή γιατί βρήκε αργότερα μια μεγάλη κι αληθινή αγάπη, αλλά πάλι άτυχη για τα προβλήματα και τις τραγωδίες που της προκάλεσε. Απέκτησε τρία παιδιά και τα κράτησε στην αγκαλιά της νιώθοντας τυχερή και ευτυχισμένη. Αλλά, όπως πολλές μητέρες, με τον καιρό άλλαξε λίγο - πολύ γνώμη και γι' αυτό. . . Γύρω από την Πενέλοπε η ζωή σφύζει, λες και μας παρουσιάζει η ίδια σε ένα φωτογραφικό άλμπουμ τα πρόσωπα που γνώρισε και αγάπησε. "Αν οι ιστορίες μου δεν έχουν ευτυχισμένο τέλος, έχουν πάντα ένα ελπιδοφόρο τέλος. Η ζωή είναι μια σειρά από προβλήματα και αποφάσεις, και το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να το καταλάβουμε καλά αυτό", γράφει η συγγραφέας του βιβλίου. Με το Ψάχνοντας για Κοχύλια, αναβιώνει το μεγάλο οικογενειακό μυθιστόρημα. Τους χαρακτήρες που περιγράφονται σ' αυτό θα τους αναγνωρίσετε, θα τους αγαπήσετε και θα τους θυμάστε σε όλη τη ζωή σας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)https://www.politeianet.gr
Sea Shell Whites by Candace Lovely
Εικαστικές Συνθέσεις του Άγγελου Μαρίνου ( Ράμπα Τάμπα)
Art by Ramba Tamba
Art by Ramba Tamba
Art by Ramba Tamba
http://www-ioa.epcon.gr/ostrakorama/o3.html
https://pyroessa-artemusica.blogspot.com/2014/07/blog-post.html
https://3pointmagazine.gr/
http://www.stixoi.info
https://poiimata.com/
http://frear.gr/
https://www.poeticanet.gr/
https://shaktiartlife.blogspot.com/
https://el.wikisource.org/
pinterest.com
http://poihsh-logotexnia.blogspot.com/
Δροσερό, καλοκαιρινό, απολαυστικό!
ΑπάντησηΔιαγραφή